SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
ThS.BS. Dương Hồng phúc
Bộ môn Vi sinh- Trường Đại học Y Dược – Cần Thơ

GIỚI THIỆU
(Arthropod borne = Arbovirus)
Arbovirus: nhóm virus sinh thái
đặc tính lý hóa khác nhau
truyền bệnh do côn trùng tiết túc
kí sinh ở động vật có xương sống, động vật
không x. sống

Lịch sử

1779: dòch Dengue đầu tiên ở Cairo

1907: bệnh do virus

1944: virus Dengue
∈
Arbovirus

Vùng dòch tễ: nhiệt đới & cận nhiệt đới

Chu kỳ dòch: 10 – 30 năm

Tại VN:
- 1960: đồng bằng sông Cửu long,
- 1966: miền Bắc.

Dengue virus

Sợi đơn RNA, s i đ n, c c d ngợ ơ ự ươ

Họ Flaviviridae

Giống Flavivirus; 4 type huyết thanh dengue (DEN1- 4), co ph n ng ả ứ
cheo.

Hình kh i kho ng 20 m tố ả ặ

Kích thước thay đổi: 45-60 nm.

Có vỏ bọc ngoài ch a Lipoproteinứ
Rossman et al.
R Kuhn: Purdue

VIRUS DENGUE
Có 4 týp huyết thanh
- Virus Dengue typ I phân lập 1907
chủng Hawai, New Guinea A, Moshisuki
- Virus Dengue typ II phân lập 1952
chủng New Guinea B, C, D
- Virus Dengue typ III phân lập 1955 ở Philipin
chủng H38
- Virus Dengue typ IV phân lập 1957 ở Manila
chủng H241
tính chất sinh học chung, giống hình ảnh LS, cấu trúc
KN khác nhau

CÁC TÍNH CHẤT CHUNG
Sức đề kháng
- Nh y c m:ạ ả
+Ether và desoxycholat, formol.
+Bò bất hoạt 56
0
C – 60
0
C/10 – 30 phút, pH 3.0 và pH>10
+Tia c c tím.ự
- B n:ề
+ Chòu được pH 7.0 – 8.0
+ Bảo tồn nhiều năm: -70
0
C, đông khô
+ -20
0
C/2 năm, -4
0
C/vài tháng

CAÙC TÍNH CHAÁT CHUNG

Nuôi c y: Trên t bào phôi gà, th n chu t t ấ ế ậ ộ đấ

Trung gian truy n b nh:ề ệ

Aedes aegypti (muỗi vằn)


± Aedes albopictus

± Aedes polynesiensis

Có kh n ng gây ng ng k t h ng c u.ả ă ư ế ồ ầ

* Muoãi vaèn Aedes aegypti

* Muoãi Aedes albopictus

* Bệnh SXH DENGUE

Sốt Dengue (SD):

diễn tiến lành tính.

Sốt xuất huyết Dengue (SXHD):

diễn tiến nặng.

Hội chứng sốc Dengue (HCSD)



VIRUS DENGUE
- Sau khi mắc bệnh, không có bảo vệ chéo, có khả năng
mắc 4 lần trong đời/ typ Dengue
- Khả năng đề kháng với các typ còn lại khi mắc 1 trong
4 typ trong vòng 2 tháng
- Nhiễm 1 trong 4 typ tạo ra miễn dòch đối với virus đó có

thể 40 năm
- Có liên quan nhỏ giữa các kháng nguyên

* Quaù trình xaâm nhieãm TBKC
cuûa Flavivirus

* Sinh bệnh học

Halstead (1980): SXH có shock
giả thuyết “Miễn dòch tăng cường”
- virus

BC đơn nhân
- (KT
↓
+ virus)


↑
thực bào

virus
↑

↑

↑
/TB


↑
chất trung gian

thành mạch:
↑
thấm
⇒
sốc

•
Sự đáp ứng miễn dòch trong
bệnh SD/SXHD
Phâân lập, RT-PCR
MAC-ELISA


* Chẩn đoán theo tiêu chuẩn WHO

Lâm sàng: - sốt cao
- xuất huyết
- gan to
- shock (
±
)

Cận lâm sàng: - Hct
↑

≥
20%

- tiểu cầu
↓

≤
100.000/mm
3


* Tiêu chuẩn chẩn đoán PTN
(TCYTTG, 1999)

Phát hiện VR DEN hoặc
bộ gen VR trong HT BN.

KT IgM (+) hoặc
Gia tăng > 4 lần hiệu giá IgG kháng VR DEN trong
HT kép.

Xác đònh KN VR DEN trong mô tử thiết hoặc trong
HT BN.

* Phương pháp chẩn đoán PTN
Virút học:
➤
Phân lập virút
➤
RT-PCR: đònh tính và đònh lượng
➤
Xác đònh trình tự gen
Huyết thanh học:

➤
MAC-ELISA, ELISA-IgG.
➤
Phản ứng ngăn ngưng kết hồng cầu (HI)
➤
Phản ứng trung hòa

* Sơ đồ chẩn đoán PTN của bệnh DENGUE
HT BN
IgM(/IgG ELISA)
Phân lập virút
RT-PCR
4-30 ngày
1-4 ngày
sốt
Kết quả (+)
Kết quả (+)
Nhiễm
dengue
hiện tại
Kết quả (-)
Kết quả (-)
IgM(/IgG
ELISA)
HT sau 14 ngày
Không
Dengue

* Beänh phaåm: huyeát thanh BN


Bông, c n 70ồ
o
, ho c c n ặ ồ
iode 10%; b ng cá nhân.ă

G ng tay cao su.ă

Dây garô.

ng tiêm vô trùng 3 - 5 ml, Ố
kim 23G x 11”; ho c b l y ặ ộ ấ
máu chân không.

ng nghi m 5 ml, Ố ệ không có
ch t ch ng ông.ấ ố đ

Phích l nh có các túi gi ạ ữ
l nh.ạ

Nhãn và bút không tan trong
c n và n cồ ướ

Dịch tễ học

Tháng 8/2009 c n c 12.582 tr ng h p m c SXHDả ướ ườ ợ ắ

Có 9 tr ng h p t vong.ườ ợ ử

SD/SXHD tr em d i 15 tu i chi m 67.8% (8.821 tr ng ở ẻ ướ ổ ế ườ
h p).ợ