Thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

LỜI NÓI ĐẦU
Bạo lực học đường không chỉ là những hiện tượng cá biệt mà giờ đây
đã trở thành vấn nạn của toàn xã hội. Trên tất cả các trường học đều xuất
hiện bạo lực học đường. Tuy mức độ có khác nhau nhưng cả thành thị và
nông thông, cả đồng bằng và miền núi thì các vụ liên quan đến bạo lực học
đường đều ra tăng. Vị thành niên là đối tượng của nhiều bộ môn khoa học
quan tâm nghiên cứu đáng chú ý là trong sinh lý học, tâm lý học, xã hội
học…Ở mỗi thời kỳ trong đời sống con người, sự phát triển về thể chất và
tâm lý và cả nhân cách có quy luật riêng. Tuổi vị thành niên là lứa tuổi thiếu
niên nhưng đây là giai đoạn phát triển rất cao về thể chất và có những biến
chuyển tâm lý hết sức phức tạp. Chính yếu tố tâm lý cũng như thể chất và
nhân cách chưa hoàn thiện một cách đầy đủ này khiến cho trẻ em trong lứa
tuổi vị thành niên hay bị khủng hoảng về tâm lý, dần đến những suy nghĩ và
hành động sai lệch.
Nghiên cứu xã hội học phạm tội là một chuyên ngành nghiên cứu với
tư cách là một hiện tượng xã hội, coi đó là những hành vi sai lệch, trên cơ sở
và phương pháp nghiên cứu đặc thù của xã hội học.
Thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh nằm bên bờ vịnh Hạ Long xinh
đẹp, phát triển các ngành dịch vụ du lịch, buôn bán kinh doanh. Trong điều
kiện phát triển kinh tế sầm uất, cùng với hàng loạt những khu vui chơi, giải
trí thì tỷ lệ phạm tội ở lứa tuổi vị thành niên ở khu vực này thuộc loại cao
trong tỉnh, đặc biệt là nạn bạo lực học đường. Việc tỷ lệ bạo lực học đường ở
lứa tuổi vị thành niên tăng cao sẽ ảnh hưởng đến gia đình, nhà trường và xã
hội, mà ở đây chính là môi trường du lịch thiếu sự an toàn khi du khách đến
Hạ Long. Do vậy cần có những biên pháp kịp thời của chính quyền địa
phương và toàn thể cộng đồng để tuổi trẻ Hạ Long xứng đáng với câu nói
1
của Bác: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi
trẻ là mùa xuân của đất nước”.
Vì những lý do trên em đã chọn đề tài : “ Thực trạng về bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh”

là đề tài tiểu luận. Với nội dung xoay quanh thực trạng bạo lực học đường ở
lứa tuổi vị thành niên tại địa phương và một số những đóng góp nhỏ bé của
bản thân em về vấn đề này để xây dưng quê hương ngày một giàu mạnh, thế
hệ trẻ luôn phát huy được tốt nhất khả năng của mình. Do lượng kiến thức
và nguồn thông tin còn hạn hẹp nên không thể trách khỏi những sai sót
trong quá trình làm bài. Em kính mong nhận được sự đóng góp của thầy để
bài viết của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
Sinh viên thực hiện:
Hoàng Thị Thỏa

2
NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của “Thực trạng về bạo lực
học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh.”
1.Cở sở lý luận:
1.1 Một số khái niệm cơ bản
Bạo lực học đường là hình thức khá phổ biến ở lứa tuổi vị thành niên
trong môi trường giáo dục. Bạo lực học đường là bạo lực về tinh thần, ngôn
ngữ, thân thể thi hành có ý đồ giữa các học sinh trong và ngoài trường. Cho
dù là những hành động thiếu tôn trọng hay giễu cợt đã làm cho người bị hại
cảm thấy bất tiện cũng được xem là bạo lực học đường.
Tuổi vị thành niên: Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), trẻ vị thành
niên (VTN) là thuật ngữ chỉ nhóm người từ 10-18 tuổi. Theo kết quả Tổng
điều tra dân số năm 1999 ở Việt Nam, trẻ VTN có 17.350326 người, chiếm
khoảng 22,7% dân số cả nước. Đây là lứa tuổi có những đợt khủng hoảng
giữa các giai đoạn phát triển tâm lý. Các nhà tâm lý học cho thấy rằng hành
vi của trẻ thường mang tính đột khởi, tò mò, manh động, muốn thử sức. Ứng
xử có xu hướng chống đối, hung hăng.

Bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên là những học sinh trong
các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông độ tuổi từ 10-18 chưa thực
sự hoàn thiện về mặt sinh lý cũng như nhận thức có những hành vi trái pháp
luật sai lệch các giá trị truyền thống của dân tộc mà ở đây là những hành vi
bạo lực đối với các học sinh khác trong cùng hoặc là khác trường dẫn đến
3
những hậu quả hết sức nghiêm trọng cho bản thân, gia đình, nhà trường và
toàn thể xã hội.
1.2 Những khái niệm có liên quan
Phạm tội: khái niệm được quy định tại khoản 2- Điều 8- Bộ luật hình
sự là việc chủ thể thực hiên hành vi nguy hiểm cho xã hội, phạm vào các tội
được quy định trong Bộ luật hình sự. Với các đặc điểm:
- Có hành vi nguy hiểm cho xã hội
- Hành vi nguy hiểm cho xã hội phải được quy định trong Bộ luật
hình sự.
- Chủ thể của tội phạm phải là người có năng lực trách nhiệm hình
sự.
- Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội phải là người có lỗi
- Khách thể của tội phạm là các quan hệ xã hội bị xâm phạm mà các
quan hệ xã hội đó được Bộ luật hình sự bảo vệ.
Xã hội học phạm tội là một chuyên ngành nghiên cứu của xã hội học
với tư cách là một hiện tượng xã hội, coi đó là những hành vi sai lệch, trên
cơ sở phương pháp nghiên cứu nói chung và phương pháp nghiên cứu đặc
thù của xã hội học nói riêng.
2. Cở sở thực tiễn của vấn đề : “Thực trạng về bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng
Ninh”.
2.1 Khái quát thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành
niên hiện nay ở Việt Nam nói chung và việc cần thiết phải đưa ra những
giải pháp để giảm tỷ lệ bạo lực học đường.

 Thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại
Việt Nam hiện nay:
4
Tình trạng học sinh mang hung khí tới trường và sẵn sang đánh nhau
để giải quyết mâu thuẫn xuất hiện ngày càng nhiều trong các trường phổ
thông trên toàn quốc. Thực tế này được báo động tại Hội thảo về giải pháp,
nâng cao hiệu quả công tác giáo dục đạo đức, lối sống, phòng chống tội
phạm, bạo lực học đường do Bộ GD-ĐT tổ chức ngày 25/11/2009. Ngành
Giáo dục đang phải đối mặt với tình trạng bạo lực học đường ngày càng có
xu hướng gia tăng và tính chất vụ việc ngày càng nguy hiểm. Ông Phùng
Khắc Bình, Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh sinh viên (Bộ GD-ĐT) cho
biết: thống kê từ 38 sở GD-ĐT gửi về Bộ từ năm 2003 đến nay có tới 8.000
vụ học sinh tham gia đánh nhau và bị xử lý kỷ luật. Báo động hơn trong thời
gian gần đây, nhiều vụ bạo lực học đường nguy hiểm như: nữ sinh tập đánh
nhau hội đồng, làm nhục bạn, nam sinh dung dao kiếm, mã tấu chém nhau
ngay trong sân trường. Có nhiều trường hợp mâu thuẫn trong tình bạn, tình
yêu đã dung dao rạch mặt bạn, đâm chết bạ giữa sân trường, xảy ra ở nhiều
nơi: Hà Nội, Hà Tĩnh, Lai Châu, Gia Lai, Bắc Giang, Bình Dương, Quảng
Ninh…Ngoài ra hiện nay cũng có một ít bộ phận không nhỏ thiếu tôn trọng
thầy cô giáo, coi thường kỷ luật nhà trường, thường xuyên nói tục chửi thề.
 Sự cần thiết phải đưa các giải pháp nhằm giải tỷ lệ bạo lực học
đường hiện nay.
Giáo dục là một trong những quốc sách hàng đầu của Nhà nước, việc
phát triển nguồn nhân lực vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển
kinh tế- xã hội. Điều đó có ý nghĩa hết sức quan trọng, vậy mà nạn bạo lực
học đường ngày càng ra tăng với số lượng chóng mặt điều đó ảnh hưởng rất
lớn đến quá trình đào tạo và phát triển con người của đất nước.
Chốn học đường thường được xem là môi trường an toàn nhưng giờ
đây đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng học sinh hành xử theo kiểu
xã hội đen. Nạn bạo lực học đường đang khiến nhiều người lo ngại. Làn

5
ranh giữa những hành động côn đồ và tội phạm là rất mong manh. Vấn nạn
này đã khiến các ngành chức năng hết sức quan tâm, nỗi lo lắng của gia
đình, và cả một thế hệ tương lai của đất nước.
Khi bước vào năm học mới, hẳn không ít bạn học sinh e ngại trước
những “anh chị” lớp trên hung hăng. Những màn chào hỏi bằng nắm đấm,
đe dọa khiến không ít bạn hoang mang sợ hãi. Thậm chí không ít những vụ
rối loạn tinh thần, trầm cảm, nơi cổng trường không yên tĩnh luôn ám ảnh
với những nạn nhân yếu ớt của nạn bắt nạn, bạo lực học đường. Điều này
ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề học tập cũng như sinh hoạt của các em học
sinh.
=> Với tất cả những lý do trên thì việc khẩn trương đưa ra các giải
pháp của các ngành chức năng, nhà trường, nhà đình và toàn thể xã hội vào
vấn nạn bạo lực học đường là hết sức cần thiết.
2.2 Những điều kiện tự nhiên và kinh tế- xã hội ảnh hưởng
trực tiếp đến vấn đè bạo lực học đường ở thành phố Hạ Long tỉnh
Quảng Ninh.
- Về điều kiện tự nhiên: thành phố Hạ Long với khí hậu miền biển ôn
hòa, đặc biệt là sự trù với các nguồn tài nguyên rừng và biển, các mỏ than
lớn, đặc biệt là thành phố Hạ Long có rất nhiều những danh lam thắng cảnh
như vịnh Hạ Long, đảo Tuần Châu, núi Bài Thơ…Người ta thường có câu
là: “người miền biển ăn sóng nói gió”. Và có lẽ chính điều này đã tạo nên
những nét tính cách đặc trưng của người dân miền biển Hạ Long.
- Về điều kiện kinh tế- xã hội: là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa,
xã hội của tỉnh Quảng Ninh nên có nền kinh tế khá phát triển. Như một điều
tất nhiên đó là bên cạnh sự phát triển của kinh tế thì là hàng loạt những tệ
nạn xã hội ra đời. Và em xin nhắc đến ở đây là nạn bạo lực học đường ở lứa
tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh diễn ra hết sức
6
phổ biến và có xu hướng tăng mạnh về số lượng cũng như tính chất của vấn

đề.
2.3 Quan điểm của thành phố Hạ Long về thực trạng bạo lực
học đường ở lứa tuổi vị thành niên ở địa phương hiện nay.
Trước thực trạng đáng buồn của nạn bạo lực học đường ngày càng ra
tăng, để chấm dứt tình trạng trên, UBND thành phố Hạ Long đã yêu cầu
phòng GD-ĐT chỉ đạo các trường học và cơ sở giáo dục trong toàn thành
phố tăng cường thực hiện công tác an ninh trường học, thực hiện nghiêm túc
lịch trực của lãnh đạo nhà trường trong tất cả các ngày trong tuần, xác định
rõ nhiệm vụ của lãnh đạo trực. Đặc biệt phải duy trì nếp giao ban sau mỗi ca
trực, nhất là phải bàn giao chi tiết những diễn biến về công tác an ninh trật
tự, vụ việc nào được giải quyết trong ca trực, vụ việc nào còn tồn tại chưa
được giải quyết và thống nhất các giải pháp khắc phục tiếp thep. Đồng thời
chú trọng công tác giáo dục đạo đức pháp luật trong nhà trường, không
ngừng cảu tiến nội dung các giờ sinh hoạt lớp và các hoạt động tập thể, có
biện pháp nắm chắc các diễn biến tư tưởng của học sinh, từ đó áp dụng biện
pháp giáo dục phù hợp; phải tăng cường kêt hợp bao môi trường: gia đinh-
nhà trường-xã hội trong công tác giáo dục học sinh, nhất là phố hợp cha mẹ
học sinh, chính quyền địa phương và công an địa phương có biện pháp giải
quyết kịp thời, dứt điểm những mâu thuẫn trong học sinh, ngăn ngừa không
để xảy ra những hành vi quá khích, bảo đảm giữ gì an ninh, trật tự công
cộng, an toàn trường học. Ngoài ra còn phát động các phong trào thi đua học
tập, tạo nên môi trường học tập lành mạnh cho học sinh như: Phong trào học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ, phong trào phát huy tuổi trẻ
vùng mỏ, phong trào Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng cho học sinh
noi theo. Ngoài ra Phó chủ tịch UBND thành phố Hạ Long ông Nguyễn
Mạnh Tuyên cho biết thành phố đã tăng cường chỉ đạo công tác an ninh, trật
7
tự, an toàn trường học và các cơ sở giáo dục nhằm chấm dứt tình trạng bạo
lực học đường
II. Nội dung

1. Thực trạng về nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên
tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh.
1.1 Nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên có xu hướng
tăng nhanh trong những năm gần đây và chiếm tỷ lệ khá cao so với những
vấn đề phạm tội ở lứa tuổi vị thành niên.
Theo số liệu điều tra về nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành
niên, mà ở đây là hiện tượng đánh của học sinh trong trường cũng như ngoài
trường mà nhà trường phát hiện và xử lý được trong năm học 2007-2008
ngày càng tăng. Thể hiện dưới bảng số liệu sau:
Số học sinh bị xử lý kỷ luật do đánh nhau trong các trường trung
học phổ thông ( năm học 2007-2008):
Tên trường
Tổng số
hs
Số vụ đánh
nhau
Số hs bị kỷ luật do
đánh nhau
Bãi Cháy 1623 15 21
Chuyên Hạ Long 1045 2 3
Hòn Gai 1856 21 35
Vũ Văn Hiếu 1475 17 25
Văn Lang 1279 16 27
Dân lập Hạ Long 2013 24 39
Lê Thánh Tông 1547 18 31
Ngô Quyền 978 13 26
Nguyễn Bỉnh
Khiêm 1063 19 28
8
(Báo cáo tổng kết thi đua khen thưởng&kỷ luật của Phòng GD-ĐT

năm 2008)
Số học sinh bị xử lý kỷ luật do đánh nhau trong các trường trung
học cơ sở trong thành phố Hạ Long (năm học 2007-2008).
Tên trường
Tổng số
hs
Số vụ đánh
nhau
Số hs bị kỷ luật do
đánh nhau
Lê Văn Tám 1054 12 21
Kim Đồng 687 5 12
Trọng Điểm 812 2 4
Hồng Hải 943 9 14
Cao Xanh 563 7 16
Hà Tu 745 11 23
Lý Tự Trọng 1259 15 32
Văn Lang 639 8 18
Bạch Đằng 717 5 9
Trần Quốc Toản 803 10 14
Nguyễn Văn
Thuộc 868 2 6
Bãi Cháy 698 9 17
Minh Khai 745 8 15
Nguyễn Trãi 806 6 11
(Báo cáo tổng kết thi đua khen thưởng& kỷ luật của Phòng GD-ĐT
năm 2008)
Như vậy với có thể thấy trong khóa học năm 2007-2008 tại các trường
THPT Hạ Long có tổng số: 161 vụ đánh nhau với kỷ luật 233 học sinh và tại
các trường THCS Hạ Long có tổng số: 108 vụ đánh nhau với 212 học sinh

Với những số liệu trên đây thật sự chưa đánh giá hết được thực trạng bạo lực
học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long. Bởi lẽ bạo lực
9
học đường là những hành vi xâm hại đến tinh thần, và thể xác giữa học sinh
trong trường và học sinh ngoài trường. Trên đây chỉ là những số liệu về bạo
lực thể xác được nhà trường phát hiện và kỷ luật. Những cũng đủ để cho
thấy nạn bạo lực học đường đã trở thành một vấn nạn trong ngành Giáo Dục
thành phố Hạ Long và là mối đe dọa nhức nhối của các gia đình và toàn thể
xã hội. Trên thực tế, không có một số liệu nào cụ thể để đánh giá được một
cách chính xác về nạn bạo lực học đường trên địa bàn thành phố Hạ Long
cũng như trên toàn quốc.
1.2 Nạn bạo lực học đường ở thành phố Hạ Long ngày càng nghiêm
trọng, với những hậu quả hết sức nghiêm trọng.
Nạn bạo lực học đường không chỉ gia tăng về số lượng và mức độ,
hậu quả của nó còn nghiêm trọng gấp nhiều lần. Không chỉ còn là những
cuộc ẩu đả, đánh nhau thông thường giữa các “anh hùng rơm” mà hiện nay
xuất hiện ngày càng nhiều của các hung khí, vũ khí đó như là: gậy, gộc rùi
dao, kiếm, mã tấu, và có khi còn là súng hoa cải trong các cuộc ẩu đả đó. Tại
kỳ họp HĐND thành phố Hạ Long khóa VII từ 8-10/12/2009, Ban Văn hóa-
xã hội HĐND thành phố đề nghị UBND thành phố sớm ban hành đề án “
Phòng chống bạo lực học đường giai đoạn 2009-2015”. Từ đầu năm học
2009-1010 đến nay, trong toàn thành phố đã xảy ra 53 vụ bạo lực học
đường, trong đó có 2 vụ tử vong, khiến phụ huynh học sinh và học sinh hết
sức bất an. Nghiêm trọng nhất trong số đó là vụ dùng súng hoa bắn chết bạn
ngay đằng sau trường của Trần Văn Mạnh học sinh lớp 11 trường Dân lập
Hạ Long khiến bạn tử vong tại chỗ khiến cho dư luân hết sức xôn xao. Bên
cạnh đó còn có một vụ cũng nghiêm trọng tại trường THPT Bãi Cháy với
việc thuê bảo kê đánh bạn trên đường về khiến nạn nhân tử vong. Ngoài ra
tại một số trường khác cũng có những vụ nghiêm trọng gây thương tật và
ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các nạn nhân. Với những vụ việc bạo lực

10