Báo cáo " Hoàn thiện quy định về góp vốn và xác định tư cách thành viên công ti theo Luật doanh nghiệp năm 2005 " doc

Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


28 tạp chí luật học số
9/2010





TS. Nguyễn Thị Dung *
1. Quan nim v hnh vi "gúp vn"
vo cụng ti
Lut doanh nghip nm 2005 quy nh:
"Gúp vn l vic a ti sn vo cụng ti
tr thnh ch s hu hoc cỏc ch s hu
chung ca cụng ti".
(1)
nh ngha ny cho
phộp gii thớch hnh vi "gúp vn" theo ngha
hp vi ni hm l hot ng cú ch ý ca
ngi cú ti sn, trc tip chuyn ti sn ca
mỡnh sang cho cụng ti s dng vo mc ớch
kinh doanh tr thnh ch s hu hoc
ng ch s hu ca cụng ti ú. Ch s hu
hoc cỏc ng ch s hu ny cũn c gi
l thnh viờn cụng ti.
Tuy nhiờn, thc tin phỏp lut cng ghi
nhn hnh vi "gúp vn" cũn c thc hin
theo cỏch thc khỏc, khi xy ra s kin phỏp
lớ khỏc lm hỡnh thnh t cỏch ch s

hu/ng ch s hu cụng ti ca t chc, cỏ
nhõn, nh s kin chuyn nhng vn gúp,
tng cho, tha k phn vn gúp ca thnh
viờn cụng ti.
Nh vy, cn phi hiu hnh vi "gúp vn"
theo ngha rng, theo ú, "gúp vn l vic
a ti sn vo cụng ti hoc bng cỏch thc
khỏc tr thnh ch s hu hoc cỏc ch
s hu chung ca cụng ti". iu 4 khon 4
Lut doanh nghip nm 2005 nờn tip cn
theo hng ny s m bo tớnh khỏi quỏt
cao hn. c hai trng hp, ngi nhn
vn gúp l cụng ti v i tỏc cựng gúp vn
l cỏc thnh viờn cụng ti. Nu l cụng ti
TNHH 1 thnh viờn thỡ khụng cú i tỏc
cựng gúp vn.
2. Cỏc loi ti sn gúp vn v vn
nh giỏ ti sn gúp vn
Loi ti sn gúp vn: Lut doanh nghip
nm 2005 quy nh: "Ti sn gúp vn cú th
l tin Vit Nam, ngoi t t do chuyn i,
vng, giỏ tr quyn s dng t, giỏ tr quyn
s hu trớ tu, cụng ngh, bớ quyt k thut,
cỏc ti sn khỏc ghi trong iu l cụng ti do
thnh viờn gúp to thnh vn ca cụng
ti".
(2)
Nhng "ti sn khỏc" ny cú th l
"vt, giy t cú giỏ v cỏc quyn ti sn"
theo quy nh ti iu 163 B lut dõn s

nm 2005. Nh vy, v nguyờn tc, mi ti
sn u cú th tr thnh ti sn gúp vn vo
cụng ti nhng mt cụng ti cú chp nhn phn
vn gúp khụng phi l tin hay khụng li
hon ton ph thuc vo nhu cu v vn v
s dng vn ca cụng ti ú. Lut doanh
nghip nm 2005 ó rt phự hp khi quy
nh cho phộp iu l cụng ti chp nhn cỏc
loi ti sn khỏc (ngoi cỏc loi ti sn thụng
thng ó c phỏp lut lit kờ) lm ti sn
gúp vn khi nú hu ớch i vi hot ng
* Ging viờn chớnh Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


tạp chí luật học số
9/2010


29

kinh doanh ca cụng ti. Thc t thi hnh
Lut doanh nghip cho thy tr thnh
thnh viờn cụng ti, t chc, cỏ nhõn s dng
khỏ nhiu loi ti sn thuc loi c bit
gúp vn nh giy nhn n,
(3)
giy chng
nhn c phn gúp vn. Theo quy nh

hin hnh, nu nh cụng ti hay thnh viờn
cụng ti chp nhn loi ti sn ny thỡ quan
h gúp vn hon ton hp phỏp, bi v bn
cht, cỏc trng hp ny ó thc hin gúp
vn bng tin nhng c bit ch, nú
khụng phi tin mt. V hỡnh thc, cú th
xem giy nhn n, giy chng nhn c phn
thuc loi "quyn i vi ti sn". Cỏc
thnh viờn sỏng lp (hay cụng ti) buc phi
cõn nhc v tớnh thanh khon ca ti sn
gúp vn tip nhn hay t chi tip nhn
quan h gúp vn.
Thc hin vic nh giỏ ti sn gúp vn:
Ngoi cỏc loi ti sn gúp vn l tin Vit
Nam, ngoi t t do chuyn i, vng, cỏc
loi ti sn gúp vn khỏc u phi c
nh giỏ xỏc nh phn vn gúp ca mi
thnh viờn.
Ngi thc hin vic nh giỏ l cỏc
thnh viờn, c ụng sỏng lp hoc t chc
nh giỏ chuyờn nghip nh giỏ. iu 30
Lut doanh nghip nm 2005 phõn chia 2
trng hp nh giỏ ti sn da vo thi
im gúp vn vo cụng ti ca thnh viờn:
(1) Ti sn gúp vn khi thnh lp doanh
nghip phi c cỏc thnh viờn, c ụng
sỏng lp nh giỏ theo nguyờn tc nht trớ;
(2) Ti sn gúp vn trong quỏ trỡnh hot
ng do doanh nghip v ngi gúp vn
tho thun nh giỏ hoc do mt t chc nh

giỏ chuyờn nghip nh giỏ. Trng hp t
chc nh giỏ chuyờn nghip nh giỏ thỡ giỏ
tr ti sn gúp vn phi c ngi gúp vn
v doanh nghip chp thun.
Quy nh ny v c bn l phự hp
nhng tn ti 2 vn cn nghiờn cu
tip tc hon thin, ú l:
- Khi gúp vn thnh lp doanh nghip,
nu nh gp khú khn trong vic t nh giỏ,
cỏc sỏng lp viờn hon ton cú th thuờ t
chc nh giỏ chuyờn nghip thc hin vic
nh giỏ song khon 2 iu 30 Lut doanh
nghip khụng tớnh n kh nng ny;
- Nu gúp vn trong quỏ trỡnh hot ng
ca doanh nghip, "doanh nghip v ngi
gúp vn tho thun nh giỏ" l quy nh
phự hp nhng i din cho doanh nghip
thc hin quyn hn ny l ai thỡ Lut
doanh nghip khụng cú quy nh c th.
Theo tỏc gi, bn cht ca quan h gúp vn
l s "hựn vn" gia cỏc thnh viờn vi
nhau v nú dn n s chi phi, chia s li
ớch gia nhng ngi cựng gúp vn. Do
vy, thay mt doanh nghip thc hin vic
nh giỏ phn vn gúp ca thnh viờn mi
s khụng th l giỏm c, ch tch hi ng
thnh viờn hay phũng ban nghip v no ú
ca cụng ti m phi do mt c quan i din
cho cỏc thnh viờn cụng ti thc hin. Phự
hp vi iu ny, Lut doanh nghip nm

2005 cn b sung thm quyn nh giỏ ti
sn vn gúp ca thnh viờn cho hi ng
thnh viờn (nu gúp vn vo cụng ti TNHH,
cụng ti hp danh) v ca hi ng qun tr
hoc ca i hi ng c ụng (nu gúp vn
vo cụng ti c phn).
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


30 tạp chí luật học số
9/2010
X lớ i vi trng hp nh giỏ sai:
iu 30 Lut doanh nghip nm 2005 quy
nh cỏch thc x lớ theo 2 trng hp ngi
nh giỏ l thnh viờn sỏng lp v ngi nh
giỏ l t chc nh giỏ chuyờn nghip. C
th nh sau:
(1) Nu ti sn gúp vn c nh giỏ
cao hn so vi giỏ tr thc t ti thi im
gúp vn thỡ cỏc thnh viờn, c ụng sỏng lp
liờn i chu trỏch nhim i vi cỏc khon
n v ngha v ti sn khỏc ca cụng ti bng
s chờnh lch gia giỏ tr c nh v giỏ
tr thc t ca ti sn gúp vn ti thi im
kt thỳc nh giỏ.
(2) Trng hp t chc nh giỏ chuyờn
nghip nh giỏ: nu ti sn gúp vn c
nh giỏ cao hn giỏ tr thc t ti thi im
gúp vn thỡ ngi gúp vn hoc t chc nh
giỏ v ngi i din theo phỏp lut ca

doanh nghip cựng liờn i chu trỏch nhim
i vi cỏc khon n v ngha v ti sn
khỏc ca cụng ti bng s chờnh lch gia giỏ
tr c nh v giỏ tr thc t ca ti sn
gúp vn ti thi im kt thỳc nh giỏ.
Quy nh ny xỏc nh rừ: "Ai" nh giỏ
sai thỡ ngi ú phi chu trỏch nhim. Tuy
nhiờn, iu 30 Lut doanh nghip cũn rt hn
ch khi cn xỏc nh "Ai l ai?", chu trỏch
nhim nh th no? Vo thi im no? Chu
trỏch nhim trc ai C th nh sau:
- Khi doanh nghip ang hot ng m
tip nhn vic gúp vn, doanh nghip v
ngi gúp vn s nh giỏ ti sn. Lut
doanh nghip khụng quy nh rừ v phớa
doanh nghip, vic nh giỏ do hi ng
thnh viờn, ch tch hi ng thnh viờn hay
giỏm c thc hin m li xỏc nh "ngi
i din theo phỏp lut ca doanh nghip
cựng liờn i chu trỏch nhim" l khụng
cht ch v thiu c s, dn "gỏnh nng" phi
lớ cho ngi i din theo phỏp lut ca
doanh nghip;
- Vic quy nh mc chu trỏch nhim
"bng s chờnh lch gia giỏ tr c nh
v giỏ tr thc t ca ti sn gúp vn ti thi
im kt thỳc nh giỏ" l hp lớ song vn
t ra l thi im no phi thc thi phn
trỏch nhim ny? Khi iu 30 Lut doanh
nghip quy nh ngha v "liờn i chu

trỏch nhim i vi cỏc khon n v ngha
v ti sn khỏc ca cụng ti" thỡ dng nh
quy nh xỏc nh trỏch nhim ca ngi
nh giỏ sai ti sn gúp vn tr nờn vụ ngha,
bi vỡ, khi cụng ti ang hot ng, cụng ti s
dựng ti sn thuc s hu ca cụng ti tr
n. Vic s dng cỏc ngun ti sn khỏc
(nu cú) tr n phỏt sinh t hot ng
kinh doanh ca cụng ti ch t ra khi cụng ti
mt kh nng thanh toỏn hoc chm dt hot
ng. Khi ú, trỏch nhim ca ngi nh
giỏ sai liu cú cũn c nh n yờu cu
thc hin? Quy nh hin hnh ca Lut
doanh nghip cú u im l m bo li ớch
hp phỏp ca ch n khụng b xõm phm bi
hnh vi vi phm phỏp lut ca ngi nh
giỏ ti sn song hiu qu thc thi rừ rng cũn
khỏ nhiu "nghi vn".
V vn ny, tỏc gi bi vit cho rng
khi Nh nc tụn trng quyn t do kinh
doanh ca nh u t bng vic cho phộp h
c ch ng nh giỏ ti sn gúp vn,
c t khai bỏo v t chu trỏch nhim v
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


tạp chí luật học số
9/2010

31

tớnh trung thc ca mc vn gúp ca thnh
viờn v mc vn iu l ca cụng ti thỡ
ngc li, nh nc c quyn ũi hi
trỏch nhim ca nh u t trc nh nc
v cỏc thụng tin c khai bỏo trong h s
ng kớ kinh doanh. Xut phỏt t iu ny,
vn khụng ch l x pht vi phm hnh
chớnh m cũn yờu cu khc phc hu qu
ngay thi im phỏt hin vi phm. Do ú,
Lut doanh nghip cn quy nh: ngha v
"liờn i chu trỏch nhim ( ) bng s chờnh
lch gia giỏ tr c nh v giỏ tr thc t
ca ti sn gúp vn ti thi im kt thỳc
nh giỏ" phi c thc hin ngay thi
im phỏt hin vi phm. Nu sa i theo
hng ny, s va thc hin c mc ớch
bo v quyn li ca ch n, va m bo
thc hin hiu qu nguyờn tc "hu kim",
nng cao ý thc tuõn th phỏp lut v ng
kớ kinh doanh.
3. Cỏch thc v th tc gúp vn vo
cụng ti
a. Cỏch thc gúp vn vo cụng ti
Ngoi vic gúp vn bng vic trc tip
a ti sn vo cụng ti tr thnh ch s
hu hoc cỏc ch s hu chung ca cụng ti
(nh ó phõn tớch phn trờn), Lut doanh
nghip nm 2005 cũn ghi nhn cỏc hỡnh thc

khỏc tr thnh ch s hu hay ng ch
s hu ca cụng ti, bao gm:
- Nhn chuyn nhng c phn, vn gúp
t c ụng, thnh viờn cụng ti;
- Nhn tha k t c ụng, thnh viờn
cụng ti;
- Tng cho c phn, vn gúp t c ụng,
thnh viờn cụng ti.
* Gúp vn vo cụng ti thụng qua vic
nhn chuyn nhng c phn, vn gúp
Lut doanh nghip cú quy nh khỏc
nhau v th tc chuyn nhng c phn, vn
gúp i vi mi loi hỡnh cụng ti. cụng ti
c phn, nguyờn tc t do chuyn nhng
c ghi nhn, ngoi tr cỏc trng hp b
cm hoc hn ch. iu 87 Lut doanh
nghip quy nh c phn c t do chuyn
nhng tr trng hp quy nh ti khon 3
iu 81 v khon 5 iu 84 ca Lut doanh
nghip. Khon 3 iu 81 quy nh: c ụng
s hu c phn u ói biu quyt khụng
c chuyn nhng c phn ú cho ngi
khỏc; khon 5 iu 84 quy nh trong thi
hn ba nm, k t ngy cụng ti c cp
giy chng nhn ng kớ kinh doanh, c
ụng sỏng lp cú quyn t do chuyn
nhng c phn ph thụng ca mỡnh cho c
ụng sỏng lp khỏc nhng ch c chuyn
nhng c phn ph thụng ca mỡnh cho
ngi khụng phi l c ụng sỏng lp nu

c s chp thun ca i hi ng c
ụng. Trong trng hp ny, c ụng d
nh chuyn nhng c phn khụng cú
quyn biu quyt v vic chuyn nhng cỏc
c phn ú v ngi nhn chuyn nhng
ng nhiờn tr thnh c ụng sỏng lp ca
cụng ti. Sau thi hn ba nm, k t ngy
cụng ti c cp giy chng nhn ng kớ
kinh doanh, cỏc hn ch i vi c phn ph
thụng ca c ụng sỏng lp u c bói b.
i vi cụng ti TNHH, vic chuyn
nhng vn c thc hin theo quy nh ti
iu 44 Lut doanh nghip, theo ú thnh
viờn cụng ti trỏch nhim hu hn hai thnh
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


32 tạp chí luật học số
9/2010
viờn tr lờn khi mun chuyn nhng mt
phn hoc ton b phn vn gúp ca mỡnh
cho ngi phi cho bỏn phn vn ú cho
cỏc thnh viờn cũn li theo t l tng ng
vi phn vn gúp ca h trong cụng ti vi
cựng iu kin v ch c chuyn nhng
cho ngi khụng phi l thnh viờn nu cỏc
thnh viờn cũn li ca cụng ti khụng mua
hoc khụng mua ht trong thi hn ba mi
ngy, k t ngy cho bỏn.
i vi cụng ti hp danh, lut doanh

nghip quy nh vic chuyn nhng vn v
tip nhn vn gúp ca thnh viờn mi ti cỏc
iu 133, 135, 139, 140 ca Lut doanh
nghip, theo ú, thnh viờn hp danh v
thnh viờn gúp vn u c chuyn nhng
vn gúp cho ngi khỏc v ngi nhn
chuyn nhng s tr thnh thnh viờn cụng
ti hp danh. Tuy nhiờn, vic gúp vn gia
nhp cụng ti ca ngi gúp vn s gp phi
mt s hn ch nh sau:
- Thnh viờn hp danh khụng c
quyn chuyn mt phn hoc ton b phn
vn gúp ca mỡnh ti cụng ti cho ngi khỏc
nu khụng c s chp thun ca cỏc thnh
viờn hp danh cũn li (khon 3 iu 133
Lut doanh nghip);
- Cụng ti cú th tip nhn thờm thnh
viờn hp danh hoc thnh viờn gúp vn; vic
tip nhn thnh viờn mi ca cụng ti phi
c hi ng thnh viờn chp thun (iu
139 khon 1) vi s phiu tỏn thnh ca ớt
nht 3/4 tng s thnh viờn hp danh (iu
135 khon 3).
Vi quy nh ti iu 133 khon 3 v
iu 135 khon 3 Lut doanh nghip, s cú
th xy ra trng hp: Cỏc thnh viờn hp
danh ng ý cho mt thnh viờn hp danh
chuyn nhng vn nhng ngi ngi mua
li phn vn gúp cú c tip nhn l thnh
viờn mi ca cụng ti hp danh hay khụng li

l vn tip theo cn s chp thun ca ớt
nht 3/4 tng s thnh viờn hp danh.
Quy nh trờn õy v c bn phự hp vi
c thự ca cụng ti i nhõn - cụng ti ũi hi
s kim soỏt cht ch vic gia nhp cụng ti
ca thnh viờn mi. Tuy nhiờn, thc trng
quy nh phỏp lut bc l mt s im cha
thng nht, s gõy tranh lun trong thc thi
phỏp lut, ú l:
Th nht, khi mt cỏ nhõn nhn chuyn
nhng mt phn hoc ton b phn vn gúp
ca thnh viờn hp danh (tc l gúp vn vo
cụng ti thụng qua vic mua li phn vn gúp
ca thnh viờn) thỡ phi c s ng ý ca
tt c thnh viờn hp danh cũn li trong cụng
ti. Trong khi ú, nu cụng ti tip nhn b
sung thnh viờn mi (thnh viờn hp danh
hoc thnh viờn gúp vn) thỡ ch cn s
phiu tỏn thnh ca ớt nht 3/4 tng s thnh
viờn hp danh. Quy nh ny rừ rng ó to
ra s phõn bit i x khụng cn thit cho
cỏc cỏ nhõn khỏc nhau khi gúp vn tr
thnh thnh viờn hp danh bng hai con ng
khỏc nhau. V vn ny, Lut doanh nghip
nờn quy nh thng nht theo hng, mt cỏ
nhõn ch cú th tr thnh viờn hp danh mi
khi cú s nht trớ ca tt c cỏc thnh viờn
hp danh trong cụng ti, cho dự gúp vn
theo cỏch thc nhn chuyn nhng hay
gúp vn trc tip.

Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


tạp chí luật học số
9/2010


33

Th hai, thnh viờn gúp vn c quyn
chuyn nhng phn vn gúp m khụng kốm
theo iu kin thc hin no (iu 140
khon 1 im d Lut doanh nghip). Tuy
nhiờn, quy nh vic tip nhn thnh viờn
mi (thnh viờn hp danh hoc thnh viờn
gúp vn) ca cụng ti phi c hi ng
thnh viờn chp thun (iu 139 khon 1)
vi s phiu tỏn thnh ca ớt nht 3/4 tng s
thnh viờn hp danh (iu 135 khon 3) cú
th tr thnh "ro cn" ngi mua li
phn vn gúp "bc chõn" vo cụng ti khi
cỏc bờn ó thun mua va bỏn. Nguyờn nhõn
ca nhng rc ri ny u xut phỏt t vic
Lut doanh nghip cha xỏc nh rừ quan h
chuyn nhng vn gúp l mt trong s cỏc
trng hp dn n vic tip nhn thnh
viờn mi cú cỏc quy nh phự hp.
Gúp vn vo cụng ti thụng qua vic nhn
tha k, nhn tng cho c phn, vn gúp
Cht hoc b to ỏn tuyờn b l ó cht l

cn c phỏp lớ chm dt t cỏch thnh viờn
cụng ti.
(4)
iu 45 Lut doanh nghip quy
nh "Trong trng hp thnh viờn l cỏ
nhõn cht hoc b to ỏn tuyờn b l ó cht
thỡ ngi tha k theo di chỳc hoc theo
phỏp lut ca thnh viờn ú l thnh viờn ca
cụng ti ( ) Phn vn gúp ca thnh viờn
c cụng ti mua li hoc chuyn nhng
theo quy nh ti iu 43 v iu 44 ca Lut
ny trong cỏc trng hp: a) Ngi tha k
khụng mun tr thnh thnh viờn; b) Ngi
c tng cho theo quy nh ti khon 5
iu ny khụng c hi ng thnh viờn
chp thun lm thnh viờn; c) Thnh viờn l
t chc b gii th hoc phỏ sn". Quy nh
ny tn ti mt s bt cp, ú l:
- Khi ngi tha k ng nhiờn c
coi l thnh viờn cụng ti thỡ t cỏch thnh
viờn cụng ti ó c coi l ti sn tha k.
iu ny trỏi quy nh ti iu 634 B lut
dõn s v di sn tha k, theo ú, di sn bao
gm "ti sn riờng ca ngi cht, phn ti
sn ca ngi cht trong ti sn chung vi
ngi khỏc". Nh vy, "phn vn gúp" kốm
theo cỏc quyn v ngha v cú liờn quan ca
ngi gúp vn mi l di sn tha k ch
khụng phi l t cỏch thnh viờn cụng ti.
Mc ớch tớch cc ca quy nh ny l

nhm hn ch nhng xỏo trn khụng cn
thit v c cu vn ca doanh nghip song
ó to ra s mõu thun khụng cn thit vi
B lut dõn s, bi vỡ, tip theo ú, vic
thanh toỏn ti sn tha k vn phi thc
hin nu nh ngi tha k khụng mun tr
thnh thnh viờn (thụng qua vic quan h
chuyn nhng hoc mua li phn vn gúp
ca thnh viờn ó cht);
- Quy nh v "x lớ phn vn gúp trong
cỏc trng hp khỏc" ti iu 45 Lut doanh
nghip ch tớnh n trng hp ngi tha
k khụng mun tr thnh thnh viờn m
khụng tớnh n trng hp ngi tha k
khụng iu kin tr thnh thnh viờn
cụng ti. Tỏc gi cho rng cn b sung trng
hp ny cho dự cỏc trng hp ny khụng
nhiu v nguyờn tc x lớ nh khi ngi tha
k khụng mun tr thnh thnh viờn cụng ti;
- i vi trng hp c tng cho phn
vn gúp, Lut doanh nghip quy nh ngi
c tng cho ch tr thnh thnh viờn cụng
ti khi hi ng thnh viờn chp thun h lm
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


34 tạp chí luật học số
9/2010
thnh viờn ca cụng ti. Nu khụng c hi
ng thnh viờn chp thun, ngi c

tng cho s c thanh toỏn phn li ớch ti
sn ca mỡnh thụng qua quan h chuyn
nhng hoc mua li theo iu 45 Lut
doanh nghip. Tr trng hp l cụng ti hp
danh, quy nh ny cha m bo quyn li
ca ngi c tng cho v thiu thng nht
vi cỏc quy nh khỏc trong Lut doanh
nghip nh quy nh v s hu c phn
trong cụng ti c phn trờn c s nguyờn tc
t do gúp vn, t do chuyn nhng, quy
nh vic tip nhn thờm thnh viờn cụng ti
TNHH phi c s nht trớ ca cỏc thnh
viờn, tr trng hp iu l cụng ti cú quy
nh khỏc (khon 2 iu 60 Lut doanh
nghip) - cú ngha l khụng phi mi trng
hp u cn ti s nht trớ ca mi thnh
viờn cụng ti.
b. V th tc gúp vn
iu 29 Lut doanh nghip quy nh
thnh viờn cụng ti trỏch nhim hu hn, cụng
ti hp danh v c ụng cụng ti c phn phi
chuyn quyn s hu ti sn gúp vn cho
cụng ti theo quy nh sau õy:
- i vi ti sn cú ng kớ hoc giỏ tr
quyn s dng t thỡ ngi gúp vn phi
lm th tc chuyn quyn s hu ti sn ú
hoc quyn s dng t cho cụng ti ti c
quan nh nc cú thm quyn. Vic chuyn
quyn s hu i vi ti sn gúp vn khụng
phi chu l phớ trc b;

- i vi ti sn khụng ng kớ quyn s
hu, vic gúp vn phi c thc hin bng
vic giao nhn ti sn gúp vn cú xỏc nhn
bng biờn bn.
Biờn bn giao nhn phi ghi rừ tờn v a
ch tr s chớnh ca cụng ti; h, tờn, a ch
thng trỳ, s giy chng minh nhõn dõn, h
chiu hoc chng thc cỏ nhõn hp phỏp
khỏc, s quyt nh thnh lp hoc ng kớ
ca ngi gúp vn; loi ti sn v s n v
ti sn gúp vn; tng giỏ tr ti sn gúp vn
v t l ca tng giỏ tr ti sn ú trong vn
iu l ca cụng ti; ngy giao nhn; ch kớ
ca ngi gúp vn hoc i din theo u
quyn ca ngi gúp vn v ngi i din
theo phỏp lut ca cụng ti;
- C phn hoc phn vn gúp bng ti
sn khụng phi l tin Vit Nam, ngoi t t
do chuyn i, vng ch c coi l thanh
toỏn xong khi quyn s hu hp phỏp i
vi ti sn gúp vn ó chuyn sang cụng ti.
4. Xỏc nh t cỏch thnh viờn cụng ti
liờn quan n vn gúp vn
a. Tin thc hin ngha v gúp vn v
thi im hỡnh thnh t cỏch thnh viờn
cụng ti
V lớ thuyt, khi t chc, cỏ nhõn gúp
vn vo cụng ti thỡ tr thnh thnh viờn ca
cụng ti. Tuy nhiờn, cụng ti TNHH v cụng
ti hp danh, Lut doanh nghip khụng buc

cỏ nhõn, t chc gúp vn phi gúp s vn
ng kớ ngay khi thnh lp cụng ti. Nh vy,
khi cụng ti thnh lp v hot ng kinh
doanh, cú nhng thnh viờn cha gúp hoc
cha gúp s vn ó cam kt. T cỏch
thnh viờn cụng ti ca h ó hỡnh thnh
cha? Vic ó hay cha c cp giy
chng nhn phn vn gúp cú liờn quan n
vic hỡnh thnh t cỏch thnh viờn cụng ti
hay khụng?
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


tạp chí luật học số
9/2010


35

Danh sỏch thnh viờn cụng ti trỏch
nhim hu hn, cụng ti hp danh, danh sỏch
c ụng sỏng lp cụng ti c phn c lp
khi ng kớ kinh doanh v theo mu thng
nht do c quan ng kớ kinh doanh quy
nh. Danh sỏch thnh viờn ghi nhn cỏc
thụng tin: 1) H, tờn, a ch, quc tch, a
ch thng trỳ v cỏc c im c bn khỏc
ca thnh viờn i vi cụng ti trỏch nhim
hu hn v cụng ti hp danh; ca c ụng
sỏng lp i vi cụng ti c phn. 2) Phn vn

gúp, giỏ tr vn gúp, loi ti sn, s lng,
giỏ tr ca tng loi ti sn gúp vn, thi hn
gúp vn ca tng thnh viờn i vi cụng ti
trỏch nhim hu hn, cụng ti hp danh; s
lng c phn, loi c phn, loi ti sn, s
lng ti sn, giỏ tr ca tng loi ti sn gúp
vn c phn ca tng c ụng sỏng lp i
vi cụng ti c phn.
Nh vy, trc phỏp lut, danh sỏnh
thnh viờn cụng ti trong h s ng kớ kinh
doanh l vn bn phỏp lớ xỏc nhn t cỏch
thnh viờn cụng ti ca ngi gúp vn,
khụng ph thuc vo thi im hon thnh
ngha v gúp vn ca h. K t thi im
cụng ti c thnh lp v hot ng, quyn
v ngha v ca thnh viờn cụng ti ó hỡnh
thnh. Phự hp vi quy nh ny, iu 39
Lut doanh nghip xỏc nh rừ s vn cha
gúp c coi l n ca thnh viờn i vi
cụng ti; thnh viờn ú phi chu trỏch nhim
bi thng thit hi phỏt sinh do khụng gúp
v ỳng hn s vn ó cam kt. Mt
khỏc, Lut doanh nghip cng quy nh s
ng kớ thnh viờn ca cụng ti c lp
ngay sau khi ng kớ kinh doanh, trong ú
ghi rừ tờn ngi gúp vn, giỏ tr vn gúp ti
thi im gúp vn v phn vn gúp ca
tng thnh viờn; thi im gúp vn; loi ti
sn gúp vn, s lng, giỏ tr ca tng loi
ti sn gúp vn

Giy chng nhn phn vn gúp c cp
cho thnh viờn khi h ó hon thnh ngha
v gúp vn, cú ni dung ghi nhn tờn ngi
gúp vn, vn iu l ca cụng ti, phn vn
gúp, giỏ tr vn gúp ca ngi gúp vn. Giy
chng nhn phn vn gúp cú ý ngha chng
minh t cỏch thnh viờn cụng ti song khụng
nờn nhm ln giy chng nhn phn vn gúp
l giy chng nhn thnh viờn cụng ti, do
cũn cú cỏc ti liu khỏc cng cú giỏ tr chng
minh t cỏch thnh viờn cụng ti nh danh
sỏch thnh viờn cụng ti, biờn bn giao nhn
ti sn vn gúp, s ng kớ thnh viờn
Sau thi hn cam kt ln cui m vn cú
thnh viờn cha gúp s vn ó cam kt
thỡ s vn cha gúp c x lớ theo mt
trong cỏc cỏch sau õy: a) Mt hoc mt s
thnh viờn nhn gúp s vn cha gúp; b)
Huy ng ngi khỏc cựng gúp vn vo
cụng ti; c) Cỏc thnh viờn cũn li gúp s
vn cha gúp theo t l phn vn gúp ca h
trong vn iu l cụng ti. Sau khi s vn cũn
li c gúp theo quy nh ti khon ny,
thnh viờn cha gúp vn theo cam kt ng
nhiờn khụng cũn l thnh viờn ca cụng ti v
cụng ti phi ng kớ thay i ni dung ng
kớ kinh doanh theo quy nh ca Lut ny.
(5)

Quy nh ny l gii phỏp hiu qu giỳp

gii quyt dt im vic trỡ hoón thc hin
ngha v gúp vn ca thnh viờn. Tuy
nhiờn, s hiu qu hn v hn ch c
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


36 tạp chí luật học số
9/2010
nhng vng mc trong quỏ trỡnh thc hin
nu nh Lut doanh nghip b sung 2 ni
dung sau õy:
Mt l khụng nht thit buc cụng ti x
lớ thnh viờn cha gúp s vn ó cam kt
theo mt trong ba cỏch thc a,b,c quy nh
trờn õy (theo khon 2 iu 39) m cho
phộp cụng ti cú th cú th kt hp cỏc cỏch
thc x lớ ny;
Hai l sau khi s vn cũn li c ngi
khỏc gúp theo quy nh, thnh viờn cha
gúp vn theo cam kt ng nhiờn khụng
cũn l thnh viờn ca cụng ti. Quy nh ny
ch ỳng trong trng hp thnh viờn hon
ton cha thc hin ngha v gúp vn theo
cam kt. i vi trng hp thnh viờn ch
vi phm mt phn ngha v gúp vn (tc l
ch cú phn gúp thiu b ngi khỏc gúp nt
theo quy nh ca phỏp lut) thỡ khụng th
loi b t cỏch thnh viờn cụng ti ca h m
ch cú th iu chnh phn vn gúp ca h
cựng vi phm vi quyn v ngha v tng

xng vi phn vn m h ó gúp.
b. Tin thc hin ngha v gúp vn v
s chi phi ca hnh vi ny n quyn v
ngha v ca thnh viờn cụng ti
cỏc cụng ti i vn, t l gúp vn t l
thun vi hu ht cỏc quyn v ngha v
ca thnh viờn cụng ti nh quyn c chia
li nhun, quyn biu quyt, ngha v chu
l v.v Khi cỏc thnh viờn u thc hin
ngha v gúp vn nh ó cam kt, vic phõn
chia t l li nhun, ri ro, xỏc nh quyn
biu quyt nhỡn chung khỏ n gin v ớt
xy ra bt ng. Song, thi im cũn cú
thnh viờn cha thc hin xong ngha v
gúp vn, nhiu tranh cói ó xy ra liờn quan
n vic chia li nhun, chia phiu biu
quyt theo t l vn ó gúp hay t l vn
cam kt gúp?
V trỏch nhim, iu 38 Lut doanh
nghip xỏc nh rừ thnh viờn chu trỏch
nhim v cỏc khon n v ngha v ti sn
khỏc ca doanh nghip trong phm vi s vn
cam kt gúp vo doanh nghip. V nh vy,
nu cụng ti phỏ sn, thnh viờn cha gúp
vn phi mang nt s vn gúp cũn thiu n
cụng ti tr n, vỡ phn vn ny ó thuc b
phn ti sn thuc s hu cụng ti.
Trong khi ú, iu 41 Lut doanh
nghip quy nh thnh viờn cụng ti TNHH
cú s phiu biu quyt tng ng vi phn

vn gúp v c chia li nhun tng ng
vi phn vn gúp. ó cú ý kin khỏc nhau
trong vic nhn din "phn vn gúp" ny l
phn vn ó gúp hay phn vn cam kt gúp
vo cụng ti, dn n hai kt qu khỏc nhau
khi phõn chia quyn li ca thnh viờn. So
vi mc rừ rng ca iu khon xỏc nh
trỏch nhim gỏnh chu ri ro, iu 41 ó
khụng t c yờu cu ny khi to ra hai
cỏch hiu lut khỏc nhau. Tuy nhiờn, xỏc
nh ỳng quyn li ca thnh viờn, cn phi
cn c vo khon 5, 6 iu 4 Lut doanh
nghip. Khon 5, 6 iu 4 quy nh vn iu
l l s vn do cỏc thnh viờn, c ụng gúp
hoc cam kt gúp trong mt thi hn nht
nh, c ghi vo iu l cụng ti v phn
vn gúp l t l vn m ch s hu hoc ch
s hu chung ca cụng ti gúp vo vn iu
l. Nh vy, khi cú thnh viờn gúp vn lm
nhiu ln, vn iu l ch l vn cam kt v
Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam Những vấn đề cần hoàn thiện


tạp chí luật học số
9/2010


37

t l vn gúp ca thnh viờn / (trờn) tng s

vn gúp ca cỏc thnh viờn (phn vn gúp)
ng nhiờn cng tớnh theo s vn cam kt
gúp. Quy nh ny m bo tng xng
quyn c chia li nhun v ngha v gỏnh
chu ri ro ca thnh viờn cụng ti, ng thi
phự hp vi quy nh phn vn cha gúp
ỳng hn b coi l n i vi cụng ti. Song
trỏnh gõy tranh lun, Lut doanh nghip
nờn quy nh gii thớch rừ hn khỏi nim
"phn vn gúp" ti iu 4, theo ú "phn
vn gúp l t l vn m ch s hu ca cụng
ti ó gúp hoc cam kt gúp vo vn iu l".
5. Hỡnh thc ca tho thun gúp vn
thnh lp cụng ti
Ngoi tr cụng ti TNHH mt thnh viờn,
cỏc t chc, cỏ nhõn khi cựng nhau gúp vn
thnh lp cụng ti u cn thit t c tho
thun v mc gúp vn, loi ti sn gúp vn,
nh giỏ ti sn gúp vn, thi hn gúp vn,
tng s vn gúp, vn kt np thờm ngi
gúp vn mi, cỏch thc rỳt vn khi cụng
ti Bn cht ca s tho thun ny l hp
ng gúp vn thnh lp cụng ti, nú song
hnh cựng vi mi d ỏn thnh lp cụng ti.
Hỡnh thc ca hp ng gúp vn thnh lp
cụng ti c th hin bng li núi hoc c
ghi nhn thnh vn bn.
Lut doanh nghip nm 2005 khụng cú
quy nh v hp ng gúp vn thnh lp
cụng ti m quy nh iu l cụng ti l vn

bn ghi nhn cỏc tho thun ny. Tuy
nhiờn, iu l cụng ti ch chớnh thc tn ti
khi cụng ti c thnh lp. Trng hp cỏc
bờn t c tho thun gúp vn nhng
cụng ti khụng c cp giy chng nhn
ng kớ kinh doanh, vic phõn chia ri ro
liờn quan n vic thnh lp cụng ti khụng
thnh cho cỏc sỏng lp viờn s gp nhiu
bt cp. khc phc hn ch ny, Lut
doanh nghip nờn b sung quy nh v hp
ng gúp vn thnh lp cụng ti, lm c s
cho vic gii quyt tranh chp khi cn
thit. Cn c vo quy mụ vn u t hoc
tớnh cht ngnh ngh lnh vc kinh doanh,
cú th quy nh mt s trng hp hp
ng gúp vn thnh lp cụng ti buc phi
c lp thnh vn bn.
Túm li, so vi Lut doanh nghip nm
1999, cỏc quy nh v gúp vn v t cỏch
thnh viờn cụng ti trong Lut doanh nghip
nm 2005 th hin rt nhiu u im vt
tri nh: búc tỏch quyn s hu ca ngi
gúp vn i vi ti sn gúp vn v quyn s
hu ti sn ca cụng ti; quy nh rừ hn v
cỏc loi ti sn gúp vn v cỏch thc x lớ
i vi cỏc trng hp vi phm ngha v gúp
vn, quyn v ngha v ca thnh viờn liờn
quan n tin thc hin ngha v gúp vn,
cỏc cỏch thc khỏc nhau gúp vn tr
thnh thnh viờn cụng ti, vn nh giỏ ti

sn gúp vn v.v Tuy nhiờn, sau 4 nm thc
hin, Lut doanh nghip tip tc bc l mt
s bt cp trong quy nh v vn gúp vn
v t cỏch thnh viờn cụng ti cn c tip
tc sa i, b sung./.

(1).Xem: iu 4 Lut doanh nghip nm 2005.
(2).Xem: Khon 4 iu 4 Lut doanh nghip nm 2005.
(3).Xem: Mt s tranh chp in hỡnh trong thc hin
Lut doanh nghip.
(4).Xem: iu 138 Lut doanh nghip nm 2005.
(5).Xem: Khon 2 iu 39 Lut doanh nghip nm 2005.