BỘNỘIVỤ
TRƯỜNGĐẠI HỌCNỘIVỤHÀNỘI
TÊN ĐỀ TÀI: VAI TRỊ VÀ QUY TRÌNH TUYỂN
DỤNGNHÂN LỰC TẠI MỘT CƠ QUAN, TỔ CHỨC CỤ
THỂ TẠIVIỆTNAMHIỆNNAY
BÀITIỂULUẬNKẾTTHÚCHỌCPHẦN
Họcphần:Quảntrịnhânlựcđạicương
Mãphách:.............................................
HàNội -2021
PHẦNMỞĐẦU
1. Lýdochọnđềtài
Nguồnnhânlựclàyếutốquantrọngquyếtđịnhsựthànhbạicủadoanhnghiệp.Một tổ chức chỉ có thể
tồn
tại
và
phát
triển
nếu
có
được
nguồn
nhân
lực
đủ
cả
vềlượngvàchất.Đểthuhútđượcnhữngnhânviênưutúchotổchức,doanhnghiệpcầnphải có quy trình
tuyểndụngtốiưu.Nếuquytrìnhtuyểndụngđượcthựchiệntốtsẽgóp phần giảm thời gian và chi phí đào tạo lại,
bên cạnh đó cịn giúp doanh nghiệptìm được những nhân viên có đủ kiến thức và kỹ
năng để phục vụ cho những mụctiêu lâu dài của tổ chức. Vì vậy, quy trình tuyển dụng
nhân sự có ý nghĩa rất lớn đốivớisự thành cơng củadoanhnghiệp.
Xuấtpháttừtầmquantrọngcủanguồnnhânlựccũngnhưcơngtáctuyểndụngnhânlựcđốivớicơ
quan,tổchức.Tácgiảchọnđềtài“Vai trị và quy trình tuyểndụng nhân lực tại một cơ quan
cụ thể tại Việt Nam hiện nay”, ở đây là Tập đồnVingroup.Đềtàitrìnhbàynhữngvấnđềcốtlõicủavai
trịvàquytrìnhtuyểndụngnhânlực, quađóphântíchthực trạng tạiTậpđồnVingroup.
2.Mụctiêuvànhiệmvụnghiên cứu
2.1. Mụctiêu
Làmrõđượcvaitrịvà quytrìnhtuyểndụngnhânlựctạiTậpđồnVingroup
2.2. Nhiệmvụ
Đưa ra các cơ sở lý thuyết về vai trị và quy trình tuyển dụng nhân
lựcNêuthựctrạngquytrìnhtuyểndụngnhânlựctạiTậpđồnVingroupĐánhgiá quy trìnhtuyển
dụngđó
Đưaracácgiảipháp(nếucó)đểhồnthiệnquytrìnhtuyểndụng
3. Đối tượngvà phạmvinghiêncứu
Đốitượngnghiêncứu:VaitrịvàquytrìnhtuyểndụngnhânsựtạiTậpđồn
Vingroup
Phạmvinghiêncứu: PhịngnhânsựcủaTập đồnVingroup
4. Phươngphápnghiêncứu
Bàitiểuluậncósửdụngcácphươngphápnghiêncứusau:
2
-
Phươngpháp điềutra, phântích
-
Phươngpháp chuyêngia
-
Phươngpháp đốichiếu tổnghợp
5. Kếtcấucủađềtài
Kếtcấucủađềtàigồm:
-
Lờimởđầu
-
Chương1:Cơsở lýthuyếtvềtuyển dụng nhân sựtrongtổchức
-
Chương2:VaitrịvàquytrìnhtuyểndụngnhânsựtạiTậpđồnVingroup
-
Chương3:Đánhgiávàgiảipháp
-
Kếtluận
MỤCLỤC
PHẦNMỞĐẦU
2
1.Lýdochọnđềtài
22.Mụctiêuvà nhiệmvụnghiêncứu
2
2.1. Mụctiêu
2
2.2. Nhiệmvụ 2
3. Đốitượng vàphạmvinghiêncứu
2
4. Phươngphápnghiên cứu
2
5.
K
ếtcấucủađềtài
3PHẦNNỘIDUNG
6CHƯƠNG1:CƠ SỞLÝTHUYẾTVỀTUYỂNDỤNG NHÂNSỰTRONGTỔ
CHỨC
1. Mộtsố kháiniệmcơ bản
6
6
1.1. Nhânlực
6
1.2. Nguồnnhânlực
6
1.3 Tuyểndụngnhânlực
7
1.4 Tuyểnmộnhânlực
7
1.5.Tuyểnchọnnguồnnhânlực8 2.Vaitròcủanguồnnhânlựcvàtuyểndụngnhânlực
----------------------------------------------------------------------------------------------8
2.1. Vaitròcủanguồn nhânlực
8
2.2. Vaitrịcủatuyểndụngnhânlực-------------------------------------------------10
3. Quytrìnhtuyển dụngnhânlựctrongtổchức-----------------------------------------10
3.1. Xácđịnhnhucầutuyểndụng
11
3.2. Xácđịnhcácnguồnvàphươngpháptuyểnmộ---------------------------------11
3.3. Quytrìnhtuyểnmộ
11
3.4. Quytrìnhtuyểnchọn
14
4. Cácyếutốảnhhưởngđếnquytrìnhtuyểndụngnhânlựctrongtổchức--------------17
4.1. Cácyếutốbêntrongtổchức
17
4.2. Yếutốbênngồi
19
CHƯƠNG 2: VAI TRỊ VÀ QUY TRÌNH TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ TẠI
TẬPĐỒNVINGROUP
1. TổngquanvềtậpđồnVingroup
21
21
1.1. Giớithiệuchungvềtậpđồn Vingroup-----------------------------------------21
1.2.
cđiểmvềnguồnnhânlực
Đặ
22
2. VaitrịcủatuyểndụngnhânlựcđếnTậpđồnVingroup-----------------------------23
3.Quytrìnhtuyển dụng tạiTậpđồnVingroup----------------------------------------24
3.1.
ytrìnhtuyểnmộ
Qu
24
ytrìnhtuyểnchọn
Qu
25
3.2.
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ QUY TRÌNH TUYỂN DỤNG TẠI TẬP
ĐỒNVINGROUPVÀGIẢIPHÁP
1. Đánhgiá
29
29
1.1. Ưuđiểm
29
1.2. Nhượcđiểm
30
2. Giải pháp31KẾTLUẬN32DANHMỤCTÀI LIỆUTHAM KHẢO-------------33
PHẦNNỘIDUNG
CHƯƠNG1:CƠ SỞLÝ THUYẾTVỀTUYỂNDỤNGNHÂN SỰ
TRONGTỔCHỨC
1. Mộtsốkhái niệmcơbản
1.1. Nhânlực
Nhânlựcđượchiểulànguồnlựccủamỗiconngườimànguồnlựcnàygồm
cóthểlực,trílựcvà tâmlực.
Thểlựcởtrênámchỉsứckhỏecủaconngười,thểhiệnkhảnănglàmviệcchântay, thể lực cịn phụ thuộc
vàorấtnhiềuyếutốnhưgiớitính,tuổitác,tìnhtrạngsứckhỏe, chiều cao, cân nặng, mức sống, chế độ ăn uống
hằng ngày, chế độ làm việcnghỉngơi, chăm sócsức khỏe...
Trílựcámchỉkhảnănglàmviệcbằngtríóc,sựnhậnthức,hiểubiết,kiếnthứcvà năng khiếu của từng
conngườiápdụngvàocuộcsốngcũngnhưcơngviệchằngngày.
Tâmlựcchínhlàsứcmạnhcủchí,tinhthầnconngườidồnhếttâmlựcvàocơngviệc.
Bấtcửtổchứcnàocũngđượctạothànhtừcácthànhviênlànhữngconngườilaođộnglàmviệctrong
tổchứcđố.Dođó,ýnghĩaquantrọngcủađộingũnhânlựcbên trong của tổ chức là khơng thể phủ nhận Mỗi
tổ
chức
cần
phải
chú
trọng
khaithác,sửdụngnhânlựcsaochocóhiệuquảnhất,năngsuấtnhất,đápứngmụctiêuđềracủatổchứ
c.
1.2. Nguồnnhânlực
Kháiniệmnguồnnhânlựcđượchiểurấtphứctạp,đượcnghiêncứudướinhiều
gócđộkhácnhau
Nếu như dựa vào khả năng lao động của con người và giới hạn của tuổi laođộng
thì nguồn nhân lực bao gồm những người trong độ tuổi lao động, có khả
nănglaođộngmàkhơng kểtớitrạng thái cóviệclàm haykhơng cóviệc làm.
Dựavàođộtuổilaođộngvàtrạngtháikhơnghoạtđộngthìnguồnlaođộng
baogồmnhữngngười trongđộtuổilaođộngnhưngvìlýdokhácchưathamgiavào
cơngviệcxãhộinhư:nộitrợ,họcsinhsinhviên,ngườithấtnghiệp,bộđộixuấtngũ,lao động hợp tác với
nướcngồiđãhếthạnvềnước,nhữngngườihưởnglợitứcvànhữngđốitượngkhácngồinhững đối tượngtrên
Vớihaicáchtiếpcậnnàythìcóthểđưarađiểmchungcủanguồnnhânlựcđều
nóilênkhả nănglaođộngcủaxãhộitrongđộtuổilaođộng
Theo cách tiếp cận của tổ chức Liên hợp quốc thi “Nguồn nhân lực là tất cả
nhữngkiếnthức,kỹnăngvàtiềmnăngcủaconngười liênquantớisựpháttriểncủamỗicánhân, mỗi tổ
chứcvàcủađấtnước(theoWBWorldDevelopmentIndicators-LondonOstford, 2000). Hay nguồn nhân lực bao gồm
cả lực lượng lao động giản đơn, laođộngkỹthuật, laođộng tríóc.
Đối với tổ chức thì ta có thể hiểu đơn giản rằng: Nguồn nhân lực là tất
cảnhữngngườilaođộnglàm việctrong tổchứcđó.
1.3 Tuyểndụngnhânlực
Tuyển dụng là q trình tìm kiếm, thu hút và lựa chọn nhân lực để thoả mãnnhu
cầu sử dụng và bổ sung lực lượng lao động cần thiết nhằm thực hiện mục
tiêucủadoanhnghiệp.
Tìm kiếm, thu hút nhân viên trong tuyển dụng có thể nhờ vào thương hiệutuyển
dụng của doanh nghiệp vì nó truyền đạt thơng tin về văn hóa, mục tiêu và
giátrịcủadoanh nghiệp đểthuhútnhân tàivềđầuquân.
Một thương hiệu mạnh trong tuyển dụng nhân sự mang lại nhiều lợi ích
chodoanh nghiệp. Trước hết, thương hiệu này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy
trìnhtuyểndụng.Khiquảngbárộngrãinhữnggiátrị,mụctiêuvàvănhóa
củatổchứcthìbạnsẽgiảmthiểuđược lượngứngviênkhơng phùhợpứngtuyểnvàocơngty.
1.4 Tuyểnmộnhânlực
Tuyển mộ là q trình thu hút những người xin việc có trình độ từ lực lượnglao
động xã hội và lực lượng lao động bên trong tổ chức. Nói cách khác, q trìnhtuyển
mộ sẽ tìm kiếm, thu hút lao động để các nhà tuyển dụng tiến hành chọn lựa,sống lọc
những người phù hợp với tiêu chuẩn công việc tại một vị trí trong tổ
chức.Dođó,giaiđoạntuyểnmộsẽcóảnhhưởngrấtlớnđếnhiệuquảtuyểnchọnnhânlực
cũng như chất lượng đội ngũ nhân lực sau này Nếu thực hiện giai đoạn tuyển mộ tốtsẽ
thuhútđượcnhiềuhồsơứngviênthamgiadựtuyển,cơhộilựachọnsẽnhiềuhơn, từ đó tìm ra đc người phù hợp
nhất với vị trí tuyển dụng, nâng cao được chấtlượngnguồnnhân lực trong tổchúc
1.5.Tuyểnchọnnguồnnhânlực
Tuyểnchọnlàqtrìnhđánhgiácácứngviêntheonhiềukhíacạnhkhácnhaudựavàocácuc
ầucủacơngviệc,đểtìmkiếmđượcngườiphùhợpvớicácucầuđặtratrongsốnhữngngườiđãthuhú
tđượctrongqtrìnhtuyểnmộ.Nếunhưtuyểnmộlànềntảngcủaqtrìnhtuyểndụng,thituyểnchọnchínhlàgiaiđoạnnối
tiếp,là khâu có ý nghĩa quan trọng đối với chiến lược kinh doanh, đối với tổ chức.
Tuyểnchọn tốt không chỉ giúp nhà tuyển chọn lựa chọn những con người tốt, phù hợp vớitổchức màcịngiảmthiểu
đượcchiphí cũngnhưthờigiantuyểnchọn lại.
Nhữngngườibịloạikhơngcónghĩalànhữngngườixấu,khơngsửdụngđượcmàbởivìhọkhơng
thích
hợp
với
tính
chất
cơng
việc
mà
tổ
chức
cần.
Khả
năng
conngườichỉpháthuymạnhnếubốtríhọvàolàmnhữngcơngviệcthíchhợp.Việctuyểnchọncịnbịảnhhưởngbởi
bầukhơngkhívănhốcủacơngty.Nếumộtcơngtycóbầu khơng khí năng động, chắc chắn các cấp quản
trị sẽ tuyển chọn những người cóđầu óc thơng minh, có tham vọng và nhất là năng
động và có sáng kiến. Việc tuyểnchọn còn bị ảnh hưởng bởi phản ứng của cơng đồn.
Chắc chắn cơng đồn sẽ phảnứng nếu cấp quản trị tuyển chọn khơng bình đẳng, phân
biệt đối xử… Mơi trườngbên ngồi : Đó là các yếu tố khung cảnh kinh tế, dân số, lực
lượng lao động, luật lệcủa nhà nước, văn hoá- xã hội, đối thủ cạnh tranh, khoa học kỹ
thuật,
khách
hàng
vàchínhquyềnđồnthể.Đểcơngtáctuyểnchọncókếtquảcaongồiviệcxemxétcácyếutốthuộcvềm
ơitrườngthìcầncócácbướctuyểnchọnphùhợp,cácphươngphápthuthậpthơngtinchínhxác vàđánh
giá thơngtinmộtcách khoahọc.
2.Vaitrịcủa nguồnnhânlựcvàtuyểndụngnhânlực
2.1. Vaitrịcủanguồn nhânlực
Nguồnnhânlựcgiúpđảmbảomọinguồnsángtạotrongmộttổ chức.
Chỉ con người mới là người sáng tạo ra các loại hàng hóa, sản phẩm và dịchvụ.
Đồng thời con người là yếu tố duy nhất kiểm tra được quá trình sản xuất và kinh doanh
đó.
Mặc
dù
các
trang
thiết
bị,
tài
sản
hay
nguồn
tài
chính
được
xem
là
cácnguồntàingunmàmọitổchứcđềuphảicó.Nhưngtàingunnhânvănconngườilạixemlàyếut
ốđặcbiệtquantrọng.Bởinếukhơngcónguồnnhânlựclàmviệchiệuquảthìtổchức
sẽkhơng
thểnàođạtđược cácmụctiêuđãđềra.
Nguồnnhânlựclàmộtnguồnlựcmangtínhchiếnlược.
Đối với điều kiện xã hội đang có sự chuyển biến sang nền kinh tế tri thức
thìnhững yếu tố liên quan tới cơng nghệ, vốn, nguồn ngun vật liệu đang dần giảm
đivaitrịcủanó.
Bên cạnh đó nguồn nhân tố tri thức của con người ngày càng được chú trọng và
nó chiếm một vị trí quan trọng trong doanh nghiệp. Đặc biệt nguồn nhân lực cótính
năng động, linh hoạt, sáng tạo và hoạt động vận dụng trí óc của con người
ngàycàngtrởnên quan trọng hơn.
Nguồnnhânlựcảnhhưởngtớisự pháttriểnkinhtếxãhội
Yếutốconngườikhơngchỉlàmụctiêu,độnglựccủasựpháttriểnmànócịngiúp tạo ra các điều
kiện
giúp
hồn
thiện
về
chính
bản
thân
của
con
người.
Mỗi
giaiđoạnpháttriểncủaconngườisẽlàmtăngthêmsứcmạnhchếngựthiênnhiênvàtăngthêmnguồnđộnglực
chosựpháttriểncủanềnkinhtếxãhội.Tiềmnăngvềvấnđềkinh tế của một đất nước phụ thuộc nhiều vào
trình
độ
khoa
học
và
cơng
nghệ
củanướcđó.Màtrìnhđộkhoahọcvàcơngnghệlạiphụthuộcnhiềuvàonhữngđiềukiệngiáodục.
Cónhiềutrườnghợpthấtbạinếumộtnướcsửdụngcơngnghệngoạinhậptiếntiến trong trường hợp
tiềmlựckhoahọccơngnghệtrongnướcvẫncịnrấtyếu.Sựyếu này thể hiện ở việc thiếu những chuyên gia
giỏi trong lĩnh vực khoa học côngnghệvàquản lý, thiếuđiđộingũkỹthuật viên, côngnhân
các làng nghề.
Điều này sẽ không ứng dụng được những cơng nghệ mới. Khi đó sẽ khơng cósự
lựachọnnàokhác,mộtlàđàotạonguồnnhânlựcqgiáchođấtnướcpháttriểnhoặclàphảichấpnhậnchịutụthậusovới
nhữngnướckhác.
2.2. Vaitrịcủatuyểndụngnhânlực
Đốivớitổchức:
-
Tuyểndụngnhânlựcgiúpbổsungnguồn nhânlựcphùhợpchotổchức
-
Giúptổchứcthựchiệnđượccácmụctiêu
-
Tạokhơngkhíthiđua, tinhthầncạnhtrannhtrongnộibộngườilaođộng
-
Làmcảithiệnbầukhơng khílàmviệc,thúcđẩyvănhốdoanh nghiệp
-
Giúptiếtkiệmchi phívàsửdụngcóhiệuquảnguồnngânsách
Đốivớingười laođộng:
-
Tuyển dụnggiúpngười laođộngcóviệc làm,cơ hộithăngtiến,nângcao thu
nhập.
-
Giúpngườilaođộnghiểurõhơnvềquanđiểmquảntrị,cócơhộiđểđánhgiábảnthân,nhậ
nthứcđúngđắnvềnănglựctừđótựđàotạo,nângcaokiếnthức,kỹnăng.
Đốivớixãhội:
-
Tuyểndụngnhânlựcgópphầnthựchiệncácmụctiêuansinhxãhộinhưgiảmthấtnghiệp, ...
-
Tuyểndụngnhânlựccũnglàmộtcáchđểsửdụngnhânlựcxãhộimộtcách
hiệuquả.
3. Quytrìnhtuyểndụngnhânlựctrong tổchức
Tiêu chí khi tuyển dụng là cần những người có ý thức trách nhiệm, trình
độchunmơncầnthiết,phùhợpvớiucầucủacơngviệc,cókhảnănggắnbólâudàivới cơng việc, đảm
bảochodoanhnghiệpcóđộingũlaođộngchấtlượng,nângcaonăng suất lao động, giảm bớt chi phí đào tạo
lại, tạo điều kiện cho người lao độngpháthuyđượcnăng lựccủamìnhtrong công việc.
Cơ sở để tiến hành tuyển dụng cần dựa trên phần tích cơng việc. "Phân
tíchcơngviệclàqtrìnhthuthậpcáctưliệuvàđánhgiámộtcáchcóhệthốngcácthơngtinquantrọngcóliên
quan
đến
cơng
việc
cụ
thể
trong
tổ
chức
nhằn
làm
rõ
bản
chấtcủatừngcơngviệc".Đềtuyểnchọnđượcứngviêncótrìnhđộ,khảnăngphùhợpvớicơngviệcthìtr
ướctiêncầnđềracâuhỏiucầucủacơngviệclàgì?Ứngviênđược
lựa chọn phải có những khả năng gì để đáp ứng cơng việc? Hay nói cách khác là
tìmranhữngtiêuchuẩnnhằmtuyểnchọnđượcngườithíchhợp.Từphântíchcơngviệc,việc xây dựng
được những tiêu chuẩn cơng việc chính xác bao nhiêu thì việc tuyểnchọncàngđạthiệuquảcaobấynhiêu,
vàsẽtìmđượcngườiphùhợpvớicơng việc.
Cuốicùngtuyểndụngcầnphảiđượctiếnhànhtrênnguntắccơngkhai,minhbạch, tn thủ theo quy
địnhcủaphápluậtđảmbảoquyềnlợivànghĩavụcủangườilaođộng.
3.1. Xácđịnhnhucầu tuyểndụng
Trướckhiquyếtđịnhthựchiệncơngtáctuyểndụng,tổchứccầnphảixácđịnhnhu cầu tuyển dụng
trongtổchức.Nhucầutuyểndụnglàsốlượngvàcơcấunhânlực cần thiết để đáp ứng về một số lượng và chất
lượng,
theo
ngắn
hạn
và
theo
dảihạnchocáccơng
việc
vànănglựctrongquytrìnhhoạtđộngcủadoanhnghiệp.Việchoạchđịnhnhucầunhânlực
trongdoanh nghiệp chínhlàchútrọng.
Xác định cần bao nhiêu người với trình độ thích hợp để thực hiện mục
tiêuchung của tổ chức, lập kế hoạch tuyển mộ nhằm tối đa hóa việc sử dụng nguồn
nhânlực,tránhviệcthừathiếulaođộngtrongcácbộphận,đảmbảosựpháttriểnliêntụccủadoanhnghiệp
Xácđịnhchấtlượnglựclượnglao độngcầnthiếtđảmbảokhảnăngthựchiện
cơngviệc,hạnchếchiphíđàotạolại,tuyểndụnglạihaythiệthạikhilàmviệc.
Lựachọncácbiệnphápđểcânđốicungcầunhânlựctrongdoanhnghiệptrongtương lai, đảm bảo phối
hợpcáchoạtđộngvềnguồnnhânlựcvớichiếnlượccủadoanhnghiệp.
3.2. Xácđịnhcácnguồnvàphươngpháptuyểnmộ
Việc xác định các nguồn và phương pháp tuyển mộ sẽ có ảnh hưởng đến
chấtlượnghồsơứngtuyển.Tổchứccóthểtuyểnmộtừhainguồncơbảnlànguồnbêntrong tổ chức và nguồn bên
ngồi của tổ chức. Tuỳ vào yêu cầu của từng vị trí cơngviệc, nhà tuyển dụng cần phải
xem xét, quyết định nguồn tuyển dụng cũng nhưphươngpháptuyển dụng nàothìthích
hợp hơn.
3.3. Quytrìnhtuyểnmộ
Bước1:Lậpkếhoạchtuyểnmộ
Dokhơngcólựclượnglaođộngthựchiệnhếtcáccơngviệckhidoanhnghiệpmởrộngquymơ
,doanhnghiệpcầnphảituyểnthêmnhânviên.Đểnắmđượcnhucầuvềnhânviên,
doanhnghiệp
nêncânnhắccácyếutốsau:
-
Đầutiên,doanhnghiệp cầnxâydựng BảnmơtảcơngviệcvàBản tiêu
chuẩncơng việccủatấtcảcácvịtrícầnlàmtrongqtrìnhhoạtđộngkinhdoanh.
-
Bướctiếptheolàquyếtđịnhxemdoanhnghiệpsẽcầnhồnthànhbao
nhiêu nhiệm vụ. Doanh nghiệp sẽ phải đánh giá khối lượng công việc cần làm
trongmỗi lĩnh vực nhiệm vụ. Các thông tin này sẽ giúp doanh nghiệp lập kế hoạch
chonhânviêncủa mình.
-
Xácđịnhcáccáchkhácnhauđểđáp ứngđượcnhữngkỹnăngđó.
-
Khi doanh nghiệp phải xác định các nhiệm vụ cần hoàn thành, doanh
nghiệpphảinghĩ đến cáchthực hiệncácnhiệm vụđó. Sauđâylàcáccáchđể
cóđượcnhữngkỹnăngdoanhnghiệpcần:
-
Nângc a o k ỹ n ă n g c ủ a m ì n h b ằ n g c á c h t ự h ọ c h ỏ i h a y đ ú c r ú t t h ê m k i n
h
nghiệm.
-
Liênkếtvớicác DNkhác đểhọđảm nhiệmmột phầncơng việcchodoanh
nghiệp(vídụnhư dịchvụđưahàng,bánhànghốcủadoanhnghiệp).
-
Thnhâncơngcócác kỹnăngcầnthiết.
Bước2:Xác địnhnguồnvàphươngpháptuyểnmộ
Để tuyển mộ được đủ số lượng và chất lượng người lao động vào các vị tríviệc
làm cịn thiếu người, tổ chức cần cân nhắc, lựa chọn xem ở vị trí cơng việc nàonên lấy
người từ bên trong tổ chức và vị trí nào nên lấy người từ bên ngoài tổ chứcvà đi kèm
với nó là phương pháp tuyển phù hợp. Tuyển mộ từ bên ngồi hay đề
bạtngườilaođộngtừvịtrícơngviệcthấphơnlênvịtrícơngviệccaohơnlàmộtvấnđềphảixemxét kỹ
vìcáclýdosau:
-
Đốivớinhữngngườiđanglàmviệctrongtổchức,khidoanhnghiệptuyểnmộnhững người
vào
làm
việc
tại
các
vị
trí
cao
hơn
mà
vị
trí
họ
đang
nhận,sẽtạođượcđộngcơtốtchotấtcảnhữngngườilàmviệctrongtổchứcvìkhi
đảm
họbiếtsẽcócơhộiđượcđềbạthọsẽlàmviệcvớiđộnglựcmớivàhọsẽthúcđẩyqtrìnhlàmviệc
tốthơn,sẽlàmtăngsựthỏamãnđốivớicơngviệc,sẽtăngđượctìnhcảm,sựtrungthànhcủamọingười
đốivớitổchức.
Đối với nguồn tuyển mộ từ bên ngồi tổ chức, đây là những người mới đến xin
việc,nhữngngườinàybaogồm:
-
Nhữngsinhviênđãtốt
nghiệpcáctrườngđạihọc,caođẳng,trunghọc
vàdạynghề(baogồmcảnhữngngườiđãđượcđàotạoởtrongnướcvànướcngồi);
-
Nhữngngườiđangtrongthờigianthấtnghiệp,bỏviệccũ
-
Nhữngngườiđanglàmviệctạicáctổchứckhác.
Sửdụngnguồntuyểnmộtừbênngồitổchứccócácưuđiểmđólà:sốlượngphongphú,nhiềul
ựachọn,cóthểtuyểnđượcnhânsựchấtlượngcao.Tuynhiên,nhữngnhânsựnày sẽmất
thời gian lâuhơn đểhịa nhập với mơi trường làm việcsovớiphươngpháp tuyểnmộtừ
nguồnbên trongtổchức.
Bước3:Xácđịnhnơi tuyểnmộvàthờigiantuyểnmộ
Các tổ chức cần phải lựa chọn các vùng để tuyển mộ, vì đây là những yếu
tốquyết định sự thành cơng của quá trình tuyển. Đối với các loại lao động cần
chấtlượngcao,doanh nghiệptậptrungvàocácđịachỉsau:
-
Thịtrườnglaođộngđơthịnơitậptrung hầuhếtcácloạilaođộngcóchất
lượngcaocủatấtcảcácngànhnghềnhưkỹthuật,kinhtếquảnlývànhấtlàcácnghềđặcbiệt.
-
Cáctrườngđạihọc,caođẳng,trunghọc,dạynghề
-
Cáctrungtâmcơngnghiệpvàdịchvụ,cáckhuchếxuấtvàcóvốnđầutưnước
ngồi.
Khixácđịnhcácđịachỉtuyểnmộchúngtacầnphảichúýtớimột sốvấnđề
sauđây:
-
Các tổ chức cần xác định rõ thị trường lao động quan trọng nhất của
mình,màởđócónhiềuđốitượngthíchhợpnhấtchocơngviệctrong tương lai.
-
Phân tích lực lượng lao động hiện có để từ đó xác định nguồn gốc
củanhữngngườilaođộngtốt nhất.
Bước4:Chuẩnbịthủ tụcchotổchứctuyểnmộ
Bướcchuẩnbị tổchức tuyểndụngcầnxácđịnhđược
-
Cácloạivănbản,quiđịnhvềtuyểndụngcầntuântheo.
-
Sốlượngnhânviêncầntuyển.
-
Tiêuchuẩn nhânviêncầntuyển.
-
Sốlượng, thànhphần hộiđồngtuyển dụng.
-
Quyềnhạn,tráchnhiệmcủahộiđồngtuyểndụng.
Bước 5:Thôngbáo tuyển mộ
Cóthểápdụngcáchìnhthứcthơngbáotuyểndụngsau đây:
-
Thơngquavănphịng dịchvụlao động
-
Quảngcáotrênbáochí,đàiphátthanh,vơtuyếntruyềnhình.
-
Niêmyếttrướccổngdoanhnghiệp.
u cầu thơng báo nên ngắn gọn, rõ ràng, chi tiết và đầy đủ những thông tincơ
bản cho các ứng viên về tuổi tác, sức khoẻ, trình độ. Càng có nhiều ứng viên
chomộtchỗlàm việccàngcóđiềukiệnđểtuyểnchọnnhânviên phùhợp.
Bước6:Đánhgiáqtrìnhtuyểnmộ
Sau một q trình tuyển mộ thì các tổ chức cần phải đánh giá các q
trìnhtuyển mộ của mình để hồn thiện cơng tác này ngày càng tốt hơn. Trong q
trìnhđánhgiáthìcầnchúýtớinộidungvàcácchiphítuyểnmộ.Cầnchúýtớicácvấnđềsauđây:Tỷlệs
ànglọccóhợplýkhơng?Chiphítàichínhchoqtrìnhtuyểnmộcóđúngnhư
kếhoạchđãđềrakhơng? Chấtlượng củaqtrình tuyểnmộ?
3.4. Quytrìnhtuyểnchọn
Tiếp sau quá trình tuyển mộ là tuyển chọn. Tuyển chọn là khâu quan trọnggiúp
các nhà quản trị đưa ra các quyết định tuyển dụng một cách đúng đắn. Do
đó,mỗitổchứcđềucầnphảicómộtqtrìnhtuyểnchọnphùhợp.Qtrìnhtuyểnchọngồm nhiều bước.
Số
lượng
và
các
bước
trong
q
trình
tuyển
chọn
khơng
phải
cốđịnh.Nóphụthuộcvàomứcđộphứctạpcủacơngviệcvàtínhchấtcủaloạilaođộngcầntuyển
chọn.
Đểtuyểnchọnđạtkếtquảcaothìqtrìnhtuyểnchọncầncócácbướcsau:
là
Bước1:Tiếpđón ban đầuvà phỏng vấnsơ bộ
Đây là bước đầu trong quá trình tuyển chọn, là buổi gặp gỡ đầu tiên giữa
nhàtuyểndụngvàứngviên.Buổigặpgỡnàycầndiễnratrongmơitrườngthânthiện,thoải mái, thể hiện sự tơn trọng
lẫn
nhau
giữa
hai
bên.
Bước
này
nhằm
xác
lập
mốiquanhệgiữangườixinviệcvàngườisửdụnglaođộng.Quaqtrìnhnày,nhàtuyểndụng sẽ đánh giá
được
ứng
viên
đó
có
những
tố
chất
và
khả
năng
phù
hợp
với
cơngviệchaykhơng.Nếuứngviênkhơngcókhảnăngphùhợpvớicơngviệcsẽbịloạibỏngay. Để quyết
địnhnàyđượcchínhxácthìcáctiêuchuẩncầnđượcxâydựngmộtcách rõ ràng, tránh sự ảnh hưởng bởi yếu tố
chủ quan của người phỏng vấn. Nhữngcâu hỏi của cán bộ tuyển dụng nên hướng vào
đánh giá sơ bộ về động cơ xin việc vànănglựchiệncócủaứngviên.Nhữnglýdochínhđểloạibỏứngviênởbước
nàylàhọchưađápứngđượccácucầuvềgiáodụcđàotạo,kinhnghiệmcơngtác,nănglựcnghiệpvụ,…
Bước2:Sànglọcqua đơnxinviệc
Đểthamgiavàoqtrìnhtuyểnchọn,cácứngviênđềuphảinộpđơnxinviệc.Đơn xin việc thường
đượccáctổchứcthiếtkếtheomẫucósẵnmộtcáchkhoahọcvà chi tiết để tiết kiệm thời gian lựa chọn ứng
viên. Đơn xin việc bao gồm các thơngtinnhư:thơngtincánhân,thơngtinvềqtrìnhhọctập,đàotạo,cáckỹnăng,
kinhnghiệmcơngtácvàqtrìnhlàmviệc,cácđặcđiểmtâmlýcánhân,sởthích,…Ứngviên có trách
nhiệmđiềnđầyđủthơngtinvàomẫuđơnđó.Cácthơngtinnàyđượcđối chiếu với bản mô tả công việc và bản
yêu cầu của công việc đối với người thựchiện. Từ đó, tổ chức có những hiểu biết ban
đầu
về
ứng
viên,
lựa
chọn
ra
những
hồsơcóchấtlượngvàloạibớtmộtsốứngviênkhơngđápứngđượcucầucơngviệc.
Bước3:Cáctrắcnghiệmnhânsựtrongtuyểnchọn
Cáctrắcnghiệmnhânsựgiúpcácnhàtuyểndụngnắmđượccáckếtquảkháchquan về các đặc trưng
tâm
lý
của
con
người
như:
khả
năng
bẩm
sinh,
sở
thích,
cátính,…
Quatrắcnghiệmnhânsự,nhàtuyểndụngsẽtìmhiểuđượccácđặctrưngđặcbiệttrongthựchiệncơngviệccủa
từng
cá
nhân,
các
cơng
việc
có
tính
chất
thù.Trắcnghiệmnhânsựgiúppháthiệnnhữngkhảnăngtiềmẩn,dựđốnđượckếtquả
đặc
thực hiện công việc trong tương lai của các ứng viên. Các bài trắc nghiệm phải đượcxây
dựng
bởi
những
người
am
hiểu
về
cơng
việc,
họ
đã
nghiên
cứu
kỹ
về
cơng
việcthơngquabảnmơtảcơngviệcvàbảnucầucủacơngviệcđốivớingườithựchiện.Trênthựctếcón
hiềuloạitrắcnghiệmvàngườitathườngsửdụngcácbàitrắcnghiệmbằngchính
cơngviệcmàsaunàycácứngviênphảilàmvàlàbàitrắcnghiệm mẫu.
Trắcnghiệmnhânsựgồmcó:trắcnghiệmthànhtích,trắcnghiệmvềkhảnăngvà năng khiếu, trắc
nghiệmvềtínhcáchvàsởthích,trắcnghiệmvềtínhtrungthực,trắcnghiệmyhọc,…
Bước4:Phỏngvấntuyểnchọn
Phỏng vấn tuyển chọn là q trình giao tiếp giữa nhà tuyển dụng và các
ứngviên. Quá trình phỏng vấn tạo cơ hội để nhà tuyển dụng thu thập được các thông
tincủa ứng viên một cách cụ thể, rõ ràng. Phương pháp phỏng vấn giúp ta khắc
phụcđược những nhược điểm mà việc nghiên cứu đơn xin việc không nắm được.
Đồngthời, qua buổi phỏng vấn, nhà tuyển dụng sẽ giới thiệu được nhiều thơng tin về
cơngtymìnhtớicác ứng viên.
Bước5:Khámsứckhỏevàđánhgiáthểlựccủacácứngviên
Các ứng viên dù có đáp ứng đầy đủ các yếu tố về trình độ giáo dục đào tạo, kinh
nghiệm công tác, hiểu biết, thông minh, tư cách tốt nhưng có sức khoẻ
khơngđảmbảothìtổchứccũngkhơngnêntuyểndụng.Bướcnàyđượctiếnhànhnhằmđảmbảorằngcác
ứngviêncóđủsứckhoẻđểlàm việclâudàivớitổchứcvàtránhnhữngđịihỏikhơngchínhđángcủangườiđược
tuyển
về
việc
đảm
bảo
sức
khoẻ.
Phịngnhânsựsẽcungcấpcáctiêuchuẩnvềthểlựccầnthiếttươngứngvớitừngvịtrícơngviệc cho các
chungiaytế.Họsẽdựavàođóđểxemxétứngviêncóđủsứckhoẻđể làm việc cho tổ chức hay khơng? Bước
này cần được thực hiện khách quan, tránhhiệntượnghình thức, qua loa.
Bước6:Phỏngvấnbởingườilãnhđạotrựctiếp
Ngườilãnhđạotrựctiếpsẽphỏngvấnđểkiểmtralạinănglựccủaứngviên.
Bướcnàygiúpứngviênvànhàquảnlýtrongtươnglaicóthểhiểunhau,dễhợptác
với nhau trong công việc hơn. Phỏng vấn bởi người lãnh đạo trực tiếp sẽ đảm
bảođượcsự thốngnhất giữa bộphậntuyểnchọn vànơisử dụnglao động.
Bước7:Thẩm tracácthơngtinthu đượctrongq trìnhtuyểnchọn
Mục đích của bước này là xác định độ tin cậy của các thông tin thu được
quacácbướctuyểnchọn.Cácthơngtinthuđượcsaukhithẩmtralàcăncứquantrọngđểnhàtuyểndụng
đưaraquyếtđịnhcuốicùng.Cónhiềucáchđểthẩmtrathơngtinnhư:traođổivớingườiquảnlýcũcủaứngviên,đếnnơi
đãcấpcácvănbằng,chứngchỉđểtìmhiểuthơng tin,…
Bước8:Tham quancơngviệc
Những ứng viên đã vượt qua các bước trên sẽ được tổ chức giới thiệu về
quytrình làm việc, tham quan hoặc nghe giải thích đầy đủ về các cơng việc mà sau
nàyhọ sẽ phải làm. Qua đó, người xin việc biết được một cách khá chi tiết về cơng
việctrong tương lai của mình như: mức độ phức tạp, mức lương, các điều kiện làm
việc,môi trường làm việc,… Từ đó họ sẽ đưa ra những quyết định cuối cùng về việc
làmmộtcáchđúngđắnnhất.Đồngthời,tổchứccũngtránhđượctìnhtrạngnhânviênbỏviệc do thực tế
cơngviệckhơngnhưhọtưởngtượngtrongqtrìnhtìmkiếm,xinviệclàm.
Bước9:Ra quyếtđịnhtuyểnchọn(tuyểndụng)
Đây là bước cuối cùng của quá trình tuyển chọn. Hội đồng tuyển chọn sẽ đưara
quyếtđịnhtuyểndụngaitrongsốnhữngứngviênthamgiatuyểnchọn.Khiđãcóquyếtđịnhtuyểndụng,ngườisửdụnglaođộngvàngườilao
độngsẽtiếnhànhkýhợp đồng lao động. Cơ sở pháp lý của hợp đồng lao động là Bộ luật lao
động do nhànướcbanhành.Nộidungcủahợpđồnglaođộngphảithểhiệnrõquyềnlợivànghĩavụcủahaibênnhư:tiềnlương,thờigian
làm
việc,
bảo
hiểm
xã
hội,
thời
gian
thửviệc,…
Kếtthúcgiaiđoạnthửviệc,ngườiquảnlýtrựctiếpsẽnhậnxétđánhgiánhânviênmới.Nếuhọlàmtốtthì
hợpđồngsẽđượctiếptục.Ngượclạithìcóthểkếtthúchợpđồng.
4. Cácyếutốảnhhưởngđếnquytrìnhtuyểndụngnhânlựctrongtổchức
4.1. Cácyếutốbên trongtổchức
- Uytíncủatổchức
Những tổ chức có uy tín, được ứng viên đánh giá càng cao thì càng có
khảnăngthuhútđượcnhiềuứngviêngiỏi.Tâmlýchungcủangườixinviệclàmuốntìmđượccơngviệctốt,
ổn định. Những tổ chức có uy tín trên thị trường sẽ có khả năngcung cấp những cơng việc thoả mãn những
mong muốn đó. Vì vậy, người lao độngthường chú trọng nộp đơn xin việc vào các tổ
chức
có
uy
tín.
Ngược
lại,
những
tổchứcbịứngviênđánhgiáthấpthườngcóítứngviênvàkhảnăngthuhútđượcnhữngứngviêngiỏikhơ
ng lớn.
-
Khảnăngtàichính củadoanhnghiệp
Khảnăngtàichínhcủadoanhnghiệpảnhhưởngđếnchiphímàdoanhnghiệpdựđịnhsẽchitrảcho
hoạt
động
tuyển
dụng.
Những
doanh
nghiệp
có
khả
năng
tàichínhlớnsẽsẵnsàngđầutưlượngchiphílớnđểxâydựngmộtquytrìnhtuyểndụngsao cho đạt hiệu quả
caonhất.Nhờđó,tổchứcthuhútđượcnhiềuứngviênhơn.Đồng thời, những tổ chức có tiềm lực về tài chính
sẽ có khả năng chi trả lương caovà ổn định. Tiền lương và mức độ đóng góp của nhân
viên
cho
doanh
nghiệp
có
mốiquanhệtươnghỗ.Việctrảlươngcaochínhlàyếutốtạođộnglựctốtđểnhữngngườilaođộnggiỏinộ
pđơn xinviệcvàonhữngvịtrítrốngtrong tổchức.
-
Quảngcáovàcácmốiquanhệxãhội
Quảng cáo khơng chỉ là hình thức quảng bá sản phẩm, hàng hố dịch vụ, lĩnh vựchoạt
động kinh doanh mà cịn gây dựng được hình ảnh, uy tín của tổ chức trên thịtrường.
Ngày nay, nhiều tổ chức đầu tư một lượng chi phí lớn cho việc quảng
cáo.Nhờđómàmọingười
đềubiếtđếntổchức.Đâycũnglàmộtcáchđểtổchứcthuhútđượcnhiềuứng viên.
-
Cácchínhsáchnhânsự,bầukhơngkhívănhốcủacơngty,cácquanhệvới
cơngđồn
Những cơng ty có chính sách nhân sự cơng bằng hấp dẫn, chế độ đãi ngộ
tốtthường thu hút được nhiều lao động và giữ chân được những người tài ở lại với
tổchứcmình. Nhữngtổ chức theođuổi chính sách thăng tiến,đề bạt nội bộ đãtựmình
hạnchếsốlượngứngviênchocáccơngviệc, đặcbiệtlàcácchứcvụquantrọng.Do
đó,họthườngkhócónhữngứngviêntốtnhấtchocáccơng việc.
Hoạt động tuyển dụng cịn bị ảnh hưởng bởi cơng tác cơng đồn. Cơng
đồnlàlựclượngbảovệ,đạidiệnchongườilao
động.Cơngđồnsẽcóphảnứngnếucáccấpquảntrịtuyểndụngnhânlựcthiếubìnhđẳng
hoặcphânbiệtđốixử.
Đồng thời, bầu khơng khí văn hố của tổ chức cũng tác động lớn đến
tuyểndụng.Vănhốtổchứclàmónăntinhthần,chấtkeođồnkết,làniềmtựhàochomỗicánbộ,cơngn
hânviêntrongtổchức.Mộttổchứccóbầukhơngkhínăngđộng,đồnkết,trẻtrung,kíchthíchsángtạo
thìcấpquản trịsẽtuyển chọnđượcnhiềunhân tài.
-
Quanđiểmcủacácnhàquảntrịtrongtuyển dụng
Cácnhàtuyểndụngphảilànhữngngườicóchunmơncao,amhiểuvềcơngtáctuyểndụng.Họcó
thểtạođượcbầukhơngkhíthoảimáiđểứngviêncóthểbộclộ hết năng lực của mình. Từ đó, nhà tuyển dụng
mới đưa ra được những quyết địnhđúngđắn.
Hoạt động tuyển dụng phải được tiến hành công khai và bình đẳng với mọiứng
viên. Nhà tuyển dụng phải cơng bằng thì mới đảm bảo tuyển được những ngườithựcsựcó
nănglực,phùhợpvớicơngviệc.Ngượclại,nhữngnhàtuyểndụngthiếucơng bằng sẽ tuyển lựa lao động phụ thuộc
vào các mối quan hệ riêng, tuyển nhữngngười lao động không phù hợp với công việc,
khơng đáp ứng được các tiêu chuẩntuyểnchọn củatổ chức,làmgiảmhiệuquảcủa
hoạtđộngtuyểndụng.
4.2. Yếutốbênngồi
-
Thịtrườnglaođộng
Doanhnghiệpcầnnhìnnhậnđượcmốiquanhệgiữacungvàcầuvềloạilao
độngmàdoanhnghiệpđangsửdụng.
Khicunglaođộnglớnhơncầulaođộngsẽdẫnđếndưthừalaođộng.Thườngthìkhitỷlệlaođộngthấtnghiệp
càngcaothìnguồncungcấpứngviêncàngnhiềuvàtổchức càng dễ tuyển nhân viên. Cùng một cơng việc
sẽ có nhiều người nộp đơn xinviệc và nhà quản trị sẽ có cơ hội để lựa chọn được
những
ứng
viên
phù
hợp
vớicơngviệc.ỞViệtNam,dânsốpháttriểnnhanh,lựclượnglaođộnghàngnămcần
nhất
việc làm ngày càng đơng. Đây chính là một điều kiện thuận lợi cho các nhà tuyểndụng.
Ngược lại, nếu cung lao động nhỏ hơn cầu lao động thì cơng tác tuyển dụng sẽ gặpkhó
khăn. Nhà quản trị cần chớp lấy cơ hội tuyển dụng để đảm bảo ứng viên
đượclựachọnvẫnđápứngđủyêucầuđãđượcđặtramàkhôngbịđốithủcạnhtranh“nẫngtaytrên”.
-
Sựcạnhtranhcủacáctổchứctrênthịtrường
Trong nền kinh tế thị trường, các tổ chức không phải chỉ cạnh tranh về
sảnphẩm, hàng hố dịch vụ mà cịn cạnh tranh về số lượng và chất lượng nguồn
nhânlực.Nguồnnhânlựclàtàisảnqgiánhấtmà
cáctổchứcphảilogìngiữ,duytrìvàpháttriển.Đểthựchiệnđượcđiềuđó,cáctổchứcphảicóchínhsác
hnhânsựhợplý,chếđộđãingộtốtthìmớithuhútđượcnhântài,giữchânđượcnhânviênởlạivớimình. Nguồn nhân lực
giỏi chính là yếu tố quyết định sự thắng lợi của tổ chức trongđiềukiệnthịtrườngcạnhtranhkhốcliệt.
Tổchứcnàocàngcósứcmạnhtrongcạnhtranh thì càng thu hút được nhiều nhân tài. Ngược lại, nếu
chính
sách
đãi
ngộ
khơngtốtthìtổchứcsẽdễmấtnhântàimàviệctuyểndụngđượcnhữngngườitươngđươnglàkhơngdễ
dàng, lại tốn thờigian vàtiềnbạc.
-
Luậtphápcủa chính phủ
Luật lao động của nước ta đã được ban hành và áp dụng từ tháng một năm1995.
Luật pháp có ảnh hưởng lớn đến hoạt động tuyển dụng nhân lực. Các tổ
chứccầnphảitnthủ luậtpháp trong việctuyển dụng,kýkếthợpđồng laođộng.
-
Quanđiểmcủaxãhộivềnghềnghiệp,vịtrícơng việc
Cácvịtrícơngviệcmởranhiềucơhộthăngtiến,đemlạimứcthunhậpcao,…sẽthuhútnhiềuứngviên
tham
gia
nộp
đơn
xin
việc.
Ngược
lại,
những
cơng
việc
bịđánhgiálànhàmchán,thunhậpthấp,ítcócơhộithăngtiến,nguyhiểm,vịtríxãhộithấp,… sẽ khó thu hút
được
nhiều
ứng
viên.
Ngay
cả
khi
thất
nghiệp
việclàmkhókiếmthìnhiềungườivẫnkhơngchấpnhậnlàmnhữngcơngviệcnhưvậy.
-
Tìnhtrạngnềnkinhtế
gia
tăng,