Slide Bảo hiểm - Th.S Nguyễn Thị Vũ Khuyên - ĐHBKHN

GIÁO ÁN MÔN HỌC
“BẢO HIỂM”

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ
BỘ MÔN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
MSc NGUYEN THI VU KHUYEN
Faculty of Economics and Management
Hanoi University of Technology
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BẢO HIỂM
1.RỦI RO VÀ SỰ CẦN THIẾT KHÁCH
QUAN CỦA BẢO HIỂM
1.1. Rủi ro
1.1.1. Khái niệm và 1 số đặc điểm của rủi ro
  Rủi ro là khả năng xảy ra biến cố bất thường có
hậu quả thiệt hại hoặc mang lại kết quả không
mong đợi.
  Rủi ro luôn diễn ra trong các hoạt động đời sống xã
hội, kinh doanh hàng ngày
  Rủi ro mang lại những thiệt hại lớn về tính mạng, đời
sống, sản xuất và tương lai phát triển của cá nhân,
gia đình và xã hội
  Rủi ro ngày càng gia tăng song hành với tốc độ phát
triển của khoa học công nghệ

 Ví dụ về rủi ro:
-  Thống kê của Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia
cho thấy: năm 2009 xảy ra12.492 vụ tai nạn giao
thông, làm chết 11.516 người, bị thương 7.914
người. Trung bình mỗi ngày vẫn có 31 người chết do
tai nạn giao thông.

-  Từ năm 2002 đến 2006: cả nước đã xảy ra 11.795
vụ cháy, thiệt hại ước tính 1.710 tỷ đồng. Riêng năm
2009 đã xảy ra 1.948 vụ cháy. (Vneconomy, 2010)
-  Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) ngày 31/3/2010
ước tính về mức độ thiệt hại của cuộc khủng hoảng
tài chính đối với kinh tế thế giới nằm trong khoảng từ
60.000 tỷ tới 200.000 tỷ USD kể từ năm 2007 đến
nay.

1.1.2. Nguồn gốc của rủi ro
Nhận
thức
thông
qua
khoa
học
Nhận
thức
một
cách
trực tiếp
Rủi ro
ảo
Ví dụ: bệnh dịch tả,
AIDS…
Cần có kính hiển vi
để nhìn thấy, hoặc
được đào tạo
chuyên sâu về khoa
học để hiểu được

Ví dụ:
trèo cây,
đạp xe,
lái xe…
Các nhà khoa
học không
chứng minh
đ ư ợ c h o ặ c
không thể đồng
ý.
Ví dụ: ma quỷ,
bệnh bò điên
gây bệnh điên ở
người,…
1.1.3. Các biện pháp kiểm soát rủi ro:
-  Tránh né rủi ro: hạn chế việc đi lại, chọn công việc ít
nguy hiểm…
-  Ngăn ngừa tổn thất: đào tạo về an toàn lao động, vệ
sinh thực phẩm, tuyên truyền an toàn giao thông…
-  Giảm thiểu tổn thất: cứu hoả, cấp cứu người bị nạn
kịp thời…
→ đều ít có hiệu quả.
1.1.4. Các biện pháp tài trợ rủi ro:
-  Chấp nhận rủi ro: tự bảo hiểm. Ví dụ: tự lập quỹ
dự trữ, dự phòng bù đắp tổn thất khi gặp rủi ro,
vay mượn tiền bạc để khắc phục hậu quả…
 Gánh nặng tài chính khi rủi ro xảy ra
 Đôi khi không thể tự tài trợ hoặc vay mượn
 Để lại hậu quả tài chính lâu dài
- Mua bảo hiểm

1.2. Sự cần thiết của bảo hiểm
Khái niệm bảo hiểm: Bảo hiểm là một hoạt động dịch vụ tài chính,
thông qua đó một cá nhân hay một tổ chức có quyền được
hưởng bồi thường hoặc chi trả tiền bảo hiểm nếu rủi ro hay sự
kiện bảo hiểm xảy ra nhờ vào khoản đóng góp phí bảo hiểm cho
mình hay cho người thứ ba. Khoản tiền bồi thường hoặc chi trả
này do 1 tổ chức đảm nhận, tổ chức này có trách nhiệm trước
rủi ro hay sự kiện bảo hiểm và bù trừ chúng theo quy luật thống
kê.


CÔNG TY BẢO HIỂM
A
D
C
B
E
F
G
H
J
K
PHÍ
BH
CỔ PHIẾU
TRÁI PHIẾU
THỊ
TRƯỜNG
TIỀN TỆ
BĐS, …

QUỸ
Bồi thường tổn
thất
+ Bảo hiểm: là biện pháp chuyển giao rủi ro.
+ Bảo hiểm không chỉ là sự chuyển giao, sự chia sẻ rủi
ro mà còn là sự giảm thiểu tổn thất, giảm thiểu rủi ro
thông qua các chương trình quản lý rủi ro đư ợc phối
hợp giữa cá nhân, xã hội và công ty bảo hiểm
+ Xã hội càng phát triển và văn minh thì hoạt động bảo
hiểm cũng ngày càng phát triển
Tỷ lệ dân chúng dưới 65 tuổi không được
bảo hiểm phân loại theo sắc tộc
  Các hình thức sơ khai của bảo hiểm trên thế giới
-  4500 BC, Ai cập: những người thợ đẽo đá lập quỹ
tương hỗ để giúp đỡ, chia sẻ những người hoạn nạn
-  500 BC, Trung Quốc: chia nhỏ hàng hoá và súc vật của
các chủ hàng cho mỗi thuyền chuyên chở khác nhau
-  1700 BC ở Babylone và 500 BC ở Hy Lạp: quan hệ tín
dụng với lãi suất cao trong lĩnh vực buôn bán trên biển
và qua sa mạc. Nếu hàng hoá bị tổn thất thì người cho
vay chịu rủi ro mất vốn và lãi
-  Giữa thế kì 14, bảo hiểm hàng hải ra đới
-  1684, công ty bảo hiểm cháy nổ đầu tiên ra đời
-  1762, công ty BH nhân thọ đầu tiên được thành lập tại
Anh
  Bảo hiểm là quá trình phân phối lại tổng sản phẩm quốc nội
giữa những người tham gia bảo hiểm nhằm đáp ứng nhu
cầu về tài chính phát sinh khi rủi ro hay sự kiện bảo hiểm

xảy ra với đối tượng bảo hiểm.
2. BẢN CHẤT CỦA BẢO HIỂM
  Rủi ro và sự tồn tại của rủi ro là nguồn gốc của bảo
hiểm
  Cam kết bảo hiểm

  Phí bảo hiểm phải được nộp trước khi rủi ro hay sự
kiện xảy ra. Ngược lại, khoản tiền mà bên bảo hiểm
tra cho bên tham gia hay cho người thứ 3 chỉ được
thực hiện sau khi rủi ro xảy ra.

RỦI
RO
Phí bảo hiểm
Khoản tiền bảo hiểm
  Việc chia sẻ rủi ro, bù trừ tổn thất trong bảo hiểm được
bên bảo hiểm tính toán và quản lý dựa vào số liệu
thống kê rủi ro và tình hình tổn thất, cũng như quỹ bảo
hiểm mà họ thiết lập dựa trên nguyên tắc số đông bù
số ít.

  Bảo hiểm là 1 hoạt động tài chính chứ không phải là
hoạt động sản xuất → luật, quản lý nhà nước giữ vai
trò quan trọng
3. VAI TRÒ KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA BẢO HIỂM
3.1. Vai trò kinh tế
  Góp phần ổn định tài chính và đảm bảo cho các
khoản đầu tư

Ổn định

thu nhập
Ổn định
tài
chính
Bảo hiểm thương mại
Kích thích đầu tư
  Bảo hiểm là một trong những kênh huy độ ng vốn rất
hữu hiệu để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội
Phí
BH
Phí
BH
Phí
BH
….
Quỹ
BH
Quỹ
BH
Đầu
tư
Phí BH
Bồi
thường
  Bảo hiểm góp phần ổn định và tăng thu ngân sách,
đồng thời phát triển quan hệ kinh tế đối ngoại giữa
các nước
-  Thuế
-  Tránh việc chi tiền để trợ cấp cho các cơ quan Nhà
nước khi gặp rủi ro

-  Tái BH, đồng BH → quan hệ quốc tế
3.2. Vai trò xã hội
  Ngăn ngừa, đề phòng, hạn chế tổn thất → cuộc sống
an toàn, xã hội trật tự… thông qua việc phối hợp thự c
hiện của DNBH trong tuyên truyền, hướng dẫn an toàn,
tiêm chủng…
  Tạo công ăn việc làm cho người lao động
  Tạo nếp sống tiết kiệm trên phạm vi toàn xã hội
  Là chỗ dựa tinh thần cho mọi người dân, tổ chức
4. Một số vấn đề cơ bản của Bảo hiểm
  Người bảo hiểm (Insurer)
Là người ký kết hợp đồng bảo hiểm với người được
bảo hiểm, nhận rủi ro tổn về phía mình và được
hưởng một khoản phí bảo hiểm. Người bảo hiểm là
các công ty bảo hiểm như Bảo việt, Bảo minh, AIA,
VINARE.
  Người được bảo hiểm (Insured)
Là người có quyền lợi bảo hiểm được một công ty
bảo hiểm đảm bảo. Người có quyền lợi bảo hiểm là
người mà khi có sự cố bảo hiểm xảy ra thì dẫn họ
đến một tổn thất, một trách nhiệm pháp lý hay làm
mất đi của họ những quyền lợi được pháp luật thừa
nhận. Ví dụ, người chủ hàng là người được bảo
hiểm trong bảo hiểm hàng hóa.