Bài giảng Chương 5: Công ty chứng khoán và Quỹ đầu tư chứng khoán - ThS. Đỗ Văn Quý

CHƯƠNG V
CƠNG TY CHỨNG KHỐN VÀ QUỸ ĐẦU
TƯ CHỨNG KHỐN
Nội dung:
I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
II. QŨY ĐẦU TƯ CHỨNG KHỐN

1


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.1. Khái niệm và đặc điểm của cơng ty chứng
khốn
1.2. Các loại hình tổ chức và cơ cấu tổ chức của
cơng ty chứng khốn
1.3. Điều kiện và thủ tục thành lập CTCK
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
1.5. Chức năng và vai trò của CTCK
1.6. Một số sản phẩm chính của CTCK

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

2


1.1. Khái niệm và đặc điểm của cơng ty chứng
khốn
* Khái niệm
Tại khoản 1 Điều 2 Thông tư 121/2020/TT-BTC
ngày 31/12/2020 quy định về hoạt động của cơng ty
chứng khốn có quy định như sau:

“Cơng ty chứng khốn là doanh nghiệp được Ủy ban
Chứng khoán Nhà nước cấp phép thực hiện một, một
số nghiệp vụ theo quy định tại Khoản 1 Điều 72, các
Khoản 1, 2, 3, 4, 5 Điều 86 Luật Chứng khoán”

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

3


Điều 72. Nghiệp vụ kinh doanh của cơng ty chứng
khốn
1. Cơng ty chứng khốn được cấp phép thực hiện một,
một số hoặc toàn bộ nghiệp vụ kinh doanh sau đây:
a) Mơi giới chứng khốn;
b) Tự doanh chứng khốn;
c) Bảo lãnh phát hành chứng khoán;
d) Tư vấn đầu tư chứng khoán.

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

4


Điều 86. Hoạt động của cơng ty chứng khốn, cơng ty quản lý quỹ đầu tư
chứng khoán và chi nhánh, văn phịng đại diện cơng ty chứng khốn, cơng ty
quản lý quỹ nước ngồi tại Việt Nam
1. Cơng ty chứng khốn được cấp phép thực hiện nghiệp vụ mơi giới chứng
khoán được cung cấp các dịch vụ sau đây:
a) Nhận ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá

nhân; thực hiện phân phối hoặc làm đại lý phân phối chứng khoán; quản lý tài
khoản giao dịch chứng khoán; cung ứng dịch vụ quản lý danh sách người sở
hữu chứng khoán cho các doanh nghiệp khác;
b) Cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến; cung cấp hoặc phối
hợp với các tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ cho khách hàng vay tiền mua
chứng khoán hoặc cung cấp dịch vụ cho vay chứng khốn; cung cấp hoặc
phối hợp với các tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ ứng trước tiền bán chứng
khoán; lưu ký chứng khoán; bù trừ và thanh toán chứng khoán; các dịch vụ
trên thị trường chứng khoán phái sinh.
2. Cơng ty chứng khốn được cấp phép thực hiện nghiệp vụ tự doanh chứng
khoán được giao dịch chứng khoán trên tài khoản tự doanh chứng khốn và
được đầu tư, góp vốn, phát hành, chào bán các sản phẩm tài chính.
...
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

5


3. Cơng ty chứng khốn được cấp phép thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh phát
hành chứng khoán được cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán chứng
khoán, thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán; đại lý lưu ký,
thanh toán, chuyển nhượng chứng khoán; tư vấn tái cơ cấu, hợp nhất, sáp
nhập, tổ chức lại, mua bán doanh nghiệp; tư vấn quản trị, tư vấn chiến lược
doanh nghiệp; tư vấn chào bán, niêm yết, đăng ký giao dịch chứng khốn; tư
vấn cổ phần hóa doanh nghiệp.
4. Cơng ty chứng khốn được cấp phép thực hiện nghiệp vụ tư vấn đầu tư
chứng khoán được ký hợp đồng cung cấp dịch vụ cho khách hàng theo quy
định tại khoản 32 Điều 4 của Luật này.
5. Ngoài các dịch vụ quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này, cơng ty
chứng khốn chỉ được cung cấp dịch vụ tài chính khác phù hợp với quy định

của pháp luật sau khi báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước bằng văn bản.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có quyền tạm ngừng, đình chỉ việc cung cấp
dịch vụ tài chính khác của cơng ty chứng khốn nếu việc cung cấp dịch vụ đó
trái với quy định của pháp luật hoặc gây rủi ro hệ thông thị trường chứng
khoán.
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

6


* Đặc điểm
– Lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh: Công ty chứng khốn
có thể thực hiện nhiều nghiệp vụ kinh doanh chứng khốn nếu
có đủ điều kiện và được Uỷ ban chứng khoán nhà nước cấp giấy
phép cho những hoạt động đó.
– Phương diện quản lý nhà nước: Cơng ty chứng khoán
được đặt dưới sự quản lý trực tiếp của cơ quan quản lý chuyên
trách là Uỷ ban chứng khoán nhà nước.
– Vốn điều lệ tối thiểu: Vốn điều lệ thực góp tối thiểu là 50
tỷ đồng; Tồn bộ tài sản cơng ty đầu tư chứng khốn đại chúng
phải được lưu ký tại ngân hàng giám sát.
– Phải có trụ sở đảm bảo cho HĐKD chứng khoán;
– Đặc điểm về nhân sự: Có Tổng giám đốc (Giám đốc)
phải đáp ứng điều kiện theo luật định, tối thiểu 05 nhân viên có
chứng chỉ hành nghề chứng khốn phù hợp cho mỗi nghiệp vụ
kinh doanh chứng khoán đề nghị cấp phép và tối thiểu 01 nhân
viên kiểm soát tuân thủ; Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý
7

* Đặc điểm
– Cổ đơng, thành viên góp vốn:
Cổ đơng, thành viên góp vốn là cá nhân khơng thuộc các
trường hợp không được quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại
Việt Nam theo quy định của Luật Doanh nghiệp; ổ đơng, thành viên
góp vốn sở hữu từ 10% trở lên vốn điều lệ của 01 cơng ty chứng
khốn và người có liên quan của cổ đơng, thành viên góp vốn đó (nếu
có) khơng sở hữu trên 5% vốn điều lệ của 01 cơng ty chứng khốn
khác…Trong đó:
+ Cơng ty đầu tư chứng khốn đại chúng có tối thiểu 100 cổ
đơng khơng phải là nhà đầu tư chứng khốn chun nghiệp;
+ Cơng ty đầu tư chứng khốn riêng lẻ có tối đa 99 cổ đơng.
Trong đó, cổ đơng là tổ chức phải góp tối thiểu là 03 tỷ đồng và cổ
đơng là cá nhân phải góp tối thiểu 01 tỷ đồng. Trường hợp tự quản lý,
cổ đông trong nước phải là tổ chức do cơ quan quản lý chuyên ngành
về chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm cấp phép thành lập hoặc là
thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng
giám đốc (Phó giám đốc) của cơng ty dự kiến thành lập.
8
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý


* Đặc điểm
– Điều kiện về cơ cấu cổ đông, thành viên:
+ Có tối thiểu 02 cổ đơng sáng lập, thành viên
góp vốn là tổ chức. Trường hợp cơng ty chứng khốn
được tổ chức dưới hình thức cơng ty trách nhiệm hữu
hạn một thành viên, chủ sở hữu phải là doanh nghiệp
bảo hiểm hoặc ngân hàng thương mại hoặc tổ chức
nước ngoài đáp ứng quy định tại khoản 2 Điều 77 của

Luật này;
+ Tổng tỷ lệ vốn góp của các tổ chức tối thiểu là
65% vốn điều lệ, trong đó các tổ chức là doanh nghiệp
bảo hiểm, ngân hàng thương mại sở hữu tối thiểu là
30% vốn điều lệ.
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

9


1.2. Các loại hình tổ chức và cơ cấu tổ chức của
cơng ty chứng khốn
* Các loại hình tổ chức
Ở Việt Nam, theo luật chứng khốn 2019 thì
Cơng ty chứng khốn được tổ chức dưới hình thức
cơng ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần theo
quy định của Luật doanh nghiệp.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy phép
thành lập và hoạt động cho cơng ty chứng khốn. Giấy
phép này đồng thời là Giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh.
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

10


1.2. Các loại hình tổ chức và cơ cấu tổ chức của
cơng ty chứng khốn
* Cơ cấu tổ chức
Hội đồng quản trị

(hội động thành viên)

Ban kiểm soát

Ban giám đốc
Bộ phận Front office

Bộ phận Back office

P. Mơi giới

P. Kế tốn

P. PT & TV

P. Lưu ký

P. BL & PH

P. CNTT

P. QLDMĐT

P. Nhân sự

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

11

I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.3. Điều kiện và thủ tục thành lập CTCK
* Điều kiện cấp phép thành lập và HĐ của CTCK
- Điều kiện về vốn
- Điều kiện về cổ đơng, thành viên góp vốn
- Điều kiện về cơ cấu cổ đơng, thành viên góp vốn
- Điều kiện về cơ sở vật chất
- Điều kiện về nhân sự
- Dự thảo Điều lệ phù hợp với quy định của luật chứng
khoán và luật doanh nghiệp hiện hành
(điều 74 luật chứng khoán 2019)
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

12


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.3. Điều kiện và thủ tục thành lập CTCK
* Thủ tục thành lập CTCK
Trình tự, thủ tục thành lập cơng ty chứng khốn
được thực hiện theo các bước sau:
Bước 01: Nộp hồ sơ (Điều 176 Nghị định
155/2020/NĐ-CP)
Bước 02: Kiểm tra hồ sơ
Bước 03: Hoàn tất cơ sở vật chất, phong tỏa vốn góp
Bước 04: Cấp giấy phép thành lập và hoạt động
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

13

I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
1) Nghiệp vụ mơi giới chứng khốn (25 tỷ)
2) Nghiệp vụ tự doanh chứng khoán (50 tỷ)
3) Nghiệp vụ quản lý danh mục đầu tư
4) Nghiệp vụ tư vấn tài chính
5) Nghiệp vụ bảo lãnh phát hành (165 tỷ)
6) Nghiệp vụ tư vấn đầu tư chứng khoán (10 tỷ)
7) Các nghiệp vụ phụ trợ khác

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

14


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
1) Nghiệp vụ mơi giới chứng khốn
- Khái niệm
Mơi giới chứng khoán là việc làm trung
gian thực hiện mua, bán chứng khoán cho khách
hàng.

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

15


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN

1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
2) Nghiệp vụ tự doanh chứng khoán
- Khái niệm
Tự doanh chứng khốn là việc cơng ty chứng
khốn mua, bán chứng khốn cho chính mình.

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Q

16


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
2) Nghiệp vụ tự doanh chứng khoán
- Yêu cầu đối với cơng ty chứng khốn trong
hoạt động tự doanh
+ Tách bạch quản lý
+ Ưu tiên khách hàng
+ Bình ổn thị trường

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

17


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
2) Nghiệp vụ tự doanh chứng khốn
- Quy trình nghiệp vụ trong hoạt động tự doanh
+ Giai đoạn 1: Xây dựng chiến lược đầu tư

+ GĐ2: Khai thác tìm kiếm cơ hội đầu tư
+ GĐ3: Phân tích đánh giá chất lượng đầu tư
+ GĐ4: Thực hiện đầu tư
+ GĐ5: Quản lý đầu tư và thu hồi vốn

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

18


1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
2) Nghiệp vụ tự doanh chứng khốn
Lưu ý: theo thơng tư 121/2020/TT - BTC
1. Cơng ty chứng khốn phải đảm bảo có đủ tiền và chứng
khoán để thanh toán các lệnh giao dịch cho tài khoản của
chính mình.
2. Nghiệp vụ tự doanh của cơng ty chứng khốn phải được
thực hiện với danh nghĩa chính mình, khơng được mượn danh
nghĩa của người khác hoặc thực hiện với danh nghĩa cá nhân
hoặc cho người khác sử dụng tài khoản tự doanh.
3. Cơng ty chứng khốn phải ưu tiên thực hiện lệnh của khách
hàng trước khi thực hiện lệnh của chính mình.
...

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

19


1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK

2) Nghiệp vụ tự doanh chứng khốn
4. Cơng ty chứng khốn phải cơng bố cho khách hàng biết khi
mình là đối tác trong giao dịch thỏa thuận với khách hàng.
5. Trong trường hợp lệnh mua, bán chứng khốn của khách
hàng có thể ảnh hưởng lớn tới giá của loại chứng khốn đó,
cơng ty chứng khốn khơng được mua, bán trước cùng loại
chứng khốn đó cho chính mình hoặc tiết lợ thơng tin cho bên
thứ ba mua, bán chứng khốn đó.
6. Khi khách hàng đặt lệnh giới hạn, cơng ty chứng khốn
khơng được mua hoặc bán cùng chiều cùng loại chứng khốn
đó cho mình ở mức giá bằng hoặc tốt hơn mức giá của khách
hàng trước khi lệnh của khách hàng được thực hiện.
Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

20


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
3) Nghiệp vụ quản lý danh mục đầu tư
- Khái niệm
Quản lý danh mục đầu tư chứng khoán là hoạt
động quản lý theo ủy thác của từng nhà đầu tư trong
việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán và các tài sản
khác của nhà đầu tư.

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

21

I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
3) Nghiệp vụ quản lý danh mục đầu tư
- Quy trình nghiệp vụ
1) Xúc tiến tìm hiểu và nhận quản lý
2) Ký hợp đồng quản lý
3) Thực hiện hợp đồng quản lý
4) Kết thúc hợp đồng quản lý

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

22


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
4) Nghiệp vụ tư vấn tài chính
- Khái niệm
Là việc CTCK thơng qua hoạt động phân
tích để đưa ra các lời khuyên cho khách hàng
trong lĩnh vực đầu tư chứng khốn, tái cơ cấu
tài chính, chia tách, sáp nhập, hợp nhất doanh
nghiệp cũng như hỗ trợ phát hành và niêm yết
chứng khoán

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

23

I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
5) Nghiệp vụ bảo lãnh phát hành
- Khái niệm
Bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc cam
kết với tổ chức phát hành nhận mua một phần hoặc
toàn bộ chứng khoán của tổ chức phát hành để bán
lại hoặc mua số chứng khốn cịn lại chưa được
phân phối hết hoặc cố gắng tối đa để phân phối số
chứng khoán cần phát hành của tổ chức phát hành.

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

24


I. CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.4. Các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK
5) Nghiệp vụ bảo lãnh phát hành
- Quy trình thực hiện
1) Tư vấn tài chính;
2) Tư vấn loại chứng khoán cần phát hành, số
lượng, giá;
3) Chuẩn bị hồ sơ xin phép phát hành;
4) Phân phối chứng khốn;
5) Điều hồ giá chứng khoán.

Biên soạn: ThS. Đỗ Văn Quý

25