Thực hiện Chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 của thành phố Hồ Chí Minh Giai đoạn I (2007-2010)

ỦY BAN NHÂN DÂN CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
________________
_____________________________________
Số: /BC-UBND TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2011
BÁO CÁO
Thực hiện Chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ
thiên tai đến năm 2020 của thành phố Hồ Chí Minh
Giai đoạn I (2007-2010)
___________________________
Kính gửi: Ban Chỉ đạo Phòng chống lụt bão Trung ương.
Căn cứ Quyết định số 172/2007/QĐ-TTg ngày 16 tháng 11 năm 2007 của
Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ
thiên tai đến năm 2020, Thực hiện Văn bản số 344/PCLBTW ngày 22 tháng 11
năm 2011 của Ban Chỉ đạo Phòng chống lụt bão Trung ương về đánh giá thực hiện
Chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai giai đoạn I (2007-2010),
Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh báo cáo như sau:
I. Những kết quả nổi bật và bài học kinh nghiệm:
1. Tình hình thiệt hại do thiên tai gây ra trên địa bàn thành phố:
Trong giai đoạn từ cuối 2007 đến 2010, các loại thiên tai như sạt lở, triều
cường, lốc xoáy… xảy ra trên địa bàn thành phố đã làm 01 người chết (do lốc
xoáy kết hợp với mưa lớn làm lật úp chiếc ghe đánh lưới vào ngày 02-6-2010), 14
người bị thương, thiệt hại 360 căn nhà, bể 135 đoạn bờ bao với chiều dài 729 m,
sạt lở 12.895 m
2
đất, thiệt hại 3.342 tấn muối/1.614,7 ha. Tổng thiệt hại ước
khoảng 4,1 tỷ đồng. Ngoài ra, còn ảnh hưởng gián tiếp đến kinh tế - xã hội, môi
trường, an ninh - trật tự.
2. Những kết quả nổi bật:
a) Biện pháp phi công trình:

- Xây dựng chương trình, kế hoạch, văn bản pháp quy:
+ Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Chương trình hành
động thực hiện chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm
2020 (Quyết định số 5745/QĐ-UBND ngày 31 tháng 12 năm 2008) và Kế hoạch
thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020
của thành phố Hồ Chí Minh (Quyết định số 3523/QĐ-UBND ngày 13-8-2010).
Đồng thời, các sở - ngành, quận - huyện của thành phố cũng đã xây dựng Chương
trình hành động, kế hoạch để triển khai thực hiện và lồng ghép vào kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội của địa phương, đơn vị mình.
+ Thường xuyên rà soát, sửa đổi, xây dựng bổ sung các văn bản pháp luật về
phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn thành phố để kịp thời chỉ
đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả ở mỗi cấp, mỗi ngành, như: ban
hành Quyết định về công tác phòng, chống lụt, bão, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn;
Quy chế hoạt động tìm kiếm cứu nạn - cứu hộ tại thành phố; Chỉ thị về công tác
phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn hàng năm (năm 2008, 2009, 2010).
+ Thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng, chống lụt, bão và Tìm kiếm
cứu nạn thành phố và các cấp, trong đó đổi tên Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão
thành phố thành Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn thành
phố và ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Ban. Thành lập Trung tâm
Điều hành Chương trình chống ngập nước thành phố nhằm triển khai thực hiện
các chương trình, dự án chống ngập phù hợp với đặc thù của thành phố.
+ Xây dựng các chương trình, kế hoạch ngắn hạn, dài hạn như: Kế hoạch tìm
kiếm cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn thành phố đến năm 2015, định hướng đến năm
2020; Kế hoạch thực hiện Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro
thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2020 của thành phố, đồng thời hằng năm đã
xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
+ Xây dựng các phương án phòng, tránh, ứng phó thiên tai như: Phương án
phòng, tránh, ứng phó khi bão đổ bộ trực tiếp vào thành phố, Phương án chủ động
phòng, chống, ứng phó tình trạng ngập úng do mưa lớn, triều cường trên địa bàn
thành phố, Phương án đảm bảo an toàn cho người và tàu thuyền hoạt động thủy

sản trên địa bàn thành phố, Phương án ứng phó sự cố tràn dầu. Đồng thời, chỉ đạo
các quận - huyện, sở - ngành xây dựng phương án chi tiết tổ chức phòng, tránh,
ứng phó tại từng đơn vị, địa phương.
+ Ban hành Quy định công tác trực ban phòng, chống lụt, bão, thiên tai và
tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn thành phố. Các sở - ngành thành phố, quận - huyện
đã thực hiện trực ban nghiêm túc đối với bão, áp thấp nhiệt đới, thời tiết xấu trên
biển, sạt lở và triều cường và đảm bảo chế độ thông tin, báo cáo kịp thời theo quy
định. Thường xuyên cảnh báo, hướng dẫn xử lý sự cố thiên tai (sạt lở, triều cường,
xả lũ, mưa lớn …) đến các quận – huyện, phường – xã – thị trấn.
- Công tác quản lý tàu thuyền: tập trung quản lý 1.907 tàu cá, gồm 118 tàu cá
trên 90 CV hoạt động đánh bắt xa bờ và 1.789 tàu cá nhỏ hơn 90 CV thường
xuyên hoạt động đánh bắt ven bờ và gần bờ biển thuộc khu vực thành phố Hồ Chí
Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang, Bến Tre... Thường xuyên thông tin liên lạc
để hướng dẫn di chuyển phòng, tránh kịp thời và đạt hiệu quả khi có bão, áp thấp
nhiệt đới, thời tiết nguy hiểm xảy ra. Trong giai đoạn từ cuối năm 2007 đến năm
2010 trên địa bàn thành phố không xảy ra sự cố tàu thuyền khi có bão, áp thấp
nhiệt đới, thời tiết nguy hiểm xảy ra.
- Công tác di dời dân phòng, tránh thiên tai: trên địa bàn thành phố có nhiều
dự án di dời dân, trong đó tập trung thực hiện 04 dự án (huyện Cần Giờ: 02 dự án;
huyện Nhà Bè: 02 dự án) di dời 2.918 hộ dân tại các khu vực có nguy cơ sạt lở,
ảnh hưởng bởi bão đến khu vực an toàn. Hiện nay, thành phố đang xây dựng Đề án
Quy hoạch bố trí dân cư phòng, tránh thiên tai trên địa bàn thành phố giai đoạn
2011-2015 và định hướng đến năm 2020.
- Công tác diễn tập, tập huấn, thông tin, tuyên truyền:
+ Để chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai, ngày 17 tháng 11 năm
2009, thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức diễn tập kiểm tra Phương án phòng,
chống lụt, bão và tìm kiếm cứu nạn năm 2009. Đợt diễn tập đã thành công và đúng
33
mục đích, yêu cầu đề ra; thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức, chỉ huy, điều hành
công tác diễn tập đảm bảo an toàn tuyệt đối về người và tài sản, phương tiện, trang

thiết bị tham gia diễn tập. Đồng thời, sau đợt diễn tập thành phố Hồ Chí Minh đã
tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm.
+ Ngoài ra, các sở - ngành, quận – huyện đã tổ chức diễn tập, huấn luyện
nhằm nâng cao năng lực của các tổ chức, lực lượng nắm chắc các bước vận hành
cơ chế, xử lý tình huống chính xác có hiệu quả để phòng chống và hạn chế tối đa
các thiệt hại về người và tài sản do lụt, bão, thiên tai có thể xảy ra trên địa bàn, đặc
biệt là các đơn vị chủ lực như: Sở Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy thành phố tổ
chức cuộc Tổng diễn tập phương án phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn,
diễn tập phương án cứu nạn, cứu hộ cây xanh, trụ điện ngã đổ trong mùa mưa bão;
Bộ Tư lệnh thành phố Hồ Chí Minh tham gia huấn luyện và thực hành diễn tập
phương án khẩn nguy cứu nạn hàng không tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn
Nhất; huyện Nhà Bè, quận 2 đã tổ chức diễn tập phòng, chống lụt, bão - tìm kiếm
cứu nạn và di dời dân tại địa bàn các quận – huyện.
+ Thường xuyên thông tin, tuyên truyền, cảnh báo, tập huấn phòng, chống
thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cho cán bộ làm nhiệm vụ và người dân, đặc biệt là
người dân khu vực thường xuyên ảnh hưởng của thiên tai:
• Bộ Tư lệnh thành phố Hồ Chí Minh: tập huấn công tác cứu hộ, cứu nạn cho
cán bộ phụ trách công tác phòng, chống lụt, bão trên địa bàn 24 quận – huyện và
các sở – ngành liên quan hàng năm; huấn luyện nhiệm vụ cứu hộ - cứu nạn cho
cán bộ chủ chốt của Ban Chỉ huy Quân sự 24 quận – huyện và các đơn vị trực
thuộc, đào tạo, huấn luyện nhân viên điều khiển phương tiện thủy nội địa phục vụ
công tác phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn.
• Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Hồ Chí Minh: tổ chức tuyên
truyền vận động về công tác phòng, chống lụt, bão, cháy nổ, cháy rừng và tìm
kiếm cứu nạn; tập huấn nghiệp vụ phòng, chống lụt, bão và tìm kiếm cứu nạn, cho
cán bộ tại huyện Cần Giờ, tổng hợp tài liệu, biên soạn giáo án tổ chức lớp tập huấn
cho cán bộ, chiến sỹ và ngư dân 4 xã biên phòng huyện Cần Giờ.
• Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố Hồ Chí Minh: tổ chức các
lớp huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy – cứu hộ, cứu nạn cho cán bộ,
chiến sỹ của các đơn vị trực thuộc Bộ Tư lệnh thành phố, Bộ tham mưu Quân khu

7, Tổng Công ty Cụm cảng hàng không miền Nam sân bay Tân Sơn Nhất; huấn
luyện kỹ thuật bơi, lặn cứu hộ, cứu nạn nhằm giúp cho cán bộ chiến sĩ nắm vững
các phương pháp kỹ thuật bơi, lặn thuần thục trong công tác cứu hộ, cứu nạn trên
địa hình sông nước.
• Chi cục Quản lý chất lượng và Bảo vệ nguồn lợi Thủy sản (Sở Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố) tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ đi
biển, đào tạo thuyền trưởng hạng nhỏ cho ngư dân và tập huấn phòng, chống lụt,
bão, tìm kiếm cứu nạn cho lực lượng xung kích, ngư dân hành nghề đánh bắt trên
biển.
• Sở Tài nguyên Môi trường thành phố triển khai kế hoạch tuyên truyền về
động đất, cảnh báo sóng thần trên địa bàn thành phố.
55
• Sở Giao thông Vận tải thành phố đã khảo sát, cảnh báo các vị trí có nguy
cơ sạt lở bờ sông, kênh, rạch, biển trên địa bàn thành phố và đề nghị các đơn vị,
địa phương thực hiện các biện pháp phòng, chống, ứng phó.
• Sở Xây dựng đã tổ chức tập huấn tại huyện Cần Giờ về các biện pháp
chằng chống nhà ở; đồng thời, biên soạn và in ấn 1.000 cuốn tài liệu “Hướng dẫn
kỹ thuật xây dựng nhà ở phòng tránh bão lốc” để phân phát cho các quận - huyện
nhằm phổ biến rộng rãi đến các hộ dân sống tại các vùng ven biển, ven kênh, rạch,
khu vực xung yếu.
- Công tác nâng cao nhận thức cộng đồng:
+ Ủy ban nhân dân thành phố đã triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án Nâng
cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trên địa
bàn thành phố, kinh phí 1,25 tỷ đồng, trọng tâm: tổ chức 14 lớp tập huấn cho
người dân ở các khu vực xung yếu tại các xã trực thuộc huyện Cần Giờ, huyện
Nhà Bè; tổ chức phát sóng chương trình tuyên truyền kiến thức phòng, tránh, ứng
phó thiên tai cho người dân trên Đài Tiếng nói Nhân dân thành phố (mỗi tuần 02
ngày, mỗi ngày phát 02 lần) theo từng chuyên đề về bão, áp thấp nhiệt đới, lốc
xoáy, lũ lụt, triều cường, động đất, sóng thần; chương trình phát sóng về biện pháp
phòng chống và ứng phó thiên tai trên chương trình phát thanh nông thôn của

huyện Cần Giờ, huyện Nhà Bè. Bổ sung nội dung, in ấn và cấp phát miễn phí
30.000 cuốn Sổ tay hướng dẫn một số biện pháp phòng, tránh, ứng phó thiên tai
trên địa bàn thành phố. Xây dựng, cập nhật bản đồ cảnh báo thiên tai trên địa bàn
thành phố.
+ Ngoài ra, các đơn vị, quận – huyện đã triển khai nhiều biện pháp nhằm
nâng cao nhận thức của cộng đồng, như:
• Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố đã phát sổ tay, tờ bướm hướng
dẫn một số biện pháp phòng, tránh, ứng phó thiên tai, tài liệu hướng dẫn sơ, cấp
cứu một số tai nạn trên biển, cung cấp địa chỉ các trung tâm phối hợp tìm kiếm
cứu nạn hàng hải ở các khu vực của Việt Nam cho ngư dân vùng biển Cần Giờ;
• Quận Bình Tân, huyện Bình chánh đã tổ chức tập huấn nghiệp vụ tuyên
truyền công tác phòng, chống lụt, bão, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ cho
cán bộ, nhân viên thực hiện công tác phòng, chống lụt, bão, thiên tai và tìm kiếm
cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn quận;
• Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn thành
phố phối hợp với Sở Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy thành phố tập huấn công
tác phòng, chống lụt, bão, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cho cán bộ, nhân viên
Trung tâm Giáo dục dạy nghề và Giải quyết việc làm Nhị Xuân; thường xuyên cập
nhật tin tức website Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn thành
phố đầy đủ, chính xác và kịp thời.
- Ngoài ra, từ cuối năm 2007 đến năm 2010, thành phố Hồ Chí Minh đã triển
khai một số công tác trọng tâm như:
+ Đầu tư kinh phí 33,7 tỷ đồng để mua sắm phương tiện, trang thiết bị phòng,
chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn, tập huấn, diễn tập phòng, chống lụt, bão, dự
báo, cảnh báo thiên tai cho các sở - ngành, đơn vị và quận - huyện từ nguồn dự
77
phòng ngân sách thành phố, Quỹ Phòng, chống lụt, bão thành phố, Quỹ Phòng,
chống lụt, bão và ngân sách quận – huyện;
+ Triển khai trồng cây thí điểm phòng chống sạt lở bờ bao trên địa bàn
phường Tam Phú, quận Thủ Đức để nhân rộng trên địa bàn thành phố theo chương

trình 500.000 cây được giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp
với Thành đoàn triển khai thực hiện.
+ Thành lập thí điểm lực lượng quản lý đê nhân dân tại các phường trọng
điểm thường xuyên bị ảnh hưởng triều cường trên địa bàn quận 12 và quận Thủ
Đức và đi vào hoạt động từ tháng 10 năm 2010.
+ Hàng năm tổ chức tổng kết công tác phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu
nạn để rút kinh nghiệm và triển khai kế hoạch, phương án chủ động phòng, chống
lụt, bão, thiên tai - tìm kiếm cứu nạn.
b) Biện pháp công trình:
- Trình Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch thủy lợi chống ngập
úng khu vực thành phố Hồ Chí Minh (ban hành tại Quyết định số 1547/QĐ-TTg
ngày 28 tháng 10 năm 2008).
- Đầu tư xây dựng công trình bờ bao phòng, chống triều cường, bờ bao kết
hợp giao thông nông thôn, chống sạt lở bờ sông, tiêu thoát nước cho các huyện
-quận ven (trong đó có các tuyến bờ bao loại nhỏ thực hiện theo thiết kế định
hình):
+ Công trình đầu tư năm 2008, hiện nay đã thi công hoàn thành và đưa vào
sử dụng 131/135 công trình (đạt 97,04%), đang thi công 03/135 công trình và đang
chuẩn bị thi công 1/135 công trình. Các công trình hoàn thành đã phát huy hiệu
quả trong việc tiêu thoát nước phục vụ sản xuất cho khoảng 5.380 ha đất sản xuất
nông nghiệp; phòng, chống ngập úng bảo vệ khu dân cư cho khoảng 9.640 hộ dân.
+ Công trình đầu tư năm 2009, hiện nay đã thi công hoàn thành và đưa vào
sử dụng 116/125 công trình (đạt 92,8%), đang thi công 07/125 công trình, đang
chuẩn bị thi công 02/125 công trình. Các công trình hoàn thành đã phát huy hiệu
quả trong việc tiêu thoát nước phục vụ sản xuất cho khoảng 3.990 ha đất sản xuất
nông nghiệp; phòng, chống ngập úng bảo vệ khu dân cư cho khoảng 5.860 hộ dân.
+ Công trình đầu tư năm 2011, hiện nay đã thi công hoàn thành và đưa vào
sử dụng 10/59 công trình (đạt 16,94%), đang thi công 08/59 công trình, đang
chuẩn bị thi công 8/59 công trình, còn lại 33 công trình đang tiến hành lập và thẩm
định hồ sơ báo cáo kinh tế kỹ thuật. Các công trình hoàn thành đã phát huy hiệu

quả trong việc tiêu thoát nước phục vụ sản xuất cho khoảng 200 ha đất sản xuất
nông nghiệp; phòng, chống ngập úng bảo vệ khu dân cư cho khoảng 750 hộ dân.
- Đầu tư gia cố cấp bách các đoạn bờ bao xuống cấp có nguy cơ bị bể bờ, tràn
bờ trong các đợt triều cường, xả lũ từ nguồn Quỹ Phòng, chống lụt, bão thành phố,
giai đoạn từ cuối năm 2007 đến năm 2010, gia cố 84 đoạn, kinh phí 17,12 tỷ đồng.
- Đầu tư xây dựng 05 cống ngăn triều tại rạch Gò Dưa, rạch Thủ Đức, rạch
Ông Dầu, rạch Đá và rạch Cầu Đúc Nhỏ (Thủ Đức) với kinh phí 256 tỷ đồng, từ
nguồn ngân sách thành phố.
99