Những điều chưa biết về chỉ số IQ

Những điều "chưa biết" về chỉ số IQ
IQ có thể thay đổi theo thời gian, cũng không quyết định
khả năng thành công hay thất bại của mỗi cá nhân là
những điều không phải ai cũng biết về chỉ số thông minh
con người.
1. Ý nghĩa của chỉ số thông minh IQ
Nhà bác học Albert Einstein có chỉ số IQ 160. Ảnh: lifehack.org
Chỉ số thông minh hay IQ là khái niệm được các nhà tâm
lý học sử dụng để gọi trí thông minh lỏng và trí thông minh
kết tinh. Hay nói một cách đơn giản, các bài kiểm tra IQ là
phương pháp để đánh giá khả năng nhận thức và giải
quyết vấn đề của con người.
Có nhiều hình thức thực hiện các bài kiểm tra IQ khác
nhau, tuy nhiên hầu hết trong số đó đều hướng tới mục
tiêu phân tích khả năng ngôn ngữ, toán học, xử lý hình
ảnh cũng như trí nhớ và tốc độ xử lý thông tin của mỗi
người. Kết quả đánh giá các khả năng này cùng với một
số bài kiểm tra phụ sẽ được kết hợp và tổng kết thành chỉ
số IQ.
Lisa Van Gemert, một chuyên gia phân tích khả năng con
người, cho biết những người có chỉ số IQ cao thường có
khả năng thao tác, xử lý và phân tích thông tin ở mức độ
chuyên sâu hơn và tốc độ nhanh hơn so với những người
khác. Chỉ số IQ trung bình của con người là 100. Những
người có chỉ số IQ thấp hơn hoặc cao hơn nhiều so với
chỉ số trung bình được coi là những trường hợp ngoại lai.
2. Chỉ số IQ không nói lên tất cả
Chỉ số thông minh IQ không đánh giá trí thông minh thực
tế của con người hay đánh giá khả năng thực hiện các
công việc trong cuộc sống. Theo Richard Nisbett, một giáo
sư tâm lý tại Đại học Michigan, Mỹ, IQ không đánh giá

được tính sáng tạo hay sự tò mò của con người.
Chỉ số IQ cũng không thể được áp dụng như một tiêu
chuẩn để các giáo viên và phụ huynh đánh giá cảm xúc
của những đứa trẻ. Theo Van Gemert, sẽ là một sai lầm
nếu như nhìn nhận rằng những đứa trẻ có chỉ số IQ cao
chẳng có điều gì khác tốt hơn ngoài một bộ não siêu việt.
Chỉ số IQ chỉ là một phần trong những đặc điểm hình
thành con người. Nó cũng giống như đôi mắt xanh, đôi
chân lớn hay các đặc điểm khác ở tùy từng cá nhân.
3. Chỉ số IQ có thể thay đổi theo thời gian
Có rất nhiều yếu tố khiến chỉ số IQ của con người thay đổi
theo thời gian như tình trạng căng thẳng hay vấn đề dinh
dưỡng. Nghiên cứu của giáo sư Nisbett cho thấy những
đứa trẻ sinh sống ở điều kiện kinh tế xã hội thấp nhưng
được nhận nuôi và sinh sống trong các gia đình trung lưu
sẽ có thể tăng chỉ số IQ thêm 15-20 điểm.
Theo Nisbett, tính di truyền không tác động nhiều đến chỉ
số IQ như nhiều người vẫn nghĩ. Các yếu tố môi trường
mới có khả năng tác động mạnh đến chỉ số IQ của con
người.
Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã kiểm tra chỉ
số thông minh của 33 người ở độ tuổi thiếu niên và kiểm
tra lặp lại 4 năm sau đó. Trong một khoảng thời gian ngắn,
chỉ số IQ của một số người đã thay đổi hơn 20 điểm.
Những đứa trẻ 3, 4 tuổi có thể được coi là thiên tài nếu
chúng đọc sách dành cho học sinh lớn tuổi hay nói thông
thạo một thứ tiếng khác. Tuy nhiên, không ai có thể dám
chắc trí thông minh từ thuở nhỏ sẽ giúp chúng vượt trội
hơn so với những đứa trẻ cùng lứa tuổi trong những giai
đoạn phát triển khác nhau của cuộc đời.

4. Thế hệ sau thông minh hơn các thế hệ trước
Alexis Martin, 3 tuổi, có thể đọc sách dành cho học sinh lớp 5 và nói tiếng Tây Ban Nha thành thạo. Với chỉ số IQ hơn
Kể từ khi chỉ số IQ được tiêu chuẩn hóa lần đầu tiên vào
những năm 1990, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy mức
tăng ổn định về chỉ số IQ trong mỗi thế hệ sau. Một đứa
trẻ 10 tuổi ngày nay sẽ có chỉ số IQ cao hơn một đứa trẻ
10 tuổi sống ở năm 1954.
Điều này không có nghĩa rằng đứa trẻ có IQ cao hơn thì
có bộ não lớn hơn những thế hệ trước mà chỉ đơn giản là
chúng đã cải thiện hơn trong các khả năng tư duy, phân
tích và giải quyết vấn đề và sử dụng các khả năng đó
trong nhiều trường hợp giả định khác nhau.
Sự thay đổi về phương pháp giáo dục, công việc của con
người ở mỗi giai đoạn cũng là những nhân tố buộc mỗi
người phải vận động tư duy để giải những bài toán khó
hay và hình thành các phương pháp giải quyết vấn đề
phức tạp.
Sức khỏe cũng là yếu tố có mức độ ảnh hưởng không nhỏ
đến sự phát triển chỉ số IQ. Tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng
sớm có thể dự báo được chỉ số IQ trung bình của mỗi
quốc gia. Số lượng các bệnh truyền nhiễm trên thế giới
giảm sẽ góp phần làm tăng chỉ số IQ ở các thế hệ tiếp
theo trên phạm vi tổng thể.
5. Chỉ số IQ không quyết định thành công hay thất bại
Theo Van Gemert, chỉ số IQ thấp hay cao không phải là
yếu tố xác định khả năng thất bại hay thành công của mỗi
người. Những thói quen tốt, sự kiên trì và thái độ làm việc
nghiêm túc cũng quan trọng không kém trí thông minh
bẩm sinh. Thậm chí, nếu không tự phát triển các phẩm
chất và năng lực bản thân, thì trí thông minh vốn có của

mỗi người sẽ trở nên lãng phí.
Trên thực tế, rất nhiều học sinh và sinh viên có chỉ số IQ
cao nhưng không thể thành công bởi họ thiếu sự tò mò,
tính sáng tạo và khả năng để hòa hợp cùng những người
khác.