bệnh học tim mạch

BỆNH HỌC TIM MẠCH
TÀI LIM  TNG HP  DCH
Gii thiu Information Mc lc


Biên son ebook : Lê Đình Sáng
I HC Y KHOA HÀ NI
Trang web : www.ykhoaviet.tk
Email : ,
n thoi : 0973.910.357

THÔNG TIN

THÔNG BÁO VỀ VIỆC XUẤT BẢN BÁCH KHOA Y HỌC 2010 :
Theo yêu cu và nguyn vng ca nhiu bc, khác vi Bách Khoa Y Hc các phiên bc, bên
cnh vic cp nht các bài vit mi và các chuyên khoa mi cách thc trình bày, Bách
Khoa Y Hc chia ra làm nhiu cun nh, mi cun bao gm mt ch  ca Y H s
giúp bc tit kic thi gian tra cu thông tin khi cn. Tác gi t c
nhng ý kic gi trong thi gian qua. Tt c các cun sách ca b sách
Bách Khoa Y Hc 2010 bc có th tìm thy và ti v t trang web www.ykhoaviet.tk 
Sáng xây dng và phát trin.
ỦNG HỘ :
Tác gi i s ng h v m giúp cho Bách Khoa Y Hc phát
trin t
Mi tm lòng ng h cho vic xây dng mt website dành cho vic ph bin tài liu hc tp và ging dy
Y Khoa ca các cá nhân và Doanh nghip xin gi v :
N VIT NAM
Tên tài kho
S tài khon : 5111-00000-84877

CẢNH BÁO :

TÀI LIU NÀY CH MANG TÍNH CHT THAM KHO nhm mu bit v Y khoa.
Tuyc t ý áp d ch u tr bnh, nht
là vi nhi không thuc nghành Y . Tác gi ebook này không chu bt c trách nhim gì liên quan
n vic s dng thông tin trong cu áp dng vào thc tin ca b
tm t nhiu tác gi khác nhau, nhiu cuc kim chng , vì th mi thông tin
trong cuu ch mang tính chi . Cuc phân phát min phí vi mc
 di, bt c n vii, chnh sa, in n
cun sách này vào bt c thu là bt hp l . Ni dung cun ebook này có th c thay
i và b sung bt c lúc nào mà không cc.

GIỚI THIỆU

Bm , biên dch và tng hp vi mp mt ngun tài liu
tham kho hu ích cho các bn sinh viên y khoa, và tt c nhng ai có nhu cu tìm hiu, nghiên cu, tra
cu , tham kho thông tin y hc.
 sách mng da trên ngun tài liu ca cng , không mang mc
 li, không gn vi mi bt k hình thc khi s dng
b sách này bn phng ý vi nhu kin sau . Nng ý , bn không nên tip tc s
dng sách :
Bn tay bn , hoàn toàn da trên tinh thn t nguyn ca bn. Không có bt
k sc, mi gi hay liên kt nào gia bn và tác gi b sách này.
Ma b  phc v công tác hc tp cho các bn sinh viên Y khoa là chính, ngoài ra nu
bn là nhi t s dng b u tham
kho thêm .
Mi thông tin trong b u ch m chng bi
bt c t, Nhà xut bn hay bt c m liên quan nào . Vì vy, hãy
luôn cn trc khi bn chp nhn mp trong b sách này.
Tt c các thông tin trong bm, tuyn chn, phiên dch và sp xp theo trình t
nhnh . Mi bài vit dù ngn hay dài, dù hay dù d u là công sc ca chính tác gi bài vit
Lê Đình Sáng ch m và phiên dch, nói mi giúp chuyn ti nhng

thông tin mà các tác gi bài vin tay các bn .

B sách này là tài lim và dch bi mt sinh viên Y khoa ch không phi là m tin s
hay mt chuyên gia Y hc dày dn kinh nghi có rt nhiu li và khim khuyt không
c , ch quan hay khách quan, các tài liu b trí có th p lý , nên bên cnh vic thn
trc khi thu nhn thông tin , bc k phn mc lc b sách và phng dn s
dng b  s dng b sách này mt cách thun tin nht.
Tác gi b n t này không chu bt c trách nhin vic s dng sai m
gây hu qu không tt v sc khe, vt cht, a bn và bnh nhân ca bn .
Không có chuyên môn , không phi là nhân viên y t , b s dng nhng thông tin
có trong b  chu tr. T c ti này, các thy thuU TR BNH NHÂN
ch không phi lU TR BNH. Mi bnh là mt thc th c l
vic bê nguyên xi tt c mi thông tin trong b sách này vào thc tin s là mt sai lm ln . Tác gi s
không chu bt c trách nhim gì do s bt cn này gây ra.
Vì là b sách cng, to ra vì mng, do cng , b sách này có phát tri
hay không mt phn rt ln, không ch da vào sc lc, s kiên trì ci to ra b sách này , thì
nhng, góp ý, b sung, hiu chnh cng lc to l b
n. Vì mt mc tiêu tr thành mt b sách tham kho y khoa tng hp phù hp vi
nhu cu và tình hình thc tic y t nói riêng và trong cuc sng nói chung . Tác gi b sách
mong mi  bc nhng lng, nhng tài liu quý mà bn
mun san s cho cng , vì mt c nim mong mi mà khi bu
xây dng b sách này , tôi vi .
Ni dung b sách này, có th ch t thm nhnh trong quá kh và hin ti hoc
n. Trong thi cách mng khoa hc công ngh tin nay,
không ai biu nhng kin thc mà b áp d
 tr li câu hi này, ch có chính bn thân bn , phi luôn luôn không ngng-T MÌNH-cp nht thông
tin mi nht trong mc ci sc y khoa. Không ai có th, tt nhiên b
sách này không thn.
Nghiêm cấm s dng b i bt k mu nào, i hóa sn
phi bt c  b sách này không phi là tác gi bài vit ca b sách ,

t rt nhiu công sc, thi gian, và tin b to ra nó, vì li ích chung ca cng. Bn
phi chu hoàn toàn trách nhim vi bt k vic s dng sai m ni dung b
sách này nêu ra.
Mi lý thuyu ch là màu xám, mt cun sách hay vn cun sách  là lý thuyt, ch có thc t
cuc sng mi là cun sách hoàn ho nht,  n không phc gi mà là din viên chính. Và
Bách Khoa Y H là mt ht thóc nh, vic s d xào nu hay nhân ging là hoàn toàn
tùy thuc vào bn i to ra ht thóc này s vui mc truyng l tip
tc c gng nu bit rng chính nh bn mà bii không còn phi x ch cu tr.
Mn b sách xin gi v cho tác gi a ch trên. Rt mong nhn
hi t các bc gi  các phiên b
Kính chúc bc, gia quyn và toàn th i Vic sng trong khe mnh, cuc sng
ngày càng m no hnh phúc.
Đô Lương, Nghệ An. Tháng 8/2010



ABOUT

ebook editor: Le Dinh Sang
Hanoi Medical University
Website: www.ykhoaviet.tk
Email: ,
Tel: 0973.910.357
NOTICE OF MEDICAL ENCYCLOPEDIA PUBLICATION 2010:
As the request and desire of many readers, in addition to updating the new articles and new specialties,
as well as changes in presentation, Medical Encyclopedia 2010 is divided into many small ebooks, each
ebook includes a subject of medicine, as this may help readers save time looking up informations as
needed. The author would like to thank all the critical comments of you all in the recent past. All the
books of the Medical Encyclopedia 2010 can be found and downloaded from the site www.ykhoaviet.tk
,by Le Dinh Sang construction and development.

DONATE
The author would like to thank all the financially support to help the Medical Encyclopedia are
developing better and more-and-more useful.
All broken hearted support for building a website for the dissemination of learning materials and
teaching Medicine of individuals and enterprises should be sent to:
Bank name: BANK FOR INVESTMENT AND DEVELOPMENT OF VIETNAM
Bank Account Name: Le Dinh Sang
Account Number: 5111-00000-84877
DISCLAMER :
The information provided on My ebooks is intended for your general knowledge only. It is not a
substitute for professional medical advice or treatment for specific medical conditions. You should not
use this information to diagnose or treat a health problem or disease without consulting with a qualified
health professional. Please contact your health care provider with any questions or concerns you may
have regarding your condition.
Medical Encyclopedia 2010 t
warranty, express or implied. Lê Sáng specifically disclaims any implied warranties of merchantability
and fitness for a particular purpose. In no event will be liable for any damages, including but not limited
to any lost or any damages, whether resulting from impaired or lost money, health or honnour or any
other cause, or for any other claim by the reader. Use it at Your risks !
FOR NON-COMMERCIAL USER ONLY .
YOU ARE RESTRICTED TO adapt, reproduce, modify, translate, publish, create derivative works from,
distribute, and display such materials throughout the world in any media now known or hereafter

FOREWORD
aim of providing a useful
source of reference-material to medical students, and all who wish to learn, research, investigate to
medical information.
Just a set of open-knowledge, based on community resources, non-profit purposes, not associated with
commercial purposes under any kind, so before you use this books you must agree to the following
conditions. If you disagree, you should not continue to use the book:

This book is to provide to you, completely based on your volunteer spirit. Without any negotiation,
bribery, invite or link between you and the author of this book.
The main purpose of these books are support for studying for medical students, in addition to others if
you are working in health sector can also use the book as a reference.
All information in the book are only relative accuracy, the information is not verified by any law agency,
publisher or any other agency concerned. So always be careful before you accept a certain information
be provided in these books.
All information in this book are collected, selected, translated and arranged in a certain order. Each

Sáng was only a collectors in other words, a person to help convey the information that the authors
have provided, to your hand. Remember the author of the articles, if as in this book is clearly the
release of this information you must specify the author of articles or units that publish articles.
This book is the material collected and translated by a medical student rather than a professor  Doctor
experienced, so there may be many errors and defects unpredictable, subjective or not offices,
documents can be arranged not reasonable, so besides carefull before reading information, you should
also read carefully the contents of the material and the policy, manual for use of this book .
The author of this e-book does not bear any responsibility regarding the use of improper purposes, get
bad results in health, wealth, prestige of you and your patients.
7. Not a professional, not a health worker, you are not allowed to use the information contained in this
book for diagnosis and treatment. Ever, the physician treating patients rather than treatment. Each
person is an independent entity and completely different, so applying all information in this book into
practice will be a big mistake. The author will not bear any responsibility to this negligence caused.
8. As is the community material, these books could be developed or not are not only based on their
strength and perseverance of the author of this book , the contribution, suggestions, additional
adjustment of the reader is great motivation for this book keep developed. Because a goal of becoming
a medical reference books in accordance with general requirements and the practical situation in the
health sector in particular and life.
9. The contents of this book, may only correct in a certain time in the past and the present or in the near
future. In this era of scientific and technological revolution as sweeping as fast now, no one knew before
is whether the knowledge that you have obtained can be applied in future or not. To answer this

question, only yourself, have to always update-YOURSELF-for latest information in all areas of life,
including the medical field. No one can, of course this book can not, do it for you.
10. Strictly forbidden to use this book in any bad purpose, not be allowed to commercialize this product
under any mean and any time by any media . The author of th-
articles, but has made a lot of effort, time, and money to create it, for the advanced of the community.
You must take full responsibility for any misuse purposes and does not comply with the contents of this
book yet.
11. All theories are just gray, a thousand books or a book are only theory, the only facts of life are the
most perfect book, in which you are not an audience but are the main actor. This Book just a small grain,
using it to cook or fry breeding is completely depend on you. And the person who created this grain will
begin more excited and motivated to keep trying if you know that thanks that so many people no longer
have to queue to wait for relief.
12. All comments related to the books should be sent to the me at the address above. We hope to
receive feedbacks from you to make the later version better.
13. We wish you, your family and Vietnamese people has always been healthy, happy and have a
prosperous life.





MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. SINH LÝ BỆNH TUẦN HOÀN
1. KH  THÍCH NGHI CA TIM
2. SUY TIM
3. RI LON CHUYN HOÁ CA MCH MÁU
CHƯƠNG 2. TRIỆU CHỨNG HỌC TIM MẠCH
4. KHÁM LÂM SÀNG BNH TIM MCH
5. TRIU CHNG   BNH TIM MCH
6. TRIU CHNG THC TH BNH TIM MCH

7. TRIU CHNG HC BNH TIM MCH
8.  KHÁM BNH MCH MÁU NGOI VI
9. TRIU CHNG HC BNH  NGOI VI
10. CHP NG MCH VÀNH
11. HI CHNG SUY TIM
12. LON NHP TIM
13. NHI MÁU  TIM CP
14. NGHIM PHÁP GNG SC
15. X QUANG TIM
16. SIÊU ÂM TIM
17. N TÂM 
18. N NÃO 
CHƯƠNG 3. BỆNH HỌC TIM MẠCH
19. CP CU NGNG TIM PHI
20. YU T NGUY  BNH TIM MCH
21. BNH  TIM GIÃN
22. BNH  TIM PHÌ I
23. BNH TIM - PHI MN TÍNH
24. BNH TIM BM SINH  I LN
25. BNH VAN NG MCH PHI
26. BIN CHNG NHI MÁU  TIM
27. CÒN NG NG MCH
28.   THT NGC
29. HP L VAN HAI LÁ
30. HP L VAN NG MCH CH
31. HP EO NG MCH CH
32. HP L VAN HAI LÁ
33. HP VAN NG MCH CH
34. H L VAN HAI LÁ
35. H VAN HAI LÁ

36. H VAN NG MCH CH
37. LON NHP TIM VÀ U TR
38. NGT VÀ LM
39. NGNG TUN HOÀN
40. NHI MÁU  TIM CP
41. NHI MÁU  TIM CP TÍNH
42. PHÙ PHI CP
43. RI LON CHC  NÚT XOANG
44. RI LON LIPID MÁU
45. RI LON NHP CHM
46. SC TIM
47. SC TIM (#2)
48. SUY TIM
49. SUY TIM #2
50. TAI BIN MCH MÁU NÃO
51. TÁCH THÀNH NG MCH CH
52. TÂM PH MÃN
53. T CHNG FALLOT
54. THÔNG LIÊN 
55. THÔNG LIÊN THT
56. THP TIM
57. THP TIM #2
58. TRÀN DCH MÀNG NGOÀI TIM
59.  HUYT ÁP
60.  HUYT ÁP NG MCH
61.  VA NG MCH
62. VIÊM  TIM
63. VIÊM MÀNG NGOÀI TIM
64. VIÊM MÀNG NGOÀI TIM CP
65. VIÊM MÀNG NGOÀI TIM CO THT

66. VIÊM MÀNG TRONG TIM NHIM KHUN BÁN CP
67. VIÊM NI TÂM MC NHIM KHUN
68.  THT NGC N NH
69.  THT NGC KHÔNG N NH
70. GIÃN  MCH CHI I
71. PHNG NG MCH
72. U TR LON NHP TIM
73. U TR MT S RI LON NHP TIM
74. U TR NGOI KHOA CÁC BNH TIM
75. THÔNG NG- MCH
76. VT  NG MCH
77. VIÊM TC NG MCH
CHƯƠNG 4. BỒI DƯỠNG SAU ĐẠI HỌC
78. CAO HUYT ÁP VÀ BNH  VA NG MCH
79. PEPTIDE NATRI LI NIU TRONG THEO DÕI BNH NHÂN SUY TIM MN
80. HI CHNG VÀNH CP CT LÕI TIN B C NGOT NÀY CA TIM MCH HC THU TRIT TNG NC CA QUY
TRÌNH CH& X LÝ
81. NHNG CÔNG C H TR DÙNG TÌM KIM S NG B TRONG THT TRÁI
82. RI LON LIPID MÁU
83. VAI TRÒ CA SIÊU ÂM TIM VI S NG B TRONG SUY TIM
84. X TRÍ NHST CHÊNH LÊN
85. BNH MCH VÀNH MN CP NHT
86. ÁP DNG LÂM SÀNG SIÊU ÂM TIM
87. V HP VAN 2 LÁ
88. V H VAN 2 LÁ
89. V H VAN NG MCH CH
90. V HP VAN NG MCH CH
91. CAN THIP NG MCH VÀNH QUA DA
92. U TR SUY TIM MN  I CAO TUI
93. NHNG V C BIT TRONG TO NHP TIM  TR EM

94. LIÊN QUAN GIA MUT ÁP
95. V CHN  U TR SUY TIM
96. V  THT NGC N NH
97. CHN  U TR  HUYT ÁP  I LN
98. K THUT CAN THIP TI THIU TRONG PHU THUT BNH LÕM NGC
99. ÁP T ÁP CP TÍNH  BT QU: SINH LÝ BU TR
100. MT S XÉT NGHIM HOÁ SINH V RI LON LIPID MÁU & BNH  VA NG MCH
101. MT S XÉT NGHIM HOÁ SINH TRONG NHI MÁU  TIM CP VÀ BNH CAO HUYT ÁP
102. BNG I CHIU ANH-VIT
CHƯƠNG 5. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
103. IU TR PHU THUT TNG MCH CH BNG MN TÍNH
104. M TO NHNG TÂM MC  TR EM TI BNH VING I
105. MSCT- 64 TRONG HI CHNG ALCAPA
106. DÙNG CLOPIDOGREL SM TRONG HI CHNG MCH VÀNH CP: BÀI HC T CRUSADE
107. VAI TRÒ CA THÔNG KHÍ ÁP LN  BNH NHÂN PHÙ PHI CP DO TIM
108. ÁNH GIÁ VAI TRÒ CA D-DIMER TRONG CHT KHCH SÂU
109. SO SÁNH GIÁ TR CA TROPONIN I TIN TRONG CHNH NHP
110. T L HIN MC HUYT KHU CHNG TRÊN BNH NHÂN NI KHOA CP TÍNH
111. KHO SÁT YU T C HUYT KHI TRÊN BNH NHÂN CÓ BNH NI KHOA CP TÍNH
112. VAI TRÒ CA CHP CT LP VI TÍNH 64 LÁT TRONG CHNH TIM BM SINH
113. T L M NING TRÊN BTIM M
114. NG MC NHC MÔ T BI CHP CT LP XON C 64 LP CT
115. HNG MCH PHI / TC NGHN BUNG TNG THT PHI
116. TÁC DNG H HUYT ÁP CA CÁC THUC NHÓM STATIN: KT QU CA MT PHÂN TÍCH GP S LIU CA NHIU
TH NGHIM LÂM SÀNG PHÂN NHÓM NGU NHIÊN CÓ CHNG
117. IU TR T ÁP  I RT CAO TUI: KT QU NGHIÊN CU HYVET
118. KT QU, K THUT VÀ DNG C NG MCH PHI TI VIN TIM TP.HCM
119. NGHIÊN CU ADVANCE LÀM GIM BNH SUT TIM MCH VÀ CI THIN SNG CÒN VU TR PRETERAX 
BNG TÝP 2

CHƯƠNG 1. SINH LÝ BỆNH TUẦN HOÀN

H tun hoàn là mt trong nhng chng nht tham gia vào hnh ca ni
n, va hút vy máu vào h thng ng dn kín là mch.Song
ng dn   nh ma luôn luôn có th m kh ng c
thích ng vi nhu ci c  s u hoà thn kinh th dch 
ngay h tun hoàn cà  h th
 nói là s gp nhng rí lon tun hoàn trong hu ht các tình trng bnh lý ca tim ,
mch, hô hp và h th tim mch là mt h thng hoàn b , mt
 cht hp cht ch vi phi s king xuyên ca h thn kinh. Mi
ta phu ng ti tun hoàn , mi s tê lit ca vn mch s gây nguy hii
vi hong c, vì ri lon ,
ni ting ti hong ca tim mch

Trong khi nghiên cu ch tun hoàn, cn quan nim rng s hong ca tim , mch có liên
quan cht ch và ng lu kinh lý.
I.KH A TIM

Không nht hiu xut rt cao, mà còn co kh u xuu
l c nhng nhu cu bc bit.
H tun hoàn là mt trong nhng chng nht tham gia vào hnh ca ni
t cán, va hút vy máu vào h thng ng dn kín là mch.Song
ng dn   nh ma luôn luôn có th m kh ng c
thích ng vi nhu ci c  s u hoà thn kinh th dch 
ngay h tun hoàn cà  h th nói là s gp nhng rí lon tun hoàn
trong hu ht các tình trng bnh lý ca tim , mch, hô hp và h th
 tim mch là mt h thng hoàn b , m cht hp cht ch vi phi s
king xuyên ca h thn kinh. Mi ta phu ng ti tun hoàn , mi
s tê lit ca vn mch s gây nguy hii vi hong c,
vì ri lon , ni ting ti hong ca tim mch
Trong khi nghiên cu ch tun hoàn, cn quan nim rng s hong ca tim , mch có liên
quan cht ch và ng lu kinh lý.
1. KHẢ NĂNG THÍCH NGHI CỦA TIM

Không nht hiu xut rt cao, mà còn co kh u xuu
l c nhng nhu cu bc bit(xem b
Các chỉ tiêu

NGHỈ
TIÊU
HOÁ

LAO ĐỘNG
NHẸ
LAO ĐỘNG
NẶNG

ng oxy hp th trong 1 phút(ml)

245
360
600
3120
Hiu s oxy ging mch trong 100ml máu
7
8
10
13

ng máu trong mt phút(ml)
3500
4500
6000
24000
ng máu cung cp cho tim trong 1 phút(ml)
250
350
500
2000
ng máu cung cp cho h th
phút (ml)
350
300
400
450
ng máu cung cp cho da
400
500
800

2400
ng máu cung cp cho ni tng(ml)
1200

2000

1000

800

ng máu cung cp cho thn(ml)
400

450

350

350

ng máu cung c
900
800
2950
12000

S ng máu tun hoàn(ml)
3500
4000
4500
4500

S ng máu d tr(ml)
1000
500
0
0
Tht mt vòng máu(phút)
1
0,88
0,7
0,2

Vi nhng con s trên, nu ta áp dng công th  l công xut c
khi làm vic so vi lúc ngh  i 20 ln. S  ng hoy là
nh  kh  tr ng rt ln d có th hoàn thành chi chu cu c
th t ngng.st , hoc trong nhng hp bnh lý khác. Kinh
nghim lâm sàngcho bit bnh tim mch,trong mt thi gian , không biu hin ra ngoài không thy phát
sinh ri lon tun hoàn , ngay c khi tim m t
ng hoc , ch yu là d n s p, dãn tim, tim
i.
1.Tăng tần số tim đập:p 60-80 cái trong vòng mt phút. Tu theo nhu cu c
cn nhiu máu, tn s p có th y là nh  nh 

Phản xạ Marây(maray):huyt áp  ng mch cng mch ch gic,
chy máu nng, mc nghiêm trng lên th th áp lc  hai b phng
n s p nhm phc hi huyt áp .

Phản xạ Benbrilgio(Bainbridge):huyt áp  i, suy tim toàn b ng lên th
th áp lc  b phn này ri t p nhanh.

Phản xạ Alam-smiéc(alam_smirk): gây ra trng thái thin

cùng cp nhanh.

Phn x n s p co tác dng máu tu ng nhu cu c bt
chu kin mp nhanh kéo dài s có hi vi gian tâm
a chu chuyn tim s ngn lc ngh , ngoài ra , tun hoàn
vành b hn ch (vì máu chng vành ch y không
ng thi ngh m bo, nên kh ng ca tim ngày
càng mt y
2. Dãn tim
Mun s p , tim cong có th c cha ca các bung làm cho
máu tr v tim nhi i k tâm thi
ng máu mi ln tâm thi ta thy  vc rèn luyn tt tim giãn
rbóp chng nng, c hai
 c s dng. Dãn tâm tht có tác dng tn s p vì th tích ca tâm
tht có th n s p c co hi v
 phía trên)
Dãn tim sinh lý còn có th gp trong b van tim  thi k u, lúc này, trong thi thi k
ng  ng tâm tht mà còn  ng mch ch(trong h ng
mch chng mch phi(trong h ng mch phi)tr v tâm th tích ca tâm
tht, gây dãn tâm tht.
Dãn tim bng gp trong suy tim khi sc co bóp cm do bnh ca h tim mch hay
do nhng nguyên nhân ngoài tim mch.Trong thc nghim có th t ngt trên th bng
cách truych mt s ng ln dung di áp lc cao.
Tóm li, dãn sinh lý là mt trng thái thích nghi cc cha ca bung thg
ng co bóp nhng tâm th ng phát, trái li dãn tim bnh lý là mt trng thái
th ng gc co bóp gim hn nên máu  li gây dãn
tim.
3.Tim phì đại:
Tim dãn trong mt thi gian dài s dn ti tim: theo Sta_linh (staring) s kéo
dài ti mt m nhnh thì sc bóp càng mnh. Nu vng hong ca mt thi

gian dài s dn dn tr i , các s ng các s ci.
n cho rc cnh thì sc bóp càng khy
tim s i: quan niy s gic nhng hp tim phì i mà tim không co dãn
c.
i thì sc co bóp ci là m thích nghi quang trng ca tim
u kinh lý
n phân bit hai loi:
i sinh lý:gp  nhi vng nhiu(vng viên, chin s b m ca loi
i này là gia trng cng ca h thng co bóp toàn thân vn gi c t l
ng
i bnh lý: gp trong bnh lý tim mch, khi tim phng co bóp trong m
(bnh van tim, huyt m ca loi bnh lý là trng c 
không liên quan vi trng ca toàn th h th
Ngoài ra còn có th phân bit hai loi :
ng tâm : khi toàn b ng gp  vn ng viên,  nhng b
tuyn giáp(do chuy ng hong  i sng trên núi
cao (do không khí loãng gây thiu oxy, tim phng ho
ng tâm: khi ch có mt b phn ci bnh lý (so tim phi
ng co bóp mt thi gian dài )
ng hp t ng tâm tr u
ch i tim trái, dn dn phát sinh suy tim trái, gây  máu  tun hoàn, làm cho timn ph
bóp, dn d i
i ti mc d  hi phc :trong lâm sàng, nhng bnh nhân b huyt áp cao
có triu tr, thn th cao, trc tim chuyn trái).Nu tr tt
thy các hing này mt dn, nói lên quá trình hi phc ci tim
i là mt bin pháp thích nghi quan trng c có th gây ra trng
thái thii nhing, song các mch c
 ng, khin dn suy yu (H1)
Nói tóm li, khi nhu cu v máu ct ngt trong diu kinh lý, tim có
kh t ci. Song, nu tim

phng hong mt thi gian dài, kh ng hong mt
thi gian dài, kh  kit qu, bây gi s phat sinh suy tim.
2. SUY TIM

Suy tim xy ra khi tim mt mt phn hay toàn b kh  y ra khi tim mng máu
thích hp vi c.

A-NGUYÊN NHÂN GÂY SUY TIM

Có th xp thành hai loi: bnh h tim mch và nguyên nhân ngoài tim mch
Bnh h tim mch:
Nhim khun, nhic: vi khuc t vi khung trên tim gây ri lon chuy
thm chí gây t  nhanh chóng hoc dn dn ti suy tim (bch cu, viêm phi, thp
khp )
Các bnh  n hoàn vành, có bnh van tim, các ri lon nhp tim, các bnh tim bm
ng ca tim, làm ging tim, dn t
m bo oxy theo nhu cu c , tim phng hong va lâu ngày dn ti suy tim.
Mt khác, khi thi chng thiu oxy rât kém, cho nên ri lon chuyn hoá k
khí tn ti suy tim
Các bnh  mch: huy áp cao, dù nguyên nhân nào, là mt tr ngi vi hon cn
dn ti suy tim. Trong nhng hp huyt áp gim, muc huyng, cn
ng bp mn dn ti suy tim.
Nguyên nhân ngoài tim mch :
nhii nhiu oxy, khin cho ting, có th dn ti suy tim
nhng bnh  phi :(hen, khí ph i)gây ra tình trng cn tr tun hoàn ti phi và mun
c máu qua phi, tim phng thi trng thái thiu oxy do bnh phi sm
mun dn ti suy tim.
thiu máu buc tim ph m bo nhu cu v oxy c sm mun
tng thái thiu oxy do thiu máu gây ra li làm cho suy tim d phát sinh
nhng bnh chuyng:

n giu v ng ca tim(ch
yp nhanh)
thiu vitamin B, gây ri lon tng hp axetyl CoA t n ch quá trình t
ng cn thin ti suy tim.

B-CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA SUY TIM

 bnh sinh ca suy tim con là mt v rt phc tp, nhi. Tuy nhiên có th
phân bi bnh sinh ch yu :
suy tim do quá tng hong trong mt thi gian dài.
Suy tim do ri lon chuyn hoá   tim
Suy tim hn h trên kt hp li
 tác gi cho rng ri lon chuyn hoá  u t bnh sinh ch yu gây ra suy tim .
n hoá  n ra qua 3 gian:sn xung, bo
qun (tang trng và s dng H
2
;nu m ri lon, thy kh
m dn ti suy tim. Trong suy tim cp , ch yu là do ri lon tng
còn trong suy tim mnh ch yu là do ri lon s dng ng;tuy nhiên, v còn nhim

1. Đặc điểm cơ tim:
Khác vt quá trình liên t
t h thng mao mch rt phát trin, ít ra là mt mao mch cho mt sng máu cung
cu gp 10-20 ln so v
Màng t c bit mng,tu kin co oxy và các chng khuych tán nhanh
chóng vào trong t bào
t u ti lp th khng l n cao các men vòng Krep và cytochrom C
2. Suy tim do rối loạn tạo năng lượng:
ri lon quá trình tng là hu qu ca ri lon chuy hoá  c bit là ri lon chuyn
hoá protein, gluxit, lipit. Men, din gii, vitamin, oxy_kh. Ngoài rra trong suy tim còn phát sinh nhng

s i v cu trúc và cha màng t bào và ti lp th (là nhng trung tâm tng h
ng ca t t, quá trình ti s nguyên vn ca ti lp th bao gm các men
vòng Krép, chui hô hp t bào và h thng cytochromC(ngay thoái bin k n ít nht là
16 men tham gia). Thiu oxy man tình dn ti gii lon tng.
Cn nhn mnh ti vai trò ca gim hot tính men (tham gia vào t) trong
quá tình tm hot tính men  i lon tng hp men, hu qu ca
vitamin(là coenzym ca nhng phn ng men quan trng nht): thí d thiu vitamin B, gây gim
cocacboxylaza, cn thit to ra axetyl CoA t axits pyruvic, thiu vitamin B s c ch men chuyn amin,
thiu vitamin B gây ri lon h thng chuyn din t
3. Suy tim do rối loan sử dụng năng lượng:
 c chuyp suy
tim do ri lon s dng , không thy ri lon photph
tim b suy tim mãn tính,nguyên nhân gây suy tim  m kh i lon s
dng. Có th do:
S i cua actin-mýoin(v ng hoc cht )do nhim trùng nhic (bch cu) ho
rng (do ri lon tun hoàn vành)
Gim hon ch ging t ng này cn thit
cho hong c
+
và K
+
nhm duy trì s hnh v gradien gia Na
+
và K
+
 hai bên màng t
bào, còn cn thit cho s hong c
+
t liên kt gia actin và mýoin dn ti trng
thái duu tác gi thy gim hot tính ATPaza trong suy tim thc nghim và lâm ng thi

thy kh 
++
và Ca
++
rt cn thit cho s hong ca men
u Ca
++
gây gim hot tính ATPaza dn ti ri lon s dng ng
và suy tim phát sinh. Thiu Ca
++
có th do Ca
++
khuy
dài ra và còn do nhng s i v cu trúc ca m thông T.( cha h
th giúp nhanh chóng truyn th hong t màng t n tng s
cong mn s vn chuyn ca ion Ca
++
cn thi

C-RỐI LOẠN CHỈ TIÊU HOẠT ĐỘNG KHI TIM SUY

1. Giảm lưu lượng:
c là kh y hng máu bình thng
(60ml)vào h ng mng tâm thu gi bù dp
c nhip nhanh thì sc co bóp
càng gim bc nhu cu cng
thi tim buc php nhanh, nên tim càng suy.
2. Tăng thể tích máu:
Trong suy tim , th tích máu. Mt mt, khi tim suy, co bóp yc ht máu ra khi tim, cho
nên máu tr v , và máu s  li  h ch.Máu  tr nên qua thn ít, lc 

cu thn gim, gi mu 
M luôn luôn  trong tình trng thiu oxy, tu  
sinh hng cu, kt qu là th g
3. Giảm tốc độ máu chảy:
Trong suy tim, kh m,nên máu chy chc bit  h  li 
phi trong suy tim trái, máu  li  h ch ngoi vi suy tim phi.
4. Thay đổi của huyết áp:
t , huyt áp ph thuc ng tim và sc cn ngo
ng tim gim do th tích máu tr v gim và lc co bóp ca tim ging thi sc cn ngoi
m vì co dãn mch (do thiu õy và tun hoàn chm) co nên trong suy ting thy huyt áp
ng mch gim.
Còn huych bao gi u , máu chy chc bit  h ch
ngoi vi, gây  ch phi còn suy tim ph
huymch ngoi vi.
5. Công và hiệu suất của tim giảm:
Công sut ca tim(w)ph thuc vào huyi vng mng
ng tâm thu ging thi huyt áp trung
gim, kt qu là công sut ca tim gim.
Nu m 30ml oxy và bit rng c ng v
ng tiêu th y hiu sut cng 62,23/588(62,23N/m hay
Jun  a toàn b tim trong 1 phút), tc là b trên
công sut ca tim ging thp nhanh tiêu th nhit qu là hiu sut
ca tim gim.
u oxy c ng(sng n
ry gi ch còn hai bin s  dng oxy. Song khi tim suy, thì
không th n s c nhing s dng oxy
cng b hn ch  nhit vòng
xon bnh lý làm cho suy tim thêm nng.

D-RỐI LOẠN CHUYỂN HOÁ TRONG CƠ TIM BỊ SUY

  s thu phân ATP bi myosin(có hot ATPaza
cao).ATP cc cung cp lâu dài bc khc thì bi
ngun photphocreatin d tr:
ADP + photphocreatin à ATP + Creatin
Nh ch nó có kh t ng lâu dài(gi
ca chim), cho nên chuyn hoá nng v t nhiu men LDH loi H (khác vi LDH
loi M  n hoá không nhng axít béo, th xêton mac c lactat na. Khi thiu
oxy , men LDH loi H s không hong thiu oxy rt kém
1. Rối loạn chuyển hoá gluxit
i phng hong nên càng d thiu ri lon chuyn
c bit là ri lon chuyn hoá gluxit:gin
u kin thiu oxy. Ri lon chuyn hoá các ch
dn ti nhim toan c nh mà hu qu là gim d tr ng.
2. Rối loạn chuyển hoá phôtphocreatin:
i gi
c photphoryl hoá có giây ni ging nh chuyng
thái nhing ca tim, cho nên không có tái hi phc photphocreatin, tc là
ng d tr tham gia vào quá trình hi phc ATP
i ta thy gim creatin rõ rt
3.rối loạn chuyển hoá K
+
và Na
+
:
i ta càng thy vai trò quan trng ca ion K
+
và Na
+
không nhng trong tính chu kích thích

ca s
photphocreatin
i ta thy gim K
+
do nhim toan, khin cho quá trình tng hp ATP va
photphocreatin b ri lo tr ng giam nghiêm trn ch
sâu sc kh ng vi yêu cu c, tc là tim suy.
Tóm li, thiu oxy là mt ýu t quan trng trong quá trình phát tri
tn dng oxy m thiu oxy nên s tái tng hp l
c biu oxy nên s tái tng hp ATP và photphocreatin gim làm cho hot
ng ca tim y

E-CƠ CHẾ CỦA NHỮNG BIỂU HIỆN SUY TIM TRÁI VÀ SUY TIM PHẢI

ng thy gi
ng sâu sc ti ví nhiu ch theo suy tim trái hay phi mà biu hi
 khác nhau.
Nhng biu hinchính ca suy tim trái:
a) Khó thở: u hip và quan trng nhi b
cm giac ngt, nht là sau khi gng sng ,lên c trong suy tim trái là do tim
trái co bóp yuy ht máu ,dn dn phát sinh  máu  phi.Máu   phi làm cho t t chc
phi bng thi các mao mch ph nang,kt qu là hn ch
ng không khí, gây khó thi bng hay khó th khi nm là do  này gây  máu 
phi nng nhi bng ngi thì d  khi nm là mt triu chng
ng thn khi có suy tim phi thì triu chng này gim cì máu   ch
ngoi vi nên v phsuy tim trái có nh x
ng gng hong trong gic ng, gây xung huyt phi và co th
 qun
b) Phù phổi: máu   phc thu ch phi khic thoát vào ph
nang gây phù phi ma tính nghe phi thy tit  c c bit rõ  nn ph

th phát sinh phù phi cn chng nguy him nht cng do tim phi vn
còn kho bt ch hong(do gng sc chng hy mt s máu quá nhiu lên phng
thi trng thái thiu oxy trong t chm, kt qu là máu s ào t
vào ph nang gây phù phi cp , làm cho bnh nhân cht trong trng thái ngt ti cp din nu không
kp thu tri bnh giãy da, lo s làm cho tình trng nng thêm vì tim phi
càng dn máu lên phu tr i ta làm garo  chi(hoch)d
gim gánh ni vi phi, dung thuc tr  phc hi co bóp c suy, kt hp vi
 
c) Phế dung sinh hoạt giảm:tình trng  máu phi làm gim tính co giãn ca t chc phi , hn ch thông
khí phi, dn ti gim ph dung sinh hot. Suy tim trái kéo dài có th dn ti
2. Những biểu hiện chinh của suy tim phải:
Nu nhng biu hin ca suy tim trái phn ln thuc v triu chng  phi thì nhng biu hin ca suy
tim phi ch yu thuc v khu vch ngoi vi
a) Phù: trong suy tim phi do nhiu yu t kt hp li:
- huyc thoát ra khi mch nhing thi cn tr s tái hp thu
c t gian bào vào lòng mu t ch yu
- gim áp lc keo trong lòng mch do gim protein huyu qu ca ri lon ch
-  c và mui do gim lc  cu thn
b) Giảm bài tiết nước tiểu, ng máu qua thn ging thi  ch thn gây gim
áp lc lc  cu thn, gic tiu, dn ti  muc, gây ra phù
c) Rối loạn chức năng gan: trong suy tim phi, máu   ng máu  gan có th  400
lên 800 ml).Th tích gan to ra , b i có th xung tng ru tr tt, tim phc hi kh 
 dàng, gan s nh l ri l
nh tu theo kh n dn v sau, tình trng thiu oxy do tun hoàn
kém kéo dài gây thoái hoá m, rn t khoch gan,lâu
ngày dn tt áp gánh và tràn dch màng bng(c c)
d )Xanh tÝm: triu chng này hay gp  ng, thy rõ   có th
là:
-do khng máu m nên huyt sc t không c bão hoà vi oxy hemoglobin kh 
- các mao mch b dãn và  máu

3. Trong suy tim toàn bộ:nhng biu hin ca suy tim phi cà suy tim trái kt hp vi nhau
Tóm li, tim là m  hn và khi gim sút s
dn ti trng thái suy tim. S hiu bit v  suy tim cho ta thy rõ cn phi ch
sm càng t có mt ch  sinh hou tr thích hi vi bnh nhân suy tim.
[newpage]
3. RỐI LOẠN CHUYỂN HOÁ CỦA MẠCH MÁU

Nhng ri lon hong cuat mch máu biu hin c th  s i ca huyt áp
t, huyng và sc cn ngoi vi liên quan cht ch vi nhau, theo công thc
ng ca tim, R là sc kháng ngoi vi, P là huyt áp và K là hng s
1.Lưu lượng tim:
ng tim ph thuc vào th tích máu tr v và sc co bóp c
a) thể tích máu trở về. ng máu do h  cào tim ph
ng tâm thu trong lòng mch, h thch có mt vai tróât quan trng, vì cha ti 65-67%
toàn b th tích máu, cho nên  ch s gây ging tim
b) sức co bóp của cơ tim. Máu tr v c nhiu khi tim có kh 
mnh thì th tích máu tr v t áp ti thiu

2. Sức cản ngoại vi:
 lc mà tim phi th dy máu t tâm tht trái ti tim phi. Tr lc này ph thuc vào:
 nht c nhht trái phng co bóp m
trong lòng mch. Cho nên trong bng có huyt cao. Trái l nht gim
ng thy huyt áp gim
 co giãn ca thành mu t chính ng ti sc cn ngoi vi. Khi co mch, sc cn
ngoi khi giãn mch sc cn gim huym theo. Trong b
cng mng mng mch gim co bóp, cng lc cn ngoi vi
 ng, huyi nhiu , do hong phi hp ca
ng tim vì sc cn ngoi vi: nu mt trong nhng y t bi, nhng yu t kia s hot
ng bù ngay,nên ít ng ti huyt áp. Trong u kin bnh ký, nhng yu t i
quá lt kh p, s ng sâu sc ti huyt áp, gây gim hot áp.

 Vit Nam, khi huyt áp tt áp ti thi
huyt áp. Còn khi huyt áp ti 90 mm Hg là có huyt áp gim
Nu huyt áp cao là mt trng thái bng kt thúc bng mt bin chng nhuy kch thì
huyt áp gim là mt triu chng quan trt áp ging gp trong sc, tru
tim , mch ngt. Còn huyt áp cao có th là mt bnh hoc mt triu chng gp trong nhiu bnh

A-SỐC

Trong tt c p sc(còn gu tháy huyt àp gim nghiêm trt
chi tiêu quang tr  ng ca sc. Trng thái sc do rt nhiu loi nguyên
nhân gây ra (sc chc chy máu, sc bc t, sc do truyn máu nhm lo
ni bt lên là sc cht ph bin và tính cht nghiêm trng ca nó.
Sốc chấn thương là một trạng thái suy xụp đột ngột của toàn bộ chức năng quan trọng của cơ thể, do
chấn thương gây ra :
Sc do chn tranhlà loi sc kt hp , bao gm nhiu yu t : tng,
mt máu, nhim trùng, nhic, bng ,vv
S mt mi quá sc, trng thái tinh th c, vv
là nhu kin thun li cho sc phát sinh và phát trin .
1. các giai đoạn của sốc chấn thương:
giai đoạn tự bù đắp: biu hin bng hai trng thái phn ng:
trng thái t p quá mc và tm thc gm là s 
ng hong toàn b ch nói lên trn  h th
bnh nhânn  trong trng thái kích thích ,vt vã, kêu c nht nht , mch nhanh và
mnh, huy ng không quá 2-30 phút
trng thái t m thi (gi là sc tim ) :su
hi thn vi huyng m
mch nhanh yu (100-p/phút),mch vn nhanh mc gi
Trong sc tim, tuy vng, khm song nh  ch bù
p, co mch nh nên  c  mi làm vic gp b bù
vào KLMLT gic tim, ch cn mt ch, mt mng máu nh hoc x

trí mun là sc tr li ngay.
Tóm li, khi b ch có nhng phn ng thích ng bng các lng d
tr  p vào các ri lon do chi là mt quá trình tiêu hao
ng d tr và nu kéo dài s có hi, dn tn th hai là n mt bù.
b) Giai đoạn mất bù( ng gi là sc)
n này biu hin s suy sp toàn b các chng c, nói lên trng thái c
ch  h thi bnh nm yên,th i ngoi cnh, vn tnh, hi thì tr li yu t,
sc mt nht nht, m hôi lnh dính da, th yu, mch nhanh yu, huyt áp gim, thân nhit giu
không kp thu tr, sc nng có th chuyn sanh sc không hi phc, gây cht.
cơ chế một số triệu chứng chủ yếu trong sốc chấn thương:
Rối loạn tuần hoàn
ri lon vi tuu t bnh sinh ch yu chi phi quá trình phát sinh, phát trin và kt thúc
ca sc
trong si tác dng ca Stress chc và
sau mao mch(tr tun hoàn vành và não), gây thiu oxy t chc do thic cn
ngoi vi, làm m ch nhm dn máu cho các ni tng quan tr
ng này gi là trung tâm hoá tun hoàn). Tc, trng thái nhim toan
chuyn hoá- do thiu oxy t chc- c mao mch không nhy ci vi
ng tt sau mao mch d
u oxy do thiu máu, khin cho t chc ni tng b hoi tc bit
là hoi t rut
do hing  máu k trên, áp lc thu 
thiu oxy, tính thm thành mng hing thoát huy huyt
n mch vi th, tu kin cho hoi t t chc d phát
sinh
 máu  h thng mao mch kt hp vi thoát huyn ti gim KLMLT mà hu qu là thiu
oxy toàn thân. Có phc hc KLMLT( bng truyn dch kt hp vi thuc dãn mu tr mi
i kt qu tt
b) Thay đổi của huyết áp . Trong sng mch nht th
gim, rng hi phc ri li gim. huyrung khu

comt catacholamin gây co m 
mch trong sn vng : chy máu thêm không quá 5% t làm cho
huyt áp tt ngay
tc, huyt áp gim ch yu do gi trên ), ngoài ra còn do
suy mch cp (do trung khu vn mch b c ch)
co mch trong sc ch thích p  máu bnh lý(ch yu  h thng gánh
)phát sinh sm và thoát huymun, dn ti gim KLMLT, co mch có tác dng nâng
huyt áp, tu ki thích nghi vi hoàn cnh mi
i ca mch: trong sch nhanh và mn và do
t catecholamin. Tc, mch nhanh và yu : mch nhanh do huyt áp gim, thông
qua ph x p nhanh, còn mch yu do gim KLMLT, tim h
ch nhanh (trên 130-140 ln /phút), yu, ngay c khi huyi tt, nói lên
ng xu. Sc càng nng mch càng yu, càng nhanh. Mt áp.
b)rối loạn hô hấpp nhanh và sâu có tác dp, do trung khu hô hp
n . Tc , hô hp nông, nhanh hoc chm, lon nhp, có th phát sinh hô hp
chu kì do trung khu hô hp b c ch(c ch t trên lan xung và do thiu oxy, hu qu ca gim KLMLT).
ng rt xu nu suy hô hp phát sinh sm
khi b sc chp b ri lon sn so vi sc m
sinh bc t
c) thay đổi của máu : trong sc chng kèm theo mt máu, các tác gi thy máu có khuynh
ng loãng do dng máu mng hp hng cu
gim ti 2-1,4 triu/mm
3
và huyt sc t ch còn 42-30%)
còn trong sc bng thy máu cô(do thoát huy vt bng), song thc t li là thiu
máu(do hng cu b hu  i tác dng ca nhi cao)
d) Rối loạn tiết niệu: trong sc chc tiu gim rõ rt , thm chí không có (suy thân
cp), ch yu do gim KLMLT, ngoài ra còn do có ting mch dn ti cu thn gây gim lng
tht ADH và aldosteron gây tái hc
c tiu, gi là mt ch tiêu quan tr chng sng thi quynh

ng dch cân truyn
ng hu tr,huyi phi bnh vn cht do suy thn cp (t
ch yu là viêm ng thn cp)
2. bệnh sinh sốc chấn thương
Có nhiu thuyt nhm gi bnh sinh sc chn nay, còn tn ti hai
thuyt:
thuyt mt máu và thoát huy
Thuyt thn kinh phn x
a) thuyết mất máu và thoát huyết tương. Theo thuyt này, sc phát sinh là do kh
gim, hu qu ca mt máu  vm mao mch. Trong
thc t, chng kèm theo chy máu và nhiu tác gi ng vic truyn máu sm
vi khng lu tr sc ch
Tuy nhiên, trên  c chy máu cp tính ch là mt thì là mu sai lm.
Trong chy màu nng, ri lon tun hoàn xc do gim khng thi các
 thích p còn phát huy tác dng mt thi gian dài. Còn trong sóc chi lon
thn ch  thích p. Ngoài ra, sc ch
th phát sinh mà không kèm theo mt máu hoc ch mt máu ít. Còn thoát huyn,
ng ri lon tun hoàn nghiêm trng. Trong sc ch
gim ch yu do  máu bc bit  h thng gánh) phát sinh sc khi có gim huyt áp
Tuy nhiên, mt máu và thoát huyu không gây sc d phát sinh và sc
thêm nng
b) thuyết thần kinh phản xạ. Theo thuyt này, ri lon hong thn kinh là yu t ch yu gây ra sc
chn ti chng thi còn kích thích mnh các th th ti ch, lung
c dn truyn lên não, gây ra mt tr lan rng ra khp não, có
tác dng các chm bo v ( si cup,
ng d tr gim rõ rt, by gi phát sinh trng thái c ch có tác dng bo
v, tránh kit qu cho t bào thn kinh.Nu cht nng, c ch có th lan ti cc trung khu
thc vt quan trng(trung khu hô hp, vn mch cp và suy hô hp cp, làm cho tình
trng thiu oxy thêm nghiêm trng c( sc), có th dn ti sc không hi phc
c) thiếu oxy trong sốc. Trong sut quá trình sc, ni bng thái thiu oxy, thiu oxy là

hu qu ca ri lon tun hoàn(gim khi lon hô hp (suy hô hp)
não_ mt t ch bit hoá cao nht, mn cm nhi vi thic
, fo s phân phi lc cung cp nhing khác. Khi sc din bin
mnh, trng thái thiu oxy có tính cht toàn thân, làm cho sc thêm nghiêm trng. Ri lon thn kinh
gây ra, dn ti trng thái nhim toan chuyn hoá ng sâu sc ti hong ca h thn kinh
i tng khác
ri lon thn kinh, ri lon ni tng, ri lon chuyn hoá, thi mt thit vi nhau, to ra
mt vòng xoáy óc bnh lý dn ti sc không hi phc nu không kp thu tr

B - TRUỴ MẠCH

Tru mch là tình trng suy mch cp do các trung tâm vn mch b c ch sâu sc dn ti giãn mch
toàn bc bich. Khm, máu tr v tim ít, tim h
rc não,khin cho các trung tâm thn kinh b c ch sâu si lon vn
mch thêm nghiêm trng. Ngoài ra thiu oxy t chc gây ra ri lon chuyn hoá gluxit, lipit, protein phát
sinh nhim toan. Gan thiu máu tit ra cht dãn mch ( VDM, tên tt ca vaso dilatatr material ) càch
làm cho mch dãn thiêm.  máu  h thn ch ch c ca rut-
gan, làm cho nhic thiêm nng.
Try mch có th do nhiu nguyên nhân gây ra:
a) Nhiễm khuẩn: tình trng này xy ra vào lúc nng nht ca bc t ca vi khun
phm chuyn hóa tích lc thành mch, trung tâm vc và c c
nghii ta gây try mch bng cách tiêm mt lic vi khun kit l hoc t vi khun bch
h, chó. Sau khi tiêm mt thi gian ngn, huyng mch tt
nhanh, con vt giãy gia, có th cht ngay. M xác, thy  máu ni tc bit là  bng
b) Thay đổi tư thế: ng gp  nhng bnh nhân nng, phi nng lên, máu theo trng
ng dn xung phng các th th  ng mch cng
mch ch, thông qua trung tâm vn mch, gây co mch, dn máu lên não, song  d8ay các trung tâm
hong yu thích nghi không khp, máu không lên não, gây try mch.
c) Chọc tháo nước ở ổ bụng: Nu tháo ht dch, có th gây try mch vì mch ni tc gii phóng
t ngc, gây gim khu qu là thi

không nên chc tháo ht và sau khi cht bi bnh.
d) thiếu oxy:  mt s i, khi lên núi cao hay khi th không khí thiu oxy, có th phát sinh try mch:
gim huyt áp, mch nhanh yi bnh bt t

C- NGẤT

Ngt là mt trng thái bnh mt tri giác bt thình lình trong mt thi gian ngn
i b ngng có cm giác choáng váng, xây sm mt mày, chân tay rã ri, toát m 
ngc hay  bng trên, mt mi bun nôn ri ngã vt xung bng, mt tái nhng t dãn, hô hp
chi bnh phc hc nt thi gian ngn.
 ca ngt là do vì m làm cho não lâm vào tình trng
thit ngt.
1. Nguyên nhân gây ngất:
a) Nguyên nhân do tim :
-n dây X. By gi p rt chm bng máu, nên gây thiu máu não.
Tình trng gp khi tính cm th cng mch cnh quá cao hoc trong phn x
nhãn cu- ph v.  nhi có tình trng này, ch cn n mnh vào c hay m gây
ngt.
- Ri lon dn truyt còn gi là hi chng hp này,
p rt chm(30- p/ phút) làm cho não b thiu máu, gây ra ngt.
- Lon nh kh y máu lên não, gây
ra ngt.
Ngoài ra, trong h ng mch ch, khi làm vic nng, có th phát sinh ngt do máu dn t
não it.
b) Nguyên nhân ngoài tim:
- Các phn x n, s hãi, phn x niêm mi lon trung tâm vn mch và trung tâm
u hòa hong tim có th gây ngt.
- Ng( t nng) có th gp  mt s i không có bnh thc th, do
c mch ln và phn ng thn kinh chm.
-  tim lên não b tr ngi( bnh huyt áp cao, phng m phát

sinh ngt.
c bit mt s loi bnh nhân hut áp gim không rõ ng dy, huyt áo t
th tt xung 40 mmHg và ti thiu OmmHg, bnh nhân chóng mt và ngt.
2. Phân biệt ngất và hôn mê, sốc và trụy mạch:
- Ngt lhác vi hôn mê  ch t tri giác, song t t, kéo dài và không t hi phc
- Ngt khác vi sc là nhng bii v h tim mch trong ngt xy ra nhanh chóng, bt thình lnh và t
ng hi phc. Sc thn kinh chng qua là ngt do tác nhân tâm l gây ra.
- Trong nhing hp, rt khó phân bit ngt vi try mch bnh sinh ca hai tr
m giu thiu máu  não. Try mng xy ra  nhi có v ng
hay tht s ng.
- Phân bit sc và try mch : Trên thc t lâm sàng, bnh c bnh sinh try tim
mch và sng hay nhm ln vi nhau. Có l ch tiêu phân bit sc và try mch là quá trình din
bin: try mch xy ra rt nhanh còn sc phi có thòi gian bin chuyn. Trong sy mch cp
( tc là try mch ) song ch xy ra  n mun; trái vi try mch xt ngt, sc bao gi
n bip và mt bù

D- HUYẾT ÁP CAO

Huyt áp cao là mt quá trình bnh lý ph bin trên th gii : theo thng kê gi % dân s
b huyt áp cao
 Vit Nam khi huyt áp tt áp ti thic coi là cao. 
Vit Nam t l huyt áp cao  nhng bnh nhân tim mch ti bnh vi
- Min Bc Vit Nam : 12,3% (1962)
- Min Nam Vit Nam : 15,4% (1967)
Da theo con s huyi ta phân bit:
Tăng huyết áp cả tối đa và tối thiểung gp nht có giá tr nht v bnh lý.
Tăng huyết áp tối đa:có nhiu ý king nht.
Tăng huyết áp tối thiểu: hai kh c s t gim do suy tim trái, hoc s ti thi
suy tim phi.
 ng con s t i 150- 170mmHg t 50 tui tr lên.

t áp là mt triu chng ca nhu b là mt bnh, bt áp, nu