Tiểu luận cao học tư tưởng, v i lênin về đảng kiểu mới của giai cấp công nhân

-1TƯ TƯỞNG, V.I.LÊNIN VỀ ĐẢNG KIỂU MỚI CỦA GCCN.
SỰ VẬN DỤNG TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM HIỆN NAY
MỞ ĐẦU

Lịch sử nhân loại mãi mãi ghi nhận công lao to lớn của C.Mác và
Ph.Ăngghen, những người đầu tiên đưa ra tư tưởng cơ bản về tổ chức xây
dựng và hoạt động của Đảng Cộng sản của giai cấp cơng nhân. Những tư
tưởng đó đã ảnh hưởng sâu sắc đến toàn bộ sự phát triển sau này của phong
trào cộng sản và công nhân quốc tế cũng như chuẩn bị điều kiện cho việc
thành lập hàng loạt Đảng công nhân.
V.I.Lênin, một lãnh tụ thiên tài của Đảng Cộng sản Bơn sê vích Nga,
người thầy vĩ đại của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Người đã kế
tục xuất sắc sự nghiệp của C.Mác và Ph.Ăngghen, đấu tranh trong thời kỳ đế
quốc chủ nghĩa, thời kỳ cách mạng vô sản trở thành trực tiếp và trong hồn
cảnh giai cấp cơng nhân Nga đã giành được chính quyền. V.I.Lênin đã phát
triển tồn diện, làm phong phú các bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác nói
chung, cũng như trong lĩnh vực xây dựng Đảng cộng sản nói riêng. V.I.Lênin
đã có những cơng hiến vơ cùng lớn lao cả về lý luận và thực tiễn, Người đã
phát triển sáng tạo các tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen về Đảng Cộng sản
và hoàn chỉnh học thuyết xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác - đó là học thuyết
xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, đến nay chúng ta thường gọi
là học thuyết xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác - Lê nin.
Để có cơ sở nghiên cứu, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê nin vào quá trình
xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.Trong khuôn khổ bài
luận này, trước hết tác giả muốn đề cập tính tất yếu khách quan phải thành lập
Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân (GCCN) - theo tư tưởng của V.I.Lênin
- khẳng định cơ sở tưởng của Đảng Cộng sản là chủ nghĩa Mác, V.I.Lênin đã


-2-

nêu cao vai trò lý luận đối với Đảng tiên phong của GCCN. Phát triển tư tưởng
đó của C.Mác và Ph.Ăngghen, V.I.Lê nin đã chỉ ra cho các chính đảng của
GCCN phải tiếp tục phát triển lý luận chủ nghĩa Mác về mọi mặt, phải biết vận
dụng những nguyên lý chung cho phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi nước
để xác định cưỡng lĩnh, đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn của Đảng
Cộng sản. V.I.Lênin đã xây dựng những nguyên tắc về tổ chức của một Đảng
kiểu mới của GCCN. Đặc biệt Người nêu lên một số luận điểm cơ bản về xây
dựng Đảng Cộng sản trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền xây dựng
chủ nghĩa xã hội. Trên cơ sở tiếp tục quán triệt chủ nghĩa Mác - Lê nin trong
quá trình xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam trong hiện nay.

Phần thứ nhất
TƯ TƯỞNG CƠ BẢN CỦA V.I.LÊNIN
VỀ ĐẢNG KIỂU MỚI CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN

Học thuyết Mác - Lê nin nói chung và học thuyết Lê nin nói riêng về
xây dựng Đảng Cộng sản đã trải qua một quá trình hình thành và phát triển
trong phong trào cách mạng của GCCN với những thuộc tính cơ bản là
cách mạng và khoa học. Đòi hỏi những người cộng sản phải nắm vững
những nội dung cơ bản và quán triệt, vận dụng sáng tạo trong hoạt động
thực tiễn cho phù hợp với điều kiện lịch sử cụ thể. Chính C.Mác và
Ph.Ăngghen đã từng nói rằng, học thuyết của các ơng khơng phải là giáo
điều mà là kim chỉ nam cho hành động. Theo quan niệm của V.I.Lênin: "
Chúng ta không hề coi lý luận của Mác như là một cái gì đã xong xuôi hẳn
và bất khả xâm phạm; trái lại chúng ta tin rằng lý luận đó chỉ đặt nền móng
cho mơn khoa học mà những người xã hội chủ nghĩa cần phải phát triển
hơn nữa về mọi mặt, nếu họ không muốn trở thành lạc hậu với cuộc sống"

-31

. Chủ nghĩa Mác, trong đó có học thuyết về Đảng Cộng sản được

V.I.Lênin bảo vệ và phát triển trong điều kiện chủ nghĩa tư bản đã chuyển
sang thời kỳ đế quốc chủ nghĩa vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ
XX. Do vậy, khi tiếp cận nghiên cứu vận dụng học thuyết của Lê-nin về
Đảng kiểu mới của GCCN, chính là nghiên cứu vận dụng học thuyết xây
dựng Đảng Cộng sản của chủ nghĩa Mác ở trình độ phát triển cao của nó.
Cơng lao to lớn của V.I.Lênin thể hiện không chỉ ở sự kế thừa và phát triển
toàn diện các nguyên lý xây dựng Đảng Cộng sản theo tư tưởng C.Mác và
Ph.Ăngghen, mà còn đưa ra một cách hoàn chỉnh những nguyên tắc tổ
chức của một Đảng kiểu mới của GCCN. Trong phạm vi hạn hẹp của tiểu
luận này, tác giả xin đề cập bốn nội dung cơ bản trong tư tưởng của
V.I.Lênin về xây dựng Đảng kiểu mới của GCCN.

1. Tính tất yếu phải thành lập
Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân
V.I.Lênin người kế tục sự nghiệp vĩ đại của C.Mác và Ph.Ăngghen trong
thời kỳ chủ nghĩa tư bản (CNTB) chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc.
Tình hình quốc tế nửa cuối của thế kỷ thứ XIX CNTB ở các nước Tây Âu
phát triển tương đối ổn định, trong điều kiện cùng tồn tại hịa bình với
GCCN. Phong trào cơng nhân ở các nước tư bản phát triển về bề rộng và có
xu hướng đấu tranh nghị trường trong điều kiện cùng tồn tại tương đối hịa
bình với giai cấp tư sản. Vào những năm cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX
thời kỳ phát triển "hịa bình" của CNTB đã qua, lúc này đã chuyển sang giai
đoạn đế quốc chủ nghĩa. Thời kỳ chiến tranh và cách mạng đã bắt đầu, bước
sang giai đoạn cách mạng vô sản đã trở thành vấn đề trực tiếp. Nhiệm vụ
chuẩn bị tiến hành cách mạng vô sản đã trở thành nhiệm vụ trước mắt của
GCCN. Trong giai đoạn này GCCN đã lớn mạnh về số lượng và cả về tổ

1

V.I.Lênin: Toàn tn tập, Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1974, tập 4, trang 232.


-4-

chức và chính trị, ý thức giác ngộ về giai cấp và vai trị của các chính Đảng
của GCCN đã được nâng cao. Trong tình như vậy, chủ nghĩa đế quốc buộc
phải tăng cường việc tuyên truyền những quan điểm tư tưởng tư sản vào
phong trào công nhân, chúng luôn ln ráo riết tìm mọi cách đẩy mạnh sự
phát triển của chủ nghĩa cơ hội, xét lại trong các Đảng công nhân và nhằm
chia rẽ phong trào cộng sản và phong trào cơng nhân quốc tế.
Trong khi đó, những người đứng đầu của các Đảng dân chủ xã hội chủ
yếu ở các nước Tây Âu ngày càng lún sâu vào chủ nghĩa cơ hội, chúng đòi
xét lại chủ nghĩa Mác, và ln ln tìm mọi cách để hạn chế phong trào
cách mạng của GCCN trong khn khổ đấu tranh địi cải cách cục bộ,
không đã động, ảnh hưởng đến nền móng của CNTB. Với tình hình hoạt
động của phong trào công nhân và các Đảng dân chủ xã hội như vậy. Đã
làm xuất hiện yêu cầu cấp thiết là phải đấu tranh kiên quyết với chủ nghĩa
cơ hội bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác, tổ chức ra Đảng kiểu mới
của GCCN. Thông qua hoạt động thực tiễn, V.I.Lênin đã hồn thành xuất sắc
nhiệm vụ đó, Người đã vạch trần bản chất xét lại của bọn cơ hội chủ nghĩa
trong các Đảng dân chủ xã hội ở Tây Âu. Qua đó V.I.Lênin đã nhận thấy cần
phải thành lập ra một Đảng kiểu mới, một Đảng thực sự cách mạng đủ sức
lãnh đạo phong trào quần chúng giành chính quyền thực hiện cuộc cách mạng
vô sản, cải tạo xã hội cũ, xây dựng chế độ xã hội mới xã hội - xã hội chủ
nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. V.I.Lênin đã khẳng định rằng: Chúng ta cần
những Đảng thường xuyên liên hệ thực sự với quần chúng. Và Người đề cập;
trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc và trong điều kiện cách mạng vơ sản đang

chín muồi ở nhiều nước, cần phải có một Đảng kiểu mới, thực sự cộng sản,
đảng đó phải thay thế cho những đảng kiểu cũ - các đảng nghị viện ở Châu
Âu.


-5-

Nổ lực xây dựng được một Đảng kiểu mới thực sự cách mạng của
GCCN Nga là công lao to lớn của V.I.Lênin. Trước khi thành lập ở Nga một
Đảng cách mạng của GCCN, V.I.Lênin đã tiến hành công tác tư tưởng lý luận
thể hiện tập trung trong tác phẩm "Làm gì? ". Thơng qua tác phẩm này,
Người đã kịch liệt phê phán chủ nghĩa cơ hội dân túy tiểu tư sản, và đấu tranh
không khoan nhượng với các trào lưu cơ hội cải lương khác. Có như vậy mới
làm cho chủ nghĩa Mác gắn liền với phong trào công nhân. Với những tư
tưởng trong tác phẩm V.I.Lênin đã đưa ra những luận điểm hết sức quý giá về
công tác xây dựng Đảng. Đặc biệt nổi lên là sự kiên quyết đấu tranh chống
chủ nghĩa cơ hội với những biểu hiện của nó trên các lĩnh vực chính trị, tư
tưởng và tổ chức trong quá trình xây dựng Đảng.
Đảng Cộng sản bơn sê vích Nga ra đời, đã đánh dấu sự mở đầu của
một giai đoạn mới trong sự phát triển của phong trào cộng sản và cơng
nhân quốc tế, đó là minh chứng của sự mẫu mực trong công tác xây dựng
các Đảng mác xít của GCCN. V.I.Lênin thường xuyên nhấn mạnh vai trò
quyết định của Đảng Cộng sản đối với sự nghiệp cách mạng của GCCN,
Người ln coi đó là lực lượng cốt lõi, là vật chất để giải phóng nước Nga.
V.I.Lênin đã khẳng định: "Chủ nghĩa Mác dạy rằng - và những lời dạy đó
khơng những được tồn thể Quốc tế cộng sản xác nhận một cách chính
thức trong nghị quyết của Đại hội II của Quốc tế cộng sản (1920) nói về
vai trị của chính đảng của giai cấp vô sản, mà trên thực tế cũng đã được
cuộc cách mạng của chúng ta xác nhận, chính có chính đảng của GCCN,
tức là Đảng Cộng sản, mới có thể tập hợp, giáo dục, tổ chức đội tiền phong

của giai cấp vô sản và của tất cả quần chúng lao động, chỉ có đội tiền
phong ấy mới có thể chống lại nổi sự dao động tiểu tư sản không thể tránh
khỏi của những quần chúng đó, chống lại nổi những truyền thống và những
sự tái phạm không thể tránh khỏi của bệnh hẹp hòi phường hội hoặc những


-6-

thiên kiến phường hội trong giai cấp vô sản, và lãnh đạo tất cả những hành
động liên hợp của toàn bộ giai cấp vô sản, tức là lãnh đạo giai cấp đó về
mặt chính trị và thơng qua giai câp đó, mà lãnh đạo tất cả quần chúng lao
động. Nếu khơng thế, thì khơng thể thực hiện chun chính vơ sản được" 1.
Với ý nghĩa đó, sự kế thừa và phát triển sáng tạo của V.I.Lê nin về chủ
nghĩa Mác nói chung, cũng như những tư tưởng về Đảng Cộng sản của
C.Mác và Ph.Ăngghen, xây dựng hoàn chỉnh học thuyết về Đảng kiểu mới
của GCCN là hoàn toàn khách quan như một tất yếu lịch sử. Với sự tổ chức
xây dựng thành cơng Đảng Cộng sản bơn sê vích Nga, khơng những nó phản
ánh đời sống thực tiễn xã hội đương đại (xã hội tư bản ở thời kỳ đế quốc chủ
nghĩa). Nhất là thực tiễn phong trào đấu tranh cách mạng của GCCN và nhân
dân lao động.
2. Chủ nghĩa Mác - Lê nin
là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng
V.I.Lênin đã khẳng định rõ cơ sở tư tưởng của Đảng là học thuyết
Mác, và hiện nay chúng ta gọi là chủ nghĩa Mác -Lê nin và đó chính là cơ
sở tư tưởng để thành lập Đảng, để đoàn kết những người cộng sản, là cơ sở
để xác định cương lĩnh, đường lối chiến lược, sách lược của Đảng.
Khi nhận xét về bản chất của chủ nghĩa Mác, V.I.Lênin đã viết: " Sau khi
nghiên cứu quy luật phát triển của xã hội loài người, Mác hiểu rằng chủ nghĩa
tư bản phát triển tất nhiên sẽ đưa đến chủ nghĩa cộng sản - đây là điều căn bản
- khi chứng minh chân lý đó, Mác chỉ dựa trên việc nghiên cứu xã hội tư bản

đó một cách chính xác nhất, tỉ mỉ nhất, sâu sắc nhất, nhờ việc nắm vững đầy
đủ tất cả những cái mà khoa học trước đây đã cung cấp"1.
V.I.Lênin đã chỉ rõ vai trò lý luận đối với Đảng tiên phong của GCCN và
chứng minh cơ cơ sở cho những tư tưởng của chủ nghĩa Mác. Người cho rằng
1

V.I.Lênin : Toàn tn tập Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1978, tập 43, trang 112 - 113.

1

V.I.Lênin : Toàn tn tập, Sđd, tập 41, trang 361.


-7-

nhiệm vụ hàng đầu và quan trọng nhất của Đảng Cộng sản là gắn phong trào
công nhân với lý luận của chủ nghĩa xã hội khoa học. Theo V.I.Lênin: "chỉ có
đảng nào được một lý luận tiên phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm trịn
vai trị chiến sĩ tiên phong"2. Và đã khẳng định: "khơng thể có một Đảng xã hội
chủ nghĩa vững mạnh, nếu khơng có lý luận cách mạng, để đoàn kết tất cả
những người xã hội chủ nghĩa lại, để họ rút ra từ trong lý luận đó tất cả những
điều của họ và đem áp dụng lý luận đó vào những phương pháp đấu tranh và
phương sách hành động của họ". V.I.Lênin đã từng nhấn mạnh, lý luận cách
mạng chính là cơ sở để nâng cao trình độ cho quần chúng, làm cho phong
trào đấu tranh của họ từ tự phát thành tự giác. Có lý luận cách mạng là có
cơ sở cho Đảng của GCCN chống chú nghĩa cơ hội xét lại, chống lại hệ tư
tưởng tư sản. Từ đó V.I.Lênin địi hỏi Đảng Cộng sản phải luôn luôn kiên
định với chủ nghĩa Mác, phải nghiên cứu nắm vững bản chất cách mạng và
khoa học của chủ nghĩa Mác. Các Đảng công nhân phải tiếp tục phát triển
lý luận của chủ nghĩa Mác một cách toàn diện, đồng thời phải biết vận

dụng những nguyên lý chung vào điều kiện cụ thể của nước mình để định
ra cương lĩnh đường lối, sách lược đúng đắn, phân định rõ ranh giới về mặt
lý luận và tư tưởng, giữa Đảng với chủ nghĩa cơ hội . V.I.Lênin đã nêu rõ:
" Trước khi thống nhất và muốn thống nhất, trước hết, phải phân rõ ranh
giối một cách rõ ràng và kiên quyết"1. Đồng thời V.I.Lênin đề cao vị, vai
trị của cơng tác tổ chức, Người viết: " Sức mạnh của GCCN đó là tổ chức,
khơng có cơng tác tổ chức GCCN sẽ khơng có cái gì hết. Được tổ chức lại,
nó sẽ là tất cả"2. Tính tổ chức là sự thống nhất hành động thực tiễn, nhưng
tính tổ chức khơng có tư tưởng là điều vơ nghĩa, tuy vậy nếu chỉ riêng có
sự thống nhất về tư tưởng thì chưa đủu bảo đảm cho GCCN chiến thắng
mà cần thiết phải củng cố sự thống nhất tư tưởng bằng vật chất của tổ
V.I.Lênin : Toàn tn tập, Sđd, tập 6, trang 30.
V.I.Lênin : Toàn tn tập, Sđd, tập 4, trang 453.
2 V.I.Lênin : Về xây dựng đảng, Nxb Sự thật Hàn t Nội, 1977, trang 12 - 13.
2
1


-8-

chức. Điều đó theo V.I.Lênin kơng có một tổ chức vững vàng những
người lãnh đạo để bảo đảm cho sự liên tục cơng tác, thì khơng thể có được
một phong trào cách mạng vững chắc.
Như vậy, qua nghiên cứu luận điểm của V.I.Lênin: lấy chủ nghĩa Mác
làm cơ sở tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng thể hiện sự
phát triển của V.I.Lênin là Người yêu cầu Đảng Cộng sản phải: Tiên phong
về mặt lý luận, phải tuyên truyền lý luận chủ nghĩa Mác cho quần chúng
lao động. Thường xuyên tiến hành công tác tổng kết thực tiễn để bổ sung,
phát triển lý luận cách mạng. Kiên định chủ nghĩa Mác, nhưng khơng có
nghĩa là rập khn, giáo điều, máy móc... mà phải sáng tạo, nhưng khơng

cực đoan. Tích cực đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác, và cách bảo vệ tốt
nhất chính là sự vận dụng và phát triển sáng tạo trên mọi lĩnh vực hoạt
động của Đảng Cộng sản.
3. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, Đảng là lực lượng lãnh đạo hệ
thống chính trị của chủ nghĩa xã hội và là một bộ phận của hệ thống đó.
Khi Đảng Cộng sản cầm quyền, một trong những đặc điểm lớn nhất là
nhiệm vụ chính trị của đảng đã thay đổi căn bản. từ chỗ chưa có chính
quyền đến có chính quyền là một bước ngoặt căn bản của cách mạng, đó là
một bước phát tiển về chất của sứ mệnh lịch sử của GCCN. Trước kia
nhiệm vụ lật đổ chế độ xã hội cũ, đến nay là xây dựng chế độ xã hội mới bao hàm cả nhiệm vụ bảo vệ thành quả cách mạng đã đạt được. Nếu trước
đây nhiệm vụ hàng đầu của Đảng là lãnh đạo phong trào đấu tranh cách
mạng giành chính quyền, đến nay nhiệm vụ hàng đầu của Đảng là lãnh đạo
công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội. Theo quan điểm của
V.I.Lênin việc giành chính quyền là một thắng lợi có ý nghĩa quyết định trong
toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Đảng. Và người đã đề cập vị trí, vai trị quan
trọng đặc biệt của chính quyền Nhà nước:


-9-

Chính quyền Nhà nước là cơng cụ sắc bén, để thơng qua đó Đảng thực
hiện sự lãnh đạo của mình đối với xã hội. Trong hệ thống chính trị (chuyên
chính vô sản) của chủ nghĩa xã hội, Nhà nước giữ vị trí trung tâm và có vai trị
cực kỳ quan trọng. Sự lãnh đạo của Đảng tập trung ở Nhà nước và Nhà nước là
tổ chức thể hiện sự tập trung nhất quyền lực của nhân dân để quản lý xã hội,
V.I.Lênin đã chỉ rõ: "Về nguyên tắc, Đảng Cộng sản phải giữ vai trị lãnh đạo,
đó là điều khơng phải nghi ngờ gì nữa" 1.
Trong hệ thống chính trị Đảng là hạt nhân lãnh đạo về chính trị của hệ
thống đó. Vị trí, vai trị lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị thể
hiện trước hết là Đảng vạch ra đường lối chính trị, xác định mục tiêu, phương

hướng hành động cho tồn bộ hệ thống chính trị, cũng như cho từng tổ chức
trong hệ thống đó. Chỉ có Đảng với tư cách là lãnh tụ chính trị, bộ tham mưu
chiến đấu, đội tiền phong giác ngộ có tổ chức chặt chẽ nhất của GCCN, được
trang bị lý luận củ nghĩa xã hội khoa học. Do vậy, trong hệ thống chính chính trị
chỉ có Đảng mới có đủ phẩm chất chính trị và năng lực xứng đáng là người lãnh
đạo. V.I.Lênin viết: " Chủ nghĩa Mác giáo dục công nhân, là giáo dục đội tiền
phong của giai cấp vơ sản, đội tiền phong này có đủ sức nắm chính quyền và
dẫn dắt tồn dân tiến lên chủ nghĩa xã hội, đủ sức lãnh đạo và tổ chức một chế
độ mới, đủ sức làm thầy, làm người dẫn đường, làm lãnh tụ của tất cả những
người lao động và những người bị bóc lột để giúp họ tổ chức đời sống xã hội
của họ, mà không cần đến giai cấp tư sản và chống lại giai cấp tư sản"1.
Trong tác phẩm "Nhà nước và cách mạng" V.I.Lênin đề cập nhiệm vụ của
Đảng phải lãnh đạo xây dựng và phát huy vai trị của Nhà nước chun chính vơ
sản trong xây dựng xã hội mới. Người yêu cầu Đảng phải phát huy vai trò tiền
phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đảng là hạt nhân lãnh đạo,
nhưng chun chính vơ sản khơng thể được thực hiện chỉ bằng lực lượngcủa
1
1

V.I.Lênin : Toàn tn tập Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1978, tập 31, trang 453.
V.I.Lênin : Toàn tn tập Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1978, tập 33, trang 33.


- 10 -

Đảng mà còn phải được thực hiện bằng những tổ chức chính trị xã hội, đặc biệt,
Đảng phải chăm lo đến lợi ích và quan tâm phát huy quyền làm chủ của quần
chúng nhân dân lao động trên mọi lĩnh vực. Trong hệ thơng chính trị của chủ
nghĩa xã hội, Nhà nước là một bộ phận hợp thành rất quan trọng, Nhà nước gắn
liền với Đảng với đông đảo quần chúng trên tất cả các lĩnh vực quản lý xã hội.

Trong đó quản lý kinh tế - xã hội là vũ khí mạnh mẽ để thực hiện nhiệm vụ của
hệ thống chính trị. V.I.Lênin đã xác định rõ: " Tồn bộ cơg tác của Đảng được
tiến hành thơng qua các Xô Viết, bao gồm những quần chúng lao động không
phân biệt nghề nghiệp"2.
Với quan điểm của V.I.Lênin về vị trí, vai trị của Đảng Cộng
sản, về mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản với các tổ chức trong hệ
thống chính trị, đặc biệt đối với Nhà nước. Như vậy, nếu buông lỏng
sự lãnh đạo của Đảng là sai lầm về nguyên tắc, là thủ tiêu sức mạnh
của Nhà nước và của cả hệ thống chính trị trong chủ nghĩa xã hội, là
mở đường cho những phần tử phản động phá hoại chính quyền, đưa
đất nước trở lại trở lại con đường TBCN. Tư tưởng đó của V.I.Lênin
là cơ sở để khắc phục bệnh chuyên quyền độc đoán trong Đảng, hoặc là
Đảng bao biện làm thay công việc của Nhà nước và các tổ chức khác trong hệ
thống chính trị xã hội.
4. Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong xây dựng tổ chức sinh
hoạt và hoạt động lãnh đạo của Đảng.
Kế thừa tưởng tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen đã đề cập từ năm 1847
trong tác phẩm "Những nguyên lý của chủ nghĩa cộng sản". Chính C.Mác và
Ph.Ăngghen đã khẳng định: Đảng Cộng sản phải hành động trên nguyên tắc
"dân chủ triệt để". V.I.Lênin tiếp tục phát triển và làm sâu sắc thêm tư tưởng đó
thành nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp cơng nhân - Đảng là đội
2

V.I.Lênin : Tồn tn tập, Sđd, tập 41, trang 39.


- 11 -

tiền phong có tổ chức và là tổ chức cao nhất của giai cấp - theo V.I.Lênin Đảng
phải được tổ chức theo chế độ tập trung dân chủ, chế độ tập trung dân chủ

là nền tảng tổ chức của một Đảng vô sản kiểu mới. Thực hiện chế độ tập
trung dân chủ trong Đảng sẽ làm cho Đảng thống nhất được được về chính
trị, tư tưởng và tổ chức. Nhằm củng cố tăng cường sức mạnh của Đảng,
làm cho chủ trương đường lối của Đảng được thực hiện một cách có hiệu
quả. Mặt khác, thực hiện chế độ tập trung dân chủ sẽ góp phần ngăn chặn
sự phá hoại của các phần tử thiếu kiên định, cơ hội chủ nghĩa, vơ chính
phủ trong Đảng. Trong tác phẩm "Một bước tiến hai bước lùi" V.I.Lênin
viết: " Trước kia Đảng chưa phải là một khối chính thức có tổ chức, mà chỉ
là một một tổng số những nhóm riêng biệt và do đó, giẵ các nhóm ấy
khơng có quan hệ nào khác, ngoài sự tác động về mặt tư tưởng. Hiện nay
chúng ta đã trở thành một Đảng có tổ chức, điều đó có nghĩa là chúng ta đã
tạo ra một quyền lực, khiến cấp dưới phải phục tùng cấp trên của Đảng"1.
V.I.Lênin cho rằng, Đảng muốn lãnh đạo giai cấp vô sản và quần chúng
lao động trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản; muốn có sức mạnh
Đảng phải có sự thống nhất về ý chí và hành động. Điều kiện cho sự thống
nhất của Đảng trước hết phải có cương lĩnh chính trị, và sau đó phải có tổ
chức chặt chẽ. Làm được điều đó tức là tránh được tình trạng chia rẽ, phân
tán ở trong Đảng. Tổ chức là cái bảo đảm cho sự nhất trí về chính trị tư
tưởng và hành động. Ngồi hai yếu tố cương lĩnh chính trị và hệ thống tổ
chức chặt chẽ, Đảng phải có một điều lệ thống nhất, có một cơ quan chỉ
đạo thống nhất, Đảng phải có kỷ luật sắt, kỷ luật tự giác nghiêm minh.
V.I.Lênin đã khẳng định: "Từ chối không chịu phục tùng sự lãnh đạo của
các cơ quan Trung ương, tức là từ chối không muốn là người đảng viên,
tức là phá hoại Đảng" 2.
1
2

V.I.Lênin: Toàn tn tập, Sđd, tập 8, trang 429.
V.I.Lênin: Toàn tn tập, Sđd, tập 8, trang 424.

- 12 -

Theo V.I.Lênin tập trung phải đi liền với dân chủ, Đảng phải có dân chủ,
nếu trong Đảng khơng có dân chủ sẽ có nguy cơ thối hóa thành tổ chức quan
liêu. Tập trung càng cao, thì dân chủ càng rộng rãi. Khơng thể có dân chủ mà
thiếu tập trung, ngược lại khơng thể có tập trung mà thiếu dân chủ. Điều đó có
nghĩa là tập trung và dân chủ ln ln có quan hệ biện chứng với nhau, nếu
tập trung mà tách rời dân chủ là tập trung quan liêu, độc đốn, chun quyền;
dân chủ mà khơng đi liền với tập trung là dân chủ vơ chính phủ, dân chủ khơng
giới hạn và tất cả những điều đó đều xa lạ với nguyên tắc tập trung dân chủ
theo tư tưởng của V.I.Lênin. Đồng thời Người còn đặt ra điều kiện để thực
hiện chế độ tập trung dân chủ:
Một là, ý thức giác ngộ của đội tiền phong của giai cấp cơng nhân, lịng
trung thành với sự nghiệp cách mạng. Hai là, khả năng của đội tiền phong đó
biết liên hệ, gần gũi và biết hịa mình tới mức độ nào đó với quần chúng, nhất
là quần chúng vơ sản. Ba là, sự lãnh đạo đúng đắn mà đội tiền phong ấy thực
hiện, chiến lược và sách lược đúng đắn của nó. Đặc biệt là phải được đa số
quần chúng lao động tin tưởng vững chắc vào sự đúng đắn ấy.
Như vậy những tư tưởng của V.I.Lênin về nguyên tắc

tập trung dân

chủ của Đảng kiểu mới của GCCN thực sự là một trong những vấn đề cốt lõi
và quan trọng nhất, bảo đảm cho quá trình xây dựng tổ chức của Đảng, chi
phối đến mọi hoạt động lãnh đạo, sinh hoạt của Đảng, giúp cho Đảng luôn
luôn là một khối thống nhất về ý chí và hành động, là cơ sở nền tảng vật chất
xây dựng Đảng cả về mặt chính trị và tư tưởng.
Tính đúng đắn cách mạng và khoa học của nguyên tắc tập trung dân chủ
theo V.I.Lênin hồn tồn khơng phải chỉ ở lý luận, mà nó đã được chứng minh

bằng thực tiễn sinh động của quá trình hoạt động của tất cả các Đảng Cộng sản
trên thế giới và Quốc tế cộng sản III .


- 13 -

Nhìn lại lịch sử từ những năm đầu đến giữa của thế kỷ XX, phong trào cộng
sản và công nhân quốc tế đã phát triển như vũ bão; chủ nghĩa xã hội từ chỗ chỉ
ở nước Nga đã mở rộng ra nhiều quốc gia và trở thành hệ thống. Đảng Cộng
sản ở những nước lãnh đạo chính quyền đã vận dụng sáng tạo những nguyên
tắc về xây dựng Đảng theo tư tưởng của V.I.Lênin, trong đó có nguyên tắc tập
trung dân chủ, nên đã lãnh đạo nhân dân khơng những giải phóng thốt khỏi
ách áp bức bóc lột mà còn bước đầu xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ
nghĩa xã hội, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao, đánh bại chủ nghĩa
phát xít, thu hẹp phạm vi và cô lập nhiều tên đế quốc đầu sỏ.
Phần thứ hai:

Sự vận dụng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng
sản Việt Nam trong hiện nay
1. Tính tất yếu phải tăng cường cơng tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng
Cộng sản Việt Nam hiện nay.
Đảng Cộng sản Việt Nam từ ngày thành lập (1930) cho đến nay, luôn
luôn trung thành, nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa
Mác - Lênin, với sự vận dụng sáng tạo học thuyết về xây dựng Đảng vào
tiến trình cách mạng ở Việt nam. Qua thực tiễn tiến hành công tác xây
dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng ta đã từng bước đúc rút kinh nghiệm
trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, cũng như trong điều kiện Đảng cầm
quyền lãnh đạo nhân dân xây dựng đất nước theo định hướng xã hội chủ
nghĩa.
Từ năm 1986 đế nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta, bước vào

thời kỳ đổi mới đất nước, đã giành được những thắng lợi, thành tựu và những
thiếu sót khuyết điểm. Một trong những bài học lớn Đảng ta đã rút ra là: trong
q trình đổi mới, Đảng ln ln phát huy vai trị lãnh đạo, đồng thời tích cực
tự đổi mới, tự chỉnh đốn một cách có hiệu quả.


- 14 -

Một thực tế đặt ra là, khi Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng vững
mạnh, cách mạng Việt nam ngày càng trưởng hành và con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam ngày càng phát triển, thì chủ nghĩa đế quốc và các thế
lực thù địch càng tỏ ra hằn học; và mỗi khi Đảng Cộng sản Việt Nam và cách
mạng Việt nam gặp khó khăn, phức tạp thì bọn chúng lại hí hửng cho rằng
cách mạng nước ta đã bước và thời kỳ suy thoái... tất cả những điều đó, chứng
tỏ rằng các thế lực thù địch của cách mạng nước ta chúng đánh giá rất cao vai
trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Do vậy, một trong những mũi nhọn chủ yếu mà chủ nghĩa đế quốc và các
thế lực thù địch thường tập trung sức tấn công chống phá sự nghiệp cách mạng
nước ta - đó là vai trị lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Mà trước hết,
chúng đánh vào nền tảng tư tưởng của Đảng, đó là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh. Các thế lực thù địch ln tìm mọi cách để hạ thấp giá trị
của chủ nghĩa Mác - lênin, chúng cho rằng chủ nghĩa Mác - lênin đã lỗi thời,
chủ nghĩa xã hội khoa học khơng cịn sức sống, khơng cịn phù hợp tron thời
đại ngày nay. Chúng phá hoại bằng cách xuyên tạc, bác bỏ những tư tưởng căn
bản nhất của chủ nghĩa Mác - lênin, những quy luật vận động phát triển của xã
hội, sứ mệnh lịch sử của GCCN ... đồng thời chúng đưa ra những luận điệu
nhằm xuyên tạc, bóp méo sự thật, hạ thấp vai trị, uy tín của Chủ tịch Hồ Chí
Minh đối với sự nghiệp cách mạng nước ta; các thế lực thủ địch tập trung mũi
nhọn đã kích chủ nghĩa Mác - lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chính là nhằm
đánh vào nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, cội nguồn của chủ

nghĩa xã hội, đánh vào thế giới quan khoa học, cơ sở phương pháp luận cách
mạng vào đường lối chính trị của Đảng.
Về cương lĩnh, đường lối chính trị của Đảng, các phần tử chống cộng luôn
cho rằng Đảng Cộng sản lựa chon con đường đii lên chủ nghĩa xã hội là sai lầm,
khơng thể có chủ nghĩa xã hội. Chúng ra sức ca ngợi CNTB, rằng CNTB ngày


- 15 -

nay đã thay đổi bản chất, thời đại ngày nay là thời đại văn minh trí tuệ, CNTB là
vĩnh hằng , cịn chủ nghĩa xã hội có nhiều khuyết tật, tội ác...
Về tổ chức Đảng. Chúng tập trung đánh vào các nguyên tắc tổ chức
sinh hoạt và hoạt độngcủa Đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ.
Các thế lực thù địchcho rằng nguyên tắc tập trung dân chủ đến nay khơng
cịn giá trị, thực hiện ngun tắc này sẽ dẫn đến mất dân chủ, dẫn đến sự
phân tán nội bộ, làm cho Đảng rơi vào quân phiệt, độc quyền. Chúng ra
sức tán dương thực hiện nền dân chủ tự do, dân chủ cực đoan, cổ vũ chiêu
bài "dân ưyệnt do", "đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập"... với mục đích
của nó nhằm làm tan rã hoặc phân liệt Đảng về tổ chức.
Về mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng. Các thế lực thù địch ln
tìm mọi cách để chia rẽ mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng, lơi kéo,
kích động nhằm tách nhân dân ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng bằng cách vu
cáo Đảng chiếm quyền làm chủ của nhân dân, vi phạm dân chủ; chúng đối
lập quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam với sự quản lý xã hội của
Nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Lợi dụng quá trình tự
phê bình của Đảng ta để cơng kích nói xấu Đảng. Chúng ra sức tác động
lơi kéo quần chúng, tranh giành lực lượng nhằm kích động đấu tranh chống
đối cách mạng... hòng làm mất ổn định về chính trị tạo cơ hội để phá hoại
ta từ bên trong.
Mặt khác, bên cạnh sự chống phá của các thế lực thù địch. Đảng ta đã

nghiêm túc đánh giá những thành tựu và yếu kém trong công cuộc đổi mới,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc gắn liền với trách nhiệm lãnh đạo của Đảng và
những ưu, khuyết điểm trong công tác xây dựng Đảng. Tại đại hội Đảng tồn
quốc lần thứ IX xác định: " Trong cơng tác xây dựng Đảng, bên cạnh những
ưu điểm, đang nổi lên một số mặt yếu kém và khuyết điểm, nhất là khuyết
điểm về công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, chưa ngăn


- 16 -

chặn và đẩy lùi được được sự suy thối về tư tưởng chính trị và đạo đức, lói
sống. Một số tổ chức đảng ở các cấp chưa được chỉnh đốn; dân chủ bị vi phạm,
kỷ luật, kỷ cương lỏng lẻo, nội bộ khơng đồn kết, Cơng tác tư tưởng, cơng tác
lý luận cịn yếu kém, bất cập. Cơng tác tổ chức, cán bộ còn một số biểu hiện trì
trệ..."1.
Như vậy, trước sự hoạt động chống phá của các thế lực thù địch đối với
cách mạng Việ nam nói chung, cũng như chống phá Đảng Cộng sản Việt Nam
với phương châm nhất quán toàn diện và ngày càng điên cuồng bằng âm mưu,
thủ đoạn "diễn biến hịa bình". Chúng nhằm mục đích cuối cùng là hịng xóa bỏ
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở
nước ta. Để khắc phục những yếu kém, khuyết điểm trong Đảng, tránh được
nguy cơ rơi vào âm mưu "diễn biến hịa bình" của các thế lực thù địch. Đặc biệt là
quá trình t"ự diến biến"từ bên trong. Đảng ta đã xác định: Công tác xây dựng Đảng
là nhệm vụ then chốt, trong đó việc tự đổi mới, tự chỉnh đốn là là nhệm vụ cần
kíp trong giai đoạn hiện nay.

2. Những nội dung cơ bản trong công tác xây dựng, chỉnh đốn
Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.
Những tư tưởng cơ bản của V.I.Lênin về Đảng kiểu mới là những
nguyên tắc xây dựng Đảng Cộng sản trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng

và tổ chức, những ngun tắc đó ln ln vận động, phát triển trong mối
quan hệ biện chứng với nhau.
Trong suốt quá trình xây dựng và trưởng thành của Đảng Cộng sản Việt
Nam, nhất là trog những năm gần đây, khi đề ra phương hướng, biện pháp xây
dựng, chỉnh đốn Đảng, Đảng ta luôn luôn nghiên cứu, quán triệt vận dụng đầy
đủ các nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới của GCCN - trong học thuyết về
Đảng Cộng sản của chủ nghĩa Mác - Lênin và vận dụng một cách tổng hợp
trong điều kiện, đặc diểm của Đảng Cộng sản Việt Nam. Vì vậy chúng ta
1

Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội IX, Nxb CTQG, Hàn t Nội 2001, tr 52.


- 17 -

khẳng định rằng: Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố quyết định hàng
đầu đến mọi thắng lợi của cách mạng Việt nam.
Vấn đề quan tâm hàng đầu của Đảng ta là: nâng cao bản lĩnh chính trị,
giữ vững và tăng cường bản chất GCCN của Đảng, nâng cao bản lĩnh
chính trị của Đảng, địi hỏi Đảng phải nắm vững bản chất cách mạng và
khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, coi đó là kim
chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng và là nền tảng tư tưởng của Đảng.
Đó là sự thể hiện Đảng và nhân dân ta quyết tâm xây dựng nước Việt Nam
theo con đường xã hội chủ nghĩa trên nền tảng tư tưởng của chủ nghĩa Mác
- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Bản lĩnh chính trị của Đảng phụ thuộc và có ý nghĩa quyết định là giữ
vững và tăng cường bản chất GCCN của Đảng. Trong cương lĩnh, và văn kiện
quan trọng khác qua các kỳ Đại hội của Đảng đều khẳng định: Đảng Cộng sản
Việt Nam là Đảng của GCCN Việt Nam, là đội tiền phong, bộ tham mưu chiến
đấu có tổ chức và là tổ chức cao nhất của GCCN Việt Nam. Đảng đại biểu

trung thành lợi ích của GCCN, của nhân dân lao động và của cả dân tộc. Là
chính Đảng của GCCN, đương nhiên Đảng phải giữ vững và tăng cường bản
chất GCCN. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, đẻ giữ vững và tăng cường bản
chất GCCN của Đảng, nhất thiết phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội, trong bất kỳ tình huống nàocũng khơng dao động, khơng xa
rời mục tiêu đó; kiên định và vận dụng sáng tạốgp phần bổ sung, phát triển chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh cho phù hợp với thực tiễn; phải
xuất phát từ thực tiễn để xã định chủ trương, đường lối đúng đắn; phải giữ
vững nguyên tắc tập trung dân chủ , thực hiện tập thể lãnh đạo cá nhân phụ
trách, thường xuyên nêu cao tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đồn kết
thống nhất trong Đảng. Thường xun giáo dục, bồi dững lập trường quan
điểm, ý thức tổ chức của GCCN; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong


- 18 -

sạch vững mạnh theo lập trường quan điểm của GCCN. Tăng cường củng cố
mối quan hệ gắn bó với nhân dân, chăm lo xây dựng củng cố khối đại đoàn kết
toàn dân, chăm lo đời sống của nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân
dân; trung thành với chủ nghĩa quốc tế của GCCN, kết hợp sức mạnh dân tộc
với sức mạnh của thời đại.
Vấn đề giữ gìn sự đồn kết và thống nhất trong Đảng. Q trình lãnh
đạo sự nghiệp đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam khơng thể hàn thành
nhiệm vụ chính trị của mình với tư cách alf người chiến sĩ tiên phong lãnh
đạo tồn xã hội, nếu như khơng có sự đồn kết thống nhất trong Đảng. Sự
đồn kết đó phải trên cơ sở phải dựa trên cơ sở lý luận Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, thể hiện đường lối quan điểm của Đảng, trên cơ sở có
sự giác ngộ của đội ngũ đảng viên về mục tiêu, lý tưởng và những nhiệm
vụ của Đảng.
Vấn đề tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước xa hội chủ

nghĩa. Khi bước vào công cuộc dổi mới, Đảng ta đã nêu ra yêu cầu phải
thường xuyên đổi mới và chỉnh đốn Đảng để lãnh đạo hệ thống chính trị,
nhất là đối với Nhà nước, có chất lượng và hiệu quả ngày càng cao. Đảng
ta đã xác định rõ: " Đảng lãnh đạo Nhà nước thông qua việc đề ra đường
lối, chủ trương và những chính sách lớn, định hướng cho sự phát triển và
kiểm tra việc tổ chức thực hiện đường lối chủ trương, chính sách của Đảng
và hiến pháp, pháp luật của Nhà nước... Tăng cường chế độ lãnh đạo tập
thể đi đối với phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm cá
nhân; kiện toàn hệ thống tổ chức đảng gắn với cải cách cách, đổi mới tổ
chức, bộ máy củấcc cơ quan Nhà nước và các đồn thể chính trị - xã hội" 1.
Điều kiện quyết định tăng cường và nâng cao hiệu lực của Nhà nước là bảo
đảm tốt sự lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng, kiện toàn, sử dụng,
Đảng Cộng sản Việt Nam :Văn kiện Đại hội đại biểu toàn tn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, Hàn t Nội 2001, tr,
144 - 145.
1


- 19 -

phát huy vai trò và hiệu lực quản lý của Nhà nước. Nhà nước vững mạnh
hoạt động có hiệu quả là điều kiện không thể thiếu được để bảo đảm hồn
thành nhiệm vụ chính trị do Đảng đề ra. Để tăng cường vai trò lãnh đạo
của Đảng đối với xã hội, vai trò và hiệu lực quản lý của Nhà nước được
nâng cao là dấu hiệu quan trọng nói lên trình độ, năng lực tổ chức của
Đảng. Đó cũng là một yêu cầu mới về nâng cao tính chất GCCN của Đảng
trong giai đoạn hiện nay.
Do vậy, mọi khuynh hướng coi nhẹ sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà
nước đều là sai lầm, là làm giảm hiệu lực quản lý của Nhà nước. Thực chất đó
là hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng. Nắm chắc vấn đề này để khắc phục tình
trạng Đảng bao biện làm thay công việc của các cơ quan nhà nước, lẫn lộn

chức năng lãh đạocủa Đảng với chức năng quản lý của nhà nước; chống lối
phân cơng máy móc, tách rời hoạt động của cơ quan lãnh đạo của Đảng (cấp
ủy) với các hoạt động của cơ quan Nhà nước.
Vấn đề xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, gắn bó với quần chúng,
chống quan liêu, tham nhũng. Tệ quan liêu ở nước ta hiện nay biểu hiện
dưới nhiều hình thức rất đa dạng như: xa rời thực tiễn, coi thường quần
chúng, khơng nắm chắc tình hình diễn biến trong đời sống thực tiến, thực
tiễn ở cơ sở; tổ chức bộ máy cồng kềnh, mang nặng tính hành chính giấy
tờ, phơ trương hình thức... đi liền với tệ quan liêu là thói cửa quyền hách
dịch, lãng phí tham nhũng đang là một nguy cơ lớn đối với sự nghiệp cách
mạng Việt Nam. Nguồn gốc của tệ quan liêu ở nước ta không chỉ là tình
trạng của nền sản xuất nhỏ mà cịn do chịu ảnh hưởng của những tàn dư,
tập tục phong kiến và tiểu tư sản. Song nguyên nhân trực tiếp là do tư
tưởng cá nhân, do thiếu trách nhiệm và trình độ tổ chức, quản lý yếu kém
của một số cán bộ, đảng viên gây nên. Vì vậy, phải tăng cường cơng tác
giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên phải hướng vào việc


- 20 -

nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, nêu cao tinh thần phục vụ nhân
dân , thực sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân;
rèn luyện phong cách làm việc khoa họ, thiết thực cụ thể, sâu sát cơ sở.
Đồng thời, phải nâng cao trình độ kiến thức khoa học xã hội, tự nhiên,
năng lực quản lý và tổ chức thực hiện. Điều quan trọng là tăng cường công
tác tổ chức, kiểm tra mọi nguyên tắc tổ chức, cơ cấu tổ chức và chế độ
quản lý. Bên cạnh đó phải nâng cao đạo đức cách mạng và kiên quyết đẩy
mạnh cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Hiện nay tệ tham nhũng đang là
vấn đề bức xúc gây nhiều tác hại cho ngân sách Nhà nước, gây hậu quả tai
hại và trực tiếp cản trở sự phát triển của đất nước. Việc chống tham nhũng,

trừng trị các tội tham nhũng là vấn đề phức tạp và lâu dài, địi hỏi phải có
nhiều biện pháp tổng hợp và có thể chế; có biện pháp giáo dục chính trị, tư
tưởng nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng
viên.

Để bảo đảm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ trong công cuộc đổi mới đất nước trong giai đoạn
hiện nay Đảng ta đã và đang tiến hành ngoài những vấn đề nêu trên, Đảng
ta cịn tích cực các vấn đề khác như: vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng
viên trong sạch vững mạnh, là một trong những nội dung quan trọng của
công tác xây dựng Đảng hiên nay; vấn đề tăng cường mối liên hệ giữa
Đảng với quần chúng, thông qua phong trào cách mạng của quần chúng để
làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; Tăng cường đổi mới phương
thức lãnh đạo, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với toàn xã hội. Để
bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng, một yếu tố quyết định là Đảng phải
có đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn, sáng tạo. Nhưng để cho