Nhà xây sai: thanh tra xây dựng ở đâu?
Rất nhiều câu hỏi của bạn đọc liên quan nhà thầu xây dựng, nhà xây sai quy định, chất
lượng công trình... được các chuyên gia Sở Xây dựng TP.HCM giải đáp tại buổi giao lưu trực
tuyến sáng nay 10/10 trên Tuổi Trẻ Online.
Buổi trực tuyến cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết về thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi
phạm trong hoạt động xây dựng, hoàn công công trình, xin giấy phép xây dựng, đánh giá năng lực
nhà thầu xây dựng và việc phòng tránh sự cố công trình xây dựng...
NỘI DUNG BUỔI GIAO LƯU:
* Cho tôi hỏi trường hợp muốn xây nhà ở, nhưng tôi gặp phải vấn đề: Nhà tôi tường riêng
nhưng bị hai bên nhờ tường. Liệu tôi muốn xây nhà thì phải giải quyết như thế nào? Tôi
phải gặp cơ quan nào giải quyết? Chân thành cảm ơn và mong nhận được câu trả lời
(Nguyễn Đình Việt, 60 tuổi, a_spiteful_lollipop0503@...)
- Ông Phan Đức Nhạn - phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM: Trường hợp muốn xây dựng nhà
ở thì ông cần liên hệ UBND quận (huyện) để xin phép xây dựng theo quy định.
Theo quy định tại Điều 7 Quyết định 68/2010/QĐ-UBND của UBND thành phố quy định về việc
cấp phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép thì bản vẽ xét cấp giấy phép xây dựng phải
xác định rõ vị trí xây dựng, lộ giới, chỉ giới xây dựng, ranh giới thửa đất, cấp công trình phù hợp
pháp luật.
Vì vậy, đề nghị ông liên hệ với UBND phường (xã) nơi công trình tọa lạc để được hướng dẫn đối
với trường hợp tường riêng của nhà ông nhưng bị hai bên nhờ tường như ông phản ảnh.
* Tôi thấy rằng một số công trình nhà dân ở khi nâng tầng thì việc cấp phép xây dựng không
bắt buộc phải có báo cáo thẩm định về khả năng chịu lực của móng và cột. Nhưng khi nộp
hồ sơ thông báo khởi công lên UBND phường thì lại phải nộp báo cáo thẩm định này. Vậy tôi
muốn hỏi việc phải nộp báo cáo thẩm định này có đúng quy định hay không (khi mà việc cấp
phép xây dựng đã không còn yêu cầu)? Dĩ nhiên tôi cũng biết việc nộp báo cáo thẩm định là
để nâng cao chất lượng công trình, phòng ngừa sự cố xảy ra nhưng tôi muốn hỏi quy định
nào bắt buộc người dân phải nộp bản báo cáo thẩm định này (Lê Tường, 27
tuổi, lethongtuong1986@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Theo quy định của Quyết định 68/2010 của UBND.TP.HCM, khi nâng
tầng, hồ sơ cấp phép xây dựng không cần nộp báo cáo thẩm định khả năng chịu lực của móng, cột.
Nhưng trong Nghị định 64/2012/NĐ-CP của Chính phủ, sẽ có hiệu lực từ 22-10-2012, bắt buộc
phải nộp báo cáo thẩm định này khi xin phép nâng tầng, do đó bạn cần chú ý thời điểm xin phép
xây dựng để thực hiện đúng.
Hồ sơ thông báo khởi công nộp cho UBND phường thì gồm văn bản thông báo, giấy phép xây
dựng và bản vẽ cấp phép. Việc UBND phường yêu cầu nộp báo cáo thẩm định là không đúng quy
định.
* Xin hỏi xử lý thế nào đối với công trình xây dựng chung cư sai phạm về mật độ xây dựng,
hệ số sử dụng đất so với quyết định phê duyệt dự án đầu tư của Sở Xây dựng TP.HCM
(Nguyễn Xuân Quang, 56 tuổi, nguyenxuanquang58@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Căn cứ theo quy định của pháp luật, việc thi công xây dựng sai so với
quyết định phê duyệt dự án đầu tư của cơ quan quản lý nhà nước sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính
theo khoản 3, Điều 11 Nghị định 23/2009/NĐ-CP ngày 27-2-2009 của Chính phủ. Ngoài ra, chủ
đầu tư có hành vi vi phạm buộc phải khắc phục hậu quả theo quy định tại Điều 14 Nghị định
180/2007/NĐ-CP ngày 7-12-2007 của Chính phủ.
Ông Phan Đức Nhạn cho biết từ năm 2008 đến nay, số lượng các vụ xây dựng sai phép, không
phép trên địa bàn TP.HCM liên tục giảm, trong đó sáu tháng đầu năm 2012 đã giảm 10,2%. Số
vụ vi phạm từ 8.190 vụ năm 2008 đến nay còn 1.007 vụ.
Liên quan đến vụ nhà trọ 2 tầng bị nghiêng tối 8-10 vừa qua, ông Nhạn lưu ý theo luật xây dựng
quy định thì vai trò, vị trí, trách nhiệm đối với công trình xây dựng trước hết thuộc về chủ đầu
tư,nhà thầu thiết kế, nhà thầu thi công, giám sát công trình. Do vậy, mọi sự cố công trình xây
dựng đều liên quan trực tiếp đến chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế, nhà thầu thi công, giám sát công
trình.
Ngành xây dựng địa phương có trách nhiệm quản lý nhà nước về quản lý chất lượng công trình,
bởi vậy khi sự cố công trình xảy ra Sở Xây dựng có trách nhiệm kiểm tra hiện trường và cùng
với các bên liên quan tìm hiểu nguyên nhân và đề ra hướng xử lý công trình. Trong những năm
qua Sở Xây dựng TP.HCM đã thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về chất lượng công trình,
góp phần tích cực trong lĩnh vực đầu tư và xây dựng công trình đã hạn chế những sự cố công
trình trên địa bàn thành phố.
"Đối với sự cố công trình nhà trọ 2 tầng bị nghiêng vào tối 8-10, chúng tôi sẽ kiểm tra và phối
hợp cùng chính quyền địa phương, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan để tìm hiểu nguyên nhân
và hướng xử lý sự cố công trình này, để hạn chế tối đa những thiêt hại của công trình này", ông
Nhạn nói.
Theo ông Nhạn, chủ đầu tư trước khi quyết định đầu tư công trình cần phải xem xét năng lực
nhà thầu, kiểm ra giấy phép kinh doanh, chứng chỉ chuyên môn của nhà thầu để loại bỏ rủi ro
trong xây dựng công trình.
Hiện Sở Xây dựng TP.HCM đang triển khai 6 chứng chỉ hành nghề khác nhau. Đó là nhóm
chứng chỉ thông qua Hội đồng tư vấn theo Thông tư 12/2009/TT-BXD dành cho Kiến trúc sư
hoạt động xây dựng, Kỹ sư hoạt động xây dựng, Giám sát thi công xây dựng công trình; và
nhóm chứng chỉ không qua hội đồng: Chứng chỉ kỹ sư định giá xây dựng, chứng chỉ môi giới
bất động sản và chứng chỉ định giá bất động sản.
* Vì sao nhà không phép vẫn ngang nhiên xây dựng mà không thấy Thanh tra xây dựng đến
hỏi thăm? Điển hình tại phường Hiệp Bình Phước - khu phố 6 - đường số 2, Q.Thủ Đức
(TP.HCM) xây dựng trên phần đất nông nghiệp hơn 50 căn nhà trọ mà vẫn vô tư xây dựng.
Vậy Thanh tra xây dựng phường ở đâu và làm gì? (Phú, 40 tuổi, binhphamdlk@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Trước hết, chúng tôi cảm ơn anh (chị) đã phản ảnh nội dung trên cho
chúng tôi được biết. Đồng thời, với lực lượng thanh tra xây dựng được chia làm 3 cấp như hiện
nay (cấp thành phố, cấp quận - huyện và cấp phường - xã) đã phủ kín địa bàn 24 quận - huyện, do
vậy công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thực hiện khá hiệu quả.
Đối với 50 căn nhà trọ xây dựng trên đất nông nghiệp tại phường Hiệp Bình Phước, khu phố 6,
đường số 2, quận Thủ Đức do anh (chị) phản ảnh, theo phân cấp thì trách nhiệm kiểm tra và xử lý
thuộc lực lượng thanh tra xây dựng phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức và Thanh tra xây
dựng quận Thủ Đức. Tuy nhiên, với chức năng quản lý nhà nước về xây dựng của Sở Xây dựng,
chúng tôi sẽ chỉ đạo lực lượng Thanh tra Sở Xây dựng phối hợp với Thanh tra xây dựng quận Thủ
Đức kiểm tra và rà soát lại việc xây dựng nói trên và thông tin lại cho anh (chị) được rõ. Cảm ơn
anh (chị).
* Trong thời gian qua việc dùng cát để đắp công trình hạ tầng kỹ thuật như làm đường, làm
ống nước... có thật sự đảm bảo chất lượng khi mà ngày càng xuất hiện nhiều "hố tử thần"?
Bởi cát không có tính gắn kết chỉ cần có mạch nước là cát sẽ bị xói và gây lên lỗ hổng. Hoặc
khi đắp cát phải được tạo khuôn chắc chắn thì mới tốt mà công tác giám sát xây dựng của ta
quá lỏng hoặc cả nể, đôi khi có sự bắt tay giữa thi công với giám sát gây ra chất lượng công
trình thấp như hiện nay (Phạm Đình Trọng, 36 tuổi, Dinhtrong_pham@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Việc dùng cát hay vật liệu khác để đắp, san lấp mặt bằng là tùy công trình,
phụ thuộc yêu cầu thiết kế đã được quy định trong các tiêu chuẩn kỹ thuật với các yêu cầu cụ thể
để kiểm soát chất lượng.... Sự xuất hiện hư hỏng như "hố tử thần" là do các sai sót có thể có từ giai
đoạn thiết kế đến thi công, không chỉ với vật liệu đắp là cát, có tạo khuôn hay không.
Do đó, để không xảy ra hiện tượng này, phải đảm bảo chất lượng trong tất cả các khâu từ thiết kế
đến thi công. Còn nếu có việc thi công và giám sát thông đồng gian dối thì sẽ dẫn đến chất lượng
công trình thấp, bất kể đó là công trình gì, không riêng công tác đắp cát.
* Tại sao cũng vật liệu như vậy mà công trình làm cho nước ngoài lại chất lượng cao hơn
nhiều công trình làm trong nước. Có phải hệ thống giám sát chất lượng (cả con người và cả
các văn bản pháp luật) của Việt Nam khiếm khuyết hay không? (Phạm Đình Trọng, 36 tuổi,
Dinhtrong_pham@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Hệ thống pháp luật của Việt Nam về quản lý chất lượng xây dựng hiện
nay cơ bản là đầy đủ và ngày càng hoàn thiện hơn. Còn năng lực của cá nhân và tổ chức hoạt động
xây dựng phải tuân thủ các quy định về năng lực do Nhà nước đặt ra để đảm bảo năng lực của
người làm tương ứng với công việc đã nhận. Việc khiếm khuyết của chất lượng công trình xây
dựng là do nhiều nguyên nhân khác nhau chứ không chỉ do hệ thống pháp luật và năng lực con
người chưa hoàn chỉnh.
* Để đánh giá năng lực nhà thầu thì dựa vào những tiêu chí nào? (lê văn thuận, 23 tuổi,
thuan1990@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Các tiêu chí cơ bản để đánh giá năng lực của nhà thầu thi công như: năng
lực kinh nghiệm biểu hiện qua hai yếu tố: năng lực bộ máy, con người và năng lực kinh nghiệm đã
từng thi công các công trình; năng lực công nghệ, máy móc thiết bị; Năng lực tài chính thông qua
báo cáo tài chính của công ty trong ba năm liền kề,... Điều này được quy định rất rõ từ điều
36 đến điều 56 của Nghị định 12/2009/NĐ-CP ngày 10-2-2009 của Chính phủ và Thông tư
22/2009/TT-BXD ngày 6-7-2009 của Bộ Xây dựng.
* Dân có quyền kiện những
công trình công do kém
chất lượng, trễ tiến độ hay
không? (Tram Quoc Vinh,
30 tuổi, quocvinhkt@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Công
dân có quyền khiếu nại, khởi
kiện bất kỳ công trình nào,
không phân biệt công hay tư
khi công trình đó do kém chất
lượng, trễ tiến độ gây ảnh
hưởng đến quyền lợi, nghĩa
vụ của công dân và phù hợp
quy định pháp luật.
* Cho tôi hỏi nhà trong hẻm thuộc P.4 Q.Tân Bình (TP.HCM) quy hoạch treo cho nên theo thời
gian sửa nhà hay xây nhà lại không đồng bộ, có nhà được xây lan can ra có nhà không được xây
ra. Tôi là một người dân chấp hành chỉ thị, luật nhưng nhìn thấy như vậy nhà trong hẻm không
đồng đều và không công bằng (Lê thu Thuận, 51 tuổi, )
- Ông Phan Đức Nhạn: Theo câu hỏi của ông (bà), nhà trong hẻm nhưng không rõ hẻm quy hoạch
dự kiến bao nhiêu mét. Căn cứ theo quy định về cấp phép xây dựng (theo Tiêu chuẩn xây dựng
Việt Nam 353:2005) lộ giới hẻm từ 6m trở lên mới được cấp ban công, trường hợp người dân
muốn cấp ban công thì ban công phải nằm trong ranh đất.
Hiện nay thành phố đang thực hiện chủ trương chỉnh trang đô thị, nên việc quy hoạch chỉnh trang
lộ giới hẻm trên địa bàn thành phố là phù hợp. Nhằm từng bước cải tạo, chỉnh trang đô thị hiện
hữu theo hướng phát triển phù hợp với quy hoạch xây dựng của thành phố, nâng cao đời sống cho
người dân.
* Tôi có thắc mắc là gần đây nhiều nhà phố liền kề lún và đổ nghiêng sang nhà bên cạnh...
hỏi ra thì chủ đầu tư thắc mắc là do nhà liền kề quá sát nhau nên việc thi công móng của nhà
mới sẽ ảnh hưởng tới nhà liền kề cạnh bên, nhưng nếu nhà mới không xử lý móng tốt thì bản
thân căn nhà đó cũng khó trụ vững... Vậy xin hỏi là có quy định nào về hành lang an toàn
giữa các nhà liền kề trong đô thị hay không? hay là cứ tiếp diễn cảnh nhà này đào móng làm
nhà thì nhà khác lún nứt tường (Tôn Hòa, 25 tuổi, mrtonduchoa@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Hiện không có quy định nào về hành lang an toàn móng giữa các nhà ở
trong đô thị, chỉ có quy định khoảng cách giữa các công trình đặc thù để đảm bảo về an toàn, môi
trường như bệnh viện, cơ sở sản xuất, nhà máy...
Về nguyên tắc, mọi căn nhà phải được xây dựng sao cho đảm bảo an toàn cho chính căn nhà đó và
các công trình lân cận. Do đó, nhà thiết kế, nhà thầu phải có thiết kế và phương án thi công sao
cho vừa xây dựng nhà mình được an toàn và không gây nguy hiểm cho công trình khác, vấn đề
này đòi hỏi năng lực của các cá nhân, tổ chức xây dựng và cả việc tuân các quy định pháp luật liên
quan.
* Tôi có mua một căn nhà trong dự án của một công ty kinh doanh địa ốc tại Q. Bình Thạnh.
Do chưa có nhu cầu để ở nên tôi chỉ hoàn thiện phần mặt tiền. Tôi có đề nghị chủ dự án làm
thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho tôi nhưng chủ dự án trả lời khi nào tôi
hoàn thiện toàn bộ căn nhà mới được cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận. Như vậy chủ
dự án trả lời có đúng quy định không(Nguyễn Minh Trường, 32 tuổi, minhtruonggt@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Việc xem xét và cấp giấy chứng nhận quyền Sở hữu nhà và quyền sử
dụng đất của bạn thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Tài nguyên và môi trường hoặc UBND quận
Bình Thạnh, không thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Xây dựng. Do vậy, đề nghị bạn liên hệ Sở
Tài nguyên và môi trường hoặc UBND quận Bình Thạnh để biết thêm chi tiết.
* Hiện nay thanh tra xây dựng quản lý như thế nào mà nhà dân "thoải mái" xây vượt tầng,
lấn chỉ giới đường đỏ? Vui lòng kiểm tra đường Nguyễn Thượng Hiền, quận Bình Thạnh,
đoạn giữa Nguyễn Văn Đậu và Hoàng Hoa Thám (Son T Dinh, 35 tuổi, sontvs@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Tại TP.HCM hoạt động thanh tra, kiểm tra lĩnh vực xây dựng được thực
hiện thường xuyên. Ngoài ra, lực lượng thanh tra xây dựng 3 cấp cũng đã có quy chế phối hợp
trong quản lý trật tự xây dựng nên hoạt động quản lý xây dựng hiện nay là chặt chẽ. Thanh tra xây
dựng 3 cấp đều có các kế hoạch kiểm tra dọc và kiểm tra chéo nhầm nâng cao hiệu lực quản lý.
Chúng tôi chân thành cảm ơn thông tin của anh (chị), chúng tôi sẽ trực tiếp kiểm tra địa điểm phản
ánh để đảm bảo mọi hành vi vi phạm đều được xử lý kịp thời, đúng pháp luật.
* Tại TP.HCM, việc phân cấp nhà được quy định tại Thông tư 05-1993/BXD, phân cấp các
công trình xây dựng căn cứ theo Thông tư 33/2009/BXD. Tuy nhiên tại Thông tư
33/2009/BXD cũng có phân cấp nhà nhưng có quy định khác với Thông tư 05-1993/BXD.
Như vậy căn cứ phân cấp nhà theo thông tư 05-1993/BXD còn phù hợp không vì Thông tư
33/2009 mới ban hành và đang có hiệu lực. Ví dụ: Căn nhà xây dựng để ở có 6 tầng, diện tích
khoảng 800m
2
theo Thông tư 05-1993/BXD là nhà cấp I. Nhưng cũng căn nhà tương tự như
trên được doanh nghiệp xây dựng làm văn phòng thì xác định là công trình cấp III.(Nguyễn
Thái Bảo, 34 tuổi, ksthainguyen@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Thông tư 33/2009/BXD đã ban hành và đang có hiệu lực, do đó việc phân
cấp công trình xây dựng, kể cả nhà, phải căn cứ theo quy định này. Theo quy định này, công trình
xây dựng được phân cấp căn cứ theo loại công trình (ví dụ nhà ở hay văn phòng...) và quy mô
(chiều cao, số tầng...).
* Theo quy định, khoảng lùi phía trước cách vị trí mặt tiền sàn sân thượng tối thiểu 4m. Vậy
cho hỏi mặt tiền sàn sân thượng này có cộng thêm ban công không theo QĐ 135/2007
UBNDTP điều 9 (lê đức chẩn, 50 tuổi, 2010a@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Theo quy định tại Điều 9 Quyết định 135/2007/QĐ-UBND của UBND
thành phố, trên phần sân thượng được bố trí dàn hoa, mái che cầu thang có chiều cao tối đa 3m
tính từ sàn sân thượng.
Như vậy, tại khoảng lùi mặt tiền sân thượng như ông trình bày thì được thiết kế thêm ban công
nhưng phải đảm bảo khoảng lùi 4m so với quy định tại Quyết định số 135/2007/QĐ-UBND, đồng
thời có thể xin phép xây dựng thêm phần dàn hoa trang trí. Đề nghị ông liên hệ UBND quận tại
nơi công trình tọa lạc để được hướng dẫn cụ thể.
* Thưa ông, ông trả lời rằng chung cư xây dựng sai phép thì xử lý theo Nghị định 180. Vậy
nếu chung cư xây dựng, ví dụ đến tầng 20, mới phát hiện sai phép, thì buộc tháo dỡ hay chỉ
buộc ngưng thi công rồi để chủ đầu tư điều chỉnh để được tồn tại. Điều này là trái pháp luật,
ông nghĩ sao? (Trần Thị Mỹ Vân, 41 tuổi, vanttm1971@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Căn cứ theo quy định của pháp luật việc thi công xây dựng sai phép sẽ bị
xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 23/2009/NĐ-CP ngày 27-2-2009 của Chính phủ.
Ngoài hình thức xử phạt vi phạm hành chính chủ đầu tư còn bị buộc khắc phục hậu quả theo Nghị
định 180/2007/NĐ-CP ngày 7-12-2007 của Chính phủ.
* Tôi muốn xây nhà tại số 4.. Cao Thắng nối dài, phường 12, quận 10 (TP.HCM). Nhà đã có
chủ quyền từ năm 2000 xin giấy phép quận trả lời là quy hoạch treo từ 12 năm nay và cho
phép xây 03 tầng nhưng sau này tự tháo dỡ. Xin phó giám đốc Sở tư vấn giúp tôi có cách nào
mà thành phố bỏ quy hoạch treo không? (nguyễn thị việt, 53 tuổi, thungan72-sr@...)
- Ông Phan Đức Nhạn: Theo quy định tại Điều 8 Quyết định 68/2010/QĐ-UBND của UBND
thành phố về việc cấp phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép thì công trình nằm trong
khu quy hoạch được duyệt chỉ được xét cấp giấy phép xây dựng tạm, cụ thể như sau:
Việc cấp giấy phép xây dựng tạm chỉ áp dụng đối với những vùng đã có quy hoạch xây dựng được
duyệt và công bố nhưng chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để
thực hiện quy hoạch; chủ đầu tư có giấy tờ hợp pháp về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà theo
quy định tại Điều 3 Quy định này, nếu có nhu cầu xây dựng thì được xét cấp giấy phép xây dựng
tạm với quy mô tối đa 5 tầng; nhưng phải phù hợp với quy chuẩn xây dựng, Tiêu chuẩn xây dựng,