Quan điểm của chủ nghĩa mác – lênin về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và ý nghĩa của nó đối với việc xây dựng giai cấp công nhân ở việt nam hiện nay

MỤC LỤC
PHẦN I: MỞ ĐẦU..........................................................................................1
PHẦN II: NỘI DUNG.....................................................................................2
CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ GIAI CẤP CÔNG
NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN........2
1.1.

Khái niệm giai cấp công nhân.....................................................2

1.1.1.

Khái niệm chung......................................................................2

1.1.2.

Giai cấp công nhân Việt Nam..................................................2

1.2.

Đặc điểm........................................................................................3

1.3.

Sứ mệnh của giai cấp công nhân.................................................4

CHƯƠNG II: Ý NGHĨA, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT
TRIỂN GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY........................................6
2.1. Ý nghĩa của quan điểm Mác- Lênin đối với giai cấp công nhân
ngày nay...................................................................................................6
2.2. Nét tương đồng và khác biệt của giai cấp công nhân ngày nay và
thế kỷ 19...................................................................................................8

2.2.1. Đánh gái chung............................................................................8
2.2.2. Về sứ mệnh lịch sử......................................................................8
2.3. Thực trạng, bản chất giai cấp công nhân đối với hệ thống sản
xuất xã hội................................................................................................9
2.3.1. Về số lượng – chất lượng............................................................9
2.3.2. Vai trị của giai cấp cơng nhân trong hệ thống sản xuất kinh tế
xã hội...................................................................................................11
CHƯƠNG III: MỘT SỐ TỒN TẠI VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG
CAO VAI TRÒ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN...................................13


3.1. Một số tồn tại trong phát triển giai cấp cơng nhân.....................13
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao vai trị của giai cấp công nhân trong
bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4.........................................14
3.2.1. Phát triển giai cấp công nhân Việt Nam cả về số lượng và chất
lượng....................................................................................................14
3.2.2. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chun mơn thích
ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4:.................................15
PHẦN III: KẾT LUẬN.................................................................................17
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................19


PHẦN I: MỞ ĐẦU
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản nhất của
chủ nghĩa xã hội khoa học. Phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân là một trong những cống hiến vĩ đại nhất của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Đảng và nhà nước đã khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam trong giai đoạn mới là: “Lợi ích giai cấp cơng nhân thống nhất
với lợi ích tồn dân tộc trong mục tiêu chung là độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn

minh”.Nội dung chủ yếu của đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay là
thực hiện thắng lợi sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hoá theo định hướng
xã hội chủ nghĩa..”
Trong hệ thống các phạm trù của học thuyết chủ nghĩa xã hội
khoa học (CNXH-KH) thì phạm trù giai cấp cơng nhân hiện đại là phạm trù
cơ bản, phạm trù xuất phát. Chính từ giai cấp cơng nhân hiện đại, các nhà
kinh điển Mác- Ăngghen-Lênin nhìn ra xu hướng phát triển của thời đại mới,
lực lượng cơ bản tiến hành các biến đổi xã hội và xây dựng xã hội mới.
Trong inhững ithập iniên igần iđây, idưới itác iđộng icủa inhững ithành itựu
ikhoa ihọc i- icơng inghệ, iq itrình itồn icầu ihóa, ihội inhập iquốc itế ivà inền ikinh itế
itri ithức, iGiai icấp icơng inhân icó inhiều ibiến iđổi. iNhững ibiến iđổi iấy iđòi ihỏi icần
iđược ikhái iquát ibằng icách inghiên icứu isự ivận iđộng icủa iGiai icấp icơng inhân.
itDo đó sau một thời gian tìm hiểu, tơi đã lựa chọn đề tài “ Quan điểm của
chủ nghĩa Mác – Lênin về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và ý
nghĩa của nó đối với việc xây dựng giai cấp cơng nhân ở Việt Nam hiện
nay” để có cái nhìn sâu hơn về vấn đề.


PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ GIAI CẤP
CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CƠNG
NHÂN
1.1.

Khái niệm giai cấp cơng nhân

1.1.1. Khái niệm chung
Giai cấp cơng nhân là một tập đồn xã hội, hình thành và phát triển
cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; họ lao động bằng
phương thức công nghiệp ngày icàng ihiện iđại ivà igắn iliền ivới iquá itrình isản

ixuất ivật ichất ihiện iđại, ilà iđại ibiểu icho iphương ithức isản ixuất imang itính ixã ihội
ihóa ingày icàng icao. iHọ ilà ingười ilàm ithuê ido ikhơng icó itư iliệu isản ixuất imang
itính ixã ihội ihóa ingày icàng icao. iHọ ilà ingười ilàm ithuê ido ikhông icó itư iliệu isản
ixuất, ibuộc iphải ibán isức ilao iđộng iđể isống ivà ibị igiai icấp itư isản ibóc ilột igiá itrị
ithặng idư; ivì ivậy ilợi iích icơ iản icủa ihọ iđối ilập ivới ilợi iích icơ ibản icủa igiai icấp itư
isản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên tồn thế giới.
1.1.2. Giai cấp cơng nhân Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính
sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Bên cạnh những đặc
điểm của giai cấp cơng inhân inói ichung, igiai icấp icơng inhân iViệt iNam icó
inhững iđặc iđiểm iriêng. iGiai icấp icơng inhân iViệt iNam ira iđời itrước igiai icấp itư
isản, ilà igiai icấp iđối ikháng itrực itiếp ivới itư ibản ithực idân iPháp ivà ibè ilũ itay isai.
iGiai icấp icông inhân iViệt iNam inhanh ichóng itrưởng ithành ivề iý ithức ichính itrị,
isớm igiác ingộ ilý itưởng, imục itiêu icách imạng; icó imối iquan ihệ igắn ibó imật ithiết
ivới igiai icấp inơng idân ivà icác itầng ilớp inhân idân ilao iđộng. iTừ ikhi iĐảng iCộng
isảnViệt iNam ira iđời igiai icấp icông inhân iViệt iNam iđã igiác ingộ ivề isứ imệnh ilịch
isử icủa igiai icấp imình, ithể ihiện ilà ilực ilượng ichính itrị itiên iphong itrong icuộc
iđấu itranh igiải iphóng idân itộc ivà igiải iphóng igiai icấp.


Tại Đại hội lần thứ Sáu của Ban chấp hành Trung ương khóa X, Đảng
ta đã nhận định: iGiai icấp icông inhân iViệt iNam ilà imột ilực ilượng ixã ihội ito ilớn
ibao igồm inhững ingười ilao iđộng ichân itay, itrí ióc, ilàm icơng ihưởng ilương itrong
icác iloại ihình isản ixuất ikinh idoanh ivà idịch ivụ icông inghiệp ihoặc isản ixuất ikinh
idoanh, idịch ivụ icó itính ichất icơng inghiệp. iDưới itác iđộng icủa iq itrình icơng
inghiệp ihóa i- ihiện iđại ihóa, icủa inền ikinh itế ithị itrường, ixu ihướng iquốc itế ihóa
inền ikinh itế iđã ilàm ibiến iđổi icơ icấu igiai icấp itrong ixã ihội, iđặc ibiệt ilà igiai icấp
icông inhân. iGiai icấp icông inhân iViệt iNam itrong igiai iđoạn ihiện inay icó inhiều
ibiến iđổi isâu isắc. iĐiều inày iảnh ihưởng ikhông inhỏ iđến iviệc thực hiện sứ mệnh

lịch sử của giai cấp công nhân trong giai đoạn hiện nay.
1.2.

Đặc điểm
Nghiên icứu igiai icấp icông inhân itừ iphương idiện ikinh itế ixã ihội ivà ichính

itrị ixã ihội itrong itư ibản itrong ichủ inghĩa itư ibản imác iĂngghen iđã ikhông inhững
iđưa ilại iquan iđiểm ikhoa ihọc ivề igiai icấp icông inhân imà icịn ilàm isáng itỏ inhững
iđặc iđiểm iquan itrọng icủa inó ivới itư icách ilà imột igiai icấp icách imạng icó isứ
imệnh ilịch isử ithế igiới. iCó ithể ikhái iquát inhững iđặc iđiểm ichủ iyếu icủa igiai icấp
icông inhân ibao igồm i
Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức
công nghiệp với đặc trưng icông icụ ilao iđộng ilà imáy imóc iphải itạo ira inăng isuất
ilao iđộng icao iq itrình ilao iđộng imang itính ichất ixã ihội ihóa i
Giai cấp cơng nhân là giai cấp của bản thân nên đại công nghiệp là chủ
thể của q trình xuất vật chất hiện đại do đó giai cấp công nhân là đại biểu
cho lực lượng sản xuất itiên itiến icho iphương ithức isản ixuất itiên itiến iquyết iđịnh
isự itồn itại ivà iphát itriển icủa ixã ihội ihiện iđại iở ixã ihội itại icông inghiệp ivà iphương
ithức isản ixuất itiên itiến iđã ithể ihiện icho igiai icấp icông inhân inhững itác iphẩm iđặc
ibiệt ivề itính itổ ichức ikỷ iluật ilao iđộng itinh ithần ihợp itác itoàn itâm ilý ilao iđộng
icơng inghiệp. iCó ithể iđó ilà imột igiai icấp icách imạng icó itinh ithần icách imạng


itriệt iđể inhững iđặc iđiểm iấy ichính ilà inhững iphẩm ichất icần ithiết iđể igiai icấp
icơng inhân icó ivai itrị ilãnh iđạo icách imạng
Cũng itheo iHồ iChí iMinh, iđặc itính icách imạng icủa igiai icấp icông inhân ilà:
ikiên iquyết, itriệt iđể, itập ithể, icó itổ ichức, ikỷ iluật. iCơng inhân ilà igiai icấp itiền itiến
inhất itrong isức isản ixuất, icó itrách inhiệm iđánh iđổ ichế iđộ itư ibản ivà iđế iquốc,
ixây idựng imột ixã ihội imới. iVì inhững ilẽ iđó, igiai icấp icơng inhân icó ithể ilĩnh ihội
ivà ithấm inhuần imột itư itưởng icách imạng inhất: ichủ inghĩa iMarx iLenin. iĐồng

ithời, itinh ithần iđấu itranh icủa ihọ iảnh ihưởng ivà ilàm igương icho icác itầng ilớp
ikhác. iDo iđó, ivề imặt ichính itrị, itư itưởng, itổ ichức ivà ihành iđộng, igiai icấp icơng
inhân iđều igiữ ivai itrị ilãnh iđạo
1.3.

Sứ mệnh của giai cấp công nhân
Sứ imệnh ilịch isử icủa igiai icấp icông inhân iđược icác inhà ikinh iđiển ixác

iđịnh itheo ihai iphương idiện icơ ibản i
-Về phương diện kinh tế xã hội
Là sản phẩm và là chủ thể của nền sản xuất công nghiệp phải giai cấp
công nhân là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các cơng
cụ sản xuất có itính ichất icơng inghiệp ingày icàng ihiện iđại ivà ixã ihội ihóa icao ihọ
ilao iđộng ibằng iphương ithức icông inghiệp ingày icàng ihiện iđại ivới inhững iđặc
iđiểm inổi ibật isản ixuất ibằng imáy imóc iphải ilao iđộng icủa itính ichất ixã ihội ihóa
inăng isuất ilao iđộng icao ivà itạo ira inhững itiền iđề icủa icải ivật ichất icho ixã ihội
imới. imơ itả iq itrình iphát itriển icủa igiai icấp icông inhân imác iĂngghen iđã ichỉ irõ
itrong icông itrường ithủ icông ivà itrong inhà icũng ikhông ingười icơng inhân isử
idụng icơng icụ icủa imình icịn itrong icơng ixưởng ithì ingười icơng inhân iphải iphục
ivụ imáy imóc itheo iCác iMác iĂngghen icông inhân icông inghiệp icông ixưởng ilà
ibộ iphận itiêu ibiểu icho igiai icấp icông inhân ihiện iđại.
- Về phương diện chính trị xã hội


Từ ilịch isử iphát itriển icủa ichủ inghĩa itư ibản iphải igiai icấp icơng inhân icịn
ilà isản iphẩm ixã ihội icủa iquá itrình iphát itriển itư ibản ichủ inghĩa, imột ixã ihội icó
iđiều ikiện itồn itại idựa itrên icơ isở ichế iđộ ilàm ithuê. itrong iquan ihệ isản ixuất itư
ibản ichủ inghĩa igiai icấp ivô isản ilà igiai icấp icủa inhững icơng inhân ilàm ith ihiện
iđại iphẩm ithì imất icác itư iliệu isản ixuất icủa ibản ithân inên ibuộc iphải ibán isức ilao
iđộng icủa imình iđể itruyền ithống. imác iăng-ghen ichỉ irõ iđó ilà igiai icấp icủa inhững

ingười ilao iđộng ikhơng icó isở ihữu itư iliệu isản ixuất ichủ iyếu icủa ixã ihội ihọ iphải
ibán isức ilao iđộng icho inhà itư ibản ivà ibị ichủ itư ibản ibóc ilột igiá itrị ithặng idư. i
Đối diện với nhà tư bản công nhân là những người lao động tự do với
nghĩa là tự do bán sức lao động của mình đi cái trống. chính Điều này khiến
cho giai cấp cấp cơng inhân itrở ithành igiai icấp iđối ikháng ivới igiai icấp itư isản.
inhững icơng inhân iấy ibuộc iphải itự ibắn imình iđể ikiếm iăn itừng ibữa imột, ilà imột
ihàng ihóa, itức ilà imột imón ihàng iđem ibán inhư ibất icứ imón ihàng inào ikhác ivì ithế
ihọ iphải ichịu ihết imọi isự imay irủi icủa icạnh itranh imọi isự ilên ixuống icủa ithị
itrường iMâu ithuẫn icơ ibản icủa iphương ithức isản ixuất itư ibản ichủ inghĩa ilà imâu
ithuẫn igiữa ilực ilượng isản ixuất ixã ihội ihóa ingày icàng irộng ilớn ivới iquan ihệ itư
ibản ichủ inghĩa idựa itrên ichế iđộ itư ibản ichủ inghĩa ivề itư iliệu isản ixuất.
i iTrước icách imạng itháng iTám, isứ imệnh ilịch isử icủa igiai icấp icông inhân
ilà igiải iphóng idân itộc igiải iphóng igiai icấp, igiải iphóng icon ingười. iSứ imệnh inày
iđược ichia ithành i2 ibước: ibước imột, igiai icấp icông inhân itrở ithành ilực ilượng
itiên iphong, itập ihợp ilãnh iđạo iquần ichúng inhân idân ilao iđộng iđấu itranh ichống
ithực idân iPháp, igiành iđộc ilập idân itộc, igiành iquyền ilực inhà inước ivề itay igiai
icấp imình; ibước i2: igiai icấp icông inhân icùng iquần ichúng inhân idân isử idụng ibộ
imáy inhà inước icải itạo ixã ihội icũ, ixây idựng ithành icông ixã ihội imới ixã ihội ixã
ihội ichủ inghĩa.
Trong igiai iđoạn icách imạng ihiện inay, igiai icấp icông inhân iViệt iNam itiếp
itục iđảm iđương isứ imệnh ilịch isử ilớn ilao, ikhông ichỉ itiếp itục ilà igiai icấp ilãnh
iđạo icách imạng imà icòn ilà ilực ilượng itiên iphong, iđi iđầu itrong isự inghiệp iđổi


imới. iGiai icấp icơng inhân ilà inịng icốt iphải itự imình iphấn iđấu, inâng icao itri ithức,
itay inghề iđể icó ithế ilàm itốt isứ imệnh ilịch isử iđã iđề ira, iphấn iđấu iđưa inước ita itừ
imột inước inông inghiệp isớm itrở ithành inước icông inghiệp ihiện iđại.
Để ithực ihiện isứ imệnh ilịch isử ito ilớn inày, igiai icấp icông inhân iViệt iNam
icần iphát itriển ikhông ingừng ivề isố ilượng, inâng icao ichất ilượng, iphát ihuy ivai itrò
icủa imột igiai icấp itiên iphong, iphát ihuy isức imạnh iđại iđoàn ikết idân itộc idưới isự

ilãnh iđạo iđúng iđắn, isáng isuốt icủa iĐảng.
CHƯƠNG II: Ý NGHĨA, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT
TRIỂN GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY
2.1. Ý nghĩa của quan điểm Mác- Lênin đối với giai cấp công nhân ngày
nay
Nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hố, hiện
đại hóa, sớm đưa đất nước trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại,
gắn với phát triển kinh tế tri thức. Thấm nhuần quan điểm của Lênin về xây
dựng giai cấp cơng nhân. Vì vậy, trong bất kỳ hồn cảnh nào Đảng ta ln
kiên định giữ vững vai trị lãnh đạo trong giai cấp cơng nhân và tổ chức cơng
đồn, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đội ngũ giai cấp công nhân không
ngừng lớn mạnh, cùng với đó Cơng đồn Việt Nam đã khơng ngừng lớn
mạnh, trưởng thành, đồng hành cùng dân tộc, là lực lượng và chỗ dựa tin cậy,
trung thành của Đảng, gắn bó máu thịt, hết lịng phấn đấu vì quyền lợi của
giai cấp cơng nhân, người lao động và đã có những đóng góp quan trọng vào
thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam.
Xây dựng giai cấp công nhân là nền tảng chính trị - xã hội vững chắc
của Đảng và Nhà nước ta. Cơng đồn là tổ chức chính trị - xã hội tiên phong
trong xây dựng, chỉnh đốn, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ; là chỗ dựa vững chắc
và cầu nối giữa công nhân, người lao động với Đảng và Nhà nước. Xây dựng
Công nhân Việt Nam luôn là lực lượng tiên phong, đóng vai trị trung tâm
trong đời sống chính trị của đất nước.


Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, cần phải giao
cho giai cấp công nhân tiếp tục tiến hành những cuộc vận động cách mạng to
lớn, phát động những phong trào thi đua yêu nước rộng khắp, đóng góp sức
người, sức của và cả máu xương cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Chúng
ta phải luôn xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Cơng đồn Việt Nam
kiên định, đồn kết thống nhất, đổi mới sáng tạo, vận động, tổ chức, hướng

dẫn công nhân và người lao động cả nước đi tiên phong trong lao động, sản
xuất và đấu tranh cách mạng, là lực lượng tiên phong trong sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế tri thức của đất nước. Tiếp tục
xây dựng phát triển giai cấp công nhân, mở rộng về quy mô và nâng cao chất
lượng, khẳng định vị thế, uy tín trong hệ thống chính trị. Xây dụng mơ hình tổ
chức bộ máy cơng đồn tiếp tục được hoàn thiện theo hướng tinh gọn, hiện
đại, hiệu quả; chất lượng đội ngũ cán bộ từng bước được nâng cao. Tập trung
xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, bản lĩnh, trí tuệ, tâm huyết, trách
nhiệm với cơng việc, vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức, khơng để bị
suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa”, có đủ phẩm chất, năng lực. Duy trì phong trào thi đua yêu nước trong
công nhân, viên chức, người lao động ngày càng có sự chuyển biến tích cực;
xuất hiện nhiều tấm gương điển hình tiên tiến, khẳng định sự lớn mạnh và vai
trị của tổ chức cơng đồn, giai cấp cơng nhân trong hệ thống chính trị.
Tăng cường tuyên truyền, vận động, nâng cao chất lượng giai cấp công
nhân, chú trọng rèn luyện bản lĩnh chính trị, giác ngộ giai cấp, lịng yêu nước,
tinh thần tự hào dân tộc, ý thức chấp hành pháp luật, tôn trọng và phục vụ
nhân dân, làm sâu sắc thêm nhận thức về giai cấp và sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân, về Đảng. Phổ biến, nâng cao kiến thức pháp luật, nhất là pháp
luật về lao động, cơng đồn, trang bị kiến thức và khả năng tự bảo vệ cho
đoàn viên, người lao động. Động viên, khích lệ người lao động khơng ngừng
nâng cao trình độ chun mơn, xây dựng tác phong cơng nghiệp, kỷ luật lao


động, kỹ năng nghề nghiệp, lao động cần cù, sáng tạo, quyết tâm chiến thắng
đói nghèo, lạc hậu, nỗ lực phấn đấu vì việc làm bền vững và cuộc sống tốt
đẹp hơn của chính mình, vì sự ổn định, phát triển của doanh nghiệp và góp
phần vào sự phồn vinh của đất nước.
2.2. Nét tương đồng và khác biệt của giai cấp công nhân ngày nay và thế
kỷ 19

2.2.1. Đánh gái chung
- Về nguồn gốc xuất thân từ đô thị của giai cấp công nhân hiện nay
+ Giai cấp công nhân thời Mác là giai cấp lao động, làm thuê, bị bóc lột
và xuất thân chủ yếu từ nơng dân và nông thôn.
+ Nhưng từ những năm 60 của thế kỷ XX trở lại đây, xu thế đơ thị hóa
và đông đảo cư dân đô thị đã bổ sung một lượng lớn vào nguồn nhân lực của
giai cấp công nhân.
- Cơ cấu đa dạng của giai cấp công nhân hiện đại cũng làm nảy sinh
những nhu cầu bổ sung nhận thức mới
+ Trình độ mới của sản xuất và dịch vụ cùng với cách tổ chức xã hội
hiện đại cũng làm cho cơ cấu của giai cấp công nhân hiện đại đa dạng tới mức
nội hàm của nó liên tục phải điều chỉnh theo hướng mở rộng: theo lĩnh vực
(công nghiệp - nơng nghiệp - dịch vụ) theo trình độ cơng nghệ.
+ Phân loại cơng nhân theo sở hữu (có cổ phần, có tư liệu sản xuất và
trực tiếp lao động tại nhà để sống và, khơng có cổ phần). Phân loại cơng nhân
theo chế độ chính trị (cơng nhân ở các nước phát triển theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, ở các nước G7, ở các nước đang phát triển)...
2.2.2. Về sứ mệnh lịch sử
- Hiện nay giai cấp công nhận vẫn thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.
Là xố bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xố bỏ chế độ người bóc lột người, giải


phóng giai cấp cơng nhân, nhân dân lao động và tồn thể nhân loại khỏi mọi
sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa
văn minh.
- Ở nước ta, giai cấp công nhân trước hết phải làm cuộc cách mạng dân
tộc dân chủ nhân dân. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phải lãnh
đạo cuộc cách mạng đó thơng qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng sản
Việt Nam, đấu tranh giành chính quyền, thiết lập nền chuyên chính dân chủ
nhân dân. Trong giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân

từng bước lãnh đạo nhân dân lao động xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội,
khơng có người bóc lột người, giải phóng nhân dân lao động khỏi mọi sự áp
bức, bóc lột, bất cơng.
2.3. Thực trạng, bản chất giai cấp công nhân đối với hệ thống sản xuất xã
hội
2.3.1. Về số lượng – chất lượng
Về số lượng
Như iđã inói itại iChương iI, iGiai icấp icơng inhân ilà ingười ilàm ith ido
ikhơng icó itư iliệu isản ixuất imang itính ixã ihội ihóa ingày icàng icao. iHọ ilà ingười
ilàm ith ido ikhơng icó itư iliệu isản ixuất, ibuộc iphải ibán isức ilao iđộng iđể isống ivà
ibị igiai icấp itư isản ibóc ilột igiá itrị ithặng idư
Sau 35 năm đổi mới, giai cấp công nhân nước ta không ngừng lớn
mạnh cả về số lượng ivà ichất ilượng, iđa idạng ivề icơ icấu. iTheo isố iliệu ithống ikê,
itính iđến icuối inăm i2018 itổng isố icông inhân ilao iđộng ilàm iviệc itrực itiếp itrong
icác idoanh inghiệp ithuộc imọi ithành iphần ikinh itế iở inước ita ilà i12.465.900 ingười
i(chiếm i12,8% idân isố, i21,7% ilực ilượng ilao iđộng ixã ihội). iTrong iđó, icó
i1.760.200 icơng inhân ilàm iviệc itrong idoanh inghiệp inhà inước; i6.954.800 icơng
inhân itrong icác idoanh inghiệp ingồi inhà inước ivà i3.450.900 icơng inhân itrong
icác idoanh inghiệp icó ivốn iđầu itư inước ingoài.


iChúng ta đang ở trong giai đoạn cơ cấu “dân số vàng”. Tuy nhiên, quá
trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế lại không tương thích với quá trình chuyển
dịch cơ cấu lao động. Để hướng đến một nền sản xuất công nghiệp hiện đại,
số lượng giai cấp công nhân lao iđộng icông inghiệp ichỉ ichiếm igần i22% ilực
ilượng ilao iđộng ixã ihội ilà ihết isức ikhiêm itốn
Về chất lượng
- Giai cấp cơng nhân ngày càng được nâng cao về trình độ chun
mơn nghề nghiệp, hình thành tác phong và kỷ luật lao động theo hướng hiện
đại.

Quá itrình ihội inhập iquốc itế iđã itiếp inhận inhững ithành itựu ikhoa ihọc, ikỹ
ithuật ivà icông inghệ ihiện iđại ivào isản ixuất, itạo iđộng ilực iđể igiai icấp icông inhân
inước ita ingày icàng iphát itriển icao ivề itrình iđộ ichun imơn inghề inghiệp. iHình
ithành ingày icàng iđơng iđảo ibộ iphận icơng inhân itrí ithức i(có itrình iđộ icao iđẳng,
iđại ihọc itrở ilên) ilàm icơng itác iquản ilý isản ixuất ikinh idoanh, inghiên icứu ivà iquản
ilý ikhoa ihọc ikỹ ithuật igắn ivới isản ixuất ikinh idoanh ihoặc itrực itiếp isản ixuất.
iCông inhân ilà icán ibộ ikhoa ihọc ikỹ ithuật, icán ibộ iquản ilý idoanh i inghiệp isản
ixuất ikinh idoanh, icông inhân ibậc icao ivà ithợ igiỏi iđã inăng iđộng, isáng itạo, icó
inhiều isáng ikiến icó igiá itrị icao iđược iáp idụng. i
- Giai cấp công nhân nước ta có nhiều cơ hội việc làm, đời sống vật
chất và tinh thần ngày càng được cải thiện.
Trong inhững inăm iqua, inhờ inhững icải icách ithể ichế iđể ihội inhập ivào inền
ikinh itế ithế igiới, inên ikhu ivực idoanh inghiệp ingồi inhà inước ivà idoanh inghiệp
icó ivốn iđầu itư inước ingồi icó isự ichuyển ibiến imạnh imẽ, itạo inhiều iviệc ilàm icho
ingười ilao iđộng. iSố ilượng icông inhân itrong icác idoanh inghiệp icó ivốn iđầu itư
inước ingồi ităng imạnh. iVới ilộ itrình ihội inhập ihiện inay, itrong ithời igian itới iviệc
ilàm icho icông inhân isẽ itiếp itục ităng inhanh, inhất ilà iở inhững ingành inghề iđịi ihỏi
itrình iđộ ilao iđộng ikỹ ithuật icao. iTrong ihội inhập iquốc itế, icác irào icản ipháp ilý ivề


idi ichuyển ipháp inhân iđược inới ilỏng, icác iquan ihệ ikinh itế, iđối ingoại, ilao iđộng
iđược ithiết ilập isẽ itạo iđiều ikiện icho ilao iđộng iViệt iNam ira inước ingoài ilàm iviệc.
iTừ iđó, igóp iphần inâng icao iđời isống ivật ichất ivà itinh ithần icho ingười icông inhân
iđồng ithời ithúc iđẩy inền ikinh itế iđất inước iphát itriển.
2.3.2. Vai trò của giai cấp công nhân trong hệ thống sản xuất kinh tế xã hội
Giai cấp công nhân nước ta là lực lượng đặc biệt quan trọng duy trì
và phát triển hoạt động sản xuất
Giai icấp icông inhân itạo ira ikhối ilượng ilớn isản iphẩm icơng inghiệp, iđóng
igóp ichủ iyếu ivào ingân isách iNhà inước, igóp iphần iquan itrọng itạo inên ithành itựu
ito ilớn ivà icó iý inghĩa ilịch isử itrong i35 inăm iđổi imới.

Bước vào thời kỳ đổi mới, các ngành kinh tế nước ta, nhất là lĩnh vực
công nghiệp gặp inhiều ikhó ikhăn. iGiai icấp icơng inhân ikiên itrì ikhắc iphục ikhó
ikhăn, iduy itrì ivà iphát itriển ihoạt iđộng isản ixuất, idần ithích iứng ivới icơ ichế iquản
ilý imới, inâng icao inăng isuất ilao iđộng, itạo ira ikhối ilượng isản iphẩm icơng inghiệp,
iđóng igóp ichủ iyếu ivào ingân isách iNhà inước. iCông inhân ilà ilực ilượng ilao iđộng
itrực itiếp ithúc iđẩy i“Sản ixuất icông inghiệp itừng ibước iphục ihồi, igiá itrị igia ităng
ingành icơng inghiệp, ixây idựng ităng ibình iquân i6,9%/năm; itỷ itrọng icông inghiệp
ichế ibiến, ichế itạo itrong icơ icấu icông inghiệp ităng… i
Giai cấp công nhân nước ta đại diện cho phương thức sản xuất tiên
tiến
Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là nhân tố quan trọng để đưa công
cuộc đổi mới đi vào chiều sâu, đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Trong tiến itrình ilịch isử, igiai icấp icơng inhân iln ilà ilực ilượng itiên
iphong icủa icách imạng iViệt iNam, igóp iphần ilàm irạng irỡ ithêm itruyền ithống ivẻ
ivang icủa idân itộc. iĐặc ibiệt, isau i35 inăm iđổi imới, igiai icấp icông inhân iViệt iNam
iđã ikhông ingừng ilớn imạnh icả ivề isố ilượng ivà ichất ilượng, iđang icó imặt itrong itất


icả icác ithành iphần ikinh itế, ilà ilực ilượng iquan itrọng itrong isự inghiệp icơng
inghiệp ihóa, ihiện iđại ihóa iđất inước.
Giai cấp công nhân nước ta luôn tiên phong trong sự nghiệp xây
dựng CNXH
Là ilực ilượng iđi iđầu itrong isự inghiệp icơng inghiệp ihóa, ihiện iđại ihóa iđất
inước ivì imục itiêu idân igiàu, inước imạnh, idân ichủ, icông ibằng, ivăn iminh.
Trong công cuộc đổi mới, nhất là từ khi bước vào thời kỳ đẩy mạnh
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giai cấp cơng nhân có vai trị đặc biệt
quan trọng. Giai cấp công inhân itrực itiếp ilàm iviệc itrong icác icông ixưởng, inhà
imáy, idoanh inghiệp, itrong icác ilĩnh ivực icủa ingành ikinh itế icông inghiệp, itrực
itiếp itiếp inhận icông inghệ itiên itiến iđưa ivào isản ixuất, icải itiến icơng icụ, iquy
itrình, iquản ilý... iĐó ilà inhững ingười ichủ itrong ingành icông nghiệp, người đi

tiên phong trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng CNXH ở
nước ta hiện nay. Đảng đã khẳng định: giai cấp công nhân nước ta ilà i“lực
ilượng iđi iđầu itrong isự inghiệp icơng inghiệp ihóa, ihiện iđại ihóa iđất inước ivì imục
itiêu idân igiàu, inước imạnh, ixã ihội icông ibằng, idân ichủ, ivăn iminh”.


CHƯƠNG III: MỘT SỐ TỒN TẠI VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG
CAO VAI TRỊ CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN
3.1. Một số tồn tại trong phát triển giai cấp cơng nhân
Khó khăn, trước yêu cầu của sự phát triển, giai cấp công nhân nước ta
còn nhiều hạn chế, bất cập. “Sự phát triển của giai cấp công nhân chưa đáp
ứng được yêu cầu về số lượng, cơ cấu và trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ
năng nghề nghiệp của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập
kinh tế quốc tế; thiếu nghiêm trọng các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ quản lý
giỏi, công nhân lành nghề; tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động còn
nhiều hạn chế; đa phần công nhân từ nông dân, chưa được đào tạo cơ bản và
có hệ thống”.
Chúng ta đang ở trong giai đoạn cơ cấu “dân số vàng”. Tuy nhiên, quá
trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế lại chưa tương thích với quá trình chuyển dịch
cơ cấu lao động. Để hướng đến một nền sản xuất công nghiệp hiện đại, số
lượng giai cấp công nhân lao động công nghiệp chỉ chiếm khoảng 24% lực
lượng lao động xã hội là tỷ lệ còn thấp.
Mặt bằng chung trình độ văn hóa và tay nghề của công nhân nước ta dù
được cải thiện, song vẫn cịn thấp, đã ảnh hưởng khơng thuận đến việc tiếp
thu khoa học - kỹ thuật, đến năng suất lao động, chất lượng sản phẩm. Theo
Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với tốc độ tăng năng suất lao động như hiện nay, thì
phải đến năm 2038, năng suất lao động của công nhân Việt Nam mới bắt kịp
Philippines, năm 2069 chúng ta mới bắt kịp được Thái Lan. Do đó, nếu không
tập trung đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, có kế hoạch đào tạo đón
đầu, thì chúng ta sẽ bị thiếu hụt nghiêm trọng về lao động khi các dự án lớn

đầu tư vào Việt Nam. Một thực trạng đáng quan tâm khác là tỷ lệ thất nghiệp
của những người đã qua đào tạo đang ngày càng cao…
Trong thời gian tới, q trình tồn cầu hóa sản xuất với sự phân công
và hợp tác lao động diễn ra ngày càng sâu rộng giữa các nước trong khu vực


và trên thế giới. Khi chúng ta thực hiện các hiệp định thương mại tự do thế hệ
mới, những rào cản về khơng gian kinh tế, hàng hóa, dịch vụ, vốn, khoa học công nghệ, thị trường lao động được gỡ bỏ, thì sự cạnh tranh giữa các nước
càng trở nên gay gắt. Hiện ASEAN đã có hiệp định về di chuyển tự nhiên
nhân lực, có thỏa thuận cơng nhận lẫn nhau về chứng chỉ hành nghề chính
thức đối với 8 ngành nghề được tự do chuyển dịch: kiểm toán, kiến trúc, kỹ
sư, nha sĩ, bác sĩ, y tá, điều tra viên và du lịch. Việc cơng nhận trình độ lẫn
nhau về kỹ năng nghề sẽ là một trong những điều kiện rất quan trọng trong
việc thực hiện dịch chuyển lao động giữa Việt Nam với các nước trong khu
vực. Nhưng đây cũng sẽ là thách thức cho Việt Nam, vì số lượng cơng nhân
lành nghề ở nước ta cịn khiêm tốn, buộ#c phải chấp nhận nguồn lao động di
cư đến từ các nước khác có trình độ cao hơn. Thời gian tới, nếu trình độ của
cơng nhân nước ta khơng được cải thiện để đáp ứng u cầu, thì chúng ta sẽ
bị thua ngay trên “sân nhà”.
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao vai trị của giai cấp cơng nhân trong bối
cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4
3.2.1. Phát triển giai cấp công nhân Việt Nam cả về số lượng và chất lượng
Một là, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế
gắn với phát triển kinh tế tri thức theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trước
hết, cần chú trọng ưu tiên phát triển những ngành nghề sử dụng nhiều lao
động để giải quyết việc làm, phát huy lợi thế cạnh tranh quốc gia về ng̀n
lực lao đợng, góp phần chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động. Đây được xem là
điều kiện để sử dụng nguồn lực lao động ở mọi trình độ, phân bố hợp lý lao
động giữa các vùng miền, thành phần, ngành nghề kinh tế.
Hai là, chú trọng phát triển đội ngũ công nhân trong thành phần kinh tế

nhà nước. Quá trình đổi mới và hội nhập đã tác động đến sự biến đổi của giai
cấp công nhân nước ta theo hướng đội ngũ công nhân trong thành phần kinh
tế nhà nước ngày càng giảm về số lượng, trong khi đó đội ngũ công nhân


trong thành phần kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phát
triển rất nhanh cả về số lượng và chất lượng. Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến
vai trò nòng cốt của đội ngũ công nhân trong thành phần kinh tế nhà nước đến
vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và ảnh hưởng đến quá trình phát triển
theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Ba là, đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, nhất là đào tạo
nguồn nhân lực. Chúng ta cần đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp
đào tạo nguồn nhân lực nói chung, đối với giai cấp công nhân nói riêng. Cần
phải có sự đánh giá một cách tổng thể từ giáo dục phổ thông đến giáo dục
nghề nghiệp. Điều quan trọng là phải “chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ
yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất
người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn”.
Bốn là, đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho giai cấp công
nhân. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này cần đổi mới nội dung và phương thức
giáo dục chính trị, tư tưởng cho giai cấp công nhân. Đại hội Đảng XII khẳng
định: “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến
đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng phục vụ yêu cầu thực
hiện nhiệm vụ chính trị,…”.
Cần giáo dục cho cơng nhân khu vực doanh nghiệp ngồi nhà nước và
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hiểu được rằng, làm việc ở khu vực
kinh tế nào cũng có giá trị như nhau; sự phát triển của thành phần kinh tế
ngồi nhà nước góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế. Công nhân
cần tham gia vào việc phát triển các thành phần kinh tế này; lao động có kỷ
luật, kỹ thuật, đạt năng suất và hiệu quả cao.

3.2.2. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chun mơn thích ứng
với cuộc cách mạng cơng nghiệp lần thứ 4:
Hiện nay, thế giới đang bước vào cuộc Cách mạng cơng nghiệp lần thứ
tư, sẽ có rất nhiều đổi mới, nhưng bản chất của nó vẫn là sản xuất công
nghiệp và hiển nhiên gắn liền với công nhân và công nghệ. Cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ tư diễn ra đồng nghĩa với việc phát triển như vũ bão về
thơng tin, có nhiều nguồn thơng tin trái chiều, gây hoang mang, dao động dễ
dẫn đến những biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa”.
Vì vậy, chính giai cấp công nhân Việt Nam sẽ đi đầu trong Cách mạng
công nghiệp lần thứ tư. Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện
tiên quyết bảo đảm thành cơng của cơng cuộc đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế sâu rộng. Theo đó, xây dựng giai cấp
cơng nhân bản lĩnh về chính trị, vững vàng về học vấn, chun mơn, thành
thạo về kỹ năng nghề nghiệp, nhanh nhẹn về tác phong nghề nghiệp, tuân thủ
kỷ luật lao động nhằm thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 là
yêu cầu bức thiết, cần tập trung triển khai quyết liệt và có hiệu quả các giải
pháp sau:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc, nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối
với việc chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục và phát huy vai trị, tiềm năng của giai
cấp cơng nhân Việt Nam. Tập trung thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương,
quan điểm của Đảng về giai cấp công nhân được thể hiện trong Nghị quyết số
20-NQ/TW ngày 28-01-2008 của BCH Trung ương Đảng khóa X “Về tiếp tục
xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước”.
Hai là, nâng cao bản lĩnh chính trị, tác phong cơng nghiệp, kỷ luật lao
động của công nhân. Tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền, phổ biến học tập
chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước sát hợp với đối tượng người lao

động, trọng tâm là nâng cao nhận thức về vị trí, vai trị giai cấp cơng nhân và
Đảng Cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng hiện nay; về năng lực tự
bảo vệ quyền lợi hợp pháp, có việc làm bền vững, an tồn, ln gắn kết chặt
chẽ với tổ chức cơng đồn.
Tun truyền, vận động người lao động tích cực học tập, nâng cao trình
độ, kỹ năng nghề nghiệp để thích ứng với điều kiện lao động trong bối cảnh
của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Ba là, nâng cao chất lượng cuộc sống, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích
hợp pháp, chính đáng, bảo đảm việc làm, tiền lương, thu nhập của cơng nhân.
Chính phủ cần sớm xây dựng, ban hành các chính sách, biện pháp cụ thể
nhằm củng cố, nâng cao vị thế và hiệu quả hoạt động của Tổng Liên đoàn Lao
động Việt Nam và quản lý có hiệu quả sự ra đời và hoạt động của tổ chức của
người lao động tại doanh nghiệp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp,
chính đáng của người lao động; tạo điều kiện cho doanh nghiệp kinh doanh
ổn định, thành cơng. Tiếp tục rà sốt Luật Cơng đồn năm 2012 để chủ động
thực hiện hoặc kiến nghị với Chính phủ sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với các
tiêu chuẩn, cam kết, công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.
Bốn là, đổi mới tổ chức và hoạt động của Cơng đồn Việt Nam trong
giai đoạn mới; tập trung nguồn lực tài chính phục vụ nhiệm vụ cấp thiết của
tổ chức cơng đồn. Nghiên cứu, sắp xếp, hồn thiện mơ hình tổ chức, bộ máy,
chức năng, nhiệm vụ của cơng đồn các cấp theo hướng rõ nhiệm vụ, rõ
quyền hạn của mỗi cấp công đoàn, bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả;
nghiên cứu, hồn thiện mơ hình tổ chức cơng đồn ngành trung ương, cơng
đồn cấp trên trực tiếp cơ sở.


PHẦN III: KẾT LUẬN
Dù làm việc ở đâu, trong lĩnh vực hoạt động nào và trong thành phần
kinh tế nào, giai cấp công nhân Việt Nam vẫn là chủ nhân một đất nước độc

lập, tự do, là giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất mới và là lực lượng
đi tiên phong trong thực hiện đường lối đổi mới, góp phần quyết định thành
cơng của sự nghiệp Cơng nghiệp hóa, Hiện đại hóa đất nước.
Đơ thị là nơi mà đấu tranh giai cấp hiện đại bộc lộ tính điển hình của
nó. Ph. Ăng-ghen viết: “Các thành phố lớn là nơi bắt nguồn của phong trào
công nhân: nơi đây công nhân lần đầu tiên đã bắt đầu suy nghĩ về tình cảnh
của mình và đấu tranh để thay đổi nó, nơi đây sự đối lập về lợi ích giữa giai
cấp vô sản và giai cấp tư sản lần đầu đã biểu lộ ra, nơi đây những liên đoàn
lao động, phong trào Hiến chương và chủ nghĩa xã hội đã ra đời...”. Và quan
trọng hơn: “Cách mạng công nghiệp tập trung tư sản và vô sản vào các thành
thị lớn, ở đó sự phát triển cơng nghiệp là có lợi hơn cả, và sự tập trung đông
đảo quần chúng vào một chỗ như vậy làm cho vô sản nhận thức được sức
mạnh của mình. Thực tiễn chính trị hiện nay cũng đang xác nhận rằng, Giai
icấp icông inhân ở các đô thị sẽ là lực lượng quyết định diện mạo của chính trị
thế kỷ XXI