giải pháp hạn chế, ngăn chặn xu hướng phát triển của chủ nghĩa cá nhân cực đoan và phát huy tinh thần tập thể, tính cộng đồng sẵn có trong truyền thống văn hóa dân tộc ở việt nam hiện nay

Bài tiểu luận nhóm 2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KINH TẾ CHÍNH TRỊ

PHÂN PHỐI THU NHẬP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ Ở
VIỆT NAM
Đề tài:
GIẢI PHÁP HẠN CHẾ, NGĂN CHẶN XU HƯỚNG PHÁT
TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA CÁ NHÂN CỰC ĐOAN VÀ PHÁT HUY
TINH THẦN TẬP THỂ, TÍNH CỘNG ĐỒNG SẴN CÓ TRONG
TRUYỀN THỐNG VĂN HÓA
DÂN TỘC Ở VIỆT NAM HIỆN
NAY
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN:
Hồ Lê Phương Thảo 1. Chu Thị Huyền
2. Trần Thị Hường
3. Hồ Huy Lục
4. Phan Văn Khởi
5. Nguyễn Mạnh Hùng
LỚP: K44 KTCTA. MỞ ĐẦU
Lớp K44KTCT Page 1
Huế, 2013
Bài tiểu luận nhóm 2
ất nước Việt Nam đã từng chịu không biết bao nhiêu gian nan, khó khăn:
giặc ngoại xâm, bão lụt, hạn hán, mất mùa đói kém… Cứ mỗi lần cùng.
nhau trải qua hoạn nạn khó khăn, nhân dân ta lại càng khắc sâu hơn tình
đoàn kết dân tộc, tình hữu nghị cộng đồng. Vậy mà ngày nay, dưới tác động của cơ
chế thị trường và sự diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, tinh thần đoàn kết ấy đã
mai một dần và có dấu hiệu của lòng ích kỉ, hẹp hòi, chủ nghĩa cá nhân. Bác Hồ từng
nói: “Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp
dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca

ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Chủ nghĩa cá
nhân chính là kẻ thù có sức tàn phá ghê gớm đối với đạo đức của mỗi người, đó là việc
ngại khó khăn, gian khổ, ham hố địa vị, lối sống xa hoa, thiếu trách nhiệm, thiếu tự
giác rèn luyện phấn đấu, thiếu tinh thần tập thể. Đất nước ta đang trong thời kì đổi
mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội
dân chủ, công bằng, văn minh, bên cạnh đa số cán bộ Đảng viên luôn có phẩm chất
chính trị tốt, bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức lối sống cách mạng trong sáng, lành
mạnh, vẫn còn một bộ phận mang nặng chủ nghĩa cá nhân. Xuất phát từ nhận định đó
nghị quyết TW 6 khóa VIII đã chỉ rõ “tăng cường giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo
đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, các tổ chức Đảng phải thường xuyên giáo dục,
quản lí, kiểm tra cán bộ, đảng viên viên về đạo đức lối sống. Cán bộ Đảng viên phải tự
giác rèn luyện đạo đức, lối sống cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, đề cao tinh thần
đoàn kết chống chủ nghĩa cá nhân”. Vì vậy muốn xây dựng một xã hội vững mạnh
và phát triển thì chúng ta phải loại bỏ chủ nghĩa cá nhân trong tư tưởng mỗi con
người, bởi chủ nghĩa cá nhân thức sự là mối nguy hại đối với nhân cách mỗi con
người, nó làm thái hóa biến chất về bản chất, làm mất đi tính chủ động rèn luyện, sáng
tạo, đánh mất tinh thần tập thể, đồng đội, đồng chí mà trước kia ông cha ta đã có. Bất
cứ việc gì dù lớn hay nhỏ, muốn thành công trước hết phải dựa vào tình đoàn kết của
các cá nhân trong một tổ chức. Như vậy, đối lập với thành công là thất bại, đối lập với
chủ nghĩa tập thể là chủ nghĩa cá nhân, do đó nếu không muốn thất bại thì ngay từ bây
giờ hãy loại bỏ chủ nghĩa cá nhân ra khỏi tư tưởng của mỗi chúng ta. Xuất phát từ vấn
đề trên, nhóm chúng tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “giải pháp hạn chế, ngăn chặn
xu hướng phát triển của chủ nghĩa cá nhân cực đoan và phát huy tinh thần tập thể,
tính cộng đồng sẵn có trong truyền thống văn hóa dân tộc ở Việt Nam hiện hay”.
Đ
B. NỘI DUNG
Lớp K44KTCT Page 2
Bài tiểu luận nhóm 2
I. Một số vấn đề lý luận về chủ nghĩa cá nhân cực đoan và tinh thần tập thể, cộng
đồng

1. Chủ nghĩa cá nhân cực đoan
1.1. Quan niệm về chủ nghĩa cá nhân cực đoan
Bằng các cách tiếp cận khác nhau,ta có được những khái niệm khác nhau về chủ
nghĩa cá nhân:
- Khái niệm chủ nghĩa cá nhân lần đầu tiên được các nhà xã hội Pháp theo đuổi học
thuyết Saint- Simon sử dụng để mô tả cái mà họ tin là nguyên nhân của sự phân rã xã
hội Pháp sau cách mạng 1789.
- Các nhà xã hội chủ nghĩa theo học thuyết của Saint-Simon lại nhìn nhận chủ nghĩa cá
nhân là một hình thức của chủ nghĩa “vị kỉ” hoặc “vô chính phủ”, hay là sự bóc lột tàn
nhẫn giữa con người với chính con người trong xã hội hiện đại.
- Theo cách hiểu của các nhà tư bản phương Tây thì chủ nghĩa cá nhân được hiểu là:
Chủ nghĩa cá nhân hay còn gọi là cá nhân chủ nghĩa là một thuật ngữ được sử dụng để
mô tả một cách nhìn nhận trên phương diện xã hội, chính trị hoặc đạo đức trong đó
nhấn mạnh đến sự độc lập của con người và tầm quan trọng của tự do và tự lực của
mỗi cá nhân.
- C.Mác và Ăngghen lại có quan điểm đối lập, ông cho rằng chủ nghĩa cá nhân là sự hủy
hoại, chà đạp sự phát triển của đa số các cá nhân khác, chỉ có cộng đồng, chỉ có xã hội
thì mỗi cá nhân mới có phương diện để phát triển toàn diện, chỉ có trong cộng đồng
mới có thể có tự do cá nhân.
Những người theo chủ nghĩa cá nhân chủ trương không hạn chế mục đích và ham
muốn cá nhân. Họ phản đối sự can thiệp từ bên ngoài lên sự lựa chọn của cá nhân- cho
dù sự can thiệp đó là của xã hội, Nhà nước hoặc bất kì một nhóm hay thể chế nào
khác. Chủ nghĩa cá nhân có mối quan hệ phức tạp với chủ nghĩa vị kỉ (hiểu đơn
giản là ích kỉ). Một số các nhà cá nhân chủ nghĩa lại tranh luận rằng, vị kỉ là
“tính tương đối của đạo đức” và mô tả tính ích kỉ là một bản chất tốt.
Chủ tịch Hồ Chí Minh có nói: “Chủ nghĩa cá nhân là việc gì cũng chỉ lo cho lợi ích
riêng của mình, không quan tâm đến lợi ích chung của tập thể. Miễn là mình béo,
mặc thiên hạ gầy. Nó là mẹ đẻ ra tất cả mọi tính hư nết xấu như: lười biếng, suy bì,
Lớp K44KTCT Page 3
Bài tiểu luận nhóm 2

kiêu căng, kèn cựa, nhút nhát, lãng phí, tham ô Nó là kẻ thù hung ác của đạo đức
cách mạng”
 Dựa theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng ta có
thể rút ra rằng: Chủ nghĩa cá nhân cực đoan là một thuật ngữ dùng để mô tả một cách
nhìn nhận trên phương diện xã hội, chính trị hoặc đạo đức, là một kiểu thế giới quan,
nhân sinh quan trên cơ sở tuyệt đối hóa vai trò và lợi ích cá nhân, đề cao tự do cá
nhân, tách rời và đối lập, làm tổn hại đến lợi ích của cộng đồng, xã hội, trong đó có
lợi ích của chính cá nhân.
1.2. Nguồn gốc của chủ nghĩa cá nhân cực đoan
- Trong lịch sử nhân loại, chủ nghĩa cá nhân đã được hình thành dần dần cùng với sự
xuất hiện của chế độ tư hữu và việc phân chia xã hội thành giai cấp. Chủ nghĩa cá nhân
với những biểu hiện của nó xuất hiện từ thời Hy Lạp-La Mã; tuy nhiên, phải thời kì
phát triển phong trào hoá phục hưng và triết học khai sáng thì chủ nghĩa cá nhân mới
trở thành luồng tư tưởng mạnh mẽ, mang tính cách mạng và làm khuynh đảo xã hội
phương Tây truyền thống. Chủ nghĩa cá nhân được coi là sản phẩm của xã hội tư bản
và đã từng đóng vai trị tích cực trong sự phát triển của xã hội tư bản. Lúc đầu, chủ
nghĩa cá nhân xuất hiện như trạng thái đối lập với chế độ chính trị, nó nói đến tính độc
lập của con người, sự nỗ lực vươn lên của cá nhân, quyền tự do, dân chủ của cá nhân
trong lòng xã hội. Ở thời kì này, con người cần có ý thức cá nhân, cần có những người
dám nói lên chính kiến của mình cho dù điều đó trái với những gì mà cả xã hội đang
tin theo, đó là chủ nghĩa cá nhân theo hướng tích cực. Vì thế, chủ nghĩa cá nhân có tác
dụng thúc đẩy sự phát triển của lịch sử và sự tiến bộ của xã hội.
- Khi xã hội xuất hiện lợi ích cá nhân đối nghịch, xung đột với lợi ích xã hội, cũng là lúc
chủ nghĩa cá nhân bắt đầu hình thành. Chính sự xung đột đó đã bắt đầu nhen nhúm lên
ngọn lửa cá nhân, sống vì cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân là sự đối nghịch giữa cá nhân
với xã hội, bắt lợi ích xã hội phục tùng lợi ích cá nhân, đặt lợi ích cá nhân lên tất cả.
Nhất là khi chủ nghĩa tư bản bắt đầu hình thành với những tích lũy về kinh tế và những
món lời khổng lồ của số ít người đối lập với lợi ích của xã hội. Tài sản của họ có được
dựa trên sự bóc lột sức lao động của những người công nhân. Gần như toàn bộ của cải
của xã hội được sở hữu bởi số ít người, còn phần đông những người lao động trực tiếp

tạo ra của cải lại không có gì trong tay vì thế đã nảy sinh những mâu thuẫn trong xã
hội. Số ít người nắm trong tay phần lớn của cải của xã hội vì muốn bảo vệ lợi ích của
Lớp K44KTCT Page 4
Bài tiểu luận nhóm 2
mình mà vi phạm vào lợi ích của xã hội, vì quyền lợi của mình mà xâm phạm quyền
lợi của người khác, do đó đã hình thành nên chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa cá nhân
lúc này trở thành tiêu cực hay ta còn gọi là chủ nghĩa cá nhân cực đoan.
- C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng, chỉ có trong cộng đồng (với những người khác) thì
mỗi cá nhân mới có những phương tiện để phát triển toàn diện những năng khiếu của
mình. Chỉ có trong cộng đồng mới có thể có tự do cá nhân. Nhưng trong các xã hội
trước chủ nghĩa xã hội, cá nhân chỉ phát triển trong khuôn khổ của giai cấp thống trị và
trong chừng mực họ là những cá nhân của giai cấp ấy. Sự phát triển của một thiểu số
cá nhân đã chà đạp, hủy hoại sự phát triển của đại đa số cá nhân khác. Một thiểu số cá
nhân trong xã hội do nắm tư liệu sản xuất, lại nhân danh xã hội, nhân danh nhà nước,
nhân danh cộng đồng nhưng thực chất chỉ là thứ “cộng đồng giả”, thống trị các cá
nhân. Vì vậy, ở các xã hội trước, cộng đồng là xiềng xích và các cá nhân đã chống lại
cộng đồng.
1.3. Biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân cực đoan
- CNCN cực đoan biểu hiện dưới nhiều hình thức, trong mọi khía cạnh, mọi lĩnh vực,
nhưng tựu trung có thể thấy, người mang tư tưởng CNCN cực đoan là muốn mọi
người vì mình, muốn mình là “trung tâm”, “trong đầu luôn thể hiện cái tôi là trên hết”
và không muốn ai hơn mình; đòi hưởng thụ, đòi thỏa mãn ham muốn cá nhân; không
muốn khổ trước, sướng sau mọi người.
- Bác Hồ đã chỉ ra “Họ yêu cầu hưởng thụ, yêu cầu nghỉ ngơi, họ muốn lựa chọn công
tác theo ý thích cá nhân mình, không muốn làm công tác mà đoàn thể giao phó cho họ.
Họ muốn địa vị cao, nhưng lại sợ trách nhiệm nặng” từ những phân tích đó Bác cũng
chỉ ra những ai như thế, những cá nhân có tư tưởng như vậy là bị CNCN thao túng
“dần dần tinh thần đấu tranh và tính tích cực của họ bị kém sút, chí khí anh dũng và
phẩm chất tốt đẹp của người cách mạng cũng kém sút; họ quên rằng tiêu chuẩn số một
của người cách mạng là quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng cho cách mạng” từ đó

chúng ta thấy rằng trong nền kinh tế thị trường, những mặt trái của cơ chế sẽ tác động
vào mỗi người trong từng lúc, từng nơi, tác động vào mọi ngõ ngách cuộc sống, nếu
không có quan điểm lập trường vững vàng, thì không sao tránh khỏi, sẽ bị sa ngã là
điều tất yếu.
- CNCN cực đoan còn là thái độ kiêu ngạo, công thần, quan liêu, Bác chỉ ra: một số ít
đảng viên bị CNCN trói buộc…họ phê bình người khác mà không muốn người khác
phê bình họ; họ không tự phê bình hoặc phê bình không thật thà, nghiêm chỉnh; họ sợ
Lớp K44KTCT Page 5
Bài tiểu luận nhóm 2
tự phê bình sẽ mất thể diện, mất uy tín. Họ không lắng nghe ý kiến của quần chúng, họ
xem khinh những cán bộ ngoài Đảng. Ta thấy, tự cá nhân những cán bộ như vậy đã
đánh mất niềm tin của mọi người. Bản thân những người đó tự xem mình cái gì cũng
giỏi, xa rời quần chúng, không muốn học hỏi quần chúng, mà chỉ muốn làm thầy thiên
hạ, họ mắc bệnh quan liêu, mệnh lệnh. Những người như vậy còn tự cho mình được
quyền hành động tự do, vô tổ chức, Bác nêu rõ: những đối tượng cán bộ như thế làm
giảm sút niềm tin, ngăn trở sự nghiệp của Đảng, cản trở bước đi lên của Cách mạng.
Trong giai đoạn hiện nay, đó là tình trạng không chấp hành chỉ thị, nghị quyết, trên
bảo dưới không nghe; hoặc mặc dù được phổ biến quán triệt vì sự nghiệp chung, tổng
thể, nhưng khi thực hiện lại nửa vời, làm qua loa, đại khái, chiếu lệ.
Như phân tích, CNCN có lúc biểu hiện một cách tinh vi, kín đáo, nhưng cũng có
những lúc thể hiện một cách trắng trợn, lộ liễu, từ đó Bác nói: CNCN cực đoan nó làm
cho một số cán bộ, đảng viên xa rời Đảng, thậm chí phá hoại chính sách, kỷ luật của
Đảng; làm cho một số cán bộ, đảng viên tha hóa, mất phẩm chất, đạo đức. Dẫn đến đẻ
ra hàng trăm thứ “bệnh nguy hiểm”: bè phái, quan liêu, mệnh lệnh, chủ quan, tham ô,
lãng phí…dẫn đến mất lòng tin của dân đối Đảng, đối với chế độ.
2. Tinh thần tập thể, cộng đồng
2.1. Quan niệm về tinh thần tập thể, cộng đồng
Tinh thần tập thể, cộng đồng là thuật ngữ dùng để mô tả bất cứ một cách nhìn nhận
nào về mặt đạo đức, chính trị hay xã hội nếu như cách nhìn nhận đó nhấn mạnh đến sự
phụ thuộc qua lại giữa con người với nhau và tầm quan trọng của tập thể chứ không

phải là của từng cá nhân riêng rẽ. Các nhà theo đuổi chủ nghĩa tập thể tập trung vào
cộng đồng hoặc xã hội và tìm kiếm các cách sắp xếp ưu tiên sao cho các mục đích của
cả nhóm luôn được ưu tiên cao hơn các mục tiêu của từng cá nhân.
Những kết quả nghiên cứu của G. Hofstede thường được sử dụng làm khung cho
những công trình nghiên cứu về các vấn đề văn hóa trong doanh nghiệp và quản lý
kinh tế. Khung đó đề ra một số yếu tố khiến cho các nền văn hóa dân tộc khác nhau.
Trong những yếu tố đó, yếu tố so sánh tính cá thể, tính cộng đồng có tầm quan trọng
đặc biệt. Hofstede xếp Bắc Mỹ và Tây Âu vào loại văn hóa đậm tính cá thể, các nước
châu Á, châu Phi và Nam Mỹ vào loại đậm tính cộng đồng
Lớp K44KTCT Page 6
Bài tiểu luận nhóm 2
 Cách hiểu khái niệm “Tính cộng đồng của người Việt” hiểu theo nghĩa rộng thông
thường tiếng Việt, đó là ý thức và tình cảm gắn bó người tộc Việt với nhau (tức là tính
cộng đồng dân tộc Việt), là hệ thống tư tưởng yêu nước (Trần Văn Giàu).
Theo nghĩa hẹp của bộ môn Nhân học văn hóa (Cultural anthropology), tính cộng
đồng chỉ sự gắn bó với từng nhóm trong cộng đồng dân tộc lớn… (in-group: gia đình,
thân tộc, tôn giáo…) gần như tính tập thể.
Không đi sâu vào lý luận, ta có thể xếp văn hóa Việt vào loại hình văn hóa đậm tính
cộng đồng. Cũng phải nhắc lại là khái niệm tính cộng đồng này của nhân học văn hóa
chỉ sự gắn bó với những nhóm (in-group): như gia đình, làng, xã, tổ chức xã hội, tôn
giáo… trong cộng đồng dân tộc lớn, với sự tin tưởng là sẽ được những nhóm ấy che
chở cho sự gắn bó ấy. Dù hiểu khái niệm tính cộng đồng theo nghĩa nào, cũng có thể
coi “tính cộng đồng” là một nét văn hóa Việt.
2.2. Biểu hiện của tinh thần tập thể, cộng đồng
 Tính cộng đồng đặc trưng cho tinh thần đoàn kết tương trợ, tình tập thể hoà đồng, nếp
sống dân chủ bình đẳng.
 Đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân: Hưởng ứng phong trào “Cả nước chung sức
xây dựng nông thôn mới”, với việc nhận thứcsâu sắc được rằng đây là một chủ trương
lớn của Đảng và Nhà nước, là thời cơ thuận lợi để nâng cao đời sống, vật chất tinh
thần cho nhân dân ở nông thôn thì nhiều hộ gia đình đã tự nguyện hiến đất để xây

dựng đường giao thông và nhiều công trình quan trọng khác.
2.3. Tinh thần tập thể, cộng đồng trong truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam
Các nhà nghiên cứu Việt Nam đều thống nhất là giá trị văn hóa chủ yếu của người
Việt là tính cộng đồng với nghĩa là tinh thần cộng đồng dân tộc. Xin điểm qua sự biến
diễn của tính cộng đồng Việt qua các thời kỳ lịch sử và dấu ấn tích cực hoặc tiêu cực
của nó cho đến nay.
 Do địa lý, lịch sử, người Việt đã phải sớm tập hợp nhau chống thiên tai và ngoại xâm
nên tính cộng đồng cao. Tính cộng đồng này, qua hàng nghìn năm, được nuôi dưỡng
bởi nhiều giá trị văn hóa tạo ra những truyền thống gắn bó người dân, có những yếu tố
văn hóa này, như một nhà nghiên cứu Nhật nhận định: “Giống như gió; chúng ta sống
trong gió nhưng không nhìn thấy gió”.
 Phát huy chủ nghĩa yêu nước và truyền thống đại đoàn kết dân tộc, ý thức độc lập tự
chủ, tự cường, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc là những giá trị tinh thần cao đẹp của dân tộc
Lớp K44KTCT Page 7
Bài tiểu luận nhóm 2
Việt Nam. Những giá trị này đã được giữ gìn, bảo lưu sáng tạo, và phát huy qua các
thế hệ trở thành truyền thống văn hóa dân tộc, là cơ sở để liên kết xã hội và liên kết
các thế hệ, tạo nên sức sống bất diệt của dân tộc Việt Nam.
Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, truyền thống yêu nước và đại đoàn kết dân tộc
đóng vai trò nền tảng và là động lực để chúng ta xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy,
kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa tiêu biểu, truyền thống lịch sử tốt đẹp của
dân tộc, bổ sung vào đó những nội dung mới, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh là yêu cầu
hàng đầu đối với việc xây dựng nền văn hóa hiện nay.
 Xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là một yêu cầu
cần thiết trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập
quốc tế. Phương hướng phát triển này vừa giữ gìn và phát huy được bản sắc và bản
lĩnh văn hóa dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để phát triển không
ngừng, đạt tới trình độ tiên tiến của các nước trong khu vực và thế giới.
2.4. Ưu, nhược điểm của tính cộng đồng

 Ưu điểm
 Ưu điểm của tính cộng đồng là dễ quy tụ được 1 tập thể đoàn kết, gắn bó để đạt được
mục tiêu chung.
 Tính cộng đồng là 1 trong những bản tính nguyên thủy của con người. Con người từ
thời "ăn lông ở lỗ" đã sống thành 1 cộng đồng, tập thể từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho
việc truyền đạt các kĩ năng sinh tồn, kích thích cho quá trình tiến hóa. Cũng từ đó mà
dần dần hình thành các mô hình xã hội từ dạng sơ khai cho đến phức tạp và phát triển
cao như ngày nay.
 Cũng nhờ tính cộng đồng mà dân tộc Việt Nam dễ tập hợp thành 1 tập thể đại đoàn kết
để bảo vệ và xây dựng đất nước từ thời kỳ các vua Hùng cho đến 2 cuộc kháng chiến
chống Pháp, chống Mỹ.
Cái được vô cùng lớn là giành và giữ được độc lập, qua cách mạng tháng Tám và
hai cuộc kháng chiến. Trong suốt lịch sử 3000 năm, có lẽ không bao giờ cộng đồng
Việt cảm thấy gắn bó, hào hùng, bằng thời đó. Đặc biệt từ những ngày khởi nghĩa
tháng Tám 1945 đến đầu những năm 50: người Việt nói chung không còn cảm thấy hố
xa cách giàu nghèo, sang hèn, giai cấp. Địa chủ hiến đất, tư sản hiến vàng, gái điếm đi
làm cứu thương, kẻ cắp xung phong làm tự vệ, dân công tải gạo, tải đạn, nông dân chia
Lớp K44KTCT Page 8
Bài tiểu luận nhóm 2
xẻ nhà với người tản cư, trong làng đêm ngủ không cần đóng cửa. Tính cộng đồng
Việt lên đến điểm cao qua mấy chục năm xương máu. Trong giai đoạn này cũng hình
thành nền văn hóa dân tộc, khoa học và đại chúng (gắn tri thức với đại chúng).
 Mặt trái của tính cộng đồng
 Nếu quan niệm lệch lạc, không xác định được vai trò của yếu tố cá nhân và tập thể thì
sẽ bị ngả sang lằn ranh phía bên kia, phía của những tác hại. Một cộng đồng quá coi
trọng tính tập thể thì yếu tố cá nhân bị lu mờ, vai trò và lợi ích của cá nhân bị gạt bỏ để
phục vụ tập thể.
 Những cá nhân nhợt nhạt xếp thành hàng đều nhau giống như một khu rừng chỉ có
riêng một loại cây, cây nào cũng có kích thước và chiều cao như nhau thì không phải
là một khu rừng có hệ sinh thái và các sinh vật phong phú, tất sẽ chết yểu. Bản chất

của cuộc sống là sự đa dạng, Sự đa dạng không còn, tính sáng tạo cũng mất đi, kéo
theo cả động lực phát triển.
Một ví dụ tiêu biểu cho quan niệm sai lầm về tính tập thể là xã hội Việt Nam thời
kỳ bao cấp. Thời kỳ mà Nhà nước được xây dựng dựa trên các triết lý đi ngược với
một trong số những bản năng căn bản của con người đó là ý muốn sở hữu. Cá nhân
không có quyền sở hữu bất cứ thứ gì, dù là do công sức và năng lực của họ làm ra,
quyền sở hữu thuộc về tập thể. Không ai muốn cống hiến cho một xã hội mà người
làm ít hưởng quyền lợi bằng người làm nhiều, người kém năng lực hưởng ngang với
người tài năng hơn, người lười bằng với người chăm, kẻ vô trách nhiệm bằng với
người có tâm huyết.
Kết quả được hình thành là một xã hội ỳ ạch, trong đó những cá nhân vô trách
nhiệm, lười biếng, bấu víu, níu kéo nhau, đùn đẩy nhau và nương tựa, lẩn trốn vào
phía sau một tập thể mơ hồ và họ tự níu chân mình trên con đường tiến bộ. Xét cho
cùng cái tập thể được quan niệm sai lầm đã níu chân con người.
II. Thực trạng ở Việt Nam
Cái được của tính cộng đồng dân tộc Việt Nam là giành và giữ được độc lập, qua
cách mạng tháng Tám và hai cuộc kháng chiến. Trong suốt lịch sử 3000 năm, có lẽ
không bao giờ cộng đồng Việt cảm thấy gắn bó, hào hùng, bằng thời đó. Đặc biệt từ
những ngày khởi nghĩa tháng Tám 1945 đến đầu những năm 50: người Việt nói chung
không còn cảm thấy hố xa cách giàu nghèo, sang hèn, giai cấp. Địa chủ hiến đất, tư
Lớp K44KTCT Page 9
Bài tiểu luận nhóm 2
sản hiến vàng, kẻ cắp xung phong làm tự vệ, dân công tải gạo, tải đạn, nông dân chia
xẻ nhà với người tản cư, trong làng đêm ngủ không cần đóng cửa. Tính cộng đồng
Việt lên đến điểm cao qua mấy chục năm xương máu. Trong giai đoạn này cũng hình
thành nền văn hóa dân tộc, khoa học và đại chúng (gắn tri thức với đại chúng).
Tiếc thay, trong giai đoạn này, Quá trình đổi mới, dưới tác động của nhiều nhân tố,
trước hết là từ mặt trái của nền kinh tế thị trường, đã làm cho chủ nghĩa cá nhân phát
triển với những biểu hiện ngày càng phức tạp, lấn át những chuẩn mực đạo đức của
mỗi con người:

 Bệnh “xa dân” của cán bộ lãnh đạo
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường dạy: “Các cơ quan của Chính phủ từ toàn
quốc đến các làng đều là công bộc của dân”, cán bộ là “người đầy tớ thật sự trung
thành của nhân dân”. Theo đó, đạo đức lớn nhất của người cán bộ cách mạng là hết
lòng hết sức phục vụ nhân dân. Cho nên mọi biểu hiện xa dân, gây phiền hà khó dễ
cho nhân dân là sự vi phạm nghiêm trọng đạo đức của người cách mạng, đó là một
biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân nặng nề.
 Tệ nạn tham nhũng
Ngày nay sự phát triển của kinh tế thị trường là không thể phủ nhận được, tuy nhiên
do bản chất của nền kinh tế thị trường, của việc tự do hoá cạnh tranh cũng là một trong
những nguyên nhân gây ra tệ tham nhũng. Trong nền kinh tế thị trường vai trò của
đồng tiền được đặt lên rất cao. Có không ít tổ chức, cá nhân vì những mục tiêu riêng
để tồn tại trong sự canh tranh khốc liệt đã dùng mọi thủ đoạn trong đó thủ đoạn hối lộ
được sử dụng rất phổ biến. . Tham nhũng ở Việt Nam mang tính phổ biến; xảy ra ở
hầu hết các ngành, các cấp, thậm chí xảy ra ngay trong các cơ quan có chức năng
chống tham nhũng nên việc đấu tranh, ngăn chặn và xử lý rất khó khăn. Trong khi đó,
người tham nhũng lại là người có chức vụ, quyền hạn, nên thường là những người có
nhận thức sâu rộng, am hiểu pháp luật, được tiếp cận nhiều thông tin, có điều kiện
kinh tế, có quan hệ rộng; một số người có công lao đóng góp lớn cho xã hội, có uy tín
với quần chúng nên khó phát hiện và xử lý. Theo đánh giá của Tổ chức minh bạch
quốc tế (TI) Việt Nam thuộc nhóm nước tham nhũng nghiêm trọng. Năm 2011 có
Lớp K44KTCT Page 10
Bài tiểu luận nhóm 2
những tiến bộ nhất định nhưng Việt Nam vẫn là những nước có điểm số thấp và vẫn
đứng ở phía cuối bảng xếp hạng. Theo TI, ở châu Á, tình hình tham nhũng ở Việt Nam
nghiêm trọng hơn so với Singapore, Philippines, Lào, Campuchia, Myanmar.
Nhiều cá nhân mang nặng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng
của mình trước hết. Họ không lo "mình vì mọi người" mà chỉ muốn "mọi người vì
mình"… Họ tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành. Họ tự cao tự đại, coi thường
tập thể, độc đoán, chuyên quyền.

 Chạy chức chạy quyền:
Nhiều người nói rằng, hiện nay mọi thứ đều “có giá”, từ việc tuyển dụng, phân công
công việc đến bổ nhiệm, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật cán bộ. Căn bệnh cơ hội, chủ
nghĩa cá nhân trong chạy chức, chạy quyền có thể được chỉ rõ, đó là 5 kiểu “chạy”:
“Chạy” chức khi bầu cử; “chạy” quyền khi bổ nhiệm, thuyên chuyển cán bộ; “chạy”
chỗ, tìm chỗ “thơm”, chỗ “ngon”, chỗ kiếm được nhiều lợi; “chạy” lợi khi phân chia
ngân sách, xét duyệt dự án đầu tư, giao thầu, tính thuế, xét duyệt đề tài nghiên cứu ;
“chạy” tội cho bản thân, người thân, thậm chí còn có dư luận “chạy tuổi” để được đề
bạt, được vào cấp ủy, kéo dài thời gian công tác để được “bổng lộc”.
III. Giải pháp nhằm hạn chế, ngăn chặn xu hướng phát triển chủ nghĩa cá nhân cực
đoan và phát huy tinh thần tập thể, cộng đồng
Mục tiêu lâu dài là tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc; gắn kết chặt chẽ và đồng bộ hơn với phát triển kinh tế xã hội,
làm cho văn hóa thấm sâu vào các lĩnh vực của đời sống xã hội. Xây dựng môi trường,
lối sống văn hóa; phát huy tinh thần tự nguyện, tự chủ, sức sáng tạo, vai trò chủ thể
văn hóa của nhân dân; xây dựng và hoàn thiện giá trị, nhân cách con người Việt
Nam…
Để xây dựng và phát huy tinh thần và ý thức cộng đồng, phải thực hiện một loạt các
giải pháp đồng bộ, liên tục ở tất cả các cấp và các đơn vị:
Lớp K44KTCT Page 11
Bài tiểu luận nhóm 2
 Thứ nhất: Về phân phối thu nhập, cần phải hoàn thiện hệ thống tiền công, tiền lương
và phân phối lại thu nhập. Một khi lợi ích của cá nhân được đảm bảo, đó là cơ sở để
thực hiện lợi ích tập thể, hay nói cách khác, đó là cơ sở để tinh thần tập thể được phát
huy. Bên cạnh đó, tiếp tục cải thiện tiền lương cho cán bộ, công chức, bảo đảm cuộc
sống cho cán bộ, công chức và gia đình họ phù hợp với trình độ phát triển kinh tế - xã
hội của nước ta.
 Thứ hai: Trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng cần phải làm cho cá nhân nhận
thức một cách khoa học về những lợi ích chung, mục tiêu chung, nhằm tạo ra động cơ
chung, khát vọng chung và ý chí chung của tập thể (chung sứ mệnh, kế hoạch chiến

lược phát triển…).
 Thứ ba: Về phương diện lãnh đạo, quản lý phải khoa học, rõ ràng minh bạch về quản
lý điều hành, về phân phối và sử dụng nguồn lực hợp lý để làm cơ sở cho việc thực
hiện liên kết, đảm bảo sự đồng thuận về lợi ích và phát huy tối đa thế mạnh và hiệu
quả của cơ chế và các nguồn lực. Nghĩa là vừa đảm bảo lợi ích chung vừa phù hợp với
hoàn cảnh của mỗi cá nhân.
 Thứ tư: Cần đổi mới phương thức tổ chức và nâng cao hiệu quả của các hoạt động
chung, đặc biệt là các hoạt động của tổ chức Đảng và các đoàn thể.
 Thứ năm: Cần chú trọng đến những hoạt động tương thân tương ái, tăng cường giao
lưu giữa các cá nhân và giữa các tập thể nhằm xây dựng và phát huy cao độ tinh thần
cộng đồng trong từng cơ sở, từng đơn vị làm bệ đỡ cho việc xây dựng và phát triển.
Về đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân trong Đảng, cần thực hiện các giải pháp cơ
bản sau:
Một là, các cấp ủy đảng tăng cường công tác giáo dục chính trị, nâng cao nhận thức
cho mỗi cán bộ, đảng viên về mục tiêu, lý tưởng cách mạng mà Đảng và Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã lựa chọn. Mỗi cán bộ, đảng viên có kế hoạch học tập, không ngừng nâng
cao trình độ lý luận chính trị, kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn, thường xuyên
rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, tư cách đảng viên; khắc phục mọi biểu hiện
cơ hội, thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, mơ hồ mất cảnh giác, giảm sút ý chí chiến đấu
và những biểu hiện sa sút về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Mỗi cán bộ, đảng
Lớp K44KTCT Page 12
Bài tiểu luận nhóm 2
viên không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, thực sự là tấm gương về
phẩm chất đạo đức, lối sống.
Hai là, giữ vững các nguyên tắc tổ chức xây dựng đảng, phát huy dân chủ trong
Đảng, thực hiện tốt tự phê bình và phê bình. Chỉ thị của Bộ Chính trị về việc thực hiện
Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI yêu cầu các tổ chức đảng khi tiến hành tự phê bình
và phê bình phải nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nhất là những mặt còn
yếu kém, không nể nang, né tránh; đề ra các biện pháp khắc phục, sửa chữa thiết thực,
khả thi; kết hợp “chống và xây”, “xây và chống”, nói đi đôi với làm, tập trung giải

quyết những vấn đề bức xúc, trì trệ nhất hiện nay. Quá trình tiến hành kiểm điểm phải
bảo đảm thật sự dân chủ, nghiêm túc, thẳng thắn với tinh thần xây dựng, đúng yêu cầu,
nội dung, cách làm, thời gian mà Trung ương, Bộ Chính trị đã đề ra. Cấp trên phải làm
gương tự phê bình trước, cấp dưới làm sau; tập thể làm trước, cá nhân làm sau; các
đồng chí trong thường vụ, cấp ủy viên cấp trên gương mẫu, nghiêm túc tự phê bình và
phê bình, làm gương cho cấp dưới.
Ba là, không ngừng giáo dục nhân dân, nâng cao dân trí, phát huy vai trò của các cơ
quan dân cử, của mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân, các phương tiện thông tin
đại chúng trong việc giám sát cán bộ, công chức, có cơ chế để nhân dân tham gia vào
công tác xây dựng Đảng, kịp thời khen thưởng những cá nhân, cơ quan báo chí đã tích
cực đấu tranh, phê phán những hành động sai trái, góp phần phát hiện, đấu tranh chống
tham nhũng, lãng phí, phòng chống những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.
Bốn là, xây dựng quy chế làm việc, xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của từng cá
nhân, tổ chức, làm tốt công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, sơ tổng kết, rút kinh
nghiệm gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “kiểm
tra có tác dụng thúc đẩy và giáo dục đảng viên và cán bộ làm trọn nhiệm vụ đối với
Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho nhân dân. Do đó mà góp phần vào
việc củng cố Đảng về tư tưởng và tổ chức”. “Kiểm soát khéo, bao nhiêu khuyết điểm
lòi ra hết, hơn nữa kiểm tra khéo về sau khuyết điểm nhất định ít đi”. Vì vậy, các cấp
ủy đảng cần có nghị quyết lãnh đạo thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, góp phần
quản lý chặt chẽ cán bộ, đảng viên ở nơi công tác, nơi cư trú và khi công tác xa đơn vị.
Lớp K44KTCT Page 13
Bài tiểu luận nhóm 2
Năm là, xử lý kịp thời, nghiêm minh, công khai những cán bộ, đảng viên dù ở
cương vị nào vi phạm tư cách, thoái hóa biến chất về đạo đức, lối sống, những phần tử
cơ hội, bất mãn, gây mất đoàn kết nội bộ trong Đảng, vi phạm các nguyên tắc tổ chức,
sinh hoạt đảng.
Cuối cùng, một cộng đồng được tập hợp dựa trên triết lý tôn trọng tự do vốn là nền
móng của tính đa dạng, một cộng đồng mà không cá thể cao lớn nào bị ấn đầu xuống
để cho bằng với những cá thể thấp bé khác sẽ là môi trường lý tưởng để cho mỗi cá thể

nội trội được phát huy hết khả năng, để cho cộng đồng đó được hưởng những thành
quả tạo ra từ những cá thể đó, để nâng chiều cao trung bình của cả cộng đồng.
C. KẾT LUẬN
Bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam là những giá trị bền vững, những tinh hoa của
cộng đồng các dân tộc Việt Nam, được vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn năm đấu
tranh dựng nước và giữ nước. “Đó là lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường dân tộc,
tinh thần đoàn kết, ý thức cộng đồng gắn kết cá nhân-gia đình-làng xã-Tổ quốc; lòng
nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý, đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động,
sự tinh tế trong ứng xử, tính giản dị trong lối sống”. Bản sắc văn hóa dân tộc là cơ sở
để liên kết xã hội và liên kết các thế hệ, tạo nên sức mạnh tinh thần của dân tộc. Vì
vậy, bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trở thành yêu cầu khách quan và là
mục tiêu của sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam hiện nay.
Đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân là một việc làm không dễ. Nó chính là cuộc đấu
tranh chống tham nhũng, lãng phí, chống suy thoái về lý tưởng, về đạo đức và lối sống
hiện nay trong mỗi người dân đặc biệt là trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cuộc đấu
tranh chống nó không hề dễ dàng, bởi vì nó gắn liền với quyền và lợi ích. Ở một số
người tha hóa đã có sự liên kết, gắn bó chi phối lẫn nhau có một lớp vỏ bọc nhiều tầng
lớp. Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa không dễ, bởi vì chủ nghĩa cá nhân ở trong mỗi
con người, ở trong mỗi tổ chức, biểu hiện ra muôn hình vạn dạng.
Đất nước ta đã có hàng ngàn năm lịch sử với truyền thống yêu thương, đùm bọc lẫn
nhau, ông cha đã kề vai sát cánh cùng nhau vượt qua bao nhiêu cuộc xâm lược. chúng
ta, thế hệ tương lai của đất nước không thể để cho chủ nghĩa cá nhân phát triển, làm
mờ nhạt đi truyền thống văn hóa, tinh thần tập thể cộng đồng. Dù biết cuộc đấu tranh
Lớp K44KTCT Page 14
Bài tiểu luận nhóm 2
này là khó khăn, gian khổ nhưng chúng ta, mỗi sinh viên cũng như mỗi người dân Việt
Nam cần hành động vì sự tồn vong của dân tộc và đất nước!
Lớp K44KTCT Page 15