Bài tập môn luật xuất bản, từ thực trạng xâm phạm bản quyền trong xuất bản ở việt nam hiện nay

Bài tập
Từ thực trạng xâm phạm bản quyền trong xuất bản ở Việt Nam
hiện nay, anh chị hãy đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp
luật trong việc xử lý các hành vi vi phạm.
Bài làm
1, Thực trạng
Cùng với các lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, mỹ thuật,
nhiếp ảnh..., vi phạm bản quyền trong xuất bản cũng đang là một vấn đề
thực tế gây nhức nhối trong xã hội.
Trong những năm qua, hoạt động in lậu, in giả, in nối bản trái
phép diễn ra với quy mô và tính chất ngày càng phức tạp. Hệ quả của in
lậu đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tác
giả, gây thiệt hại kinh tế cho các nhà xuất bản.
Theo lãnh đạo Cục  Xuất bản – In và Phát hành, Bộ Thông tin và
Truyền thông, khi đối tượng in lậu nắm được nhu cầu của thị trường và
bạn đọc về một cuốn sách cụ thể, họ sẽ móc ngoặc với cơ sở in lậu.
Những máy in với công suất lớn hoạt động suốt đêm và ngay sáng hôm
sau các nhà sách đã được chào hàng những cuốn sách đang thuộc dạng
bán chạy với giá thấp hơn giá của nhà bản xuất đưa ra. Đây chính là cách
khiến cho nạn xâm phạm bản quyền trong xuất bản ngày càng gia tăng.
Với lợi nhuận cao, nhiều cơ sở in bất chấp các quy định của pháp
luật. Dù khơng có giấy phép in xuất bản phẩm nhưng nhiều công ty, nhà
in, cơ sở in vẫn tham gia in nhiều đầu sách theo sự móc ngoặc với đối
tượng in lậu. Mặt khác, để phát hiện ra nơi in sách lậu lại là một vấn đề
hết sức khó khăn.  Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam  cho biết, trong


những năm gần đây, vấn nạn xuất bản phẩm lậu lưu hành trái phép trên
thị trường Việt Nam diễn biến ngày càng phức tạp với quy mô lớn, gây
bức xúc khơng chỉ trong ngành mà cịn là bức xúc của các cấp quản lý
Nhà nước trong cuộc đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái. Đáng chú ý,

trong số các xuất bản phẩm lậu đang lưu hành trên thị trường, có lẽ sách
giáo dục chiếm tỉ lệ lớn nhất. Nhiều cơ sở, tổ chức, cá nhân hoạt động in
lậu sách và phát hành sách lậu vẫn chưa được phát hiện, vẫn tiếp diễn
trục lợi bất chấp pháp luật.
Lĩnh vực sách điện tử cũng hàng ngày hàng giờ đau đầu với vấn
nạn bị xâm phạm tác quyền. Theo bà Nguyễn Thị Hương Linh, Cơng ty
CP Waka, đơn vị có tên tuổi trong lĩnh vực kinh doanh sách điện tử tại
Việt Nam tiết lộ, mặc dù tỉ lệ sử dụng sách điện tử có bản quyền đã ngày
càng tăng, tuy nhiên vẫn không thể đuổi kịp tỉ lệ dùng sách khơng có bản
quyền. Những vi phạm ngày càng phức tạp, không chỉ là các nhóm, tổ
chức, các website mà cịn là vi phạm đến từ các cá nhân, với các hiện
tượng copy và chia sẻ miễn phí trên Youtube, Facebook... Mục đích của
những đối tượng này là càng có nhiều lượng tương tác, theo dõi càng tốt.
Kết quả là để phục vụ cho họ bán hàng online, kiếm bộn tiền...
Giám đốc First News - Trí Việt Nguyễn Văn Phước kể, năm 2011,
sau hai tháng First News trực tiếp theo dõi và phối hợp với Phịng Cảnh
sát Kinh tế - Cơng an TP Hà Nội đột kích phá án vụ in lậu có số lượng
hơn 10 ngàn bản tại cơ sở gia công Huy Thi ở Hà Nội. Vụ sách lậu này
đã được hàng chục nhà báo chứng kiến, đưa tin. Sau khi First News từ
chối lời đề nghị bồi thường 100 triệu đồng của cơ sở Huy Thi và khởi
kiện nhằm cảnh báo thực trạng sản xuất sách giả lúc bấy giờ nhưng tại
phiên tòa phúc thẩm, Tòa án nhân dân Hà Nội đã xử First News thua

1


kiện. Còn Huy Thi trắng án với lý do đáng cười ra nước mắt: "10 ngàn
quyển sách đang làm giả tại cơ sở Huy Thi đã bị bắt trước khi tung ra thị
trường nên không hề gây bất cứ thiệt hại nào, vì thế First News thua kiện
và phải đóng án phí". Đây là một câu chuyện hết sức trớ trêu khi nhà

sách bị làm lậu thua kiện kẻ in lậu.
Cũng theo Giám đốc First News - Trí Việt, chính "phố sách" Đinh
Lễ - Nguyễn Xí ở Hà Nội từ lâu cũng được biết tới là "phố sách lậu" của
Hà Nội. Các phố sách nổi tiếng khác ở Hà Nội như Phạm Văn Đồng,
Đường Láng, Trần Quốc Hoàn… cũng lại chính là "thiên đường" sách
lậu được bày bán cơng khai.
Hiện nay, theo khảo sát thì cơng ty sách First News đang là đơn vị
bị vi phạm bản quyển nhiều nhất bởi sản phẩm của họ rất phù hợp với
thị hiếu thị trường, khai thác toàn chủ đề “hot” trong xã hội. Công ty
First News cho biết,  họ đã thống kê và công bố danh sách 33 fanpage
chuyên bán sách giả, sách in lậu ở Việt Nam. Thủ đoạn của những
fanpage này là trưng bày, quảng cáo sách thật nhưng khi bán, giao hàng
lại là sách kém chất lượng, sai sót, với các đầu sách của First News,
Alpha Books, Đông A, Văn học…
Có thể thấy, vấn đề bản quyền ở Việt Nam đang bị “xem nhẹ”, tồn
tại công khai trong đời sống xã hội.
2, Nguyên nhân
Về nguyên nhân khách quan:
Thứ nhất, chế tài xử phạt nhẹ. Trong khi lợi ích kinh tế từ việc in
và tiêu thụ xuất bản phẩm lậu là rất lớn do tổ chức, cá nhân in lậu, làm
giả và tiêu thụ xuất bản phẩm không phải đầu tư xây dựng đề tài, bản
thảo, trả tiền bản quyền, đóng thuế, chất lượng in, giấy thấp… thì khung
2


hình phạt đối với hành vi này hiện rất thấp, chưa đủ nghiêm khắc. Hầu
hết các hình phạt với hành vi làm và tiêu thụ sách lậu chỉ là xử phạt hành
chính chứ rất hiếm xử lý hình sự. Theo đó, hành vi in lậu bị phạt 30-40
triệu đồng; còn hành vi tàng trữ, phát hành xuất bản phẩm in lậu, in giả,
in nối bản trái phép từ 300 bản trở lên bị phạt từ 20-30 triệu đồng. Còn

lợi nhuận từ việc in và tiêu thụ xuất bản phẩm lậu là hàng chục, hàng
trăm tỉ đồng mỗi năm. 
Thứ hai, sự phát triển của cơng nghệ (khả năng xử lý của máy
móc, phần mềm, mạng internet, thương mại điện tử…) góp phần giúp
sức cho các hoạt động in, phát hành xuất bản phẩm lậu dễ dàng hơn quy
mô và tốc độ lan truyền ngày càng lớn hơn.
Nguyên nhân chủ quan:
Bản thân người làm ngành xuất bản, in ấn, nhà sáng tạo nội dung
chưa ý thức được tầm quan trọng của bản quyền, chưa tôn trọng chất
xám của người khác, còn chạy theo lợi nhuận …
3, Giải pháp
Chế tài xử phạt cần phải nghiêm ngặt hơn:
Thứ nhất, yêu cầu xóa bỏ, cảnh cáo trực tiếp đến người làm bản
lậu; hoặc yêu cầu xóa bỏ, cảnh cáo đến dịch vụ, máy chủ mà người làm
bản lậu sử dụng (Youtube, Instagram…).
Thứ hai, nâng cao mức xử phạt, mang tính răn đe. Khơng chỉ dừng
lại ở phạt hành chính, ở những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, cần xử
lý hình sự.

3


Thứ ba, hệ thống pháp luật liên quan đến vi phạm bản quyền cần
được sửa chữa, đổi mới, nâng cao, tránh lỏng lẻo, chưa đủ rõ ràng, bảo
vệ chặt chẽ quyền của người làm nội dung, nhà xuất bản.
Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất, thường
xuyên tại nhiều địa phương, địa bàn, phát hiện các trường hợp vi phạm
cần xử lý ngay.
Củng cố và nâng cao kĩ năng, kiến thức, công tác nghiệp vụ của
các tổ chức, cá nhân làm trong lĩnh vực bản quyền.

Nâng cao ý thức tự giác, trách nhiệm, giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho tổ chức, cá nhân thuộc lĩnh vực sáng tạo, xuất bản.
Cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vấn đề phòng chống in lậu và
bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực xuất bản cho người dân nhằm
cải thiện môi trường kinh doanh khi Việt Nam tiếp tục hội nhập sâu rộng
vào nền kinh tế toàn cầu. Người đọc cần được tuyên truyền, giáo dục về
cách nhận biết sách giả, sách thật, nói “khơng” với sách giả, sách lậu,
cần tìm mua sách ở các địa chỉ uy tín, các hệ thống cửa hàng của nhà
xuất bản hay các website thương mại điện tử chính thống.

4


Đề bài : Từ thực trạng việc xâm phạm bản quyền trong
lĩnh vực xuất bản ở Việt Nam hiện nay. Anh/chị hãy đưa ra
giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật trong việc xử
lý các hành vi xâm phạm đó
Bài làm
I. Thực trạng :
Trong những năm vừa qua, cùng với bước chuyển biến trong
sự nghiệp đổi mới đất nước thì lĩnh vực nghệ thuật của nước ta cũng
đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Những hình thức nghệ thuật như
nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh… đang trở thành
phổ biến với người dân ta. Đặc biệt, hình thức in ấn xuất bản trở nên
nổi bật hơn cả khi chiếm được phần lớn tình cảm của cộng đồng.
Tuy nhiên, hoạt động in lậu, in giả, in nối bản trái phép đang
diễn ra với quy mơ và tính chất ngày càng phức tạp. Hệ quả của in lậu
đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp, gây thiệt hại
lớn về kinh tế cho tác giả, cho các nhà xuất bản, đối tác liên kết, làm
thất thu ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trên

trường quốc tế khi tham gia Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm
văn học, nghệ thuật. Vậy đâu là giải pháp được đặt ra để hoàn thiện hệ
thống pháp luật trong việc xử lý các hành vi xâm phạm này ?

II.

Giải pháp :

Thứ nhất, nâng cấp và hoàn thiện các quy định về bảo hộ quyền
tác giả, quyền liên quan trong lĩnh vực xuất bản. Một số điểm điển hình
5


nhất cần sửa đổi, làm rõ và bổ sung trong quyền tác giả, quyền liên
quan trong lĩnh vực xuất bản:
Về khái niệm tác phẩm, Khoản 7 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm
2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) định nghĩa tác phẩm như sau: “Tác
phẩm là sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa
học thể hiện bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào”. Tuy nhiên,
định nghĩa này chưa làm nổi bật những dấu hiệu then chốt, quan trọng
để một sản phẩm sáng tạo được coi là tác phẩm. Vì vậy cần phải làm rõ
như sau : tác phẩm chính là sản phẩm sáng tạo “tinh thần” của con
người thông qua quá trình lao động trí tuệ; tác phẩm muốn được pháp
luật bảo hộ thì phải thể hiện được “dấu ấn cá nhân” của tác giả trong
tác phẩm. Do đó, tác phẩm phải là sản phẩm sáng tạo riêng có của cá
nhân tác giả, phải thể hiện “màu sắc” riêng của tác giả, do tác giả trực
tiếp sáng tạo bằng lao động trí tuệ của mình.
Về quyền nhân thân trong quyền tác giả, trong đó khoản 4 Điều
19 quy định tác giả có quyền “bảo vệ sự tồn vẹn của tác phẩm, không
cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ

hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả”. Như
vậy, giả sử một người thực hiện hành vi sửa chữa, cắt xén tác phẩm của
người khác (mà không nhận được sự đồng ý của người đó) nhưng lại
chứng minh được là hành vi đó khơng gây phương hại đến danh dự và
uy tín của tác giả, thậm chí cịn làm cho tác phẩm hay hơn thì khơng vi
phạm khoản 4 Điều 19. Đây rõ ràng là một bất cập của Luật Sở hữu trí
tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) liên quan đến quyền nhân
thân của tác giả.
Về nguyên tắc cạn quyền trong lĩnh vực quyền tác giả, trong các
quy định về quyền tác giả của pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam, chúng
6


ta khơng tìm thấy bất cứ quy định nào về “nguyên tắc cạn quyền”. Liên
quan đến quyền sao chép và phân phối tác phẩm, nhiều nước Châu Âu
đề cập đến “lý thuyết về sự cạn quyền” hay “học thuyết về lần bán đầu
tiên”. Thuyết cạn quyền cho rằng khi một sản phẩm (hay hàng hóa) nào
đó được sản xuất dựa trên các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ như
quyền tác giả (bản quyền), nhãn hiệu, sáng chế,… và được đưa ra thị
trường lần đầu tiên bởi chính chủ sở hữu của các quyền sở hữu trí tuệ
đó hay dưới sự cho phép của họ thì chủ sở hữu của các quyền sở hữu
trí tuệ sẽ khơng cịn quyền kiểm sốt, can thiệp vào q trình lưu thơng
tiếp theo của những sản phẩm, hàng hóa này. Lý thuyết này được áp
dụng cả trong lĩnh vực quyền tác giả lẫn trong lĩnh vực quyền sở hữu
cơng nghiệp.
Thứ hai, có thể nhận ra rằng việc in lậu xuất bản phẩm ngày có
một xu hướng gia tăng vì giới hạn số tiền trong yêu cầu bồi thường
thiệt hại về tinh thần vẫn chưa đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi
phạm. Cụ thể, khoản 2 Điều 205 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa
đổi, bổ sung năm 2009) giới hạn mức tối thiểu (5 triệu đồng) và mức

tối đa (50 triệu đồng). Theo quan điểm của tôi, việc giới hạn mức yêu
cầu bồi thường tối thiểu 5 triệu đồng là không thật sự hợp lý. Bởi lẽ
trong nhiều trường hợp tác giả bị tổn thất về danh dự, uy tín bởi hành
vi xâm phạm nhưng họ chỉ yêu cầu một mức bồi thường mang tính
tượng trưng sau khi đã được bên vi phạm xin lỗi, cải chính cơng khai.
Cịn nếu tác giả yêu cầu mức bồi thường từ 5 triệu đồng đến 50 triệu
đồng thì phải chứng minh số tiền yêu cầu này là có căn cứ. Tuy nhiên,
việc chứng minh thiệt hại bao nhiêu và rằng số tiền yêu cầu bồi thường
tương xứng với mức độ thiệt hại thực tế là một vấn đề rất khó khăn,
nhất là đối với thiệt hại về tinh thần. Vì vậy theo quan điểm tác giả,
7


chúng ta chỉ nên giới hạn số tiền được quyền yêu cầu bồi thường thiệt
hại về tinh thần đối với mức tối đa (50 triệu đồng) mà không nên giới
hạn đối với mức tối thiểu (5 triệu đồng).
Thứ ba, cần thực hiện các công tác điều tra, theo dõi và xử lý các
đường dây hoạt động xuất bản phẩm lậu. Sở dĩ trong những năm gần
đây vấn đề này trở nên báo động hơn vì sự lỏng lẻo trong khâu điều tra,
phát hiện và xử lý các đối tượng vi phạm. Nếu như có một hệ thống tổ
chức thanh tra chặt chẽ theo quy định của pháp luật thì các đối tượng sẽ
khơng cịn lộng hành như thế. Cần phải áp dụng các biện pháp thu giữ
kê biên, niêm phong và nghiêm cấm thay đổi hiện trạng, cấm di chuyển
vật chứng.
Thứ tư, đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn về quyền tác giả,
hình thành đội ngũ cán bộ thực thi quyền tác giả từ Trung ương đến địa
phương, tạo điều kiện, phương tiện vật chất đủ sức đáp ứng nhu cầu
mới. Thiết lập sự phối hợp chặt chẽ với các cơ ban nhà nước có thẩm
quyền nhằm tạo nên sự phối hợp nhịp nhàng trong hoạt động thực thi
quyền tác giả.

Thứ năm, hoàn thiện hệ thống pháp luật để xử lý các hành vi xâm
phạm bản quyền trong lĩnh vực xuất bản cũng cần sự phối hợp của
nhiều lực lượng. Các cơ quan chức năng quản lý nhà nước, các lực
lượng liên ngành, các nhà xuất bản, các tổ chức liên quan coi đây là
nhiệm vụ quan trọng, kiên quyết, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp
nhằm từng bước đẩy lùi xuất bản phẩm lậu.
Tài liệu tham khảo:


Mỹ Anh, “Tìm giải pháp chống xuất bản phẩm lậu”
8


Nguồn : />


“Luật Sở hữu trí tuệ – Bất cập và hướng hoàn thiện”
Nguồn : />
huu-tri-tue-bat-cap-va-huong-hoan-thien

9


BÀI TẬP PHẦN XUẤT BẢN

Từ thực trạng xâm phạm bản quyền trong xuất bản ở vnam hiện
nay , anh chị hãy đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật
trong việc xử lí các hành vi vi phạm
Trong những năm qua tình trạng xâm phạm bản quyền trong xuất bản
đang diễn ra rất phổ biến ở Việt Nam, tình trạng in lậu, nối bản và một số

hình thức gian lận khác. Đặc biệt là thời gian gần đây khi cuộc cách mạng
công nghệ kỹ thuật số phát triển mang đến rất nhiều sự thuận lợi thì tình trạng
xâm phạm bản quyền trên không gian mạng đang là vấn nạn nhức nhối, diễn
ra phổ biến và rất khó kiểm sốt.
Tình trạng xâm phạm bản quyền trong xuất bản đã gây ra những ảnh
hưởng lớn đến quyền và lợi ích của tác giả, gây thiệt hại về mặt kinh tế cho
các nhà xuất bản, mặt khác làm mất đi những cơ hội của Việt Nam khi hợp
tác với những đối tác nước ngồi để mạng đến những chương trình có chất
lượng, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân.
Trong lĩnh vực sách báo, âm nhạc, nghệ thuật, điện ảnh mặc dù đã có
những cố gắng bảo vệ bản quyền bằng hình thức số hóa, tỷ lệ người dùng sản
phẩm có bản quyền đã tăng nhưng vẫn khơng theo kịp tỷ lệ dùng sản phẩm
không bản quyền, nhất là trên điện thoại thông minh. Lợi dụng tâm lý người
dùng ham rẻ, các đối tượng xâm phạm bản quyền xuất bản khơng chỉ để sử
dụng mà cịn chia sẻ lên những trang mạng để kiếm lợi nhuận bất hợp pháp.
Mặt khác một số tác giả, đơn vị xuất bản cũng chưa chú ý đến việc bảo
vệ bản quyền của chính mình, hiện nay một số doanh nghiệp chưa thực sự
quan tâm, coi trọng đến quyền sở hữu trí tuệ, bản quyền tác giả và các hình
thức chống xâm phạm khác đối với tài sản trí tuệ, bản quyền xuất bản.

10


Ở nước ta hệ thống pháp luật về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, bản quyền
tác giả, bản quyền xuất bản đã có nhưng vẫn cịn chưa được hồn thiện đầy
đủ. Các trung tâm bảo vệ quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ đã có nhưng hoạt
động cịn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao.
Việc thơng tin tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân đối với việc
sử dụng những sản phẩm xuất bản lậu không có bản quyền chưa được quan
tâm thực hiện trên các phương tiện thơng tin đại chúng.

Để khắc phục những tình trạng trên cần có một số giải pháp nhằm hồn
thiện hệ thống pháp luật trong xử lý các hành vi vi phạm:
-Cần có cơ chế chính sách để phát triển ngành cơng nghiệp giải trí
trong thời kỳ cách mạng cơng nghệ mới.
-Có những giải pháp về kỹ thuật số , tăng cường bảo mật trong việc
chống sao chép lậu dưới nhiều hình thức.
-Thực hiện tốt luật an ninh mạng để từ đó xây dựng những quy định cụ
thể trong việc chống xâm phạm bản quyền với hình thức xử phạt thật nặng đối
với các hành vi vi phạm.
-Phát triển và nâng cao hoạt động của các trung tâm bảo vệ quyền sở
hữu trí tuệ và bảo vệ quyền tác giả. Đào tạo nâng cao trình độ của các cán bộ,
nhân viên trong công việc trên.
-Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại
chúng nhằm nâng cao ý thức về pháp luật của người dân, vận động người dân
nói khơng với việc sử dụng những sản phẩm lậu khơng có bản quyền.
- Kiên quyết hơn nữa trong việc xử phạt sách lậu , tìm ra và có những
hình phạt thích đáng với những cơ sở sản xuất sách lậu , xâm phạm đến quyền
xuất bản . Đặc biệt cần xử phạt nặng và có mức cảnh cáo với những cơ sở tái
phạm . Cùng với đó cũng cần xử phạt thích đáng với những cơ sở nhập và bán
những ấn phẩm vi phạm về bản quyền trong xuất bản .
11


- Thắt chặt quyền tác giả trong xuất bản . Tác giả có quyền kiện và
nhận bồi thường từ những thiệt hại khi sách bị xâm phạm bản quyền xuất bản
Như vậy ,trên đây là những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp
luật trong việc xử lí các hành vi xâm phạm bản quyền trong xuất bản ở Việt
Nam hiện nay để có một cuộc cách mạng “ Nói không với xâm phạm quyền
xuất bản ”.

12