Khbd gdđp 7 tỉnh bắc ninh chủ đề 2 bài 9 phân bố dân cư và quần cư tỉnh bắc ninh

Ngày soạn:…/…/…
Ngày dạy:…/…/…
CHỦ ĐỀ 2: ĐỊA LÍ, KINH TẾ, HƯỚNG NGHIỆP
BÀI 9: PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ QUẦN CƯ TỈNH BẮC NINH

I. MỤC TIÊU
1. Mục tiêu
Sau bài học này, HS sẽ:
- Trình bày được tình hình phân bố dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân
bố dân cư của tỉnh.
- Phân tích được tác động của phân bố dân cư đến vấn đề khai thác tài nguyên và
sử dụng nguồn lao động của tỉnh.
- Nêu được đặc điểm của các loại hình quần cư ở tỉnh.
2. Năng lực
* Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Biết chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ nhằm
hoàn thành nội dung bài học.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Trao đổi, hợp tác với bạn trong nhóm hồn
thành nội dung bài học, đóng vai hướng dẫn viên du lịch giới thiệu lịch sử tên gọi
Vĩnh Phúc qua các thời kì.
* Năng lực chuyên biệt:
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức, kĩ năng địa lí để phân
tích tác động của phân bố dân cư đến vấn đề khai thác tài nguyên và sử dụng
ng̀n lao động của tỉnh.
- Năng lực tìm hiểu: Khai thác thông tin, phát triển năng lực sử dụng tranh ảnh để
trình bày tình hình phân bớ dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bớ dân cư
của tỉnh; đặc điểm các loại hình quần cư.
3. Phẩm chất


 Có tinh thần tự học, chăm chỉ, nhiệt tình tham gia các hoạt động của bài học.

 Có tinh thần trách nhiệm và trung thực trong hoạt động của nhóm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
-

SGK, SGV GDĐP Bắc Ninh 7

-

Máy tính, máy chiếu.

-

Giấy A0

-

Phiếu học tập

-

Tranh ảnh, biểu đồ liên quan đến nội dung bài học

2. Đối với học sinh
- SGK GDĐP Bắc Ninh 7
- Đọc trước bài học trong SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Kích thích nhu cầu tìm hiểu mật độ dân số của tỉnh Bắc Ninh.
b. Nội dung: Tình huống và phần câu hỏi ở phần mở đầu trong SGK.

c. Sản phẩm học tập: câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS: Dựa vào hình 9.1, em hãy nhận xét về đặc điểm mật độ dân số
của tỉnh Bắc Ninh và giải thích vì sao lại có đặc điểm đó?


Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát tranh, thảo luận theo cặp đôi và thực hiện yêu cầu.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV dẫn dắt HS vào bài học.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Sự phân bố dân cư
a. Mục tiêu:
- Trình bày được tình hình phân bố dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân
bố dân cư của tỉnh.
- Phân tích được tác động của phân bố dân cư đến vấn đề khai thác tài nguyên và
sử dụng nguồn lao động của tỉnh.


b. Nội dung: GV cho HS tìm hiểu phân bớ dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự
phân bố dân cư của tỉnh
c. Sản phẩm học tập: phân bố dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố
dân cư của tỉnh
d. Tổ chức hoạt động :

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN – HỌC SINH
Bước 1 : GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

DỰ KIẾN SẢN PHẨM
1. Sự phân bố dân cư

- GV chia lớp thành các nhóm (4HS/nhóm) thảo - Mật độ dân số trung bình của tỉnh
luận theo kĩ thuật khăn trải bàn, thực hiện nhiệm Bắc Ninh năm 2019 rất cao, đạt
vụ:

1.664 người/km2, gấp gần 6 lần mức

+ Em hãy dựa vào bảng 9.1 để tính mật độ dân số trung bình cả nước và đứng thứ 3
của các huyện, thành phố (Mật độ dân số = Dân trong 63 tỉnh, thành phố
số/ Diện tích) và rút ra nhận xét

- Dân cư Bắc Ninh phân bố không
đều giữa thành thị - nông thôn và
giữa các địa phương trong tỉnh. Dân
cư thường tập trung đông ở những
nơi có nhiều thuận lợi về vị trí địa lí
và các điều kiện phát triển kinh tế xã hội.
- Sự tập trung dân quá đông tại một

+ Em hãy:
1. Dựa vào hình 9.2 xác định vị trí các điểm dân
cư (xã, phường, thị trấn) có mật độ dân số dưới 1
nghìn người/km2 với các điểm có mật độ dân số
trên 3 nghìn người/km2.
2. Dựa vào hình 9.1 và bảng 9.2, rút ra nhận xét về

sự phân bố dân cư giữa các địa phương trong tỉnh
(giữa các xã, phường, thị trấn và giữa các huyện,

số địa bàn trong tỉnh đã và đang tạo
ra nhiều áp lực lên mọi mặt của đời
sống. Để có thể phát huy hiệu quả
các nguồn lực con người thì tỉnh Bắc
Ninh cần có những chính sách phát
triển kinh tế - xã hội phù hợp với đặc
điểm phân bố dân cư của từng địa
phương


thành phố).

Bước 2 : HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS ngồi vào vị trí như hình vẽ minh họa. Tập
trung vào câu hỏi đặt ra. Viết vào ô mang số của
bạn câu trả lời hoặc ý kiến của bạn (về chủ đề...).
Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng 5 phút.
Kết thúc thời gian làm việc cá nhân, các thành
viên chia sẻ, thảo luận và thống nhất các câu trả
lời. Viết những ý kiến chung của cả nhóm vào ô
giữa tấm khăn trải bàn (giấy A0).
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động và thảo


luận
- GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi.

- GV mời đại diện các nhóm khác nhận xét, bổ
sung. GV giúp HS tóm tắt những thơng tin vừa tìm
được để đúc kết thành kiến thức bài học.
Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ
học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và rút ra
kết luận:
- GV chuyển sang nội dung mới.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: HS sử dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các vấn
đề tình huống, bài tập nhằm khắc sâu kiến thức bài học.
b. Nội dung: Bài tập trong phần Luyện tập SGK
c. Sản phẩm học tập: Đáp án bài tập phần Luyện tập SGK
d. Tổ chức thực hiện
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS: Dựa vào hình 9.1, em hãy:


1. Cho biết việc phân bố dân cư không đều có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát
triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh?
2. Giải thích nguyên nhân vì sao thành phố Bắc Ninh lại tập trung đông dân cư
nhất tỉnh?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, kiến thức thực tế để trả lời câu hỏi.
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện HS trả lời:
1. Phân bố dân cư chưa hợp lí dẫn đến những tác động như:
- Về kinh tế : ảnh hưởng rất lớn đến việc sử dụng lao động và khai thác tài nguyên,
có nơi thừa, nơi thiếu lao động.

- Về xã hội : gây ra nhiều vấn nạn như ùn tắc giao thông, chênh lệch giàu nghèo,
trộm cắp tệ nạn xã hội…
- Môi trường : tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng.
2. Thành phố Bắc Ninh nằm trong vùng đất cổ có lịch sử lâu đời và giữ vị trí quan
trọng trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Đây là vùng đất tiêu biểu của nền văn
hiến, cũng là nơi hội tụ những tinh hoa văn hóa của xứ Kinh Bắc, chiếc nơi của nền
văn minh lúa nước. Bắc Ninh cũng là nơi sản sinh ra những bậc hiền tài đóng góp
to lớn vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước. Nhiều khu cơng nghiệp lớn cũng
được hình thành và ngày càng phát triển, đã giải quyết việc làm cho hàng chục
nghìn lao động. Các hệ thống trung tâm thương mại, siêu thị phát triển mạnh. Hệ
thống khách sạn, nhà hàng cao cấp được xây dựng ngày càng đáp ứng đầy đủ nhu
cầu ăn, nghỉ của du khách.
- GV mời đại diện các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV mở rộng kiến thức.


D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Học sinh vận dụng vào bài học để giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc
sống, phát huy tính tư duy và khả năng sáng tạo.
b. Nội dung: Bài tập trong phần Vận dụng SGK
c. Sản phẩm học tập: Đáp án bài tập phần Vận dụng SGK
d. Tổ chức thực hiện
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV nêu yêu cầu: Em hãy thu thập thông tin và viết một báo cáo tóm tắt về sự
phân bố dân cư trên địa bàn huyện/thành phố, nơi em đang sinh sống
- GV gợi ý, hướng dẫn HS tìm hiểu để thực hiện hoạt động ở nhà:
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS kiến thức đã học, kiến thức thực tế để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
HS báo cáo kết quả vào tiết học sau
Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, kết thúc tiết học.
* Hướng dẫn về nhà
- Ôn lại kiến thức đã học.
- Làm bài tập được giao.
- Đọc trước nội dung bài 9 phần 2.


Ngày soạn:…/…/…
Ngày dạy:…/…/…
BÀI 9: PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ QUẦN CƯ TỈNH BẮC NINH
I. MỤC TIÊU
1. Mục tiêu
Sau bài học này, HS sẽ:
- Trình bày được tình hình phân bố dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân
bố dân cư của tỉnh.
- Phân tích được tác động của phân bố dân cư đến vấn đề khai thác tài nguyên và
sử dụng nguồn lao động của tỉnh.
- Nêu được đặc điểm của các loại hình quần cư ở tỉnh.
2. Năng lực
* Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Biết chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ nhằm
hoàn thành nội dung bài học.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Trao đổi, hợp tác với bạn trong nhóm hồn
thành nội dung bài học, đóng vai hướng dẫn viên du lịch giới thiệu lịch sử tên gọi
Vĩnh Phúc qua các thời kì.
* Năng lực chuyên biệt:

- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức, kĩ năng địa lí để phân
tích tác động của phân bố dân cư đến vấn đề khai thác tài nguyên và sử dụng
nguồn lao động của tỉnh.
- Năng lực tìm hiểu: Khai thác thơng tin, phát triển năng lực sử dụng tranh ảnh để
trình bày tình hình phân bố dân cư và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư
của tỉnh; đặc điểm các loại hình quần cư.
3. Phẩm chất
 Có tinh thần tự học, chăm chỉ, nhiệt tình tham gia các hoạt động của bài học.


 Có tinh thần trách nhiệm và trung thực trong hoạt động của nhóm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
-

SGK, SGV GDĐP Bắc Ninh 7

-

Máy tính, máy chiếu.

-

Giấy A0

-

Phiếu học tập

-

Tranh ảnh, biểu đồ liên quan đến nội dung bài học

2. Đối với học sinh
- SGK GDĐP Bắc Ninh 7
- Đọc trước bài học trong SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Kích thích nhu cầu tìm hiểu mật độ dân số của tỉnh Bắc Ninh.
b. Nội dung: Tình huống và phần câu hỏi ở phần mở đầu trong SGK.
c. Sản phẩm học tập: câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS: Dựa vào hình 9.1, em hãy nhận xét về đặc điểm mật độ dân số
của tỉnh Bắc Ninh và giải thích vì sao lại có đặc điểm đó?


Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát tranh, thảo luận theo cặp đôi và thực hiện yêu cầu.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV dẫn dắt HS vào bài học.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 2: Các hình thức quần cư
a. Mục tiêu: Nêu được đặc điểm của các loại hình quần cư ở tỉnh
b. Nội dung: GV cho HS tìm hiểu đặc điểm của các loại hình quần cư ở tỉnh

c. Sản phẩm học tập: đặc điểm của các loại hình quần cư ở tỉnh
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN – HỌC SINH
Bước 1 : GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

DỰ KIẾN SẢN PHẨM
2. Các hình thức quần cư


- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời
câu hỏi: Em hãy tìm các ví dụ về sự khác biệt - Quần cư nông thôn có hình thức tổ
trong kiến trúc nhà cửa, lối sống giữa thành thị và chức sinh sống dựa vào hoạt động
nông thôn.

kinh tế chủ yếu là sản xuất nông
nghiệp, lâm nghiệp hay ngư nghiệp.
Làng mạc, thôn xóm thường phân
tán, gắn với đất canh tác, đất đồng
cỏ, đất rừng hay mặt nước. Mật độ
dân số thường thấp. Lối sống theo
truyền thống, phong tục tập quán.
- Quần cư đô thị là hình thức tổ chức
sinh sống dựa vào hoạt động kinh tế
chủ yếu là sản xuất công nghiệp và
dịch vụ. Mật độ dân số rất cao nên
có thể thấy nhà cửa phân bố rất tập
trung, xuất hiện nhiều nhà cao tầng.

Bước 2 : HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS thảo luận nhóm đôi, quan sát SGK và trả lời

câu hỏi.
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động và thảo
luận
- GV mời đại diện HS trình bày.
- GV mời đại diện các nhóm khác nhận xét, bổ
sung. GV giúp HS tóm tắt những thơng tin vừa tìm
được để đúc kết thành kiến thức của bài học
Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ
học tập

Lối sống hiện đại.
- Quá trình đô thị hoá ở Bắc Ninh
đang diễn ra nhanh chóng. Tỉ lệ dân
thành thị của tỉnh năm 2019 mới đạt
27,5% đã tăng lên 31,5% năm 2020,
đạt 36,6% năm 2021 và 43% vào
năm 2022 (cả nước là 41%).


- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và rút ra
kết luận.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: HS sử dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các vấn
đề tình huống, bài tập nhằm khắc sâu kiến thức bài học.
b. Nội dung: Bài tập trong phần Luyện tập SGK
c. Sản phẩm học tập: Đáp án bài tập phần Luyện tập SGK
d. Tổ chức thực hiện
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS: Dựa vào hình 9.1, em hãy:

1. Cho biết việc phân bố dân cư không đều có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát
triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh?
2. Giải thích nguyên nhân vì sao thành phố Bắc Ninh lại tập trung đông dân cư
nhất tỉnh?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, kiến thức thực tế để trả lời câu hỏi.
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận


- GV mời đại diện HS trả lời:
1. Phân bố dân cư chưa hợp lí dẫn đến những tác động như:
- Về kinh tế : ảnh hưởng rất lớn đến việc sử dụng lao động và khai thác tài nguyên,
có nơi thừa, nơi thiếu lao động.
- Về xã hội : gây ra nhiều vấn nạn như ùn tắc giao thông, chênh lệch giàu nghèo,
trộm cắp tệ nạn xã hội…
- Môi trường : tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng.
2. Thành phố Bắc Ninh nằm trong vùng đất cổ có lịch sử lâu đời và giữ vị trí quan
trọng trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Đây là vùng đất tiêu biểu của nền văn
hiến, cũng là nơi hội tụ những tinh hoa văn hóa của xứ Kinh Bắc, chiếc nôi của nền
văn minh lúa nước. Bắc Ninh cũng là nơi sản sinh ra những bậc hiền tài đóng góp
to lớn vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước. Nhiều khu cơng nghiệp lớn cũng
được hình thành và ngày càng phát triển, đã giải quyết việc làm cho hàng chục
nghìn lao động. Các hệ thống trung tâm thương mại, siêu thị phát triển mạnh. Hệ
thống khách sạn, nhà hàng cao cấp được xây dựng ngày càng đáp ứng đầy đủ nhu
cầu ăn, nghỉ của du khách.
- GV mời đại diện các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV mở rộng kiến thức.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Học sinh vận dụng vào bài học để giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc
sống, phát huy tính tư duy và khả năng sáng tạo.
b. Nội dung: Bài tập trong phần Vận dụng SGK
c. Sản phẩm học tập: Đáp án bài tập phần Vận dụng SGK
d. Tổ chức thực hiện
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập


- GV nêu yêu cầu: Em hãy thu thập thông tin và viết một báo cáo tóm tắt về sự
phân bố dân cư trên địa bàn huyện/thành phố, nơi em đang sinh sớng
- GV gợi ý, hướng dẫn HS tìm hiểu để thực hiện hoạt động ở nhà:
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS kiến thức đã học, kiến thức thực tế để trả lời câu hỏi.
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
HS báo cáo kết quả vào tiết học sau
Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, kết thúc tiết học.
* Hướng dẫn về nhà
- Ôn lại kiến thức đã học.
- Làm bài tập được giao.
- Đọc trước nội dung bài 10.