Luận văn phát triển mô hình hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp nhằm hỗ trợ hộ nông dân sản xuất rau sạch trên địa bàn tỉnh hà nam

TRUONG DAI
HOC
KINH TE QUOC DAN
■
■
...........SOSoO&GS...........
TRJdNG DHKTQD

TT.THdNGTINTHlfVIENj
LUONG THI HUYEN

PHAT TRIEN MO HINH HOP TAC XA DICH VU NONG
NGHIEP NHAM HO TRO HO NONG DAN SAN XUAT
RAU SACH TREN DIA BAN TINH HA NAM
■

■

>
w

ri

_

/*

■
Or
'

**

CHUVCN NGANH: KINH T'NONG NGHlEP

LUAN VAN THAC SY KINH TE
■

■

NGadl HUONG dAn KHOA HOC:

PGS.TS . TRAN QUOC KHANH

DAI HOC K.T.Q.D
TT THONG TIN THU'VIEN

PHONG LUAN AN-TVLIEU

HA NOT, nam 2019


LOI CAM DOAN
Toi da doc va hieu ve cac hanh vi vi pham sir trung thirc trong hoc thuat.

Toi cam kdt bang danh dir ca nhan rang nghien ciru nay do toi tir thirc hien va khong
vi pham yeu cau ve sir trung thirc trong hoc thuat.

Ky va ghi ro ho ten

Lirong Thi Huyen

LOI CAM ON
Em xin tran trong cam on cac thay giao, co giao Khoa Bat dong san va

Kinh te tai nguyen Truong Dai hoc Kinh te Quoc dan da tao moi dieu kien thuan loi

va nhiet tinh giang day. hubng dan em trong suot qua trinh hoc tap va nghien cuu
luan van nay. Dac biet. em xin gui loi cam on sau sac tdi PGS.TS.Tran Quoc Khanh
la ngubi true tiep hubng dan khoa hoc, da tan tinh giup do va hubng dan em hoan
thanh de tai nghien cuu nay.

Va em cung xin tran trong cam on cac co chu anh chi trong Sb Nong
nghiep va Phat trien nong thon tinh Ha Nam. cac cd chu anh chi tai cac Hop tac xa

dich vu nong nghiep san xuat rau sach da nhiet tinh giup db em trong suot thbi gian
nghien cuu tai dia phuong de hoan thanh tot luan van nay.
Cuoi cung. em xin chan thanh cam on cac ban hoc cung lbp. nhung ngubi

than trong gia dinh va ban be da giup db va dong vien em trong qua trinh hoc tap,
nghien cuu de hoan thanh tot luan van nay.


YEU CAU CUA HOI DONG CHAM LUAN VAN THAC SI VE

Chu tich Hoi dong

Cam ket cua Hoc vien7

..Crtrtl. ..yfiLJ..

.

r

z

/ ,

...JfiLdl

<7
Hoc vien

/

........
)
...cua....
PGS.TS Vu Thi Minh

Lirong Thi Huyen

1 Neu hoc vien co trach nhiem chinh sira theo yeu cau cua Hoi dong chim luan van. Trong truong hop khong chinh stra se
khong dupe cong nhan ket qua bao ve
Hoc vien phai dong ban yeu cau chinh sua nay vao trubc phan muc luc luan van chinh there khi nop cho Vien DT SDH


NHAN
XET PHAN BIEN

LUAN
VAN THAC
SI KINH TE
•
•
•
•
*

...
A

a

•

•

r

...

r

\

a

De tai: Phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong nghiep nham ho tro
r

ho nong dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam.

Chuyen nganh: Kinh te ndng nghiep

Hoc vien: Luong Thi Huyen
1. Tinn cCp thiet cua de tai nghien ciiu
Hop tac xa dich vu nong nghiep la hinh thuc to chuc lam dich vu cho ho nong
dan, la mot loai hinh cu the cua HTXNN. Dupe to chuc tren co sd tu nguyen, vdi dang

trung hoat dong chu yeu phuc vu cho hoat dong kinh doanh cua cac thanh vien - ho
nong dan, HTXNN noi chung, dich vu nong nghiep noi rieng co vai tro quan trong
trong ket noi hoat dong, trong ho trp hoat dong d cac khau dich vu ma tung ho nong
dan khong co uu the hoat dong, trudc het d san xuat rau sach. Vi vay, cac HTXNN

lam dich vu la mo hinh to chuc kha phat trien trong chang dudng chuyen nen nong
nghiep nudc ta tu co che ke hoach hoa tap trung sang kinh te thi trudng.

Ha Nam la tinh thuoc vung Dong bang song Hong, noi co tiem nang va loi the
phat trien nong nghiep va la noi co nhieu diem sang trong qua trinh chuyen doi do.
Tren thuc te, vdi loi the nam can ke Thu do - la thi trudng nong san chat lupng cao,
suc tieu thu ldn, Ha Nam da va dang trien khai nhieu chuong trinh san xuat nong san
sach, an toan,... trong do co rau sach.

De trien khai cac mo hinh san xuat rau sach, Ha Nam da khai thac uu the cua mo
hinh cac HTXNN lam dich vu ho tro nong dan san xuat tren dia ban kha hieu qua. Tuy
nhien, day la van de mdi khi ket noi HTXNN dich vu cho mot hoat dong kinh te nong
nghiep cu the nen van con nhung han che nhat dinh.
Tu nhung phan tich tren, chung toi cho rang: Tac gia da lua chon van de gay can
va nhay cam cua thuc tien, dong thdi day cung la van de kho. Vi vay, viec nghien cuu

do co y nghia ca ve ly luan va thuc tien.

2. Cos S ly luun vv three tien cuaiihirnn vvp de nnhien cCru ttonn Iuun vvn

Luan van do he thong hoa co so ly luan va thuc tien ve phat trien mo hinh HTX
dfch vu nong nghiep ho tro nong dan san xuat ra sach lam khung phan tich thuc trang
phat trien mo hinh HTX dich vu nong nghiep ho tro ndng dan san xuat ra sach o tinh
Ha Nam.
r

r

X

•>

Tat ca nhung van de tren dupc trinh bay chuong 1 cua luan van. Nhung uu diem
cua cac nghien cuu la:
- Da he thong hoa cac khai niem, dac diem, phan loai va vai tro cua HTXDV nong
nghiep. Cac van de trinh bay do la co sd ly luan la co sd tien de de trinh bay cac van

1


A

A

'

'

de ve tac dong cua HTXDV nong nghiep den ho nong dan san xuat ra sach.

- Da tap trung lam rd co sd ly luan ve su can thiet, cac yeu to anh hudng den phat
trien mo hinh cac HTXDV nong nghiep ho trq nong dan san xuat rau sach
- Da nghien cuu phat trien mo hinh HTXDV nong nghiep ho trq nong dan san

xuat rau sach tren the gidi va mot so dia phuang trong nude d Viet Nam, rut ra bai hoc
kinh nghiem doi vdi tinh Ha Nam.

Cac van de tren duqc luan van he thong kha day du, cac phan tich kha chi tiet, vdi
nhung ket luan tir viec he thong va phan tich. Vdi cac ket qua tren, luan van da xay
dung duqc ca sd ly luan va thuc tien cho viec phan tich thuc trang phat trien mo hinh
HTX dich vu nong nghiep ho trq nong dan san xuat ra sach d tinh Ha Nam giai doan
r

az

2015 - 2018 va de xuat cac dinh hudng va giai phap giai doan tiep theo.

3. Gia tri khoa hoc va thuc tien cua ket qua nghien cun
3.1. Luan van phan tich thuc trangphat trien mo hinh HTXDV nong nghiep ho trq
nong dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam (thuc chat la thuc trang cac
HTX) giai doan 2015 - 2018; rut ra cac ket qua, nhung han che va nguyen nhan.
A

-

7

A

Day la phan duqc tac gia tap trung d chuong 2, co the nhan xet ve nghien cuu d

phan nay nhu sau:

- Luan van da phan tich cac dieu kien tu nhien, kinh te, xa hoi tinh Ha Nam la
nhung nhan to anh hudng den phat trien cac mo hinh HTXDV nong nghiep ho trq nong
dan phat trien rau sach rut ra cac tac dong thuan lqi, kho khan. Dac biet, luan van da
khai quat qua trinh phat trien HTXNN d Ha Nam,... lam co sd cho danh gia thuc trang
cac mo hinh HTXDV nong nghiep ho trq nong dan phat trien rau sach cua Tinh.
- Luan van da phan tich, danh gia thuc trang cac mo hinh HTXDV nong nghiep ho
trq nong dan phat trien rau sach cua Tinh.
Da chi ra cac ket qua ho trq cuat HTXDV nong nghiep doi vdi ho nong dan san
xuat rau sach. Dac biet sau phan tich, luan van da dua ra cac ket luan ve nhung ket qua
dat duqc, nhung han che va nguyen nhan ca chu quan va khach quan lam ca sd cho de
xuat phuang hudng va giai phap phat trien cac mo hinh HTXDV nong nghiep ho trq
nong dan phat trien rau sach cua Tinh nhung nam tdi.

3.2. Luan van da de xuat dinh hudng va cac giaiphap phat trien mo hinh HTXDV
nong nghiep ho trcr nong dan san xuat rau sach d tinh Ha Nam nhung nam tdi, mot
each dong bo, cd co sd khoa hoc va cd tinh kha thi.
Toan bo su trinh bay ve cac van de tren d chuang 3 cua luan van. Vdi cac noi dung
do chung tdi co nhan xet:
- Luan van da dua ra cac dinh hudng va cac muc tieu phat trien cac mo hinh
HTXDV nong nghiep ho trq nong dan phat trien rau sach cua Tinh den nam 2025.
- Luan van da dua ra 4 nhom giai phap phat trien cac mo hinh HTXDV nong
ho trq nong dan phat trien rau sach den nam 2025 la (1) Cac giai phap doi vdi
cac HTXDV nong nghiep san xuat rau sach; (2) Cac giai phap doi vdi nong dan san

2


xuat rau sach; (3) Cac giai phap doi vdi nha nude va (4) Cac giai phap giai quyet tot
moi quan he lien ket san xuat can bang thi truong giua HTXDV nong nghiep va ho
nong dan.
Cac giai phap da hudng tdi giai quyet cac han che cua thuc tien, trong cac giai
phap cac van de mang tinh dinh tinh da dupe de cap d muc do nhat dinh. Vi vay, cac
giai phap de xuat la co co so khoa hoc, dong bo va co tinh kha thi.

4. Ket cau, phuromg phap tiep can va phuong phap trinh bay
Luan van co ket cau 3 chuong la hop ly. Phuong phap tiep can cac van de tuong doi
khoa hoc. Cac van de trinh bay tuong doi ro chung to tac gia luan van la ngubi co kha
nang nghien cuu, co trinh do tong hop cao.

5. Nhung thieu sot va ton tai cua luan van
Luan van khong co thieu sot ldn ve noi dung. Tuy nhien, bo sung them yeu to “to
chuc” trong doi tuong nghien cuu, bo sung them phan viet ve phuong phap nghien cuu,
nhat la mo ta ve chon mau, mau dieu tra Trong phan mb dau.

Chuan chinh lai cac phan loai HTXNN, nen co khai niem chung ve HTXNN va

HTXNN b Viet Nam; gia tang dung luong cac giai phap de nang cao chat luong luan

van. Luu y cac loi ky thuat, nhat la fomat cac bieu bang, bo sung them cac tai lieu tham
khao.

6. Ket luan chung: Day la cong trinh nghien cuu co tinh thuc tien cao. Cac noi
dung da trinh bay trong luan van vdi muc dich nghien cuu va vdi yeu cau luan van cao
hoc kirih te, luan van cua hoc vien Luong Thi Huyen da dap ung tot.

Ngtroi nhan xet

PGS.TS Pham Van Khoi
Cau hoi: 1. Trinh bay moi quan he gitra hoat dong cua HTXDV nong nghiep vdi viec
ho trp nong dan san xuat rau sach.
2. 6 Ha Nam, tac dong cua HTXDV nong nghiep den ho nong dan san xuat
rau sach co dupe tu yeu to tac dong nao, lam the nao de phat huy dupe cac yeu to do
trong thbi gian tdi.

3


CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM
TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
Doc lap - Tu- do - Hanh phuc
BO GIAO DUC VA DAO TAO

Ha Noi, ngay 31 thang 10 nam 2019

BAN NHAN
• XET LUAN
• VAN THAC
• SI
y

Hoc vien cao hoc : Luong Thi Huyen

De tai luan van: “ Phat trien mb hinh hop tac xa dich vu nong nghiep nham ho trp
r

ho ndng dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam”.

Chuyen nganh: Kinh te ndng nghiep
Ho ten, hoc vi, hoc ham cua ngubi nhan xet: Tien si Le Manh Hung
Don vi cong tac: Vien Nghien cuu Quan ly kinh te Trung uong

Chuc trach trong Hoi dong: Phan bien 2
_ __ _

V

Toi nhan xet nhung diem chinh nhur sau:

1. Y nghia khoa hoc cua luan van
r

'

r

y

a

Tinh cap thiet, y nghia khoa hoc va thuc tien cua de tai luan van: Toi dong y

vdi nhung noi dung cua tac gia da dua ra b phan ly do chon de tai “ Phat trien mb
r

y

hinh hop tac xa dich vu nong nghiep nham ho tro ho nong dan san xuat rau sach
tren dia ban tinh Ha Nam”.
Tren the gidi, tu nhung nam dau thap ky 40 cua the ky 19 khi cac nudc phat

trien budc vao cube each mang khoa hoc ky thuat, su canh tranh trong kinh doanh

dien ra manh me. De tieu thu dupe san pham, 28 ngubi thp det b nudc Anh da tap
hop nhau lai thanh lap hop tac xa dau tien tren the gidi, nam 1849, hiep hoi nguyen

lieu cua nhung ngubi thp mpc va thp giay b nudc Due dupe thanh lap va tai cac
/y

•>

r

r

'

x

nudc chau Au nhu: Thuy Dien, Y, Phap, Ha Lan, Nga... Tai chau A nhu Uc, An
Do, Nhat Ban...va cac nudc chau My, Hoa ky nhieu hop tac xa da dupe thanh lap
y

r

trong nhieu linh vuc kinh te khac nhau.
7

y

Hinh thuc to chuc kinh te nay dupe hinh thanh va phat trien tu khi co nen san


o

y

o

r

to chuc kinh te hop tac xa phat trien

d

r

*

r

hau het cac nude tren the giai va trd thanh

phong trao phat trien rong Ion tren quy mo toan the gidi. Hop tac xa co nhung
y

r

o

r

dong gop vao su tang trudng kinh te va gop phan dac luc vao viec tao ra su on
.A
dinh, dan chu va cong bang xa hoi.

Tac gia da trinh bay: Hop tac xa dich vu nong nghiep (HTXDVNN) b nude
r
9
'
'
ta duqc Nha nude khuyen khich phat trien va da dat duqc nhung tien bo nhat dinh
r

torr*

d nong thon: dong gop vao tong san pham quoc noi; ho tro tich cue cho kinh te ho
gia dinh phat trien, tang thu nhap cho xa vien va ngudi lao dong; gop phan on dinh
or

r

va phat trien kinh te - xa hoi d nong thon. Ben canh nhung ket qua dat duqc, hop
r

a

tac xa dich vu nong nghiep hien nay dang trong tinh trang yeu kern, boc lo nhieu
r

r

r

r

r

han che nhu: co sd vat chat lac hau, ngheo nan, thieu von, san xuat quy mo nho;
trinh do quan ly, dieu hanh san xuat, kinh doanh cua can bo hop tac xa thap, hieu
r

r

qua dich vu cung ung cho xa vien chua cao, chat luqng lao dong thap".

Phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong nghiep ho trq ho nong dan san
/•
A
xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam trong thdi gian tdi, can co nhung luan diem
e 9

9

r

a

e

dung, va bo sung them ve mat ly luan va cac chinh sach kinh te phu hqp . Vdi y
y

r

r

o

y

nghia thuc tien khoa hoc do luan van de xuat van de nghien cuu “ Phat trien mo
hinh hqp tac xa dich vu nong nghiep nham ho trq ho nong dan san xuat rau sach

tren dia ban tinh Ha Nam”. Duqc tac gia de xuat la cap thiet doi vdi su phat trien

nen san xuat nong nghiep hien nay d tinh Ha Nam.
- Noi dung nghien cuu cua luan van khong cd su trung lap vdi cac luan van,

cac de tai nghien cuu trong nude va nude ngoai ma tdi da nghien cuu.
- Nghien cuu tai lieu tham khao la nhung tai lieu cd gia tri khoa hoc, lien

quan chat che den doi tuqng nghien cuu cua luan van, la nhung tai lieu cd noi dung
r

y

o

y

o

9

ly thuyet chua dung nhieu luan diem co ban nen tang de xay dung va phat trien mo
hinh HTX dich vu nong nghiep.
A
A
. Viec trich dan tu lieu trong cac tai lieu cua tac gia day du, ro rang va trung

thuc.

- Phuong phap nghien cuu khoa hoc va cac cong cu su ly so lieu cua luan
van hqp ly va cd do tinh cay cao ve noi dung thong tin dinh tinh va dinh luqng.


- Tren co so van dung phuong phap nghien cuu khoa hoc hop ly, luan van
r

r

r

r

nghien cuu he thong khai mem co moi quan he mat thiet den noi dung nghien cuu

cua de tai, nghien cuu -co so ly luan va nghien cuu thuc tien ve hieu qua kinh te tu

mo hinh HTX dich vu nong nghiep dang hoat dong o nong thon.
Luan van nghien cuu 3 noi dung:
r

.

(1) Nghien cuu ly luan: Cac khai niem co moi quan he vdi mo hinh
HTXDVNN nhu: Khai niem mo hinh kinh te, mo hinh HTXDVNN va dac diem,

phan loai, vai tro, su can thiet phat trien mo hinh HTXDVNN ho trp ho nong dan
r

7

a

san xuat rau sach trong nganh nong nghiep. Khai niem, tieu chuan, nhu cau tieu
r

r

r

__

•>

dung rau sach. Cac yeu to anh huong den phat trien mo hinh HTXDVNN. Kinh
nghiem phat trien mo hinh HTXDVNN tai cac dia phuong o Viet Nam va tren the

gidi, rut ra bai hoc kinh nghiem cho HTXDVNN tinh Ha Nam.

(2) Nghien cuu mo hinh HTXDVNN o tinh Ha Nam vdi cac noi dung: Dieu
r

,

kien tu nhien, kinh te, xa hoi va khai quat hoa qua trinh phat trien mo hinh
HTXNN o tinh Ha Nam. Danh gia hieu qua kinh te va chi ra nhung uu diem, ton
<

r

__

tai han che, kho khan va nguyen nhan cua nhung han che tu mo hinh HTXDVNN
ho trp nong dan san xuat rau sach o tinh Ha Nam.

(3) De xuat dinh hudng, muc tieu phat trien HTXDVNN va co so khoa hoc
A

7

A

___

dua ra 4 nhom giai phap nham phat trien HTXDVNN bao gom:
r

___

z

- Nhom giai phap: Doi vdi HTXDVNN san xuat rau sach
r

r

- Nhom giai phap: Doi vdi ho nong dan san xuat rau sach
- Nhom giai phap: Co che, chinh sach cua nha nudc ho trp su phat trien

HTXDVNN
r

r

r

r

r

\

- Nhom giai phap: Giai quyet tot moi quan he lien ket san xuat can bang thi
truong giua HTXDVNN va ho nong dan san xuat rau sach.
r

a

r

r

- Phieu dieu tra, so lieu va ket qua nghien cuu khoa hoc cua luan van cho do
tin cay cao va logic.

- Cac ket luan nghien cuu khoa hoc cua luan van co y nghia sau ca hai noi

dung ly luan va thuc tien.


__

r

r

2. Hinh thirc va ket cau cua luan van
ft

a

a

r

- Ket cau luan van: Luan van gom ba chuong truyen thong, phu hop vbi noi

dung nghien cuu cua luan van (1) Nghien cuu co sb ly luan, (2) Nghien cuu thuc
a

r

trang va (3) Be xuat giai phap.

- Van phong trinh bay ro rang, de hieu, lap luan logic.
9

r

r

a

- Cach thuc trinh bay chuong, muc, bang bieu, cau true so lieu, so do trong

luan van hop ly, ro rang, the hien tinh logic cua phan tich so lieu dinh luong va

phan tich thong tin dinh tinh.
- Trich dan tai lieu ro rang, dung ten tac gia trong tai lieu tham khao.
r

r

3. Diem sang va mot so thieu sot co the nghien ciru bo sung
3.1. Diem sang:
r

r

r

- Luan van nghien cuu ly thuyet mo hinh kinh te va da ap dung ly thuyet nay

vao nghien cuu mb hinh HTXDVNN ho tro nong dan san xuat rau sach b tinh Ha
r

r

•>

a

Nam. Day la viec lam tot, la kien thuc nen tang de tac gia phan tich tinh hieu qua

cua cac mb hinh kinh te HTXDVNN.

3.2. Diem han che:
r

r

9

- Tir ly thuyet mb hinh kinh te, tac gia co the dua them gia thuyet nghien cuu
mb hinh HTX tong hop san xuat rau sach va so sanh hai mb hinh HTX tong hop
voi HTXDVNN ho tro nong dan san xuat. Danh gia mb hinh nao hieu qua va phat
9

A

A

r

A

trien ben vung hon trong dieu kien cac nguon luc co han cua tinh Ha Nam. Tir ket
luan nghien cuu nay, tac gia co the de xuat giai phap chuyen doi mb hinh

HTXDVNN ho tro sang mb hinh HTX tong hop san xuat rau sach. Day la diem
gqi y de tac gia co hubng nghien cuu tiep theo nham phat trien mb hinh KTHTX

ben vung trong nganh nong nghiep b tinh Ha Nam.

4. Cau hoi
Theo tac gia co the chuyen mb hinh HTXDVNN ho tro nong dan san xuat
'

Z

9

rau sach sang mb hinh HTXNN do ngubi nong dan co dat thanh lap va true tiep to
chuc san xuat, kinh doanh rau sach duqc khong ?


luan:

Ket
5.

7

.

r

r

a

y

Luan van dune to chuc nghien cuu tot, dap ung tot yeu cau ve ly luan va
~

r

r

___

y

thuc tien doi vdi mot luan van thac si chuyen nganh kinh te nong nghiep. Toi dong

y nghiem thu de tai luan van.

Ngudi nhan xet

TS. Le Manh Hung


MUC
LUC
•
•
DANH MUC VIET TAT

DANH MUC BANG, BIEU, SO DO
MO DAU................................................................................................................... 1

CHUONG I: CO SO LY LUAN VA THUC TIEN VE PHAT TRIEN MO

HINH HOP
VU• NONG NGHIEP
• TAC XA DICH
•
• HO TRO• HO• NONG DAN
SAN XUAT RAU SACH......................................................................................... 6
1.1.

Khai niem, dac diem, phan loai va vai tro cua hop tac xa dich vu nong

nghiep..................................................................................................................... 6
1.1.1. Khai niem hap tac xa dich vu ndng nghiep.............................................. 6
1.1.2. Dac diem cua hop tac xa dich vu ndng nghiep........................................ 7
1.1.3. Phan loai hap tac xa dich vu ndng nghiep............................................... 8

1.1.4. Vai trd cua hap tac xa dich vu ndng nghiep............................................. 9

1.2.

San xuat rau sach..................................................................................... 10

1.2.1. Khai niem rau sach................................................................................. 10
1.2.2. Tieu chuan san xuat rau sach................................................................ 12
1.2.3. Nhu cdu tieu dung rau sach va van de san xuat rau sach....................... 15
1.3.

Su- can thiet phai phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong nghiep ho

tro nong dan san xuat rau sach......................................................................... 16

1.3.2. Sir can thiet phai phat trien mo hinh hap tac xa dich vu ndng nghiep ho
tra ndng dan san xuat rau sach......................................................................... 18
1.4.

Cac yeu to anh hudng den phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong

nghiep ho tro1 ho nong dan san xuat rau sach.................................................. 19
1.5. Phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong nghiep ho tro ho nong dan

san xuat rau sach tren the gioi, d Viet Nam va bai hoc kinh nghiem rut ra doi
vdi tinh Ha Nam..................................................................................................22

1.5.1. Phat trien mo hinh hap tac xa dich vu ndng nghiep ho tra ho ndng dan

san xuat rau sach tren the gidi.......................................................................... 22


1.5.2. Phat trien mo hinh hap tac xa dich vu nong nghiep ho tra ho nong dan
san xuat rau sach a Viet Nam........................................................................... 24

1.5.3. Nhung bai hoc kinh nghiem doi vdi tinh Ha Nam.................................. 26
CHUONG II: THUC TRANG PHAT TRIEN MO HINH HOP TAC XA DICH

VU• NONG NGHIEP
• HO TRO• HO• NONG DAN SAN XUAT RAU SACH
•
TREN DIA BAN TINH HA NAM........................................................................ 28

2.1. Dieu kien tu- nhien, kinh te, chinh tri, xa hoi cua tinh Ha Nam anh

hudng den phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong nghiep ho tro’ ho
nong dan san xuat rau sach................................................................................ 28

2.1.1. Dieu kien tu nhien................................................................................... 28

2.1.2. Dieu kien kinh te, xa hoi......................................................................... 32
2.1.3. Anh hudng cua dieu kien tu nhien, kinh te, chinh tri, xa hoi cua tinh Ha
Nam den phat trien mo hinh hap tac xa dich vu ndng nghiep ho tra ho ndng dan

san xuat rau sach............................................................................................... 35
2.2.

Thuc trang phat trien cac hop tac xa dich vu nong nghiep trong viec ho

tro ho nong dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam....................... 36

2.2.1. Khai quat qua trinh phat trien hap tac xa ndng nghiep a Ha Nam..............36
2.2.2. Thuc trang phat trien cac hap tac xa dich vu ndng nghiep ho tra ho ndng

dan san xuat rau sach a Ha Nam...................................................................... 41

2.3.

Danh gia chung......................................................................................... 61

2.3.1. Nhung uu diem....................................................................................... 61
2.3.2. Nhung ton tai,kho khan.......................................................................... 62

2.3.3. Nguyen nhdn........................................................................................... 63
CHUONG III: DINH HUONG VA GIAI PHAP PHAT TRIEN MO HINH
HOP
VU• NONG NGHIEP
• TAC XA DICH
•
• HO TRO• HO• NONG DAN SAN
XUAT RAU SACH TREN DIA BAN TINH HA NAM...................................... 66
3.1. Dinh huong phat trien mo hinh hop tac xa dich vu nong nghiep ho tro

ho nong dan san xuat rau sach.......................................................................... 66

3.1.1. Dinh hudng............................................................................................. 66
3.1.2. Muc tieu can phdi dqt dirac.................................................................... 67


3.2. Cac giai phap chu yeu................................................................................. 68

3.2.1. Ddi vai hap tac xa dich vu ndng nghiep san xuat rau sach.................. 68

3.2.2. Ddi vai ndng dan san xuat rau sach...................................................... 70
3.2.3. Ddi vdi Nha nudc................................................................................... 74

3.2.4. Giai quyet tot moi quan he lien ket san xuat can bang thi trudng giua
hap tac xa dich vu ndng nghiep va ho ndng dan............................................... 75

KET LUAN............................................................................................................. 77
DANH MUC TAI LIEU THAM KHAO.............................................................. 78

PHU LUC


DANH MUC VIET TAT
STT

Y nghia day du

Chu1 viet tat

1

BVTV

Bao ve thuc vat

2

HTX

Hup tac xa

3

HTX DVNN

Hup tac xa dich vu ndng nghiep

4

NN&PTNT

5

UBND

Ndng nghiep va Phat trien ndng thon
0
Uy ban nhan dan

DANH MUC BANG, BIEU, SO DO
Bieu do 2.1: Luong mua va nhiet do cua tinh Ha Nam nam 2018.......................... 29
Bieu do 2.2: Hien trang su dung dat cua tinh Ha Nam tinh den 31/12/2018........... 30

Bieu do 2.3: Dan so trung hinh phan theo thanh thi nong thon cua tinh Ha Nam tir

nam 2013 den nam 2017.........................................................................................33

Bieu do 2.4: Co cau nganh kinh te tinh Ha Nam nam 2018.................................... 34
Bieu do 2.5: Co cau cac HTX theo hieu qua hoat dong tai Ha Nam tinh den nam

2018........................................................................................................................ 41
Bieu do 2.6: Co cau can bo quan ly phan theo trinh do hoc van o cac HTX DVNN
san xuat rau tai tinh Ha Nam nam 2018................................................................... 46
Bieu do 2.7: Lqi nhuan san xuat rau tren 1 hecta o 4 HTX trong giai doan 2015-

2018.......................................................................................................................... 57

Bieu do 2.8: So ngubi tham gia vao cac HTX theo ket qua dieu tra bang hoi tai 7
HTX san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam................................................... 58
Bieu do 2.9: Ket qua khao sat gia ca vat tu cua cac HTX san xuat rau sach........... 59

Bang 2.1 : So luqng HTX nong nghiep tren dia ban tinh Ha Nam theo Luat Hqp tac

xa (2012) nam 2018................................................................................................. 39

Bang 2.2: Dien tich dat cua cac ho san xuat rau va rau sach tai cac HTX dich vu
nong nghiep tai tinh Ha Nam nam 2018.................................................................. 42
Bang 2.3: Tinh hinh cung ung vay tu - ky thuat va cac dich vu khac cua HTX
DVNN Cat Lai cho ho ndng dan san xuat rau giai doan 2015-2018....................... 47

Bang 2.4: Tinh hinh cung ung vay tu - ky thuat va cac dich vu khac cua HTX
DVNN Nhan My cho ho nong dan san xuat rau giai doan 2015-2018.................... 48
Bang 2.5: Tinh hinh cung ung vay tu - ky thuat va cac dich vu khac cua HTX Nong
san huu co Phu Van cho ho nong dan san xuat rau sach giai doan 2015-2018....... 49


Bang 2.6: Tinh hinh cung irng vay tu - ky thuat cua HTX Rau huu co Trac Van cho
ho ndng dan san xuat rau sach giai doan 2015-2018............................................... 50

Bang 2.7: Tinh hinh tieu thu san pham rau cua HTX DVNN Cat Lai cho ho nong
dan giai doan 2015-2018..........................................................................................51

Bang 2.8: Tinh hinh tieu thu san pham rau cua HTX DVNN Nhan My cho ho nong
dan giai doan 2015-2018..........................................................................................52

Bang 2.9: Tinh hinh tieu thu san pham rau sach cua HTX Ndng san huu co Phil Van
cho ho ndng dan giai doan 2015-2018..................................................................... 52
Bang 2.10: Tinh hinh tieu thu san pham rau cua HTX Rau huu co Trac Van cho ho

ndng dan giai doan 2015-2018................................................................................. 53
Bang 2.11: Ket qua va hieu qua san xuat rau va rau sach tai 4 HTX tren dia ban tinh

Ha Nam giai doan 2015-2018.................................................................................. 55


TRUONG DAI
HOC
KINH TE QUOC DAN
■

■
..................sosoOcaca..................

LUONG THI HUYEN

PHAT TRIEN MO HINH HOP TAC XA DICH VU NONG
NGHIEP NHAM HO TRO HO NONG DAN SAN XUAT
RAU SACH TREN DIA BAN TINH HA NAM
CHUYEN NGftNH: KINH TE NONG NGHIEP

TOM TAT LUAN VAN THAC SY
■

■

HA NOI, nam 2019

....... --- ---------

---- ------ 4


MO DAU
1.

Tinh cap thiet ciia de tai

Phan Ion cac hop tac xa dich vu ndng nghiep hien nay (theo Luat Hop tac xa

nam 2012) dupe hinh thanh tu hop tac xa ndng nghiep kieu cu. O do, can bo da

phan la nhung ngudi lam viec tai HTX kieu cu. Uu diem cua doi ngu can bo HTX
nay la thuan tuy. chat phac. can cu, cham chi, gan bo vdi dong ruong, lay kinh

nghiem lam goc... Nhupc diem la thich on dinh, chain doi moi, cd phan tri tre, tu
tuong trong cho ho trp tu ngan sach nha nude, chain tiep thu kien thuc khoa hoc

cong nghe moi; ung dung cong nghe thong tin khong tot. nam bat xu hudng thi

truong khong kip thdi. viec phat trien cac cong cu thi truong chua tot, khong cd kha
nang kiem soat chat luong bao dam an toan thuc pham doi vdi san pham thuc pham
tir trong trot. Vai tro lien ket giua cac thanh vien con rat yeu. kern nhat la khau to

chuc san xuat va to chuc tieu thu san pham.

An toan thuc pham la van de dang dupe quan tarn. Neu trudc kia con ngudi cd
nhu cau “an no, an ngon” thi hien nay la “an dep. an an toan”. Viec kiem soat chat

luong an toan thuc pham la het sue quan trong. Hieu qua kiem soat cao nhat la hinh
thanh cac to hop tac, hop tac xa chuyen rau de cac ho tu giam sat lan nhau. cung

chiu trach nhiem ve chat luong san pham lam ra.
Chinh vi vay bai toan dat ra vdi Ha Nam de san xuat rau sach cung cap cho thi

truong trong tinh. cac tinh lan can va xuat khau la phai hinh thanh HTX san xuat rau

sach. Ha Nam la mot tinh thuoc dong bang Song Hong vdi dien tich dat san xuat
ndng nghiep Ion 41.9 nghin hecta chiem 48.6% tong dien tich toan tinh (nam 2018),
vdi lpi the nam tiep giap vdi thu do Ha Noi mot thi truong tieu thu rau sach Ion cua

ca nude. Ha Nam cung la mot trong nhung tinh di dau vdi viec ap dung nhung tien

bo khoa hoc ky thuat vao ndng nghiep dac biet la lmh vuc san xuat rau sach. Tai

day, cac hop tac xa dich vu ndng nghiep la cau noi giup nhung ngudi ndng dan

tham gia san xuat tren nhung canh dong cua minh hieu qua va ben vtrng. Do vay,

em quyet dinh chon de tai;” Phat trien md hinh Hop tac xa dich vu ndng nghiep
nhdm ho tro ho nong dan san xuat rau sach tren dia han tinh Ha Nam” lam luan

van tot nghiep de giup HTX. ho ndng dan phat trien md hinh san xuat rau sach tu do

de xuat nhung giai phap giup tinh Ha Nam hoan thien co che chinh sach phat trien


mo hinh HTX DVNN nham ho tro ho nong dan san xuat rau sach tai dia phrrong
dirge coi la co tiem nang phat trien mo hinh nay.

Muc tieu nghien cuu

2.

Muc tieu chung: Nghien ctru nhung van de li luan va thirc tien ve phat

trien mo hinh HTX dich vu rau sach va sir tac dong cua no den ho nong dan san
xuat rau sach. Tir do. de xuat dinh huong va giai phap phat trien mo hinh hop tac xa

dich vu ndng nghiep ho tro ho ndng dan san xuat rau sach.

Muc tieu cu the:
+ He thong hoa va lam rd nhirng van de li luan ve phat trien mo hinh HTX

dich vu ndng nghiep ho tro ho ndng dan san xuat rau sach.
+ Danh gia dung thirc trang phat trien cua cac HTX dich vu ndng nghiep ho
tro ndng dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam lam rd duoc nhung thanh

tiru ket qua dat duoc. nhung ton tai. han che va nguyen nhan cua chung.

+ De xuat cac dinh huong phat trien va cac giai phap phat trien mo hinh HTX
dich vu ndng nghiep nham ho tro ho ndng dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha
Nam.
r

3.

Ddi tuong va pham vi nghien cuu
Ddi tuong nghien cuu: Nghien cuu van de kinh te ve phat trien mo hinh

HTX dich vu ndng nghiep nham ho tro ho ndng dan san xuat rau sach.

Pham vi nghien ctru:
Pham vi noi dung: De tai tap trung nghien ctru phat trien mo hinh HTX

+

dich vu ndng nghiep ho tro ndng dan san xuat rau sach dang duoc trien khai d

tinh Ha Nam (HTX Ndng san huu co Phu Van. HTX Ndng san an toan Lien
Hiep. HTX Ndng nghiep sach V3M. HTX Rau huu co Trac Van. HTX Ndng
san Cat Lai. HTX Ndng san sach Duy Hai. HTX Rau hiru co Hung Cong) tren

khia canh hoat dong cua HTX dich vu dau vao dau ra cho cac ho ndng dan san
xuat rau sach.

Pham vi khong gian: Cac HTX dich vu ndng nghiep san xuat rau sach tren

+

dia ban tinh Ha Nam.

+

Pham vi thbi gian: Tu nam 2015 - 2018 va dinh huong den nam 2025.

4.

Phuong phap nghien cuu

-

Phuong phap dieu tra. khao sat. thu thap sd lieu, tai lieu thong tin cua cac


iii

HTX dich vu nong nghiep va ho nong dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha

Nam.

- Phuong phap thong ke, so sanh. mo ta.
- Phuong phap phan tich. danh gia tong hop

Cau true luan van

5.

Ngoai phan Loi md’ dau va Ket luan. noi dung cua luan van gom 3 chuong

nhu sau:
Chuong I: Co’ so- ly luan va thuc tien ve phat trien mo hinh hop tac xa

dich vu nong nghiep ho tro ho nong dan san xuat rau sach.

Chuong II: Thuc trang phat trien md hinh hop tac xa dich vu nong
nghiep ho tro ho nong dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha Nam.

Chuong III: Dinh hudng va giai phap phat trien mo hinh hop tac xa dich
vu ndng nghiep ho tro ho ndng dan san xuat rau sach tren dia ban tinh Ha

Nam.

CHUONG I: CO SO LY LUAN
VA THUC
TIEN VE PHAT
•
•
TRIEN MO HINH HOP
VU• NONG NGHIEP
• TAC XA DICH
•
•
HO TRO• HO• NONG DAN SAN XUAT RAU SACH

•
1.1. Khai niem, dac diem, phan loai va vai trd cua hop tac xa dich vu

nong nghiep

1.1.1. Khai niem hop tac xa
Theo Tuat Hop tac xa 2012, Hop tac xa da duoc thay doi nhu sau:

Hop tac xa la to chuc kinh te tap the. dong so htru. co tu each phap nhan, do it
nhat 07 thanh vien tu nguyen thanh lap va hop tac tuong tro lan nhau trong hoat

dong san xuat, kinh doanh. tao viec lam nharn dap ung nhu cau chung cua thanh

vien, tren co so tu chu. tu chiu trach nhiem. binh dang va dan chu trong quan ly hop

tac xa.

1.1.2. Dac diem cua hop tac xa dich vu rau sach
• Nhung dac diem chung cua HTX ndng nghiep

Thir nhat, sd luong tdi thieu tham gia la 7 thanh vien va khong gidi han sd


iv

luang thanh vien tham gia HTX.

Thu' hai, xet ve goc do kinh te, hop tac xa la mot to chuc kinh te mang tinh xa
hoi the hien d cho: lai nhuan trong hup tac xa dung de trich lap cac quv va phan
phoi lai cho xa vien theo muc do sir dung dich vu.

Thu' ba. to chuc quan li thanh vien hap tac xa cd quyen hieu quyet ngang

nhau. cac thanh vien deu co the tham gia vao cong viec quan ly, kiem tra giam sat
cac hoat dong cua HTX.

Thir tic, ve goc do phap ly hap tac xa cd tu each phap nhan va chiu trach
nhiem trong san xuat kinh doanh cua minh.
T/iii' nam. thanh vien hop tac xa gop von dong thdi cam ket su dung san pham

dich vu cua hap tac xa hoac ngudi lao dong trong hop tac xa.

• Nhung dac diem rieng cua HTX dich vu ndng nghiep rau sach
r

f

Thir nhat, hoat dong dich vu cd tinh chat chuyen sau: Rau sach la san pham

cd tinh rieng diet ldn, do an toan thuc pham cao. Vi vay, HTX dich vu rau sach cd

tinh chat chuyen sau nang cao han so vdi mo hinh HTX dich vu khac.
77/z? hai. Quy mo HTX dich vu rau sach thudng khong ldn. bdi vi quy mo cua

HTX phu thuoc vao quy mo cua cac ho ndng dan tham gia san xuat rau sach.
Thir ba. so thanh vien tham gia vao HTX con han che do viec dau tu san xuat

rau sach can von cao. tieu chuan san xuat chat che han so vdi each san xuat rau

thong thudng nen budc dau cac ho con han che khi tham gia vao HTX dich vu rau

sach.
1.1.3. Phan loai hop tac xa dich vu ndng nghiep

Ve hinh thuc to chuc hoat dong thi HTX ndng nghiep duoc phan thanh 3 loai

HTX nhu sau:
Hop tac xa san xuat nong nghiep la loai HTX da ton tai tir trudc thdi ky ddi

mdi nhung hien nay khong con.
Hop tac xa dich vu ndng nghiep la loai HTX ndng nghiep chuyen cung cap cac

dich vu cho ndng nghiep nhu: dich vu dau vao. dich vu cho cac khau cho san xuat,
dich vu dau ra.
Hop tac xa tong hop la HTX san xuat ket hop dich vu chuyen mon ve mot loai
san pham ndng nghiep. cac HTX nay gan san xuat vdi che bien tieu thu san pham

ndng nghiep.


V

HTX dich vu rau sach hien nay la HTX tong hop ket hop gitra cung cap dich

vu dau vao nhu cung ung vat tu ky thuat. cac dich vu dich vu khac va tieu thu san

pham.

1.1.4. Vai trd cua hop tac xd dich vu ndng nghiep

Hop tac xa nong nghiep co vai trd rat quan trong trong phat trien ndng
nghiep ndng thon d nude ta the hien thong qua cac noi dung sau:
•

HTX ndng nghiep la dun vi cung cap dau vao. dau ra cho cac ho ndng

dan va cac khau dich vu khac mot each kip thdi. day du. dam bao ve sd luqng va
chat luqng.
•

HTX la trung gian cau noi gitra Nha nude va cac to chuc kinh te nha

nude doi vdi ho ndng dan.
•

HTX tao moi trudng canh tranh binh dang trong viec cung cap dich vu

nham dam bao lqi ich cho ho ndng dan.

•

HTX lam tang thu nhap cho cac thanh vien trong hqp tac xa.

1.2. San xuat rau sach
•
1.2.1. Khai niem rau sach
Hien nay, cd nhieu each hieu khac nhau ve ndng nghiep sach. rau sach cho nen
thuat ngtr rau sach cd the hieu theo ba cap do chinh la: Rau sach theo tieu chuan

VietGAP. rau sach theo tieu chuan ndng nghiep cong nghe cao. rau sach theo tieu

chuan ndng nghiep huu co.
Tir nhung can cir danh gia tren ta cd the rut ra khai niem ve rau sach mot each

khai quat nhu sau: “Rau sach la loai rau duac canh tac theo quy trinh ky thuat tuan
thu cac tieu chuan nhu han che den muc thap nhat hoac khdng su dung phan hoa
hoc, thudc trie sau hoa hoc, thudc kich thick... nham giam tdi da luemg doc to ton

dong trong rau nhu nitrat, thudc trie sau, kim loai nang va vi sinh vat gay benh".
r

1.2.2.

Tieu chuan san xuat rau sach

Doi vdi moi loai rau sach duqc trong va san xuat theo cac hinh thuc khac nhau
se cd nhung tieu chuan quy dinh rieng nhu:
•

Rau sach duqc san xuat theo tieu chuan VietGAP (vietgap.com) phai

tuan thu chat che 10 budc nhu sau: (1) Chon dat trong, (2) Nguon nude tudi. (3)

Giong, (4) Phan bon. (5) Phong tru sau benh. (6) Su dung mot sd bien phap khac,