Giáo dục học sinh chủ nhiệm lớp trong lồng ghép tiết dạy trên lớp và tiết sinh hoạt cuối tuần

Hết giờ987654321Bắt đầuHết giờ987654321Bắt đầuHết giờ987654321Bắt đầuHết giờ987654321Bắt đầuHết giờ987654321Bắt đầuHết giờ987654321Bắt đầuHết giờ987654321Bắt đầu


CHUYÊN ĐỀ: Công tác chủ nhiệm được lồng ghép
trong quá trình dạy học trên lớp và tiết sinh hoạt
cuối tuần.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phương




CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM ĐƯỢC LỒNG GHÉP
TRONG QUÁ TRÌNH
DẠY HỌC TRÊN LỚP VÀ TIẾT SINH HOẠT
CUỐI TUẦN
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ:
Công tác chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng
trong việc hình thành và phát triển nhân cách của
học sinh, với đặc thù của HS tiểu học hiện nay,
người làm công tác chủ nhiệm cần có những
phương pháp quản lý học sinh phù hợp với từng
đối tượng.
Những nhiệm vụ, phương pháp của công tác chủ
nhiệm cần được quan tâm thực hiện:


1. Tìm hiểu học sinh: Đây là một yêu cầu có
tính nguyên tắc đối với người làm công tác chủ
nhiệm .

Những nội dung cần tìm hiểu bao gồm :
* Những đặc điểm cơ bản về sự phát
triển tâm lý học sinh. Đó là biểu hiện về năng
lực nhận thức, kiểu tư duy trong học tập, tính
chủ động sáng tạo, kỹ năng tự tìm tòi, tự học,
khả năng hoạt động tập thể, xu hướng hành
động. Những biến đổi về đặc điểm phát triển
tình trạng sức khoẻ của học sinh.


* Sự phát triển về mặt đạo đức, nhân cách lối
sống. Chú ý đến mối quan hệ của học sinh tham
gia như: Quan hệ với công việc(Tích cực chủ động
hay thờ ơ vô trách nhiệm); quan hệ với bạn
bè(Chân thành, cởi mở hay chơi trội, lãnh đạm);
quan hệ với người lớn(tôn trọng, lịch sự hay vô lễ,
thiếu văn hoá); quan hệ bản thân (Tự chủ, tự
trọng hay tự ty, tự kìm chế ); quan hệ với cộng
đồng ( cởi mở, hoà nhập hay thờ ơ, lạnh nhạt ).
Những biểu hiện đó được thể hiện qua hành vi,
điệu bộ, cử chỉ, lời nói, việc làm của học sinh.


- Hoàn cảnh của học sinh , đại đa số học sinh đều
có hoàn cảnh gia đình gần giống nhau : kinh tế khó
khăn , chủ yếu là lao động nông nghiệp . Tuy nhiên
cần tìm hiểu sự khác biệt giữa các học sinh ; gia
đình đông con , nhà xa trường đi lại khó khăn ,
mức độ quan tâm của gia đình đến việc học của
con em … Từ đó , GVCN cần có biện pháp thích hợp

tác động đến gia đình trong việc giáo dục toàn diện
cho học sinh .
Để tiến hành tìm hiểu các đối tượng học sinh, GVCN
có thể tiến hành các biện pháp sau .
+ Nghiên cứu các loại hồ sơ có liên quan đến học sinh
như : Sổ điểm , học bạ , sổ chủ nhiệm trước đây, các
thông tin của GVCN năm trước . Từ đó GVCN có một số
định hướng phân loại học sinh về cá mặt : Học lực ,
hạnh kiểm , định hướng lựa chon lực lượng cán bộ lớp.


+Tuy nhiên hạn chế chung của GVCN là việc tìm
hiểu các đối tượng học sinh không được quan
tâm thực hiện thường xuyên . Khi tổ chức lớp đã
ổn định công tác này hình như dừng lại Bởi vậy
GVCN không nắm bắt diễn biến tâm lý của học
sinh. Trong nhiều trường hợp GVCN sẽ bị bất
ngờ trước những vi phạm về hành vi , chuẩn
mực đạo đức và lúng túng trong cách giải
quyết .
+Do vậy , GVCN cần phải tiến hành tìm hiểu học
sinh thường xuyên , thông qua bài kiểm tra của
học sinh , các buổi sinh hoạt lớp , các buổi hoạt
động tập thể, thông qua trò chuyện trực tiếp với
học sinh … Từ đó , GVCN chủ động có kế hoạch
cụ thể trong giáo dục toàn diện cho học sinh


Một trong những chức năng cơ bản của
người giáo viên chủ nhiệm(GVCN) là chức

năng quản lí giáo dục học sinh và tập thể
học sinh (TTHS),GVCN có trách nhiệm
nặng nề là điều hành sự phát triển của
TTHS ,của từng thành viên HS trong tập
thể đó và chịu trách nhiệm trước hội đồng
giáo dục nhà trường về chất lượng giáo
dục toàn diện của HS.
Chính vì vậy,GVCN có vai trò quan
trọng trong tập thể sư phạm nhà
trường.Làm việc với HS và định hướng
cho các em đến viễn cảnh tốt đẹp,biết tự
điều khiển và tổ chức các hoạt


động tập thể theo những tiêu chuẩn của nhà trường
đềra,đó là những yêu cầu không thể thiếu của GVCN.
Công tác chủ nhiệm không phải là một việc làm đơn lẻ
mà là công tác luôn được lồng ghép trong quá trình dạy
học trên lớp và trong tiết sinh hoạt cuối tuần.
II Thực trạng
a. Thuận lợi
Trong ánh mắt của trẻ ,thầy cô là điểm sáng,là thần
tượng của các em,các em dễ tin ,dễ nghe theo lời dạy
bảo của thầy cô . Nhờ đặc thù của cấp tiểu học phần
lớn thời gian trong ngày , thầy cô được gần gũi , quan
tâm tới học sinh bên cạnh đó khoa học phát triển , có
nhiều phương tiện hiện đại hỗ trợ cho hoạt động dạy
của người thầy trong những giờ lên lớp , hoạt động
tập thể của HS khiến các em thấy tin tưởng , quấn
quýt hơn với giáo viên .

b.Khó khăn
Song song với những thuận lợi trên thì khó khăn
của người giáo viên trải qua cũng không ít . người
giáo viên luôn phải đòi hỏi mình rất cao, phải tự
nâng mình lên vì con người không ai là hoàn hảo
cả . Rồi sự bỏ bê , phó mặc con cái cho nhà
trường của một số phụ huynh , sự tràn ngập của
các luồng văn hoá xấu có ,tốt có đã gây khá
nhiều khó khăn cho công tác chủ nhiệm của mỗi
thầy cô .
Nắm chắc được những thuận lợi , khó khăn ,
hiểu rõ thực tế lớp mình khéo léo tìm cách bỏ đi
mọi rào cản trong mối quan hệ với phụ huynh đề
ra biện pháp hữu hiệu ,tiếp cận gần với các em
nhất ,thì giáo viên nào cũng sớm hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ được giao.


III.Biện pháp thực hiện
Để làm tốt công tác chủ nhiệm người GV cần phải
hiểu rõ nhiệm vụ của người GV:
* Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm
Theo Quyết định số 51/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày
31/8/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo.Giáo viên chủ nhiệm có những nhiệm vụ sau:
1.Giảng dạy,giáo dục đảm bảo chất lượng theo
chương trình giáo dục,kế hoạch dạy học;soạn bài
lên lớp,kiểm tra đánh giá,xếp loại HS;quản lí HS

trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ
chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên
môn ;chịu trách nhiệm về chất lượng,hiệu quả
giảng dạy và giáo dục.


2.Trau dồi đạo đức,nêu cao tinh thần trách
nhiệm,giữ gìn phẩm chất danh dự,uy tín của nhà
giáo;gương mẫu trước HS,thương yêu,đối xử công
bằng và tôn trọng nhân cách HS ,bảo vệ quyền và
lợi ích chính đáng của HS ;đoàn kết giúp đỡ đồng
nghiệp .
3.Tham gia công tác phổ cập giáo dục ở địa
phương.
4.Rèn luyện sức khoẻ,học tập văn hóa , bồi dưỡng
chuyên môn ,nghiêp vụ để nâng cao chất lượng,
hiệu quả giảng dạy và giáo dục .


5. Thực hiện nghĩa vụ công dân, các qui định của pháp
luật và của ngành, các quyết định của hiệu trưởng ,
nhận nhiệm vụ do hiệu trưởng phân công, chịu sự kiểm
tra của hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục.
6. Phối hợp với Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh,
Sao nhi đồng Hồ Chí Minh, với gia đình học sinh và các
tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy
và giáo dục .
a.Công tác chủ nhiệm được lồng ghép trong quá
trình dạy học trên lớp
Xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm

*xây dựng nề nếp trật tự kỉ luật:


.Ngày đầu tiên mới nhận bàn giao HS từ lớp dưới
lên,GV cần thể hiện sự nghiêm khắc nhưng cũng
phải biết kết hợp dạy học với các trò chơi.Tạo sự
thân mật giữa thầy và trò.
.GV vừa cứng rắn cương quyết vừa thể hiện tình
cảm dịu dàng yêu thương chăm sóc các em.
.GV cần kiên trì huấn luyện một HS có phong
thái tự tin làm lớp trưởng,lớp trưởng phải được cả
lớp tin tưởng,phải học giỏi chăm ngoan và luôn
nghiêm túc trong công việc mà cô giáo giao.
Ví dụ:Học sinh phải xếp hàng ra vào lớp.Lớp
trưởng là người điều động các bạn sao cho thật
nhanh ngay ngắn.


-Sau mỗi tuần ,GV cần tổ chức những buổi sinh hoạt
lớpđể nhận xét công việc tuần qua :Cả lớp cùng
nhận xét các việc mà lớp đã thực hiện,nhận xét mặt
tốt cần phát huy cho lớp trong thời gian tới.
Ví dụ:Lớp có bạn HS thường đi học trễ nên nhắc nhỡ
bạn đi học đúng giờ.Tuyên dương HS gương mẫu.
-Giáo viên ghi nhận các ý kiến đóng góp của các em
qua đó giáo dục các em biết được hành vi đúng
sai.Giúp các em phát huy những mặt mạnh sẵn có.
Song song với việc xây dựng nề nếp trật tự,kỉ luật cho
HS,giáo viên cũng rèn cho HS nề nếp tự quản

Ví dụ: Vào đầu giờ mỗi ngày ,lớp trưởng yêu cầu
các bạn lấy sách ra đọc bài,ôn lại những bài học
trong tuần qua;hoặc ôn lại các bảng nhân chia.
-Dần dần đưa các em vào nề nếp tự quản,tự học
khi váng giáo viên.Trên cơ sở đóGV yên tâm quản
lí HS theo hướng chỉ đạo từ xa .
Với những việc các em làm được Gv cần kịp thời
khen thưởng,tuyên dương nhằm nhân rộng điển
hình trong lớp,giúp nhiều HS học hỏi theo.
-Xây dựng nề nếp học tập:
+GV phải biết năng lực học tập của mỗi HS từ đó
phân các em thành nhiều nhóm:Phân hoá theo
đối tượng HS
+GVcần đến sớm để cùng kiểm trả và dò bài với
các em,công việc này cần phải kiểm tra thường
xuyên vào đầu giờ học để có hiệu quả hơn.


+Nếu trong lớp có HS chưa học tốt,giáo viên
phải liên hệ với phụ huynh hoạc ghé thăm gia
đình để tìm hiểu nguyên nhân.
+Đối với HS có hoàn cảnh khó khăn GV cần tìm
hiểu tận tình: Đến gia đình thăm hỏi đồng thời
ra biện pháp hỗ trợ giúp đỡ các em.
+Giáo viên phải thường xuyên chấm trả bài đầy
đủ để nắm được tình hình sức học của các em
kịp thời uốn nắn,giúp các em thấy được lỗi của
mình từ đó có hướng khắc phục.Giáo viên cũng
cần học hỏi phương pháp giảng dạy tích cực để

giảng dạy có hiệu quả
+Trong quá trình dạy học,GV là người điều
khiển,tổ chức hướng dẫn các em học tập;HS biết
tự giác học tập để chiếm lĩnh kiến thức.Vì vậy
GV phải biết áp dụng các hình thức học tập
nhằm phát huy tính tích cực của HS.


Ví dụ: Trong phân môn tập đọc,phần tìm hiểu bài ta
có thể tổ chức thành một trò chơi(tôi đố,tôi đố-đố gì
đố gì? ) Hoặc để nhắc lại tên một bài đã học,ta sử
dụng trò chơi những ô chữ kì diệu.Hoặc thi đua 3 tổ
tiếp sức:Viết số lên các toa tàu hoả ,tàu nào được
điền số xong nhanh nhất thì tàu đó về đích trước…
+Giáo viên sử dụng phương pháp học mà chơi-chơi
mà học ,nhưng không vì thế mà làm ảnh hưởng đến
những lớp xung quanh .
Ví dụ: trong khi học các em phải đảm bảo trật
tự,không phát biểu chung cả lớp.Còn trong khi chơi
các em cũng phải tuân thủ luật chơi;không la lớn
không đập bàn,phải biết trao đổi hợp tác với bạn để
hoàn thành nhiệm vụ của GV giao…


Tóm lại :Nếu GV xậy dựng tốt nề nếp học tập thì
hiệu quả giảng dạy rất cao,HS lĩnh hội đầy đủ những
kiến thức.
*Xây dựng nề nếp hành vi đạo đức:
Song song với việc dạy học ,việc giáo dục hành vi
đạo đức cho các HS qua các môn học là việc làm cần

thiết của GVCN
Ví dụ :Bài “Giữ sạch môi trường xung quanh” Qua
bài học các em biết giữ vệ sinh thân thể,giữ vệ sinh
lớp học,sân trường…Tự giác bỏ rác vào thùng rác
,biết nhắc nhỡ các bạn khác cùng thực hiện …
GV luôn là người gương mẫu,là tấm gương sáng cho
HS noi theo .Người thầy tốt sẽ sinh ra những học trò
tốt.


Việc động viên khen thưởng –phê bình kịp
thời,chính xác sẽ tạo cho HS tính hăng say,tích cực
tham gia vào các hoạt động của lớp cũng như của
nhà trường .
Tóm lại Người GV ngoài việc dạy chữ còn dạy
người sao cho các em trở thành những người có ích
cho xã hội cho đất nước sau này.
Những việc cần làm của giáo viên
Trên cơ sở phân chia đối tượng HS trong lớp
GVCN cần có những việc làm cụ thể cho từng
đối tượng .


Đối với HS yếu
-Báo cáo hiệu trưởng về tình hình chất lượng của
lớp .
-Gặp gia đình thông báo.
-Lập kế hoạch giúp đỡ:Trong giờ học bình
thường,phụ đạo ngoài giờ vào ngày nghỉ .
-Biên soạn nội dung dạy phụ đạo hỗ trợ từng HS :

+Bám chắc vào yêu cầu cơ bản về kiến thức và kĩ
năng .
+Nội dung học tập: Tinh giản ,thiết thực,cơ bản
,đơn giản,vừa sức để HS có thể học được.Tập trung
học đọc,viết,tính toán. Mỗi HS khó khăn có kế
hoạch học tập riêng,tập trung nâng cao trình độ lên
khỏi mức yếu kém.Tổ chức các hình thức học tập
phù hợp với hoàn cảnh của HS :Phụ đạo trong giờ
học ,sau giờ học,sau giờ học ,vào ngày nghỉ,học tại
lớp,tại nhà,…


+Phân các HS khá giúp đỡ ,học cùng học với HS
khó khăn.
+Hỗ trợ sách vở ,tài liệu (Nếu có)
+Động viên kịp thời những tiến bộ của học sinh.
Đối với HS khá giỏi
Phát hiện bồi dưỡng những HS có khả năng học
tốt các môn Toán , Tiếng Việt và những HS có năng
khiếu về nghệ thuật ( vẽ , múa , hát, làm hoa … ) .
b.Công tác chủ nhiệm với tiết sinh hoạt
cuối tuần
Tiết sinh hoạt cuối tuần ở đây chính là tiết sinh
hoạt tập thể .Ở tiểu học thì tiết học này được xác
định rõ ràng trong thời khoá biểu.Tiết sinh hoạt
cuối tuần được tiến hành đánh giá các hoạt động
các công việc của lớp được diễn ra trong tuần
.Các nhiệm vụ ,yêu cầu của nhà

trường được phổ biến trong tiết sinh hoạt cuối
tuần.Vì thế nó giữ vị trí quan trọng trong việc
chuyển giao nhiệm vụ của nhà trường tới từng lớp
một cách kịp thời và chính xác .
Trong giờ sinh hoạt lớp,các công việc được triển
khai thực hiện:
-Đánh giá công việc thực hiện trong tuần một cách
toàn diện về các mặt giáo dục (đạo đức,học tập,thể
chất ,thẫm mỹ và lao động.
- Sơ kết tổng kết các đợt thi đua.


Luôn gần gũi bên cạnh , quan tâm tới hoàn cảnh
sống của học sinh ( nhất là học sinh có hoàn cảnh
đặc biệt ) để động viên , nhắc nhở kịp thời là tiêu
chí đầu tiên ,đặc ra trong công tác chủ nhiệm của
mình . Nhận lớp mới , mỗi giáo viên yêu cầu nắm
vững đặc điểm của lớp cũ để đề ra mục tiêu phấn
đấu sao cho không quá cao xa với thực tế mà cũng
không quá thấp ( làm cho HS không có sự kích
thích để cố gắng vươn lên) , mục tiêu phải phù
hợp , vừa sức để HS cùng thi đua . Với những HS
có hoàn cảnh đặc biệt, HS yếu, khó bảo giáo viên
chủ nhiệm lại có cách giáo dục riêng. Bên cạnh đó
liên hệ chặt chẽ với phụ huynh vận động cha mẹ
có những hành động thiết thực hỗ trợ học tập để
giúp cho hoạt động của lớp có hiệu quả hơn .


Cùng với hoạt động học là hoạt động chỉ đạo , để

giúp học sinh hoàn thiện nhân cách của mình thì
giáo viên cần phải thu hút học sinh vào cac hoạt
động tập thể do trường , lớp tổ chức như tham gia
văn nghệ kỉ niệm các ngày lễ lớn , tham gia các cuộc
thi sáng tạo , thi viết chữ đẹp , thi làm báo tường ,
tham quan ….
Để tạo sự tự tin trong học sinh, giáo viên cần phải
tăng hiệu quả trong giao tiếp của chính mình , phải
tôn trọng nhân cách học sinh, thể hiện tình cảm
chân thành không khí vui tươi , phải biết lắng nghe
học sinh , tránh trình trạng tức giận khi giao tiếp với
học sinh .