BÀI GIẢNG CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO ĐẠC VÀ THU MẪU KHÔNG KHÍ

CÁC PHƯƠNG PHÁP
ĐO ĐẠC VÀ THU MẪU
BÀI GIẢNG
ĐO ĐẠC VÀ THU MẪU
KHÔNG KHÍ
CÁC CHẤT Ô NHIỄM CHÍNH TRONG
MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ
LIỆT KÊ
CÁC
CHẤT Ô
NHIỄM
CHÍNH
CHÍNH
TRONG
MÔI
TRƯỜN
G
KHÔNG
KHÍ
- A
-
CÁC CHẤT Ô NHIỄM CHÍNH TRONG
MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ (tt)
󽟙Bụi
󽟙Các hơi khí độc
󽟙
󽟙
Hợp chất của
-Sunfua
- Nitơ
- Clo

- Flo
󽟙
󽟙Các hơi khí độc
+ Các chất vô cơ
+ Các chất hữu cơ
󽟙Các chất gây mùi
󽟙Nhiệt
- Flo
- Cacbon
- Chất oxy hoá
-Hydro cacbon
-Dẫn xuất của hydrocacbon
CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO ĐẠC
CHẤT LƯỢNG KHÔNG KHÍ
󽟙KHÁI NIỆM
󽟙LẤY MẪU CÁC CHẤT Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ
DẠNG KHÍ
󽟙TÁCH KHÍ
󽟙
󽟙
󽟙
󽟙
󽟙
󽟙
󽟙TÁCH KHÍ
󽟙PHÂN TÍCH CÁC CHẤT Ô NHIỄM DẠNG KHÍ
󽟙LẤY MẪU CÁC CHẤT Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ
DẠNG HẠT
󽟙PHÂN TÍCH CHẤT Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ
DẠNG HẠT

󽟙ĐO MÙI
KHÁI NIỆM
󽟙Các bước thực hiện trong mỗi phép đo
󽟙Tính đại diện của mẫu
󽟙
󽟙
󽟙Tính đại diện của mẫu
󽟙Các yếu tố lựa chọn phương pháp phân
tích
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN
TRONG MỖI PHÉP ĐO
󽟙 Lấy mẫu
󽟙Tách các hợp chất để nghiên cứu
󽟙
󽟙
󽟙Tách các hợp chất để nghiên cứu
󽟙 Phân tích các hợp chất cần nghiên cứu
CÁC YẾU TỐ LỰA CHỌN
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH
󽟽Giới hạn phát hiện
󽟽Độ chính xác và độ tập trung
󽟽Độ nhậy đối với nhiễu
󽟽
󽟽
󽟽
󽟽
󽟽
󽟽Độ nhậy đối với nhiễu
󽟽Khả năng áp dụng
󽟽Khả năng tự động hóa

󽟽Khía cạnh môi trường
LẤY MẪU CÁC CHẤT Ô NHIỄM
KHÔNG KHÍ DẠNG KHÍ
•Lấy mẫu khí thụ động:
-Cho các chất có khả năng hấp thụ/ hấp phụ
tiếp xúc với không khí có chứa một hợp chất
với một nồng độ chưa biết. Hợp chất quan
tiếp xúc với không khí có chứa một hợp chất
với một nồng độ chưa biết. Hợp chất quan
tâm sẽ lắng tụ trong lên chất mang, sau đó sẽ
được đem đi phân tích
-Ưu điểm: không dùng các dụng cụ chuyên
dùng như bơm hút mẫu, bộ chỉnh lưu lượng
LẤY MẪU KHÍ THỤ ĐỘNG (tt)
•Ố‹£?o\«¡
LẤY MẪU CÁC CHẤT Ô NHIỄM
KHÔNG KHÍ DẠNG KHÍ
•Lấy mẫu chủ động:
-Sử dụng bơm hút khí qua dụng cụ mà tại
đó chất ô nhiễm cần đo đạc được giữ lại
đó chất ô nhiễm cần đo đạc được giữ lại
do phản ứng hóa học với dung dịch lấy
mẫu hoặc giữ lại trên màng lọc
-Lưu ý việc giảm thiểu sự tổn thất trong
đường ống khi hút khí vào
LẤY MẪU CHỦ ĐỘNG (tt)
•Nguyên nhân tổn thất
-Có sự ngưng tụ trong đường ống
-Nhiễm bẩn đường ống
-Nhiễm bẩn đường ống

•Phòng tránh tổn thất
-Đun nóng ống
-Đặt một bộ lọc ở miệng vào của ống
LẤY MẪU CHỦ ĐỘNG (tt)
•Vấn đề: tính toàn vẹn của mẫu
-Nhược điểm của biện pháp ngăn ngừa sa
lắng của các sol khí: Sol khí sẽ tích tụ trên
đầu lọc, tại đây có thể có phản ứng giữa sol
đầu lọc, tại đây có thể có phản ứng giữa sol
khí và mẫu không khí cần đo
-Ví dụ, nếu ta cần lấy mẫu đo HF và đầu lọc
ở miệng vào chứa sol khí mang tính kiềm, HF
sẽ nằm lại trên đầu lọc và không vào hệ
thống đo
LẤY MẪU CÁC CHẤT Ô NHIỄM
KHÔNG KHÍ DẠNG KHÍ
•Lấy mẫu tự động:
-Dùng thiết bị lấy mẫu chuyên dụng thu hỗn khí
vào buồng phản ứng của thiết bị thu mẫu. Tại
đây, các chất ô nhiễm sẽ được phân tích cho kết
quả trực tiếp, hiển thị trên màn hình thiết bị.
đây, các chất ô nhiễm sẽ được phân tích cho kết
quả trực tiếp, hiển thị trên màn hình thiết bị.
-Ứng với mỗi chỉ tiêu cần quan trắc sẽ có một
loại thiết bị khác nhau.
-Số liệu do máy đo đạc được sẽ được lưu trong
datalogger và có thể truy xuất từ xa
-Số liệu có độ tin cậy cao, việc vận hành và bảo
dưỡng khá phức tạp
HÌNH MINH HOẠ TRẠM QUAN TRẮC

KHÔNG KHÍ TỰ ĐỘNG
NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
Đếm các photon sinh ra từ phản ứng:
• NO + O
3
󽟡 NO
2
* + O
2
• NO
2
* 󽟡 NO
2
+ hv
Phản ứng chuyển đổi NO thành NO
󽟡
󽟡
󽟡
Phản ứng chuyển đổi NO
2
thành NO
3NO
2
+Mo󽟡3NO+MoO
3
(315
0
C)
Nguyên tắc tính toán:
• NO

x
= NO + NO
2
SƠ ĐỒ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
CỦA THIẾT BỊ QUAN TRẮC NO
x
SỐ LIỆU HIỂN THỊ TẠI THIẾT BỊ ĐO
SỐ LIỆU HIỂN THỊ TẠI THIẾT BỊ ĐO
GIỚI THIỆU hệ thống quan trắc quang học (Optical Monitoring
System)
GIỚI THIỆU hệ thống quan trắc quang học (Optical Monitoring
System)
LIỆT KÊ CÁC PHƯƠNG PHÁP LẤY MẪU KHÔNG KHÍ
- T
-
ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA
PHƯƠNG PHÁP LẤY MẪU
Phương pháp
Ưu điểm
Nhược điểm
Chi phí
Lấy mẫu thụ động
(Passive sampler)
- Rẻ tiền
- Không sử dụng dược đối với một
số chất ô nhiễm
10 – 70
USD/mẫu
- Đơn giản
- Giá trị trung bình tuần hoặc tháng

- Không cần điện
- Không cho giá trị tức thời
- Nhiều mẫu
- Chậm cho kết quả
- Nhiều mẫu
- Chậm cho kết quả
- Thích hợp với nghiên cứu nền
Lấy mẫu chủ động
(Active sampler)
- Rẻ tiền
- Giá trị trung bình ngày
Cao
- Dễ làm
- Đòi hỏi chuyên môn hoá cao
- Ít sai sót khi vận hành
- Yêu cầu cao về PTN
- Chậm cho kết quả
Đo đạc tự động
(Automatic
Analysers)
- Độ tin cậy cao
- Phức tạp
Rất cao
- Hiệu suất cao
- Đắt tiền
- Số liệu hàng giờ
- Yêu cầu cao về chuyên môn
- Nối mạng thông tin
- Cho kết quả tức thời
TÁCH KHÍ

-Hầu hết thiết bị đo tự động, các hợp
chất được đo không bị tách ra trong
dòng chính: quá trình phân tích xảy ra
trực tiếp trong pha khí
dòng chính: quá trình phân tích xảy ra
trực tiếp trong pha khí
-Một số thiết bị đo trước đây, các hợp
chât cần đo được hấp thu trong một
dung dịch trước khi tiến hành phân
tích hóa học
TÁCH KHÍ
󽟙Phương pháp hấp thụ
󽟙Thiết bị xử lý dòng mẫu khí
󽟙
󽟙
󽟙
󽟙
󽟙Phương pháp Hấp phụ
󽟙Thiết bị tách khí - sol khí
PHƯƠNG PHÁP HẤP THỤ
-Dòng khí đi qua một dung dịch hấp thụ
phù hợp, chất ô nhiễm được hấp thụ vào
dung dịch này và sau đó được cố định
thông qua một phản ứng với hóa chất
dung dịch này và sau đó được cố định
thông qua một phản ứng với hóa chất
thêm vào.
-Quá trình hấp thụ xảy ra trong impinger
càng tốt khi sự tiếp xúc giữa dung dịch và
dòng khí càng nhiều.