+
Phần A: Những vấn đề chung
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Sự nghiệp đổi mới đất nước đòi hỏi “ phát triển khoa học và công nghệ, nâng cao
năng lực nội sinh coi đó là nhân tố quan trọng để thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá” tất nhiên, để phát triển khoa học, nâng cao năng lực nội sinh, thì yếu tố con
người trở thành cốt lõi,có tính quyết định. Khi đó, phát triển sự nghiệp giáo dục toàn diện
nói chung và giáo dục thể chất nói riêng có vị trí quan trọng và ý nghĩa xã hội to lớn. Bởi
vậy, không ít quốc gia đã nhận thức rõ sức khoẻ con người là tài sản quốc gia đặc biệt, nhà
nước có trách nhiệm quản lý tài sản này là phát triển vốn dự trữ tiềm ẩn trong mỗi con
người, ở nước ta có nghị quyết về giáo dục của Trung ương được thực hiện trrong kế
hoạch phát triển thể chất trong trường học các cấp . Công tác giáo dục thể chất ở trường
học góp phần vào việc thực hiện mục tiêu xây dựng con nbgười mới, phát triển cao về trí
tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức.
Trong quá trình giáo dục thể chất, nhiệm vụ giáo dục và phát triển toàn diện các tố
chất thể lực là hết sức quan trọng. Đây chính là một trong những phương tiện giáo dục thế
hệ trẻ trong nhà trường. Mặt khác các tố chất thể lực bao gồm sức nhanh, sức mạnh, sức
bền và sự khéo léo , là những điều kiện quan trọng đối với mỗi học sinh .
Mục tiêu hàng đầu của giáo dục thể chất là người tập phải không ngừng phát triển
và hoàn thiện các tốp chất thể lực và cũng là một trong những nhiệm vụ chủ yếu. Trong
quá trình giáo dục các tố chất thể lực là nhằm phát triển một cách toàn diện phải dựa trên
cơ sở các bài tập phát triển chung.
Muốn đạt được hiệu quả cao trong quá trình giáo dục các tố chất thể lực nói chung
và giáo dục tố chất sức nhanh nói riêng cần phải chọn các phương tiện và phương pháp tập
luyện để tạo nên một lượng vận động hợp lí với trình độ thể lực và tâm lí lứa tuổi người
tập, chúng ta biết rằng sức nhanh là một tố chất thể lực , và là năng lực thực hiện một hoạt
động vận động trong điều kiện đã được quy định trước với thời gian ngắn nhất. Tố chất
thể lực sức nhanh phụ thuộc vào các yếu tố: Tính linh hoạt của quá trình thần kinh , sự
phối hợp của hệ thống thần kinh cơ, sức mạnh nhanh khả năng đàn tính của cơ bắp , khả
năng huy động các nguồn năng lượng nhanh và hợp lí, các phẩm chất tâm lí. Do đó tố chất
thể lực sức nhanh cần phái giáo dục và phát triển ngay trong giai đoạn tập luyện. Lứa tuổi
10 đến 12 là thời điểm thuận lợi để phát triển tố chất sức nhanh.
Trong quá trình tập luyện phát triển tố chất sức nhanh thường sử dụng tất cả các bài
tập có tác dụng phát triển năng lực phản ứng, có tần số cao . Ngoài ra còn sử dụng các
môn bóng: Bóng ném, bóng đá …… các trò chơi vận động hoặc các bài tập khác .
Bởi vì thông qua các bài tập và trò chơi góp phần thúc đẩy các em học sinh phát
4
+
triển nhanh chóng , cân đối và hoàn chỉnh . Thông qua môn trò chơi, hệ thần kinh của các
em được củng cố và phát triển, các phản xạ thần kinh nhậy bén hơn, các quá trình thần
kinh diễn ra linh hoạt và mãnh liệt hơn, làm cho các em lanh lợi, tháo vát trong cuộc sống.
Đặc biệt là trò chơi góp phần khá lớn vào việc phát triển các tố chất thể lực của các
em học sinh. Qua các trò chơi, tuy là nhẹ nhàng thoả mái, ngắn ngủi, nhưng cũng giúp cho
các em nâng cao được thể lực khá nhiều. Thí dụ các em thường xuyên chơi “ Cướp cờ” , “
Thi phối hợp”, một thời gian sau đó cho kiểm tra chạy 30 m , 60 m tốc độ của các em sẽ
tăng lên so với lúc chưa tập. Vì thế trong các buổi tập người ta thường xuyên dùng các trò
chơi để phát triển các tố chất thể lực. Nó làm cho học sinh ham thích tập luyện , thoải mái,
quên mệt mỏi.
Chính vì những lí do trên và tầm quan trọng của nó trong sự nghiệp giáo dục toàn
diện nên tôi chọn đề tài: “ Hệ thống một số bài tập và trò chơi nhằm giáo dục tố chất
sức nhanh cuả học sinh THCS”.
II- Mục đích nghiên cứu
Với đề tài này, mục đích của việc nghiên cứu là hệ thống một số bài tập và trò chơi
nhằm giáo dục tố chất sức nhanh của học sinh THCS .
III- Nhiệm vụ nghiên cứu:
Đối với đề tài: “Hệ thống một số bài tập và trò chơi nhằm giaó dục tố chất sức
nhanh của học sinh THCS “ cần phải giải quyết hai nhiệm vụ chính sau đây:
+ Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu lựa chọn hệ thống các bài tập và trò chơi nhằm gioá
dục tố chất sức nhanh của học sinh THCS
+ Nhiệm vụ 2: Tiến hành thực nghiệm một số bài tập và trò chơi vào quá trình
giảng dạy.
IV/ Phương pháp nghiên cứu.
Đề tài hệ thống một số bài tập và trò chơi nhằm giáo dục tố chất sức nhanh cùa học
sinh trung học cơ sở được sử dụng các phương pháp sau:
1/ phương pháp thu nhận phân tích và tổng hợp tư liệu thông tin qua đọc sách và tài
liệu tham khảo có liên quan đến đề tài.
2/ Tham khảo các ý kiến của giáo viên dạy thể dục tại trường.
3/ Phương pháp thống kê.
4/ Phương pháp thực nghiệm: Thử áp dung vào việc giảng dạy ở trường bằng cách:
Tiến hành dạy một lớp có sử dụng một số bài tập và trò chơi để so sánh với kết quả một
lớp học bình thường.
PHẦN B: NỘI DUNG
A/ Lý luận chung
Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý của học sinh trung học cơ sở. Lúc này, chức năng
5
+
của hệ thần kinh chịu ảnh hưởng của hoạt động nội tiết trong tuổi dạy thì. Các hóc môn
sinh học và hóc môn của tuyến giáp tăng lên, làm cho khả năng hưng phấn của hệ thần
kinh trung ương tăng lên và còn làm rối loạn thăng bằng giữa các quá trình hưng phấn và
ức chế. Hoạt đông của tuyến yên cũng tăng lên và lại có tác dụng kích thích tuyến sinh
dục. Quá trình ức chế tăng lên nhưng hưng phấn vẫn chiếm ưu thế. Hệ thống tín hiệu thứ
hai phát triển hơn nữa. Do sự phát triển rất mạnh mẽ của cơ và xương ở tuổi dạy thì nên sự
phối hợp động tác chưa tốt, động tác vụng về, lóng ngóng. Khả năng hoạt đông của các tế
bào thần kinh giảm nên nhanh chóng mệt mỏi. Từ 15 tuổi trở lên, ức chế có điều kiện phát
triển, mối quan hệ giữa hưng phấn và ức chế được hoàn thiện hơn. Động tác tiết kiệm hơn
và phối hợp tốt hơn.
Về chức năng thực vật, tim phát triển mạnh. Tuy vậy, sự phát triển của tim không
theo kịp sự tăng khối lương của cơ thể.
Hoạt động của tim còn gặp khó khăn là đường kính của động mạnh tương đối nhỏ.
Nhịp phát triển của tim trong tuổi dạy thì cao hơn nhịp phát triển của mạch. Nhịp tim
chậm hơn. Tim rất dễ hưng phấn do ảnh hưởng của thần kinh giao cảm, vì thế, người ta
hay gặp loạn nhịp tim do thở, tim đập mạnh ngoại tâm thu, tiếng thổi tâm thu cơ năng ở
những trẻ em trong tuổi dạy thì.
Tần số hô hấp thấp hơn:19-20 lần trong một phút. Dung tích sống tăng lên.
Chiều cao của trẻ em ở lúa tuổi này phát triển rất mạnh. Xương phát triển theo
chiều dày và tiếp tục quá trình cốt hoá. Khung chậu, lồng ngực và cột sống tiếp tục hình
thành. Cần phát triển đồng đều tất cả các cơ. Khối lượng cơ ở các chi trên, lưng, đai vai,
chân phải phát triển mạnh.
*Tóm lại:
Ở lứa tuổi học cấp hai hệ thống cơ đang phát triển, sức mạnh của các cơ tăng, khả
năng hoạt động của các chức năng thực vật cao hơn và ức chế có điều kiện cũng phát
triển tương đối mạnh.
Vì thế nội dung tập luyện của các em phải gây được hứng thú, hào hứng, phấn
khởi. Nhưng bài tập phải có tác dụng hoàn thiện sự phối hợp động tác và phát triển các tố
chất, đặc biệt là các tố chất sức nhanh là một trong 4 tố chất cơ bản của đời sống.
Sức nhanh là năng lực bột phát và vận động với tốc độ cao nhất. Sức nhanh có
được là do:
- Do tốc độ của các xung động thần kinh gây ra sự co cơ trong thời gian phản ứng
ngắn nhất có ý nghĩa quyết định đến tốc độ vận động.
- Bởi trong hệ thống thần kinh luân xuất hiện những xung đột thần kinh nối tiếp
nhau để tạo điều kiện cho một tần số vận động cao. Trong quá trình thực hiện động tác,
các cơ luân phiên nhau hoạt động đối lập: Một nhóm cơ naỳ co trong khi một nhóm cơ
khác duỗi và ngược lại. Nếu duỗi càng lớn thì lực đối kháng càng ít, động tác càng nhanh
và biên độ càng lớn, do vậy thả lỏng trong khi chạy có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nó
giúp cho người chạy duy trì được hoạt động với tốc độ cao trong một thời gian dài. Để
6
+
nâng sự phối hợp giữa các cơ được tốt, các trung tâm thần kinh phối hợp được mau lẹ,
chính xác thì cần phải thực hiện các động tác khởi động cho tốt
*Sức nhanh gồm có:
+ Phản ứng nhanh, là năng lực phản ứng rất nhanh của cơ thể bằng một động tác
như xuất phát sai khi nghe thấy tiếng súng phát lệnh hoặc trong các động tác phản ứng
lại động tác của đối phương.
+ Sức nhanh tối đa: là năng lực thực hiện đông tác với tốc độ cao nhất.
+ Sức nhanh mạnh: Là khả năng Thắng lực cản bằng tốc độ cao nhất.
+ Sức mạnh bền: là khả năng thực hiện động tác một cách liên tục, ổn định với tốc
độ cao trên một quãng đường dài hoặc trong một khoảng thời gian qui định.
Chính vì những lý do trên, không nên dùng những bài tập tĩnh và khéo léo dài vì
dễ gây mệt mỏi. Thỉnh thoảng lại cho nghỉ vài phút. Không nên dùng những bài tập có
những động tác phối hợp quá phức tạp, đôi khi phải tổ chức dưới dạng trò chơi để phát
huy được tính tự giác, tích cực của học sinh. Do đó, trong quá trình tìm tòi, nghiên cứu tôi
đã chọn lọc được một số bài tập và trò chơi sau, nhằm giáo dục tố chất sức nhanh của học
sinh trung học cơ sở.
7
+
Sáng kiến kinh nghiệm
Số
thứ
tự
Tên bài tập Mục đích yêu cầu Lượng vận
động thời gian
1 Chạy tăng tốc Phát triển tốc độ, gây hứng thú
kích thích tập luyện.
Yêu cầu chạy nhanhhết sức.
2+30m
2 Chạy tiếp sức:
trao gậy tại chỗ, đi
bộ chạy
Nhằm phát triển phản xạ nhanh
và tốc độ nhanh.
Yêu cầu trao và nhận gậy đúng
hiệu lệnh, đúng khoảng cách qui
định
10 phút
3 Xuất phát theo tín
hiệu từ các tư thế
khác nhau
nhằm phát triển phản ứng
nhanh.
Yêu cầu thực hiện đúng tuần tự
của kỹ thuật.
5-6 lần
4
a
Một số bài tập với
dây chun
Nằm sấp, gập cẳng
chân phải, trái
Nhằm phát triển khả năng linh
hoạt của các khớp.
5-6 lần
b Tư thế cơ bản gập
đùi phải, trái,
Yêu cầu chân ở khớp gối thẳng 5-6 lần
5-6
lần
Hai chân rộng hơn
vai, hai tay thả
lỏng đùi đưa sang
ngang đưa vào
phải, trái
Yêu cầu thực hiện bài tập với
biên độ lớn
8
+
Sáng kiến kinh nghiệm
Số
thứ
tự
Tên bài tập Mục đích- yêu cầu Lượng vận
động thời
gian
d Tư thế cơ bản, đưa đùi ra
sau( phải, trái)
_ Yêu cầu thực hiện với biên
độ lớn, Chân ở khớp gối
thẳng.
5-6 lần
e Chân rộng bằng vai , Đùi
nâng song song với mặt đất,
gập cẳng chân (phải, trái).
5-6 lần
5
a
Một số bài tập phát triển
chung về đặc tính chạy
Ngồi 1/2 bật bằng hai chân. Chú ý hoạt động của bàn
chân.
15m
b Chạy bước chéo Yêu cầu không lắc vai 15m
c Chạy đạp sau Yêu cầu giữ vai thẳng, các
khớp hông, gối, cổ chân
duỗi hết.
15m
d Chaỵ nâng cao đùi _ Xây dựng cảm giác nâng
cao đùi trong khi chạy.
_ Tăng cường độ linh hoạt
của thần kinh
_ Yêu cầu đùi nâng cao
vuông góc với thân người,
cẳng chân thả lỏng, thân
người thẳng, cao trọng tâm,
tần số nhanh. Khi di chuyển
bước ngắn.
15m
e Bứơc xoạc về trước Chú ý đặt bàn chân 15m
g Đứng lên ngồi xuống trên
một chân.
Chú ý tư thế đứng 3-4 lần
9
+
Sáng kiến kinh nghiệm
Số
thứ
tự
Tên bài tập Mục đích - yêu cầu Lượng
vận
động
thời gian
h Bật nhanh tại chỗ 7-8 lần
j Đứng tư thế bước xoạc,
bật đổi chân
Yêu cầu giữ thân người thẳng 9-10 lần
k Chạy bước nhỏ Cổ chân linh hoạt, cao trọng
tâm thân trên thả lỏng, khi chân
tiếp xúc đất bằng nửa bàn chân
trên rồi xuống cả bàn và có độ
miết. Bàn chân tiếp xúc đất cần
thẳng hướng chạy. Khi di
chuyển gối không nhấc cao,
bước ngắn
15m
M Chạy gót chạm mông. - Nhằm tăng tần số bước, xây
dựng cảm giác thả lỏng
chân lăng sau, phát triển cơ
sau đùi.
- Yêu cầu thực hiện động tác
rất nhanh, tiếp xúc đất trên
nửa bàn chân trên, gót lăng
cao chạm mông, thân người
hơi đổ về trước.
-
15m
N Nằm sấp, hai tay nâng
cao và duỗi ở hông.
5-6 lần
6
a
Một số bài tập với bóng
Chân rộng bằng vai,
bóng trước ngực, ném
- Nhằm phát triển khả năng linh
hoạt của các khớp.
3-4 lần
10
+
bóng từ ngực lên trước.
Sáng kiến kinh nghiệm
b Chân rộng hơn vai, gập
người về trước, bóng ở giữa
hai chân, ném bóng bằng hai
tay từ dưới lên trước.
Yêu cầu hai chân không
gập
3-4 lần
c hai chân rộng bằng vai bóng
ở dưới ném bóng bằng hai
tay qua đầu ra sau.
Yêu cầu duỗi ở hông, hai
chân không gập
3-4 lần
d Chân rộng bằng vai, bóng
thả xuống gần tới đùi,
chuyển động tích cực đùi
đẩy bóng đi.
Chú ý tư thế bàn chân khi
hoạt động chân
3-4 lần
7
a
Một số bài tập kéo căng.
Bật lên cao. Yêu cầu hai chân co tới
bụng 3-5 lần
b Bật hai chân liên tục tại chỗ. Yêu cầu bật bằng nửa bàn
chân trên
8-10 lần
c Ngồi 1/2 bật lên Thân người thẳng. 4-5 lần
d Nằm sấp, nắm hai bàn chân,
duỗi ở khớp hông
5-6 lần
e Đứng lên ngồi xuống. Yêu cầu gót không rời đất 4-5 lần
g Chân rộng hơn vai, hai tay
giang ngang, quay hông
sang trái, phải.
Yêu cầu vai giữ nguyên 4-5 lần
11
+
Sáng kiến kinh nghiệm
Số
thứ
tự
Tên bài tập Mục đích – yêu cầu Lượng vận
động – thời
gian
h Ngồi chống tựa về sau, thả lỏng
các cơ chân
10-15 giây
8 Nhảy giây Nhằm phát triển sức
mạnh, nhanh sức bật
mà học sinh rất cần.
Yêu cầu thực hiện
nhanh, tiếp xúc bằng
nửa bàn chân. Phải
thực hiện tích cực, tự
giác đủ số lượng đề ra.
100 lần
9 Chạy xuống dốc Yêu cầu chạy nhanh
hết tốc độ
2+ 30 m
12
+
Sáng kiến kinh nghiệm
II/ Trò chơi:” Cướp cờ”
a/ Mục đích:
Luyện cho các em phát triển tính nhanh nhẹn và tháo vát, bước đầu giáp dục cho
các em ý thức chơi tập thể giành phần thắng về cho đội mình.
b/ Chuẩn bị:
Trên sân trường hoặc một bãi rộng, các em tham gia chơI chia làm hai đội với số
người bằng nhau. Hai đội điểm số từ một đến hết. Các em nhớ số của mình, hai đội xếp
hàng ngang, mặt hướng vào nhau cách nhau 10-15m. Giữa hai đội cắm một lá cờ.
c/ Cách chơi:
Người điều khiển gọi bất kỳ số nào, thì hai em ở hai đội mang số hiệu đó nhanh
chóng chạy lên và tìm cách chiếm lấy cờ mang về cho đội mình mà không bị đối phương
bắt được, thì coi như thắng và đội đó được một điểm. Ngược lại nếu bị bắt thì đội bạn
được một điểm. Sau đó cờ lại được đưa về giữa sân và người điều khiển lại gọi các số
khác. Qua một thời gian nhất định, đội nào được nhiều điểm là đội đó thắng.
d/ Yêu cầu:
- Các em phải nhanh nhẹn, tháo vát, khéo léo lừa cho đối phương không phán đoán
được ý định của mình.
- Chỉ được chạy trong khu vực sân chơi
2/ Trò chơi : “cắm cờ chiến thắng”
a/ mục đích:
Nhằm rèn luyện kỹ năng chạy, khả năng phối hợp nhanh nhẹn, khéo léo, phát
triển sức nhanh, giáo dục tính tập thể, tác phong nhanh nheng khẩn trương.
b/ Chuẩn bị:
Trên sân trường chọn nơi bằng phẳng sạch sẽ, kẻ hai vạch giới hạn song song
cách nhau 10-15m. Khoảng cách giữa hai vạch lệch sang hai bên một chút so với .
13
+
đường chạy, kẻ hai vòng tròn, mỗi vòng tròn có đường kính 0,50m, bên trong để
một miếng xốp làm đích cắm cờ. Chuẩn bị cho mỗi đội một cờ nhỏ. Chia học sinh trong
lớp làm hai đội A và B, số người bằng nhau tỷ lệ nam, nữ tương đương.
c/ Cách chơi:
Khi có lệnh các em số 1 chạy nhanh sang vạch giới hạn thứ hai trao cờ cho bạn
đứng đầu của hàng đối diện, em này nhận cờ lại nhanh chóng chạy sang vạch giới hạn đối
diện trao cho bạn thứ hai. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy đến em cuối khi tiếp nhận được cờ
chạy nhanh chóng lên cắm vào miếng xốp, đội nào cắm cờ xong trước đội đó thắng.
d/ Yêu cầu:
_ Không được chạy lên trước vạch giới hạn khi chưa nhận được cờ của bạn chạy
trước trao cho.
_ Không được ném cờ trong lúc chuyền, mà phải đưa tận tay cho đồng đội.
_ Trong quá trình chơi phải thực hiện nghiêm túc, tự giác, tích cực, thực hiện đúng
nội qui của trò chơi đề ra.
3/ Trò chơi: “Người cuối cùng”
a/ Mục đích:
Nhằm rèn luyện kỹ năng chạy, phát triển sức nhanh, khéo léo linh hoạt, tinh thần
tập thể.
b/ Chuẩn bị:
Tập hợp lớp thành 2- 4 hàng dọc hàng nọ cách hàng kia 2m, em nọ cách em kia 1-
1,5m. các hàng đều nhau về số nam và nữ.
c/ Cách chơi:
Khi có lệnh của chỉ huy cho bắt đầu cuộc chơi em cuối cùng chạy về phía trước,
len lỏi qua khoảng cách giữa các bạn đứng trước mình, khi chạy qua bạn đứng trên cùng
thì đứng nối tiếp vào đầu hàng và trở thành người đứng trên cùng. Khi emcuoois cùng
chạy đi rồi thì em thứ hai từ cuối hàng lên trở thành người cuối cùng, em này chạy nối tiếp
bạn vừa chạy. Trò chơi cứ như vậy khi người trên cùng theo đội hình ban đầu, em chạy
đầu tiên thành người cuối cùng thì dừng lại.
d/ Yêu cầu:
-Lần lượt nhanh chopngs len lỏi qua tất cả các bạn đứng trong hàng, không được
14
+
bỏ quãng.
-Thực hiện nghiêm túc, tự giác và hàng nghũ ngay ngắn.
4/ Trò chơi: “Người thừa thứ ba”
a/ Mục đích:
Nhằm rèn luyện sức nhanh và tinh thần tập trung chú ý.
b/ Chuẩn bị:
Học sinh xếp thành hai vòng tròn đồng tâm, cách nhau một sải tay, hai em đứng
ngoài vòng cách nhau 3m
c/ Cách chơi:
Khi có lệnh( tiếng còi) hai em đứng ngoài chạy đuổi nhau ngược chiều kim đồng
hồ. Em chạy sau đuổi kịp em chạy trước và vỗ nhẹ vào lưng là thắng. Em chạy trước
muốn tránh em chạy sau thì phải tìm cách đứng đằng trước bất kỳ em nào ở vòng trong.
Như vậy, em đứng ở vòng ngoài có bạn đứng ở trước mặt thành hàng ba phải chạy. Nếu
em sau đuổi kịp và vỗ nhẹ vào lưng em chạy trước và lập tức chạy ngược lại. Em bị vỗ
quay lại đuổi.
d/ Yêu cầu:
Các em phải nghiêm túc chấp hàng đầy đủ qui ước của trò chơi, tự giác khi mắc
lỗi
5/ Trò chơi: “Chạy tiếp sức”.
a/ Mục đích:
Rèn luyện sức nhanh và ý thức tinh thần tập thể.
b/ Chuẩn bị:
Tập hợp lớp thàn 2- 4 hàng dọc sau vạch xuất phát (số người các hàng bằng nhau
cả nam và nữ) thẳng hướng với cờ.
c/ Cách chơi
Khi có lệnh, em số 1 của từng đội nhanh chóng chạy đến vòng tròn rồi chạy về
vạch xuất phát thì đưa tay chạm vào em số 2. Em số 2 sau khi chạm tay em số 1 thì chạy
qua vạch xuất phát lên phía vòng tròn rồi vòng về chạm tay em số 3. Trò chơi cứ tiếp tục
như vậy cho đến hết. Đội nào hết trước đội đó thắng, đội nào thua phải hô:”học tập đội
bạn” 3 lần.
d/ Yêu cầu:
-Không được chạy ra ngoài vạch xuất phát trước khi có lệnh hoặc chạm tay bạn
chạy trước mình.
-Hàng ngũ phải ngay ngắn.
-Các bạn trong hàng phải lần lượt chạy hết, không được bỏ xót.
6/ Trò chơi: “Hoàng Anh – Hoàng Yến”
a/ Mục đích:
-Nhằm rèn luyện kỹ năng chạy, phát triển sức nhanh, tính khẩn chương và khả
năng tập chung chú ý cao.
15
+
-b/ Chuẩn bị:
- Kẻ hai vạch song song cách nhau 1m ở giữa sân, chiều dài của mỗi vạch phụ
thuộc vào số lượng học sinh. Cách 2m giữa sân khoảng 5m kẻ hai vạch giới hạn.
-Tập hợp lớp thành hai hàng ngang đứng quay lưng vào nhau ở hai vạch giữa sân (
em nọ cách em kia 0,8 – 1m) một hàng đặt tên là Hoàng Anh, hàng kia đặt tên là Hoàng
Yến. Nếu lớp đông, mỗi đội cho hai tổ vào chơi.
c/ Cách chơi:
Giáo viên hô to : “ Hoàng …… Anh” thì hàng mang tên Hoàng Anh nhanh chóng
quay lưng lại đuổi các em Hoàng Yến, các bạn Hoàng Yến phải nhanh chóng chạy qua
vạch giớ hạn của sân mình. Trong quá trình đuổi và chạy như vậy, nếu người chạy chốn
chạy không kịp để người đuổi đuổi kịp thì người đuổi đập nhẹ tay vào người bạn và coi
như người này bị bắt. Người của hàng mang tên Hoàng Anh lúc này đang có quyền đuổi
nhưng nếu chạy quá vạch giới hạn cũng phạm luật và coi như bị bắt. Tính tổng số người bị
bắt của mỗi bên để còn phân thắng bại. Sau đó tất cả học sinh lại tập hợp ở hai vạch giữa
sân và trò chơi lại tiếp tục như lúc đầu, sau tổng số được gọi tên như nhau, hàng nào có số
người bị bắt nhiều, hàng đó thua cuộc.
d/ Yêu cầu:
Trong khi chơi phải thực hiện nghiêm túc, tự giác không được xô đẩy nhau
7/ Trò chơi: “ Nhanh lên bạn ơi”.
a/ Mục đích:
Nhằm rèn luyện kỹ năng chạy, phát triển sức nhanh sự khéo léo nhanh nhẹn, giáo
dục tinh thần tập thể, tính tổ chức tổ chức kỷ luật và tính tự giác.
b/ Chuẩn bị:
-Kẻ hai vòng tròn đồng tâm, vòng tròn ngoài có đường kính 6m – 10m, vòng tròn
trong 0,8m – 1m và chia va làm 4 phần bằng nhau.
- 4 quả bóng hoặc một vật gì đó như mẩu gỗ, chiếc khăn……… đặt các vật đó vào
4phần đã chia ở vòng tròn trong.
Chia số học sinh trong lớp ra thành 4 tổ đều nhau ( về số lượng giới tính) tập hợp
các em đứng theo phía ngoài của vòng tròn lớn mặt quay vào trong. Điểm số thứ tự. Sau
đó cho các em đọc các câu sau:
“ Nhanh lên bạn ơi!
Tổ ta cùng với
Các tổ bên cạnh
Thi đua chạy nhanh.
Xem tổ nào nhất,
Nào, một ! hai ! ba! “
c/ Cách chơi:
Học sinh đồng thanh đọc to các câu trên. Khi đọc đến từ “ ba” thì tất cả những em
16
+
số một của 4 tổ chạy vào vòng tròn nhỏ nhặt lấy vật của tổ mình rồi chạy về đưa cho bạn
số 2 và đứng vào vị trí cũ để xem các bạn khác chơi. em số 2 đón lấy vật, chạy vào vòng
tròn nhỏ và đặt vật vào ô của tổ mình, sau đó chạy nhanh về chạm tay em số 3. Em số 3
tiếp tục như em số 1 và cứ lần lượt cho đến hết, tổ nào xong trước, ít phạm qui tổ đó thắng
cuộc.
d/ Yêu cầu:
-Phải đọc các câu thơ to, rõ ràng, khi nào đến từ “ba” mới được chạy.
-Khi thực hiện phải nhận được vật của bạn trước trao tận tay hoặc chạm tay mới
được xuất phát
8/ Trò chơi: “ Dăng lưới bắt cá”.
a/ Mục đích:
Nhằm rèn luyện kỹ năng chạy, phát triển sức nhanh, sự khéo léo linh hoạt, giáo
dục tinh thần tập thể, tính tự giác.
b/ Chuẩn bị:
Chia học sinh trong lớp thành hai đội, một đội giả làm người bắt cá và lưới, những
em này tay nắm tay nhau tạo thành một hàng dài theo hình hơi cong một cách tự nhiên
giăng lưới. Đội kia giả làm những con cá, cá chạy tự do trên sân.
c/ Cách chơi:
Khi có lệnh bắt đầu cuộc chơi, những em giả làm lưới và người bắt cá vây lưới
dần dần thành vòng tròn để bắt cá, những em đóng vai cá phải nhanh chóng và khéo léo
chạy chốn ra ngoài lưới bằng cách lọt ra khỏi 2 đầu lưới hoặc chui vào chỗ lưới bị thủng
để ra ngoài . Em nào để bị quây vào trong vòng tròn coi như bị bắt không được tiếp tục
chơi , sau đó lưới lại được giăng ra để chơi tiếp 2 lần nữa . Tiếp theo 2 đội đổi vai cho
nhau, cuộc chơi tiếp tục cùng 3 lần giăng lướ như đội trước. Sau một số lần như vậy đội
nào có số người bị bắt nhiều hơn đội đó thua cuộc.
d. Yêu cầu:
Trong quá trình chơi phải tích cực , tự giác chấp hành mọi qui ước của trò chơi đề
ra.
9. Trò chơi “ Trao tín gậy” .
a. Mục đích:
Nhằm rèn luyện sức nhanh , sự phối hợp đồng đội khéo léo linh hoạt.
b. Chuẩn bị :
Kẻ 2 vạch giới hạn song song với nhau, cách nhau 15 m. Cách 2 vạch giới hạn
về phía ngoài 1m đánh dấu 2 dấu chấm lớn hay 1 vòng tròn nhỏ.
Tập hợp lớp 2-4 hàng dọc , phía 2 bên vạch giới hạn cách vị trí đánh dấu khoảng
1,5m- 2m .
Hai em số 1 của hai hàng đối diện nhau cầm một tín gậy dài 0,2m - 0,3m đường
kính 0,03m- 0,05m.
c/ Cách chơi:
17
+
Khi có lệnh các em số 1 chạy qua vạnh giới hạn về phía dấu chấm của hàng đối
diện sau đó chạy vòng lại. Khi số 1 chạy đến đầu dấu chấm và bắt đầu vòng lại thì số 7 bắt
đầu chạy về trước. Số 1 và số 7 cùng chạy và trao tín gậy cho nhau ở khoảng giữa hai
vạch giới hạn. Số 1 trao tín gậy bằng tay phải, số 7 trao tín gậy bằng tay trái sau đó chuyển
tín gậy sang tay phải để còn trao cho số 2, số 7 nhận được tín gậy tiếp tục chạy đến dấu
chấm thì quay lại. Khi số 7 bắt đầu chạy quay lại thì số 2 xuất phát và cùng chạy và gặp
nhau và trao gậy cho nhau ở khu giới hạn. Số 2 nhận tín gậy bằng tay trái rồi lại chuyển
sang tay phải để trao gậy vào tay trái số 8, trò chơi cứ tiếp tục cho đến hết.
d/ Yêu cầu.
Khi có lệnh xuất phát, số 1 mới chạy qua vạch giới hạn, phải chạt vào hoặc đặt
chân vào chấm qui định. Phải trao và nhận tín gậy cho nhau ở khu qui định.
10/ Trò chơi: “ Ai nhanh và khéo hơn”
a/ Mục đích:
Nhằm rèn luyện phối hợp các kỹ năng chạy, nhảy, leo trèo, mang vác phát triển
sức nhanh, sự khéo léo và sức mạnh của chân.
b/ Chuẩn bị :
Hai chiếc ghế băng loại to bản và chắc, hai chiếc vòng có đường kính 0,7m – 0,8m
và 6 quả bóng nhỏ hoạc 4 quả bóng to ( bóng chuyền , bóng đá….).
Trên đoạn đường 20m kẻ hai vạch giới hạn gọi là vạch 1 và vạch 2. Cách vạch 1
khoảng 3m kẻ hai vạch liên tiếp cách nhau 1,5m, sau đó cách 3m đặt chiếc nghế băng dọc
theo hướng chạy, cách đầu kia nghế băng 2m đặt chiếc vòng chắn ngang đường, cách
vòng 2m kẻ 1 vòng tròn có đường kính 0,5m trong để 3 quả bóng nhỏ hoạc 2 quả bóng to,
cách vòng để bóng 4m , kẻ tiếp 1 vòng tròn thứ hai có đường kính tương đương.
Chia lớp thành hai đội, một đội lại chia làm hai nhóm và đứng tập hợp ở hai bên
vạch giới hạn.
c/ Cách chơi:
Khi có lệnh bắt đầu cuộc chơi, hai em đứng trên cùng của hai hàng ở bên vạnh
giới hạn số 1 chạy về trước, chạy qua 2 vạch kẻ cách nhau 1,5m, sau đó chạy tiếp 2m rồi
leo lên đi hoặc chạy dọc theo nghế băng sang đầu kia nhảy xuống, chạy tiếp 2m rồi chui
qua vòng, rồi chạy tiếp 2m và ôm bóng chạy sau đó đặt bóng vào vòng tròn tiếp theo rồi
chạy tiếp đến vạch giới hạn thứ 2, đưa tay chạm tay bạn đứng đầu hàng của hàng đối diện
rồi về tập hợp ở cuối hàng. Bạn đứng đầu hàng đối diện sau khi chạm tay làm ngược lại
chiều bạn vừa rồi đang chạy và cùng làm động tác ôm chuyền bóng, chui qua vòng, đi trên
nghế, nhảy qua 2 vạch qui định sau đó chạy tiếp đưa tay chạm tay bạn số 2 bên vạch giới
hạn số 1. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy cho đến hết, đội nào xong trước ít phạm quy là
thắng cuộc.
d/ Yêu cầu:
-Không được chạy trước lệnh và trước khi chạm tay bạn chạy trước mình.
-Phải nhảy, đi, chui qua các vật.
18
+
-Thực hiện phải tự giác, tích cực.
B/ Kết quả khai thác một số bài tập và trò chơi trên
cho giảng dạy
Trong quá trình giảng dạy các loại bài trong chương trình thể dục ở trường THCS
có sử dụng một số bài tập và trò chơi chọn lọc ở trên ta thấy kết quả đạt được cần quan
tâm.
Khi giảng dạy thực nghiệm kiểu bài cung cấp kiến thức mới, cũng như củng cố,
ôn luyện những phần nhỏ của kỹ thuật thể thao cho học sinh trong cùng một môn” nhảy
xa kiểu ngồi” ở một số lớp không sử dụng các bài tập và trò chơi, với một lớp có sử dụng
bài tập và trò chơi để khai thác hết khả năng của học sinh. Thì ta thấy kết quả thu được ở
lớp khi dạy có sử dụng bài tập và trò chơi làm phương tiện truyền đạt kỹ năng và rèn
luyện thể lực. Học sinh nắm kiến thức một cách nhanh chóng, hiểu bài ngay tại lớp, thực
hiện các kỹ thuật động tác đúng có kết quả cao, khắc sâu được kiến thức đối với học sinh.
Đồng thời thông qua trò chơi, xây dựng cho học sinh tinh thần tự giác, chấp hành nội qui
của tập thể đề ra, lòng dũng cảm, trung thực trong công tác. Khi mắc sai lầm giám nhận
khuyết điểm và xây dựng cho các em tinh thần, tập thể, đoàn kết giúp đỡ nhau hiệp đồng
chiến đấu bảo vệ lợi ích, danh dự của tập thể mình và tự hào về tập thể đó. Cũng qua trò
chơi xây dựng cho các em ý chí kiên cường chiến đấu quyết tâm giành thắng lợi và sự
sáng tạo tháo vát, nhanh nhẹn cần thiết cho lao động công tác sau này. Còn khi dạy loại
bài trên mà không sử dụng bài tật bổ trợ và trò chơi thì học sinh hiểu bài không sâu, kết
quả của tiết dạy chưa cao, không phát huy được tính tự giác, tích cực và sáng tạo của học
sinh. Bởi vì thể dục là môn học ở ngoài trời, do đó các em thường bị phân tán tư tưởng bởi
các hoạt động khác ở xung quanh, nên mức độ tập trung chú ý vào bài học không cao. Do
đó chúng ta cần phải có hình thức tổ chức dạy học phù hợp để thu hút sự tập chung chú ý
cao độ của học sinh.
Nếu dạy một tiết thể dục mà có sử dụng bài tập bổ trợ và kết hợp với trò chơi thì
kết quả dạy học bài đó coi như thành công. Vì thông qua bài tập và trò chơi giúp các em
nắm được kỹ thuật nhanh và có hứng thú học tập, tiếp thu bài một cách chủ động, tự giác,
tích cực.
Tóm lại dạy môn thể, nhất là chương trình thể dục ở TTHSS chỉ đạt kết quả cao
khi nó được gắn liền với các bài tập bổ trợ, hoặc được tổ chức thông qua hình thức trò
chơi. Nếu dạy một giờ thể dục mà không kết hợp với bài tập và trò chơi thì bài giảng đó
cũng thành công, nhưng kết quả học tập của học sinh không cao. Cụ thể như đã thực
nghiệm ở 2 lớp khác nhau, nhưng cùng lứa tuổi( lớp 6), số lương học sinh bằng nhau (50
học sinh)….bài “Nhảy xa kiểu ngồi” và lúc này tốc độ chạy đà chậm, góc giậm nhảy chưa
mạnh…….nên kết quả đạt được chưa cao.
19
+
+ Loại giỏi đạt 18%
+Loại khá đạt 60%
+Loại đạt 22%
Còn đối với một lớp có sử dụng bài tập và trò chơi vào bài học ,tốc độ chạy đà
nhanh, góc độ giậm nhảy lớn…thì kết quả đạt được là:
+Loại giỏi :25%
+Loại khá :65%
+Loại đạt :10%
Từ kết quả trên ta thấy rằng thông qua các bài tập bổ trợ và trò chơi đã lôi cuốn
được học sinh tham gia tích cực ,tự giác ,quên mệt mỏi .do đó nếu ta biết vận dụng các bài
tập bổ trợ và trò chơi thích hợp với từng môn thể dục trong quá trình giáo dục thể chất ,thì
nó sẽ hình thành kĩ thuật động tác nhanh và đúng cho học sinh .nếu như kĩ thuật động tác
đúng thì thành tích thể thao được nâng lên
Phần c: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I/ Kết luận.
Qua một thời gian nghiên cứu, tìm tòi tỷ mỷ từng bước, từng vấn đề, phương
pháp sử dụng trong quá trình nghiên cứu, với sự nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu của bản thân
tôi và sự ủng hộ nhiệt tình của đồng nghiệp, những người có kinh nghiệm…… Đã giúp
tôi thu được kết quả sau:
Đã hệ thống được một số bài tập và trò chơi nhằm giáo dục tố chất sức nhanh, để
phục vụ cho quá trình giảng dạy thể dục ở trường trung học cơ sở.
Do bài tập bổ trợ và trò chơi giúp học sinh phát triển hứng thú học tập, khắc sâu
kiến thức và có thành tích thể thao cao. Đồng thời trò chơi có tác dụng rất lớn trong việc
xây dựng, giáo dục con người. Nó không chỉ thúc đẩy cho cơ thể của các em học sinh phát
triển nhanh chóng tới mức hoàn chỉnh mà nó còn nâng cao được thể lực và đạo đức của
các em. Do vậy, tôi đã biết căn cứ vào yêu cầu , mục đích cụ để sắp xếp bài tập và trò chơi
cho phù hợp với lứa tuổi , trình độ sức khoẻ , văn hoá và giới tính của học sinh , phù hợp
với điều kiện sân bãi, dụng cụ sẵn có của cơ sở mình và phù hợp với mục đích, yêu cầu
của đề tài đặt ra.
Cụ thể để chứng minh điều đó các kết quả của việc hệ thống và khai thác bài tập và
trò chơi, trong quá trình giảng dạy ở trường trung học cơ sở tôi đã nêu ở phần kết quả
nghiên cứu.
Qua quá trình nghiên cứu tôi đã học hỏi được một số kinh nghiệm, biết cách tổ
chức bài tập và trò chơi sao cho khoa học, phù hợp với mục đích, yêu cầu của từng môn
thể dục…. Phục vụ triệt để cho mục đích daỵ học.Qua đó tôi đã áp dụng có hiệu quả một
số bài tập và trò chơi phục vụ cho mục đích giảng dạy ở trường trung học cơ sở.
II. Đề xuất:
20
+
Trong quá trình nghiên cứu với thực trạng về giảng dạy thể dục ở trường trung học
cơ sở tôi có một só đề xuất sau
-Đội ngũ giáo viên thể dục phải xây dựng được một hệ thông bài tập và trò chơi
nhằm giáo dục tố chất sức nhanh để phục vụ cho mục đích dạy học, tránh hiện tượng dạy
cứng nhắc. Vì thể dục là bộ môn khoa học thực nghiệm , dạy cứng nhắc hiệu quả không
cao . Hiện nay ở trường trung học cơ sở thì việc áp dụng một số bài tập và trò chơi vào
quá trình dạy học còn ít, do đó chưa phát huy được tính tích cực tự giác của học sinh, nên
kết quả học tập đạt được chưa cao.
-Đội ngũ giáo viên trong quá trình giảng dạy ngại sưu tầm trò chơi và tìm tòi
nghiên cứu một số bài tập bổ trợ , do đó hiệu quả học tập không cao. Bởi vậy đội ngũ
giáo viên cần phải có trách nhiệm hơn , quan tâm hơn. Bên cạnh đó yêu cầu nhà trường
cần phải có đồ dùng dạy học đầy đủ, để làm đồ dùng cho quá trình thực hiện trò chơi . Vì
có đồ dùng đầy đủ thì việc tổ chức cho các em chơi trò chơi phong phú hơn, tránh sự lặp
đi lặp lại một số trò chơi dẫn đền nhàm chán kết quả học tập đạt được không cao.
-Trên đây là một số kinh nghiệm về hệ thống một số bài tập và trò chơi nhằm giáo
dục tố chất sức nhanh của học sinh THCS, những kết quả đạt được mới chỉ là nghiên cứu
bước đầu, cần phải đầu tư hơn nữa về thời gian , kiến thức, kinh nghiệm để có kết quả cao
hơn . Tôi rất mong nhận được sự góp ý của đồng nghiệp .
21
+
SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HẢI DƯƠNG
****8&&&&*****
Sáng kiến kinh nghiệm
HỆ THỐNG MỘT SỐ BÀI TẬP VÀ TRÒ CHƠI
NHẰM GIÁO DỤC TỐ CHẤT SỨC NHANH CỦA HỌC
SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
Môn:Thể dục
Khối: 6,7,8,9
Đánh giá của giám khảo cấp tỉnh
Nhận xét cho điểm
22
+
(Kí, ghi rõ họ tên, đơn vị công tác)
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………
Năm học: 2006-2007
PHÒNG GIÁO DỤC CẨM GIÀNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CẨM ĐOÀI
Số phách…………
Sáng kiến kinh nghiệm
HỆ THỐNG MỘT SỐ BÀI TẬP VÀ TRÒ CHƠI
NHẰM GIÁO DỤC TỐ CHẤT SỨC NHANH CỦA HỌC
SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
Môn: Thể dục
Tên tác giả: Vũ hồng Thái
Đánh giá của tổ chuyên môn
Nhận xét, ghi điểm
(Kí, ghi rõ họ tên)
………………………………………………………………………………….
23
+
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
Đánh giá của nhà trường
(Nhận xét, ghi điểm, xếp loại, kí và đóng dấu)
………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
UBND HUYỆN CẨM GIÀNG
PHÒNG GIÁO DỤC
Số phách…………
Sáng kiến kinh nghiệm
HỆ THỐNG MỘT SỐ BÀI TẬP VÀ TRÒ CHƠI
NHẰM GIÁO DỤC TỐ CHẤT SỨC NHANH CỦA HỌC
SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
Môn: Thể dục
Khối: 6,7,8,9
ĐÁNH GIÁ CỦA PHÒNG GIÁO DỤC
24
+
(Nhận xét,xếp loại, kí tên, đóng dấu)
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
Tên tác giả:………………………………………………
Đơn vị công tác……………………………………………
25
+
26