Tài liệu Báo cáo " Những quy định của luật doanh nghiệp năm 2005 về công ti cổ phần cần được tiếp tục sửa đổi, bổ sung " pptx

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 37






ths. lê thị lợi *
1. Nhng quy nh ca Lut doanh
nghip nm 2005 v vn v c phn ca
cụng ti c phn
Hin nay, cỏc quy nh v cụng ti c
phn (CTCP) trong Lut doanh nghip nm
2005 tuy cú tin b hn Lut doanh nghip
nm 1999, c bit l so vi Lut cụng ti
nm 1990 song vn cũn nhng hn ch
nht nh.
Tỡm hiu quy nh v ti sn gúp vn
trong Lut doanh nghip nm 2005 cú th
thy nhng hn ch v bt cp ca mt nh
ngha mang tớnh lit kờ, khụng nhng mõu
thun vi B lut dõn s nm 2005 m cũn
ny sinh mt s vn liờn quan n Lut s
hu trớ tu. Khon 4 iu 4 Lut doanh
nghip nm 2005 ch lit kờ cỏc loi ti sn
gúp vn cú th l tin Vit Nam, ngoi t t
do chuyn i, vng, giỏ tr quyn s dng
t, cụng ngh, bớ quyt k thut, cỏc ti sn

khỏc ghi trong iu l cụng ti do thnh viờn
úng gúp to thnh vn ca cụng ti. Nh
vy, Lut doanh nghip ch cp giỏ tr
quyn s hu trớ tu, cụng ngh v bớ quyt
k thut. Trong khi Lut s hu trớ tu nm
2005 ó a ra h thng cỏc i tng thuc
quyn s hu cụng nghip rt rừ rng bao
gm: sỏng ch, kiu dỏng cụng nghip, thit
k b trớ mch tớch hp bỏn dn, bớ mt kinh
doanh, nhón hiu, tờn thng mi v ch dn
a lớ. Quy nh ca Lut doanh nghip v ti
sn gúp vn nh vy l cha phự hp vi
cỏc lut ó nờu trờn.
Cỏc quy nh v iu kin, trỡnh t th
tc phỏt hnh chng khoỏn ca Lut doanh
nghip cng cú nhng ni dung khụng phự
hp vi Lut chng khoỏn. im d khon 2
iu 87 Lut doanh nghip quy nh rừ v
vic x lớ c phn cũn li cho t phỏt hnh
nh sau: Trng hp s lng c phn d
nh phỏt hnh khụng c c ụng v
ngi nhn chuyn quyn u tiờn mua ng
kớ mua ht thỡ s c phn d kin phỏt hnh
cũn li s do hi ng qun tr qun lớ. Hi
ng qun tr cú th phõn phi s c phn
ú cho c ụng ca cụng ti hoc ngi khỏc
theo cỏch thc hp lớ vi iu kin khụng
thun li hn so vi nhng iu kin ó
cho bỏn cho cỏc c ụng, tr trng hp
i hi ng c ụng cú chp thun khỏc

hoc c phn c bỏn qua trung tõm giao
dch chng khoỏn. Quy nh ny d dn
n cỏch hiu l s c phn cũn li cú th
c bỏn qua trung tõm giao dch chng
khoỏn, ngha l phi tuõn th Lut chng
khoỏn. Trong khi ú, Lut chng khoỏn nm
2006 quy nh vic cho bỏn c phn ra
cụng chỳng ca doanh nghip phi m bo
* Ging viờn Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 38

cỏc iu kin, trỡnh t th tc riờng khỏc bit
so vi Lut doanh nghip nm 2005.
Bờn cnh nhng hn ch nờu trờn, Lut
doanh nghip nm 2005 ụi ch cũn thiu v
khụng phự hp vi thc t, cú th phõn tớch
mt vi vớ d nh sau:
Th nht, Lut doanh nghip nm 2005
quy nh c ụng nm gi c phn u ói
biu quyt l t chc c Chớnh ph u
quyn. Tuy nhiờn, Lut cha cú quy nh c
th, do ú cỏc doanh nghip mun phỏt hnh
loi c phn ny s thiu nhng c s phỏp lớ
cn thit. Lut doanh nghip nm 2005 cng
khụng quy nh v thi hn nm gi c phn
u ói biu quyt ca t chc c Chớnh

ph u quyn. Quy nh ti khon 3 iu 78
cú th dn ti cỏch hiu c phn u ói biu
quyt ca t chc c Chớnh ph u quyn
khụng b chuyn i m tn ti cựng vi s
tn ti ca cụng ti. S u ói ny l khụng
cn thit, vỡ thc tin Nh nc khụng ch
da vo s c phn u ói biu quyt cú
th chi phi hot ng kinh doanh ca CTCP.
Thụng qua vic nm gi mt lng ln c
phn ph thụng, cụng ti nh nc vn cú kh
nng chi phi giỏm sỏt hot ng kinh doanh
ca CTCP. Chớnh vỡ vy, Lut doanh nghip
nm 2005 cn cú nhng quy nh b sung vớ
d nh: C phn u ói biu quyt cn c
phỏt hnh trong trng hp no, vi nhng
iu kin gỡ, t l c phn u ói phiu bu
c chim t l bao nhiờu trong tng s c
phn phỏt hnh v ngoi ra cng cn quy
nh iu kin chuyn i c phn u ói
biu quyt thnh c phn ph thụng nhm
trỏnh trng hp dựng c phn u ói biu
quyt thụn tớnh nhúm c ụng khỏc.
Th hai, khon 11 iu 4 gii thớch: C
ụng sỏng lp l c ụng tham gia xõy dng,
thụng qua v kớ tờn vo bn iu l u tiờn
ca cụng ti c phn. Mt khỏc, Lut doanh
nghip cũn quy nh mt trong cỏc cỏch thc
x lớ khi cú c ụng sỏng lp khụng thanh
toỏn s c phn ng kớ mua l huy ng
ngi khỏc khụng phi c ụng sỏng lp

nhn s c phn ú v trng hp ny,
ngi nhn gúp vn ú ng nhiờn tr
thnh c ụng sỏng lp ca cụng ti. C ụng
sỏng lp cha gúp c phn theo ng kớ
ng nhiờn khụng cũn l c ụng ca cụng
ti (khon 3 iu 84). Hay quy nh trong
thi hn 3 nm k t ngy cụng ti c cp
giy chng nhn ng kớ kinh doanh nu
c i hi ng c ụng chp thun, c
ụng sỏng lp cú th chuyn s c phn ph
thụng ca mỡnh cho ngi khụng phi c
ụng sỏng lp v ngi nhn chuyn nhng
ng nhiờn tr thnh c ụng sỏng lp ca
cụng ti (khon 5 iu 84). Nu hiu theo 2
cỏch x lớ trờn thỡ c ụng sỏng lp khụng
cũn theo ỳng ngha ban u na. õy,
ngi gúp c phn v ngi nhn chuyn
nhng cú th khụng tham gia xõy dng, kớ
tờn vo bn iu l ca cụng ti nhng vn cú
th tr thnh c ụng sỏng lp, vỡ vy cỏch
nh ngha v c ụng sỏng lp trong trng
hp ny khụng c ton din.
Hin nay, nhiu c ụng sỏng lp hoc
thnh viờn hi ng qun tr ca cỏc CTCP
trc khi lờn sn ó chuyn c phn sang tờn
ngi khỏc phũng khi mun mua bỏn s
khụng cn cụng b thụng tin. õy l iu
phỏp lut cn quan tõm v cú nhng quy
nh b sung, cú ch ti m bo tớnh

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 39

minh bch, cụng khai hoỏ thụng tin liờn quan
n c cu c ụng ca cụng ti cng nh liờn
quan n thay i s hu vn ca cụng ti
khụng nh hng n li ớch ca cỏc nh u
t khi c bn cỏo bch ca cụng ti vỡ thụng
tin khụng cũn chớnh xỏc.
Th ba, quy nh v vic c ụng s
hu 5% tng s c phn phi ng kớ vi c
quan ng kớ kinh doanh (khon 4 iu 86
Lut doanh nghip): Quy nh ny th hin
c s minh bch ca CTCP v s qun lớ
kht khe ca Nh nc, c bit l cỏc cụng
ti thc hin phỏt hnh chng khoỏn rng
rói. Tuy nhiờn, vn t ra l liu quy
nh ny cú cn thit vi CTCP khụng phi
l cụng ti i chỳng v khụng thc hin vic
phỏt hnh chng khoỏn rng rói theo lut
chng khoỏn khụng? Quy nh ny s cng
ớt ý ngha, thm chớ gõy phc tp i vi
cỏc CTCP loi nh ang chim a s hin
nay nc ta. V li nu s hu 5% ó
c xem l c ụng ln thỡ ti sao hp
ng giao dch gia cụng ti v cỏc c ụng
ln s hu trờn 35% tng s c phn ph
thụng mi cn i hi ng c ụng hoc
hi ng qun tr chp thun.

Trờn thc t, Lut doanh nghip cũn
thiu nhiu quy nh v qun lớ v s dng
vn ca CTCP. Vn bit vn ti chớnh
ni b ca mi cụng ti l khỏc nhau thm
chớ cũn bao gm c tớnh cht bớ mt trong
kinh doanh. Nhng phỏp lut cng nờn quy
nh khung c th hng dn cỏc doanh
nghip thc hin. Vớ d nh vn gúp
vn, hin cha cú vn bn no hng dn
c th v cỏc bc tin hnh v trỡnh t th
tc gúp vn vo CTCP núi riờng v cỏc loi
hỡnh doanh nghip núi chung. iu ny dn
ti cỏc cụng ti c thnh lp v vic gúp
vn ca cỏc thnh viờn rt a dng v phong
phỳ. Vic cha quy nh hp ng v thnh
lp cụng ti chớnh l nguyờn nhõn dn ti
tỡnh trng ny.
Th t, quy nh v tng gim vn iu
l CTCP: Nu loi hỡnh cụng ti trỏch
nhim hu hn, vic tng gim vn iu l
c quy nh rt rừ rng v cht ch thỡ
loi hỡnh CTCP, khụng cú iu lut no trc
tip iu chnh vn ny. Tng vn iu l
ca CTCP c hiu mt cỏch thng nht l
CTCP phỏt hnh thờm c phiu nhm huy
ng thờm vn ch s hu ca cụng ti.
Ngoi ra cũn mt s trng hp khỏc nh
khi cụng ti trớch qu d tr ca cụng ti vo
vn iu l hay trng hp trỏi phiu chuyn
i ca cụng ti phỏt hnh chuyn i thnh

c phn ph thụng ngha l vn vay bin
thnh vn iu l. Nh vy, CTCP cú nhiu
bin phỏp, cỏch thc tng ngun vn ca
mỡnh, iu quan trng l cụng ti la chn
gii phỏp no phự hp nht trong tng thi
im. Tuy nhiờn, cỏc trng hp tng vn
ca CTCP cng cha c quy nh c th
trong bt kỡ iu lut no. Trờn thc t hin
nay, vic tng vn iu l khỏ trn lan bng
cỏch phỏt hnh thờm c phiu cho c ụng
hin hu hoc cho bỏn cho cỏc c ụng
chin lc, iu ny ó nh hng n kh
nng kinh doanh ca cụng ti khụng theo kp
vn iu l v kt qu l c ụng li l ngi
gỏnh chu thit thũi do c phiu b pha loóng
v nh hng n s phỏt trin bn vng ca
th trng chng khoỏn.


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 40

V th tc tng vn iu l c thc
hin theo iu 31 Ngh nh ca Chớnh ph
s 88/2006/N-CP ngy 29/8/2006 v ng
kớ kinh doanh hng dn v th tc thay i
vn iu l núi chung. Nhng thc t thc
hin Lut doanh nghip thi gian qua cho
thy, cú nhng cỏch hiu cha thng nht,
cha chớnh xỏc v vn iu l ca CTCP.

Mt s cỏch hiu ó nhm ln gia vn iu
l v c phn c quyn phỏt hnh, nhm
ln gia vic quyt nh tng vn iu l v
thi im tng vn iu l. Do ú, cụng ti
thng thc hin vic ng kớ thay i vn
iu l ngay sau khi i hi c ụng quyt
nh tng vn. Chớnh iu ny ó dn n
hin tng "vn khng". Bi vỡ, vic i hi
c ụng quyt nh phỏt hnh thờm c phn
ch l mong mun tng vn iu l, cũn vn
iu l ca cụng ti cú tng c hay khụng
li ph thuc vo vic c phn ú cú bỏn
c khụng. Do ú, quyt nh phỏt hnh
thờm c phn khụng tt yu dn n vic
tng vn iu l cụng ti.
Vn gim vn iu l ca CTCP
hin nay cng l vn gõy tranh cói v
khin cỏc cụng ti c phn lỳng tỳng vỡ Lut
doanh nghip nm 2005 cha cú quy nh
no v vn ny. Khon 3 iu 15 Ngh
nh ca Chớnh ph s 139/2007/N-CP
ngy 05/9/2007 hng dn chi tit thi hnh
mt s iu ca Lut doanh nghip quy nh:
Sau 3 nm, k t ngy c cp giy chng
nhn ng kớ kinh doanh, nu s c phn
c cho bỏn quy nh ti khon 4 iu 84
ca Lut doanh nghip khụng c bỏn ht
thỡ cụng ti phi ng kớ iu chnh gim s
vn c quyn phỏt hnh ngang bng vi s
c phn ó phỏt hnh. Quy nh ny dn

n cỏch ỏp dng mỏy múc ca cỏc phũng
ng kớ kinh doanh. H coi õy l trng hp
duy nht cú th gim vn iu l ca cụng ti
c phn. Vỡ th, ngoi trng hp nờu trờn
phũng ng kớ kinh doanh khụng thc hin
ng kớ gim vn cho bt c trng hp no
khỏc, mc dự nhu cu gim vn iu l ca
cỏc CTCP l rt cn thit v chớnh ỏng.
Th nm, v vic nhn c tc bng ti
sn khỏc: Ngoi cỏc hỡnh thc tr c tc
bng tin mt, CTCP cũn cú th tr c tc
cho c ụng bng cỏc loi ti sn khỏc nh
c phiu, mt loi ti sn khỏc thuc s hu
ca cụng ti nh sn phm ca cụng ti hay
mt cụng c n Cỏc ti sn ny phi c
quy nh trong iu l cụng ti. Trong tng
lai, khi vic chia c tc bng ti sn tr nờn
ph bin thỡ vic c ụng nhn c tc di
hỡnh thc ny cn phi c cõn nhc v quy
nh trong Lut doanh nghip cht ch hn,
c th nh sau:
Nhn c tc di hỡnh thc l ti sn
khỏc thuc s hu ca cụng ti ũi hi sn
phm ú phi c bỏn theo giỏ th trng,
hoc c nh giỏ ti sn õy l vic
phc tp vỡ h thng k toỏn v cỏc chun
mc v nh giỏ ca nc ta cha thng nht
cht ch nờn Lut doanh nghip cng cn cú
nhng quy nh cht ch hn, va cú li cho
cụng ti va cú li cho c ụng.

Trong trng hp nhn c tc di hỡnh
thc l c phiu thỡ c phiu cú th l c
phiu ca cụng ti hoc c phiu ca cụng ti
khỏc. Nu l c phiu ca cụng ti khỏc thỡ
phi l c phiu ca cụng ti cú tỡnh hỡnh hot
ng kinh doanh tt hoc cú trin vng, giỏ


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 41

c phiu ca cụng ti ú khụng cú xu hng
gim trỏnh tỡnh trng cụng ti va tng chi
phớ bng vic hch toỏn d phũng gim giỏ
chng khoỏn, va y ri ro gim giỏ cho c
ụng. Giỏ hch toỏn i vi tr c tc bng
c phiu ca cụng ti khỏc c xỏc nh theo
giỏ th trng ca cụng ti ú vo ngy cụng
b tr c tc. Tuy nhiờn, khụng th ph nh
tr c tc bng c phiu dự l c phiu ca
chớnh cụng ti thỡ cỏc c ụng khụng th trỏnh
khi ri ro khỏ ln khi m cỏc c phiu ny
st giỏ trờn th trng. iu ny cng nh
hng nghiờm trng nht l i vi c ụng
s hu c phiu u ói, khi m c ụng ny
va b hn ch cỏc quyn tham gia t chc
iu hnh cụng ti, va b hn ch chuyn
nhng li va c nhn s c tc bng c
phiu nhiu hn cỏc c ụng khỏc. T ú
dn n tỡnh trng c tc u ói tr thnh

"ngc ói".
vic tr c tc bng c phiu phỏt
huy c nhng th mnh ca mỡnh nh ó
phõn tớch thỡ gii phỏp an ton hn cho cỏc
nh u t núi chung v cỏc c ụng u ói
núi riờng l mt bin phỏp bo m. Cỏc
CTCP khi tr c tc bng c phiu phi
quy c ra giỏ tr bng tin mt tng
ng cho cỏc c ụng c la chn
tr bng hỡnh thc no. Nu nh c ụng
thc s tin tng vo kh nng ca cụng ti
v mun u t hn na h s chn c
phiu, ngc li m bo an ton, c
ụng cng cú th la chn tin. Quy nh
nh th s gii quyt c bt cp trong
chi tr c tc bng c phiu.
Th sỏu, v cho bỏn c phn riờng l:
Hin cha cú quy nh c th no ca Lut
v trỡnh t, th tc, cỏch thc cho bỏn c
phn riờng l. Chớnh vỡ l ú m CTCP ó d
dng phỏt hnh c phiu vi s tin rt ln
m khụng b rng buc no. T ú, dn n
thc t, cỏc CTCP Vit Nam vn ang tỡm
mi cỏch trn trỏnh vic phỏt hnh rng
rói do tõm lớ e ngi vic minh bch hoỏ thụng
tin v nhiu lớ do khỏc na; vic phỏt hnh
riờng l vn l cỏch ph bin cho cỏc cụng ti
la chn. Vỡ vy, Lut doanh nghip nm
2005 cn cú nhng quy nh b sung, nht l
hin nay ó cú thờm nhng quy nh va

mi ban hnh nh Ngh nh ca Chớnh ph
s 84/2010/N-CP ngy 02/8/2010 v sa
i, b sung mt s iu ca Ngh nh s
14/2007/N-CP ngy 19/01/2007 ca Chớnh
ph quy nh chi tit thi hnh mt s iu
ca Lut chng khoỏn. ú l mong mun
ca khụng ch cỏc nh u t m c cỏc
CTCP, h cn s hng dn thc hin tt
hn vic huy ng vn v to nim tin cho
cỏc c ụng cụng ti.
Th by, v cỏc quy nh phỏt hnh trỏi
phiu v thc thi iu 88 Lut doanh nghip
nm 2005: iu 88 quy nh v phỏt hnh
trỏi phiu, nhng quy nh ny s ch nm
trờn giy nu khụng xõy dng c k hoch
c th cho vic trin khai thc hin, bi thc
t Vit Nam hin nay, nh ó cp, li
th t vic phỏt hnh trỏi phiu cha c
cỏc nh qun lớ CTCP quan tõm khai thỏc.
Quy mụ ca th trng trỏi phiu Vit
Nam hin ch mc 17% GDP, trong khi t
l ny Thỏi Lan l 58%, Malaysia 82%,
Singapore 74% v Trung Quc l 53%.
Trong khi trỏi phiu doanh nghip c coi
l kờnh huy ng vn cú rt nhiu thun li


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 42

so vi phỏt hnh c phiu, vay ngõn hng thỡ
ch chim t trng 10% - rt nh so vi trỏi
phiu Chớnh ph (90%) thỡ cỏc nc khỏc,
t trng ny li cõn i hn rt nhiu so vi
Vit Nam. n c t trng gia trỏi phiu
doanh nghip v trỏi phiu chớnh ph
Trung Quc l 35% - 65%; Hn Quc: 51%
- 49%; Singapore: 44% - 56%; Malaysia:
50% - 50%; Thỏi Lan: 33% - 67%.
(1)

Nguyờn nhõn khụng nh ca thc trng
ny xut phỏt t phớa Nh nc. Khỏch quan
m núi Nh nc cha cú s quan tõm thớch
ỏng to iu kin cho cỏc doanh nghip
thc hin huy ng vn di hỡnh thc ny.
Mt khỏc, s nghốo nn ca th trng
trỏi phiu Vit Nam cũn ch cha cú y
cỏc lc lng gm nh phỏt hnh, nh
u t, cỏc nh cung cp dch v (t vn
phỏt hnh, bo lónh phỏt hnh); nh mụi
gii, cỏc nh cung cp xp hng tớn nhim
cho cỏc t chc phỏt hnh v hip hi th
trng trỏi phiu. iu ú lm cho vic huy
ng vn thụng qua phỏt hnh trỏi phiu gp
khụng ớt khú khn. Vỡ vy, cỏc c quan nh
nc cú thm quyn c bit l B ti chớnh
cn phi a ra cỏc gii phỏp v c ch thc
hin cỏc gii phỏp ú nhm y mnh s
phỏt trin ca th trng trỏi phiu Vit

Nam. Khi sõn chi cho cỏc nh u t trỏi
phiu phỏt trin sụi ng thỡ ngun hỡnh
thnh hng hoỏ cỏc t chc phỏt hnh mi
chỳ trng, quan tõm n vic to hng v s
a dng ca cỏc loi trỏi phiu mi phỏt huy
ti a hiu qu thu hỳt vn u t ca chỳng.
Nờn quy nh CTCP c phộp phỏt
hnh cỏc loi c phn khỏc ngoi cỏc loi c
phn quy nh trong Lut doanh nghip nm
2005 to s hp dn, ỏp ng nhu cu a
dng ca nh u t, phự hp vi tõm lớ v
kh nng ca ngi u t kinh doanh. V
vn ny chỳng ta cú th tham kho phỏp
lut ca mt s nc vớ d trong phỏp lut
ca Thỏi Lan, Malaysia, Singapore cú rt
nhiu loi c phn u ói c a ra nh:
c phn u ói dn lói, c phn u ói d
phn c chia c tc, c phn u ói mua
li, c phn u ói chuyn i v.v
2. Nhng quy nh ca Lut doanh nghip
nm 2005 v c cu t chc ca CTCP
Th nht, v hi ng qun tr
Theo iu 110 Lut doanh nghip nm
2005 quy nh v tiờu chun thnh viờn hi
ng qun tr thỡ thnh viờn hi ng qun
tr phi l c ụng cỏ nhõn s hu ớt nht 5%
tng s c phn ph thụng hoc ngi cú
trỡnh chuyờn mụn, kinh nghim trong
qun lớ kinh doanh hoc trong ngnh ngh
kinh doanh ch yu ca cụng ti hoc tiờu

chun iu kin khỏc quy nh ti iu l
cụng ti. Vn t ra l nu mt t chc cú
ớt nht 5% tng s c phn ph thụng ca
cụng ti hay ỏp ng c cỏc iu kin núi
trờn thỡ cú c c mt ngi i din theo
u quyn trong hi ng qun tr hay khụng.
Theo quy nh ti im b khon 1 iu
115 Lut doanh nghip nm 2005 thỡ thnh
viờn hi ng qun tr s b bói nhim, min
nhim nu nh khụng tham gia cỏc hot
ng ca hi ng qun tr trong 6 thỏng liờn
tc tr trng hp bt kh khỏng. Trờn thc
t thỡ khong thi gian 6 thỏng ny l khú
xỏc nh vỡ hi ng qun tr hp bt thng
hoc nh kỡ ch khụng phi l c quan hot
ng thng xuyờn, bờn cnh ú, cỏc cụng


nghiªn cøu - trao ®æi
t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 43

ti nhỏ trên thực tế nếu thành viên hội đồng
quản trị được thuê thường kiêm thêm các
chức danh khác nữa. Vì vậy, vấn đề bãi
nhiệm, miễn nhiệm thành viên hội đồng
quản trị còn liên quan tới hợp đồng lao động
mà các thành viên này kí với công ti.
Thêm một quy định nữa cần xem xét đó
là tại khoản 4 Điều 112 quy định trường hợp
hội đồng quản trị được triệu tập họp khi có

đề nghị của giám đốc hoặc tổng giám đốc
hoặc hoặc ít nhất năm người quản lí khác.
Tương tự như thế tại khoản 1 Điều 118 quy
định thành viên hội đồng quản trị, thành viên
ban kiểm soát, giám đốc, tổng giám đốc và
người quản lí khác của công ti phải kê khai
các lợi ích liên quan của họ với công ti. Tuy
nhiên vấn đề đặt ra ở đây đó là “người quản
lí khác” là ai, bao gồm những đối tượng nào.
Điều 4 Luật doanh nghiệp năm 2005 cũng
chỉ liệt kê ra các đối tượng là người quản lí
công ti còn các chức danh quản lí khác do
điều lệ công ti quy định. Đó có thể là kế
toán trưởng, các đại diện chi nhánh, trưởng
các phòng ban Như vậy thiết nghĩ Luật
doanh nghiệp trong trường hợp này đã quy
định không chặt chẽ và cụ thể về người
quản lí khác. Đặt ra các quy định về triệu
tập họp hội đồng quản trị cũng có nghĩa là
Luật doanh nghiệp bắt buộc phải làm rõ
khái niệm về “người quản lí khác” hơn nữa,
tránh tình trạng mỗi công ti có những quy
định riêng khác nhau.
Thứ hai, về giám đốc và tổng giám
đốc CTCP
Theo Luật doanh nghiệp năm 2005 thì
giám đốc hoặc tổng giám đốc có thể là người
được thuê nhưng quy định về giám đốc (tổng
giám đốc) được thuê chưa cụ thể, vì vậy cần
bổ sung các quy định về vị trí này ví dụ như:

hợp đồng, các nội dung chủ yếu của hợp
đồng thuê giám đốc, điều kiện với giám đốc
(tổng giám đốc) được thuê và cần có những
quy định bổ sung về trách nhiệm của doanh
nghiệp đi thuê giám đốc hoặc tổng giám đốc
vì trên thực tế đã có nhiều trường hợp thuê
sinh viên, thậm chí là người lái xe ôm, bà
bán hàng nước làm giám đốc công ti và kết
quả là doanh nghiệp đã mất tích khiến cho
việc truy thu thuế là không thể và để lại rất
nhiều hậu quả cho xã hội, bên cạnh đó phải
nâng cao tính độc lập, khả năng đối trọng
của giám đốc, tổng giám đốc với các cơ quan
quyền lực khác.
Luật doanh nghiệp năm 2005 quy định
hội đồng quản trị của CTCP bổ nhiệm người
trong số họ hoặc thuê người khác làm giám
đốc hoặc tổng giám đốc với nhiệm kì không
quá 5 năm và cũng có quyền miễn nhiệm,
cách chức, kí hợp đồng, chấm dứt hợp đồng
đối với giám đốc hoặc tổng giám đốc. Điều
này cũng tương tự như trong công ti trách
nhiệm hữu hạn. Như vậy, xét về bản chất,
quan hệ giữa tổng giám đốc và hội đồng
quản trị là quan hệ lao động. Tuy nhiên, theo
pháp luật về lao động, không có loại hợp
đồng lao động có hạn đến 5 năm và việc
chấm dứt hợp đồng lao động phải tuân thủ
các điều kiện theo quy định của pháp luật.
Bởi vậy, việc xác định nhiệm kì, miễn

nhiệm, cách chức các chức vụ này sẽ gặp
vướng mắc nếu xem xét ở khía cạnh luật lao
động, vì vậy cần quy định rõ hơn về quyền
này của hội đồng quản trị, ví dụ như quy
định quyền của hội đồng quản trị về việc này
căn cứ trên hợp đồng đã kí.


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2010 44

Mt vn na cng cn quan tõm, ú l
vn ch tch hi ng qun tr kiờm giỏm
c (tng giỏm c) CTCP. õy l tỡnh trng
ph bin Vit Nam, giỳp cho ch tch hi
ng qun tr cú th thõu túm quyn lc
trong tay. Tuy nhiờn, vic kiờm nhim ny s
lm vụ hiu hoỏ cỏc quy nh v kim soỏt
ln nhau ca hai v trớ ny d dn ti vic
lm dng quyn lc thc hin cỏc hnh vi
trỏi phỏp lut, iu l ca cụng ti nhm t li
riờng cho bn thõn. Vic kiờm nhim ú
cng khin cho ngi lónh o khú cú th
thc hin c hai nhim v mt cỏch tt nht.
Th ba, v i hi ng c ụng
Cú th thy khon 2 iu 96 Lut
doanh nghip lit kờ quyn hn, trỏch
nhim ca i hi ng c ụng l rt ln,
tuy nhiờn õy li l mt hn ch khụng nh.
Bi i hi ng c ụng bao gm nhiu c

ụng cú trỡnh , kinh nghim v lnh vc
qun lớ khỏc nhau, vỡ vy quyt nh ca i
hi ng c ụng khụng mang tớnh thng
nht cao, nhiu khi cũn d a ra cỏc quyt
nh sai lm do trỡnh qun lớ thp. Hn
na i hi ng c ụng ch hp nh kỡ
mt nm mt ln, cỏc th tc hp bt
thng li phc tp nờn khụng th quyt
nh nhng vn cp bỏch nh hng ti
quyn li ca cỏc c ụng mt cỏch nhanh
chúng. Bờn cnh ú, quy nh v a im
hp i hi ng c ụng ti khon 1 iu
97 cng cú ch cha hp lớ. thun tin
cho vn triu tp hp i hi ng c
ụng, nh lm lut cho phộp cụng ti cú th
tin hnh hp i hi ng c ụng ti bt
kỡ a im no ti Vit Nam m khụng
nht thit phi l tr s chớnh ca cụng ti.
Tuy nhiờn, trờn thc t ó cú nhiu cụng ti
li dng quy nh ny gõy khú d cho vn
hp i hi ng c ụng ca cỏc c
ụng nh. Nh chỳng ta ó bit, CTCP khi
ó tr thnh cụng ti i chỳng s cú nhiu
c ụng trờn khp c nc. Vỡ vy, nu mt
cụng ti t tr s ti min Bc, cỏc c ụng
a s u min Bc nhng li tin hnh
hp i hi ng c ụng min Nam thỡ
mc dự ó thụng bỏo ti ton th c ụng
nhng liu nhng c ụng cú s phiu ớt i
s quyt nh vo min Nam bo v

quyn li ca mỡnh hay khụng, khi m a
im hp quỏ xa xụi. Bng cỏch n gin
y, cỏc c ụng ln, nhng ngi lónh o
cụng ti cú th quờn hn i cỏc ch th s
hu khỏc ca cụng ti tỏn thnh nhng
quyt nh cú li cho mỡnh.
Th t, v ban kim soỏt
Mc dự c quy nh khỏ chi tit t
iu 121 ti iu 127 Lut doanh nghip
nm 2005 nhng trờn thc t, ti cỏc CTCP
dự ln hay nh, dự khụng bt buc hay bt
buc phi cú ban kim soỏt thỡ c quan ny
dng nh vn khụng cú ting núi gỡ trong
b mỏy t chc CTCP. Thm chớ nhiu
cụng ti khụng tuõn th quy nh v thnh
lp v cho hot ng mt ban kim soỏt c
lp ca cụng ti. Cỏc thnh viờn ban kim
soỏt thng l nhng thnh viờn kiờm
nhim. Trong thi gian qua, bỏo chớ ó a
ra nhiu vi phm thuc vn ny cỏc
CTCP khỏc rỳt kinh nghim./.

(1). Ngun: ngy 14/8/2009.