một số biện pháp quản lý và sử dụng thiết bị dạy học, nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở trường thpt phù lưu – tỉnh tuyên quang

Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Mục lục
Phần mở đầu:.2
1. Lý do chọn đề tài.2
2. Mục đích nghiên cứu. 4
3. Nhiệm vụ của đề tài 4
4. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu 4
5. Phơng pháp nghiên cứu 4
Phần nội dung 6
Chơng I. Cơ sở khoa học của công tác quản lý và sử
dụng thiết bị dạy học ở trờng THPT 6
1.1 Cơ sở lý luận 6
1.2 Cơ sở pháp lý.10
1.3 Cơ sở thực tiễn 12
Chơng II: Thực trạng quản lý và sử dụng thiết bị dạy học
ở trờng THPT Phù Lu, tỉnh Tuyên Quang..14
2.1 Đặc điểm tình hình nhà trờng và một số kết quả đã đạt đợc
trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học 14
2.2 Một số tồn tại trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học 19
2.3 Một số vấn đề đặt ra trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học21
Chơng III. Một số biện pháp quản lý và sử dụng thiết bị
dạy học ở trờng THPT Phù Lu, tỉnh Tuyên Quang 22
3.1 Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, kỹ năng sử dụng cho
cán bộ, giáo viên, học sinh trong việc quản lý và sử dụng thiết bị
dạy học .22
3.2 Chỉ đạo sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận BGH, tổ
chuyên môn, cán bộ phòng thí nghiệm, giáo viên và học sinh
trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học ..24
3.3 Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ phòng thí nghiệm.29
Phần kết luận 34
I. Đánh giá quá trình thực hiện34

II. Một số kiến nghị.34
Tài liệu tham khảo 36
Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài.
Trong báo cáo của BCHTW Đảng khoá VIII đợc trình bày tại Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ IX có đoạn: Tăng cờng cơ sở vật chất và từng bớc
- 1 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
hiện đại hoá nhà trờng (lớp học, sân chơi, bài tập, máy tính nối mạng
Internet, thiết bị học tập và giảng dạy hiện đại, th viện, ký túc xá và
"Đổi mới phơng pháp dạy học, phát huy t duy sáng tạo và năng lực tự đào
tạo của ngời học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, ngoại khoá, làm chủ
kiến thức, tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay . Nghị quyết hội nghị lần thứ
2 BCHTW Đảng khoá VIII khẳng định: " Tiếp tục đổi mới phơng pháp giáo
dục - đào tạo và tăng cờng cơ sở vật chất trờng học và sử dụng một phần
vốn vay và viện trợ của ngời nớc ngoài để xây dựng cơ sở vật chất cho giáo
dục - đào tạo.
Theo tinh thần Nghị quyết của Đảng, trớc yêu cầu cấp bách về chất l-
ợng giáo dục - đào tạo, Nhà nớc đã và đang tăng cờng đầu t cơ sở vật chất
và thiết bị dạy học, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục và đào tạo
giai đoạn 2001 - 2010 mà Đảng và Nhà nớc đã đề ra là: Đổi mới mục tiêu,
nội dung, chơng trình giáo dục. Đổi mới quản lý trờng trung học phổ
thông nhằm triển khai thực hiện phân ban THPT, trong đó có nội dung đổi
mới cơ sở vật chất - thiết bị dạy học.
"Đổi mới chơng trình gắn liền với những yêu cầu về trang bị và sử
dụng thiết bị dạy bộ môn theo quan niệm tiên tiến về phơng pháp dạy học,
coi thiết bị dạy học không chỉ là phơng tiện minh hoạ trực quan hoá điều
trình bày, giảng giải của giáo viên mà chính là nguồn tri thức, phơng tiện
truyền tải thông tin phơng tiện t duy, nghiên cứu học tập, tiếp cận tự
nhiên và xã hội giúp học sinh tự tìm kiến thức. Cần quan tâm khuyến

khích giáo viên tăng cờng sử dụng thiết bị dạy học, giảm dần và tiến tới
khắc phục tình trạng dạy chay .
Chấm dứt tình trạng trờng lớp nghèo nàn, thiếu những thiết bị dạy học
tối thiểu, bằng mọi cách xây dựng và tăng cờng cơ sở vật chất trờng học
thành một hệ thống hữu hiệu, một yếu tố quan trọng nhằm đổi mới phơng
pháp, đa việc dạy học đến tầm chất lợng mới, đáp ứng đòi hỏi trớc mắt và
lâu dài của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc. Trong điều
kiện hiện nay của đất nớc, việc chuẩn hoá, hiện đại hoá trờng lớp, cơ sở vật
chất, thiết bị dạy học là việc làm khó khăn. Để thiết thực đổi mới phơng
pháp dạy học, trớc mắt các nhà trờng phải sử dụng có hiệu quả cơ sở vật
- 2 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
chất và thiết bị dạy học hiện có và huy động các nguồn lực để tăng cờng cơ
sở vật chất và thiết bị dạy học.
Trờng THPT Phù Lu, tỉnh Tuyên Quang mới đợc thành lập 08/1995,
nhng đợc sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phơng, sau 14
năm xây dựng và phát triển nhìn chung cơ sở vật chất của nhà trờng đã đáp
ứng đợc cho việc dạy học hai ca, nhng trang thiết bị dạy học nghèo nàn,
quản lý, sử dụng kém hiệu quả. Từ năm học 2006-2007 cả nớc thực hiện ch-
ơng trình phân ban THPT, thay sách giáo khoa lớp 10, đến năm học 2007-
2008 thực hiện thay sách giáo khoa lớp 11 và năm học 2008-2009 thay
sách giáo khoa lớp 12. Trờng Phù Lu cũng đợc đầu t trang thiết bị dạy học
tối thiểu do Bộ quy định. Nhng thiết bị dạy học thiếu đồng bộ, khó lắp ráp,
cha có hệ thống phòng chức năng, nên việc bảo quản và sử dụng cha hiệu
quả.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi mạnh dạn chọn đề tài: Một số biện
pháp quản lý và sử dụng thiết bị dạy học, nhằm đổi mới phơng pháp dạy
học ở trờng THPT Phù Lu tỉnh Tuyên Quang.
2. Mục đích nghiên cứu.
Khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác quản lý và sử dụng

thiết bị dạy học. Đề xuất một số biện pháp quản lý và sử dụng thiết bị dạy
học nhằm đổi mới phơng pháp dạy học.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
3.1. Xác định cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn của việc
quản lý và sử dụng thiết bị dạy học.
3.2. Phân tích thực trạng việc quản lý và sử dụng thiết bị dạy học ở tr-
ờng THPT Phù Lu - tỉnh Tuyên Quang.
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý và sử dụng thiết bị dạy học.
4. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu.
Những kinh nghiệm về biện pháp quản lý và sử dụng TBDH ở trờng
THPT Phù Lu từ khi thực hiện chơng trình phân ban đến nay (2006 đến
nay).
- 3 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
5. Phơng pháp nghiên cứu.
Để thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, tôi đã sử dụng một
số phơng pháp sau:
5.1. Nhóm phơng pháp nghiên cứu lí luận:
Bao gồm su tầm, đọc các tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu để
nắm đợc bản chất của vấn đề đó (các văn kiện của Đảng, luật giáo dục,
Điều lệ trờng phổ thông, nhiệm vụ năm học của Bộ, Sở, Trờng; giáo trình
quản lý giáo dục ).
5.2. Nhóm phơng pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phơng pháp quan sát (thu thập thông tin thực tiễn )
- Phơng pháp phỏng vấn (trò chuyện với các đối tợng nghiên cứu )
- Phơng pháp lấy ý kiến chuyên gia ( xin ý kiến của các chuyên gia về
lĩnh vực nghiên cứu để thu thập các thông tin cần thiết)
- Phơng pháp tổng kết kinh nghiệm ( quản lý và sử dụng TBDH ở tr-
ờng THPT).
5.3. Nhóm phơng pháp nghiên cứu hỗ trợ.

- Sơ đồ.
- Thống kê.
- Bảng biểu.
Đề tài chỉ đợc nghiên cứu ở một trờng THPT Phù Lu, tỉnh Tuyên
Quang trong một khoảng thời gian ngắn nên những biện pháp (kinh
nghiệm) mà tôi đề xuất cha phải mang tính đại diện cho tất cả các trờng
THPT.
- 4 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Phần nội dung
Chơng I
Cơ sở khoa học của công tác quản lý và sử dụng
thiết bị dạy học ở trờng THPT
1.1. Cơ sở lý luận.
Để đổi mới giáo dục và đào tạo thì giải pháp trọng tâm là phát triển
đội ngũ nhà giáo, đổi mới phơng pháp dạy học. Một trong những điều kiện
để đổi mới phơng pháp giảng dạy là cơ sở vật chất (CSVC) và thiết bị dạy
học(TBDH).
1.1.1. Khái niệm CSVC và TBDH:
Là tất cả các phơng tiện vật chất đợc huy động vào việc giảng dạy,
học tập và các hoạt động mang tính giáo dục khác để đạt đợc mục đích giáo
dục.
1.1.2. Nội dung cơ sở vật chất và thiết bị dạy học.
CSVC và TBDH bao gồm : Trờng học; sách giáo khoa;th viện trờng
học; thiết bị dạy học.
Thiết bị dạy và học bao gồm các thiết bị dùng chung, các thiết bị trực
quan, thực nghiệm và các thiết bị kỹ thuật, các phơng tiện (nghe - nhìn).
Thiết bị dạy học các bộ môn đợc sử dụng thờng xuyên nhất, chúng trực tiếp
tham gia vào quá trình giảng dạy và học tập, gắn liền với nội dung và phơng
pháp trong từng tiết học nên đợc xem là bộ phận quan trọng góp phần đổi

mới về nội dung và phơng pháp dạy học.
Thiết bị dạy học đợc sản xuất, cung cấp hàng loạt, đồng bộ theo những
tiêu chuẩn kỹ thuật xác định của quốc tế hoặc trong nớc là các thiết bị dạy
học chính quy.
Ngoài ra còn có các thiết bị dạy học không chính quy do giáo viên
và học sinh tự làm hoặc su tầm, tận dụng cũng góp phần không nhỏ
trong việc dạy học.
1.1.3. Vị trí CSVC và TBDH:
- 5 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Quá trình dạy học, giáo dục cấu thành bởi nhiều thành tố liên quan
chặt chẽ và tơng tác với nhau, trong đó CSVC và TBDH là một thành tố
không thể tách rời.
Sơ đồ các cặp thành tố cấu thành quá trình dạy học
Theo sơ đồ, các cặp thành tố có quan hệ tơng hỗ hai chiều. việc điều
khiển tối u các mối quan hệ của các thành tố có thể coi là một nghệ thuật về
mặt s phạm. CSVC và TBDH có mặt trong quá trình trên có vai trò nh các
thành tố khác và không thể thiếu một thành tố nào.
1.1.4. Vai trò.
- Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học có vai trò quan trọng trong quá
trình dạy học. TBDH là điều kiện để thực hiện nguyên lý "Trực quan" và
nguyên lý "học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn". Đứng về mặt nội
dung và phơng pháp dạy học thì CSVC và TBDH đóng vai trò hỗ trợ tích
cực. Vì có TBDH tốt thì ta mới có thể tổ chức đợc quá trình dạy học khoa
học, đa ngời học tham gia thực sự vào quá trình này, tự khai thác và tiếp
nhận tri thức dới sự hớng dẫn của ngời dạy.
- Thiết bị dạy học (nhất là các phơng tiện dạy học hiện đại: máy tính,
máy chiếu đa năng, máy ghi vật thể, video, catset ) góp phần mở rộng
nguồn tri thức cho học sinh, giúp việc lĩnh hội một khối lợng tri thức lớn
- 6 -

Mục tiêu
Nội dung
Giáo viên
CSVC
TBDH
Ph ơng pháp
Học sinh
Môi tr
ờng
xã
hội,
tự
nhiên
Môi tr
ờng
xã
hội,
tự
nhiên
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
nhanh chóng hơn, đồng thời góp phần vào việc đổi mới phơng pháp dạy học
của giáo viên. TBDH không chỉ đóng vai trò minh hoạ cho bài giảng của
giáo viên, cho học sinh quen với các đặc tính bên ngoài, bên trong của sự
vật và hiện tợng, diễn biến của quy trình công nghệ mà còn đảm bảo cho
học sinh nhận biết sâu sắc các vấn đề đó, tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn.
(Theo VAT Project :"Khả năng của các giác quan trong việc duy trì học
tập : Nghe 11%, nhìn 81%, các giác quan khác 8%.") Tính trực quan trong
hoạt động dạy học thờng đợc thực hiện nhờ TBDH. Các TBDH thay thế cho
những sự vật, hiện tợng và các quá trình xảy ra trong thực tiễn mà giáo viên
và học sinh không thể tiếp cận đợc. Chúng giúp cho giáo viên phát huy tác

dụng tất cả các giác quan của học sinh trong quá trình truyền thụ kiến thức,
làm cho học sinh nhận biết đợc quan hệ giữa những hiện tợng, tái hiện đợc
những khái niệm, quy luật làm cơ sở cho việc áp dụng kiến thức đã học vào
thực tế sản xuất và đời sống.
Nh vậy, TBDH tạo điều kiện dạy học theo hớng tích cực hoá hoạt động
nhận thức của học sinh.
1.1.5. Yêu cầu và tính chất của CSVC và TBDH
- Yêu cầu :
+ Phù hợp đối tợng : Phải xem xét đặc điểm tâm, sinh lí lứa tuổi, khi tổ
chức và thiết kế cơ sở hạ tầng trờng học,lựa chọn các mẫu TBDH, nguyên
vật liệu cho công tác giảng dạy, học tập.
+ Phù hợp khả năng và đặc điểm t duy học sinh : Sự hỗ trợ của các
TBDH để vấn đề phức tạp trở nên dễ hiểu.
- Tính chất:
+ Tính khoa học: là mức độ chuẩn xác trong việc phản ánh hiện thực
+ Tính s phạm: sự phù hợp với các yêu cầu về mặt s phạm nh độ rõ,
kích thớc, màu.
+ Tính kinh tế: giá thành tơng xứng với hiệu quả giáo dục-đào tạo.
1.1.6. Quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học
- 7 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Là tác động có mục đích của ngời quản lý nhằm xây dựng, phát triển
và sử dụng có hiệu quả hệ thống CSVC và TBDH phục vụ đắc lực cho công
tác giáo dục và đào tạo.
1.1.7. Nội dung của quản lý thiết bị dạy học
Bao gồm phòng thiết bị dạy học, phòng học bộ môn, phòng thí
nghiệm, phòng thực hành; thiết bị dạy học các môn học, các tài liệu trực
quan (tranh ảnh, bản đồ, bảng biểu) mô hình tự nhiên nhân tạo, các dụng
cụ thực nghiệm (tái tạo qui luật, các sự vật hiện tợng tự nhiên), các phơng
tiện kỹ thuật. Những điều kiện hỗ trợ khác (điện, nớc, phòng chuẩn bị v.v)

1.1.8. Chức năng của quản lý thiết bị dạy học
Lập kế hoạch sử dụng, trang bị, sửa chữa, bảo quản TBDH; tổ chức
việc thực hiện kế hoạch, chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch và có các
điều chỉnh thích hợp để đảm bảo kế hoạch thực hiện đợc các mục tiêu đề ra.
1.2. Cơ sở pháp lý.
1.2.1. Điều 3 chơng I - Luật giáo dục 2005 quy định nguyên lý giáo
dục Việt Nam là: Hoạt động giáo dục phải đợc thực hiện theo nguyên lý
học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn
liền với thực tiễn, giáo dục nhà trờng kết hợp với giáo dục gia đình và giáo
dục xã hội .
1.2.2. Điều 106 chơng VII, mục 2 luật giáo dục 2005 phần đầu t cho
giáo dục nêu rõ: Nhà nớc có chính sách u đãi về thuế đối với việc xuất
bản sách giáo khoa, giáo trình, tài liệu dạy học; sản xuất và cung ứng thiết
bị dạy học, đồ chơi cho trẻ em; nhập khẩu sách, báo, tài liệu, thiết bị dạy
học, thiết bị nghiên cứu dùng trong nhà trờng, cơ sở giáo dục khác .
1.2.3 Chơng IV Điều lệ trờng trung học về Quy chế thiết bị giáo dục
trờng học quy định cụ thể việc quản lý, sử dụng thiết bị dạy học.
Tất cả các thiết bị giáo dục của một cơ sở giáo dục, phải đợc sắp
xếp khoa học, dễ sử dụng và phải có các phơng tiện bảo quản (tủ, giá,
hòm), vật che phủ, phơng tiện chống ẩm, chống mối mọt, dụng cụ
phòng chống cháy .
"Thiết bị dạy học phải đợc sử dụng có hiệu quả cao nhất, đáp ứng các yêu
cầu về nội dung và phơng pháp đợc quy định trong chơng trình giáo dục.
- 8 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
- "Thiết bị giáo dục phải đợc làm sạch và bảo quản ngay sau khi sử
dụng; định kỳ bảo dỡng, bổ sung phụ tùng, linh kiện, vật t tiêu hao .
"Hàng năm phải tiến hành kiểm kê theo đúng quy định của nhà nớc về
quản lý tài sản .
1.2.4. Hớng dẫn thực hiện thông t số 26/2004/TT-BGD&ĐT ngày

10/8/2004 về việc ban hành quy chế công nhận phòng học bộ môn trờng
trung học đạt chuẩn quốc gia, ban hành theo quyết định số 32/2004/QĐ-
BGD&ĐT ngày 24/9/2004 của Bộ trởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, có quy
định:
- Điều 3: Phòng học bộ môn
Mục 1: Phòng học bộ môn đợc thiết kế đúng tiêu chuẩn do Bộ Giáo
dục và Đào tạo quy định.
- Điều 5: Thiết bị dạy học
+ Phải đảm bảo đủ thiết bị dạy học cho từng môn học theo danh mục
TBDH tối thiểu để ban hành của Bộ GD&ĐT.
+ Có bản hớng dẫn cách sử dụng các thiết bị chuyên dụng.
+ Ngoài các TBDH quy định, hàng năm phải bổ sung TBDH tự làm
của giáo viên và học sinh.
- Điều 9-10: Về quản lý phòng học bộ môn: bao gồm bảo quản, kiểm
kê, thanh lý.
1.2.5. Hớng dẫn số 7720/BGDĐT-GDTH ngày 22/8/2008 về việc hớng
dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2008-2009 đối với giáo dục trung
học, chỉ rõ:
Các Sở Giáo dục Đào tạo tổ chức kiểm tra rà soát thực trạng CSVC và
TBDH để có kế hoạch sửa chữa và bổ xung, đồng thời tổ chức sử dụng thiết
bị hiệu quả đáp ứng yêu cầu đổi mới phơng pháp dạy học.
Khuyến khích sử dụng các phần mềm dạy học, thiết bị dạy học điện
tử, đáp ứng yêu cầu của nội dung chơng trình, đổi mới phơng pháp dạy học
và sách giáo khoa.
- 9 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Nh vậy việc quản lý thiết bị dạy học đã có đủ cơ sở pháp lý để tiến
hành thực hiện đảm bảo việc quản lý và sử dụng có hiệu quả nhằm thực
hiện tốt mục tiêu chơng trình giáo dục.
1.3. Cơ sở thực tiễn.

Hiện nay một số nớc phát triển trên thế giới đã bớc sang thời kỳ của
nền kinh tế tri thức, dựa trên cơ sở phát triển mạnh nh vũ bão về khoa học
công nghệ, toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế là một xu thế khách
quan của nền kinh tế thị trờng. Đất nớc ta có nhiều cơ hội lớn để phát triển
kinh tế. Muốn "đi tắt, đón đầu", hội nhập với nền kinh tế thế giới thì yếu tố
con ngời - sản phẩm của nền giáo dục - đào tạo - đóng vai trò quyết định.
Nhận thức rõ vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển đất nớc,
Đảng ta khẳng định "Giáo dục là quốc sách hàng đầu", "giáo dục là sự
nghiệp của toàn Đảng, toàn dân . Trớc yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nớc đòi hỏi phải phát triển nền giáo dục theo hớng:
Đổi mới mục tiêu, nội dung, chơng trình giáo dục; phát triển đội ngũ nhà
giáo, đổi mới phơng pháp giảng dạy, đổi mới quản lý giáo dục.
Để thực hiện đợc mục tiêu của chiến lợc phát triển giáo dục giai đoạn
2001 - 2010 của Đảng và Nhà nớc. Phải chuẩn bị nhiều điều kiện trong đó
cơ sở vật chất và thiết bị dạy học là điều kiện quan trọng của quá trình dạy
học.
Trong điều kiện hiện nay của các trờng, cơ sở vật chất đã có sự quan
tâm của Đảng, Nhà nớc và xã hội. Nhng thiết bị dạy học còn thiếu về số l-
ợng, chất lợng cha đảm bảo, không đồng bộ về cơ cấu, một số thiết bị đã cũ,
hỏng, nguồn kinh phí do nhà nớc cấp để mua sắm, sửa chữa, nâng cấp thiết
bị dạy học (nhất là thiết bị hiện đại) còn hạn chế. Bên cạnh đó việc quản lý
và sử dụng thiết bị dạy học hiện có của các trờng còn nhiều hạn chế về nhận
thức của cán bộ giáo viên, về vai trò và ý nghĩa của thiết bị dạy học trong
quá trình đổi mới.
Những khó khăn và bất cập của thiết bị dạy học mâu thuẫn với yêu cầu
đổi mới phơng pháp dạy học, với nguyện vọng của giáo viên và học sinh.
Có thiết bị dạy học phù hợp để nâng cao chất lợng dạy học và nắm bắt kiến
thức một cách trực quan sinh động, rèn luyện kỹ năng thực hành. Đây là cơ
sở thực tiễn để tìm ra các biện pháp quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả thiết
- 10 -

Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới và mục tiêu giáo dục của Đảng và Nhà
nớc.
- 11 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Chơng II
Thực trạng quản lý và sử dụng thiết bị dạy học
ở trờng THPT Phù Lu - tỉnh Tuyên quang
2.1. Đặc điểm tình hình nhà trờng và một số kết quả đã
đạt đợc trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học.
2.1.1. Đặc điểm tình hình nhà trờng.
Trờng THPT Phù Lu nằm trên địa bàn xã Phù Lu, phía đông bắc huyện
Hàm Yên, cách thị xã Tuyên Quang 60 km về phía bắc, là một xã thuộc
vùng 135, điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn. Xã có diện tích 8.855
ha, dân số hơn 8.000 ngời, gồm 7 dân tộc anh em (Kinh, Tày, Dao, Cao
Lan, Nùng, Giáy, Hoa), trong đó ngời kinh chỉ chiếm 14,8%, ngời Tày
chiếm 64,8%, ngời Dao chiếm 16,2%, còn lại là các dân tộc khác. Đời
sống của ngời dân ở mức thấp, thu nhập chủ yếu từ nghề làm ruộng, nghề
làm vờn và nghề trồng rừng.
Trờng THPT Phù Lu đợc thành lập ngày 08/1995, tiền thân của trờng
là trờng cấp II-III Phù Lu, tháng 12/2004 trờng đợc tách, thành lập trờng
THPT Phù Lu (vẫn chung CSVC với trờng THCS Phù Lu). Địa bàn tuyển
sinh của nhà trờng tơng đối rộng (từ 8 xã lân cận), phần lớn học sinh ở xa
trờng, nơi xa nhất cách trờng 30 km, điều kiện đi lại, ăn ở của học sinh gặp
nhiều khó khăn, nên có ảnh hởng không nhỏ đến chất lợng học tập của các
em. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trẻ (2/3 số giáo viên dới 30 tuổi,
1/3 số giáo viên mới vào nghề) nên tay nghề chuyên môn, kinh nghiệm
giảng dạy còn nhiều hạn chế. việc sử dụng các thiết bị dạy học cha thờng
xuyên và cha sử dụng hết công suất các thiết bị dạy học đợc trang cấp.
Tình hình đội ngũ giáo viên, học sinh và cơ sở vật chất và thiết bị dạy

học phục vụ nhiệm vụ năm học 2008 - 2009 nh sau:
* Đội ngũ cán bộ giáo viên:
- Tổng số cán bộ, giáo viên: 66 ; Nam : 27/66 = 41% ; Nữ : 39/66 =
59%.
- Số giáo viên trong biên chế : 40 ; Số giáo viên hợp đồng : 20.
- Cán bộ quản lí : 03 ngời
- 12 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
- Giáo viên : 60 ngời. ( tỉ lệ giáo viên/lớp : 1,9)
- Nhân viên : 03 ngời ( kế toán: 01; th viện: 01; thí nghiệm: 01)
* Học sinh:
- Tổng số: 32 lớp + Khối 10: 12 lớp: 415 học sinh
+ Khối 11: 10 lớp: 353 học sinh
+ Khối 12: 10 lớp: 380 học sinh
Tổng số: 1.148 học sinh
- Học sinh dân tộc: 70,7 %
* Cơ sở vật chất:
- Diện tích trờng: 19.000 m
2
- Phòng học: 22 phòng có đủ bàn ghế, bảng, ánh sáng, quạt phục vụ
dạy và học 2 ca ( 10 phòng học kiên cố, 12 phòng học là nhà gỗ)
- Phòng nghe, nhìn: 02 phòng
- Phòng thực hành bộ môn: 01 phòng
- Phòng thiết bị dạy học,thí nghiệm: 01phòng
- Th viện: 01 phòng
- Phòng máy tính: 02 phòng có 50 máy vi tính (48 máy cho học sinh
và 02 máy cho giáo viên)
* Thiết bị dạy học:
Là trờng ở vùng đặc biệt khó khăn, từ năm 2006 đến nay nhà trờng đợc
cấp phát toàn bộ sách giáo khoa và các thiết bị dạy học theo qui định của

Bộ thực hiện đổi mới chơng trình, sách giáo khoa THPT nh sau:
- Tổng số thiết bị của mỗi khối.
STT Loại thiết bị
Khối
10
Khối
11
Khối
12
TB
dùng
chung
1 Tranh ảnh (tờ) 97 54 113
2 Mô hình, mẫu vật (bộ) 14 4 22
3 Dụng cụ (loại) 73 50 43
4 Hoá chất (loại) 66 74 61
- 13 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
5 Đĩa CD (đĩa) 20 08 12
6 Đầu video 06
7 Máy chiếu hắt 04
8 Máy ghi vật thể 02
9 Ti vi màn hình tinh thể lỏng 02
10 Giá để thiết bị 08
* Sách giáo khoa, sách giáo viên: Đủ cho học sinh và giáo viên mỗi
ngời 1 bộ của chơng trình sách giáo khoa mới.
a) Thuận lợi:
Đợc sự quan tâm của Đảng và các cấp chính quyền. Trờng có cơ sở vật
chất đảm bảo cho quá trình dạy và học. Lãnh đạo nhà trờng có nhiều biện
pháp chỉ đạo và quản lý phù hợp để khuyến khích, động viên các thầy cô

giáo nhiệt tình giảng dạy, động viên các em học sinh tích cực học tập, nâng
cao chất lợng giáo dục của nhà trờng.
Thiết bị dạy học đợc cung cấp theo danh mục tối thiểu của Bộ quy
định. Đây chính là điều kiện hết sức thuận lợi cho quá trình đổi mới nội
dung, chơng trình, phơng pháp giảng dạy. Nhà trờng đã giáo dục đợc nhiều
học sinh quyết tâm học tập,có ý thức vơn lên trong học tập và tu dỡng.
b) Khó khăn:
Cơ sở vật chất của nhà trờng cha đáp ứng đợc yêu cầu đổi mới chơng
trình, sách giáo khoa hiện nay, cụ thể:
Thiết bị dạy học đợc cung cấp với số lợng tơng đối lớn, chủng loại đa
dạng, phục vụ cho tất cả các môn học cơ bản, cho cả các hoạt động ngoài
giờ lên lớp, cho dạy tự chọn, nhng cha có đủ phòng học bộ môn, hay phòng
đa chức năng.
Phòng thí nghiệm chỉ là kho chứa thiết bị dạy học, các loại thiết bị
hiện đại rất ít, thiết bị lại thiếu đồng bộ, độ chính xác không cao.
Nhận thức về việc sử dụng TBDH của giáo viên còn hạn chế (ngại
sử dụng, chỉ dùng khi có dự giờ ) kỹ năng sử dụng các TBDH của
giáo viên còn nhiều lúng túng, bất cập.
Cán bộ phòng thí nghiệm 01 ngời, mới qua đào tạo sơ cấp, nên việc
quản lí thiết bị, thí nghiệm còn nhiều hạn chế.
- 14 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Điều kiện kinh tế của nhân dân trên địa bàn còn đặc biệt khó khăn nên
việc huy động nguồn lực trong dân còn hạn chế. Nơi trờng đóng không có
cơ sở công nghiệp, nên việc tổ chức ngoại khoá (thăm quan, thực hành ) và
tranh thủ sự giúp đỡ về vật liệu, kỹ thuật cho việc bổ sung, sửa chữa, cải
tiến thiết bị dạy học không thuận lợi.
2.1.2. Một số kết quả đạt đợc trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học
* Việc quản lý công tác bảo quản thiết bị dạy học:
Nhà trờng có 01 phòng để bảo quản thiết bị dạy học, phòng đợc trang

bị giá để, tủ đựng, hòm chứa thiết bị, đảm bảo các yêu cầu về độ ẩm, ánh
sáng, phòng cháy, điện. Các thiết bị đợc sắp xếp ngăn nắp, khoa học tiện
cho việc bảo quản và sử dụng. Thiết bị đợc làm sạch, bảo quản ngay sau khi
sử dụng, hàng năm có kiểm kê theo đúng quy định của nhà nớc.
* Việc quản lý công tác sử dụng thiết bị dạy học:
Trớc yêu cầu thực hiện đổi mới chơng trình, sách giáo khoa hiện nay,
việc sử dụng thiết bị trong quá trình dạy học là một điều kiện quan trọng,
để việc đổi mới phơng pháp dạy học đạt hiệu quả. Cán bộ giáo viên trong
nhà trờng đã có nhận thức đúng đắn hơn trong việc sử dụng các TBDH.
Việc quản lý thiết bị dạy học từ Ban giám hiệu đến các tổ bộ môn,
giáo viên đã dần đi vào nề nếp. Việc sử dụng các thiết bị dạy học (nhất là
những thiết bị hiện đại) đã đợc giáo viên quan tâm và bàn bạc nhiều hơn
trong các buổi sinh hoạt chuyên môn. Mỗi giáo viên đã tích cực tự làm đồ
dùng dạy học và đợc sử dụng rộng rãi trong nhà trờng.
Hàng năm nhà trờng đều cử giáo viên tham gia các lớp tập huấn về sử
dụng thiết bị một số môn: Lý, Hoá, sinh, công nghệ, những giáo viên này
khi về trờng sẽ phát huy và vận dụng tốt những kiến thức, kỹ năng đã tiếp
thu và làm nòng cốt trong tổ chuyên môn, nhóm bộ môn.
Phân tích các số liệu ở sổ mợn thiết bị dạy học của nhà trờng, từ năm
học 2005-2006 đến nay, tỉ lệ thiết bị dạy học đợc sử dụng so với thiết bị nhà
trờng hiện có của một số môn năm sau cao hơn năm trớc.
Năm học Toán Lý Hoá Sinh
Công
nghệ
Sử Địa
Ngoại
ngữ
Tin học
- 15 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân

2005-2006 40% 60% 70% 65% 65% 65% 80% 60% 0%
2006-2007 45% 63% 75% 75% 70% 67% 85% 65% 50%
2007-2008 50% 65% 75% 80% 77% 70% 85% 70% 100%
Bảng số liệu cho thấy tỉ lệ sử dụng thiết bị giữa các môn là không đều,
nhng đã ở mức khá cao và đang tăng lên.
* Việc quản lý công tác tự làm thiết bị dạy học:
Tuy có sẵn các thiết bị đợc trang cấp nhng mới chỉ là các TBDH tối
thiểu. Việc đổi mới phơng pháp dạy học còn đòi hỏi giáo viên phải làm
thêm các TBDH phù hợp, đem lại hiệu quả tối đa cho từng bài giảng, nên
hằng năm nhà trờng đều tổ chức cho cán bộ giáo viên tự làm đồ dùng dạy
học, thành lập hội đồng chấm và có cơ cấu giải thởng hợp lí. chọn những đồ
dùng có chất lợng cao để tham dự cuộc thi cấp tỉnh và dã đạt giải.
2.2. Một số tồn tại trong quản lý và sử dụng thiết bị dạy học
2.2.1. Nhận thức của một bộ phận cán bộ, giáo viên về việc quản lý và
sử dụng TBDH còn hạn chế. Tâm lý ngại sử dụng thiết bị dạy học còn khá
phổ biến, nhất là các thiết bị mới đợc trang cấp, các thiết bị cha đợc lắp ráp
hoàn chỉnh. Tài liệu hớng dẫn chủ yếu là tiếng nớc ngoài. Số lợng lớn,
chủng loại phức tạp. Một số dụng cụ, thiết bị rất nhỏ hoặc sử dụng đợc
trong cuộc sống hàng ngày hay có thể làm đồ chơi, kích thích sự tò mò của
học sinh, trong quá trình sử dụng khó bảo quản cũng là một cản trở ngời sử
dụng. Khi cha có nhận thức đúng đắn, cha thấy hết vai trò quan trọng của
TBDH trong quá trình đổi mới phơng pháp dạy học thì giáo viên sẽ không
tự giác thực hiện, hoặc sử dụng một cách hời hợt (mang lên lớp cho có
TBDH, cho học sinh xem để biết hoặc dùng nó nh vật trang trí cho giờ
học, chứ không phải sử dụng TBDH nh một phơng tiện hữu ích trong
chuyển tải thông tin, kiến thức cho học sinh.
2.2.2. Do trình độ và điều kiện tiếp cận những tri thức hiện đại về tin
học và ngoại ngữ còn bất cập nên số thiết bị hiện đại đợc trang cấp ít đợc sử
dụng và hiệu quả sử dụng cũng cha cao (trừ máy vi tính dạy cho học sinh).
2.2.3. Nhà trờng cha có phòng thí nghiệm, việc triển khai thử nghiệm

và thực hành thí nghiệm đều phải thực hành trên lớp, các lớp học lại ở xa,
- 16 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
nên khó khăn cho việc vận chuyển và bảo quản khi sử dụng. Trờng đã có
một cán bộ phụ trách phòng thiết bị, thí nghiệm, nhng việc phục vụ cho một
buổi học với số lợng TBDH cần huy động (môn nào cũng phải sử dụng
TBDH) rất lớn cũng là một khó khăn để việc sử dụng TBDH cha đạt hiệu
quả cao.
2.2.4. Cha có biện pháp chỉ đạo các tổ chuyên môn thực hiện hớng dẫn
kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học, khi sử dụng còn lúng túng, thời gian để
chuẩn bị cho thí nghiệm cha nhiều nên hiệu quả của việc sử dụng thiết bị
cha đáp ứng đợc yêu cầu nội dung, phơng pháp của giờ lên lớp. Cá biệt có
một số thiết bị bị mất hoặc hỏng ngay sau khi sử dụng do kỹ năng và việc
quản lý thiết bị của giáo viên cha tốt.
2.2.5. Việc tham mu cho cấp trên để bổ sung kinh phí cho việc xây
dựng các phòng bộ môn, phòng đa năng, phòng thí nghiệm (theo trờng
chuẩn quốc gia) còn gặp nhiều khó khăn. Việc triển khai sử dụng thiết bị
dạy học cha hiệu quả còn do nguồn kinh phí mà nhà nớc cấp cho quá hạn
hẹp, công tác xã hội hoá giáo dục còn gặp nhiều khó khăn. Kết quả qua
kiểm kê tài sản (12/2008) thì tỉ lệ thiết bị cha đợc sử dụng hết công suất của
các môn nh sau:
- 17 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
2.2.6. Việc chỉ đạo công tác tự làm thiết bị dạy học còn hạn chế. Chất
lợng thiết bị dạy học tự làm cha đảm bảo, tính khoa học, tính thẩm mỹ cha
cao.
2.3. Một số vấn đề đặt ra trong quản lý và sử dụng TBDH.
Xuất phát từ những kết quả đạt đợc và một số tồn tại trong việc quản lý
và sử dụng thiết bị dạy học chúng tôi nhận thấy có 3 vấn đề cần đặt ra trong
quản lý và sử dụng thiết bị dạy học nh sau:

2.3.1. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, kỹ năng sử dụng cho
cán bộ, giáo viên, học sinh trong việc quản lý và sử dụng TBDH.
2.3.2. Chỉ đạo sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận: Ban giám hiệu,
tổ chuyên môn, cán bộ phòng thí nghiệm, giáo viên, học sinh trong việc
quản lý và sử dụng TBDH.
2.3.3. Nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho cán bộ phòng thí
nghiệm.
- 18 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
Chơng III
Một số biện pháp quản lý và sử dụng thiết bị dạy
học ở trờng THPT Phù Lu, tỉnh Tuyên Quang
3.1. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, kỹ năng sử
dụng cho cán bộ, giáo viên, học sinh trong việc quản lý và
sử dụng thiết bị dạy học.
3.1.1. Biện pháp giáo dục, tuyên truyền, vận động
* Chỉ đạo các tổ chuyên môn phổ biến các văn bản pháp lý của nhà n-
ớc về công tác quản lý, sử dụng thiết bị dạy học: Luật giáo dục, Điều lệ tr-
ờng trung học, hớng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Bộ, Sở, Trờng.
Kết hợp với các văn kiện của Đảng, Nhà nớc về quan điểm phát triển
giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay, qua đó nâng cao nhận thức
của giáo viên về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của việc sử dụng thiết bị
dạy học đối với việc đổi mới phơng pháp dạy học. Thông qua các giờ học,
nhất là các giờ thực hành giáo viên phải phổ biến cho học sinh cách sử
dụng thiết bị, các điểm cần lu ý khi sử dụng các thiết bị có sử dụng
hoá chất, sử dụng hệ thống điện trên lớp, giáo dục ý thức bảo vệ tài sản
chung của nhà trờng cho học sinh.
* Vận động giáo viên tham gia các lớp bồi dỡng , nâng cao nghiệp vụ
chuyên môn do nhà trờng tổ chức nh lớp tin học, ngoại ngữ, cử giáo viên
tham gia các lớp bồi dỡng, tập huấn về sử dụng thiết bị dạy học làm nòng

cốt cho tổ, nhóm bộ môn.
* Khuyến khích việc cải tiến, su tầm, huy động TBDH phục vụ cho
việc giảng dạy của giáo viên và học tập học sinh.
* Vận động giáo viên mỗi năm tự làm ít nhất 01 đồ dùng dạy học, hay có
một sáng kiến cải tiến hoặc kinh nghiệm sử dụng ít nhất một loại thiết bị dạy học.
3.1.2. Biện pháp hành chính.
Tổ chức cho cán bộ giáo viên bàn bạc, góp ý kiến xây dựng "Quy chế
sử dụng thiết bị dạy học" với các nội dung sau:
- 19 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
- Mỗi nhóm môn cử một giáo viên phụ trách TBDH của bộ môn mình,
giáo viên có nhiệm vụ kết hợp với cán bộ phòng thí nghiệm sắp xếp, kiểm
tra, phân loại thiết bị theo lớp, theo bài, cùng giáo viên khác chuẩn bị thí
nghiệm, giúp nhà trờng quản lý sổ thiết bị của bộ môn mình.
- Việc sử dụng TBDH là bắt buộc đối với tất cả giáo viên, kiểm tra
đánh giá chuyên môn nếu không sử dụng TBDH mà nhà trờng có thì không
xếp loại trung bình; có sử dụng nhng không thành thạo, thí nghiệm không
thành công thì xếp loại trung bình.
- Giáo viên tự bảo quản thiết bị khi mợn, tránh để mất mát, hỏng, mợn
trả thiết bị đúng quy định.
- Mỗi bộ môn trong năm học phải tổ chức đợc ít nhất một chuyên đề
bàn về các giải pháp hay kinh nghiệm sử dụng có hiệu quả TBDH. Dành
thời gian thích hợp trong các buổi sinh hoạt chuyên môn để bàn về cách sử
dụng TBDH.
- Đảm bảo giảng dạy đúng, đủ yêu cầu các giờ thực hành, giờ ngoại khoá
theo phân phối chơng trình.
3.2. Chỉ đạo sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận: Ban
giám hiệu, tổ chuyên môn, cán bộ phòng thí nghiệm, giáo
viên và học sinh trong quản lý và sử dụng TBDH.
Thiết bị dạy học là vật dụng cụ thể dùng phục vụ cho quá trình dạy

học trong suốt năm học, thuộc nhiều bộ môn, chịu sự quản lý, sử dụng trực
tiếp của các đối tợng: cán bộ phòng thí nghiệm, giáo viên và học sinh. Vì
vậy phải có sự phối hợp một cách nhịp nhàng và khoa học giữa các bộ phận:
Ban giám hiệu, cán bộ thí nghiệm, tổ chuyên môn, giáo viên mới tận dụng
hết tần suất sử dụng và đáp ứng đợc yêu cầu sử dụng của nhiều giáo viên
trong một môn, ở cùng thời điểm một hoặc hai ngày.
Quá trình sử dụng lại qua nhiều khâu, từ phòng bảo quản - cán bộ
phòng thí nghiệm - giáo viên và học sinh - các lớp học và theo chiều ngợc
lại, đồng thời việc bảo quản, sử dụng còn liên quan đến các bộ phận khác
nhau (cán bộ quản lý, kế toán). Thấy rõ mức độ phức tạp trong quản lý bảo
quản và sử dụng thiết bị dạy học. Ngời quản lý phải xây dựng qui chế quản
lý và sử dụng hợp lý, hiệu quả, để gắn kết các bộ phận: Ban giám hiệu - kế
toán - cán bộ phòng thí nghiệm - tổ chuyên môn, giáo viên - học sinh tạo
- 20 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
thành dây chuyền khép kín, vận hành đồng bộ, nhịp nhàng giữa các khâu
tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc sử dụng TBDH của giáo viên trong quá
trình đổi mới phơng pháp dạy học.
3.2.1. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận.
a) Ban Giám hiệu:
- Xây dựng kế hoạch tiếp nhận, sửa chữa, bổ sung TBDH.
- Chỉ đạo các bộ phận thực hiện theo đúng chức năng, nhiệm vụ của
mình (theo nội quy hoạt động của phòng thí nghiệm).
- Tổ chức thực hiện và điều chỉnh những khó khăn trong quá trình sử
dụng TBDH.
- Tổ chức việc tự làm và phổ biến kinh nghiệm tự làm TBDH.
- Kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của cán bộ phòng thí nghiệm, tổ tr-
ởng chuyên môn, giáo viên.
Để việc sử dụng có hiệu quả và tiện lợi, tận dụng hết tần suất sử dụng,
trong quá trình sắp xếp thời khoá biểu, bố trí giờ thực hành phải hết sức khoa

học.
b) Tổ chuyên môn:
- Lên kế hoạch sử dụng TBDH theo kế hoạch năm học, theo tháng,
tuần, theo phân phối chơng trình.
- Theo dõi việc chuẩn bị đồ dùng dạy học, tài liệu tham khảo, sách
giáo viên, sách giáo khoa cho các giáo viên giảng dạy.
- Theo dõi việc sử dụng đồ dùng dạy học cho các bài thực hành bắt
buộc theo phân phối chơng trình.
- Xây dựng kế hoạch bổ sung cơ sở vật chất, vật t thiết bị.
- Quản lý chuyên môn và hành chính đối với các thành viên trong tổ.
c) Cán bộ phòng thí nghiệm:
Là ngời trực tiếp quản lý tài sản đợc giao.
- Chuẩn bị đầy đủ các TBDH cho giáo viên, tiến hành các thí nghiệm
cho giáo viên.
- 21 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
- Trực tiếp ghi chép các loại hồ sơ, sổ sách theo đúng qui định.
- Hỗ trợ giáo viên trong việc quản lý và thực hiện thí nghiệm trong quá
các giờ học, giờ thực hành.
- Kết hợp với các tổ chuyên môn: phổ biến, hớng dẫn cách sử dụng (kỹ
năng sử dụng) TBDH.
- Lau chùi, bảo quản, sắp xếp TBDH một cách khoa học theo môn,
theo lớp, theo trình tự của phân phối chơng trình.
- Báo cáo kết quả bảo quản, sử dụng thiết bị của giáo viên theo từng kỳ
và báo cáo kịp thời khi có sự cố.
d) Đối với giáo viên và học sinh.
- Tuân thủ nội quy, qui định về sử dụng và bảo quản TBDH.
- Sử dụng TBDH có hiệu quả đúng mục đích, đúng yêu cầu của phân
phối chơng trình.
- Kết hợp với cán bộ phòng thí nghiệm chuẩn bị và thực hiện quản lý

và sử dụng có hiệu quả TBDH.
- Kết hợp với tổ bộ môn xây dựng kế hoạch bổ sung, sửa chữa, sử dụng
TBDH của cá nhân hoặc của nhóm bộ môn.
3.2.2. Xây dựng kế hoạch và qui chế bảo quản và sử dụng TBDH.
- Xây dựng qui chế bảo quản và sử dụng TBDH dựa trên qui chế bảo
quản và sử dụng đồ dùng dạy học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dựa vào qui
chế công nhận phòng học bộ môn trờng trung học đạt chuẩn quốc gia ban
hành kèm theo quyết định số 32/2004/QĐ-BGD&ĐT : qui định rõ nhiệm
vụ, quyền hạn sử dụng TBDH đối với từng đối tợng cụ thể: Cán bộ phòng
thí nghiệm, giáo viên và học sinh.
- Kế hoạch chuẩn bị và tiếp nhận TBDH do Bộ cấp ngay từ đầu năm
về:
+ Phòng bảo quản thiết bị: 01 phòng với đầy đủ các yêu cầu về ánh
sáng, độ ẩm, phơng tiện bảo vệ, tủ đựng, giá để, và 02 phòng máy tính.
- 22 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
+ Phòng nghe nhìn : 02 phòng với đầy đủ yêu cầu về điện, quạt, ánh
sáng, độ ẩm, bàn ghế theo qui định.
+ Tiếp nhận TBDH do Bộ cung cấp từ các đơn vị cung cấp thiết bị theo
danh mục thiết bị tối thiểu, kết hợp với tổ chuyên môn, 1 giáo viên bộ môn
kiểm tra lại số lợng và chất lợng của thiết bị, có biên bản bàn giao. Lập hồ
sơ quản lý chi tiết, cụ thể đối với từng loại thiết bị.
+ Chỉ đạo cán bộ phòng thí nghiệm sắp xếp TBDH một cách khoa học,
dễ thấy, dễ lấy, dễ bảo quản, dễ sử dụng. Đây là khâu quan trọng để hạn chế
tâm lý ngại sử dụng TBDH.
+ Chỉ đạo bộ phận kế toán thờng xuyên theo dõi các loại hoá đơn,
chứng từ nhập thiết bị và coi đây là một phần quản lý tài sản của Nhà nớc.
+ Kết hợp với hiệu phó phụ trách chuyên môn, yêu cầu tổ trởng
chuyên môn, giáo viên xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học cả năm,
tháng, tuần của tổ, cá nhân theo phân phối chơng trình thông qua Ban Giám

hiệu.
+ Xây dựng kế hoạch tổ chức tự làm đồ dạy học để bổ sung.
3.2.3. Tổ chức thực hiện việc sử dụng thiết bị dạy học.
a) Đầu năm học:
+ Kết hợp với các tổ chuyên môn giới thiệu danh mục TBDH. Nghiên
cứu tài liệu hớng dẫn sử dụng của từng môn. Tiến hành lắp ráp và trao đổi
kỹ năng sử dụng thiết bị, đặc biệt các loại thiết bị hiện đại mở lớp tập huấn
cho giáo viên cách sử dụng và học tập nội quy phòng thí nghiệm.
+ Tổ chức nghiên cứu phân phối chơng trình làm cơ sở để lập kế hoạch
sử dụng của tổ và cá nhân.
+ Đôn đốc việc lập kế hoạch mua sắm, sửa chữa, làm thêm để bổ sung
vào TBDH.
b) Trong năm học:
Tổ chức kiểm tra theo định kỳ (tháng - kỳ).
+ Kiểm tra tháng: Vào cuối tháng (1 lần/tháng) kiểm tra việc thực hiện
bảo quản, sử dụng TBDH có đúng với kế hoạch với phân phối chơng trình
- 23 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
và có đúng với nguyên tắc quản lý, sử dụng để kịp thời đa ra biện pháp khắc
phục (kiểm tra những thiết bị đã sử dụng trong tháng).
+ Cuối kỳ: Tổng hợp việc thực hiện và sơ lợc tổng số tiết sử dụng, chất
lợng sử dụng qua các tiết học kiểm tra sự hao mòn tài sản, bảo quản tài sản
theo đúng yêu cầu, triển khai các loại thiết bị cho học kỳ 2 (việc triển khai
thiết bị phục vụ cho các môn trong khoảng 2 tuần, vì phòng bảo quản hẹp
so với khối lợng thiết bị lớn của các môn học). Cán bộ phòng thí nghiệm
báo cáo lại công tác sử dụng và bảo quản tài sản theo mẫu:
Mẫu 01
Phiếu tổng hợp số lợt sử dụng và hao mòn tài sản
Kỳ: năm học:
STT Môn học

Số lợt sử
dụng
Tỉ lệ % so
với yêu cầu
Tài sản hao mòn
Lý do
Đồ
dùng tự
làm
Số lợng Tên tài sản Tên GV
1 Sử 200 70% 1 Tranh Hơng Mất 4
2 Địa 250 85% 2 Bản đồ Trang Hỏng 3
3 Hoá
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ngày tháng năm 2008
Cán bộ quản lí Cán bộ phòng thí nghiệm
Đây là cơ sở để tiếp tục triển khai kế hoạch sử dụng, sửa chữa, bổ sung
kịp thời cho học kỳ tiếp theo.
c) Cuối năm học:
- Tổng kiểm tra toàn bộ thiết bị dạy học, qua đó đánh giá chất lợng của
từng loại, kết hợp với yêu cầu của bộ môn, làm cơ sở lập kế hoạch mua
sắm, sửa chữa bổ sung TBDH cho năm học sau.
- Về quản lý chuyên môn: thống kê số lợng các thiết bị đợc sử dụng
trong năm. Đánh giá u, nhợc điểm, những điểm khó khi triển khai sử dụng
TBDH. Từ đó rút ra phơng án sử dụng hiệu quả nhất, phổ biến kinh nghiệm
bổ sung cho kinh nghiệm giảng dạy cho giáo viên.
- 24 -
Tiểu luận - Khoá 56 Lê Thị Xuân Vân
- Thống kê các thí nghiệm, hay thiết bị không sử dụng đợc phân tích
nguyên nhân: do kỹ năng sử dụng của giáo viên, hay do chất lợng của thiết

bị, hay do thiếu thiết bị Đề ra giải pháp khắc phục cho năm sau. Qua
thống kê giúp Ban Giám hiệu đánh giá chất lợng giảng dạy của giáo viên.
Đây cũng là một tiêu chí để đánh giá xếp loại thi đua mỗi kỳ và năm học.
- Về công tác bồi dỡng: Qua công tác thống kê những mặt mạnh, yếu
trong việc quản lý và sử dụng TBDH để lập kế hoạch bồi dỡng trong từng
kỳ và bồi dỡng dài hạn.
3.3. Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ phòng thí
nghiệm.
Là ngời trực tiếp quản lý và triển khai sử dụng các thiết bị dạy học,
chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát cũng nh chịu trách nhiệm quản lý, sử
dụng TBDH trớc nhà trờng.
3.3.1. Cán bộ phòng thí nghiệm phải có năng lực về chuyên môn:
- Trớc hết phải có nhận thức đúng đắn về vai trò, đặc điểm của TBDH
trong quá trình đổi mới phơng pháp dạy học, tạo điều kiện thuận lợi cho
giáo viên sử dụng TBDH vào quá trình dạy học.
- Nắm vững nội dung chơng trình của từng môn học để sắp xếp, bố trí
các TBDH đảm bảo cả về số lợng, chất lợng. Đảm bảo phục vụ các tiết học
trong 1 buổi, 1 ngày của nhiều giáo viên, của các giáo viên cùng một bộ
môn.
- Thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ và qui chế bảo quản, sử dụng
thiết bị dạy học về bảo quản, bảo dỡng, hồ sơ sổ sách quản lý, sử dụng
TBDH.
- Kết hợp với tổ trởng chuyên môn:
+ Phổ biến các danh mục thiết bị, tài liệu hớng dẫn, hớng dẫn cách sử
dụng TBDH cho giáo viên.
+ Lập và thực hiện theo đúng kế hoạch sử dụng TBDH cả năm, tháng,
tuần, của tổ và từng giáo viên.
+ Có kế hoạch bổ sung, sửa chữa, bảo quản các loại trang thiết bị.
+ Có kế hoạch giúp đỡ và bảo quản đồ dùng tự làm của giáo viên.
- 25 -