tư tưởng của Lênin về đảng kiểu mới của giai cấp công nhân và sự vận dụng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay

- 1 -
T tởng V.I.Lênin về Đảng kiểu mới của GCCN Sự vận dụng
trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản
Việt Nam hiện nay
mở đầu
V.I.Lênin, một lãnh tụ thiên tài của Đảng Cộng sản Bôn sê vích Nga, ngời thầy
vĩ đại của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Ngời đã kế tục xuất sắc sự
nghiệp của C.Mác và Ph.Ăngghen, đấu tranh trong thời kỳ đế quốc chủ nghĩa, thời
kỳ cách mạng vô sản trở thành trực tiếp và trong hoàn cảnh giai cấp công nhân Nga
đã giành đợc chính quyền. V.I.Lênin đã phát triển toàn diện, làm phong phú các bộ
phận cấu thành của chủ nghĩa Mác nói chung, cũng nh trong lĩnh vực xây dựng Đảng
cộng sản nói riêng. V.I.Lênin đã có những công hiến vô cùng lớn lao cả về lý luận và
thực tiễn, Ngời đã phát triển sáng tạo các t tởng của C.Mác và Ph.Ăngghen về Đảng
Cộng sản và hoàn chỉnh học thuyết xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác - đó là học
thuyết xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, đến nay chúng ta thờng gọi
là học thuyết xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác - Lê nin.
Để có cơ sở nghiên cứu, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê nin vào quá trình xây
dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.Trong khuôn khổ bài luận này,
trớc hết tác giả muốn đề cập tính tất yếu khách quan phải thành lập Đảng kiểu mới
của giai cấp công nhân (GCCN) - theo t tởng của V.I.Lênin - khẳng định cơ sở tởng
của Đảng Cộng sản là chủ nghĩa Mác, V.I.Lênin đã nêu cao vai trò lý luận đối với
Đảng tiên phong của GCCN. Phát triển t tởng đó của C.Mác và Ph.Ăngghen, V.I.Lê
nin đã chỉ ra cho các chính đảng của GCCN phải tiếp tục phát triển lý luận chủ nghĩa
Mác về mọi mặt, phải biết vận dụng những nguyên lý chung cho phù hợp với điều
kiện cụ thể của mỗi nớc để xác định cỡng lĩnh, đờng lối chiến lợc, sách lợc đúng đắn
của Đảng Cộng sản. V.I.Lênin đã xây dựng những nguyên tắc về tổ chức của một
Đảng kiểu mới của GCCN. Đặc biệt Ngời nêu lên một số luận điểm cơ bản về xây
dựng Đảng Cộng sản trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền xây dựng chủ nghĩa
xã hội. Trên cơ sở tiếp tục quán triệt chủ nghĩa Mác - Lê nin trong quá trình xây
dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam trong hiện nay.
- 2 -

1.T tởng cơ bản của V.I.Lêninvề Đảng kiểu mới của giai
cấp công nhân
Học thuyết Mác - Lê nin nói chung và học thuyết Lê nin nói riêng về xây
dựng Đảng Cộng sản đã trải qua một quá trình hình thành và phát triển trong
phong trào cách mạng của GCCN với những thuộc tính cơ bản là cách mạng và
khoa học. Đòi hỏi những ngời cộng sản phải nắm vững những nội dung cơ bản
và quán triệt, vận dụng sáng tạo trong hoạt động thực tiễn cho phù hợp với điều
kiện lịch sử cụ thể. Chính C.Mác và Ph.Ăngghen đã từng nói rằng, học thuyết
của các ông không phải là giáo điều mà là kim chỉ nam cho hành động. Theo
quan niệm của V.I.Lênin: " Chúng ta không hề coi lý luận của Mác nh là một cái
gì đã xong xuôi hẳn và bất khả xâm phạm; trái lại chúng ta tin rằng lý luận đó
- 3 -
chỉ đặt nền móng cho môn khoa học mà những ngời xã hội chủ nghĩa cần phải
phát triển hơn nữa về mọi mặt, nếu họ không muốn trở thành lạc hậu với cuộc
sống"
1
. Chủ nghĩa Mác, trong đó có học thuyết về Đảng Cộng sản đợc V.I.Lênin
bảo vệ và phát triển trong điều kiện chủ nghĩa t bản đã chuyển sang thời kỳ đế
quốc chủ nghĩa vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Do vậy, khi tiếp
cận nghiên cứu vận dụng học thuyết của Lê-nin về Đảng kiểu mới của GCCN,
chính là nghiên cứu vận dụng học thuyết xây dựng Đảng Cộng sản của chủ nghĩa
Mác ở trình độ phát triển cao của nó. Công lao to lớn của V.I.Lênin thể hiện
không chỉ ở sự kế thừa và phát triển toàn diện các nguyên lý xây dựng Đảng
Cộng sản theo t tởng C.Mác và Ph.Ăngghen, mà còn đa ra một cách hoàn chỉnh
những nguyên tắc tổ chức của một Đảng kiểu mới của GCCN. Trong phạm vi
hạn hẹp của tiểu luận này, tác giả xin đề cập bốn nội dung cơ bản trong t tởng
của V.I.Lênin về xây dựng Đảng kiểu mới của GCCN.
1. 1 Tính tất yếu phải thành lập Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân
V.I.Lênin ngời kế tục sự nghiệp vĩ đại của C.Mác và Ph.Ăngghen trong thời
kỳ chủ nghĩa t bản (CNTB) chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc. Tình hình

quốc tế nửa cuối của thế kỷ thứ XIX CNTB ở các nớc Tây Âu phát triển tơng đối
ổn định, trong điều kiện cùng tồn tại hòa bình với GCCN. Phong trào công nhân ở
các nớc t bản phát triển về bề rộng và có xu hớng đấu tranh nghị trờng trong điều
kiện cùng tồn tại tơng đối hòa bình với giai cấp t sản. Vào những năm cuối thế kỷ
XIX và đầu thế kỷ XX thời kỳ phát triển "hòa bình" của CNTB đã qua, lúc này đã
chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa. Thời kỳ chiến tranh và cách mạng đã bắt
đầu, bớc sang giai đoạn cách mạng vô sản đã trở thành vấn đề trực tiếp. Nhiệm vụ
chuẩn bị tiến hành cách mạng vô sản đã trở thành nhiệm vụ trớc mắt của GCCN.
Trong giai đoạn này GCCN đã lớn mạnh về số lợng và cả về tổ chức và chính trị, ý
thức giác ngộ về giai cấp và vai trò của các chính Đảng của GCCN đã đợc nâng
cao. Trong tình nh vậy, chủ nghĩa đế quốc buộc phải tăng cờng việc tuyên truyền
những quan điểm t tởng t sản vào phong trào công nhân, chúng luôn luôn ráo riết
1
V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1974, tập 4, trang 232.
- 4 -
tìm mọi cách đẩy mạnh sự phát triển của chủ nghĩa cơ hội, xét lại trong các Đảng
công nhân và nhằm chia rẽ phong trào cộng sản và phong trào công nhân quốc tế.
Trong khi đó, những ngời đứng đầu của các Đảng dân chủ xã hội chủ yếu ở
các nớc Tây Âu ngày càng lún sâu vào chủ nghĩa cơ hội, chúng đòi xét lại chủ
nghĩa Mác, và luôn luôn tìm mọi cách để hạn chế phong trào cách mạng của
GCCN trong khuôn khổ đấu tranh đòi cải cách cục bộ, không đã động, ảnh hởng
đến nền móng của CNTB. Với tình hình hoạt động của phong trào công nhân và
các Đảng dân chủ xã hội nh vậy. Đã làm xuất hiện yêu cầu cấp thiết là phải đấu
tranh kiên quyết với chủ nghĩa cơ hội bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác,
tổ chức ra Đảng kiểu mới của GCCN. Thông qua hoạt động thực tiễn, V.I.Lênin đã
hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đó, Ngời đã vạch trần bản chất xét lại của bọn cơ hội
chủ nghĩa trong các Đảng dân chủ xã hội ở Tây Âu. Qua đó V.I.Lênin đã nhận thấy
cần phải thành lập ra một Đảng kiểu mới, một Đảng thực sự cách mạng đủ sức lãnh
đạo phong trào quần chúng giành chính quyền thực hiện cuộc cách mạng vô sản,
cải tạo xã hội cũ, xây dựng chế độ xã hội mới xã hội - xã hội chủ nghĩa và cộng sản

chủ nghĩa. V.I.Lênin đã khẳng định rằng: Chúng ta cần những Đảng thờng xuyên
liên hệ thực sự với quần chúng. Và Ngời đề cập; trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc
và trong điều kiện cách mạng vô sản đang chín muồi ở nhiều nớc, cần phải có một
Đảng kiểu mới, thực sự cộng sản, đảng đó phải thay thế cho những đảng kiểu cũ -
các đảng nghị viện ở Châu Âu.
Nổ lực xây dựng đợc một Đảng kiểu mới thực sự cách mạng của GCCN Nga
là công lao to lớn của V.I.Lênin. Trớc khi thành lập ở Nga một Đảng cách mạng
của GCCN, V.I.Lênin đã tiến hành công tác t tởng lý luận thể hiện tập trung trong
tác phẩm "Làm gì? ". Thông qua tác phẩm này, Ngời đã kịch liệt phê phán chủ
nghĩa cơ hội dân túy tiểu t sản, và đấu tranh không khoan nhợng với các trào lu cơ
hội cải lơng khác. Có nh vậy mới làm cho chủ nghĩa Mác gắn liền với phong trào
công nhân. Với những t tởng trong tác phẩm V.I.Lênin đã đa ra những luận điểm
hết sức quý giá về công tác xây dựng Đảng. Đặc biệt nổi lên là sự kiên quyết đấu
tranh chống chủ nghĩa cơ hội với những biểu hiện của nó trên các lĩnh vực chính trị,
t tởng và tổ chức trong quá trình xây dựng Đảng.
- 5 -
Đảng Cộng sản bôn sê vích Nga ra đời, đã đánh dấu sự mở đầu của một giai
đoạn mới trong sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, đó
là minh chứng của sự mẫu mực trong công tác xây dựng các Đảng mác xít của
GCCN. V.I.Lênin thờng xuyên nhấn mạnh vai trò quyết định của Đảng Cộng sản
đối với sự nghiệp cách mạng của GCCN, Ngời luôn coi đó là lực lợng cốt lõi, là
vật chất để giải phóng nớc Nga. V.I.Lênin đã khẳng định: "Chủ nghĩa Mác dạy
rằng - và những lời dạy đó không những đợc toàn thể Quốc tế cộng sản xác nhận
một cách chính thức trong nghị quyết của Đại hội II của Quốc tế cộng sản
(1920) nói về vai trò của chính đảng của giai cấp vô sản, mà trên thực tế cũng đã
đợc cuộc cách mạng của chúng ta xác nhận, chính có chính đảng của GCCN, tức
là Đảng Cộng sản, mới có thể tập hợp, giáo dục, tổ chức đội tiền phong của giai
cấp vô sản và của tất cả quần chúng lao động, chỉ có đội tiền phong ấy mới có
thể chống lại nổi sự dao động tiểu t sản không thể tránh khỏi của những quần
chúng đó, chống lại nổi những truyền thống và những sự tái phạm không thể

tránh khỏi của bệnh hẹp hòi phờng hội hoặc những thiên kiến phờng hội trong
giai cấp vô sản, và lãnh đạo tất cả những hành động liên hợp của toàn bộ giai cấp
vô sản, tức là lãnh đạo giai cấp đó về mặt chính trị và thông qua giai câp đó, mà
lãnh đạo tất cả quần chúng lao động. Nếu không thế, thì không thể thực hiện
chuyên chính vô sản đợc"
1
.
Với ý nghĩa đó, sự kế thừa và phát triển sáng tạo của V.I.Lê nin về chủ nghĩa
Mác nói chung, cũng nh những t tởng về Đảng Cộng sản của C.Mác và Ph.
Ăngghen, xây dựng hoàn chỉnh học thuyết về Đảng kiểu mới của GCCN là hoàn
toàn khách quan nh một tất yếu lịch sử. Với sự tổ chức xây dựng thành công Đảng
Cộng sản bôn sê vích Nga, không những nó phản ánh đời sống thực tiễn xã hội đ-
ơng đại (xã hội t bản ở thời kỳ đế quốc chủ nghĩa). Nhất là thực tiễn phong trào đấu
tranh cách mạng của GCCN và nhân dân lao động.
2. Chủ nghĩa Mác - Lê ninlà nền tảng t tởng, kim chỉ nam cho mọi hành
động của Đảng
1
V.I.Lênin : Toàn tập Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1978, tập 43, trang 112 - 113.
- 6 -
V.I.Lênin đã khẳng định rõ cơ sở t tởng của Đảng là học thuyết Mác, và
hiện nay chúng ta gọi là chủ nghĩa Mác -Lê nin và đó chính là cơ sở t tởng để
thành lập Đảng, để đoàn kết những ngời cộng sản, là cơ sở để xác định cơng
lĩnh, đờng lối chiến lợc, sách lợc của Đảng.
Khi nhận xét về bản chất của chủ nghĩa Mác, V.I.Lênin đã viết: " Sau khi
nghiên cứu quy luật phát triển của xã hội loài ngời, Mác hiểu rằng chủ nghĩa t bản
phát triển tất nhiên sẽ đa đến chủ nghĩa cộng sản - đây là điều căn bản - khi chứng
minh chân lý đó, Mác chỉ dựa trên việc nghiên cứu xã hội t bản đó một cách chính
xác nhất, tỉ mỉ nhất, sâu sắc nhất, nhờ việc nắm vững đầy đủ tất cả những cái mà
khoa học trớc đây đã cung cấp"
1

.
V.I.Lênin đã chỉ rõ vai trò lý luận đối với Đảng tiên phong của GCCN và chứng
minh cơ cơ sở cho những t tởng của chủ nghĩa Mác. Ngời cho rằng nhiệm vụ hàng đầu
và quan trọng nhất của Đảng Cộng sản là gắn phong trào công nhân với lý luận của
chủ nghĩa xã hội khoa học. Theo V.I.Lênin: "chỉ có đảng nào đợc một lý luận tiên
phong hớng dẫn thì mới có khả năng làm tròn vai trò chiến sĩ tiên phong"
2
. Và đã
khẳng định: "không thể có một Đảng xã hội chủ nghĩa vững mạnh, nếu không có lý
luận cách mạng, để đoàn kết tất cả những ngời xã hội chủ nghĩa lại, để họ rút ra từ
trong lý luận đó tất cả những điều của họ và đem áp dụng lý luận đó vào những phơng
pháp đấu tranh và phơng sách hành động của họ". V.I.Lênin đã từng nhấn mạnh, lý
luận cách mạng chính là cơ sở để nâng cao trình độ cho quần chúng, làm cho
phong trào đấu tranh của họ từ tự phát thành tự giác. Có lý luận cách mạng là có
cơ sở cho Đảng của GCCN chống chú nghĩa cơ hội xét lại, chống lại hệ t tởng t
sản. Từ đó V.I.Lênin đòi hỏi Đảng Cộng sản phải luôn luôn kiên định với chủ
nghĩa Mác, phải nghiên cứu nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ
nghĩa Mác. Các Đảng công nhân phải tiếp tục phát triển lý luận của chủ nghĩa
Mác một cách toàn diện, đồng thời phải biết vận dụng những nguyên lý chung
vào điều kiện cụ thể của nớc mình để định ra cơng lĩnh đờng lối, sách lợc đúng
đắn, phân định rõ ranh giới về mặt lý luận và t tởng, giữa Đảng với chủ nghĩa cơ
hội . V.I.Lênin đã nêu rõ: " Trớc khi thống nhất và muốn thống nhất, trớc hết,
1
V.I.Lênin : Toàn tập, Sđd, tập 41, trang 361.
2
V.I.Lênin : Toàn tập, Sđd, tập 6, trang 30.
- 7 -
phải phân rõ ranh giối một cách rõ ràng và kiên quyết"
1
. Đồng thời V.I.Lênin đề

cao vị, vai trò của công tác tổ chức, Ngời viết: " Sức mạnh của GCCN đó là tổ
chức, không có công tác tổ chức GCCN sẽ không có cái gì hết. Đợc tổ chức lại,
nó sẽ là tất cả"
2
. Tính tổ chức là sự thống nhất hành động thực tiễn, nhng tính tổ
chức không có t tởng là điều vô nghĩa, tuy vậy nếu chỉ riêng có sự thống nhất về
t tởng thì cha đủu bảo đảm cho GCCN chiến thắng mà cần thiết phải củng cố sự
thống nhất t tởng bằng vật chất của tổ chức. Điều đó theo V.I.Lênin kông có
một tổ chức vững vàng những ngời lãnh đạo để bảo đảm cho sự liên tục công tác,
thì không thể có đợc một phong trào cách mạng vững chắc.
Nh vậy, qua nghiên cứu luận điểm của V.I.Lênin: lấy chủ nghĩa Mác làm
cơ sở t tởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng thể hiện sự phát triển của
V.I.Lênin là Ngời yêu cầu Đảng Cộng sản phải: Tiên phong về mặt lý luận, phải
tuyên truyền lý luận chủ nghĩa Mác cho quần chúng lao động. Thờng xuyên tiến
hành công tác tổng kết thực tiễn để bổ sung, phát triển lý luận cách mạng. Kiên
định chủ nghĩa Mác, nhng không có nghĩa là rập khuôn, giáo điều, máy móc
mà phải sáng tạo, nhng không cực đoan. Tích cực đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa
Mác, và cách bảo vệ tốt nhất chính là sự vận dụng và phát triển sáng tạo trên mọi
lĩnh vực hoạt động của Đảng Cộng sản.
3. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, Đảng là lực lợng lãnh đạo hệ thống
chính trị của chủ nghĩa xã hội và là một bộ phận của hệ thống đó.
Khi Đảng Cộng sản cầm quyền, một trong những đặc điểm lớn nhất là nhiệm
vụ chính trị của đảng đã thay đổi căn bản. từ chỗ cha có chính quyền đến có
chính quyền là một bớc ngoặt căn bản của cách mạng, đó là một bớc phát tiển
về chất của sứ mệnh lịch sử của GCCN. Trớc kia nhiệm vụ lật đổ chế độ xã hội
cũ, đến nay là xây dựng chế độ xã hội mới - bao hàm cả nhiệm vụ bảo vệ thành
quả cách mạng đã đạt đợc. Nếu trớc đây nhiệm vụ hàng đầu của Đảng là lãnh
đạo phong trào đấu tranh cách mạng giành chính quyền, đến nay nhiệm vụ hàng
đầu của Đảng là lãnh đạo công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội. Theo
1

V.I.Lênin : Toàn tập, Sđd, tập 4, trang 453.
2
V.I.Lênin : Về xây dựng đảng, Nxb Sự thật Hà Nội, 1977, trang 12 - 13.
- 8 -
quan điểm của V.I.Lênin việc giành chính quyền là một thắng lợi có ý nghĩa quyết
định trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Đảng. Và ngời đã đề cập vị trí, vai trò
quan trọng đặc biệt của chính quyền Nhà nớc:
Chính quyền Nhà nớc là công cụ sắc bén, để thông qua đó Đảng thực hiện sự
lãnh đạo của mình đối với xã hội. Trong hệ thống chính trị (chuyên chính vô sản) của
chủ nghĩa xã hội, Nhà nớc giữ vị trí trung tâm và có vai trò cực kỳ quan trọng. Sự
lãnh đạo của Đảng tập trung ở Nhà nớc và Nhà nớc là tổ chức thể hiện sự tập trung
nhất quyền lực của nhân dân để quản lý xã hội, V.I.Lênin đã chỉ rõ: "Về nguyên tắc,
Đảng Cộng sản phải giữ vai trò lãnh đạo, đó là điều không phải nghi ngờ gì nữa"
1
.
Trong hệ thống chính trị Đảng là hạt nhân lãnh đạo về chính trị của hệ
thống đó. Vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị thể hiện trớc
hết là Đảng vạch ra đờng lối chính trị, xác định mục tiêu, phơng hớng hành động cho
toàn bộ hệ thống chính trị, cũng nh cho từng tổ chức trong hệ thống đó. Chỉ có Đảng
với t cách là lãnh tụ chính trị, bộ tham mu chiến đấu, đội tiền phong giác ngộ có tổ
chức chặt chẽ nhất của GCCN, đợc trang bị lý luận củ nghĩa xã hội khoa học. Do vậy,
trong hệ thống chính chính trị chỉ có Đảng mới có đủ phẩm chất chính trị và năng lực
xứng đáng là ngời lãnh đạo. V.I.Lênin viết: " Chủ nghĩa Mác giáo dục công nhân, là
giáo dục đội tiền phong của giai cấp vô sản, đội tiền phong này có đủ sức nắm chính
quyền và dẫn dắt toàn dân tiến lên chủ nghĩa xã hội, đủ sức lãnh đạo và tổ chức một
chế độ mới, đủ sức làm thầy, làm ngời dẫn đờng, làm lãnh tụ của tất cả những ngời lao
động và những ngời bị bóc lột để giúp họ tổ chức đời sống xã hội của họ, mà không
cần đến giai cấp t sản và chống lại giai cấp t sản"
1
.

Trong tác phẩm "Nhà nớc và cách mạng" V.I.Lênin đề cập nhiệm vụ của Đảng
phải lãnh đạo xây dựng và phát huy vai trò của Nhà nớc chuyên chính vô sản trong xây
dựng xã hội mới. Ngời yêu cầu Đảng phải phát huy vai trò tiền phong, gơng mẫu của
đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đảng là hạt nhân lãnh đạo, nhng chuyên chính vô sản
không thể đợc thực hiện chỉ bằng lực lợngcủa Đảng mà còn phải đợc thực hiện bằng
những tổ chức chính trị xã hội, đặc biệt, Đảng phải chăm lo đến lợi ích và quan tâm
phát huy quyền làm chủ của quần chúng nhân dân lao động trên mọi lĩnh vực. Trong
1
V.I.Lênin : Toàn tập Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1978, tập 31, trang 453.
1
V.I.Lênin : Toàn tập Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1978, tập 33, trang 33.
- 9 -
hệ thông chính trị của chủ nghĩa xã hội, Nhà nớc là một bộ phận hợp thành rất quan
trọng, Nhà nớc gắn liền với Đảng với đông đảo quần chúng trên tất cả các lĩnh vực
quản lý xã hội. Trong đó quản lý kinh tế - xã hội là vũ khí mạnh mẽ để thực hiện
nhiệm vụ của hệ thống chính trị. V.I.Lênin đã xác định rõ: " Toàn bộ côg tác của Đảng
đợc tiến hành thông qua các Xô Viết, bao gồm những quần chúng lao động không
phân biệt nghề nghiệp"
2
.
Với quan điểm của V.I.Lênin về vị trí, vai trò của Đảng Cộng sản, về
mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản với các tổ chức trong hệ thống chính trị,
đặc biệt đối với Nhà nớc. Nh vậy, nếu buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng là
sai lầm về nguyên tắc, là thủ tiêu sức mạnh của Nhà nớc và của cả hệ
thống chính trị trong chủ nghĩa xã hội, là mở đờng cho những phần tử
phản động phá hoại chính quyền, đa đất nớc trở lại trở lại con đờng TBCN.
T tởng đó của V.I.Lênin là cơ sở để khắc phục bệnh chuyên quyền độc
đoán trong Đảng, hoặc là Đảng bao biện làm thay công việc của Nhà nớc và các tổ
chức khác trong hệ thống chính trị xã hội.
4. Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong xây dựng tổ chức sinh hoạt và

hoạt động lãnh đạo của Đảng.
Kế thừa tởng t tởng của C.Mác và Ph.Ăngghen đã đề cập từ năm 1847 trong tác
phẩm "Những nguyên lý của chủ nghĩa cộng sản". Chính C.Mác và Ph.Ăngghen đã
khẳng định: Đảng Cộng sản phải hành động trên nguyên tắc "dân chủ triệt để".
V.I.Lênin tiếp tục phát triển và làm sâu sắc thêm t tởng đó thành nguyên tắc xây dựng
Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân - Đảng là đội tiền phong có tổ chức và là tổ
chức cao nhất của giai cấp - theo V.I.Lênin Đảng phải đợc tổ chức theo chế độ tập
trung dân chủ, chế độ tập trung dân chủ là nền tảng tổ chức của một Đảng vô sản
kiểu mới. Thực hiện chế độ tập trung dân chủ trong Đảng sẽ làm cho Đảng thống
nhất đợc đợc về chính trị, t tởng và tổ chức. Nhằm củng cố tăng cờng sức mạnh
của Đảng, làm cho chủ trơng đờng lối của Đảng đợc thực hiện một cách có hiệu
quả. Mặt khác, thực hiện chế độ tập trung dân chủ sẽ góp phần ngăn chặn sự phá
hoại của các phần tử thiếu kiên định, cơ hội chủ nghĩa, vô chính phủ trong
2
V.I.Lênin : Toàn tập, Sđd, tập 41, trang 39.
- 10 -
Đảng. Trong tác phẩm "Một bớc tiến hai bớc lùi" V.I.Lênin viết: " Trớc kia Đảng
cha phải là một khối chính thức có tổ chức, mà chỉ là một một tổng số những
nhóm riêng biệt và do đó, giẵ các nhóm ấy không có quan hệ nào khác, ngoài sự
tác động về mặt t tởng. Hiện nay chúng ta đã trở thành một Đảng có tổ chức,
điều đó có nghĩa là chúng ta đã tạo ra một quyền lực, khiến cấp dới phải phục
tùng cấp trên của Đảng"
1
.
V.I.Lênin cho rằng, Đảng muốn lãnh đạo giai cấp vô sản và quần chúng lao
động trong cuộc đấu tranh chống giai cấp t sản; muốn có sức mạnh Đảng phải có
sự thống nhất về ý chí và hành động. Điều kiện cho sự thống nhất của Đảng trớc
hết phải có cơng lĩnh chính trị, và sau đó phải có tổ chức chặt chẽ. Làm đợc điều
đó tức là tránh đợc tình trạng chia rẽ, phân tán ở trong Đảng. Tổ chức là cái bảo
đảm cho sự nhất trí về chính trị t tởng và hành động. Ngoài hai yếu tố cơng lĩnh

chính trị và hệ thống tổ chức chặt chẽ, Đảng phải có một điều lệ thống nhất, có
một cơ quan chỉ đạo thống nhất, Đảng phải có kỷ luật sắt, kỷ luật tự giác nghiêm
minh. V.I.Lênin đã khẳng định: "Từ chối không chịu phục tùng sự lãnh đạo của
các cơ quan Trung ơng, tức là từ chối không muốn là ngời đảng viên, tức là phá
hoại Đảng"
2
.
Theo V.I.Lênin tập trung phải đi liền với dân chủ, Đảng phải có dân chủ, nếu trong
Đảng không có dân chủ sẽ có nguy cơ thoái hóa thành tổ chức quan liêu. Tập trung
càng cao, thì dân chủ càng rộng rãi. Không thể có dân chủ mà thiếu tập trung, ngợc
lại không thể có tập trung mà thiếu dân chủ. Điều đó có nghĩa là tập trung và dân chủ
luôn luôn có quan hệ biện chứng với nhau, nếu tập trung mà tách rời dân chủ là tập
trung quan liêu, độc đoán, chuyên quyền; dân chủ mà không đi liền với tập trung là
dân chủ vô chính phủ, dân chủ không giới hạn và tất cả những điều đó đều xa lạ với
nguyên tắc tập trung dân chủ theo t tởng của V.I.Lênin. Đồng thời Ngời còn đặt ra
điều kiện để thực hiện chế độ tập trung dân chủ:
Một là, ý thức giác ngộ của đội tiền phong của giai cấp công nhân, lòng trung
thành với sự nghiệp cách mạng. Hai là, khả năng của đội tiền phong đó biết liên hệ,
gần gũi và biết hòa mình tới mức độ nào đó với quần chúng, nhất là quần chúng vô
1
V.I.Lênin: Toàn tập, Sđd, tập 8, trang 429.
2
V.I.Lênin: Toàn tập, Sđd, tập 8, trang 424.
- 11 -
sản. Ba là, sự lãnh đạo đúng đắn mà đội tiền phong ấy thực hiện, chiến lợc và sách l-
ợc đúng đắn của nó. Đặc biệt là phải đợc đa số quần chúng lao động tin tởng vững
chắc vào sự đúng đắn ấy.
Nh vậy những t tởng của V.I.Lênin về nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng
kiểu mới của GCCN thực sự là một trong những vấn đề cốt lõi và quan trọng nhất,
bảo đảm cho quá trình xây dựng tổ chức của Đảng, chi phối đến mọi hoạt động lãnh

đạo, sinh hoạt của Đảng, giúp cho Đảng luôn luôn là một khối thống nhất về ý chí và
hành động, là cơ sở nền tảng vật chất xây dựng Đảng cả về mặt chính trị và t tởng.
Tính đúng đắn cách mạng và khoa học của nguyên tắc tập trung dân chủ theo
V.I.Lênin hoàn toàn không phải chỉ ở lý luận, mà nó đã đợc chứng minh bằng thực
tiễn sinh động của quá trình hoạt động của tất cả các Đảng Cộng sản trên thế giới và
Quốc tế cộng sản III .
Nhìn lại lịch sử từ những năm đầu đến giữa của thế kỷ XX, phong trào cộng sản
và công nhân quốc tế đã phát triển nh vũ bão; chủ nghĩa xã hội từ chỗ chỉ ở nớc Nga
đã mở rộng ra nhiều quốc gia và trở thành hệ thống. Đảng Cộng sản ở những nớc
lãnh đạo chính quyền đã vận dụng sáng tạo những nguyên tắc về xây dựng Đảng
theo t tởng của V.I.Lênin, trong đó có nguyên tắc tập trung dân chủ, nên đã lãnh đạo
nhân dân không những giải phóng thoát khỏi ách áp bức bóc lột mà còn bớc đầu xây
dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội, đời sống nhân dân ngày càng đợc
nâng cao, đánh bại chủ nghĩa phát xít, thu hẹp phạm vi và cô lập nhiều tên đế quốc
đầu sỏ.
2. Sự vận dụng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt
Nam trong hiện nay
2.1 Sự cần thiết phải phải tăng cờng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng
sản Việt Nam hiện nay.
Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ chí Minh sáng lập và rèn
luyện, đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ, v-
ợt qua muôn vàn khó khăn thử thách và giành đợc những thắng lợi vĩ đại. Đa
nớc ta từ một nớc thuộc địa nửa phong kiến trở thành một quốc gia độc lập,
tự do phát triển theo con đờng xã hội chủ nghĩa; nhân dân ta từ thân phận nô
- 12 -
lệ đã trở thành ngời làm chủ đất nớc, làm chủ xã hội; đất nớc ta thoát khỏi
nghèo nàn lạc hậu, đang đẩy mạnh công nghiệp hoá , hiện đại hoá , có quan
hệ rộng rãi, có vị thế ngày càng quan trọng trong khu vực và trên trờng quốc
tế
1

. Kết quả đó chính là nhờ Đảng ta luôn luôn trung thành, nắm vững bản
chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, với sự vận dụng sáng
tạo học thuyết về xây dựng Đảng vào tiến trình cách mạng ở Việt nam. Qua thực
tiễn phong phú của cách mạng Đảng đã đúc rút ra nhiều bài học kinh nghiệm
lớn, một trong những bài đó là: sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng
đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam Đảng phải nắm vững, vận
dụng sáng tạo và góp phần phát triển chủ nghĩa Mác - lênin và t tởng Hồ Chí
Minh, không ngừng làm giàu trí tuệ, bản lĩnh chính trị và năng lực tổ chức để đủ
sức giải quyết các do thực tiễn cách mạng đặt ra. Mọi đờng lối chủ trơng của
Đảng phải xuất phát từ thực tế, tôn trong qui luật khách quan. Phải phòng và
chống nguy cơ lớn: sai lầm về đờng lối, bệnh quan liêu và sự tha hoá, biến chất
của cán bộ đảng viên
2
Sự thật là khi là khi Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng vững mạnh, cách
mạng Việt nam ngày càng trởng hành và con đờng đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt
Nam ngày càng phát triển, thì chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch càng tỏ ra
hằn học; và mỗi khi Đảng Cộng sản Việt Nam và cách mạng Việt nam gặp khó khăn,
phức tạp thì bọn chúng lại hí hửng cho rằng cách mạng nớc ta đã bớc và thời kỳ suy
thoái tất cả những điều đó, chứng tỏ rằng các thế lực thù địch của cách mạng nớc ta
chúng đánh giá rất cao vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Do vậy, một trong những mũi nhọn chủ yếu mà chủ nghĩa đế quốc và các thế
lực thù địch thờng tập trung sức tấn công chống phá sự nghiệp cách mạng nớc ta - đó
là vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Mà trớc hết, chúng đánh vào nền
tảng t tởng của Đảng, đó là chủ nghĩa Mác - Lênin, t tởng Hồ Chí Minh. Các thế lực
thù địch luôn tìm mọi cách để hạ thấp giá trị của chủ nghĩa Mác - lênin, chúng cho
rằng chủ nghĩa Mác - lênin đã lỗi thời, chủ nghĩa xã hội khoa học không còn sức
sống, không còn phù hợp tron thời đại ngày nay. Chúng phá hoại bằng cách xuyên
1
1 Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, trang 64
2. Sđd, trang 66

- 13 -
tạc, bác bỏ những t tởng căn bản nhất của chủ nghĩa Mác - lênin, những quy luật vận
động phát triển của xã hội, sứ mệnh lịch sử của GCCN đồng thời chúng đa ra
những luận điệu nhằm xuyên tạc, bóp méo sự thật, hạ thấp vai trò, uy tín của Chủ tịch
Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp cách mạng nớc ta; các thế lực thủ địch tập trung mũi
nhọn đã kích chủ nghĩa Mác - lênin, t tởng Hồ Chí Minh, chính là nhằm đánh vào
nền tảng t tởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, cội nguồn của chủ nghĩa xã hội, đánh
vào thế giới quan khoa học, cơ sở phơng pháp luận cách mạng vào đờng lối chính trị
của Đảng.
Về cơng lĩnh, đờng lối chính trị của Đảng, các phần tử chống cộng luôn cho rằng
Đảng Cộng sản lựa chon con đờng đii lên chủ nghĩa xã hội là sai lầm, không thể có chủ
nghĩa xã hội. Chúng ra sức ca ngợi CNTB, rằng CNTB ngày nay đã thay đổi bản chất,
thời đại ngày nay là thời đại văn minh trí tuệ, CNTB là vĩnh hằng , còn chủ nghĩa xã hội
có nhiều khuyết tật, tội ác
Về tổ chức Đảng. Chúng tập trung đánh vào các nguyên tắc tổ chức sinh
hoạt và hoạt độngcủa Đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ. Các thế lực
thù địchcho rằng nguyên tắc tập trung dân chủ đến nay không còn giá trị, thực
hiện nguyên tắc này sẽ dẫn đến mất dân chủ, dẫn đến sự phân tán nội bộ, làm
cho Đảng rơi vào quân phiệt, độc quyền. Chúng ra sức tán dơng thực hiện nền
dân chủ tự do, dân chủ cực đoan, cổ vũ chiêu bài"dân quyền", "đa nguyên chính
trị, đa đảng đối lập" với mục đích của nó nhằm làm tan rã hoặc phân liệt Đảng
về tổ chức.
Về mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng. Các thế lực thù địch luôn tìm
mọi cách để chia rẽ mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng, lôi kéo, kích động
nhằm tách nhân dân ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng bằng cách vu cáo Đảng chiếm
quyền làm chủ của nhân dân, vi phạm dân chủ; chúng đối lập quyền lãnh đạo
của Đảng Cộng sản Việt Nam với sự quản lý xã hội của Nhà nớc Cộng Hòa Xã
Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Lợi dụng quá trình tự phê bình của Đảng ta để công
kích nói xấu Đảng. Chúng ra sức tác động lôi kéo quần chúng, tranh giành lực l-
ợng nhằm kích động đấu tranh chống đối cách mạng hòng làm mất ổn định về

chính trị tạo cơ hội để phá hoại ta từ bên trong.
- 14 -
Mặt khác, bên cạnh sự chống phá của các thế lực thù địch. Đảng ta đã nghiêm
túc đánh giá những thành tựu và yếu kém trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc gắn liền với trách nhiệm lãnh đạo của Đảng và những u, khuyết điểm
trong công tác xây dựng Đảng. Tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI xác định: "
Công tác xây dựng Đảng còn nhiều hạn chế, yếu kém, chậm đợc khắc phục. Công
tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn cha làm sáng tỏ đợc một số vấn đề về Đảng
càm quyền, về chủ nghĩa xã hội ở nớc ta. tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả
công tác t tởng còn hạn chế; thiếu sắc bén trong đấu tranh chống âm mu thủ đoạn
diễn biến hoà bình. Tình trạng suy thoái về chính trị t tởng, đạo đức, lối sống trong
một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên và tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan
liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội cha đợc ngăn chặn, đẩy lùi mà còn diễn biến
phức tạp Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm g ơng đạo đức Hồ Chí Minh cha
đi vào chiều sâu, ở một số nơi còn mạng tính hình thức. Năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp"
1
Nh vậy, trớc sự hoạt động chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng
Việ nam nói chung, cũng nh chống phá Đảng Cộng sản Việt Nam với phơng châm nhất
quán toàn diện và ngày càng điên cuồng bằng âm mu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình".
Chúng nhằm mục đích cuối cùng là hòng xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam, xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nớc ta. Để khắc phục những yếu kém, khuyết
điểm trong Đảng, tránh đợc nguy cơ rơi vào âm mu "diễn biến hòa bình" của các thế lực
thù địch. Đặc biệt là quá trình "tự diến biến" từ bên trong. Đảng ta đã xác định: Giữ
vững bản chất và tăng cờng vai trò lãnh đạo của Đảng, xây dựng đảng thực sự trong sạch
vững mạnh cả về chính trị t tởng và tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của đảng là nhuiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và sự nghiệp cách
mạng của nhân dân ta hiện nay
2
.

2. Những nội dung cơ bản trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng
sản Việt Nam hiện nay.
Những t tởng cơ bản của V.I.Lênin về Đảng kiểu mới là những nguyên tắc
xây dựng Đảng Cộng sản trên tất cả các mặt chính trị, t tởng và tổ chức, những
1
Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, tr 174.
2Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, tr 56.
- 15 -
nguyên tắc đó luôn luôn vận động, phát triển trong mối quan hệ biện chứng với
nhau.
Trong suốt quá trình xây dựng và trởng thành của Đảng Cộng sản Việt Nam,
nhất là trong những năm gần đây, khi đề ra phơng hớng, biện pháp xây dựng, chỉnh
đốn Đảng, Đảng ta luôn luôn nghiên cứu, quán triệt vận dụng đầy đủ các nguyên tắc
xây dựng Đảng kiểu mới của GCCN - trong học thuyết về Đảng Cộng sản của chủ
nghĩa Mác - Lênin và vận dụng một cách tổng hợp trong điều kiện, đặc điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam. Vì vậy chúng ta khẳng định rằng: Sự lãnh đạo đúng đắn
của Đảng là nhân tố quyết định hàng đầu đến mọi thắng lợi của cách mạng Việt nam.
Vấn đề quan tâm hàng đầu của Đảng ta là: Phải tăng cờng xây dựng Đảng
vè chính trị, t tởng; nâng cao bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng, giữ
vững và tăng cờng bản chất GCCN của Đảng, đòi hỏi Đảng phải nắm vững bản
chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, t tởng Hồ Chí Minh, coi
đó là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng và là nền tảng t tởng của Đảng.
Đảng phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, t tởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Nâng cao chất lợng, hiệu quả công tác nghiên
cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ một số vấn đề về đảng cầm quyền, vè
chủ nghĩa xã hội
1
.
Giữ vững và tăng cờng bản chất giai cấp công nhân có ý nghĩa quyết định bản

lĩnh chính trị của Đảng. Trong cơng lĩnh và văn kiện quan trọng khác qua các kỳ Đại
hội của Đảng đều khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiền phong của giai
cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả dân tộc
Viẹt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
của cả dân tộc. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - lênin và t tởng Hồ Chí Minh làm nền tảng
t tởng và kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức
cơ bản
1
. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, để giữ vững và tăng cờng bản chất giai
cấp công nhân của Đảng, nhất thiết phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội, trong bất kỳ tình huống nào cũng không dao động, không xa rời mục
11`
Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, Trang
2
. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, Trang
88
- 16 -
tiêu đó; kiên định và vận dụng sáng tạo góp phần bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác -
Lênin và t tởng Hồ Chí Minh cho phù hợp với thực tiễn; phải xuất phát từ thực tiễn để
xác định chủ trơng, đờng lối đúng đắn; phải giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ ,
thực hiện tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách, thờng xuyên nêu cao tự phê bình và phê
bình, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng. Thờng xuyên giáo dục, bồi dỡng lập
trờng quan điểm, ý thức tổ chức của GCCN; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
trong sạch vững mạnh theo lập trờng quan điểm của GCCN. Tăng cờng củng cố mối
quan hệ gắn bó với nhân dân, chăm lo xây dựng củng cố khối đại đoàn kết toàn dân,
chăm lo đời sống của nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; trung thành
với chủ nghĩa quốc tế của GCCN, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời
đại.
Tăng cờng xây dựng Đảng về chính trị gắn với cao chất lợng hiệu quả công tác
t tởng, lý luận; khắc phục một số mặt lạc hậu yếu kém của công tác nghiên cứu lý

luận. Tạo môi trờng dân chủ thảo luận, tranh luận khoa học, khuyến khích tìm tòi,
sáng tạo, phát huy trí tuệ của tập thể và cá nhân trong nghiên cứu lý luận. Tiếp tục
đổi mới nội dung, phơng thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục,
hiệu quả của công tác t tởng, tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, t tởng Hồ
Chí Minh, quan điểm đờng lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nớc. Kiên
quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mu và hoạt động diễn biến hoà bình của các
thế lực thù địch. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh phê phán những biểu hiện tự diễn
biến, tự chuyển hoá. Giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, và sự đồng thuận
xã hội
1
trong nội bộ ta; khắc phực suy thoái về t tởng chính trị, đạo đức lối sống
trong một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên
Vấn đề giữ gìn sự đoàn kết và thống nhất trong Đảng. Quá trình lãnh đạo sự
nghiệp đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam không thể hoàn thành nhiệm vụ chính
trị của mình với t cách là ngời chiến sĩ tiên phong lãnh đạo toàn xã hội, nếu nh
không có sự đoàn kết thống nhất trong Đảng. Sự đoàn kết đó phải trên cơ sở phải
1
. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, Trang
256- 257
- 17 -
dựa trên cơ sở lý luận Mác - Lênin, t tởng Hồ Chí Minh, trên cơ sở có sự giác
ngộ của đội ngũ đảng viên về mục tiêu, lý tởng và những nhiệm vụ của Đảng.
Vấn đề tăng cờng sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nớc pháp quyền xã hội
chủ nghĩa. Khi bớc vào công cuộc đổi mới, Đảng ta đã nêu ra yêu cầu phải thờng
xuyên đổi mới và chỉnh đốn Đảng để lãnh đạo hệ thống chính trị, nhất là đối với
Nhà nớc, có chất lợng và hiệu quả ngày càng cao. Đảng ta đã xác định rõ: "
Đảng cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nớc và xã hội. Đảng
lãnh đạo bằng cơng lĩnh, chiến lợc và các định hớng về chính sách và các chủ tr-
ơng lớn; bằn công tác tuyên truyền, vận động thuyết phục, vận động tổ
chức,kiểm ra giám sát và bằng hành động gơng mẫu của cán bộ, đảng viên. Đảng

lãnh đạo thông qua tổ chức dảng và đảng viên hoạt động trong tổ chức của hệ
thống chính trị Đảng thờng xuyên nâng cao năng lực cầm quyền và hiệu quả
lãnh đạo, đồng thời phát huy mạnh mẽ vai trò tính chủ động, sáng tạo và trách
nhiệm của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị"
1
. Điều kiện quyết định tăng
cờng và nâng cao hiệu lực của Nhà nớc là bảo đảm tốt sự lãnh đạo của Đảng
trong việc xây dựng, kiện toàn, sử dụng, phát huy vai trò và hiệu lực quản lý của
Nhà nớc. Nhà nớc vững mạnh hoạt động có hiệu quả là điều kiện không thể thiếu
đợc để bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ chính trị do Đảng đề ra. Để tăng cờng vai
trò lãnh đạo của Đảng đối với xã hội, vai trò và hiệu lực quản lý của Nhà nớc đợc
nâng cao là dấu hiệu quan trọng nói lên trình độ, năng lực tổ chức của Đảng. Đó
cũng là một yêu cầu mới về nâng cao tính chất GCCN của Đảng trong giai đoạn
hiện nay.
Do vậy, mọi khuynh hớng coi nhẹ sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nớc đều là
sai lầm, là làm giảm hiệu lực quản lý của Nhà nớc. Thực chất đó là hạ thấp vai trò
lãnh đạo của Đảng. Nắm chắc vấn đề này để khắc phục tình trạng Đảng bao biện làm
thay công việc của các cơ quan nhà nớc, lẫn lộn chức năng lãh đạo của Đảng với
chức năng quản lý của nhà nớc; chống lối phân công máy móc, tách rời hoạt động
của cơ quan lãnh đạo của Đảng (cấp ủy) với các hoạt động của cơ quan Nhà nớc.
1
Đảng Cộng sản Việt Nam :Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, tr, 89.
- 18 -
Vấn đề xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, gắn bó với quần chúng,
chống quan liêu, tham nhũng. Tệ quan liêu ở nớc ta hiện nay biểu hiện dới nhiều
hình thức rất đa dạng nh: xa rời thực tiễn, coi thờng quần chúng, không nắm
chắc tình hình diễn biến trong đời sống thực tiến, thực tiễn ở cơ sở; tổ chức bộ
máy cồng kềnh, mang nặng tính hành chính giấy tờ, phô trơng hình thức đi liền
với tệ quan liêu là thói cửa quyền hách dịch, lãng phí tham nhũng đang là một
nguy cơ lớn đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Nguồn gốc của tệ quan liêu

ở nớc ta không chỉ là tình trạng của nền sản xuất nhỏ mà còn do chịu ảnh hởng
của những tàn d, tập tục phong kiến và tiểu t sản. Song nguyên nhân trực tiếp là
do t tởng cá nhân, do thiếu trách nhiệm và trình độ tổ chức, quản lý yếu kém của
một số cán bộ, đảng viên gây nên. Vì vậy, phải tăng cờng công tác giáo dục
chính trị, t tởng cho cán bộ, đảng viên phải hớng vào việc nâng cao phẩm chất
đạo đức cách mạng, nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân , thực sự tôn trọng và
phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân; rèn luyện phong cách làm việc
khoa họ, thiết thực cụ thể, sâu sát cơ sở. Đồng thời, phải nâng cao trình độ kiến
thức khoa học xã hội, tự nhiên, năng lực quản lý và tổ chức thực hiện. Điều quan
trọng là tăng cờng công tác tổ chức, kiểm tra mọi nguyên tắc tổ chức, cơ cấu tổ
chức và chế độ quản lý. Bên cạnh đó phải nâng cao đạo đức cách mạng và kiên
quyết đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Hiện nay tệ tham nhũng
đang là vấn đề bức xúc gây nhiều tác hại cho ngân sách Nhà nớc, gây hậu quả tai
hại và trực tiếp cản trở sự phát triển của đất nớc. Việc chống tham nhũng, trừng
trị các tội tham nhũng là vấn đề phức tạp và lâu dài, đòi hỏi phải có nhiều biện
pháp tổng hợp và có thể chế; có biện pháp giáo dục chính trị, t tởng nâng cao
phẩm chất đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Mỗi cán bộ đảng
viên không ngừng tu dỡng, rèn luyệnđạo đức cách mạng, thực sự là mộttấm gơng
về phẩm chất đạo đức, lối sống. Cán bộ đảng viên phải nêu cao tinh thần trách
nhiệm trớc Tổ quốc, trớc Đảng và nhân dân, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phụng
sự nhân dân
1
1
Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, trang
257,258
- 19 -
Cùng với những vấn đề trên, để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của Đảng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong công cuộc đổi mới đất nớc trong giai
đoạn hiện nay Đảng phải tiép tục đổi mới, kiện toàn tổ chứcbộ máy của Đảng và
hệ thống chính trị; kiện toàn tổ chức cơ sở đảng à nâng cao chất lợng đọi ngũ

đảng viên; đổi mới công tác cán bộ, coi trọng cong tác bảo vệ chính trị nội bộ;
đỏi mới nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra giám sát; tiếp tục đổi mới phơng
thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với toàn xã hội.
Để bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng, một yếu tố quyết định là Đảng phải có
đờng lối chiến lợc, sách lợc đúng đắn, sáng tạo. Nhng để cho đờng lối đó đi vào
thực tiễn cuộc sống, một trong những những yếu tố cũng có ý nghĩa quyết định
cho sự bảo đảm đó là Đảng phải có phơng pháp cách mạng, phơng thức lãnh đạo
của Đảng phải phù hợp. Trong văn kiện Đại hội Đại biểu Lần thứ XI của Đảng
đã xác định một số quan điểm quan trọng định hớng cho quá trình đổi mới ph-
ơng thức lãnh đạo, Kiên trì và quyết liệt đổi mới. Đổi mới chính trị phải đồng
bộ với đổi mới kinh tế theo lộ trình thích hợp, trọng tâm là hoàn thiện thể chế
kinh tế thị trờng dịnh hớng xã hội chủ nghĩa, đổi mới phơng thức lãnh đạo của
Đảng, xây dựng Nhà nớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mở rộng dân chủ trong
Đảngvà trong xã hội gắn với tăng cơng kỷ luật, kỷ cơngđể đổi mới toàn diện và
phát huy sức mạnh tổng hợpcủa toàn dân tộc vì mục tiêu xây dựng nớc Việt Nam
xã hội chủ nghĩa dân giàu, nớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh
1
1
Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, trang
100
- 20 -
Kết luận
Hơn 81 năm qua, quán triệt và vận dụng sâu sắc những t tởng cơ bản của
V.I.Lênin về đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, Đảng luôn luôn đợc xây
dựng vững mạnh về chính trị, t tởng và tổ chức; Đảng Cộng sản Việt Nam đã
lãnh đạo nhân dân ta hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mỗi thời kỳ cách mạng.
Trong công cuộc đổi mới theo định hớng xã hội chủ nghĩa ở nớc ta hiện nay,
công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam thực chất đó là quá trình
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, nhằm làm cho Đảng có đủ
sức lãnh đạo cách mạng Việt Nam vợt qua mọi khó khăn thử thách để hoàn

thành sứ mệnh lịch sử vẻ vang của mình.
Thực tiễn trong những năm đổi mới vừa qua đã chứng minh: Đảng Cộng sản
Việt Nam không những đã giữ vững đợc vai trò lãnh đạo đối với toàn xã hội, mà
còn lãnh đạo thành công sự nghiệp đổi mới, đạt đợc những thành tựu rất quan
trọng. Điều đó đã tỏ rõ trách nhiệm cao cả, sứ mệnh lịch sử trớc toàn dân tộc. Sự
lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định của sự nghiệp đổi mới đất nớc. Vai trò
và hiệu lực lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam không chỉ đợc đông đảo các
- 21 -
tầng lớp nhân dân ta thừa nhận, tin tởng, mà còn đợc các lực lợng tiến bộ và bạn
bè trên thế giới đánh giá cao.
Đất nớc ta đã vợt qua những khó khăn, thách thức to lớnvà đang vững bớc đi
lên. Tình hình thế giới thay đổi nhanh chóng, tạo cho nớc ta nhiều thời cơ nhng
cũng đặt ra nhiều thách thức. Đại hội Đại biểu Lần thứ XI của Đảng khảng định
quyết tâm của toàn Đảng và của toàn dân ta tận dụng tốt thời cơ, vợt qua thách
thức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh
toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phát triển đất nớc nhanh và
bền vững, thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giầu, nớc mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh, vững bớc đi lên chủ nghĩa xã hội.