Quản lí nhà nước về tài chính- tiền tệ

1
Th.s Hoàng Ngọc Âu
Giảng viên khoa QLTCC - HVHC
QUẢN LÝ NN VỀ TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ
Số tiết: 50
Số chương: 5
2
3. Yêu cầu đối với học viên
4. Đánh giá kết quả học tập
5. Nội dung môn học
6. Tài liệu học tập
GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ MÔN HỌC
1. Mục tiêu học tập
2. Điều kiện cần thiết để học tập
3

- Giúp học viên nắm được những nội dung
cơ bản về Tài chính, Tiền tệ, các khâu của HT tài
chính về mặt lý thuyết và các mục tiêu, phương
thức, nguyên tắc của NN về QL TC - TT
- Giúp học viên có khả năng nghe, đọc và
hiểu một cách có hệ thống các vấn đề liên quan
đến tài chính - tiền tệ trong thực tế trên các
phương tiện thông tin (TV, đài, báo,…)
- Giúp học viên nâng cao khả năng vận dụng
kiến thức đã học vào các hoạt động thực tiễn trong
công tác tại CQ, địa phương.
MỤC TIÊU HỌC TẬP
4

1. Triết học

2. Kinh tế chính trị
3. Kinh tế vĩ mô
4. Kinh tế vi mô
5. Kinh tế quốc tế
ĐIỀU KIỆN HỌC TẬP
Để học tốt môn học này, yêu cầu học viên đã học
các môn:
5
YÊU CẦU ĐỐI VỚI HỌC VIÊN
1. Tham gia nghe giảng ở trên lớp (tối thiểu 80%
số tiết)
2. Ôn bài cũ và đọc bài mới trước khi lên lớp
3. Tham gia thảo luận, phát biểu, đóng góp ý kiến
trong quá trình học tập
4. Làm đầy đủ bài tập liên quan đến môn học
5. Làm và nộp đúng hạn bài tập lớn
6
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
1. Bài tập lớn 20%
2. Thi cuối kỳ 80%
(Lưu ý: Trong quá trình học tập, học viên
thường xuyên phát biểu sẽ được cộng điểm bài
tập lớn)
7
NỘI DUNG MÔN HỌC
Môn học gồm 5 chương:
1. Quản lý NN về tài chính - Tiền tệ
2. Quản lý và điều hành Ngân sách nhà nước
3. Quản lý NN về Tín dụng
4. Quản lý NN về TT Chứng khoán

5. Quản lý NN về Bảo hiểm
8
TÀI LIỆU HỌC TẬP
1. Frederic S.Mishkin. 2001. Tiền tệ, ngân hàng và thị
trường tài chính. Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật - HN
2. PGS. TS. Nguyễn Hữu Tài. 2007. Lý thuyết tài chính
- Tiền tệ. Nhà xuất bản ĐH KTQD. Hà nội.
3. PGS.TS. Nguyễn Đăng Dờn. 2004. Tiền tệ - ngân
hàng. Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
4. TS. Nguyễn Minh Kiều. 2006. Tiền tệ - ngân hàng.
Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
5. GS.TS. Dương Thị Bình Minh,TS.Sử Đình Thành.
2004. Lý thuyết tài chính tiền tệ. Nhà xuất bản Thống
kê. Hà nội.
6. Quản lý NN về Tài chính. PGS.TS.Trần Đình Ty.
2008. NXB KH & KThuật
9
TÀI LIỆU HỌC TẬP (tt)
6. TS. Nguyễn Thị Mùi. 2001. Lý thuyết tiền tệ và ngân
hàng. Nhà xuất bản Xây dựng. Hà nội
7. TS. Nguyễn Thị Mùi. 2004. Nghiệp vụ ngân hàng
thương mại. Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
8. PGS.TS. Lê Văn Tề, TS. Nguyễn Văn Hà. 2004. Lý
thuyết tài chính tiền tệ. Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
9. Tạp chí chuyên ngành: Tạp chí tài chính, Thời báo
tài chính, Thời báo kinh tế Việt nam, Tạp chí ngân
hàng, Tạp chí Thị trường tài chính-tiền tệ, …
10
CHƯƠNG 1

QUẢN LÝ NN VỀ TÀI CHÍNH -
TIỀN TỆ
( 15 TIẾT )
Mục tiêu của chương
Giúp học viên trả lời các câu hỏi:
1. Tài chính: Bản chất là gì? có những chức
năng nào? thế nào là CSTCQG?….
2. Tiền tệ: sự xuất hiện? vai trò? Lạm phát?
CSTTQG?....
3. QLNN về TC – TT: Mục tiêu? Nguyên
tắc? Phương thức?....
11
KẾT CẤU CỦA CHƯƠNG
1. Tổng quan về Tài chính
2. Tổng quan về Tiền tệ
3. Quản lý NN về Tài chính - Tiền tệ
12
13
TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH
Sinh viên nắm được các nội dung cơ bản sau:
1. Tiền đề ra đời, tồn tại và phát triển của Tài
chính
2. Biểu hiện bên ngoài và bản chất bên trong của
Tài chính
3. Chức năng của Tài chính ( Hiểu và nắm được
mối quan hệ giữa các chức năng)
4. Các khâu trong hệ thống tài chính nước ta hiện
nay
5. Khái niệm và nội dung của chính sách tài chính
quốc gia

14
TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH
1. Khái niệm Tài chính
2. Tiền đề ra đời, tồn tại và phát triển của Tài
chính
3. Chức năng của Tài chính
4. Hệ thống tài chính
5. Chính sách Tài chính quốc gia
TIỀN ĐỀ RA ĐỜI, TỒN TẠI VÀ PHÁT
TRIỂN CỦA TÀI CHÍNH
1. Nền sản xuất hàng hóa - tiền tệ
 tiền đề tiên quyết
2. Nhà nước  tiền đề định hướng
15
16
BẢN CHẤT CỦA TÀI CHÍNH
BIỂU HIỆN BÊN NGOÀI CỦA TÀI CHÍNH
- Các hoạt động thu chi bằng tiền của các chủ
thể trong xã hội
- Sự vận động của tiền tệ ( nguồn tài chính) từ
nơi này sang nơi khác trong xã hội
- Sự tạo lập ( hình thành), sử dụng (phân phối)
các quỹ tiền tệ trong xã hội
17
NGUỒN TÀI CHÍNH
Nguồn tài chính là khả năng tài chính mà
các chủ thể trong xã hội có thể khai thác,
sử dụng nhằm thực hiện các mục đích
của mình
18

QUỸ TIỀN TỆ
Quỹ tiền tệ là một lượng nhất định các
nguồn tài chính được dùng cho một
mục đích nhất định
19
Đặc điểm: có 3 đặc điểm
1. Các quỹ tiền tệ luôn luôn biểu hiện các quan
hệ sở hữu (việc sử dụng quỹ tuỳ thuộc ý chí
chủ quan của chủ sở hữu và các nguyên tắc,
quy ước)
2. Các quỹ tiền tệ bao giờ cũng thể hiện tính
mục đích của nguồn tài chính (đầu tư, tích luỹ,
tiêu dùng,…).
3. Tất cả các quỹ tiền tệ đều vận động thường
xuyên, tức là chúng luôn luôn được tạo lập và
sử dụng.
20
NỘI DUNG BÊN TRONG CỦA TÀI CHÍNH
Nguồn tài chính trong xã hội luôn vận động
một cách liên tục và trong mối quan hệ chằng chịt,
đa dạng giữa các chủ thể trong xã hội dẫn tới việc
làm thay đổi lợi ích kinh tế của các chủ thể đó.
Biểu hiện bên trong của TC  thể hiện và
phản ánh các quan hệ kinh tế giữa các chủ thể
trong quá trình phân phối các nguồn tài chính =>
gọi là các quan hệ tài chính, như vậy =>
21
TÀI CHÍNH được hiểu là:
Tài chính thể hiện ra là sự vận động của vốn
tiền tệ diễn ra ở mọi chủ thể trong xã hội. Nó phản

ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế nảy sinh trong
phân phối các nguồn tài chính thông qua việc tạo lập
hay sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng các nhu
cầu khác nhau của các chủ thể trong xã hội.
22
VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH TRONG
NỀN KTTT
1. Tài chính là nguồn vật chất đảm bảo cho sự tồn
tại và hoạt động, thúc đẩy sự PT KT – XH, ổn định
chính trị, bảo vệ thành quả CM của đất nước;
2. TC là công cụ phân phối tổng SPXH, điều tiết
quản lý vĩ mô, đảm bảo ổn đinh và tăng trưởng KT
đất nước 1 cách bền vững
3. TC thực hiện kiểm tra TC đối với mọi hoạt động
KT – XH, ngăn ngừa, phát hiện, xử lý các hiện
tượng lãng phí, tiêu cực,…
23
CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1. Chức năng phân phối
2. Chức năng giám đốc
3. Chức năng kích thích
24
CHỨC NĂNG PHÂN PHỐI
1. Khái niệm
2. Đối tượng phân phối
3. Chủ thể phân phối
4. Kết quả phân phối
5. Đặc điểm phân phối
25
KHÁI NIỆM

Chức năng phân phối của tài chính là chức
năng mà nhờ vào đó, các nguồn tài lực đại
diện cho những bộ phận của cải xã hội được
đưa vào các quỹ tiền tệ khác nhau để sử dụng
cho những mục đích khác nhau và những lợi
ích khác nhau của đời sống xã hội