Đề án đổi mới giáo dục đại học Việt nam

ĐỀ ÁN ĐỔI MỚI
ĐỀ ÁN ĐỔI MỚI


GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
VIỆT NAM
VIỆT NAM
(
(
G
G
IAI ĐOẠN 2006 – 2020)
IAI ĐOẠN 2006 – 2020)
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Nội dung Đề án
Nội dung Đề án


I.
I.
Sự bức thiết phải đổi mới giáo dục đại
Sự bức thiết phải đổi mới giáo dục đại
học
học
II.
II.
Quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục đại

Quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục đại
học
học
III.
III.
Mục tiêu phát triển giáo dục đại học
Mục tiêu phát triển giáo dục đại học
đến năm 2020
đến năm 2020
IV.
IV.
Các nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo
Các nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo
dục đại học
dục đại học
V.
V.
Tổ chức thực hiện
Tổ chức thực hiện

SỰ BỨC THIẾT
SỰ BỨC THIẾT
PHẢI ĐỔI MỚI
PHẢI ĐỔI MỚI


GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
GIÁO DỤC ĐẠI HỌC

Bối cảnh quốc tế
Bối cảnh quốc tế
1.
1.
Khoa học và công nghệ, đặc biệt là
Khoa học và công nghệ, đặc biệt là
công
công
nghệ thông tin và truyền thông
nghệ thông tin và truyền thông
, phát triển
, phát triển
nhảy vọt; bước đầu quá độ sang nền
nhảy vọt; bước đầu quá độ sang nền
kinh tế
kinh tế
tri thức.
tri thức.
2.
2.
Xu thế
Xu thế
toàn cầu hóa
toàn cầu hóa
diễn ra mạnh mẽ
diễn ra mạnh mẽ
3.
3.
Triết lý về giáo dục thế kỷ 21 biến đổi to

Triết lý về giáo dục thế kỷ 21 biến đổi to
lớn, lấy
lớn, lấy
“học thường xuyên suốt đời”
“học thường xuyên suốt đời”
làm
làm
nền móng, mục tiêu của việc học là "
nền móng, mục tiêu của việc học là "
học để
học để
biết, học để làm, học để cùng sống với nhau
biết, học để làm, học để cùng sống với nhau
và học để làm người”
và học để làm người”
, nhằm hướng tới xây
, nhằm hướng tới xây
dựng một
dựng một
“xã hội học tập
“xã hội học tập
” .
” .

Bối cảnh trong nước
Bối cảnh trong nước

Mục tiêu Chiến lược phát triển kinh
Mục tiêu Chiến lược phát triển kinh
tế-xã hội 2001-2010

tế-xã hội 2001-2010
:
:



“
“
Đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng
Đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng
kém phát triển
kém phát triển

Nâng cao rõ rệt đời sống vật chất,
Nâng cao rõ rệt đời sống vật chất,
văn hoá, tinh thần của nhân dân
văn hoá, tinh thần của nhân dân

Bối cảnh trong nước
Bối cảnh trong nước



Tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta
Tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta
cơ bản trở thành một nước công nghiệp
cơ bản trở thành một nước công nghiệp
theo hướng hiện đại hoá”… “công nghiệp
theo hướng hiện đại hoá”… “công nghiệp
hoá gắn với hiện đại hoá ngay từ đầu và

hoá gắn với hiện đại hoá ngay từ đầu và
trong suốt các giai đoạn phát triển...,
trong suốt các giai đoạn phát triển...,
từng bước phát triển kinh tế tri thức ở
từng bước phát triển kinh tế tri thức ở
nước ta”
nước ta”

Bối cảnh trong
Bối cảnh trong


nước
nước
a)
a)
Đảng và Nhà nước coi
Đảng và Nhà nước coi
Giáo dục-đào tạo
Giáo dục-đào tạo
và khoa học-công nghệ là quốc sách
và khoa học-công nghệ là quốc sách
hàng đầu;
hàng đầu;
b)
b)
Phát triển giáo dục và đào tạo là nền
Phát triển giáo dục và đào tạo là nền
tảng và động lực của sự nghiệp công
tảng và động lực của sự nghiệp công

nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện
nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện
để phát huy nguồn lực con người;
để phát huy nguồn lực con người;
c)
c)
Cần tạo chuyển biến cơ bản, toàn diện
Cần tạo chuyển biến cơ bản, toàn diện
về giáo dục và đào tạo;
về giáo dục và đào tạo;

Bối cảnh trong nước
Bối cảnh trong nước
Giáo dục và đào tạo là:
Giáo dục và đào tạo là:



Một trong 3 lĩnh vực
Một trong 3 lĩnh vực
then chốt cần
then chốt cần
đột phá
đột phá
để làm chuyển động tình
để làm chuyển động tình
hình kinh tế-xã hội, tạo bước chuyển
hình kinh tế-xã hội, tạo bước chuyển
mạnh về phát triển nguồn nhân lực.
mạnh về phát triển nguồn nhân lực.





Bối cảnh trong nước
Bối cảnh trong nước

Liên quan chặt chẽ đến hai lĩnh vực
Liên quan chặt chẽ đến hai lĩnh vực
khác là
khác là
đổi mới cơ chế chính sách
đổi mới cơ chế chính sách


nhằm giải phóng triệt để lực lượng sản
nhằm giải phóng triệt để lực lượng sản
xuất
xuất
,
,
mở rộng thị trường trong và
mở rộng thị trường trong và
ngoài nước
ngoài nước
; và
; và
cải cách hành chính
cải cách hành chính
,

,
xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch
xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch
và vững mạnh.
và vững mạnh.

Bối cảnh trong nước
Bối cảnh trong nước

Nền kinh tế chuyển từ kế hoạch hóa tập
Nền kinh tế chuyển từ kế hoạch hóa tập
trung sang kinh tế thị trường theo định
trung sang kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa.
hướng xã hội chủ nghĩa.

Tạo bước đột phá “
Tạo bước đột phá “
mở rộng khu vực
mở rộng khu vực
ngoài công lập”
ngoài công lập”



Hoạt động các cơ sở công lập chuyển từ
Hoạt động các cơ sở công lập chuyển từ
cơ chế sự nghiệp hành chính bao cấp
cơ chế sự nghiệp hành chính bao cấp
sang tự chủ cung ứng dịch vụ, không

sang tự chủ cung ứng dịch vụ, không
nhằm lợi nhuận
nhằm lợi nhuận



Bối cảnh trong nước
Bối cảnh trong nước

Chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh
Chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh
tế
tế
(nông nghiệp – công nghiệp –
(nông nghiệp – công nghiệp –
dịch vụ) đòi hỏi phải chuyển dịch
dịch vụ) đòi hỏi phải chuyển dịch
mạnh cơ cấu giáo dục đại học Việt
mạnh cơ cấu giáo dục đại học Việt
Nam (cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành
Nam (cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành
nghề, cơ cấu vùng miền).
nghề, cơ cấu vùng miền).

NHỮNG THÀNH TỰU
NHỮNG THÀNH TỰU
VÀ YẾU KÉM
VÀ YẾU KÉM
CỦA HỆ THỐNG
CỦA HỆ THỐNG

GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
GIÁO DỤC ĐẠI HỌC

Thành tựu 60 năm
Thành tựu 60 năm



Tạo hướng đi cho giáo dục đại học
Tạo hướng đi cho giáo dục đại học
Việt Nam
Việt Nam

Xác định cơ cấu hệ thống trình độ cơ
Xác định cơ cấu hệ thống trình độ cơ
bản thích hợp
bản thích hợp

Đa dạng hóa mục tiêu, loại hình đào
Đa dạng hóa mục tiêu, loại hình đào
tạo, loại trường về mô hình và sở
tạo, loại trường về mô hình và sở
hữu.
hữu.

Thành tựu 60 năm
Thành tựu 60 năm

Cấu trúc lại chương trình đào tạo
Cấu trúc lại chương trình đào tạo


Xây dựng quy trình đào tạo theo
Xây dựng quy trình đào tạo theo
học phần, bước đầu áp dụng học
học phần, bước đầu áp dụng học
chế tín chỉ
chế tín chỉ

Thành tựu 60 năm
Thành tựu 60 năm

Thu hẹp khoảng cách giữa đại học Việt
Thu hẹp khoảng cách giữa đại học Việt
Nam với đại học khu vực.
Nam với đại học khu vực.

Bảo đảm cho giáo dục đại học đứng vững
Bảo đảm cho giáo dục đại học đứng vững
và phát triển, từng bước mở rộng quy mô
và phát triển, từng bước mở rộng quy mô
đào tạo (năm học 2003-2004 có
đào tạo (năm học 2003-2004 có
1.032.000 sinh viên đại học, trong đó gần
1.032.000 sinh viên đại học, trong đó gần
12% ở các trường ngoài công lập, 33.000
12% ở các trường ngoài công lập, 33.000
học viên sau đại học, gần 40.000 giảng
học viên sau đại học, gần 40.000 giảng
viên).
viên).

Yếu kém
Yếu kém

Yếu kém lớn nhất, gây nhiều lo lắng
Yếu kém lớn nhất, gây nhiều lo lắng
trong xã hội và làm trở ngại tiến trình
trong xã hội và làm trở ngại tiến trình
công nghiệp hoá - hiện đại hoá và hội
công nghiệp hoá - hiện đại hoá và hội
nhập kinh tế quốc tế là
nhập kinh tế quốc tế là


s
s
ự bất cập v
ự bất cập v
ề khả
ề khả
năng đáp ứng của hệ thống giáo dục đại
năng đáp ứng của hệ thống giáo dục đại
học đối với yêu cầu đào tạo nhân lực cho
học đối với yêu cầu đào tạo nhân lực cho
sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá
sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá


và nhu cầu học tập của nhân dân
và nhu cầu học tập của nhân dân

,
,
biểu
biểu
hiện cụ thể như sau dưới đây
hiện cụ thể như sau dưới đây

Yếu kém
Yếu kém
a)
a)
Chất lượng, hiệu quả đào tạo thấp, học
Chất lượng, hiệu quả đào tạo thấp, học
chưa gắn chặt với hành, nhân lực được
chưa gắn chặt với hành, nhân lực được
đào tạo yếu về năng lực và phẩm chất;
đào tạo yếu về năng lực và phẩm chất;
chưa bình đẳng về cơ hội tiếp cận.
chưa bình đẳng về cơ hội tiếp cận.
b)
b)
Quy mô chưa đáp ứng cho công nghiệp
Quy mô chưa đáp ứng cho công nghiệp
hoá - hiện đại hoá (chỉ 10% tỷ lệ độ
hoá - hiện đại hoá (chỉ 10% tỷ lệ độ
tuổi được học đại học); mất cân đối
tuổi được học đại học); mất cân đối
cung-cầu.
cung-cầu.

Yếu kém
Yếu kém
a)
a)
Cơ cấu hệ thống trường đại học bất hợp
Cơ cấu hệ thống trường đại học bất hợp
lý
lý

Mạng lưới trường và Viện tách biệt,
Mạng lưới trường và Viện tách biệt,
giảm hiệu quả đầu tư và chất lượng đào
giảm hiệu quả đầu tư và chất lượng đào
tạo nghiên cứu
tạo nghiên cứu

Nghiên cứu khoa học chưa được chú ý
Nghiên cứu khoa học chưa được chú ý
đúng mức; chưa gắn kết giảng dạy,
đúng mức; chưa gắn kết giảng dạy,
nghiên cứu và phục vụ đời sống xã hội.
nghiên cứu và phục vụ đời sống xã hội.

Yếu kém
Yếu kém

Chưa có phân tầng các trường về chức
Chưa có phân tầng các trường về chức
năng, nhiệm vụ; quyền tự chủ và trách
năng, nhiệm vụ; quyền tự chủ và trách

nhiệm xã hội của các trường không cao.
nhiệm xã hội của các trường không cao.
d)
d)
Nguồn lực hạn hẹp, chủ yếu dựa vào
Nguồn lực hạn hẹp, chủ yếu dựa vào
nguồn ngân sách nhà nước, học phí nhỏ
nguồn ngân sách nhà nước, học phí nhỏ
bé
bé




Yếu kém
Yếu kém
d)
d)
Chương trình đào tạo cứng nhắc, thiếu
Chương trình đào tạo cứng nhắc, thiếu
linh hoạt, nặng lý thuyết, nhẹ thực
linh hoạt, nặng lý thuyết, nhẹ thực
hành, chậm hội nhập.
hành, chậm hội nhập.



Cơ cấu ngành nghề đơn điệu
Cơ cấu ngành nghề đơn điệu


Phương pháp dạy và học rất lạc hậu,
Phương pháp dạy và học rất lạc hậu,

Quy trình đào tạo đóng kín, cứng nhắc,
Quy trình đào tạo đóng kín, cứng nhắc,
thiếu mềm dẻo, liên thông
thiếu mềm dẻo, liên thông

Yếu kém
Yếu kém
g)
g)
Đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý hẫng
Đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý hẫng
hụt, không đáp ứng yêu cầu đổi mới cả
hụt, không đáp ứng yêu cầu đổi mới cả
về số lượng và chất lượng.
về số lượng và chất lượng.

Chuyên gia nghiên cứu, hoạch định
Chuyên gia nghiên cứu, hoạch định
chính sách giáo dục đại học thiếu
chính sách giáo dục đại học thiếu
nghiêm trọng.
nghiêm trọng.

Giảng viên ít nghiên cứu khoa học.
Giảng viên ít nghiên cứu khoa học.

Yếu kém

Yếu kém
h) Quản lý vĩ mô hệ thống đại học còn bao
h) Quản lý vĩ mô hệ thống đại học còn bao
biện, ôm đồm, quan liêu, hành chính báo
biện, ôm đồm, quan liêu, hành chính báo
cấp.
cấp.

Cơ chế chính sách chưa tạo ra tính tự
Cơ chế chính sách chưa tạo ra tính tự
chủ, t
chủ, t
ự
ự
ch
ch
ịu
ịu
tr
tr
ách
ách
nhi
nhi
ệm
ệm
c
c
ủa
ủa

c
c
ác
ác
tr
tr
ường
ường


v
v
ề
ề
nh
nh
â
â
n s
n s
ự
ự
, v
, v
ề
ề
h
h
ạch
ạch

to
to
án
án
thu chi v
thu chi v
à
à
ch
ch
ất
ất


l
l
ượng
ượng
s
s
ản
ản
ph
ph
ẩm
ẩm


đào
đào

t
t
ạo
ạo
.
.

Yếu kém
Yếu kém

Chưa tạo ra cạnh tranh để phát triển giáo
Chưa tạo ra cạnh tranh để phát triển giáo
dục
dục

Quản lý ở các trường chưa đổi mới, chủ
Quản lý ở các trường chưa đổi mới, chủ
yếu dựa vào thói quen, kinh nghiệm.
yếu dựa vào thói quen, kinh nghiệm.

Quy hoạch phát triển trường không rõ
Quy hoạch phát triển trường không rõ
ràng, không mang tính dài hạn; bố trí
ràng, không mang tính dài hạn; bố trí
không hợp lý trên toàn lãnh thổ, làm
không hợp lý trên toàn lãnh thổ, làm
giảm hiệu quả đầu tư;
giảm hiệu quả đầu tư;

Yếu kém

Yếu kém



Xây dựng hạ tầng mang tính tình thế,
Xây dựng hạ tầng mang tính tình thế,
công trình xây dựng manh mún.
công trình xây dựng manh mún.

Đổi mới giáo dục đại học không theo kịp
Đổi mới giáo dục đại học không theo kịp
đổi mới về kinh tế và yêu cầu hội nhập
đổi mới về kinh tế và yêu cầu hội nhập
quốc tế.
quốc tế.

Quản lý giáo dục không theo kịp xã hội
Quản lý giáo dục không theo kịp xã hội
hoá giáo dục.
hoá giáo dục.

Nguyên nhân yếu kém
Nguyên nhân yếu kém

Tư duy chậm đổi mới
Tư duy chậm đổi mới
, thậm chí còn
, thậm chí còn
có những biểu hiện lệch lạc.
có những biểu hiện lệch lạc.


Tư tưởng và thói quen bao cấp nặng
Tư tưởng và thói quen bao cấp nặng
nề
nề