Biện pháp chủ nhiệm giỏi tiểu học

PHÒNG GD-ĐT …………….
TRƯỜNG TIỂU HỌC ….……………………..

BIỆN PHÁP
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO NĂNG LỰC, PHẨM CHẤT CHO
HỌC SINH LỚP 5 QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

Người thực hiện:....................................
Chủ nhiệm lớp: 5

Năm học: 2022 -2023


2

I. Lý do chọn biện pháp
Giáo viên tiểu học là những người trực tiếp truyền đạt các kiến thức cơ bản
nhất cho học sinh. Là người có vai trị quan trọng trong việc hướng dẫn cụ thể, chi
tiết, tận tình cho các em, quyết định đến nền tảng kiến thức văn hóa và đạo đức cơ
bản cho các em nhỏ. Giáo viên tiểu học ngoài nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục đảm
bảo chất lượng theo chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học; soạn bài, lên lớp,
kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh; quản lí học sinh trong các hoạt động giáo dục
do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm về
chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục thì giáo viên làm cơng tác chủ nhiệm
lớp ở tiểu học cịn có nhiệm vụ tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi
mặt để có biện pháp tổ chức giáo dục sát với đối tượng nhằm thúc đẩy sự tiến bộ
của từng học sinh và của cả lớp; Tham gia hướng dẫn hoạt động tập thể, hoạt động
giáo dục và rèn luyện học sinh do nhà trường tổ chức; Báo cáo thường kì hoặc đột
xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng. Vì vậy cơng việc của một giáo viên chủ

nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vơ cùng phức tạp.Trong q trình
làm công tác chủ nhiệm lớp tôi thấy rằng, để mô hình vận dụng thành cơng, hiệu
quả thì ngồi việc đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, chúng ta cần
quan tâm đến vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp. Bởi giáo viên chủ nhiệm
lớp chính là người quản lý, điều hành, hướng dẫn học sinh hoạt động một cách tích
cực, chủ động, sáng tạo, tạo nên một môi trường lớp học sôi động, thân thiện, hiệu
quả. Nhưng trong thực tiễn nhiều giáo viên chủ nhiệm chưa thực sự quan tâm đến
việc nắm bắt tình hình gia đình của học sinh, chưa có đầy đủ các thơng tin cần thiết
về học sinh mình chủ nhiệm, dẫn đến việc phối kết hợp trong giáo dục phẩm chất,
năng lực cho học sinh gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó một số giáo viên chưa xây
dựng bộ máy hội đồng tự quản theo một quy trình mà cịn áp đặt, dẫn đến vai trò
của hội đồng tự quản trong việc quản lý lớp học thiếu hiệu quả. Học sinh trong hội
đồng tự quản còn thiếu tự tin trong trong các cuộc thảo luận nhóm, chưa tự giác
thực hiện công việc được giao. Giáo viên chủ nhiệm chưa phát huy hiệu quả các
công cụ hỗ trợ dạy học trong lớp học như góc thư viện, góc sinh nhật hay điều em
muốn nói.
Làm thế nào để mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp thấy rõ được vai trị của mình
trong việc xây dựng nền nếp lớp học. Làm thế nào để các em học sinh trong lớp
được tham gia bầu hội đồng tự quản đảm bảo đúng nguyện vọng của học sinh
trong lớp và lựa chọn được học sinh có năng lực thực sự trong việc điều hành,
nhận xét, đánh giá các bạn trong các hoạt động và thơng qua đó để nâng cao năng
lực, phẩm chất cho học sinh? Làm thế nào để các em chủ động nói lên suy nghĩ của
mình trước mọi người để từ đó phát triển năng lực, phẩm chất? Làm thế nào để
nâng cao năng lực, phẩm chất cho học sinh lớp…… là vấn đề cấp thiết đặt ra cho
mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp. Xuất phát từ những lý do trên, tôi mạnh dạn nghiên
cứu đề tài: “Giải pháp để nâng cao năng lực, phẩm chất cho học sinh lớp ……
qua công tác chủ nhiệm lớp”.
II. Nội dung biện pháp
1. Thuận lợi
2

3

-Những giáo viên được giao làm công tác chủ nhiệm lớp ln ln nhiệt
tình với cơng tác. Giáo viên chủ nhiệm lớp kết hợp với nhà trường, hội phụ huynh
học sinh, hội đồng sư phạm, các tổ chức đoàn, đội, sao nhi đồng, tìm hiểu, học hỏi,
thảo luận để tìm ra các biện pháp giúp cơng tác chủ nhiệm có hiệu quả thường
xuyên qua hàng tuần, hàng tháng, học kì và qua các đợt phát động phong trào hoạt
động ngoài giờ lên lớp .
-Được sự chỉ đạo sát sao của các cấp và sự ủng hộ của đa số cha mẹ học
sinh cũng như cộng đồng xã hội là động lực giúp cho công tác dạy học và giáo dục
của nhà trường nói chung và cá nhân tơi nói riêng mang lại nhiều thành công đáng
kể.
-Đa số học sinh chăm ngoan, ở gần nhà nhau nên việc xây dựng đôi bạn học
tập rất thuận lợi.Một số phụ huynh rất quan tâm đến việc học của con em mình.
Tơi nhận thấy học sinh đã phát huy tính tự học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự
tự tin, hứng thú trong học tập. Nhiều em đã phát huy tốt các kỹ năng làm việc
nhóm, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, kỹ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ
học. Nhiều em nâng cao được tinh thần trách nhiệm và biết phấn đấu làm chủ quá
trình học tập của mình từ đó các năng lực và phẩm chất cũng phát triển
2. Khó khăn
Vẫn cịn một vài giáo viên năng lực làm cơng tác chủ nhiệm lớp cịn hạn
chế, chưa nắm vững được đặc điểm, tình hình học sinh của lớp, chưa có kế hoạch
cụ thể, sự phối kết hợp với các lưc lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường còn
chưa nhịp nhàng,chưa tạo hứng thú, động cơ, phương pháp học tập cho học
sinh,việc dạy lồng ghép kĩ năng sống còn chưa được quan tâm sâu sát, phương
pháp tổ chức, cách thức làm công tác chủ nhiệm chưa khoa học, chưa phát huy
được tính tự giác tích cực của học sịnh.
Không phải học sinh nào cũng thực hiện tốt các hoạt động được tổ chức

trong quá trình học tập và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Với những em có
lực học chưa tốt, tiếp thu chậm thì việc để các em tự tin, tự nhiên trao đổi với các
bạn trong nhóm về ý kiến của mình với các bạn là khó, khả năng tự học và giải
quyết vấn đề chưa được thực hiện. Năng lực hướng dẫn, giảng giải bài giúp bạn
của các nhóm trưởng cũng như của các thành viên trong nhóm hạn chế. Hoặc
những em có hồn cảnh khó khăn, gia đình khơng hịa thuận thì việc các em mạnh
dạn, tự tin chưa có. Do đó các năng lực, phẩm chất của nhiều học sinh trong lớp
chưa được phát huy hoặc còn hạn chế.
Kết quả đánh giá về các năng lực, phẩm chất của học sinh lớp chủ nhiệm
đầu năm học như sau:
* Đánh giá về năng lực:
TSHS Tự phục vụ, tự quản
Tốt

Đạt

CCG
3
* Đánh giá về phẩm chất:

Hợp tác
Tốt

Tự học và giải quyết
vấn đề
Đạt

3

CCG

5

Tốt

Đạt

CCG
7


4

TSHS Chăm
chăm làm

học, Tự tin,
nhiệm

trách Trung thực, kỷ
luật

Đoàn kết, yêu
thương

Tốt Đạt CCG Tốt Đạt CCG Tốt Đạt CCG Tốt Đạ
t
4
3
2

CCG
2

3. Nội dung thực hiện biện pháp.
Để góp phần thực hiện tốt công tác chủ nhiệm lớp đặc biệt là nâng cao năng
lực, phẩm chất cho học sinh tôi tập trung thực hiện các biện pháp sau:
3.1.Nắm bắt đầy đủ thông tin về học sinh
Để nắm được tình hình cụ thể của từng học sinh, ngay từ những ngày đầu
năm học, tôi xem xét hồ sơ, lý lịch của từng học sinh, đặc biệt chú ý đến nhận xét
của giáo viên chủ nhiệm ở những năm trước để nắm bắt tình hình của lớp và của
từng học sinh đồng thời tơi thực hiện ngay công tác điều tra thông qua phiếu điều
tra thông tin cá nhân. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra và yêu cầu các em
điền đầy đủ các thơng tin trong phiếu:
PHIẾU THƠNG TIN CÁ NHÂN
1. Họ và tên: ………………………Nam:……....... Nữ: ..…………...............
2. Số anh ( chị ) em trong gia đình:...... Em là con thứ mấy:………................
3. Hồn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo, cận nghèo)...............................
4. Kết quả học tập năm học trước: .............................................................
5. Môn học em u thích:.................................................................................
6. Mơn học em cảm thấy khó:..........................................................................
7. Góc học tập ở nhà của em có hay khơng)....................................................
8. Sở thích của em là:.......................................................................................
9. Địa chỉ gia đình em: Thôn:.................................... Xã………......………..
10. Số điện thoại của bố (mẹ) em hoặc người liên lạc khi cần :.......................
Ví dụ: Em ……………………. bố mẹ đi làm ăn xa ở với bà ngoại, tôi thấy
hằng ngày em đi học mặc quần áo luộm thuộm, dơ bẩn, nhiều hôm không tắm sạch
sẽ, mùi cơ thể nồng nặc...tôi thường đến gần thể hiện sự quan tâm, động viên và
nhắc nhở em, bản thân em thấy vui khi nhận lời động viên của tôi, sau 2 tuần học
tơi thấy em có nhiều thay đổi, vệ sinh các nhân tốt hơn và đặc biệt là ăn mặc sạch
sẽ, gọn gàng.

Em ………………., …………………, ………………… đều có bố mẹ đi
làm cơng ty, thường phải đi sớm, về muộn, tính tình các em nhút nhát, thường
xun khơng hồn thành các nhiệm vụ học tập đúng thời gian. Với vai trò là giáo
viên chủ nhiệm lớp tôi thường xuyên quan tâm bằng việc khích lệ các em nói
những điều mình chưa hiểu hoặc cịn băn khoăn khi trao đổi trong nhóm hoặc hoạt
động trước lớp, với những câu hỏi gợi mở với từng em các em đã mạnh dạn hơn và
đã có nhiều tiến bộ, sau ba tuần học các em đã tự giác hồn thành cơng việc được
giao đúng hạn, chủ động hơn khi thực hiện các nhiệm vụ học tập và đặc biệt là biết
tự sắp xếp thời gian làm các bài tập theo yêu cầu của giáo viên. Như vậy, việc nắm
4


5

bắt thơng tin học sinh kịp thời đã góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm nâng cao
năng lực tự phục vụ, tự quản cho học sinh.
3.2. Xây dựng nề nếp lớp học.
a/ Bầu ban cán sự lớp.
- Đầu tiên, tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Các em phải mạnh
dạn và tự tin phát biểu trước tập thể lớp: Nếu được làm lớp trưởng các em sẽ quản
lý lớp như thế nào. Sau đó, cho các em tự đề cử những bạn có đủ năng lực quản lí
lớp.
- Sau đó, tơi thường tìm hiểu xem ở lớp dưới em nào đã từng làm cán sự lớp
ở vị trí gì và nền nếp lớp đó như thế nào (hiệu quả ông việc) qua nhiều thông tin
như: qua giáo viên dạy trước đó, qua học sinh bạn cùng lớp cũ hoặc qua học bạ
….từ đó bước đầu có định hướng cho việc lựa chọn.
- Tổ chức cho cả lớp bỏ phiếu tín nhiệm:
PHIẾU BẦU BAN CÁN SỰ LỚP
Năm học: 2022 - 2023
1)…………………………………………………………..

2)…………………………………………………………..
3)…………………………………………………………..
4)………………………………………………………….
- Mỗi em sẽ được nhận một lá phiếu và ghi tên những bạn các em muốn
chọn. Các em sẽ cảm thấy vui, hào hứng vì được cầm phiếu thực hiện quyền“ dân
chủ” của mình. Từ đó giúp các em có cách lựa chọn đúng.
- Sau khi lựa chọn được ban các sự lớp, chúng ta bắt đầu cho các em tự phân
chia chức danh dưới sự cố vấn của mình, lớp trưởng khơng hẳn là người học giỏi
nhất lớp nhưng phải là người được đa số phiếu tán thành, có kinh nghiệm là lớp
trưởng và đặc biệt là phải là thành viên năng nổ nhất trong ban cán sự.
- Sau đó, tơi mời các em ra mắt cả lớp để các em thấy tự hào và hãnh diện.
Đồng thời các em thể hiện bằng một câu nói thể hiện bản lĩnh, năng lực của mình,
Ví dụ: Nếu làm lớp trưởng tơi sẽ đưa lớp mình học tốt và tham gia tích cực các
hoạt động khác hay Tơi nhất định hồn thành tốt nhiệm vụ lớp phó học tập,… Mặt
khác, các em dưới lớp cũng cảm thấy vui vì đã lựa chọn đúng và các em sẽ ủng hộ
bạn trong q trình làm nhiệm vụ.
Chèn HÌNH PHIẾU HS ĐIỀN TAY
b. Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp
- Hình thành và rèn luyện cho các em tinh thần dân chủ và ý thức trách
nhiệm.
- Phát huy khuyến khích học sinh phát huy năng lực tự quản, năng lực tự thể
hiện bản thân cho các em tự ứng cử và bầu cử vào ban cán sựu lớp.
- Tổ chức cho học sinh chọn lựa thành viên vào ban cán sự lớp.
*Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự:

5


6

- Khi đã có bộ máy điều hành, chúng ta tiến hành phân công trách nhiệm rõ
ràng, cụ thể cho từng vị trí. Đảm bảo mỗi em trong ban cán sự nhận thức được vị
trí, trách nhiệm (nội dung cơng việc) của mình.
Dưới đây là ví dụ phân cơng trách nhiệm cho từng vị trí trong ban các sự lớp
3/3, năm học 2022-2023.
* Lớp trưởng ………………………………..: là người chịu sự điều hành,
quản lý trực tiếp của GVCN lớp. Chịu trách nhiệm trước GVCN về điều khiển các
hoạt động của lớp cụ thể:
- Theo dõi lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo quy định của
nhà trường.
- Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm túc quy định, nội quy
về học tập và rèn luyện. Xây dựng và thực hiện nề nếp tự quản trong lớp.
- Chủ trì các tiết sinh hoạt cuối tuần cũng như các cuộc họp lớp để đánh giá
kết quả học tập, rèn luyện.
* Lớp phó học tập ……………………: phụ trách toàn bộ mảng học tập của
lớp.
- Theo dõi nề nếp học tập chung, đôn đốc việc học bài cũ, làm bài tập.
- Theo dõi thời khóa biểu, lịch thi, kiểm tra để nhắc nhở cả lớp thực hiện.
- Thường xuyên trao đổi với giáo viên trong việc giúp đỡ các bạn học chậm
để kịp thời kèm cặp và cử người kèm cặp.
* Lớp phó lao động ……………………………..:
- Phân cơng cơng việc lao động trong và ngoài lớp.
- Cử trực nhật, đôn đốc và tổng hợp đánh giá thi đua vào cuối tuần.
* Lớp phó Văn Thể ………………………………………………:
- Chọn bạn có năng khiếu để tham gia văn nghệ do trường tổ chức.
- Tập các bài hát cho cả lớp trong các tiết sinh hoạt cuối tuần.
* Các tổ trưởng: Điều hành các hoạt động của tổ theo sự phân công của lớp
trưởng, lớp phó. Theo dõi, ghi chép điểm thi đua của từng thành viên trong tổ.
Tổng hợp, báo cáo kết quả cho lớp trưởng vào thứ 6 hàng tuần để xếp loại thi đua.
* Các tổ phó: Kết hợp cùng tổ trưởng đôn đốc các hoạt động của tổ, điều

hành tổ khi tổ trưởng vắng.
HÌNH ẢNH BẦU BAN CÁN SỰ LỚP
c. Sắp xếp sử dụng đội ngũ học sinh ngồi theo nhóm:
Với một lớp học cịn nhiều em chưa chịu khó học bài, cịn hiếu động, trình
độ học sinh khơng đồng đều. Do vậy việc sắp xếp chỗ ngồi sao cho phù hợp với
năng lực của học sinh và đáp ứng yêu cầu chung của lớp, đảm bảo để các em cùng
tiến bộ có vai trị rất quan trọng trong mọi hoạt động của lớp.
Sự bố trí sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh được tiến hành ngay từ đầu năm
học. Trước tiên tơi cho các em bình bầu những bạn học tốt, có năng lực quản lý
nhóm làm nhóm trưởng, nhóm phó của nhóm. Số lượng học sinh trong mỗi nhóm
khơng q 6 em. Bạn nào cố gắng vượt lên khá hơn sẽ lên thay những bạn kém
hơn để tạo ra được khí thế thi đua cho các em. Sau một thời gian theo dõi thực tế,
tôi sắp xếp lại sao cho tổ nào, bạn nào cũng có học sinh khá, giỏi, trung bình và
chậm hơn. Tơi xếp lại chỗ ngồi, em học tốt ngồi cạnh em học chậm, em ngoan
6


7

ngồi cạnh em chưa ngoan. Em viết chữ đẹp, cẩn thận ngồi cạnh em viết chữ chưa
đẹp để tạo điều kiện các em kèm cặp giúp đỡ nhau.
HÌNH ẢNH CHỖ NGỒI THEO NHĨM CỦA HS
3.3. Trang trí lớp học gắn với các góc học tập để nâng cao năng lực
phẩm chất cho học sinh.
Ở Tiểu học, việc trang trí lớp học khơng đơn thuần là để trang trí cho đẹp
mắt mà nó cịn là những cơng cụ hỗ trợ góp phần giáo dục học sinh những phẩm
chất mới cũng như phát triển kĩ năng sống cho các em. Việc thực hiện trang trí lớp
học của lớp tơi được thực hiện và hồn thành một tuần trước khi bắt đầu chương
trình năm học mới. Để thực hiện có hiệu quả tơi thường huy động nhiều thành
phần tham gia. Ngồi thầy trị trong lớp cịn có sự góp sức của đồng nghiệp và đặc

biệt là của cộng đồng như cha mẹ hay anh chị của học sinh. Tôi thường trao đổi
với Hội phụ huynh học sinh lớp để lựa chọn những công cụ phù hợp nhất với điều
kiện của lớp mình. Những công cụ mà theo tôi chúng đã được chứng minh là hữu
ích cho cơng tác quản lí hoạt động ở lớp, ở trường bao gồm: Hộp thư điều em
muốn nói, Hộp thư vui, Góc sinh nhật, Bảng theo dõi sĩ số, Nội quy trường lớp,
Góc Tiếng Việt, Góc Tốn...
Ví dụ: Trong giờ hoạt động tập thể tôi tổ chức cho các em thi kể chuyện về
chủ đề “ Bác Hồ”, rất nhiều em xung phong kể chuyện. Sau khi kể xong tơi trao
đổi với em Khánh Huyền, em Hồng Hà về việc đã đọc được câu chuyện ở đâu các
em đều trả lời “ Chúng em đọc câu chuyện ở thư viện lớp mình”, bên cạnh đó cũng
có một số em khác được hỏi như vậy và trả lời đã tìm hiểu câu chuyện ở thư viện
xanh của nhà trường.
Chèn hình ảnh học sinh kể chuyện
Ví dụ: Góc sinh nhật giúp các em biết quan tâm đến bạn bè, tạo điều kiện để
các em biết cách tổ chức các sự kiện nhỏ, tạo nên sự gắn kết giữa các thành viên
trong lớp... Chính vì vậy ngay từ đầu năm học, tôi cùng với học sinh cắt 12 bông
hoa tương ứng với 12 tháng trong năm và trên mỗi bông hoa ghi tên các bạn có
ngày sinh cùng tháng gắn lên góc sinh nhật. Hàng tháng tơi cùng với các em tổ
sinh nhật cho các bạn bằng lời ca tiếng hát, những món quà nhỏ như chiếc bút,
quyển vở, những chú gấu bơng hoặc các vật dụng đáng u do chính các bạn trong
lớp tận dụng phế liệu hay làm bằng các vật liệu rẻ tiền.

7


8

Ví dụ : Em .................................. là một trong những học sinh cá biệt trong
lớp, hay trêu trọc bạn trong giờ học, hay tự nghĩ ra chuyện để gây mất đoàn kết với
bạn bè, sau một thời gian tôi theo dõi và uốn nắn tơi nhận thấy em có sự thay đổi

rõ rệt về cách cư xử với bạn cũng như việc xây dựng nền nếp lớp, em đã viết vào
hộp thư điều em muốn nói là “ Các bạn ơi! Từ nay mình sẽ khơng trêu trọc các
bạn nữa; chúng mình cùng nhau cố gắng học tập tốt nhé!”

Ví dụ: Để thực hiện tốt nền nếp lớp ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng
quy ước riêng cho lớp để các em thực hiện. Sau khi xây dựng xong quy ước lớp,
tôi phổ biến trước lớp cho tất cả học sinh đều biết và thống nhất thực hiện. Thường
xuyên mang theo trong suốt năm học để làm cơ sở xử lý học sinh vi phạm. Đồng
thời tôi xây dựng thang điểm thi đua của lớp hàng tuần ứng với quy ước của lớp,
trong đó có hình thức biểu dương, khen thưởng và kỷ luật cụ thể từng trường hợp
và được công khai vào buổi sinh hoạt lớp cuối tuần.

Như vậy, từ việc cùng giáo viên chủ nhiệm xây dựng những công cụ trong
lớp các em hiểu ý nghĩa của việc xây dựng các công cụ cũng như việc sử dụng
chúng để tham gia vào các hoạt động học tập. Thơng qua đó tơi có thể phát hiện và
ni dưỡng các tiềm năng; giải đáp những băn khoăn, lo lắng; giúp các em phát
triển niềm đam mê, sự sáng tạo và hình thành nhân cách cùng các kĩ năng sống
khác và thơng qua đó giáo dục học sinh tính tự giác tham gia các công việc được
giao, không cần nhắc nhở, thông qua các công cụ học tập giúp giáo viên hiểu học
sinh hơn và tạo tinh thần phấn khởi cho học sinh khi đến trường, từ đó các em
chăm học, chăm làm nỗ lực hồn thành các cơng việc được giao ở lớp cũng như ở
8


9

nhà. Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm lớp sẽ góp phần nâng cao năng lực, phẩm
chất cho học sinh.
3.4. Bồi dưỡng các chuẩn mực hành vi đạo đức cho học sinh
Giáo viên chủ nhiệm thực hiện các nhiệm vụ dạy học là nhằm góp phần giáo

dục đạo đức, hành vi ứng xử, nhân cách cho học sinh. Tính chất giáo dục của việc
dạy học đòi hỏi người giáo viên phải khai thác đúng đắn, sâu sắc nội dung các
môn học, thông qua việc dạy học mà thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục
nhằm  phát triển các phẩm chất đạo đức, hoàn thiện nhân cách học sinh. Để bồi
dưỡng các chuẩn mực hành vi đạo đức cho học sinh trước hết phải nói tới q trình
dạy học mơn Đạo đức ở trường. Thông qua môn học này mà học sinh có được một
hệ thống khái niệm, tri thức đạo đức. Nhờ đó học sinh có thể hiểu được mục đích
hành động, biết được cần phải làm gì, phân biệt được “cái tốt và cái xấu”, “cái đạo
đức và cái vơ đạo đức” v.v… Trên cơ sở đó, các em định hướng đúng trong các
hiện tượng phong phú và phức tạp ở quanh mình và có được tính tự giác trong quá
trình học tập. Ở bậc Tiểu học, việc dạy và học môn Đạo Đức với tư cách là mơn
học cũng có tác dụng đặc biệt trong việc bồi dưỡng các chuẩn mực đạo đức cho
học sinh.
Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm phải giáo dục đạo đức cho học sinh thông
qua tất cả các môn học khác ở Tiểu học, đặc biệt là môn Tiếng Việt, qua các câu
chuyện kể, các bài văn, bài thơ có nội dung phong phú, sinh động ca ngợi vẻ đẹp
của đất nước, ca ngợi văn hóa, các tập quán truyền thống tốt đẹp của đất nước, của
dân tộc nếu được khai thác, tiến hành đúng đắn sẽ mở rộng được kiến thức về đạo
đức, về truyền thống văn hóa, về kinh nghiệm, lối sống mang tính dân gian, phản
ánh bản sắc đạo đức của dân tộc. Tất cả sẽ giáo dục, bồi dưỡng cho học sinh tình
u q hương đất nước, lịng tự hào dân tộc và kể cả các chuẩn mực sơ giản trong
giao tiếp, ứng xử về đạo đức …
3.5. Nêu gương, khen thưởng học sinh.
Học sinh tiểu học rất thích được khen, thích được động viên, nên trong cuộc
họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề xuất với ban đại diện phụ huynh về việc khen
thưởng các học sinh trong lớp thực hiện tốt các phong trào học tập cũng như các
phong trào khác. Sau mỗi tuần thi đua, trong các giờ sinh hoạt lớp, Ban cán sự lớp
đánh giá các mặt hoạt động cụ thể của từng thành viên trong lớp. Sau đó bầu chọn
học sinh, tuyên dương trước lớp những em và các nhóm có số điểm thi đua cao
nhất tuần.

Ví dụ: Cuối mỗi tháng tơi thường cho học sinh bình xét xem nhóm nào có
số điểm thi đua cao nhất trong tháng thì sẽ được tặng một phần q nhỏ như bút
hoặc vở… Chính vì có tuyên dương, khen thưởng kịp thời đã khích lệ các em vươn
lên, em nào cũng cố gắng làm tốt để được khen thưởng.
Chèn ảnh thi đua khen thưởng động viên học sinh
3.6. Xây dựng mối quan hệ gia đình - nhà trường - xã hội:
a. Xây dựng mối quan hệ thầy - trị:
Qua nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm lớp, tơi biết rằng có những em gặp
khó khăn trong học tập hoặc có hơm khơng học bài, làm bài, nhưng lỗi khơng phải
hồn tồn là do các em, có thể là do những điều kiện khách quan. Gia đình của các
9


10

em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn
được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập. Và có biết bao nhiêu bố mẹ
phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống hoặc vì ăn chơi cờ bạc hay ốm đau bệnh
hoạn,...nên khơng ngó ngàng gì đến việc học của con cái, thậm chí các em cịn bị
mắng chửi, bị đánh đập ... Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản
trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những ngun
nhân đó thì rất dễ nổi giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó rất
bất lợi cho quan hệ thầy- trị sau này.
Ví dụ: Em …………………. là học sinh cá biệt của lớp, ngay từ đầu năm
học, khi tôi nhận lớp tôi phát hiện em là đối tượng học sinh học kém, lười học, em
cịn có tính hay đánh bạn trong lớp và lớp khác, tơi bình tĩnh chờ đến hết buổi học
gặp riêng em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc
nhở đến lần thứ hai, em vẫn tái phạm, tơi phải đến nhà tìm hiểu ngun nhân và
khi đến nhà tơi tìm hiểu mới biết em có hồn cảnh thiệt thịi so với các bạn cùng
tuổi, đó là bố mẹ của em đã ly hôn, bố đã lấy vợ và ở riêng, em ở với ông bà nội

hồn cảnh lại q nghèo. Chính vì biết được hồn cảnh của em như vậy, tôi luôn
gần gũi em, quan tâm tới em hơn. Hàng ngày, tơi ln khích lệ và biểu dương em
kịp thời, ca ngợi những ưu điểm em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tơi tìm ra
những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên em. Nhưng trong khi khen, tôi
cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để em khắc phục và ngày càng hồn thiện
hơn. Khi nói chuyện, khi giảng bài, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh, tơi ln thể hiện cho em thấy tình cảm u thương của mình đối với
học trị. Chính vì vậy, sau một thời gian tôi thấy em đã thay đổi hẳn, em chăm
ngoan hơn, nghe lời cô và không đánh các bạn nữa. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị
tha của người thầy ln có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp
học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lịng nhân hậu, bao dung, hết
lịng vì học sinh thân u của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học
sinh sẽ được giáo dục rèn luyện phẩm chất, năng lực tốt.
b.Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đồn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp
đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác
của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
Trong mỗi tiết học, tơi thường xun chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này,
các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn
khác. Lúc đầu có em chưa chịu ngồi chung nhóm, có em lại quay mặt ra chỗ khác,
hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại cãi nhau, khơng
ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết quả thảo luận vào
phiếu, dẫn đến khơng hồn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tơi tun bố sẽ
chấm bài của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành viên của
nhóm. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải tích cực nếu khơng sẽ khơng đạt kết
quả cao. Cịn những em khơng tích cực hợp tác, tơi sẽ cho ngồi riêng một mình và
phải làm tồn bộ cơng việc của một nhóm. Bị ngồi một mình nên khơng thể hồn
thành cơng việc, các em đó sẽ khơng dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần dần việc
hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện. Khi có chuyện xích mích giữa em
10

11

này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng
xấu đến tình bạn.
Ví dụ: Em ……………… và em …………….. trong giờ hoạt động tập thể
hai em tranh nhau chỗ đứng nên dẫn đến cãi nhau. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với hai
em. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau
đó giảng hịa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại. Là giáo viên chủ nhiệm tôi luôn chú ý
các hoạt động như : tổ chức sinh nhật cho học sinh, chơi các trò chơi dân gian cùng
học sinh….nhằm tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu
sắc của tuổi học trò. Bằng sự quan tâm chân thành của bạn bè của thầy cô, tôi thấy
các em rất vui vẻ, yêu bạn bè và đoàn kết giúp nhau cùng tiến bộ.
c.Xây dựng mối quan hệ gia đình - nhà trường - xã hội:
Giáo viên chủ nhiệm trở thành người trung gian trao đổi thông tin giữa nhà
trường và gia đình, thực hiện nhiệm vụ lĩnh hội và truyền đạt những chủ trương
của nhà trường đến với gia đình đồng thời thu nhận ý kiến, nguyện vọng của gia
đình để báo cáo lại lãnh đạo nhà trường. Qua đó gắn kết được trách nhiệm giữa
Nhà trường và gia đình trong việc giáo dục học sinh. Mời phụ huynh học sinh tham
gia Hội phụ huynh học sinh Nhà trường nhằm phát huy tính tích cực của các bậc
phụ huynh trong việc tham gia cùng Nhà trường để giáo dục con em mình. Tổ
chức họp phụ huynh học sinh định kỳ theo qui định của Nhà trường, nhằm đề ra
những biện pháp khắc phục, uốn nắn kịp thời. Qua đó đã thể hiện sự quan tâm sâu
sát của Nhà trường, đồng thời tạo được sự tin tưởng của phụ huynh học sinh đối
với Nhà trường khi con em mình được học tập ở tại trường. Giáo viên chủ nhiệm
trở thành người trung gian trao đổi thông tin giữa Nhà trường và gia đình, thực
hiện nhiệm vụ lĩnh hội và truyền đạt những chủ trương của Nhà trường đến với gia
đình đồng thời thu nhận ý kiến, nguyện vọng của gia đình để báo cáo lại lãnh đạo
Nhà trường. Qua đó gắn kết được trách nhiệm giữa Nhà trường và gia đình trong

việc giáo dục học sinh. Mời phụ huynh học sinh tham gia Hội phụ huynh học sinh
Nhà trường nhằm phát huy tính tích cực của các bậc phụ huynh trong việc tham gia
cùng Nhà trường để giáo dục con em mình. Đặc biệt thơng qua họp phụ huynh để
giáo viên trao đổi với phụ huynh nội dung đánh giá năng lực, phẩm chất của học
sinh để phụ huynh nắm được cùng giáo dục các kỹ năng mềm của học sinh khi
tham gia các hoạt động ngoài nhà trường.
Như vậy việc phối hợp giáo dục giữa nhà trường - gia đình và xã hội và việc
làm hết sức thiết thực. Giáo dục, bồi dưỡng và rèn luyện, năng lực, phẩm chất ở
học sinh để đảm bảo phát triển tồn diện là q trình liên tục, diễn ra ở nhiều môi
trường khác nhau trong thời gian dài với những mối quan hệ phức tạp. Do đó, giáo
dục học sinh ln địi hỏi về sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường và xã
hội.
III. Kết quả đạt được
Bằng những giải pháp bản thân đã thực hiện đối với học sinh trong lớp chủ
nhiệm trong năm học 2022 - 2023, tơi thấy học sinh đã có nhiều chuyển biến ngay
sau 2 tháng đầu năm học và ngày càng tiến bộ rõ rệt về cuối học kỳ 1, các em học
sinh mỗi ngày một chăm ngoan hơn, đi học đều đặn, chuyên cần, ăn mặc gọn gàng,
sạch, đẹp, tích cực tham gia các cơng việc chung của lớp, tích cực hợp tác với các
11


12

bạn trong nhóm để giải quyết các nhiệm vụ được giao. Kết quả đánh giá cuối học
kỳ 1 năm học 2022 - 2023 về phẩm chất, năng lực như sau:
* Đánh giá về năng lực:
TSHS Tự phục vụ, tự quản Hợp tác
Tự học và giải quyết
vấn đề
Tốt

Đạt

CCG Tốt
Đạt
CCG Tốt
0
0
* Đánh giá về phẩm chất:
TSHS Chăm
học, Tự tin, trách Trung thực, kỷ
chăm làm
nhiệm
luật

Đạt

CCG
0

Đoàn kết, yêu
thương

Tốt Đạt CCG Tốt Đạt CCG Tốt Đạt CCG Tốt Đạ CCG
t
0
0
0
0
IV. Kết luận

1. Kết luận
Qua quá trình vận dụng các biện pháp đã nêu ở trên trong cơng tác chủ
nhiệm lớp theo mơ hình “Trường tiểu học mới”, tôi thấy muốn trở thành một nhà
sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành
công trong việc giáo dục học sinh thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
- Tìm hiểu để biết được một cách tồn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu
rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng
học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
- Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Hội đồng tự quản học sinh, huấn luyện
để các em trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
- Luôn giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu
đáo nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp tình,
hợp lí; tránh trách nhầm học sinh làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào
người thầy.
- Ln biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu
điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm
tin và hứng thú học tập hơn.
- Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy
đối với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy
ln có một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
- Duy trì và sáng tạo trong cơng tác xây dựng “lớp học thân thiện học sinh
tích cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một
niểm vui.
- Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường - gia đình và xã hội. Kiên trì vận động
phụ huynh tích cực tham gia vào cơng tác giáo dục học sinh.
2. Ý kiến đề xuất
12


13

Nhà trường và Phòng giáo dục nên tổ chức kỳ thi giáo viên chủ nhiệm lớp
giỏi để mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp có cơ hội học tập đồng nghiệp, góp phần nâng
cao cơng tác chủ nhiệm của mình để giảng dạy, giáo dục các em ngày càng tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tơi được đúc rút trong q
trình chủ nhiệm lớp. Tơi rất mong sự đóng góp chân thành của bạn đọc để đề tài
mà tơi đưa ra được hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
………………, ngày …… tháng …..năm 2023
Người thực hiện

…………………...
DUYỆT CỦA BAN GIÁM HIỆU TRƯỜNG
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

13