Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp ngành bưu chính viễn thông việt nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế

BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN

PHAM THI NGOC LAN

DAI HOC KTQD
TRUNGTAM
THONG TIN THUVIEN
■

_______ ___

NANG CAO NANG LUC CANH TRANH CUA CAC DOANH
NGHIEP NGANH BUG CHINH - Vlf N THONG VIET NAM

TRONG BOI CANH HOI NHAP KINH TE QUOC TE

LUAN VAN THAC SY KINH TE
CHUYEN NGANH: KINH TE CHINH TRI

MA SO: 5.02.01

G/V HUONG DAN KHOA HOC:
r

----------------- n
DAI HOC KTQD

PGS.TS DAO THI PHUONG LIEN

TRUNipff^M ^’56

THONG TIN THUVIEN
FHa Noi, 2006


LOI CAM DOAN
Toi xin cam doan ban luan van nay la cong
trinh nghien cuu cua rieng Toi. Nhitng ket

luan dita ra trong luan van nay chua tiing
duoc cong bo o bat ky mot cong trinh nao.

Neu sai Toi xin hoan toan chiu trach

nhiem.

/sftt


MUC LUC
Trang

PHAN MO DAU

1

Chuang 1: Nhung van de ca ban vie nang Inc canh tranh cua cac

6

doanh nghiep nganh Buu chinh - Vien thong Viet Nam trong boi

canh hoi nhap kinh te quoc te.
1.1.

Nhitng van de ly luan co' ban ve canh tranh va nang luc canh

6

tranh cua doanh nghiep:
1.1.1. Quan niem vie canh tranh

6

1.1.2. Nang luc canh tranh cua doanh nnhiep

8

1.2.

Vai trd cua nganh Buu chinh - Vien thong doi vdi su phat

23

trien kinh te — xa hoi va su can thiet phai nang cao nang luc

canh tranh cua cac doanh nghiep Buu chinh - Vien thong
Viet Nam trong boi canh hoi nhap kinh te quoc te.

1.2.1. Vai tro caa nganh Buu chinh vien thong doi vdi sc phat taie’n

23

kinh te - xa hoi.

1.2.2. Nhung nhan to quv dinh sc can thiet phai nang caa nang Icc

25

canh tranh caa cac daanh nghiep Buu chinh - vien thong Viet Nam
trang boi canh hoi nhap kinh te quoc te.
1.3. Kinh nghiem nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh

31

nghiep Buu chinh - Vien thong cua mot so quoc gia tren the
gidi.
1.3.1 Kinn cng^m cca Trunn quoc: tai cc cc'u to dure

31

1.3.2. Kinh nghiem caa Han Quoc: canh tranh trang linh vcc cung cup

33

dich vu bang rong (ADSL)
1.3.3. Kinh nghiem caa cong ty Buu chinh Duc: Cai td va phat trien

35

dich vu

Chuang 2: Thuc trang nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep
nganh Buu chinh - Vien thong Viet Nam hien nay

1

39


2.1.

Khai quat sit phat trien cua cac doanh nghiep Buu chinh-

39

Vien thong Viet Nam.
2.1.1. Sir phat trieJn cua Tong Cong ty Biru chinh Vien thong Viet

39

Nam (VNPT).

2.1.2. Sir hinh thanh va phat trien cua cac doanh nghiep Vien thong

46

mdi: Viettlel: SPT; Ha noi Telecom; FPT; Cong ty Vien thong

dien lire • ••

2.1.3. Cac doi thu canh tranh cua cac doanh nghiep Biru chinh - Vien

52

thong Viet Nam
2.2.

Danh gia chung ve thirc trang nang lire canh tranh cua cac

63

doanh nghiep nganh Biru chinh - Vien thong Viet Nam.
2.2.1. Thanh tiru

63

2.2.2. Ton tai va nguyen nhan cua nhung ton tai ve nang lire canh

72

tranh cua cac doanh nghiep Biru chinh - vi6n thong Viet nam.
Chuang 3: Phuong huong va giai phap nham nang cao nang lire
canh tranh cua cac doanh nghiep nganh Buu chinh - Vien thong

Viet Nam trong bdi canh hoi nhap kinh te quoc te
3.1.

Phuong huong nham nang cao nang luc canh tranh cho cac

75

doanh nghiep nganh Buu chinh - Vien thong Viet Nam.

3.1.1. Phuong hucmg phat trien cua nghanh Bun chinh - Vien thong

75

Viet Nam.
3.1.2. Muc tieu phat trien cua nganh trong giai doan mdi.

3.2.

Mot so giai phap nang cao nang luc canh tranh trong linh

76
80

vuc Buu chinh - Vien thdng trong giai doan hoi nhap kinh te

quoc te.

3.2.1. Cac giai phap vi mo.

80

3.2.2. Cac giai phap vi mo.

93

3.3.

101

Mot so kien nghi.

ii


3.3.1. Kien nghi ve cong tac hop tac quoc te

101

3.3.2. Kien nghi ve khuyen khich canh tranh va hop tac giua cac

102

doanh nghiep trong linh vuc Biru chinh - Vidn thong

3.3.3. Huong dan va h<5 tro thanh lap hoi ngudi tieu dung ve cac dich

103

vu Buu chfnh - Vidn thong

KET LUAN
DAXH MUC TAI LIEU THAM KHAO

iii

104

106


DANH MUC CAC CHC VIET TAT
TEN VIET TAT

TEN DAY DU

VNPT

Tong cong ty Buu chinh Vien thong Viet Nam

BC-VT

Buu chinh vien thong

GDP

Tong san pham trong nudc

BCC

Hop dong hop tac kinh doanh

WTO

To chuc thuong mai the gioi

PHS

He dien thoai cam tay

3G

The he thu 3 cua di dong

ADSL

Internet bang rong

CDMA

He thong vien thong di dong phan kenh

KT

Tap doan korea telecom

DP

Cong ty tu nhan deutsche post

DHL

Tap doan phat chuye’n nhanh

EMS

Dich vu chuven phat nhanh cua tong cong tv buu chinh vien thong

DWDM

Cong nghe cap quang

PSTN

Mang vien thong cong cong

VoIP

Dich vu dudng dai

NGN

Dien thoai co dinh dung the

WSND TPHCM

Uy ban nhan thanh pho Ho Chi Minh

SPT

Cong ty Vien thong Sai gon

VDC

Cong ty dien toan va truyen so lieu

CDIT

Trung tam phat trien phan mem

VASC

Cong tv phat trien phan mem

CNTT

Cong nghe thong tin

IV


TOM TAT LUAN VAN THAC SY
PHAN MO DAU

I. Tinh cap thiet cua de tai:

Vdi quan diem Buu chfnh - Vidn thong phai tao thanh ket cS'u ha tling thong tin quoc gia, la
nganh kinh te - ky thuat mui nhon cua dat nude, va dac biet de phii hop vdi moi trudng cd nhidu su
thay doi nhanh chong cua cong nghe thong tin va xu hudng hoi tu giua biru chinh vidn thong vdi
truydn thong va tin hoc tren toan cSu, nganh Buu chinh Vidn thong Viet Nam phai phat trie’n manh hon
nua trong giai doan tdi, cap nhat thudng xuyen cong nghe hien dai va chu dong hoi nhap vdi kinh te
the gidi.
Md cira hdi nhap va canh tranh la xu the khach quan ngay cang the’ hien ro tac dong cua nd den toan
bo nen kinh te, xa hoi, nd doi hoi moi chu the’ tham gia thi trudng phai nhan biet, thfch trng va chu
dong tham gia.
Vd canh tranh quoc te, Hiep dinh thuong mai Viet Nam - Hoa Ky nam 2001 da cam ket lo
trinh md cira linh vuc dich vu vidn thong d Viet Nam, theo do thi trudng dich vu vidn thong Viet Nam
se md cira cho cac doi tac Hoa Ky tham gia. Mat khac, Viet Nam hien dang co gang gia nhap td chuc

thuong mai the gidi WTO vao nam 2006, theo do xu hudng md cua thi trudng dich vu vidn thong tao
ra ngay cang nhieu ap luc canh tranh quo'c te.
Nang cao nang luc canh tranh doi vdi linh vuc Buu chinh Vidn thdng trong didu kien budc dau
tham gia canh tranh va hoi nhap kinh te quoc te cd the duqc tham khao trong viec dd ra cac chinh sach,
bien phap va cac quvet dinh cu the. Vdi ly do do, em chon dd tai: "Nang cao nang lire canh tranh
cua cac doanh nghiep Buu chinh - Vien thong Viet Nam trong boi canh hoi nhap kinh te quoc
te" lam de tai luan van thac sy.

Muc dich. nhiem vu khoa hoc cua viec nghien cuu dd tai:
1. Muc dich:

□

Lam rd co sd ly luan va thuc tidn cua canh tranh noi chung va canh tranh trong linh vuc BCVT noi rieng.

□

Dua ra buc tranh tdng the vd su phat trien trong linh vuc Buu chinh. Vidn thong cua Viet Nam
hien tai cung nhu nhung nam tdi.

□

Nghien cuu xu hudng canh tranh trong linh vuc BC-VT cua cac nude trong khu vuc va tren the
gidi. Tir dd, dua ra mot so giai phap de ning cao nang luc canh tranh trong linh vuc BC-VT
cua Viet Nam trong thdi ky hoi nhap kinh te' quoc te.

2. Nhiem vu khoa hoc cua de tai:
□

Ve Iv thuvet:

•

□

Co sd ly luan cac ly thuyet vd canh tranh trong nen kinh te thi trudng.

•

Nhung vain dd co ban vd nang luc canh tranh cua doanh nghiep trong nen kinh te thi
trudng;

•

Cac tieu chi danh gia nang luc canh tranh cua doanh nghiep;

•

Cac yeu to anh hudng de'n nang luc canh tranh cua doanh nghiep.

•

Sir can thiet khach quan phai nang cao nang luc canh tranh cua nganh Buu chinh Vidn
thong Viet Nam trong bdi canh hoi nhap;

Ve thuc tidn:
•

Nghien cuu kinh nghiem nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep Buu
chinh - Vidn thong d mot sd' nude.

•

Khao sat, tim hidu su phat tridn cua cac doanh nghiep nganh BC-VT Viet Nam trong
nhung nam qua (VNPT va cac doanh nghiep mdi trong nude).

-1-


•

Tun hieu cac cam ket cua Viet Nam khi tham gia vao thi truong trong khu vuc va the
gioi doi voi linh vuc BC-VT (AFTA, Hiep dinh Thuong mai Viet Nam-Hoa Ky).

•

Danh gia muc do, nhiem vu canh tranh trong dieu kien hoi nhap cua cac doanh nghiep
nganh BC - VT Viet Nam hien tai.
•

•

De xuat mot so giai phap de nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep
nganh BC - VT Viet Nam trong giai doan hoi nhap.

Pdi tuong nghien cun va pham vi nghien cuu cua luan van:

II.

Luan van nghien cuu nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep thuoc nganh Buu chinh
vien thong Viet Nam.

Ve thoi gian: Luan van de cap toi nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep Buu chi'nh Vien thong Viet Nam trong trang thai van dong, ke th khi Dang Cong san va Nha nuoc Viet
Nam thuc hien duong loi DOi moi nen kinh te den nay.

Ve khong gian: luan van dung tren giac do chung cua nen kinh te de nghien cuu nang luc
canh tranh cua cac doanh nghiep Buu chinh - Vien thong Viet Nam.
III.

□

IV.

Phuong phap nghien cuu:

Luan van su dung phuong phap phO bien cua khoa hoc kinh te la phuong phap duv vat bien
chung, phuong phap truu tupng hoa, ket hop logic voi lich su, phan tfch vCi tong hop. Dong
thoi su dung phuong phap ke thua nhung ket qua nghien cuu da co, ket hop voi khao sat thuc
te, thu thap thong tin, tai lieu phuc vu cho viec nghien cbu lam sang to chu de cua luan van.
Nhung dong gop cua luan van:

□

He thong hoa nhung va'n de ly luan ve canh tranh va nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep
trong dieu kien kinh te thi truong.

□

Danh gia nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep nghanh buu chinh vien thong Viet Nam
trong boi canh hoi nhap.

□

De xuat quan diem va cac giai phap chu yeu nham nang cao nang luc canh tranh cho cac
doanh nghiep nganh BC-VT Viet Nam trong boi canh hoi nhap kinh tequoc te.

V.

Ket cau cua luan van: Luan van dupc ket ca'u lam ba chuong

Chuong 1: Nhung van de co ban ve nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep nganh Buu
chinh - Vien thong Viet Nam trong bo'i canh hoi nhap kinh te quoc te.

Chuong 2: Thuc trang nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep nganh Buu chinh - Vien
thong Viet Nam hien nay.
Chuong 3: Phuong huong va giai phap nham nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh
nghiep nganh Buu chinh - vien thong Viet Nam trong boi canh hoi nhap kinh te quoc te.

-2-


Chtfong 1

NHUNG van d£ co ban v£ nang luc canh tranh
CUA CAC DOANH NGHIEP NGANH BUU CHINH - VIEN THONG VIET NAM
TRONG BOI CANH HOI NHAP KINH TE QUOC TE

Nhung van de ly luan ca ban ve canh tranh va nang luc canh tranh cua doanh nghiep:

1.1
1.1.1.

Quan niem ve canh tranh

Vay canh tranh la gi?

Theo dinh nghia cua Dai Tu dien Tieng Viet: canh tranh la su tranh dua giua nhung ca nhan, tap
the co chuc nang nhu nhau, nham gianh phin hon, phin thang ve minh.

Theo tU die’n Thuat ngu Kinh te hoc “ Canh tranh - su da'u tranh doi lap giua cac ca nhan, tap
doan hay quoc gia”. Canh tranh nay sinh khi hai ben hay nhieu ben co gang gianh lay thu ma khong
phai ai cung co the gianh duqc va “chien luqc canh tranh” mot khia canh cua chien luqc thuong mai
bao gom viec xi nghiep phat trie’n cac chinh sach de doi pho va danh bai cac doi thu cua minh trong
van de cung cap mot san pham nhat dinh.
Trong Dai tu die’n Kinh te thi truong cung dua ra dinh nghia "Canh tranh huu hieu la mot phuong
thuc thich ung voi thi truong cua xi nghiep, ma muc dich la gianh duqc hieu qua hoat dong thi truong
lam cho nguoi ta tuong doi thoa man nham dat duqc lqi nhuan binh quan vua du de co lqi cho viec
kinh doanh binh thuOng va thu lao cho nhung rui ro trong viec diu tu, dong thoi hoat dong cua don vi
san xuat cung dat duqc hieu suat cao, khong co hien tuqng qua du thua ve kha nang san xuat trong mot
thoi gian dai, tinh cha't san pham dat trinh do hqp ly”.
Theo Giao trinh: "Kinh te chinh tri Mac - Le Nin" (NXB Chinh tri quoc gia - 2005) thi: "Canh
tranh la su ganh dua, su dau tranh gay gat giua nhung nguoi san xuat, kinh doanh hang hoa nham
gianh giat nhung dieu kien co lqi ve san xuat va tieu thu hang hoa, de thu lqi nhuan cao nhat".

Mac du co nhieu cach khac nhau de dien dat ve canh tranh, song tu cac dinh nghia ve canh tranh
nhu da neu o tren co the rut ra duqc diem chung trong tat ca cac dinh nghia, do la su ganh dua,
dau tranh gay gat giua cac chii the kinh te khi tham gia vao thi truong nham tim kiem lqi ich toi
da cho minh. Chinh vi vay ma tac gia cho rang dinh nghia ve canh tranh trong giao trinh Kinh te
chinh tri o tren la ham xuc hon ca. No vua khai quat duqc cai chung trong cac dinh nghia khac nhau ve
canh tranh, vua phu hqp voi doi tuqng nghien cuu cua luan van la nang luc canh tranh cua cac doanh
nghiep nganh Buu chinh - vien thong Viet Nam trong bot canh hoi nhap kinh te quoc te.

1.1.2.

Nang luc canh tranh cua doanh nghiep

1.1.2.1. Khai niem nang luc canh tranh cua doanh nghiep.
•

Theo Fafchamps nang luc canh tranh cua doanh nghiep la nang luc cua doanh nghiep do co
the san xuat san pham voi chi phi bien dOi trung binh thap hon gia cua no tren thi truong, co
nghia la doanh nghiep nao co nang luc san xuat ra san pham co cha't luqng tuong tu nhu san
pham cua doanh nghiep khac, nhung voi chi phi thap hon thi duqc coi la co nang luc canh
tranh cao hon.

•

Randall lai cho rang nang luc canh tranh la nang luc gianh duqc va duv tri thi phan tren thi
truong voi lqi nhuan nhat dinh.

•

Dunning lap luan rang nang luc canh tranh la nang luc cung san pham cua chinh doanh nghiep
tren cac thi truong khac nhau ma khong phan biet noi bo tri san xuat cua doanh nghiep do.

•

Mot quan niem khac cho rang nang luc canh tranh la trinh do cua cac doanh nghiep co the san
xuat san pham theo dung yeu cau cua thi trudng, dOng thoi duy tri duqc muc thu nhap thuc te
cua minh.

•

Theo Phillip Lasser : Nang luc canh tranh cua mot cOng ty trong mot llnh vuc duqc xac dinh
bang nhung the manh ma cong ty co hoac huy dong duqc de co the’ canh tranh thang lqi.

Nhu vay, tren thuc te dang tOn tai nhieu quan niem khac nhau ve nang luc canh tranh cua doanh
nghiep. Tuy nhien cac quan niem deu de cap den mot van de do la: kha nang duy tri thi phan cua
doanh nghiep nho nhung lqi the khach quan va ca nhung lqi the chu quan do doanh nghiep tao ra. Vi
vay, theo tac gia luan van: nang luc canh tranh cua doanh nghiep la tong hup nang luc ndm giu va
- 3 -


nang cao thi phan cua doanh nghiep trong san xuat kinh doanh hang hod voi muc do cd the dat
duqc hieu qua cao nhat trong nhung dieu kien khach quan cu the nhat dinh.
1.1.2.2. Nhitng tieu chi danh gid nang luc canh tranh cua doanh nghiep.

•

Thi phdn cua doanh nghiep

•

Gia ca san phim va dich vu

Cac nhan to anh hudng den gia ca cua cac doanh nghiep.

Cac nhan to co the kiem soat duqc:

+ Chi phi san xua't
+ Chi phi ban hang va phan phoi
+ Chi phi vd ydm tro, xuc lien ban hang

+ Cac muc thue doi vcri doanh nghiep va muc loi nhuan cin phai cd.
Moi quan he giua bon yeu to tren vdi gia ca duqc the hien qua cong thuc sau:

Gia ca = Chi phi cac loai + Thue + Lqi nhuan.
Cac nhan to khach quan:
+ Quan he cung - cau

+Tuong quan cua cac luc luqng canh tranh tren thi truong
+ Su didu tie't cua Nha nude

Chat luqng san phim va dich vu
Chat luqng san pham la tap hop cac thudc tinh cua san pham, dap ung vai tro va phu hop vdi ten goi
cua san phim. Chat luqng san pham la mdt chi tieu tdng hop the hien d nhieu mat khac nhau nhu: tinh
chat co, ly, hoa, hinh dang, mau sic. bao bi...

Dd cd can cu quan ly chat luqng san pham, doanh nghiep phai xac dinh duqc cac tieu chuin chat luqng
cua san pham. Cac tieu chuan nay phai duqc dinh tinh va dinh luqng nhu sau:

■

Cac chi tieu sir dung nhu: do bdn, do an toan...

•

Cac chi tieu ky thuat nhu : Kich thudc, trong luqng, tinh chit co, lv. hoa...

■

Cac chi tieu thim my nhu: hinh dang, mau sic, miu ma...

Ngoai ra, chat luqng san phim con phai duqc coi trong d cac khau hau mai sau khi ban hang, dac biet
la dich vu bao hanh.

*Quan nidm vd chat luqng trong canh tranh:
•

Chung loai san phim va dich vu.

•

Trinh do cong nghe

•

Chat luqng ngudn nhan luc.

Con ngudi la mot trong nhung yeu to hang dau anh hudng true tiep toi hieu qua hoat dong san xuat
kinh doanh cua doanh nghiep, va do vay se anh hudng toi nang luc canh tranh cua doanh nghiep.

Cac veu to co ban ma doanh nghiep cin quan tarn la:
■

Luc luqng lao dong co nang xua't cao, co kha nang phan tich va sang tao.

■

Chien luqc con ngudi va phat triin ngudn nhan luc

1.1.2.3. Nhung nhan to anh hudng tdi nang luc canh tranh cua doanh nghiep.

1.1.2.3.1. Cac nhan to' ben trong
- Bo may to chi'tc quan ly cua doanh nghiep.

Day la nhan to co ban va dac biet quan trong cua doanh nghiep trong san xua't kinh doanh. Danh gia
ngudn nhan luc cua doanh nghiep can dac bidt chu y tdi vi'n de:

-4-


+ Can bo quan tri cao cap (Tong giam doc, giam doc). Do la nhung can bo quan ly cao cap ho
quyet dinh su thanh cong hay that bai cua doanh nghiep va chiu trach nhiem vfi nhung quyet dinh do.
Mot trong nhung chuc nang chinh cua cac quan tri vien cao cap la xay dung chien luqc hanh dong va
phat trifin cua doanh nghiep.
+ Can bo quan tri cap trung gian:

Doi ngu ca'p chi huy trung gian dung trfin ca'p quan tri vien co so va dudi cap quan tri cao cap. Vdi
cuong vi nay, ho vua quan tri cac quan tri cap co so thuoc quyen, vua dong thoi dieu khifin cac nhan
vien khac, o cap nay cac quan tri vien co chuc nang tham muu thuc hien cac ke hoach va chinh sach
cua to chuc bing cach phoi hop cac cong viec duqc thuc hien nhim din den su hoan thanh muc tieu
chung.
+ Can bo quan tri cap co so.

Day la doi ngu cac nha quan ly o ca'p bac cuoi cung trong he thong cap bac cua cac nha quan tri cua
mot doanh nghiep. ThOng thuong ho thuong duqc goi la doc cong, to truong, truong ca. Nhiem vu cua
ho la hudng din, doc thuc, dieu khifin cong nhan trong cac cong viec cu thfi hang ngay dfi dua den
hoan thanh muc tieu chung cua ca doanh nghiep. Doi ngu quan tri nay lanh dao luc luqng lao dong
truc tiep, tao nen suc manh tong hqp cua doanh nghiep tren cac khia canh nhu chat luqng, tien do thi
cong cong trinh.
+ Doi ngu cong nhan.

Dfi nang cao suc canh tranh cua doanh nghiep cin co lanh dao don vi gioi. Song the vin chua du, ma
con co doi ngu lao dong voi trinh do tay nghe chuyen sau, co nang luc sang tao, trung thuc trong cong
viec. Ho chinh la nhung nguoi truc tiep thuc hien nhung y tuong, chien luqc va chien thuat kinh doanh
cua doi ngu lanh dao cip tren, nhung nguoi tao nen chat luqng cong trinh, san phim va suc canh tranh
cua doanh nghiep.

- Hoat dong Markerring
Chien luqc marketting la mot chien luqc bo phan, no dong vai tro quan trong trong viec thuc hien tot
nhim gianh uu the trong canh tranh va hieu qua kinh doanh cua doanh nghiep. Su dung nhung chien
luqc Marketting thich hqp se giup cho doanh nghiep chiem giu duqc vi tri tren thi truong so vdi cac
doi thu canh tranh.

- Chien htac phat trien cua doanh nghiep
Chien luqc canh tranh phat trifin doanh nghiep la mot he thong tu duy, y tuong quan ly mang tinh khai
quat va dai han, chi din duong loi cho cac cong ty nhan dien va khai thac duqc uu the vuot troi cua
minh so vdi cac doi thu canh tranh tren thi truong, nhim dap ung ngay cang cao nhu ciu khach hang
hien thuc va tiem nang, xav dung nang luc tang truong ben vung, On dinh tai cac thi truong muc tieu
nha't dinh.

1.1.2.3.2. Cac nhan to ben ngoai

- Boi canh quoc te.
“Boi canh quoc te trong thoi gian tdi co nhieu thoi co ldn dan xen vdi nhieu thach thuc ldn.
Kha nang duy tri hoa binh, on dinh tren the gidi va khu vuc cho phep chung ta tap trung vao nhiem vu
trung tam la phat trifin kinh te; dong thoi doi hoi phai de cao canh giac, chu dong doi pho vdi nhung
tinh huong bat tric, phuc tap co thfi xay ra

* Ve co hoi:
* Ve thach thuc:

- Trinh do

phat trien kinh te cua dat mtoc.

- Thi tutting

- Luat phap va chinh sach kinh te cua Nha nutic

1.2. Vai tro cua nganh Buu chinh - Vien thong doi vdi su phat trien kinh te - xa hoi va su
can thiet phai nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep nganh buu chinh vien thong Viet Nam trong boi canh hoi nhap kinh te quoc te.
1.2.1. Vai tro cua nganh Bint chir^h -Vien tt^hn^^ doi cm sit phut trien kinh te- xa hoi.

-5-


Co the khai quat vai tro cua nganh Buu chinh - Vien thong doi voi su phat trien kinh te - xa hoi
cua dat nuoc o nhung diem co ban nhu sau:
-

Thu nhat, cac dich vu Buu chinh - Vien thong la mot trong cac dong luc quan trong
nhat cua su phat trien kinh te - xa hoi.

-

Thu hai, su phat trien cua nganh Buu chinh - vien thong se tao dieu kien de di tat don
dau, rut ngan khoang cach so voi cac nuoc phat trien di truoc.

1.2.2. Nhung nhan to quy dinh su can thiet phai nang cao nang luc canh tranh cua cac
doanh nghiep Buu chinh - Vien thong Viet Nam trong boi canh hoi nhap kinh te quoc te.

1.2.2.1. Hoi nhap kinh te quoc te va nhung ap luc canh tranh doi voi cac doanh nghiep biat
chinh vien thong.

Hoi nhap kinh te quoc te la mot qua trinh kinh te xa hoi dang dien ra tren quy mo the gioi hien
nay, no thu hut, loi keo su tham gia cua nhieu quoc gia tren the gioi, bao gom ca cac nuoc phat trien va
cac nuoc dang phat trien .
1.2.2.2. Nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep Buu chinh - Vien thong la mot
trong nhung dieu kien de thuc day nhanh hem. qua trinh hoi nhap cua Viet Nam vao voi khu vuc
va the'gioi.

Canh tranh giua cac doanh nghiep trong nganh Buu chinh - vien thons tat yeu dan den ket qua
la nang cao chat luong cua cac dich vu Buu chinh - vien thong va do do gop phan thuc day nhanh
hon qua trinh hoi nhap cua Viet Nam vao voi khu vuc va the gioi, the’ hien o cac noi dung cu the
sau day:
1.2.2.2.1. Doi ven cac doanh

1.2.2.2.2. Doi voi Chinh phn:
1.2.2.2.3. Doi voi nnuUi iieu dung:

1.3. Kinh nghiem nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep Buu chinh - Vien
thong cua mot so quoc gia tren the gioi.

Trong phan nay, chung ta se dua ra mot so truong hop thanh cong cua cac cong tv nuoc ngoai
trona viec cung cap cac dich vu buu chinh vien thong, tu do rut ra mot so ket luan mang tinh chat
bai hoc chuns cho van de canh tranh cua cac doanh nghiep buu chinh vien thong Viet Nam.
1.3.1 Kinh ngUem cua Trur^n quoc: iai cocau. to chuc

1.3.2. Kirth cnHem qua Han Qud'cc tcnn (rmlt trron gcnh vuc cunn cop doth tu Cann rmn

(ADSL)

1.3.3. Kinh

cua cong ty Buu chinh Duc: Cai to vn phai tried dich vu

*)Bai hoc goi mo cho cac doanh nghiep Buu chinh - Vien thong Viet Nam nham nang
cao nang nang luc canh tranh.
Qua kinh nghiem kinh doanh dich vu cua mot so doanh nghiep nuoc ngoai, co the rut ra mot
so nhan xet nhu sau:
1) Doi voi cdc doanh nghiep aing cap dich vu vien thong.

2) Doi voi cac doanh huhiep cuhu cap dich vu buu chinh.

3) Doi voi Tong cOhu ty BCVT Viet Nam (VNPT).

-6-


Chuong 2

THUC TRANG N ANG LUC CANH TRANH CUA CAC DOANH NGHIEP
NGANH BUU CHINH - VlPN THONG VIET NAM HIEN NAY

2.1 . Khai quat su phat trien cua cac doanh nghiep Buu chinh, Vien thong Viet Nam.
2.1.1

Su phat trien cua Tong Cong ty Biru chinh Vien thong Viet Nam (VNPT).

Qua trinh hinh thanh VNPT:

Trong hoi nghi toan quoc Dang Cong san Dong Duong ngay 14 va 15 thang 8 nam 1945 da

co Nghi quyet quan trong vi cong tac giao thong lien lac phuc vu Dang, phuc vu each mang. Ban can
su Dang Tinh cac Buu dien chon ngay 15 thang 8 nam 1945 la ngay thanh lap nganh Buu dien. Dau
nam 1990, Hoi ddng Bo truong cho phep thanh Up them Tdng cong ty Buu chinh - Vidn thong Viet
Nam (VNPT). true thuoc Tdng cue Buu dien.

Thuc hien Quyet dinh so 91/TTg ngay 7.3.1994 cua Thu Tudng Chinh phu ve viec thi didm
thanh lip tap doan kinh te. Thu tudng Chinh phu da ra Quyet dinh 249/TTg ngay 29.4.1995 thanh
lap Tdng cong ty Buu chinh - Vidn thong Viet Nam tren co so td chiic sip xd'p lai cac don vi dich
vu, san xua't, luu thong, su nghiep.
Chitc nang nhiem vu cua Tdng cong ty:

La mot doanh nghiep ldn cua Nha nude, VNPT cd cac chiic nang va nhiem vu: Thuc hien
kinh doanh va phuc vu cac dich vu Vidn thdng va Buu chinh theo quy hoach, ke hoach va chinh
sach phat tridn cua Nha nude bao gdm:
- Xay dung ke hoach phat tridn, dau tu, tao ngudn von dau tu;
- Phat tridn mang Vidn thong cong cong;

- Kinh doanh cac dich vu Vidn thong va dich vu Buu chinh;
- Bao dam thong tin lien lac phuc vu su chi dao cua Dang, Nha nude;
- Phuc vu an ninh quoc phong, ngoai giao;
- San xua't cong nghiep Vidn thdng;

- Xay dung cong trinh Vidn thong;
- Xuat nhap khau cung ting thiet bi Vidn thdng;

- Lien doanh lien ket vdi cac td cht'rc kinh te trong va ngoai nude phu hop vdi phap luat va
chinh sach cua Nha nude.
Mo hinh td chuc quan ly cua VNPT
Theo dieu luat td chuc va hoat dong cua Tdng cong ty duqc phe duyet tai Nghi dinh 51/CP
ngay 01.8.1995 cua Chinh phu. co ca'u td chiic cua Tdng cong ty gdm cd:

- Hoi dong quan tri. Ban Kid’m soat;
- Tdng Giam doc va bd may giiip viec;

- Cac don vi thanh vien cua Tdng cong ty:
+ Cac don xi hach toan doc lap;
+ Cac don vi hach toan phu thuoc;
+ Cac don vi su nghiep;
+ Cac don vi lien doanh cd von gop cua Tdng edng ty.
2.1.2

2.1.2.1.

Su hinh thanh vd phat trien cua cac doanh nghiep vien thdng moi: Viettlel; SPT;
Ha noiTelecom; FPT; Cong ty Vien thdng dien luc...

Su hinh thanh vd phat trien ciia Cong ty Vien thong Quan dpi (Viettel)

Nam 1989 Tdng Cong ty dien tu thiet bi thdng tin, tien than cua Cong ty vidn thdng quan doi (
Viettel) duqc thanh lap.
* Muc tieu vd triet ly kinh doanh:

-7-


•
Tien phong dpt pha trong linh vuc ung dung cong nghe hien dai, sang tao dua ra cac giai phap
nham tao ra san phaim, dich vu mdi, chat lupng cao, vdi gia cudc phu hop dap ung nhu cau va quydn
duqc lua chon cua khach hang.
•

Luon quan tam, lang nghe, tha'u hieu, chia se va dap ung nhanh nha't moi nhu cau cua khach
hang.

•

Gan ket cac hoat dong san xua't kinh doanh vdi cac hoat ddng nhan dao, hoat dong xa hoi.

•

San sang hqp tac, chia se vdi cac doi tac kinh doanh de cung phat trien.

•

Chan thanh vdi ddng nghiep, cung gop sue xay dung ngoi nha chung Viettel.

• Quan diem phat trien

Ket hqp kinh te vdi lqi t'ch qud'c gia ve An ninh Quoc phong.

•

•
Dau tu va phat trien nhanh ccr so ha ting vidn thdng, dd'n nam 2005 co ban hoan thanh mang
ludi vidn thong tren pham vi toan quoc.

•
Phat trien kinh doanh theo dinh hudng cua thi trudng va luon hudng tdi lqi fch chinh dang cua
khach hang.
•
Da dang hoa nganh nghe kinh doanh theo dinh hudng thi trudng va luon hudng tdi lqi ich

chinh dang cua khach hang.
La'y yeu to con ngudi lam chu dao, cd chinh sach dao tao, phat trien va thu hut nhan tai.

•
•

Tim nhin thuong hieu:

Dd xac dinh hudng di chung cho cac hoat dong cua doanh nghiep, Viettel da xav dung tam nhin
thuong hieu rieng cho minh, duqc co dong nhung mong muon cua khach hang va su dap ung cua
Viettel.

“ Nha sang tao vdi trai tim nhan tir”

•

Phuong ngon hanh dong: De thuc hidn cac quan didm, triPt ly kinh doanh va tam nhin thuong
hieu, Viettel da dua ra phuong ngon hanh dong:

“ Hay noi theo each cua ban” ( Say it your way)
* Co ca'u td chuc cua Cong ty:
•

Ban giam doc Viettel: Viettel la mdt doanh nghiep nha nude, true thuoc Bo Quoc Phong, va
cac phong ban.

* Dinh hudng phat tridn trong thdi gian tdi:

•

Md rong dich vu Dien thoai dudng dai VoIP (dich vu 178)

•

Cung cap dich vu dien thoai di dong dung the tra trudc.

•

Xiy dung mang noi hat, dudng dai sir dung cong nghe chuyen mach kenh.

•

Thiet lap cira ngo quoc te Lang Son va xay dung tuyen ap quang bien tai Da Nang trong nam
2005 va day manh cung ca'p dich vu thud kdnh quo'c te.
2.1.2.2. Su hinh thanh vd phat trien Cong Ty cd phan dich vu Buu chinh Vien thong

(

SAIGON POSTEL CORP)
Ngay 14/2/1994, khi lam viec vdi Thanh uy va UBND TP HCM, thu tuong Chinh Phil da cd y
kie'n: “Can td chuc mot cong ty dich vu buu dien ngoai he thong hien cd dd dap ung nhu cau tang
nhanh cua nhan dan TP ve cac loai hinh dich vu thong tin, buu dien va coi day la md hinh thi diem...”.
Sau gan 2 nam , ngay 8/12/1995 UBND TP HCM chinh thuc ca'p giay phep “ khai sinh" Cong ty Cd
phan dich vu Buu chinh Vidn thong Sai Gon ( Saigon Postel- SPT), cong ty cd phan dau tidn hoat dong
trong linh vuc BCVT d Viet Nam.

Vdi muc tieu gop phan vao su nghiep phat trien chung cua toan nganh, cong ty SPT da khong
ngimg nd luc phan da'u.

-8-

“ Cong nghe hien dai- Phuc vu van minh - Hop tac linh hoat” luon la phuong cham xuven suot
qua trinh hoat dong va phat trien cua SPT.

SPT - “ Ket noi hom nay voi tuong lai” - Luon la ban dOng hanh cung voi su thanh cong va phat
trle’n cua Quy khach hang.
2.1.3

Cac doi thu canh tranh cua cac doanh nghiep Biot chinh - Vien thong Viet Nam

2.1.3.1 Cac doi thu canh tranh trong m(dc

■

Hien tai, Viet Nam co 6 nha cung cap dich vu vien thong, do la: Tong cong ty Buu chinh vien
thong Viet Nam ( VNPT), Cong ty CO phdn dich vu Buti chinh vien thong ( SPT), Cong ty dien tu Vien
thong Quin doi( Viettel), Cong ty Thong tin dien luc (ETC), Cong ty vien thong Ha Noi( Hanoi
Telecom) va Cong ty Dien tu Hang hai ( Vishipel).
Chung quy co su canh tranh thi khach hang du la cua mang nao cung se duoc loi.
2.1.3.2

Cac dot thu canh ti-nhi nude n^ggc^dii tren thi truintg Buu chbih - Viin thong iai
viet Nam

Danh gia nang luc canh tranh cua Buu chinh - Vien thong Viet Nam doi voi cac doi thu nuoc
ngoai tiem nang.
2.2

Danh gia chung ve thuc trang nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep nganh. Buu

chinh - Vien thong trong then gian qua.
2.2.1 Thanh tuu
- Ve to chuc, quan ly.

- Ve viec xay duns thi truong co tinh canh tranh.
Chinh sach chuve’n dOi tren da duoc cu the hoa bang mot Ioat cac giay phep cung ca'p dich vu
duqc TOng cuc Buu dien, nav la Bo Buu chinh, Vien thOng ban hanh tu nam 1997 den nav bao gom:

+ Nam doanh nghiep duqc cap phep thiet lap mang va cung cap dich vu vien thOng cd
dinh.

+ Ba doanh nghiep duoc phep thiet lap mang va cung ca'p cac dich vu vien thong quoc
te.
+ Sau doanh nghiep duqc phep cung cap cac dich vu dien thoai duong dai trong nuoc
va quoc te su dung giao thuc IP.

+ Nam doanh nghiep duqc phep cung cap dich vu thOng tin di dong.
+ Sau doanh nghiep duoc phep cung cap dich vu IXP.

+ Muoi mot doanh nghiep duoc phep cung cap dich vu OSP.
+ Muoi nam doanh nghiep duoc phep cung ca'p dich vu truy nhap Internet.

- Ve nghia vu cong l'ch.
-

Ve gia cuoc Buu chinh - Vien thong:

- Ve trang thiet bi va trinh do cOng nghe.
■

Trong Unh vuc vien thong:

■

Trong linh vuc buu chinh

2.2 .2. Ton tai va nguoen nhhn cua niung ton. tai ve nang luc canh tranh cua cac doani
nghiep Bru chinh-Viea thong Viet Nam..
2.2.2.1 Tnn tni

Buu chinh - Vien thOng Viet Nam tuy co toc do phat trien va hien dai hoa nhanh so voi mot so
nganh khac trong nuoc nhung do xua't phat die’m rat tha'p nen ve quy mO va nang luc con chua tuong
xung voi cac nuoc khac trong khu vuc va tren the gioi.
2.2.2.2 Nguynn nhan can nhdng tOn tni vn nnng luc canh tranh can cac Oaanh nghiep Biru
chinh - Vien thong Viet nam.

-

Ve doanh nghiep tru cOt VNPT:

-9-


- Ve khuon khd phap ly

- Vd td chiic, quan ly
- Buu chinh Vien thdng Viet Nam hien van dang trong giai doan doc quydn nha nunc nen cac
thanh phan kinh te trong nude chua duqc tham gia dau tu true tiep vao linh vuc dich vu. Dieu nay da
han che viec phat huy noi luc va ty trong von dau tu trong nude.

Chuang 3
PHI ONG HUONG VA GIAI PHAP NHAM N ANG CAO NANG LUC CANH TRANH CUA
CAC DOANH NGHIEP NGANH BIT’ CHINH - Vlf N THONG VIET NAM
TRONG BOI CANH HOI NHAP KINH TE QUOC TE
Phuong hudng nham nang cao nang luc canh tranh cho cac doanh nghiep nganh
Buu chinh - vidn thdng Viet Nam.

3.1.
3.1.1

•

Phuffng h trang phat trien cua nganh Buu chinh - Vien thdng Viet Nam.

Tie'p tuc d^u tu, tang cudng va hien dai hoa mang ludi; chu trong phat trien cac dich

vu mdi.

• Tang cudng cong tac quan ly, nang cao chit luqng mang ludi va dich vu. Xay dung va
ban hanh bd sung cac tieu chuan dich vu, quy trinh, quy dinh khai thac dich vu.
•

Chan chinh cong tac quan ly dau tu va tai chinh. Tang cudng cong tac kiem tra, kidm

•

Phat trien thi trudng, dich vu va khach hang

•

Day manh cong tac xue tien thuong mai.

•

Nang cao hieu qua cac hoat dong hop tac va kinh doanh quoc te.

soat.

3.1.2.

Muc tieu phat trien cua nganh trong giai doan mai.

* Muc tieu tdng quit cua chien luqc 10 nam 2001 - 2010 la:
- Dua nude ta ra khdi tinh trang yeu kern phat trien

- Ket cau ha tdng dap ung yeu cau phat trien kinh te - xa hoi, quoc phong, an ninh va cd budc
di trudc.

- Tiep tuc phat trien nhanh va hien dai hoa dich vu buu chinh - vidn thong, phd cap sir dung
Internet.

- Hoan thanh cac chi tieu ke hoach hang nam, timg giai doan, timg thdi ky da de ra.
- Ndng cao sire canh tranh doanh nghiep tren timg dia ban. trong tirng linh vuc, rung dich vu.
- Dap ung yeu cau thdng tin phuc vu su nghiep phat trien kinh te, xa hoi cua dat nude.

- Trien khai de an Tap doan Buu chinh Vidn thdng vdi cac co che di kern theo Quyet dinh cua
Thu tudng chinh phu.

- Phat tridn va nang cao chat luqng ngudn nhan luc; cai thien didu kien lam viec va thu nhap
cua can bo cong nhan vien phu hop vdi hieu qua san xuat kinh doanh.

* Muc tieu, chu truong, nhiem vu va giai phap den nam 2010. cong nghe thdng tin Viet Nam
dat trinh do tien tien trong khu vuc vdi mdt so muc tieu co ban sau:
• Cong nghe thong tin duqc ling dung rdng rai trong moi linh vuc, trd thanh mot trong
nhung yeu to quan trong nhat cua su phat tridn kinh te - xa hoi, dam bao an ninh - quoc phong.
• Phat tridn mang thong tin quoc gia phu tren ca nude, vdi thdng luqng ldn, toe do va
chat luqng cao, gia re; ty le ngudi sir dung Internet dat muc trung binh the gidi.

- 10-


• Cong nghiep cong nghe thong tin tro thanh nganh kinh te mui nhon, co toc do phat
trien hang nam cao nha't so vdi cac khu vuc khac; co ty le dong gop cho tang trudng GDP cua ca nudc
ngay cang tang.
• Day nhanh viec xay dung mang thong tin quoc gia, bao gOm he thong vien thong va
Internet Viet Nam.

Tang cuong doi mdi cong tac quan ly nha nudc doi vdi linh vuc cong nghe thong tin.

•

3.2 Mot so giai phap nang cao nang luc canh tranh trong linh vuc BC-VT trong giai
doan hoi nhap kinh te quoc te.
3.2.1

Cac giai phap vi mo.

3.2.1.1.

Tang cuong vai tro cua Nha nudc trong kiem soat doc quyen va chong cac bieu
hien han che canh tranh khong lanh manh.

3.2.1.2.

Tang cudng vai tro cua doanh nghiep tru cot VNFT.

3.2.1.3. Nhan thuc day du hon ve tam quan trong cua viec nang cao nang luc canh tranh doi vdi
cac doanh nghiep Buu chinh - Vien thong.
3.21.3.1.

Nang cao nhan thuc ve canh tranh

3.2.1.3.2 Nhan thuc day du turn ve xu huong canh trc^r^h tren cac thi trucrng.

3.2.1.4.

Kie’m soat thi phim cac dich vm.

3.2.1.5.

Day manh cong tac nghien ccru va phat then.

3.2.1.6. Cac giai phap thuc day san xua't kinh doanh
- Tiep tuc xay dung hoan chinh he thong van ban phap luat chuyen nganh va chinh sach phat

trien.

- Thanh lap Qui Dich vu Vien thong cong fch;
- Doi mdi, sap xep lai doanh nghiep, dac biet la TOng cong ty Buu chinh Vien thong Viet Nam
theo hudng tach kinh doanh Buu chinh, Vien thong hach toan doc lap, hach toan rieng tung dich vu,
day nhanh cO phan hoa, tien hanh cO phan hoa cac doanh nghiep ldn kinh doanh dich vu.

- Cac doanh nghiep co ke hoach dau tu .

- Bo Buu chinh Vien thong se ban hanh qui dinh chat che, cu the ve ket noi mana ludi, kiem
tra va chi’ dao thuc hien doi vdi nhung truong hop ket noi kho khan, ap dung nhung che tai chat che doi
vdi nhung truong hop vi pham;
- Bo Buu chinh, Vien thong kinh chuyin Uy ban kinh te va Ngan sach cua Quoc Hoi bao cao
ket quatinh hinh thuc hien viec sap xep, doi mdi va nang cao hieu qua doanh nghiep nha nudc trong
linh vuc Buu chinh, Vien thona va cong nghe thong tin ma Bo quan ly va chi dao trong thoi gian qua.
3.2.2

Cac giai phap vi mo

3.2.2.1. Xly dimg chii'n tuoc canh tranh cho cac doanh nghiep
Di’ nang cao nang luc canh tranh cua minh, cac doanh nghiep buu chinh vien thong can chu
trong den cac yeu td' sau dav:
- Phat trien ngudn nhan luc trong doanh nghiep,

- Khong ngung nang cao chat lucng (bao gom ca chat lucng ve dich vu buu chinh vien thong
va chat luong phuc vu khach hang), da dang hoa loai hinh dich vu.
- Co chinh sach gia cudc hcp ly de’ tao lci the canh tranh.
3.2.2.2 Tim hieu cac doi i hu cann t rann tren t hi iruong phuc vu chh viec ra quuet dinh
kinh doanh

3.2.2.3.

Nang cao gia tri thuong hieu, hinh anh va uy tin cua doanh nghiep.

322..2A. Nang cao chat luong ngudn nhan luc

3.2.2.5. Giai phap ve gia cudc dich vu

a.

Boi voi cac dich vu vien thong

- 11 -


•

Chien luoc dinh gia thap: doi voi cac dich vu Internet, Cityphone, thue kenh, dien thoai co
dinh, Internet thue bao 1260...

•

Chien luoc dinh gia ngang voi gia thi truong: doi voi cac dich vu dien thoai di dong, dien thoai
VoIP...

•

Chien luoc dinh gia cao voi cac dich vu ADSL, truyen so lieu, cac dich vu moi tren nen
NGN... '
b.

Doi voi cac dich vu buu chinh

•

Xiy dung chien luoc dinh gia ngang voi gia thi truong: doi voi dich vu phat hanh bao chi, dich
vu buu pham, buu kien...

•

Xay dung chien lucc dinh gia cao doi voi cac dich vu EMS, Datapost..

3.2.2.6.

Xay dung chuan muc van hoa doanh nghiep.

Xay dung Van hoa doanh nghiep
- Cac muc tieu va triet ly kinh doanh cua doanh nghiep.

- Cac quan diem phat trien.
- He thong cac dinh che doanh nghiep (chuc danh, tu kiem soat, phan tich cac cong viec, veu cam.)

- Xay dung cac the che va thiet che tap trung va dan
- Trach nhiem voi xa hoi.
3.2.2.7. Chuan bi kip thcri hucoig chon doi tac phii hop trong va ngoai nude nham met rang
quy mo doanh nghiep, tang hieu qua SXKD
Hoi nhap kinh te quoc te mang lai nhieu co hoi khac nhau cho moi doanh nghiep, trong do,
cac doanh nghiep moi co the se co nhung buoc tien bat ngo tren co so lien doanh, lien ket voi nhau va
vdi doi tac nuoc ngoai, dac biet la cac dich vu chat lupng cao, cong nghe hien dai, khai thac cac thi
truong thuan lpi.

* Mot so kien nghi
3.2.3

Kien nghi ve cong tac hop tac quoc te

Mo cua thi truong va Hoi nhap kinh te quoc te co nghia la chap nhan mot “san choi chung” tren ca
binh dien quoc gia va quoc te. tao ra quC trinh vua hop tcc vua canh tranh voi nhau giua cac nuoc tren

the gioi trong viec thu hut cac dong von trung chuyen quoc te, cong nghe hien dai va nguon nhan luc
co trinh do cao.
3.2.4

Kien nghi ve khuyen khich canh tranh va hop tcc giua ccc doanh nghiep trong
linh vuc Buu chinh - Vien thong

3.2.5

Huong dan va ho tro thanh lap hoi nguoi tieu dung ve ccc dich vu Biru chinh
Vien thong

KET LUAN

Lam the nao de nang cao nang luc canh tranh ccc dich vu buu chinh, vien thong thuc su la mot
cau hoi lon ma de tra loi se co rat nhieu v kien ve nhieu khfa canh khac nhau xuat phCt tu cCch tiep
can, nghien cuu va kha nang nghien cuu thuc te khac nhau.
Voi nhung muc tieu. noi dung nghien cuu nhu de tai da neu, co the noi pham vi nghien cuu
duoc dat ra rat rpng. TCc gia vua phai tim hieu nhieu dich vu cu the, lai vua phai bao quat ca linh vuc
buu chinh va dich vu vien thong cung nhu phai tim hieu ve cac mat hoat dong khac nhau co lien quan
den cCc doanh nghiep dang kinh doanh cac dich vu buu chinh, vien thong trong nuoc cung nhu cac
kinh nghiem cua cCc Cong ty nuoc ngoai. Dieu do thuc su la kho khan doi voi nguOi thuc hien de tai.

Tuy nhien, bao cao ket qua nghien cuu da cP' gang tPng hop, phan tich mot so van de mang
tinh chat ly luan ve canh trinh, nang luc canh tranh, nhung yeu to anh huong de nang luc canh tranh
cua mot sd doanh nghiep: cac tieu chi co ban de dCnh gia nang luc canh tranh tren co so tham khao
cCc ly thuyei cung nhu quan diem chu quan ve nhung van de ma tac gia cho rang cot loi va co the tim
hieu, cap nhat so lieu cho phan tich. Ben canh do la phan tham khao kinh nghiem va duc rut mdt so
diem mang tinh chat bai hoc kinh nghiem doi voi su phCt trien cac dich vu buu chinh, vien thong cua
cCc doanh nghiep nuoc ngoai.

- 12-


Phan hai, de tai da tip trung phan ti'ch tinh hinh canh tranh cac dich vu btru chinh, vidn thdng cua cac
doanh nghiep danh kinh doanh buu chinh, vidn thdng trong nude trong thdi gian vita qua, danh gia ve
nang luc canh tranh dich vu cua VNPT va cac doanh nghiep mdi, ddng thoi phan tich xu hudng canh
tranh dich vu buu chinh, vidn thdng trong then gian tdi lien quan den lo trinh md cua thi truong va hoi
nhip kinh te quoc te.

Mot sd' nhom giai phap co ban cho timg linh vuc dich vu, cho mot so dich vu dien hinh va cac giai
phap chung dd gop phan nang cao nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep buu chinh, vidn thdng
Viet Nam trong dieu kien canh tranh va hoi nhap kinh te quoc te ngay cang sau rong hon dupe trinh
bay trong phan 3.
Do phai thu thap nhieu so lieu de phan tich, phai tim hieu nhieu dich vu, nhidu mat hoat dong khac
nhau cua cac doanh nghiep buu chinh vidn thdng trong nude nen chic chan ket qua dd tai van con
nhidu khiem khuyd't. Ngudi viet rat mong nhan dupe su dong gop cua cac Thay, cd giao, cac chuyen
gia, cac dong nghiep dd dd tai dupe hoan thien hon. cd kha nang ap dung tridn khai trong qua trinh
canh tranh, hoi nhap cua cac doanh nghiep kinh doanh Buu chinh - Vidn thdng Viet Nam.

- 13-


A,

~

PHAN MO DAU

I. Tinh cap thiet cua de tai:

Vdi quan diem Birn chinh - Vien thong phai tao thanh ket cau ha tang

thong tin quoc gia, la nganh kinh te - ky thuat mui nhon cua dat nudc, va dac

biet de phu ho'p vdi moi trudng co nhieu su thay doi nhanh chong cua cong

nghe thong tin va xu hudng hoi tu giua buu chinh vien thong vdi truyen thong
va tin hoc tren toan cau, nganh Buu chinh Vien thong Viet Nam phai phat trien
manh hon nua trong giai doan tdi, cap nhat thudng xuyen cong nghe hien dai
va chu dong hoi nhap vdi kinh te the' gidi.

Trong nhung nam qua, vdi chu truong di thing vao cong nghe hien dai
va vdi chie'n luoc tang toc het suc manh dan, cac Cong ty Buu chinh Vien

thong Viet Nam da co nhung budc tien vuot bac. Cac dich vu buu chinh, vien
thong khong chi duoc pho cap rong rai tdi khdp moi mien dat nudc, ma con

thuc su tao dieu kien cho cac nganh khac phat trien hon. Tuy nhien, cung nhu
hau het cac doanh nghiep khac cua nudc ta, muc do san sang tham gia canh
tranh quoc gia va nang luc canh tranh doanh nghiep dang la van de thuc su buc

xuc duoc dat ra vao thdi diem hien nay.

Md cua hoi nhap va canh tranh la xu the khach quan ngay cang the hien ro tac
dong cua no den toan bo nen kinh te', xa hoi, no doi hoi moi chu the tham gia
thi trudng phai nhan bie't, thich ung va chu dong tham gia. Qua trinh hoi nhap,

canh tranh tao ra moi lien he phu thuoc va tac dong qua lai ldn nhau ngay cang
rong rai, vdi muc do ngay cang cao giua cac quoc gia, cac doanh nghiep va cac

ca nhan trong moi linh vuc kinh te', chinh tri. xa hoi.
Trong xu hudng phat trien chung cua nen kinh te', khu vuc dich vu Vien

thong Viet Nam da co nhung thay doi manh me theo hudng hoi nhap va canh

tranh.
Trong nudc cung nhu tren the gidi, dich vu buu chinh vien thong luon la

mot trong nhung linh vuc dich vu canh tranh soi dong va manh me nhat nhung
cung la mot trong nhung linh vuc het sue nhay cam. Trong dieu kien moi tru­

dng kinh doanh dang co nhieu thay doi, viec de ra cac giai phap nang cao nang

1


lire canh tranh cac dich vu biru chinh, vidn thong cua VNPT la didu can thiet
gop phan giup VNPT phat trien ben virng va canh tranh, hoi nhap thanh cong.

Ve canh tranh trong nude, trade nam 1995, chi co mot Tdng Cong ty

Biru chinh Vidn thong Viet Nam (VNPT). Sau nam 1995, Chinh Phil da cho
phep thanh lap them 5 doanh nghiep gdm Cong ty Cd phan dich vu Buu chinh
- Vidn Thdng Sai Gon (SPT), Cong ty Dien tir Vien thdng Quan doi(Vietel),

Cong ty Vidn thdng hang hai (Vishipel), Cong ty vidn thdng Dien lire (ETC) va
cong ty cd phan Vidn thdng Ha Noi(Hanoi Telecom). Trong dd cd ba doanh

nghiep

dupe thiet lap ca he thdng dudng true vidn thdng quoc gia bao gdm ca cac edng
thdng tin quoc te. Ben canh dd, 13 doanh nghiep duqc cung cap dich vu truy

nhap Internet di quoc te. Ve thdng tin di dong. Bo da cap phep cho 5 cong ty
duqc thiet lap mang va cung cap dich vu. Cd the’ noi. cho den nay thi truong

vidn thdng Viet nam thuc sir da cd canh tranh giua cac doanh nghiep trong nu­
de ngay cang gia tang.

Ve canh tranh quoc te. Hiep dinh thuong mai Viet Nam - Hoa Ky nam
2001 da cam ke't lo trinh md cua linh vuc dich vu vidn thdng 6 Viet Nam, theo

dd thi truong dich vu vidn thdng Viet Nam se md cira cho cac doi tac Hoa Ky
tham gia. Theo lo trinh cam ke't cac nha khai thac Hoa Ky cac nha khai thac

Hoa Ky duqc tham gia vao thi truong dich vu gia tang vidn thong tir thang
12/2003, dich vu gia tang Internet vao thang 12/2004. dich vu di dong, thud
kenh va ve tinh tir thang 12/2005, dich vu vidn thdng cd dinh tir thang 12/2007.

Mat khac, Viet Nam hien dang cd gAng gia nhap td chiic thuong mai the gidi

WTO vao nam 2006. theo dd xu hudng md cua thi truong dich vu vidn thdng
tao ra ngay cang nhidu ap lire canh tranh quoc te.
Nang cao nang lire canh tranh doi vdi linh vuc Buu chinh Vidn thdng trong
dieu kien birdc dau tham gia canh tranh va hoi nhap kinh te quoc te cd the d-

uqc tham khao trong vide de ra cac chinh sach, bien phdp va cac quvet dinh cu
the. Vdi ly do dd, em chon de tai: "Nang cao nang luc canh tranh cua cac

doanh nghiep Buu chinh - Vidn thdng Viet Nam trong boi canh hoi nhap

kinh te quoc te" lam de tai luan van thac sy. Do pham vi nghien cuu rdng.

2


thoi gian co han va trinh do cua Em con han che nen chAc chan ket qua nghien
ciiu khong thd tranh khdi nhung han che. Rat mong nhan duqc nhung y kien

dong gop cua Cac Thay, Cd giao va Cac ban de de tai cua Em ngay cang hoan

chinh hon.

II.

Tinh hinh nghien curu de tai:

“Nang cao nang lire canh tranh”, “Lam the nao de nang cao nang luc canh
tranh” la mot cau hoi ldn khong chi doi vdi nganh Bini chinh vidn thong ma
con la cau hoi ldn doi voi nhieu nganh va nhieu linh vuc dich vu khac. De tra

loi co rat nhieu y kien ve nhieu khia canh khac nhau xuat phat tir each tiep

can, nghien ciru va kha nang nghien cuu there te. Trong nhung nam gan day khi
dat nude md cira hoi nhap, da cd rat nhieu tac gia trong nganh cung nhu nhieu

nganh khac da di sau vao tim hieu nghien cuu nhieu khia canh khac nhau cua
canh tranh. Tran tro cung ndi lo lang cua nganh ve “canh tranh”. ve "nang lire

canh tranh” khi md cira hoi nhap.Tac gia da di sau vao nghien cuu tinh hinh

canh tranh cac dich \ti Biru chinh vidn thong cua cac doanh nghiep dang hoat

dong trong linh vuc do. Cong trinh nghien ciru nay da duqc tham khao mot so
tai lieu cung nhu mot so de tai ve canh tranh trong cac mang dich \ii khac nhau
ve ca ly luan cung nhu thuc te d nhieu Bo nganh. “ Nang cao nang lire canh

tranh cua cac doanh nghiep nganh Bun chinh Vidn thong Viet nam trong boi

canh hoi nhap kinh te quo'c te” la cong trinh nghien ciru cua rieng Tac gia va
chua duqc cong bo.
III. Muc dich. nhiem vu khoa hoc cua viec nghien cuu de tai:

1. Muc dich:
□ Lam rd co sd lv luan va thuc tidn cua canh tranh ndi chung va canh tranh

trong linh vuc BC-VT ndi rieng.
□ Dua ra buc tranh tdng the ve sir phat trien trong linh vuc Bull chinh,

Vidn thong cua Viet Nam hien tai cung nhu nhung nam tdi.

□ Nghien cuu xu hudng canh tranh trong linh vuc BC-VT cua cac nude
trong khu vuc va tren the gidi. Tir do, dua ra mot so giai phap de nang
cao nang lire canh tranh trong linh vuc BC-VT cua Viet Nam trong thdi
ky hoi nhap kinh te quoc te.

3


2. Nhiem vu khoa hoc cua de tai:
□ Ve lv thuvet:

•

Cd sd ly luan cac ly thuyet ve canh tranh trong nen kinh te thi
trudng.

• Nhung van dd cd ban ve nang luc canh tranh cua doanh nghiep

trong nen kinh te thi trudng;
• Cac tieu chi danh gia nang luc canh tranh cua doanh nghiep;
• Cac yeu to anh hudng den nang luc canh tranh cua doanh nghiep.

• Su can thiet khach quan phai nang cao nang luc canh tranh cua

nganh Buu chinh Vidn thong Viet Nam trong boi canh hoi nhap;

□ Ve thuc tien:

• Nghien cuu kinh nghiem nang cao nang luc canh tranh cua cac
doanh nghiep Biru chinh - Vidn thong d mot sd nudc.

• Khao sat. tim hieu sir phat trien cua cac doanh nghiep nganh BCVT Viet Nam trong nhirng nam qua (VNPT va cac doanh nghiep
mdi trong nudc).

• Tim hieu cac cam ket cua Viet Nam khi tham gia vao thi trudng

trong khu vuc va the gidi doi vdi linh vuc BC-VT (AFTA, Hiep
dinh Thuong mai Viet Nam-Hoa Ky).

• Danh gia mire do. nhiem vu canh tranh trong didu kien hoi nhap

cua cac doanh nghiep nganh BC - VT Viet Nam hien tai.
• Dd xua't mot sd giai phap de nang cao nang lire canh tranh cua cac

doanh nghiep nganh BC - VT Viet Nam trong giai doan hoi nhap.
IV. Doi tuong nghien cuu va pham vi nghien cuu cua luan van:
Luan van nghien cuu nang lire canh tranh cua cac doanh nghiep
thuoc nganh Buu chinh vidn thong Viet Nam.

Ve thdi gian: Luan van dd cap tdi nang lire canh tranh cua cac doanh

nghiep Buu chinh - Vidn thong Viet Nam trong trang thai van dong, ke

4


tir khi Dang Cong san va Nha nirdc Viet Nam thuc hien dudng loi Ddi
mdi nen kinh te den nay.

Ve khong gian: luan van dirng tren giac do chung cua ndn kinh te de

nghien ciru nang lire canh tranh cua cac doanh nghiep Biru chinh - Vidn

thong Viet Nam.
Phuong phap nghien ciru:

V.

□

Luan van sir dung phirong phap phd bien cua khoa hoc kinh te la

phuong phap duy vat bien chung, phuong phap trim tuong hoa, ket hop

logic vdi lich sir, phan tich vdi tdng hop. Dong thoi sir dung phuong

phap ke thira nhung ket qua nghien ciru da cd, ket hop vdi khao sat thirc
te, thu thap thdng tin, tai lieu phuc vu cho viec nghien ciru lam sang to

chii dd cua luan van.
VI.

Nhung dong gop cua luan van:

□ He thdng hoa nhung van de ly luan vd canh tranh va nang lire canh tranh

cua cac doanh nghiep trong dieu kien kinh te thi truong.

□ Danh gia nang lire canh tranh cua cac doanh nghiep nghanh buu chinh
vidn thdng Viet Nam trong boi canh hoi nhap.

□ Dd xuat quan diem va cac giai phap chii yeu nham nang cao nang lire
canh tranh cho cac doanh nghiep nganh BC-VT Viet Nam trong boi
canh hoi nhap kinh te quoc te'.
VII. Ket cau cua luan van: Luan van duqc ket cau lam ba chuong

Chitong 1: Nhitng van de co ban ve nang luc canh tranh cua cac
doanh nghiep nganh Bitu chinh — Vien thdng Viet Nam trong boi canh hoi

nhap kinh te quoc te.

Chitong 2: Thuc trang nang luc canh tranh cua cac doanh nghiep

nganh Buu chinh - Vien thdng Viet Nam hien nay.
Chuong 3: Phuong hudng vd giai phap nham nang cao nang luc
canh tranh cua cac doanh nghiep nganh Bitu chinh - vien thdng Viet Nam
trong boi canh hoi nhap kinh te quoc te.

5


Chuang 1

NHUNG VAN DE CO BAN VE NANG LUC CANH TRANH CUA CAC
DOANH NGHIEP NGANH BUU CHINH - VlfN THONG VIET NAM

TRONG BOI CANH HOI NHAP KINH TE QUOC TE
1.1 Nhirng van de ly luan ca ban ve canh tranh va nang luc canh
tranh cua doanh nghiep:

1.1.1. Quan niem ve canh tranh

Khai niem canh tranh xuat phat tir nen san xuat hang hoa, tuy nhien cho
den nay ca ve mat ly luan va thuc tiSn con nhieu quan niem khac nhau ve
pham trii canh tranh. Nghien cuu ve su phat trien cua chu nghia tu ban C.Mac

cung nhu nhieu nha kinh te hoc khac da rut ra duqc tinh quy luat cua n£n san
xuat hang hoa la canh tranh. San xuat hang hoa cang phat triein thi canh tranh
ngay cang quyet liet va gay grit giua nhieu chu the kinh doanh. giua cac quoc

gia. cac nganh va cac doanh nghiep deu phai tao lap cho minh iru the thuan lqi
nhat de kinh doanh thanh cong thu duqc lqi nhuan toi da.

Canh tranh la mot xu the tat yeu khach quan trong nen kinh te thi truong.
Doi vdi cac doanh nghiep. canh tranh luon la con dao hai ludi. Mot mat no

dao thai khong thuong tiec cac doanh nghiep cd mire chi phi cao. san phaim

kern chat ltrqng. Mat khac, nd buoc tat ca cac doanh nghiep phai khong ngimg

phan dau de’ giam chi phi: hoan thien gia tri sir dung cua dich vu. td chuc tot

khau tieu thu san pham, dich vu de’ tdn tai va phat trien tren thi trudng. Chinh d
mat nay, canh tranh da buoc cac doanh nghiep phai tang curing sire manh cua
minh. dong thoi phai thay drii mdi tuong quan ve “the va lire'’ de tao ra cac ini

the canh tranh.

Bat ky mot loai san phaim nao khi dua ra thi truring deu phai chiu mot sire
canh tranh nhat dinh. Bdi vi mot loai san phaim cd the duqc san xuat brii nhieu
doanh nghiep khac nhau, va nhu vay, so luqng san phaim duqc cung irng ra thi

truong rat ldn. Cac doanh nghiep phai canh tranh vdi nhau nham tieu thu het
san phaim cua minh vdi muc lqi nhuan thu duqc ldn nhat. Trong co che thi
trudng, cac doanh nghiep cd quyen chu dong trong san xuat kinh doanh, do
vay muc do canh tranh giua cac doanh nghiep ngay cang trd len gay gdt.
6