Quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại trung tâm gdtx tỉnh yên bái

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN BÁI
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TỈNH

BÁO CÁO SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
(Lĩnh vực: Quản lý giáo dục)
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
TẠI TRUNG TÂM GDTX TỈNH YÊN BÁI

Tác giả/đồng tác giả : Lê Trung Hiếu
Trình độ chun mơn: Đại học
Chức vụ: Phó Trưởng phịng KHCN, Giáo viên
Đơn vị công tác: Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái

Yên Bái, ngày 28 tháng 01 năm 2022

1


2
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: Quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển
năng lực học sinh tại Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Quản lý giáo dục
3. Phạm vi áp dụng sáng kiến: Học sinh hệ GDTX cấp THPT tại Trung
tâm GDTX tỉnh Yên Bái và có thể áp dụng đối với các trường THPT ở thành
phố cũng như các trường THPT trên địa bàn tỉnh Yên Bái.
4. Thời gian áp dụng sáng kiến:
- Từ tháng 8/2020 đến tháng 7/2021: Nghiên cứu lựa chọn đề tài, tìm hiểu
thực trạng về nội dung hình thức tổ chức quản lý hoạt động dạy học theo định
hướng phát triển năng lực học sinh tại trung tâm GDTX tỉnh, thu thập thông tin

những vấn đề liên quan đến đề tài, sưu tầm tài liệu, nghiên cứu cơ sở lý luận,
thực tiễn và khảo sát thực trạng.
- Tháng 8/2021: Xây dựng các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng về
quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh tại trung tâm
GDTX tỉnh Yên Bái.
- Tháng 9/2021: Tổ chức áp dụng các biện pháp tại trung tâm GDTX tỉnh
Yên Bái, ghi chép, điều chỉnh, thu thập kết quả thu thập tại trung tâm.
- Tháng 12/2021 - 01/2022: Tổng hợp kết quả, phân tích đánh giá hiệu
quả của biện pháp, hoàn thiện báo cáo hội đồng giáo dục của trung tâm và hội
động khoa học các cấp.
5. Tác giả:
Họ và tên: Lê Trung Hiếu
Năm sinh: 23/03/1983
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái
Địa chỉ liên hệ:
Điện thoại: 038.6062730


3
6. Đồng tác giả: (Khơng có)
II. MƠ TẢ SÁNG KIẾN:
1. Tình trạng các giải pháp đã biết
Trong bối cảnh đổi mới căn bản, tồn diện GD-ĐT, quản lí chất lượng
dạy học là một trong những nội dung quan trọng không thể thiếu được trong
tồn bộ quy trình quản lí phát triển nhà trường phổ thông. Tại Hội nghị Trung
ương 8 khóa XI đã ban hành Nghị quyết 29, trong đó khẳng định “Phát triển
giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển

toàn diện năng lực phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với
thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã
hội”. Đó là mục tiêu giáo dục chuyển từ "định hướng nội dung" sang "định
hướng năng lực".
Tổ chức dạy học giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực khơng
phải là mới, tuy nhiên quá trình tổ chức dạy học để thể hiện được rõ nét việc
phát huy năng lực cá nhân, tạo điều kiện cho học sinh phát huy được tính sáng
tạo và phối hợp, tương trợ lẫn nhau trong học tập ở mỗi đơn vị kiến thức, mỗi
tiết học, hoạt động giáo dục vẫn còn những vấn đề cần bàn đến.
Hiện nay, các trường trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Yên Bái
nói chung và tại Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái nói riêng đang thực hiện đổi mới
tổ chức và quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học
sinh. Chất lượng dạy học có những chuyển biến tích cực đạt hiệu quả giáo dục khá
tốt, song cũng còn nhiều mặt hạn chế. Ban giám đốc Trung tâm đã có nhiều cố
gắng và tìm nhiều giải pháp quản lý hoạt động giáo dục. Tuy đã đạt được nhiều
kết quả và các thành tích, nhưng cũng cịn có nhiều bất cập. Điều này đã đặt ra cho
Ban giám đốc Trung tâm và tập thể cán bộ, giáo viên hiện đang công tác tại Trung
tâm nhận thấy cần phải có các biện pháp đổi mới quản lý hoạt động giáo dục để
nâng cao chất lượng giáo dục của Trung tâm nhằm đáp ứng công cuộc đổi mới
giáo dục hiện nay của đất nước.


4
Với những cơ sở lý luận và thực tiễn, tôi nhận thấy việc nghiên cứu các
biện pháp quản lí hoạt động dạy học theo tiếp cận năng lực người học cần được
quan tâm để quá trình tổ chức dạy học thể hiện được rõ nét việc phát huy năng
lực cá nhân. Vì vậy, tơi quyết định lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học
theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại Trung tâm GDTX tỉnh Yên
Bái” để nghiên cứu và từ đó đề ra các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
khoa học và phù hợp trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay đáp ứng u cầu

của cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
2. Nội dung các giải pháp đề nghị cơng nhận là sáng kiến:
2.1. Mục đích của các giải pháp:
- Đảm bảo cho hoạt động dạy học hướng tới phát triển các năng lực chung
và năng lực chuyên biệt của học sinh.
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh địi hỏi cái đích
cuối cùng cần đạt tới là phải hình thành được ở người học những năng lực chung
và năng lực chuyên biệt, liên quan đến từng lĩnh vực giáo dục/môn học/hoạt
động trải nghiệm sáng tạo mà mọi học sinh đều cần có trong cuộc sống. Muốn
đạt tới cái đích cuối cùng đó, địi hỏi phải tăng cường công tác quản lý để tất cả
hoạt động diễn ra trong quá trình dạy học đều phục vụ cho sự phát triển năng lực
và phẩm chất của học sinh.
- Tạo điều kiện phát triển tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh
Mỗi học sinh đều chứa đựng một tiềm năng phát triển vô cùng to lớn
nhưng những tiềm năng này có được bộc lộ và phát triển đúng hướng hay
không, lại tùy thuộc rất nhiều vào nội dung và phương pháp giáo dục của nhà
trường. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực được xem là con đường
hiệu quả nhất giúp học sinh bộc lộ sớm tiềm năng của mình; đồng thời tạo điều
kiện để các em phát triển hài hòa thể chất và tinh thần.
- Thực hiện mục tiêu và chuẩn đầu ra của giáo dục trung học phổ thơng
(THPT), góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện tại Trung tâm GDTX
tỉnh.


5
2.2. Nội dung các giải pháp
Biện pháp 1: Tổ chức bồi dưỡng NCNL dạy học cho đội ngũ giáo viên
Với vai trị là Phó phịng Khoa học cơng nghệ, tơi đã phối hợp cùng các đồng chí
các phịng ban tham mưu với Ban giám đốc Trung tâm để tổ chức các lớp bồi dưỡng
chuyên môn nhằm nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên tại Trung tâm. Cụ thể

như sau:
- Tổ chức bồi dưỡng về năng lực lập kế hoạch dạy học, trong đó: lập kế
hoạch dạy học theo thời gian (năm, học kì, tháng, tuần); soạn giáo án (kế hoạch
lên lớp) và các kế hoạch hoạt động khác.
- Bồi dưỡng năng lực chuyên môn để “đảm bảo kiến thức môn học”. Tùy
thuộc đối tượng cần bồi dưỡng để xác định nội dung bồi dưỡng cho năng lực
này. Bồi dưỡng về lĩnh vực kiến thức, chú trọng các nội dung: Bồi dưỡng cho
giáo viên nắm vững kiến thức khoa học cơ bản liên quan đến các môn học trong
chương trình THPT để dạy được tất cả các khối lớp, đáp ứng được yêu cầu của
các đối tượng học sinh.
- Bồi dưỡng về năng lực “Đảm bảo chương trình mơn học”. Hiện nay dạy
học cần thực hiện theo chuẩn kiến thức, kĩ năng, đảm bảo tính phân hố và u
cầu thái độ trong chương trình mơn học.
- Bồi dưỡng về phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực
học sinh. Các phương pháp dạy và học tích cực cần bồi dưỡng là: Dạy học đặt và
giải quyết vấn đề; dạy học hợp tác; dạy học theo dự án; dạy học theo phương pháp “
bàn tay nặn bột”...
- Bồi dưỡng kỹ năng quản lý hồ sơ dạy học là một nội dung cần thiết. Bồi
dưỡng kĩ năng sắp xếp, bảo quản, bổ sung và lưu trữ hồ sơ một cách khoa học
và đó là hồ sơ minh chứng cho công tác tự đánh giá, kiểm định chất lượng giáo
dục.
Biện pháp 2: Đổi mới sinh hoạt phòng chuyên mơn, nhằm nâng cao
trình độ chun mơn, nghiệp vụ giảng dạy cho đội ngũ
- Khơng chỉ riêng phịng Khoa học cơng nghệ, mà tất cả các phịng


6
chuyên môn khác tại Trung tâm đã xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch
hoạt động của phòng chuyên môn trong suốt năm học; hướng dẫn giáo viên xây
dựng kế hoạch cá nhân tương ứng với nhiệm vụ của từng giáo viên.

- Các phịng chun mơn của Trung tâm ln duy trì họp ít nhất 2
lần/tháng (theo quy định của Điều lệ trường phổ thông). Các nội dung sinh hoạt
chuyên đề đều tập trung vào những vấn đề giáo viên cịn gặp khó khăn hiện nay
như: Vấn đề sử dụng hợp lý sách giáo khoa trong dạy học, vấn đề cải tiến, đổi
mới các phương pháp và kĩ thuật dạy học sao cho hiệu quả, vấn đề dạy học tích
hợp, ứng dụng CNTT vào dạy học...
- Đặc biệt, các phịng chun mơn tại Trung tâm đã tổ chức sinh hoạt
chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học (NCBH), dựa trên phân tích hoạt động
học tập của học sinh, tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất cho các phịng,
nhóm chun mơn và giáo viên để triển khai công việc. Sinh hoạt chuyên môn
dựa trên NCBH không tập trung vào việc đánh giá giờ học, xếp loại giáo viên
mà nhằm khuyến khích giáo viên tìm ra ngun nhân tại sao học sinh học chưa
đạt kết quả như mong muốn và có biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học,
tạo cơ hội cho mọi học sinh được tham gia vào q trình học tập; giúp giáo viên
có khả năng chủ động điều chỉnh nội dung, cho phù hợp với đối tượng học sinh
của lớp mình.
- Phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên đầu đàn trong hoạt động đổi mới
phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá của Trung tâm và các tổ chuyên môn.
- Các hoạt động khác: tư vấn cho Giám đốc Trung tâm về phân công giáo
viên, đánh giá, xếp loại, đề xuất khen thưởng, kỷ luật giáo viên…
- Phối hợp các bộ phận khác trong cơ cấu tổ chức của Trung tâm để thực
hiện mục tiêu giáo dục toàn diện (Chi bộ, Chi đồn, Cơng đồn, …)
Biện pháp 3: Tăng cường đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng
phát triển năng lực học sinh
- Đổi mới ở đây khơng có nghĩa là thay các phương pháp dạy học truyền
thống bằng phương pháp dạy học mới mà đòi hỏi sự vận dụng phối hợp nhiều


7
phương pháp dạy học một cách hài hòa, hiệu quả cho từng phần, từng chương, từng

bài, từng đối tượng, chú ý sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ một cách khoa học,
hiệu quả vào giảng dạy.
- Ban giám đốc Trung tâm đã chỉ đạo các tổ chuyên môn đổi mới phương pháp
dạy học theo hướng phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh. Các biện
pháp đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là:
+ Cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống
+ Kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học
+ Vận dụng dạy học đặt và giải quyết vấn đề
+ Vận dụng dạy học theo tình huống
+ Chú trọng các phương pháp dạy học đặc thù bộ môn
+ Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học và CNTT hợp lý hỗ trợ dạy học.
Việc đổi mới PPDH của giáo viên được thể hiện qua bốn đặc trưng cơ bản
sau:
- Dạy học thông qua tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập, từ đó học sinh tự
khám phá ra những điều chưa biết chứ không phải thụ động tiếp thu những những
kiễn thức đã được sắp đặt sẵn.
- Chú trọng rèn luyện cho học sinh những tri thức phương pháp để học sinh
biết cách đọc SGK và các tài liệu tham khảo, biết tự tìm lại kiến thức đã có, biết
suy luận hợp logic để tìm kiến thức mới...
- Tăng cường phối hợp học tập cá thể với học tập hợp tác giữa các học sinh.
Khai thác tiềm năng trí tuệ của tập thể học sinh biến tập thể học sinh thành môi
trường học tập thuận lợi trong đó học sinh vừa hợp tác vừa tranh đua vừa tự khẳng
định mình.
- Chú trọng đánh giá kết quả học tập của học sinh trong suốt tiến trình dạy
học, thơng qua hệ thống câu hỏi bài tập. Chú trọng phát triển kĩ năng tự đánh giá và
đánh giá lẫn nhau của học sinh với nhiều hình thức như theo lời giải/đáp án mẫu,
theo hướng dẫn, hoặc tự xác định các tiêu chí để phê phán, tìm được nguyên nhân
và nêu cách sửa chữa sai sót.

8
Biện pháp 4: Đổi mới kiểm tra đánh giá đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
- Các phịng chun mơn tại Trung tâm đã cung phối hợp, tổ chức hướng
dẫn giáo viên tại các tổ thực hiện đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định
hướng phát triển năng lực học sinh, cụ thể:
+ Đánh giá thường xuyên, đánh giá theo từng chủ đề, từng chương để thu
được thông tin phản hồi giúp điều chỉnh kế hoạch dạy học.
+ Đánh giá năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng giải quyết các vấn đề thực
tiễn.
+ Đánh giá học sinh diễn ra trong suốt q trình dạy học thơng qua các đơn
vị kiến thức, quan sát, hay cách trả lời câu hỏi mà GV đưa ra, qua việc hoàn thành
bài tập về nhà.., xem đánh giá như một phương pháp dạy học.
+ Phối hợp các hình thức, phương pháp kiểm tra đánh giá khác nhau. Kết
hợp giữa kiểm tra miệng, kiểm tra viết và bài tập thực hành. Kết hợp giữa trắc
nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan.
+ Tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá.
- Tổ chức cho mọi giáo viên đều tham gia ra đề kiểm tra, tạo ra ngân hàng
đề phong phú. Đề kiểm tra phải tuân thủ theo ma trận đề, đảm bảo thời lượng
học sinh làm bài và độ chính xác của nội dung kiểm tra.
- Sử dụng các tổ trưởng bộ môn để lựa chọn và thống nhất đề kiểm tra
chung theo khối vào các đợt cuối kỳ, cuối năm. Yêu cầu đề phải phù hợp đối
tượng, thời gian làm bài, phân loại được học sinh và phát huy được tính tích cực,
sáng tạo của học sinh. Biểu điểm chấm cần rõ ràng, chi tiết cho từng nội dung.
2.3. Tính mới của đề tài
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học theo
định hướng phát triển năng lực học sinh tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên
tỉnh Yên Bái; từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định
hướng phát triển năng lực học sinh một cách khoa học, phù hợp, giúp cho Ban
giám đốc Trung tâm quản lý hoạt động dạy học có hiệu quả hơn nhằm nâng cao

9
chất lượng giáo dục hệ GDTX cấp THPT tại Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái
trong bối cảnh hiện nay.
3. Khả năng áp dụng của giải pháp
Đề tài được áp dụng vào việc quản lý hoạt động dạy học theo định hướng
phát triển năng lực học sinh hệ GDTX cấp THPT tại Trung tâm GDTX tỉnh
Yên Bái và có thể áp dụng một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định
hướng phát triển năng lực học sinh cho các trường THPT ở thành phố cũng như
các trường THPT trên địa bàn tỉnh Yên Bái.
4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
giải pháp
Việc áp dụng các biện pháp trong sáng kiến “Quản lý hoạt động dạy học
theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại Trung tâm GDTX tỉnh Yên
Bái” đã mang lại hiệu quả đáng kể, thể hiện qua bảng sau:

STT

Nội dung

Trước
khi áp
dụng
các biện
pháp
(%)

Sau khi
áp dụng

các biện
pháp
(%)

Tỷ lệ
tăng,
giảm
(%)

1

Lựa chọn hình thức tổ chức dạy học phù hợp

65

95

30

2

Phối hợp các phương pháp và kĩ thuật dạy học
tích cực cho từng bài, từng phần kiến thức

75

92

17

3

Sử dụng CNTT hỗ trợ cho dạy học

80

97

17

4

Tổ chức hoạt động dạy học phát huy tính tích
cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh.

77

98

21

5

Dạy phù hợp đối tượng học sinh, chú ý bồi
dưỡng phương pháp, kĩ năng tự học cho học
sinh

85

95

10

Nhìn vào bảng so sánh trên tôi thấy một sự khác biệt rõ nét về việc trước
và sau khi áp dụng các biện pháp trong việc quản lý hoạt động dạy học theo định


10
hướng phát triển năng lực học sinh tại Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái. Với các
biện pháp đưa ra kết quả đạt được như sau:
* Đối với giáo viên:
- Đa số giáo viên tại Trung tâm GDTX tỉnh đã quan tâm đến việc dạy học
phù hợp đối tượng và lựa chọn hình thức tổ chức dạy học phù hợp; kĩ thuật dạy
học tích cực với yêu cầu đảm bảo tốt nội dung theo chuẩn kiến thức kỹ năng,
phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh trong quá trình
dạy của thầy.
- Giáo viên đã nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về yêu cầu đổi mới kiểm tra
đánh giá năng lực học tập của học sinh.
- Chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chun mơn theo hướng nghiên cứu bài học,
phát triển năng lực học sinh được nâng lên. Phương pháp dạy học và kiểm tra đánh
giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh đã được quan tâm, đổi mới.
* Đối với học sinh:
- Học sinh đã được quan tâm hướng dẫn cách học, cách sử dụng tài liệu
tham khảo, cách truy cập thông tin trên mạng Internet, được làm quen với các
hình thức thi tự luận, trắc nghiệm.
- Học sinh tích cực, chủ động tham gia hoạt động học tập, phát huy được
tính sáng tạo và phối hợp, tương trợ lẫn nhau trong học tập ở mỗi đơn vị kiến
thức, mỗi tiết học, hoạt động giáo dục.
5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu:
STT

1

2

Họ và tên

Nguyễn Thị Minh
Sương

Nguyễn Ngọc Sơn

Năm
sinh

Đơn vị

Chức
danh

1972

Trung tâm
GDTX tỉnh
YB

Giáo
viên

1973

Trung tâm
GDTX tỉnh
YB

Giáo
viên

Trình độ Nội dung
chuyên công việc
môn
hỗ trợ
Vận dụng
SKKN
Đại học vào quản
lý lớp
10A2
Vận dụng
SKKN
Đại học vào quản
lý lớp
10A1


11
6. Các thơng tin cần được bảo mật: Khơng có
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
- Về đội ngũ:
+ Đội ngũ giáo viên tại Trung tâm đều đạt chuẩn và trên chuẩn về
trình độ đào tạo.

+ Giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề, có tinh thần trách nhiệm
cao, có khả năng ứng dụng cơng nghệ thơng tin tốt trong q trình giảng dạy.
+ Chất lượng đội ngũ chưa đồng đều trong từng bộ môn và giữa các
bộ môn.
- Về cơ sở vật chất:
+ Trung tâm GDTX tỉnh Yên Bái có cơ sở vật chất khang trang, các
phòng học, phòng làm việc, phòng chức năng, thư viện đều được Ban giám đốc
quan tâm để phục vụ tốt cho hoạt động dạy học.
+ Có đầy đủ trang thiết bị tối thiểu phục vụ công tác giảng dạy
+ Cảnh quan môi trường các trường tốt, luôn xanh- sạch - đẹp - thân
thiện - không ma túy, nên học sinh yêu lớp, yêu trường, nỗ lực vươn lên trong
học tập.
III. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền
Tôi xin cam đoan những nội dung trong báo cáo. Nếu có gian dối hoặc
khơng đúng sự thật trong báo cáo, xin hoàn toàn chịu trách nhiệm theo quy định
của pháp luật.
Yên Bái, ngày 28 tháng 01 năm 2022
Người viết báo cáo

Lê Trung Hiếu


12
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
VỀ VIỆC TRIỂN KHAI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN TẠI ĐƠN VỊ
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...