Ảnh hưởng của văn hóa trong hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật Bản

ảnh hưởng của văn hóa trong hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật Bản


Sinhviennganhang.com 2

Mục lục

Lời nói đầu……………………………………………………………………
3

Chương I: Khái quát về văn hóa và ảnh hưởng của văn hóa đến hoạt động
ngoại thương……………………………………………………………………


4
I. Khái niệm văn hóa……………………………………………………………
4
1. Định nghĩa văn hóa…………………………………………………….
4
2. Đặc trưng của văn hóa………………………………………………….
7
II. Một số thành tố văn hóa…………………………………………………….
8
1. Ngơn ngữ v giao tiếp………………………………………………….
8
2. Các giá trị và quan điểm……………………………………………….
10
4. Phong tục tập qun v thĩi quen……………………………………….
10
5. Đời sống vật chất………………………………………………………
11

III. Vai trị của văn hóa trong kinh doanh…………………………………….
12
IV. ảnh hưởng của văn hóa đến hoạt động ngoại thương……………………
14
1. ảnh hưởng của văn hoá đến tư duy……………………………………
14
2. ảnh hưởng của văn hoá đến giao tiếp………………………………….
16
3. ảnh hưởng của văn hoá đến tiêu dùng…………………………………
18

Chương II: ảnh hưởng của văn hóa trong hoạt động ngoại thương Việt
Nam - Nhật Bản………………………………………………………………


22
I. Giới thiệu chung về Nhật Bản……………………………………………….
22
1. Đất nước Nhật Bản……………………………………………………
22
2. Con người Nhật
Bản……………………………………………………
23
3. Kinh tế Nhật Bản………………………………………………………
26
4. Văn hóa Nhật Bản……………………………………………………
28
II. Quan hệ ngoại thương Việt Nam - Nhật Bản………………………………
30
1. Nhập khẩu……………………………………………………………

30
2. Xuất khẩu………………………………………………………………
31
III. ảnh hưởng của văn hóa trong hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật
Bản………………………………………………………………………………

35
1. Một số nét tương đồng và khác biệt trong văn hóa Việt Nam - Nhật
Bản………………………………………………………………………………

35
2. ảnh hưởng của văn hóa đến hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật
Bản……………………………………………………………………………….

37
2.1 ảnh hưởng của văn hóa đến đàm phán ký kết hợp đồng ngoại
thương…………………………………………………………………….

37
2.2 ảnh hưởng của văn hóa đến quá trình thực hiện hợp đồng ngoại

ảnh hưởng của văn hóa trong hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật Bản


Sinhviennganhang.com 3

thương…………………………………………………………………….
46
2.3 ảnh hưởng của văn hóa đến cơ cấu hàng xuất khẩu…………………
48

Chương III: Giải pháp về văn hóa nhằm thúc đẩy hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật
Bản…………………………………………………………


58
I. Đánh giá nhận thức của thương nhân về vai trị của văn hóa trong hoạt
động ngoại thương……………………………………………………………

58
II. Phương hướng phát triển hoạt động ngoại thương Việt nam - Nhật
Bản………………………………………………………………………………

60
III. Giải pháp về văn hóa nhằm thúc đẩy hoạt động ngoại thương Việt Nam
- Nhật Bản………………………………………………………………………

65
1. Về phía Nhà
nước………………………………………………………
65
2. Về phía doanh nghiệp………………………………………………….
67

Kết luận…………………………………………………………………………

70
Ti liệu tham khảo……………………………………………………………
71

Lời nói đầu

ảnh hưởng của văn hóa trong hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật Bản


Sinhviennganhang.com 4

Trong những năm gần đây, người ta bắt đầu đề cập nhiều đến vai trị của
văn hóa trong kinh doanh nói riêng và coi văn hóa như một yếu tố quan trọng tác
động đến các hoạt động kinh tế nói chung. Ngoại thương là một phần của các
hoạt động kinh tế, do đó ngoại thương cũng chịu tác động không nhỏ của văn
hóa và ngoại thương với Nhật Bản không phải là ngoại lệ.
Nhật Bản và Việt Nam là hai quốc gia có nhiều nét tương đồng trong lịch
sử và văn hóa, có lịch sử buôn bán lâu đời. Mặc dù hai nước đi theo hai chế độ x
hội khc nhau v d cĩ những lc quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản
phải tiến hành một cách không chính thức nhưng quan hệ này vẫn được duy trì v
cĩ xu hướng phát triển. Đặc biệt kể từ khi quan hệ ngoại giao chính thức giữa hai

nước được thiết lập cách đây 30 năm thì quan hệ thương mại giữa hai nước càng
có điều kiện để phát triển. Đến nay, Nhật Bản đ trở thnh một đối tác lớn của Việt
Nam, là thị trường mục tiêu của nhiều doanh nghiệp xuất khẩu. Yêu cầu về hiểu
biết văn hóa Nhật Bản vì thế m tăng lên đối với các doanh nhân.
Xuất pht từ yu cầu trn cng với mong muốn tìm hiểu nền văn hóa độc đáo
của Nhật Bản, người viết khóa luận này đ lựa chọn đề tài Ŗảnh hưởng của văn
hóa trong hoạt động ngoại thương Việt Nam - Nhật Bảnŗ. Nhân dịp hoàn thành
khóa luận tốt nghiệp này, người viết xin bày tỏ lịng biết ơn đối với Thạc sĩ
Nguyễn Hoàng ánh, người đ nhiệt tình hướng dẫn và giúp đỡ người viết trong
quá trình thực hiện khĩa luận ny.





ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
5

Chng I:
Khỏi quỏt v vn húa v nh hng ca vn húa
n hot ng ngoi thng

I. Khỏi nim vn húa
1. nh ngha vn hoỏ
T vn húa cú rt nhiu ngha khỏc nhau. Vi mt s ngi, nú l s
thng thc nhng ỏng vn hay, nhng bn nhc v ngh thut núi chung. i

vi nh sinh hc, ú cú l l mt tp hp cỏc vi sinh vt hoc nhng c th nh
bộ ln lờn trong mụi trng dinh dng cõn bng ca phng thớ nghim. Tuy vy,
i vi nh nhõn loi hc v nhng nh khoa hc v nhõn sinh khỏc, vn húa l
mt tp hp y ca nhng phng thc giao tip m con ngi tớch ly
c trong quỏ trỡnh lch s. Di õy, chỳng ta cựng xem xột mt s nh ngha
khỏc nhau v khỏi nim vn húa.
Nu x hi c coi l tp hp ca cỏc mi quan h x hi, thỡ vn húa l
ni dung ca nhng mi quan h y.
1
Nh vy, vn húa c hiu l tp hp
nhng giỏ tr, nim tin, cỏch thc ng x, quy tc v th ch c duy trỡ bi
mt nhm ngi c th v c truyn t th h ny sang th h khỏc.
Vn húa l sn phm do con ngi sỏng to ra, cú t thu bỡnh minh ca x
hi li ngi. phng ụng, t vn húa c trong i sng ngụn ng t rt
sm. Ngi s dng t vn húa sm nht cú l l Lu Hng thi Tõy Hỏn
(nm 77 - 76 trc Cụng Nguyờn), vi ngha nh mt phng thc giỏo húa con
ngi - vn tr giỏo húa. Vn húa õy c dựng i lp vi v lc (phm dy
vic v l vỡ khng phc tng, dng vn húa m khụng sa i, sau ú mi thốm
chộm git).

1
John H. Bodley, Cultural Anthrophology: Tribes, States, and the Global System and Anthropology and
Contemporary Human Problems.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
6

Vo th k XIX, thut ng vn húa c nhng nh nhõn loi hc
phng Tõy s dng nh mt danh t chớnh. H cho rng vn húa th gii cú th
phõn loi t trỡnh thp nht n cao nht, v vn húa ca h chim v trớ cao
nht, bi theo h thỡ bn cht vn húa hng v trớ lc v s vn lờn, s phỏt
trin to thnh vn minh. Mt i din ca h, nh nhõn loi hc ngi Anh
Edward B. Tylor (1832-1917) trong cun sỏch Vn húa gc xut bn nm
1871 ca ụng, cho rng Vn húa l ton b phc th bao gm hiu bit, tớn
ngng, ngh thut, o c, lut phỏp, phong tc, nhng kh nng v tp quỏn
khỏc m con ngi cú c vi t cỏch l mt thnh viờn ca x hi.
T in ting Vit
2
nh ngha vn húa l:
1, Tng th núi chung nhng giỏ tr vt cht v tinh thn do con ngi
sỏng to ra trong quỏ trỡnh lch s.
2, Nhng hot ng ca con ngi nhm tha mn nhu cu i sng tinh
thn.
3, Tri thc, kin thc khoa hc.
4, Trỡnh cao trong sinh hot x hi, biu hin ca vn minh.
5, Nn vn húa ca mt thi k lch s c xa, c xỏc nh trờn c s
mt tng th nhng di vt tỡm thy c cú nhng c m ging nhau.
Qua n3ngha trờn, chỳng ta thy vn húa l m\ khỏi nm rt rng,
b_S hm nhu ý ngha khc nhau. Tuy nhin, nu xt n mi quan h gia vn
húa vi con 'gi thc th thy khi nim /n húa l mt th khỏ gn gi vi i
s_Mg. PSG.S. Trn Ngc Tm cng # a ra nh ngha v vn húa trong cun
sỏch Tỡm v bn sc vn húa Vit Nam ca : Vn húa l) mt h tcng hu
c cỏ giỏ tr vt cht v tinh thn do on ngi sỏnB_to v tớh ly qua
quP?trỡnh hot ng thc tin trong s tng tỏc gia con ngi vi mụi trng

2
Hng Ph (ch bin), T in ting Vit, Vin Ngn ng hc v Trung tõm t in hc; Nh xut bn Nng, H

Ni - Nng, 1998, tr.1062.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
7

t nhiờn v x hi ca mỡnh. nh %gha nờnờu bt 4 c trng quan trng ca
vna: tớnM h thng, tớnh gi tr, tớnh lch s, tớnh nhn sinh, m chng ta s núi n
trong on sau ca phn y. Tr_z khi xem xột n nhngArc trng ú, chỳng
ta s im qua mt cỏch ấnh ngha khỏc _a v v húa.
Trong Tuyờn b v nhng chớnh sỏch vn húa ti Hi ngh quc t do
UNESCO ch Iỡ t 26-7 n 6--1982ố:i Mexico, UNESCO 0a ra nh
ngha v vn húa nh sai: Theo ý ngha rng nht, vn húa Om nay cú th coi
l tng th nhng ột riờng bit tinh thn v vt cht, trớ tu v xỳc cm quyt
nh tớnh cỏ{h ca m x hi hay ca mt nhm ngi trong x hi. Vnhúa bao
gm nH thut+v vn chng, nhng li sng, nhng quyn c bnca con
ngi, nhng h thng cỏc giỏ tr, nhng tpUtc v Rpng tớn ngng. Vn
húa em li cho con ngi kh. nng suy xộtu bn tõn. Chớnh vn húa cho
chỳng ta tr thnh nhng siWh vt c bit nhõn bn, cú lý tớnh, cú úc phờ phỏn
v dn th6n mt cỏch $o lý. Chớnh nh vn húa m con ngt t th hin, t ý
th c bn thI, t bit mỡnh l mt phng ỏn ch hn thnh t ra xem xột
nhng thnh tu ca bn thõn, tỡm ti khng _it mt hng ý ngha mi m v
sng to nn nhng cng trỡnh vt tri lờn bn thõn.
ễng Federico Mayor, Tng giỏm c UNESCO, phỏt biu: i vi mt
s ngi, vn húa ch bao gm bhng ki_ tỏc trong cỏc lnh vc t duy v sỏng
to; i vi nhng ngi khỏc, vn húa bao gm tt c nhng gỡ lm cho dn tc
ny khc vi dn tc khc, t nhng sn phm tinh vi hin i nht n tớn ngng,
phong tc, tp quỏn, li sng v lao ng. Cỏch hiu ny c cng ng

quc t chp nhn ti Hi ngh liờn chớnh ph v chớnh sỏch vn húa hp nm
1970 ti Venice.
3

Nh vy, vn húa khụng phi l mt lnh vc riờng bit. Vn húa l tng
th núi chung nhng giỏ tr vt cht v tinh thn do con ngi sỏng to ra v l

3
Tp chớ Ngi a tin UNESCO, thng 11-1989, tr.5.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
8

chỡa kha ca s pht trin. Trong v vn cỏch hiu v cỏch nh ngha v vn húa,
cú th tm quy v hai loi:
Vn húa hiu theo ngha rng nh li sng, li suy ngh, li ng x
Vn húa hiu theo ngha hp nh vn hc, vn ngh, hc vn
V dự hiu vn húa theo ngha no i chng na thỡ vn húa luụn l mt
cụng c cú tỏc ng mnh ca con ngi tn ti, song nú cng l mt hin
tng rt d bin i. Vn húa thng xuyờn thay i v d dng mt i bi nú
ch tn ti trong u úc con ngi. Ngụn ng vit ca chỳng ta, nhng chớnh
ph, nhng ta nh v nhng th khc do con ngi to ra u l sn phm ca vn
húa. Bn thõn chỳng khụng phi l vn húa. ng thi, vn húa v x hi tuy
khng phi l mt nhng chỳng cú liờn quan cht ch vi nhau bi vn húa c
to ra v trao i gia con ngi trong x hi. Vn húa khụng phi l sn phm
ca nhng cỏ nhõn riờng l m l sn phm hỡnh thnh lin tc trong khi con ngi
giao tip vi nhau.

Mt phn ln ca vn húa c che du trong cỏi gi l tỡnh trng v ý
thc ca vn húa. Nh nhn chng hc Edward T. Hall (1959) ni: Vn húa
che du nhiu hn l bc l, v k l thay, nú che du mt cỏch ht sc hiu qu
trc chớnh nhng ngi tham gia vo nú. Núi cỏch khỏc, con ngi khụng
nhn thy c r rt li ng x vn húa n sõu trong tim thc h. Bi mt
phn ln ca vn húa nm dng tim thc nờn nhng li ng x, truyn thng
v ng c thỳc y ca vn húa cú th b hiu nhm do nhng cỏch nhỡn nhn
vn húa khỏc nhau ca nhng ngi khỏc nhau.

2. c trng ca vn hoỏ
bn v c trng ca vn húa mt cỏch ngn gún thỡ c th nu ln bn
c trng c bn sau õy:
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
9

- Tớnh h thng: Mi hin tng, s kin thuc mt nn vn húa u cú
liờn quan mt thit vi nhau, ch khụng th coi vn húa nh mt phộp cng n
thun ca nhng tri thc b phn.
- Tớnh gi tr: Vn húa cha cỏi p, cha cỏc giỏ tr, l thc o mc
nhõn bn ca x hi v con ngi. Phõn chia cỏc giỏ tr ny theo mc ớch thỡ s c
gi tr vt cht v gi tr tinh thn. Phn chia theo ý ngha thỡ c gi tr s dng, giỏ tr
o c v giỏ tr thm m. Giỏ tr o c v giỏ tr thm m u thuc phm
trự giỏ tr tinh thn. Ngoi ra, giỏ tr tinh thn cn bao gm cc t tng cú giỏ tr
s dng (khoa hc, giỏo dc ) cng nh cỏch thc con ngi sỏng to ra cỏc giỏ
tr. Phn chia theo thi gian s c gi tr vnh cu v gi t nht thi.
- Tớnh nhn sinh: Vn húa l mt hin tng x hi, l sn phm hot ng

thc tin ca con ngi. Theo ú, vn húa i lp vi t nhiờn - vn húa l cỏi
nhõn to, tuy vy, nú l cỏi t nhiờn c bin i di tỏc ng ca con
ngi.
- Tớnh lch s: Vn húa bao gi cng hỡnh thnh trong mt qu trỡnh v c
tớch ly qua nhiu th h. Tớnh lch s to cho vn húa mt b dy, mt chiu
sõu, buc vn húa thng xuyờn t iu chnh, phn loi v phn b li cc gi tr.

II. Mt s thnh t vn húa
Vn hoỏ c cu thnh bi nhiu yu t khỏc nhau, nhng trong chng
ny, chỳng ta ch xem xột mt s thnh t vn hoỏ c bn.
1. Ngn ng v giao tip
Ngn ng l mt h thng tớn hiu, do ú, hiu theo ngha rng thỡ n l mt
thnh t chi phi nhiu n cỏc thnh t khỏc ca vn húa. Trong s phỏt trin ca
vn húa, ngụn ng luụn l mt cụng c, mt phng tin cú tỏc ng nhy cm
nht. Ngụn ng õy bao gm c ngn ng c li v ngn ng khng li (ngụn
ng c th).
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
10

Thụng qua ngụn ng, con ngi giao tip vi nhau, truyn t ý tng v
cm xỳc, ghi li bng li kin thc v t duy. Ngụn ng l mt cụng c ht sc
quan trng khin cho cuc sng ca con ngi tr nờn phong phỳ v giu tớnh
nhõn bn. Mi mt nn vn húa li cú mt ngụn ng riờng ca mỡnh. ú cú th
l ngụn ng ca mt quc gia, mt dõn tc hay ch l ca mt tc ngi nh bộ.
Ngụn ng phn no quy nh cỏch thc giao tip gia nhng ngi s dng nú
lm cụng c, cng nh nh hng n vic hỡnh thnh v pht trin ca mt nn vn

húa nht nh.
Vỡ ngn ng hỡnh thnh nn cch m mi ngi nhn thc th gii nờn nú
cng giỳp khng nh nn vn húa. Ti nhiu nc vi hn mt ngụn ng, ngi
ta cng thng tỡm thy nhiu hn mt nn vn húa. Vớ d, Canada cú mt nn
vn húa núi ting Anh v mt nn vn húa núi ting Phỏp. Vic hiu bit ngn
ng c li ca mt nn vn húa giỳp chỳng ta cú mt cỏi nhỡn r nt v vic ti sao
ngi ta li suy ngh v hnh ng theo cỏch m h ang suy ngh v hnh ng.
Bờn cnh ngụn ng cú li, chỳng ta cn giao tip vi nhau thng qua cc tớn hiu
khng din t bng li. Nhng lụng my l du hiu ca s nhn bit trong
hu ht cỏc nim vn húa, cn mm ci l du hiu ca nim vui. Tuy nhiờn,
nhng thụng ip c th hin thụng qua cựng mt biu hin ca ngn ng
khng li cú th khỏc nhau gia cỏc nn vn húa. Vớ d, trong nhiu nn vn húa
thỡ ci lc u biu l s khụng ng tỡnh, cn vi ngi Th Nh K thỡ lc u
li cú ngha l ng ý.
Giao tip l s tng tỏc ln nhau gia hai cỏ nhõn hoc gia cỏc cỏ nhõn
trong mt nhúm ngi, trong x hi. Giao tip l mt phn khng th thiu trong
i sng con ngi. Thụng qua giao tip, con ngi khỏm phỏ chớnh bn thõn
mỡnh, hiu bit ngi khỏc, trao i t tng v cm xỳc, thc hin nhng nhu
cu ca bn thõn cng nh ỏp ng nhu cu ca ngi khỏc. Con ngi trong
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
11

mi nn vn húa u cú mt h thng giao tip th hin suy ngh, cm xỳc,
kin thc v thụng tin thụng qua li núi, hnh ng v ch vit.
Mt con ngi sng trong x hi thỡ khng th khng giao tip, ging nh
ngi ta ni Khng th sng trong x hi m li tch ra khi x hi ú. Giao tip

th hin qua vụ vn vic lm trong i sng hng ngy ca con ngi: hai cỏ
nhõn núi chuyn vi nhau l giao tip; hai thng nhõn, hai cụng ty m phỏn
kinh doanh vi nhau cng l giao tip. Thụng qua giao tip, con ngi hỡnh thnh
nn nhng nghi thc, tp qun, thi quen, th hin quan im v nhng giỏ tr m
h coi trng.

2. Cỏc giỏ tr v quan im
Cỏc giỏ tr v quan im u l nhng yu t cn c nhc n khi núi
ti vn húa, bi chỳng cú mi liờn h rt ln n con ngi.
Nhng ý tng, nim tin v nghi thc m con ngi gn bú v mt tỡnh
cm l nhng gi tr. Gi tr bao gm nhng th nh s trung thc, s chõn thnh,
t do v tớnh trỏch nhim. Giỏ tr cng l iu quy nh cỏi gỡ l ỳng, cỏi gỡ l sai.
H thng gi tr c hỡnh thnh qua qu trỡnh giao tip, c duy trỡ v ng h bi
mt nhm ngi nht nh. Nhng giỏ tr y nh hng n cỏch t duy ca con
ngi trong mt nn vn húa, v t ú nú cú tỏc ng n giao tip, n cỏch
thc lm vic ca con ngi.
Quan im l s th hin giỏ tr tớch cc hoc tiờu cc, l nhng cm xỳc
v khuynh hng ca cỏc cỏ nhõn i vi nhng s vt hay khỏi nim. Quan
im cú nh hng n giỏ tr. Cú th núi, quan im nh hng cho s hỡnh
thnh gi tr. Vớ d, ngi M quan nim trong cuc sng cn cú hng th, do ú
h coi trng cỏc giỏ tr vt cht cng nh cao s s hu vt cht.

3. Phong tc tp qun v thi quen
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
12

Phong tc tp quỏn v thúi quen c hỡnh thnh qua mt qu trỡnh lu di ca
i sng x hi, quy nh cỏch thc con ngi ng x cho phự hp trong mt nn
vn húa nht nh. Mt con ngi gia nhp vo mt nn vn húa mi cn tỡm
hiu v thớch nghi vi nhng phong tc tp qun v thi quen ca nn vn húa ú,
ỳng nh cõu núi Nhp gia ty tc.
Trc ht chỳng ta xột n nghi thc. Nghi thc l nhng cỏch thc ỳng
n trong c x, núi nng v n mc trong mt nn vn húa. Cng cú th hiu ú
l nhng nghi thc m con ngi sng trong mt nn vn húa cn phi tuõn th
ng x thớch hp. Chng hn nh, trong nn vn húa A-rp t vựng Trung
ụng cho n min Tõy Bc nc M, mt ngi s khụng chỡa tay ra cho
ngi ln tui hn nu nh ngi ln hn ú khụng gi tay ra cho trc.
Khi nhng thúi quen v cỏch ng x trong nhng hon cnh c th c
truyn t th h ny sang th h khỏc thỡ chng tr thnh phong tc tp qun. Chng
khc nghi thc ch chỳng xỏc nh nhng thúi quen hoc cỏch ng x phự hp
trong nhng tỡnh hung c th. Vớ d nh ngi Nht cú truyn thng m nhng
ba tic c bit cho nhng cụ gỏi v chng trai bc sang tui 20.

4. i sng vt cht
i sng vt cht ca con ngi l mt phn ca nn vn húa, c th hn,
ú l mt phn trong vn húa ng x vi mụi trng t nhiờn. i sng vt cht
bao gm nhng gỡ ỏp ng nhu cu th cht v sinh lý ca con ngi, t n
ung, mc, , sinh hot, i li cho n tiờu dựng. Cựng vi s pht trin ca x hi,
i sng vt cht ca con ngi cng ngy cng c nõng cao. i sng vt
cht trong mi nn vn húa khỏc nhau cng cú nhng c trng riờng. Chng hn
nh mi nc, mi mt nn vn húa u cú nhng mún n riờng, c trng cho
iu kin vt cht v thúi quen sinh hot vt cht ca con ngi sng trong nn
vn húa ú.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản

Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
13

i sng vt cht ca con ngi cn bao hm ý ngha thớch nghi vi mi
trng t nhiờn. Vic n ung, mc, , i li ca con ngi chu nh hng t
a lý, khớ hu, mi trng, v.v. Nhng yu t ny cng cú nh hng n thúi
quen tiờu dựng ca con ngi trong mi nn vn húa. Tt c nhng cụng ngh
c s dng trong mt nn vn húa sn xut ra hng húa v cung cp dch
v c gi l vn húa vt cht. S thay i trong vn húa vt cht dn ti nhiu
thay i trong nhng khớa cnh khỏc ca vn húa con ngi. Chng hn, vic ra
i cỏc phng tin liờn lc hin i phc v cuc sng v cụng vic nh mỏy
in thoi, mỏy fax, th in t to nn nhng thay i trong cch thc tip xc,
tr chuyn, trao i cụng vic ca con ngi.

III. Vai tr ca vn húa trong kinh doanh
Vn húa l mt phn gn lin vi i sng con ngi, m con ngi li l
trung tõm ca mi hot ng kinh t - x hi, do ú vn húa cú vai tr rt quan
trng trong kinh doanh. Vn hoỏ v kinh doanh cú mi quan h tỏc ng qua li
ln nhau. Trc ht xột n vai tr ca vn hoỏ trong kinh doanh thỡ vn húa nh
hng ti t duy, giao tip v tiờu dựng. Vn hoỏ cú th giỏn tip thỳc y hoc
kỡm hm kinh doanh, bi vn hoỏ nh hng n t duy ca con ngi v tỏc
ng n vic con ngi a ra cỏc quyt nh kinh t. Ngi ta sn sng mua
mt sn phm mi vỡ thy n p, l mt hoc nú c trng cho mt nn vn hoỏ
no ú mi m i vi h. Mt ngi chõu u sn sng b ra nhiu tin mua
cỏc sn phm la ca Vit Nam vỡ n p v khụng cú t nc h. Mt khỏc,
kinh doanh em li nhng giỏ tr mi cho vn hoỏ, to ra nhng tro lu mi.
Chng hn, vic nh to mu Coco Channel a ra sn phm qun õu cho n
gii vo u th k 20 lm thay i quan nim truyn thng v trang phc ca
ph n, hay vic cỏc nh sn xut nc hoa cho ra i nc hoa cho n ụng

cng lm thay i quan nim rng ch cú ph n mi dựng nc hoa. Hai quỏ
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
14

trỡnh tc ng gia vn hoỏ v kinh doanh an xen ln nhau v ụi khi khú phõn
nh r rng õu l nh hng ca vn hoỏ i vi kinh doanh, õu l tỏc ng tr
li ca kinh doanh i vi vn hoỏ.
H thng giỏ tr trong vn húa nh hng ti tớnh cỏch thng nhõn,
phong cỏch lm vic ca doanh nghip. ng thi, cỏc doanh nhõn v cỏc cụng
ty thng xuyờn thớch nghi nhng quỏ trỡnh marketing v qun lý ca h phự
hp vi nhng iu kin tng a phng. Vic tỡm hiu k cng vn húa bn
a giỳp nhng nh qun lý a ra nhng quyt nh ỳng n, lm cho vn hoỏ
doanh nghip ca h thớch ng vi iu kin ti a phng m h hot ng.
Chng hn, hng Walt Disney thay i nhng chớnh sỏch nhõn cụng di hn
Disneyland Paris khi ngi lao ng Phỏp phn nn rng hng Disney khng
tớnh n nhng giỏ tr bn a, v h phn i vic Disney cm nhng ngi cú
ria mộp, rõu, v cm nhõn viờn mc vỏy ngn.
Vn húa cng cú nh hng sõu sc n thúi quen v tp quỏn tiờu dựng
ca con ngi trong mt nn vn húa nht nh. Hiu bit ca thng nhõn v
vn húa s giỳp h xỏc nh c nhu cu tiờu dựng ca th trng m h thõm
nhp, a ra nhng sn phm v dch v phự hp nhm ỏp ng tt nht nhng
nhu cu ú. Ngc li, nu thng nhõn thiu hiu bit v vn húa, anh ta cú th
a ra nhng quyt nh sai lm, i kốm vi nú l nhng hng húa v dch v
khụng phự hp, thm chớ gõy phn cm i vi ngi tiờu dựng. Mi ngi u
bit rng, mt sn phm khụng th c lm ra v c bỏn theo cựng mt cỏch
tt c cỏc nc. Vớ d, Lands End to ra loi ỏo s mi, qun, ỏo khoỏc, ỏo

len, v gn nh l tt c cỏc loi qun ỏo ỏp ng nhng s khỏc bit v vúc
dỏng con ngi, khớ hu v thúi quen mua sm trờn khp th gii. Ngay c vi
nhng sn phm mang tớnh cht ton cu cng cn phi c lm cho phự hp
vi nhng th trng quc t.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
15

Vn húa cng cú mi quan h vi li th cnh tranh ca mt quc gia. H
thng giỏ tr v tiờu chun ca mt nc nh hng ti chi phớ kinh doanh ti
nc ú. Thỏi hp tỏc gia ngi qun lý v ngi lao ng b nh hng bi
cu trỳc x hi v tn gio ca nn vn húa ú. Vớ d, xung t giai cp gia ngi
lao ng v ngi qun lý x hi Anh lm tng chi phớ kinh doanh ti t nc
ny. Nhõn t ny thiờn v phớa chng li cỏc cụng ty Anh Quc, trong khi nú li
liờn kt cỏc cụng ty Nht Bn, ni m tm quan trng ca s ng nht nhúm
lm gim thiu xung t gia ngi qun lý v ngi lao ng.
Ngy nay, trong bi cnh qu trỡnh tn cu ha cc nn kinh t ngy cng pht
trin su rng, thỡ nhng cng ty thnh cng nht li l nhng cng ty hiu bit su
sc nht v c thự vn húa ti cỏc quc gia hoc cng ng ngi tiờu dựng
a phng v khai thỏc trit nhng yu t vn húa bn a thỳc y tiờu
dựng hng húa v dch v. Hiu sõu nn vn húa quc gia v hnh ng theo
nhn thc, ú l yu t ti quan trng m bo thnh cụng ca chỳng tụi,
Douglas Daft, Ch tch kiờm Tng giỏm c Cụng ty nc gii khỏt Coca-Cola
nhn nh nh vy v yu t dn n thnh cụng ca Coca-Cola trong cỏi gi l
ln súng ton cu húa ln th hai. Cụng ty ny thnh cng trong vic thm
nhp th trng nc gii khỏt Nht Bn vn rt bo th bng cỏch to ra hai loi
ung c phờ v tr cú kt hp hng v phng Tõy vi hng v ca ung

truyn thng ca ngi Nht.

IV. nh hng ca vn húa n hot ng ngoi thng
Mụi trng kinh doanh ca mt quc gia bao gm 4 yu t: vn húa,
chớnh tr, lut phỏp v kinh t. Bn yu t ny núi chung v vn húa núi riờng
u cú nh hng n cỏc hot ng kinh t quc t, v nh hng ú khụng
phi l giỏn tip, m chỳng liờn quan mt thit n kinh t quc t. Rt nhiu sai
lm trong kinh doanh quc t bt ngun trc tip t s thiu hiu bit v nhng
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
16

yu t ny. Trong chng ny, mt ln na chỳng ta li xem xột nh hng ca
vn húa i vi kinh doanh, m c th hn õy l hot ng ngoi thng.
Trong hot ng ngoi thng, vn húa cng cú nh hng r rt n cỏc khớa
cnh t duy, giao tip v tiờu dựng.
1. nh hng ca vn húa n t duy
Trong s nhng khớa cnh quan trng ca cuc sng cú nh hng trc
tip n cỏc hot ng kinh doanh, ngi ta thng cú quan im khỏc nhau v
vn húa i vi thi gian, cụng vic v thnh cụng, vi nhng thay i vn húa.
Chỳng ta cựng xem xột nhng khớa cnh ny.
a. Quan im v thi gian
Ngi dõn nhiu nn vn húa thuc Chõu M La tinh v vựng a
Trung Hi khỏ tựy tin v mt thi gian. H cú mt thi gian biu linh hot v
thớch hng th thi gian ca h hn l hy sinh nú vỡ mt tớnh hiu qu cng
nhc. Chng hn nh cỏc doanh nhõn ú thng n mun hn gi hn v
thớch dnh thi gian xõy dng nim tin cỏ nhõn trc khi bn n cụng vic.

ng nhiờn l iu ú khin cho cụng vic tn nhiu thi gian hn so vi
Hoa K hay Bc u. Trỏi li, ngi Nht v ngi M thng n rt ỳng
hn, cú mt lch trỡnh lm vic cht ch v lm vic nhiu gi lin. S nhn mnh v
vic s dng thi gian mt cch hiu qu th hin gi tr tim n v lm vic vt v
c hai quc gia ny. Tuy nhin, ụi khi ngi M v ngi Nht cng khỏc nhau
trong cỏch h s dng thi gian. Ngi M c gng lm vic mt cỏch nng sut
v ụi khi h ri cụng s sm nu cụng vic trong ngy hn tt. Quan im
ny cho thy giỏ tr m ngi M coi trng trong vic to ra nhng thnh qu cỏ
nhõn. Nht Bn, vic trụng cú v bn rn trong mt ngi khỏc l rt quan
trng, ngay c khi cụng vic khụng cú nhiu. Ngi lao ng Nht Bn mun
th hin s cng hin ca h i vi cp trờn v ng nghip - ú l quan im
da vo nhng giỏ tr nh s gn bú ca t chc, lng trung thnh v s ha hp.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
17

b. Quan im i vi cụng vic
Trong khi mt s nn vn húa th hin mt thỏi lm vic mnh m thỡ
mt s nn vn húa khỏc quan tõm n s cõn bng gia cụng vic v ngh ngi.
Ngi dõn min Nam nc Phỏp thng núi: Chỳng tụi lm vic sng, cn
ngi M sng lm vic. Vy nờn i sng min Nam nc Phỏp khỏ l
chm ri. Ngi ta thớch tp trung vo vic kim tin thng thc nhng
mún n, ru ngon v nhng lỳc vui v. Cỏc doanh nghip thng úng ca sut
c thỏng Tỏm, khi ngi lao ng hng nhng k ngh di c thỏng nc
ngoi. Quan im ny khụng cú nhiu quc gia chõu ỏ, trong ú cú Nht Bn.

c. Quan im i vi s thay i vn húa

c im vn ha l bt c th gỡ i din cho li sng ca mt nn vn
húa, bao gm c ch, vt th, truyn thng v nhng khỏi nim. Nhng c im
ú bao gm vic cỳi cho th hin lng tn trng Nht Bn (c ch), n th
Pht giỏo Thỏi Lan (vt th), vic th gin trong dwaniyah (phng tr) Cu-et
(truyn thng) v vic thc hnh dn ch M (khi nim).

2. nh hng ca vn húa n giao tip
Vic hiu bit vn húa l cn thit khi mt cụng ty tin hnh kinh doanh
t nc ca mỡnh. V n cng quan trng hn khi tin hnh kinh doanh xuyờn
vn húa (across culture). Khi nhng ngi mua v ngi bỏn trờn khp th gii
gp nhau tin hnh kinh doanh thỡ h mang ti nhng hiu bit khc nhau,
nhng k vng v cch thc giao tip khc nhau. V vic bit cch giao tip vi
nhng bn hng n t nhng nn vn húa khỏc l ht sc quan trng i vi cỏc
doanh nhõn. nhng t nc khỏc nhau, con ngi sng v lm vic theo
nhng cỏch khỏc nhau. Vớ d, M, ngi ta thng n ti vo khong 6 gi,
cn Ty Ban Nha l vo khong 8 hoc 9 gi ti. M, mi ngi mua sm
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
18

trong nhng siờu th ln mi tun mt ln, cn ngi ý mua sm trong nhng ca
hng nh hng ngy. ú chớnh l nhng khỏc bit v vn húa, m nu ngi lm
ngoi thng nm c nhng khỏc bit ny thỡ h s d dng trong giao tip vi
bn hng nc ngoi, to lp c mi quan h kinh doanh nhiu thun li, thm
chớ thot u l mt mi quan h cỏ nhõn tt p v tip sau ú l nhng mi
quan h buụn bỏn thnh vng.
Mt yu t vn húa cú nh hng r rt n giao tip trong hot ng ngoi

thng chớnh l ngụn ng. Hiu bit v ngụn ng v k nng s dng ngoi ng
thnh tho ca thng nhõn l mt thun li ht sc to ln trong vic giao tip
vi cỏc thng gia nc ngoi, cng nh trong vic tỡm hiu t phong tc tp
quỏn, thúi quen lm vic, nhu cu tiờu dựng cho n mụi trng chớnh tr, lut
phỏp ca nc m h cú quan h buụn bỏn. Ngc li, s bt ng v ngụn ng
ụi khi l ro cn rt ln trong vic giao tip vi nhng thng nhõn v doanh
nghip nc ngoi. Hai ngi núi chuyn vi nhau bng ting m vn cú th
hiu lm nhau, bi th giao tip bng ngoi ng li cng khú khn hn. Nu
nng lc ngoi ng hn ch, cỏc thng nhõn cú th gp khú khn trong khi m
phỏn hoc trao i ý tng kinh doanh, dn n hiu lm ln nhau v gõy ra s
trỡ hn trong hot ng buụn bỏn song phng hay hp tỏc kinh doanh.
Hin nay, ngụn ng c s dng ph bin nht trong giao tip quc t l
ting Anh, tuy nhiờn vic bit ting a phng vn l mt thun li, bi phn
ln mi ngi chung s khỏc bit trong ngụn ng riờng ca h v vic núi ting
a phng cú th hỡnh thnh mi quan h tt, rt quan trng trong giao tip
thng mi. Thụng thng, doanh nghip hay nh sn xut khụng hiu ting a
phng cú th phm sai lm do dch khụng chớnh xỏc. Vớ d, hng General
Motors gp kh khn khi a ra loi xe mi mang tờn Chevrolet Nova th
trng Puerto Rico. Khi dch sang ting Tõy Ban Nha thỡ Nova cú ngha l
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
19

ngụi sao, nhng nu núi nh no va thỡ li c ngha l nú khụng i, do ú hng
General Motors phi i tờn loi xe ny thnh Caribe.
Bờn cnh nhng thụng ip c trỡnh by r rng qua ngn t thỡ cn phi
lu ý n nhng thụng ip n sau ngụn ng. Vic khụng nm c nhng thụng

ip ngoi ngụn t ca ngi i thoi cú th gõy nờn nhng nhm ln ỏng tic.
Vic hiu ngn ng khng li ca mt nn vn húa giỳp chỳng ta trỏnh c
vic gi i nhng thụng ip khụng d kin hoc gõy phiu h. M, khong
cỏch theo phong tc m cỏc bờn tham gia tho lun v kinh doanh phi t 5 n
8 bc chõn, trong khi ú M Latin khong cỏch ny l 3 n 5 bc. Kt qu
l nhiu ngi Bc M cm nhn mt cỏch khụng ý thc rng ngi M Latin
ang chim v trớ con ngi h v cú th lựi khi sut cuc ni chuyn.
Vic tng qu l mt phn ca giao tip trong i sng hng ngy cng
nh trong kinh doanh. Trong nhng nn vn hoỏ khỏc nhau, tp quỏn tng qu
cng khỏc nhau. Vớ d, ngi Nht trỏnh tng nhau cõy ci vỡ n gi lin tng
n s m yu, ngi Nga trỏnh tng nhau dao kộo vỡ s dao ko ct t mi
quan h. Cn tỡm hiu tp qun tng qu v quan nim ca ngi nhn qu chn
c mún qu thớch hp.

3. nh hng ca vn húa n tiờu dựng
Trc khi thõm nhp mt th trng mi, mt vic phi lm i vi doanh
nghip l ỏnh giỏ mụi trng kinh doanh núi chung, ngha l phi tr li c
cỏc cõu hi: Ngi dõn a phng cú thớch nhng ý tng mi v cỏch thc
kinh doanh mi khụng? Tỡnh hỡnh chớnh tr c n nh ti sn v ngi lao
ng khng lm vo tỡnh th qu nhiu ri ro khng? Cc quan chc chớnh ph v
ngi dõn cú mun cú vic kinh doanh ca chỳng ta khụng? Vic kinh doanh
a phng c tin hnh da trờn nhng quy tc c bn no?
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
20

Qu trỡnh tn cu ha i hi mi mt ngi tham gia vo kinh doanh phi

th hin mt trỡnh hiu bit nht nh v vn húa - mt hiu bit chi tit v
vn húa cho phộp con ngi sng v lm vic trong nú. Hiu bit v vn húa
giỳp nõng cao nng lc qun lý ngi lao ng, qung bỏ sn phm v thc hin
vic m phỏn cỏc quc gia khỏc nhau. Nhng thng hiu ton cu nh MTV
hay Gucci cú nhng li th cnh tranh rt ln, nhng nhng khỏc bit v vn húa
vn i hi phi c s bin i sao cho phự hp vi cỏc th trng a phng.
Bi vỡ vn húa quy nh rng nhiu sn phm phi phự hp vi th hiu v nhng
c im ca a phng, nờn hiu bit v vn húa s a cỏc doanh nhõn n
gn vi nhu cu v ham thớch ca khỏch hng v nõng cao nng lc cnh tranh.
Cỏc doanh nghip cn tớnh n nh hng ca vn hoỏ trong khi thc hin 4
khõu ca quy trỡnh marketing 4P.
- Production: cựng mt loi sn phm khi c bỏn cỏc a phng, cỏc
nn vn hoỏ khỏc nhau v hng ti nhng i tng ngi tiờu dựng khỏc nhau
thỡ phi c nhng c im c trng riờng. Nhng c trng ú c quy nh
bi th hiu, quan nim v cỏc c im khỏc nhau ca tng nn vn hoỏ. Vớ d,
Vit Nam xe mỏy l phng tin i li ph bin, ngi ta dựng nú di
chuyn trong thnh ph, trờn nhng con ng nhiu ch r, trong nhng ng nh
v su. Vỡ th, xe my sn xut cho th trng tiờu dựng Vit Nam phi l loi xe cú
phõn khi nh, kớch thc hp lý tin i li, tit kim nhiờn liu v khụng
chim nhiu ch trong nhng ngụi nh nh hp. Trong khi ú, xe mỏy sn xut
hng ti ngi s dng chõu u hay chõu M li phi l xe mỏy phõn khi
ln vỡ chng c s dng lm phng tin th thao hoc di chuyn trờn
ng cao tc.
- Place: tp quỏn mua sm ca ngi tiờu dựng cỏc nờn vn hoỏ khỏc
nhau nh hng n khõu phõn phi trong kinh doanh. Cỏc doanh nghip khi
tip cn mt th trng mi cn tỡm hiu thi quen mua sm ti th trng ú
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản

Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
21

la chn hỡnh thc phn phi hiu qu nht. Ngi M thng thớch mua hng
cỏc siờu th hoc cỏc trung tõm buụn bỏn ln (shopping mall). H thng dnh
dp cui tun i mua sm nờn vic tt c cỏc loi hng hoỏ cựng cú mt trong
mt a im bỏn hng khin h cm thy thun tin. Hn na, do phn ln cỏc
gia ỡnh M u cú ụ tụ riờng nờn vic mua sm mt khi lng hng ln l tin
li i vi h. Trỏi li, ngi Vit Nam li thớch mua sm gn ni khụng
phi i xa, v khi no cn gỡ l c th mua c ngay. Phn ln ngi Vit Nam
khụng cú thúi quen mua sm mt s lng hng ln dựng trong mt thi gian
di. Ch vi nhng hng h c gi tr ln thỡ h mi n cỏc i lý hoc cỏc trung
tõm phõn phi mua, cn vi hng tiu dng hng ngy thỡ h thớch n cỏc ca hng
tp hoỏ hn. Ngi Nht thỡ li thớch nhng ca hng tin li m ca 24/24 gi.
- Price: quan nim v giỏ c v cht lng hng hoỏ ca ngi tiờu dựng
cú tỏc ng khụng nh n chin lc giỏ ca doanh nghip. Ngi Vit Nam
thớch hng hoỏ cú cht lng cao nhng giỏ phi thp, trong khi vi ngi Nht
thỡ hng h gi thp cha chc thu ht c h. Ngi Nht quan nim giỏ cao
ng ngha vi hng hoỏ tt, thng hiu c nhiu ngi bit n, cn gi thp
hm ý cht lng khụng cao. Doanh nghip khụng bit iu ny cú th a ra sn
phm vi mc giỏ thp hn so vi mc giỏ ca i th cnh tranh, song cha
chc bn c hng, trong khi nu t mt mc giỏ cao thỡ hng s bn chy. Vỡ
th, khi xy dng chin lc giỏ, cỏc doanh nghip cn lu ý tỡm hiu quan nim
ca ngi tiờu dựng th trng m h nhm ti.
- Promotion: nh hng d nhn thy nht ca vn hoỏ i vi hot ng
xỳc tin thng mi th hin qung cỏo. Cựng mt kiu qung cỏo cú th c
ún nhn nng nhit th trng ny, bi mt nhúm ngi tiờu dựng ny, nhng
li b ty chay mt th trng khỏc, bi mt tp th ngi tiờu dng khc. Hng
qun b Calvin Klein s dng hỡnh nh mt ngi n ụng ci trn qung cỏo
cho nhn hiu qun b CK, song mu qung co ny b phn i cỏc nc theo o

ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
22

Hi, v nh sn xut phi s dng mt mu qung cỏo khỏc qung bỏ sn
phm ca mỡnh th trng ny. Tng t nh vy, on phim qung cỏo bia
Heineken vi hỡnh nh c gi ung cn cc bia ca ngi ngi cựng bn mt cỏch
thốm thung c nhng ngi tr tui Vit Nam a thớch bi tớnh c ỏo thỡ
li gp phi s phn i ca khụng ớt nhng ngi ln tui. Nh vy, doanh
nghip cn xỏc nh phng thc tip th v qung bỏ sn phm thớch hp vi
quan nim v th hiu ca th trng v nhúm ngi tiờu dựng m h nhm ti.
Trong hot ng ngoi thng, cỏc doanh nhõn v cỏc cụng ty luụn vn
ti nhng th trng mi, mong mun ỏp ng nhu cu a dng ca ngi tiờu
dựng thuc nhng nn vn húa mi. Vic quan trng u tiờn m h phi lm l
tỡm hiu nn vn húa ca a phng ni h nh thõm nhp hoc nh tin hnh
kinh doanh. Vic tỡm hiu ny khng ch bao gm nhng vn liờn quan n
giao tip, cỏch thc t duy v phong cỏch lm vic, m thng nhõn hay doanh
nghip cn phi c hiu bit y v nhng gỡ c coi l tt, l p trong nn
vn húa m h ang dn dn tip cn. Chớnh vỡ th, cn c th k n vai tr ca
hiu bit v m hc trong hot ng ngoi thng. M hc l nhng gỡ m vn
húa coi l hp th hiu trong ngh thut (bao gm c õm nhc, hi ha, khiờu
v v kin trỳc), l hỡnh nh gi nn bi nhng s biu t c th, v thm chớ c
tớnh hỡnh tng ca mt s mu sc nht nh cng c gi l m hc. M hc
cú vai tr quan trng khi mt cng ty tớnh n chuyn kinh doanh mt nn vn
húa khỏc. Rt nhiu sai phm cú th xy ra t vic chn mu sc khụng phự hp
trong qung cỏo, úng gúi hng húa v ngay c mu sc ca ng phc lm vic.
Vớ d, mu xanh lỏ cõy l mu yờu thớch i vi c dõn o Hi v l mu sc

trờn hu ht quc k cỏc nc theo o Hi, k c Jordani, Pakistan v Cng ha
A-rp. iu ú dn ti vic hng húa thng c úng gúi mu xanh lỏ cõy
li dng thụng ip v mu sc ny. Ngc li, mt lot cỏc nc chõu ỏ, mu
xanh lỏ cõy thng gõy liờn tng ti s m yu.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
23

Nh vy, chỳng ta thy rng vn húa cú vai tr khng nh trong kinh
doanh núi chung v hot ng ngoi thng núi riờng. Chỳng ta s xem xột nh
hng c th ca vn húa trong hot ng ngoi thng gia Vit Nam v Nht
Bn trong chng tip theo.











Chng II:
nh hng ca vn húa trong
hot ng ngoi thng vit nam - nht bn

I. gii thiu chung v nht bn
1. t nc Nht Bn
a. V trớ a lý
Nht Bn l mt t nc ca o nm b phớa ụng lc a chõu ỏ.
Qun o Nht Bn tri ra theo mt vng cung hp di 3.800km, t 20
o
25 n
45
o
33 v Bc. Tng din tớch ca Nht Bn l 377.815km2 - ln hn ca Anh
mt chỳt song ch bng 1/9 ca n v 1/25 ca M - chim cha y 0,3%
tng din tớch t ton th gii.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
24

Qun o Nht Bn gm 4 o chớnh - Honshu, Hokkaido, Kyushu v
Shikoku (xp theo th t o ln nht n o bộ nht), v khong 3.900 o
nh. o Honshu chim trờn 60% tng din tớch t ca Nht Bn.
b. Khớ hu
Cỏc o Nht Bn nm trong vựng khớ hu ụn ha v cc ụng bc ca
khu vc khớ hu giú mựa chy t Nht Bn qua bỏn o Triu Tiờn, Trung Quc
v ụng Nam ỏ n tn n . Khớ hu Nht Bn núi chung ụn ha, mc d rt
khc nhau gia cc min. hu ht cc min ca Nht Bn u cú bn mựa r rt.
Ma h m v m, bt u khong gia thỏng 7. Trc ú l mựa ma thng kộo
di khong mt thỏng, tr Hokkaido, o ln phớa cc bc hu nh khụng cú
mựa ma. Mựa ụng phớa Thỏi Bỡnh Dng thng ụn ha vi nhiu ngy nng,

cn phớa Bin Nht Bn thng u ỏm. Vựng nỳi l mt trong nhng vựng cú
nhiu tuyt nht th gii. Th ụ Tokyo cú mựa ụng tng i ụn ha, thnh
thong c tuyt v m thp, khỏc hn vi mựa hố m v núng. Cn ma xun v ma
thu l nhng ma tt nht trong nm, khớ hu ờm du v rc r ỏnh mt tri trờn
khp t nc.
c. X hi, gio dc
Qun o Nht Bn cú ngi c trỳ t hn 100.000 nm trc õy, khi nú
vn cn l mt phn ca i lỳc chõu ỏ. Vo cui th k th t, Nht Bn c quan
h vi Trung Quc v Triu Tin. H thng chớnh quyn Trung Quc l m hỡnh
c cỏc nh cm quyn Nht Bn vn dng xõy dng h thng ring ca mỡnh.
Ngy nay, th ụ ca Nht Bn l Tokyo, mt thnh ph gn 30 triu dõn.
Dõn s Nht Bn nm 2001 l 126.549.976 ngi, ch yu l ngi Nht, chim
99,4%, v 0,6% cn li l ngi Triu Tiờn. T nhng nm 50 ca th k 20 tr
i, mc sng ca ngi dõn Nht Bn tng lờn nhanh chúng. Nm 1999, vi dõn
s 125 triu ngi, trong s hn 40 triu gia ỡnh Nht thỡ 30,5 triu gia ỡnh
(75%) c xe hi riờng. GDP ca Nht nm 2001 l 2972,5 t USD. Hin nay,
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
25

mc tng du lch ra nc ngoi ca ngi dõn Nht Bn tr thnh biu tng ca
mc sng cao.
H thng giỏo dc Nht Bn c phõn thnh 5 giai on: vn tr (t 1
n 3 nm), tiu hc (6 nm), trung hc bc thp (3 nm) v trung hc bc cao (3
nm), i hc (thụng thng l 4 nm). Ngoi ra cn c cc trng cao ng vi
cỏc khúa hc 2 nm hoc 3 nm v cỏc khúa nõng cao sau i hc. Nht Bn
thc hin giỏo dc ph cp min phớ cho tr em t 6-15 tui. Tuy vy, i a s

hc sinh hc ht trng trung hc bc thp u tip tc hc lờn v trong thc t
cỏc trng trung hc bc cao hin tr thnh b phn c bn ca h thng giỏo
dc tr em.

2. Con ngi Nht Bn
Ngi Nht Bn cú quan h gn gi vi nhiu dõn tc Triu Tiờn v
Trung Quc, song h cng l sn phm ca s pha trn gia cỏc chng tc. n
nay, Nht Bn l mt trong s cỏc quc gia cú tớnh thun tc cao nht th gii.
Dõn tc Nht Bn l mt dõn tc rt khỏc bit so vi cỏc quc gia chõu ỏ khỏc.
Nhiu ngi tng nhn xt rng trn ng ph, ngi chõu ỏ d nhn ra nht
chớnh l ngi Nht, qua mt s c im bờn ngoi v phong cỏch ng x ca
h.
90% c dõn Nht Bn tp trung ti cỏc thnh ph ln v ng bng ven
bin. Quỏ trỡnh ụ th húa Nht Bn to ra cc ụ th khng l nh di ụ th
kộo di t Tokyo n Fukuoka gm 30 triu dõn, v Nht Bn cú hn 10 thnh
ph vi dõn s trờn 1 triu. Ngy nay, cựng vi vic mc sng khụng ngng
c nõng cao, tui th trung bỡnh ca ngi Nht ngy cng tng khin cho t
l ngi gi trong dõn s tip tc tng cao.
Ni chung dõn tc Nht Bn l mt dõn tc cú tớnh cỏch kớn ỏo. Trong
cuc sng, ngi Nht rt ớt khi biu l cm xỳc, tỡnh cm ca mỡnh ra bn ngi.
ảnh h-ởng của văn hóa trong hoạt động ngoại th-ơng Việt Nam -
Nhật Bản


Phan Thị Thu Hà - Lớp Nga K38E KTNT
26

Ngay c trong nhng lc c nim vui ln hoc gp phi ni bun su sc, hoc khi
nhn c li khen, h u gi mt thỏi ỳng mc, thanh nh. Tuy nhin, cng
vi nhp sng mi, phong cch ng x ca ngi Nht Bn cng thay i v vic

bc l tỡnh cm cng tr nn ph bin hn. Trong cỏch c x, ngi Nht thng
t ra rt khiờm nhng, iu ny phn no th hin qua vic dng kớnh ng trong
ting Nht.
c nhiu hc gi b cng nghin cu v vit nhiu cun sch v con ngi
Nht Bn. núi ngn gn thỡ c th k ra mt vi c trng trong tớnh cỏch ca
ngi Nht Bn nh sau:
- Tớnh thc t: ngi Nht Bn l nhng ngi rt thc t, h ớt m mng
vin vụng, cú cỏi nhỡn kh chớnh xc v khng huyn hoc v nhng gỡ m t nc
h cú. Ngi Nht Bn t rt lõu cng khai ni v s ngho nn ti nguyn ca t
nc mỡnh, v h lun ch trng xõy dng t nc bng s tit kim v bng
kin thc.
- Tớnh tit kim v chm ch: xut phỏt t tớnh thc t núi trờn, ngi Nht
Bn cú c tớnh tit kim rt cao v thỏi lm vic ht sc chm ch.
Trong=ụuỏ kh, dõn t Nht B_ vn thng xuyờn phi i mt vi thi tai
nờ trong h hAh thnhý thc dnh dm cho nhng lc kh khn. Hn na, mi
mt ngui Nht Bn u cúwhai c ln trong r l cho_on cỏi c
hng nn hc vn tt nht~ mua c nh riờng, th hrt cú ý thc tit
kim, n mc Chớnh ph Nht Bn phi cú chớnh sỏch khuyn khớch tO
dựngtrong _hõn dõn. mRn cnh tớnh 7it kim, ngi Nht Bn cn c m c
tớnh ỏE quý na lm vic s_6ng nng. Cụng vic vi h nh mt nim say
mờ, nhiu ngi Nht Bn sn sng lm thờm i m kng i th lao* Ngi
at gi k lc v s gi lm vic trongRm, trug bỡnh cao hn>gi ch=u u
t 20 n 25%.