skkn sử dụng phương pháp trực quan giúp học sinh thực hiện tốt bài vẽ trang trí

Sáng kiến kinh nghiệm
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP MINH HOẠ TRỰC QUAN
GIÚP HỌC SINH THỰC HÀNH TỐT BÀI VẼ TRANG TRÍ
oooOooo
PHẦN MỞ ĐẦU
I .LÍ DO CHON ĐỀ TÀI:
- Mó thuật là môn học thuộc lónh vực năng khiếu, mà tất cả các em học sinh
không phải em nào cũng có năng khiếu về mó thuật. Như chúng ta đã biết dạy Mó
thuật không nhằm đào tạo các em trở thành hoạ só, mà nhằm Giáo Dục Thẩm Mó
cho các em là chủ yếu, tạo điều kiện cho các em tiếp xúc, làm quen và thưởng
thức cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp và biết vận dung cái đẹp vào sinh hoạt học tập
hàng ngày và những công việc cụ thể mai sau.
- Môn Mó Thuật góp phần nâng cao hơn năng lực quan sát, khả năng tư duy
hình tượng và tính sáng tạo của các em với một phương pháp làm việc khoa học,
nhằm hình thành ở các em phẩm chất của con người lao động mới, đáp ứng được
đòi hỏi của một xã hội phát triển ngày càng cao.
- Minh hoạ trực quan là một phương pháp giúp học sinh được thấy tận mắt
cách làm việc, cách phác hoạ, cách vẽ để các em đònh hướng được bài vẽ của
mình.
- Minh hoạ trực quan còn giúp các em làm việc có đònh hướng, gợi mở
thông qua suy nghỉ và óc sáng tạo của mình.
- Giáo viên dần dần hướng các em vào bài học một cách hoàn thiện hơn.
- Để đáp ứng và thực hiện tốt mục tiêu nói trên, bản thân Tôi là một giáo
viên giảng dạy bộ môn Mó Thuật ở nhà trường phổ thông Tôi luôn tìm hiểu những
khó khăn, thuận lợi trong việc học mó thuật của các em nhằm tìm ra những phương
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
1
Sáng kiến kinh nghiệm
pháp tốt nhất để giúp các em học tập tốt hơn đối với bộ môn năng khiếu này. Đó
là lí do tôi chọn và thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này.

II. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Phạm vi nghiên cứu: Phân mơn vẽ trang trí: Tạo dáng và trang trí mặt nạ
Học sinh trường THCS Vĩnh Phúc năm 2009 – 2010.
III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của bộ mơn Mĩ Thuật. Bộ mơn
của các em rất thích song các em rất ít điều kiện để tìm hiểu tiếp xúc, chương trình
trung học cơ sở khơng nhằm đào tạo các em trở thành nghệ sĩ, và những nhà chun
mơn giỏi, mà học để nâng cao khả năng nhận thức thẩm mĩ của mình.
- Để học có hiệu quả hơn, hiểu về cái đẹp, để sống và hoạt động theo quy luật
của cái đẹp.
- Góp phần thực hiện mục tiêu của ngành giáo dục đặt ra cho mỗi ngành học,
mơn học.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Vận dụng những phương pháp thầy cơ giảng đã truyền lại.
- Đọc tài liệu về kĩ thuật vẽ trang trí, sách giáo viên…
- Thu thập những kinh nghiệm của bản thân và đồng nghiệp
PHẦN NỘI DUNG

I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Nghề dạy học là một trong những nghề khó, bởi sản phẩm của nó là con
người. Con người vốn có diễn biến tâm lí phức tạp, chưa nói gì "Cha mẹ sinh con,
trời sinh tính". Mó thuật là một trong những môn nghệ thuật. Nếu dạy học khó, thì
dạy nghệ thuật càng khó hơn, cần phải mang tính nghệ thuật cao hơn. Song, khó
không có nghóa là không dạy được vì học mó thuật đem lại niềm vui cho mọi
người, làm cho mọi người nhìn ra cái đẹp, thấy cái đẹp có ở trong mình và xung
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
2
Sáng kiến kinh nghiệm
quanh trở nên gần gũi và đáng yêu. Đồng thời, mó thuật giúp mọi người tự tạo ra
cái đẹp theo ý mình và thưởng ngoạn nó ngay trong sinh hoạt thường ngày của

mình, làm cho cuộc sống thêm hài hoà, hạnh phúc.
Dạy mơn nghệ thuật đòi hỏi sự sáng tạo của giáo viên trong q trình lên lớp:
Khi lên lớp giáo viên cần tạo ra bầu khơng khí thoải mái, thì học sinh học tập
phấn khởi vả hào hứng, đặt biệt là phân mơn vẽ trang trí,học sinh được bộc lộ nhiều
và rõ nhất là thể hiện ở bài vẽ, thơng qua bài vẽ của học sinh giáo viên có thể nhận
thấy khả năng mĩ thuật của học sinh thơng qua hình vẽ màu sắc và cách xây dựng bố
cục.
II. THỰC TRẠNG:
Tình trạng dạy học thầy đọc, trò chép hoặc giảng giải xen kẽ vấn đáp, giải thích
minh họa bằng tranh, dẫn đến học sinh vẫn quen lối học thụ động, gây khó khăn cho
việc áp dụng lối dạy hoạt động tích cực.
- Do đồ dùng dạy học khối 7 ,8, 9 thiếu hoặc khơng có nên giáo viên thường dạy
chaydo đó học sinh rất khó hình dung, các em phải tưởng tượng theo suy nghĩ của
mình.Và đặc biệt các em chỉ chú trọng vào những mơn học như tốn ,văn ,ngoại
ngữ….,tất cả điều đó dẫn đến chất lượng của sự tiếp thu bài.Vả lại lâu nay các em
còn xem nhẹ, học qua loa mơn học này.
- Đối với bài trang trí việc sử dụng giáo cụ trực quan rất quan trọng giúp học sinh
biết cách tạo dáng, biết cách tìm mảng hình trang trí , biết cách lựa chọn màu sắc cho
phù hợp … mà nếu thiếu giáo cụ trực quan các em sẽ khơng thể hình dung được.
III.CÁC GIẢI PHÁP,BIỆN PHÁP:
* Trực quan là phương pháp cơ bản của môn mó thuật:
- Mó thuật là môn học trực quan. Đối tượng của môn mó thuật thường là những gì
ta có thể nhìn thấy, sờ được - có hình, có khối, có đậm nhạt, có màu sắc ở xung
quanh ta, gần gũi và quen thuộc.
- Dạy mó thuật thường dạy trên đồ dùng dạy học. Do vậy, đồ dùng dạy học
của môn mó thuật là nội dung, là kiến thức của bài học, dạy bằng trực quan bao
giờ cũng mang lại hiệu quả cao.
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
3
Sáng kiến kinh nghiệm

- Trực quan là phương pháp dạy sao cho học sinh thấy ngay, thấy một cách
rõ ràng, cụ thể để các em hiểu nhanh, nhớ lâu, dù là những khái niệm trừu
tượngnhư cân đối, hài hoà, hay những gì ẩn chứa trong bố cục, nét vẽ, màu sắc,…
* Minh hoạ trực quan là giúp học sinh thấy và hiểu cụ thể hơn vấn đề qua
cách minh hoạ bảng (vẽ bảng) của giáo viên:
- Minh hoạ về hình mảng.
- Minh hoạ về bố cục.
- Minh hoạ về hình vẽ.
- Minh hoạ về nét vẽ.
- Minh hoạ về màu sắc.
- Minh hoạ về đậm nhạt (sắc độ),…
Qua thời gian trực tiếp giảng dạy bản thân tôi nhận thấy minh hoạ trực quan
giúp học sinh thực hành có hiệu quả rất cao trong bài vẽ của mình. Nhưng cần
đảm bảo các điều kiện như:
Đối với học sinh:
- Đọc và tham khảo trước bài học để nắm bắt thông tin.
- Sưu tầm tranh, ảnh, bài viết liên quan đến bài học.
- Thường xuyên quan sát sự vật, sự việc diễn ra hàng ngày xung quanh ta.
- Chuẩn bò tốt dụng cụ phục vụ môn học.
Đối với giáo viên:
- Cần chuẩn bò tốt đồ dùng dạy học như:
• Mẫu vẽ (vẽ theo mẫu).
• Tranh, ảnh, phiên bản, hình minh hoạ liên quan đến bài học (vẽ trang
trí).
• Tài liệu liên quan đến bài học (sưu tầm).
- Kết hợp nhiều phương pháp trong giảng dạy.
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
4
Sáng kiến kinh nghiệm
- Đặc biệt là vẽ bảng (minh hoạ trực quan) gợi ý giúp học sinh thực hành bài vẽ.

- Chú ý hướng dẫn học sinh quan sát thực tế xung quanh.
Khảo sát chất lượng HS trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
(Chỉ khảo sát ở HS khối lớp 8)
Số
TT
Lớp
TS
HS
XẾP LOẠI - TỈ LỆ
GIỎI % KHÁ % TB % YẾU %
01 8/6 38 18 50 11 29 8 21
02 8/7 41 20 48.9 15 36.6 6 14.5
03 8/8 40 20 50 13 32.5 7 17.5
Phần ví d ụ cụ thể.
Phân môn vẽ trang trí - Bài 15: TẠO DÁNG VÀ TRANG TRÍ MẶT NẠ
(Mó thuật 8).
* Hoạt động I- Quan sát, nhận xét: phần này giáo viên dùng tranh, ảnh trực
quan giúp học sinh tìm hiểu về nội dung và tác dụng của việc tạo dáng và trang trí
mặt nạ.
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
5
Sáng kiến kinh nghiệm
Hoạt động II- Hướng dẫn học sinh cách phóng tranh, ảnh (đây là phần trọng tâm
của bài)giáo viên giới thiệu để học sinh thấy được có nhiều cách để tạo dáng và
trang trí mặt nạ sau đó vừa giảng giải vừa minh hoạ trực quan theo từng cách để
học sinh nắm bắt.
+ Các hoạt động minh hoạ :
- Giới thiệu cho HS thấy được có nhiều cách để tạo dáng và trang trí mặt nạ.
> Minh hoạ cho cách Tạo dáng mặt nạ:
Tạo hình mặt nạ phù hợp với khuôn mặt (to, nhỏ, dài, ngắn), hình dạng

vuông, tròn, ôvan hoặc chữ nhật
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
6
Sáng kiến kinh nghiệm
Tạo dáng theo nhân vật muốn thể hiện (người hay con vật).
Minh hoạ cách điệu hoạ tiết.
> Minh hoạ cho cách Trang trí mặt nạ:
Cách tìm mảng hình.
Cách sử dụng đường nét.
Cách sử dụng màu sắc sao cho phù hợp với tính cách nhân vật
đònh miêu tả (hiền từ, vui vẻ hay độc ác, nham hiểm,…).
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
7
Sáng kiến kinh nghiệm
• Hoạt động III- Hướng dẫn học sinh làm bài: phần này học sinh thực hành
là chủ yếu, giáo viên chỉ theo dõi gợi ý (giáo viên sử dụng phương pháp
minh hoạ trực quan gợi ý giúp học sinh làm bài nhưng không được để
học sinh vẽ theo hình minh hoạ của giáo viên).
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
8
Sáng kiến kinh nghiệm
IV. HI ỆU QUẢ SAU KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Sau khi áp dụng phương pháp minh hoạ trực quan vào giảng dạy, tôi nhận
thấy đạt được một kết quả thật khả quan, kết quả khảo sát như sau:
Số TT Lớp
TS
HS
XẾP LOẠI - TỈ LỆ
GIỎ
I

% KHÁ % TB % YẾU %
01 8/6 38 23 60.5 12 31.6 3 7.9
02 8/7 41 26 63.4 14 34.2 1 2.4
03 8/8 40 25 62.5 13 32.5 2 5
KẾT LUẬN.
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Trong thời gian áp dụng thực hiện phương pháp minh hoạ trực quan bản
thân tôi rút ra được bài học kinh nghiệm như sau:
- Phương pháp minh hoạ trực quan giúp cho giáo viên rèn luyện được kó
năng minh hoạ bảng nhanh chóng, tránh được tình trạng giảng giải vấn đề dài
dòng.
- Phương pháp minh hoạ trực quan đồng thời cũng giúp cho giáo viên thể
hiện nội dung bài dạy qua hình ảnh cụ thể.
- Giúp học sinh tiếp cận vấn đề một cách nhanh chóng thông qua hình ảnh
minh hoạ.
- Đặc biệt là phương pháp minh hoạ trực quan có thể áp dụng cho nhiều
môn học khác.
II. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG:
Thơng qua bài trang trí này giúp các em cảm nhận được nhiều điều, hs có thể
phụ giúp với giáo viên trang trí được nhiều chiếc mặt nạ khi trường tổ chức văn nghệ
hoặc kể chuyện sách vào dịp cuối năm học.
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
9
Sáng kiến kinh nghiệm
Thông qua môn học này học sinh có thể trang trí và sắp xếp được phòng học
của các em gọn gàng và thẩm mĩ để làm vui lòng cha mẹ.
III. Ý NGHĨA CỦA SKKN:
Muốn học sinh học tốt, người thầy cần có những phương pháp thích hợp, kích
thích hưng phấn của học sinh, sưu tầm nhiều tranh ảnh có nội dung khác nhau và sử
dụng các biện pháp phù hợp có thể kết hợp trò chơi, chia nhóm học sinh thảo luận

trình bày ý kiến, cách sáng tạo và thẩm mĩ. Để phát triển tính toàn diện của hs. Theo
tôi trong các phân môn của mĩ thuật thì phân môn nào cũng phải sử dụng đồ dùng
dạy học vì đồ dùng dạy học là giáo cụ trực quan giúp các em quan sát cho dễ hiểu,
đồng thời giáo viên sử dụng phương pháp dạy học phát huy tính tích cực từ đó các
em cảm thấy tiết học nhẹ nhàng và sinh động.
IV. ĐỀ XUẤT:
Môn học mĩ thuật ngày càng phát triển sâu rộng, như ta biết lịch sử mĩ thuật gắn
liền với lịch sử phát triển của xã hội loài người. Xã hội càng văn minh thì nhu cầu mĩ
thuật càng phát triển vì nó luôn đi sát cánh với cuộc sống và đáp ứng nhu cầu thẩm
mỹ của con người.
Do vậy mỗi trường cần phải có phòng học mĩ thuật riêng để giúp các em học tốt
môn học này và tránh làm ồn các lớp xung quanh.
Có các bộ tranh ảnh, đồ dùng trực quan để cho giáo viên nhẹ nhàng hơn trong
các tiết dạy (chỉ có đồ dùng dạy học của khối 6).
Người viết
Huỳnh Thị Hằng
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
10
Sáng kiến kinh nghiệm
Tài liệu tham khảo
- Sách giáo khoa và sách giáo viên mĩ thuật
- Sách một số vấn đề đổi mới pp dạy học môn mĩ thuật.
- Sách bồi dưỡng thường xuyên
- Tài liệu: Giới thiệu quan điềm chỉ đạo biên soạn chương trình, những đổi mới
của chương trình THCS môn mĩ thuật
- Tài liệu về kĩ thuật vẽ trang trí
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
11
Sáng kiến kinh nghiệm
MỤC LỤC

NỘI DUNG TRANG
PHẦN MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài. 1
II. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 2
III. Mục đích nghiên cứu 2
IV. Phương pháp nghiên cứu 2
PHẦN NỘI DUNG 2
I. Cơ sở lý luận 2
II. Thực trạng 3
III. Các giải pháp, biện pháp. 3
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 9
PHẦN KẾT LUẬN 9
I. Bài học kinh nghiệm 9
II. Khả năng ứng dụng 9
III. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm 10
IV. Đề xuất 10
- Tài liệu tham khảo 11
- Mục lục 12
Giáo viên: Huỳnh Thị Hằng
12