Chuyên đề môn dân số phát triển - Dân số và giáo dục

Dân số và giáo dục

I.Giáo dục
•
1.khái niệm
- Là một quá trình hoạt động
có mục đích, có ý thức,có kế
hoạch nhằm truyền đạt cho
lớp người mới những kinh
nghiệm,đấu tranh sản
xuất,những tri thức về tự
nhiên để tham gia lao động
và đời sống xã hội

2.Vai trò của giáo dục
- Tại Hội nghị về dân số và phát triển LHQ
1994: “Giáo dục là nhân tố cơ bản cho sự phát
triển bền vững và tiến bộ xã hội,giáo dục làm
giảm tỷ lệ sinh, tử vong, nâng cao quyền của
phụ nữ và chất lượng dân số
-
Để đánh giá trình độ phát triển giáo dục:
+ v s l ngề ố ượ
+ V ch t l ngề ấ ượ

Số lượng học sinh và chất lượng hiện
đại

II.Mối quan hệ giữa dân số và giáo dục
Dân số ảnh hưởng tới giáo dục

a.Quy mô dân số ảnh hưởng tới giáo dục
*Ảnh hưởng tích cực
-
Quy mô dân số tăng =>nhu cầu giáo dục tăng =>
quy mô giáo dục tăng
-
Bảng tương quan giữa dân số và giáo dục năm 2006
năm
1979 1985 1995 1999 2001
Quy mô dân số
54 65 74 77 79
Học sinh phổ thông
11.6 12.5 15.6 17.7 17.9

Tác động tiêu cực
1.1.D©n s tố ăng, thu nh p th p =>t l trÎ em ậ ấ ỉ ệ
®Õn trêng thÊp, t lÖ mï ch tỉ ữ ăng cao
(Theo báo cáo UNICEF -2004)
Quốc Gia Thu nhập bình quân
( USD)
Tỷ lệ nhập học tiểu
học ( % )
Nhật Bản 33550 100
Việt Nam 430 95
Afghanistan 250 36

Dân số tăng nhanh => đầu tư cho giáo dục tăng
cao

Dân số tăng => thiếu giáo viên, không đáp ứng

đủ cơ sở vật chất

b.Cơ cấu dân số ảnh hưởng tới giáo
dục
•
Cơ cấu dân số theo tuổi ảnh hưởng tới quy mô
giáo dục
-
Biểu hiện: dân số trong độ tuổi đến trường cao
thì quy mô giáo dục tương ứng phải càng lớn
+ Nước có dân số trẻ thì quy mô giáo dục: số
học sinh cấp I>cấp II>cấp III và ngược lại

c.Phân bố dân cư và mật độ dân số ảnh
hưởng tới giáo dục
- Nơi có mật độ dân số cao thường là những nơi có kinh
tế xã hội phát triển => nền giáo dục cũng phát triển

Nơi có mật độ dân số thấp thì thường là vùng sâu
vùng xa, biên giới,hải đảo => hệ thống cơ sở vật
chất giáo dục còn yếu kém, đội ngũ giáo viên
thiếu,số lượng học sinh đi học ít

Tiêu cực: Phân bố dân cư không hợp lý => gia
tăng khoảng cách về giáo dục giữa các vùng

d.Các quá trình dân số
+ Những yếu tố ảnh hưởng:
-
Mức sinh: tỷ suất sinh cùng số phụ nữ rong độ

tuổi sinh đẻ
-
Mức chết: tỷ suất chết trong độ tuổi sơ sinh
đến 17-22 tuổi
-
Di dân: số lượng và cơ cấu người trong độ tuổi
đi học và phụ nữ trong tổng số dân di cư

2.Giáo dục ảnh hưởng tới dân số
-
Trình độ văn hóa càng cao:
+ Tuổi kết hôn càng cao => thời gian sinh đẻ
ngắn lại => số con càng ít đi
+ Nhận thức về số con càng ít đi
+ Phụ nữ có quyền,tiếng nói trong việc quyết
định sinh đẻ
+Hạn chế sự bất bình đẳng trong gia đình
+ Biết chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia
đình => tăng tuổi thọ
+Tự quyết định được hạnh phúc hôn nhân


Trình độ hoc vấn của người mẹ và số con sinh ra
(điều tra dân số 1994)
Trình độ giáo dục Số con sinh ra
Chưa đi học 4,02
Chưa tốt nghiệp tiểu học 3,98
Tiểu học 3,06
Trung học cơ sở 2,58
Trung học phổ thông trở

lên
1,87

Mối quan hệ giữa dân số và giáo dục
Quá trình dân số
-
Mức sinh
-
Mức chết
-
Di dân
-
Hôn nhân
Quá trình giáo dục
-
Đầu tư cho giáo dục
-
Mô hình giáo dục
-
Nguồn nhân lực
-
Mục tiêu, phương hướng
Kết quả giáo dục
-
học vấn, việc làm, thu nhập
-
thất nghiệp, đói nghèo
-
, bình đẳng giới
-

Chất lượng giáo dục
-
Cơ sở giáo dục, môi trường…
Kết quả dân số
-
Quy mô ds
-
Cơ cấu ds
-
Phân bố dân cư
-
Chất lượng dân số

Liên hệ ở việt nam
•
Dân số Việt Nam đang ở thời kì dân số vàng
nên có điều kiện để phát triển giáo dục
•
Tuy nhiên
+ Sự phân bố dân cư không hợp lý giữa thành thị
và nông thôn, giữa đồng bằng và miền núi đẫ
gây cản trở cho công tác giáo dục
+ Cơ sở hạ tầng, vật chất cho công tác giáo dục
còn nhiều hạn chế

Giải quyết vấn đề
•
Lồng ghép dân số vào kế hoạch phát triển giáo
dục
•

Đẩy mạnh chất lượng giáo dục và đào tạo
nhằm nâng cao chất lượng dân số
•
Thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa các nhóm
dân số