Hướng dẫn thực hành eviews 4 - Bùi Dương Hải - ĐH kinh tế quốc dân

HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD

MC LC

M U 3

§ 1 S LIU DÙNG TRONG EVIEWS 7

§ 2 NHP S LIU T BÀN PHÍM – X LÝ S LIU 11
2.1 nh dng tn sut và nhp s liu 12
2.2 Sa đi s liu và lu s liu 15
2.3 V đ th 16
2.4 Thng kê mô t 19
2.3 t bin mi 21

§ 3 C LNG MÔ HÌNH HI QUY N 23
3.1 c lng mô hình 23
3.2 Lu kt qu hi quy 26
3.3 Xem phn d và giá tr c lng (giá tr tng hp) 26

§ 4 HI QUY NHIU BIN C LP 28
4.1 M tp s liu có sn 28
4.2 ánh giá chung v các bin 28
4.3 Hi quy mô hình nhiu bin 29
4.4 Phng sai, hip phng sai các c lng h s 31
4.5 Kim đnh b bt bin 31
4.6 Kim đnh thêm bin 33
4.7 Kim đnh v hai h s hi quy 34

§ 5 CÁC DNG MÔ HÌNH 36
5.1 Bin xu th thi gian 36

5.2 Hi quy vi bin tr 37
5.3 Hi quy mô hình dng hàm m 37


1
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
§ 6 MÔ HÌNH VI BIN GI 39
6.1 Xác đnh yu t đnh tính 39
6.2 t bin gi 40
6.3 Hi quy mô hình có bin gi 40

§ 7 HIN TNG A CNG TUYN 42
7.1 a cng tuyn hoàn ho 42
7.2 a cng tuyn không hoàn ho 42
7.3 Hi quy ph kim đnh đa cng tuyn 44

§ 8 HIN TNG PHNG SAI SAI S THAY I 45
8.1 Hin tng 45
8.2 Kim đnh White 46
8.3 Lu phn d và giá tr c lng 48
8.4 Kim đnh bng hi quy ph 50
8.5 Khc phc phng sai sai s thay đi 51

§ 9 HIN TNG T TNG QUAN 53
9.1 Hin tng 53
9.2 Kim đnh Breusch-Godfrey 54
9.3 Kim đnh bng hi quy ph 56
9.4 Khc phc t tng quan 57

§ 10 NH DNG MÔ HÌNH 60

10.1 Kim đnh Ramsey RESET 60
10.2 Kim đnh nhân t Lagrange (kim đnh χ
2
) 62
10.3 Khc phc khuyt tt tng hp 63


 thc hành, có th ti chng trình Eviews4 ti trang mng ca
khoa Toán kinh t: www.mfe.edu.vn, mc Th vin / D liu –
phn mm / Eviews4, đng thi ti tp SOLIEU, và gii nén.
Chng trình có th chy trc tip, không yêu cu cài đt.

2
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
M U

Eviews là phn mm đc thit k riêng cho các mô hình kinh t
lng và chui thi gian. Phn mm này phù hp cho ging dy và
hc tp kinh t lng cho đi tng sinh viên đi hc và sau đi hc.
Chng trình Eviews đc thit k đ d s dng vi con chut và bàn
phím, các kt qu thit k di dng bng, các đ th đc lu di
dng tp có th đa vào các vn bn hoc in ra d dàng.

Cun sách này tp trung gii thiu nhng phn thc hành tng ng
vi chng trình Kinh t lng c bn ging cho sinh viên bc đi
hc, các phn thc hành nâng cao dành cho bc cao hc s gii thiu
trong cun sách khác. Vi chng trình Eviews4, không yêu cu cài
đt chng trình, ch cn có đy đ các tp và nhn vào biu tng ca
Eviews là có th chy chng trình trc tip trên máy tính. T phiên
bn Eviews5 tr đi, chng trình yêu cu phi cài đt. Cun sách này

s dng hình nh ca phiên bn Eviews4.

Tp chy chng trình Eviews có biu tng là
. Nhn vào biu
tng ca Eviews, ca s chính ca chng trình xut hin.

Ca s chính ca chng trình Eviews gm các phn:
- Thanh chc nng: vi các nút đ thc hin các thao tác c bn
đã đc chng trình đnh sn, và các la chn đnh dng
tng t nh các chng trình chy trong môi trng
Windows.
- Ca s lnh: ô trng bên di thanh chc nng là ni đ ngi
s dng vit lnh trc tip. Có th dùng chut đ kéo rng ca
s lnh tùy ý.

3
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
- Thanh ch dn: xác đnh đng dn đn th mc và tp đang s
dng.
- Các nút thu nh, m rng ca s, và thoát khi chng trình.


Ca
s
lnh
Thanh
chc
nng
Thanh
ch

dn
Thoát
khi
Eviews

Ca s chính ca chng trình Eviews gm các phn:
- Thanh chc nng: vi các nút đ thc hin các thao tác c bn
đã đc chng trình đnh sn, và các la chn đnh dng
tng t nh các chng trình chy trong môi trng
Windows.
- Ca s lnh: ô trng bên di thanh chc nng là ni đ ngi
s dng vit lnh trc tip. Có th dùng chut đ kéo rng ca
s lnh tùy ý.
- Thanh ch dn: xác đnh đng dn đn th mc và tp đang s
dng.
- Các nút thu nh, m rng ca s, và thoát khi chng trình.

Có th không cn s dng chut mà dùng bàn phím đ chn la các
nút. n và gi phím Alt trên bàn phím, trên dòng task bar các la chn

4
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
s t đng gch chân các ch cái. Khi đó phím Alt và nhn phím
tng ng vi ch cái tng ng s cho kt qu ging nh khi dùng
chut chn nút đó.
Ví d: Khi gi phím Alt, gõ phím F tng đng vi nhn chut vào
nút File; ch E tng đng vi nút Edit.

- Ngn cách phn nguyên và phn thp phân ca mt s, Eviews dùng
du chm “.”

Mt s ch th c bn ca Eviews

Eviews làm vic vi mt s dng ch th c bn, mi ch th có th
lu li và đt tên đ có th d dàng s dng khi cn thit. Mt s ch
th thông dng gm:

Series: Mi bin là mt chui s liu, do đó Eviews dùng cách
gi Series cho các bin.
Group: Mt nhóm bin s đc la chn là mt Group. Group
có th gm tt c các bin hoc ch hai bin.
Graph: Mt đ th đc lu li di dng mt Graph.  th có
th gm đ th ca mt bin, đ th ca nhiu bin, đ th ca các
bin theo nhau.
Equation: Mt phng trình hi quy đc lu li di dng mt
Equation.
System: Mt h gm nhiu phng trình hi quy đc lu li
di dng mt System.

5
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD

Mt s kí hiu dùng cho thc hành
,
: Thao tác, thc hin thao tác yêu cu.
Ví d ,
Chn View : dùng chut nhn vào nút View
ö : Kt qu ca thao tác.

→ : Các thao tác, chn la k tip nhau.
Ví d: File → Open: Chn nút File ri nút Open.
[?] : Câu hi, cn nm đc lý thuyt đ tr li.
Tt c các câu hi kim đnh trong sách đu đc thc hin vi
mc ý ngha  là 5%.
Cp ngoc vuông […]: do trong Eviews có th m nhiu ca s cùng
lúc, do đó cp ngoc vuông đ xác đnh ca s cn thc hin thao tác.
Ví d [Eviews] là ca s chính.
-  ngn gn và thu
n tin v sau, các nút trên các ca s đc vit
trong cp du < >, ví d: <Ok>, <Cancel>

6
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
§ 1 S LIU DÙNG TRONG EVIEWS
Eviews là chng trình x lý s liu, c lng phng trình hi quy,
phân tích chui thi gian, do đó vic hiu rõ v s liu là điu cn
thit.  hiu rõ cu trúc s liu đc qun lý và x lý bi Eviews, m
mt s b s liu và quan sát các s liu sau

M b s liu có tn sut theo nm

,
Ti ca s chính, chn File → Open



Trong la chn Open, có bn dng đnh dng tp có th m:
- Dng Workfile: là tp d liu và thc hin các phân tích thông
thng. ây là dng c bn, trong tp có th lu s liu, các đ

th, các phng trình hi quy, kt qu c lng.
- Dng Database: c s d liu, bao gm nhiu đnh dng.

7
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
- Dng Program:
- Dng Text File

, Chn dng Workfile, là dng thông thng nht đ tính toán x lý
s liu vi Eviews.
,
Chn th mc SOLIEU, tp s liu BT_YEAR_US, ca s
Workfile m ra. Trên ca s này có mt s thông tin:
- Dòng trên cùng: Tên ca Workfile và đng dn
- Các nút vi các chc nng khác nhau, s đc đ cp sau
- Khong s liu và M
u t 1899 đn 1922
Bên di ca ca s, lit kê các ch th mà Workfile đang qun lý,
gm:
c k l resid y.

 có th thy rõ hn thông tin mà các ch th này cha đng, ti ca
s Workfile, nhn vào nút Label+/-, xut hin các thông tin v thi
gian khi to các s liu này, theo th t: tháng/ngày/nm, gi:phút,
và chú thích v ba bin k, l, y.

Hai ch th
c resid không có chú thích, vì đây là hai ch th đc
bit dùng đ lu các thông tin riêng.

Thông tin ca mt bin s thông thng bao gm:
- Tên bin: Tên ca bin s đc đt ngn gn, ti đa 24 ký t ch gm
ch và s, không có du cách, bt đu bi ch cái. Tên bin thng
đc đt phù hp vi ni dung ca bin.
- Nhãn bin: Phn chú thích v ý ngha ca bin, có th là chui ký t
vi đ dài tùy ý, vi các ý t đc bit, du cách.
- Tn sut bin: là tn sut ca s liu, có th theo thi gian, không
gian, hoc s liu hn hp.

8
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
- Giá tr ca bin: là các đi lng đo lng bng s. Trong chng
trình Eviews, du ngn cách vi phn thp phân là du chm. Khi cha
có giá tr, Eviews ngm đnh s dng ch NA (not available) đ thay
th.

c : ch th cha các h s tính đc t các phng trình hi quy,
các mô hình. Khi cha có kt qu hi quy t phng trình nào, các giá
tr ca C đc gán bng 0
resid: là chui nhn s nhn giá tr là phn d t có đc t vic
c lng các phng trình hi quy. Khi cha có phng trình hi
quy, các giá tr Resid đu cha có.

,
Nhn đúp chut trái vào c, ca s [Coef C] m ra, vi ct C1
gm các quan sát t R1 đn R751, vi các giá tr bng 0.

,
Nhn đúp chut trái vào k, ca s [Series: K] m ra. Ct ngoài
cùng bên trái obs là tn sut ca s liu, t 1899 đn 1922, các giá tr

ca bin K đc lit kê theo các quan sát t ct tip theo trong bng.

,
Nhn đúp chut trái vào resid, ca s [Series: RESID] m ra vi
quan sát t 1899 đn 1922, các giá tr đu là NA vì cha có kt qu
tính toán nào đc thc hin.


,
Ti ca s [Workfile], s dng chut đánh du (bôi đen) các bin t
K đn Y, nháy chut phi, chn Open  as Group, tt c các bin đu
đc lit kê trong cùng mt ca s [Group].

M b s liu có tn sut theo Quý
M b s liu mi, ti ca s [Eviews] File → New, chn tp
Bt_Quarter.

9
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
B s liu đc th hin t 1953:1 đn 1967:4, vi mt ch s sau du
“:”. Vi cách th hin này, s liu là t Quý 1 nm 1953 đn Quý 4
nm 1967.
,
Chn bin bt k, chng hn X, m ra di dng ca s [Series].
Vi ca s này, tn sut bin có chu k 1, 2, 3, 4, 1,… th hin đây là
s liu Quý.

M b s liu có tn sut theo Quý

M b s liu mi, ti ca s [Eviews] File → New, chn tp

Bt_Monthly.
B s liu đc th hin t 1973:01 đn 1995:06, vi hai ch s sau
du “:”, th hin là s liu t Tháng 1 nm 1973 đn Tháng 6 nm
1995.
 bit ý ngha các bin, chn nút Label trên thanh chc nng ca ca
s [Workfile].



10
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
§ 2 NHP S LIU T BÀN PHÍM – X LÝ S LIU
S liu dùng cho Eviews có th là tp có sn di các đnh dng khác
nhau, hoc s liu t bên ngoài cn phi nhp vào máy. Bài này hng
dn thc hành s liu t bên ngoài vào máy tính, lu s liu, và các x
lý thông tin c bn cho b s liu đó.

Xét b s liu ví d sau, vi X là đu t quc gia (Gross National
Investment), Y là tng sn phm quc ni (Gross Domestic Products)
ca Vit Nam theo các nm t 1994 đn 2005. C hai bin đn v là
nghìn t VND, tính theo giá so sánh 1994. Ngun: Tng cc thng kê.

Nm X Y
1994
53 179
1995
58 196
1996
67 214
1997

79 231
1998
76 245
1999
79 256
2000
115 274
2001
129 293
2002
148 313
2003
167 336
2004
187 362
2005
195 393

11
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Thc hin nhp s liu và lu li di dng mt tp s liu ca
Eviews.
2.1 nh dng tn sut và nhp s liu
Ti ca s chính ca Eviews, đ thun tin, đóng ca s nh đang m
(nu có)
,
Chn File → New : Ca s [Workfile Range]: tn sut ca s liu.

Frequency - tn sut ca s liu
Ví d
Tn sut và
đnh dng
u – cui Ý ngha
Annual
(Nm)
yyyy
Start: 1991
End: 2005
15 quan sát theo nm, t nm
1991 đn nm 2005
Semi-annual
(Na nm)
yyyy:h
Start: 1991:1
End: 2005:2
30 quan sát theo na nm, t
na đu nm 1991 đn na
sau nm 2005

12
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Quarterly
(Quý)
yyyy:q
Start: 1991:1
End: 2005:4
60 quan sát theo quý, t quý 1
nm 1991 đn quý 4 nm 2005

Monthly
(Tháng)
yyyy:mm
Start: 1991:01
End: 2005:12
180 quan sát theo tháng, t
tháng 1 nm 1991 đn tháng
12 nm 2005
Weekly
(Tun)
mm/dd/yyyy
Start: 01/01/2008
End: 12/01/2008
49 quan sát theo tun, t tun
có ngày 1 tháng 1 nm 2008
đn tun có ngày 1 tháng 12
nm 2008
Daily [5day]
(Ngày: tun 5
ngày)
mm/dd/yyyy
Start: 11/12/2008
End: 12/11/2008
22 quan sát theo ngày, t ngày
12 tháng 11 nm 08 đn ngày
11 tháng 12 nm 08, không có
ngày cui tun
Daily [7day]
(Ngày: tun 7
ngày)

mm/dd/yyyy
Start: 11/12/2008
End: 12/11/2008
29 quan sát theo ngày, t ngày
12 tháng 11 nm 08 đn ngày
11 tháng 12 nm 08, có ngày
cui tun
Undated or
Irregular
(Quy tc khác)
Start: 1
Start: 30
30 quan sát không theo thi
gian, hoc theo thi gian
nhng quy tc khác

- Vi tn sut theo thi gian, riêng s liu trong giai đon 1930 –
2029, thì s ch Nm có th dùng bi hai ch s, ví d 67 đc
hiu là 1967, hoc 12 đc hiu là 2012, vi giai đon khác bt
buc phi đ 4 ch s.
- S ch Ngày, Tháng vi giá tr nh hn 10 có th ch dùng mt ch
s, ví d s liu tháng, 2000:1 và 2001:01 là nh nhau.
- Vi s liu tn sut theo Ngày, Tun, Eviews ngm đnh s dng
quy c ca M, là Tháng/Ngày/Nm (mm/dd/yyyy). Có th thay

13
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
đi th t này sang quy c châu Âu là Ngày/Tháng/Nm bng
cách chn Option > Frequency Conversion – Dates >.
- Vi s liu theo Tun, quan sát đu tiên và cui cùng s là tun có

cha ngày nhp vào, và ly ngày đó làm đi din cho tun. Các
quan sát s ly ngày có cùng Th vi quan sát đu tiên làm đi
din. Ví d nu quan sát đu tiên là 1/1/2008, thì toàn b tun t
30/12/2007 đn 5/1/2008 ly ngày 1/1/2008 làm đi din, và đi
din cho tun t 6/1/08 – 12/1/08 s ly ngày 8/1 làm đi din.
- Vi s liu Ngày tính cho tun 5 ngày, nu thi đim bt đu ri
vào ngày cui tun, thì quan sát đu tiên s bt đu t Th Hai ca
tun tip theo; và nu thi đim cui cùng ri vào ngày cui tun,
thì quan sát cui cùng s kt thúc  Th Sáu ca tun trc đó.
- Tn sut Undated dùng cho s liu không thuc các trng hp
trên; nh tn sut theo gi, theo phiên, s liu chéo, s liu hn
hp.
Vi b s liu ví d trên ca Vit Nam, tn sut ca các bin là theo
nm, t 1994 đn 2005.

,
Frequency: ́ Annual → Start date: 1995 → End date: 2005 : m
ca s Workfile
Ca s [Workfile] là ca s qun lý vic nhp, lu, x lý s liu.
Trong ca s Workfile ch có hai bin là các h s C và phn d
Resid. Cn to hai bin s mi và nhp s liu.

, Ti ca s [Eviews], chn Quick → Empty Group (Edit Series)
M ca s [Group]
,
Chn ô đu tiên bên phi ô obs, nhp tên bin là X, các ô bên di
t đng chuyn thành NA, nhp các giá tr ca bin X ng vi các
nm. Tip tc vi ct bin Y.
Ti ca s [Workfile], biu tng ca hai bin X và Y xut hin.

14
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD

Nhp nhãn bin

Hai bin X và Y đã nhp cha có nhãn, cn nhp nhãn đ chú thích ý
ngha ca các bin.
,
Ti ca s [Workfile], nhn chut đúp vào bin X, m ca s
[Series: X] chn Name, m ca s [Object Name]



Trong ca s này, ô trng  trên cho phép thay đi tên bin, ô trng
bên di đ nhp nhãn bin. Vi ví d đang xét, nhãn cho bin X là
Gross National Investment.
Tng t, có th nhp nhãn cho bin Y là Gross Domestic Products.
2.2 Sa đi s liu và lu s liu
Trng hp cn sa đi s liu, ví d bin X có th thc hin theo
trình t:
,
Chn bin X, m ca s [Series: X], chn nút Edit+/- và thay đi
các giá tr cn thit.

15
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
S liu đã nhp có th lu li di dng tp chuyên dng ca Eviews,
đ có th m và s dng khi cn thit.

,

Ti ca s [Eviews] Chn File → Save (hoc Save as)
ö Ca s [SaveAs] : Chn v trí và tên tp.
Các tp có đuôi ngm đnh là .wf1.

S liu đã nhp  phn 2.1 là s liu thô.  thy đc rõ hn các
thông tin cha đng trong các bin đó, cn thc hin tính các thng kê
vi tng bin, xem xét tng quan, đ th mô t v các bin và mi
liên h gia chúng.
2.3 V đ th
Mô t s liu qua đ th và các thng kê đc trng c bn là x lý ban
đu cn thit đi vi các bin s.
,
Chn X và Y, m ca s [Group]

V đ th các bin theo quan sát
,
[Group] View → Graph → Line
Kt qu cho đ th đng ca X và Y theo quan sát (theo thi gian)
trên cùng mt h ta đ

16
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD


Có th chn các loi đ th khác: Bar, Spike (đ th ct).

 v đ th ca hai bin theo nhau, mi bin trên mt trc ta đ, la
chn:
,
[Group] View → Graph → Scatter → Simple Scatter

Kt qu cho đ th đim ca bin Y trên trc tung và X trên trc
hoành. Khi không có la chn đc yêu cu, Eviews ngm đnh bin
xp sau nm trên trc tung, bin xp trc nm  trc hoành.

Qua đ th đim, có th thy xu th khá rõ gia Y và X, có th xác
đnh đc hình nh ca đng hi quy bng cách chn:
,
[Group] View → Graph → Scatter → Scatter with Regression
Ca s [Global Fit Option], nu không đnh dng đc bit, chn OK,
kt qu là đ th đim vi đng hi quy


17
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD


Các la chn khác cho phép v đ th theo các dng khác nhau. Các đ
th s t đông điu chnh đ khít vi kích thc ca s [Group].

Lu đ th
Có th lu đ th đ chèn vào các chng trình son tho vn bn
,
Ti ca s [Group] có đ th, nhn t hp phím Ctrl+C, m ca s
[Graph Metafile], chn OK, m vn bn và nhn Ctrl+V đ dán đ th
đã lu.

Thay đi đnh dng đ th:
,
Ti ca s [Group] có đ th, chn Freeze, m ca s [Graph].
Vi la chn [Graph] Proc → Options : ca s [Graph Option] vi

các la chn cho đnh dng.
[Graph] Proc → Add text: Thêm dòng ch vào đ th
[Graph] Proc → Save Graph: lu đ th đ chèn vào vn bn
[Graph] Name: lu đ th di dng mt ch th, đt tên.
Ngoài ra còn nhiu la chn khác vi đ th


18
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Bên cnh cách chn v đ th t ca s [Graph], có th có cách khác
đ v đ th:
Ca s [Eviews] Quick → Graph: chn loi đ th, và th t ca các
bin đ v đ th.

V đ th trên nhiu h ta đ
Khi mun v đ th cho mi bin trên mt h ta đ riêng, chn:
,
[Group] Multiple Graphs.
2.4 Thng kê mô t
Các thng kê mô t v các bin và tng quan gia các bin là nhng
thông tin c bn đ đánh giá v bin.

Thng kê mô t ca các bin
,
Ca s [Group] View → Descriptive Stats → Common Sample
X Y
Trung bình
Mean 112.7500 274.3333
Trung v
Median 97.00000 265.0000

Ti đa
Maximum 195.0000 393.0000
Ti thiu
Minimum 53.00000 179.0000
 lch chun
Std. Dev. 51.36523 66.98213
H s bt đi xng
Skewness 0.402047 0.304621
H s nhn
Kurtosis 1.666396 2.030123


Thng kê JB
Jarque-Bera 1.212534 0.655918
Mc xác sut
Probability 0.545383 0.720393


Tng
Sum 1353.000 3292.000
Tng bình phng chênh lch
Sum Sq. Dev. 29022.25 49352.67


S quan sát
Observations 12 12

Thng kê JB và Mc xác sut (P-value) dùng đ kim đnh v cp gi
thuyt vi tng bin:

19
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
H
0
: bin phân phi theo quy lut Chun
H
1
: bin không phân phi theo quy lut Chun

H s tng quan
,
[Group] View → Correlations → Common Sample
Kt qu:
X Y
X 1.000000 0.982533
Y 0.982533 1.000000

Phng sai - hip phng sai
,
[Group] View → Covariances → Common Sample
Kt qu:
X Y
X 2418.521 3098.750
Y 3098.750 4112.722

Kim đnh so sánh các bin
Kim đnh so sánh trung bình, trung v, phng sai ca hai bin
,
[Group] View → Test of Equality, m ca s [Test Between
Series].

Có ba la chn kim đnh
Kim đnh s bng nhau ca hai trung bình: Mean
Test for Equality of Means Between Series
Sample: 1994 2005
Included observations: 12
Method df Value Probability
t-test 22 6.631244 0.0000
Anova F-statistic (1, 22) 43.97339 0.0000

Kim đnh s bng nhau ca hai phng sai: Variance
Test for Equality of Variances Between Series
Sample: 1994 2005
Included observations: 12

20
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Method df Value Probability
F-test (11, 11) 1.700511 0.3921
Siegel-Tukey 0.086621 0.9310
Bartlett 1 0.732933 0.3919
Levene (1, 22) 0.686207 0.4164
Brown-Forsythe (1, 22) 0.562284 0.4613

Các phân tích thng kê ca các kim đnh đc cho trong các thông tin
bên di mi kim đnh.
2.3 t bin mi
Bên cnh các bin đã nhp s liu là X và Y, có th đt các bin mi
t các bin đã có hoc nhp bin s mi. Có mt s cách nhp bin
mi có tác dng tng đng.
Ví d: cn đt bin mi Z = Y – X

,
[Eviews] Quick → Generates Series: m ca s [Generate Series by
Equation]
Ti ô Enter Equation gõ: Z = Y – X
Ti ô Sample, ngm đnh mu mà lnh đt bin có tác dng là toàn b.
Khi cn có th thay đi mu này. Nhn OK đ chp nhn.

Khi không cn thay đi mu, có th s dng lnh trong Ca s lnh.
,
[Ca s lnh] GENR Z = Y – X
Bin Z đc to ra nm trong ca s [Workfile].

Các hàm và lnh c bn

Ngoài các phép toán c bn: cng [+], tr [–], nhân [*], chia [/], ly
tha [^], các hàm c bn ca Eviews nh sau:


21
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Tên Ý ngha Ví d Kt qu
LOG
Logarit c s t
nhiên
LX = LOG(X)
ln( )
ii
LX X
=

EXP
Ly tha c s
t nhiên
EX = EXP(X)
i
X
i
EX e=

ABS Giá tr tuyt đi AX = ABS(X)
||
ii
AX X
=

SIN Hàm sin SINX = SIN(X)
sin( )
ii
SINX X
=

COS Hàm cosin COSX = COS(X)
cos( )
ii
COSX X
=

(-J) Tr bc J X4 = X(-4)
4

4
ii
X
X
−
=

D(X) Sai phân bc 1 DX = D(X)
1iii
DX X X
−
=
−


t bin xu th thi gian
,
[Ca s lnh] GENR T = TREND( )
Kt qu cho bin T nhn giá tr 0, 1, 2… phn ánh xu th ca thi gian
tng dn theo các quan sát.



22
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
§ 3 C LNG MÔ HÌNH HI QUY N
(Tip theo § 2)

Vi b s liu t bài 2, nhn xét qua đ th gia Y và X, thy gia hai
bin có xu th tuyn tính khá rõ, h s tng quan gia hai bin bng

0,982533 khá ln, do đó có th xác đnh mt mô hình hi quy trong đó
Tng sn phm trong nc (Y) ph thuc vào Tng đu t quc gia
(X) có dng tuyn tính vi hai h s.

Hàm hi quy tng th PRF:

12
(/ )
tt
EY X X
β
β
=
+
Dng ngu nhiên
12t
YX
tt
u
β
β
=
++

Mô hình (3.1)
Nu xét bin hng s C luôn bng 1, có th vit mô hình (3.1):

12ttt
YCX
t

u
β
β
=
++
Vi mu kích thc là 10 gm 10 quan sát đã nhp, hàm hi quy mu
SRF có dng:
12
ˆˆ
ˆ
tt
YX
ββ
=+

12
ˆˆ
tt
YX
ββ
t
e
=
++

Dùng phng pháp Bình phng nh nht (Least Squares - LS) vi b
s liu đã nhp, tính toán các c lng, và các thng kê cn thit
dành cho phân tích.
3.1 c lng mô hình
,

[Eviews] Quick → Estimate Equation
(Ngoài ra còn 4 cách khác, đc đ cp sau)
Ca s đnh dng phng trình xut hin.

23
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Ca s [Equation Specification] gm ô khai báo phng trình hi quy,
phng pháp c lng, mu đ c lng.

Khai báo
p
hn
g
t
r
ình hi
q
u
y

Vi mô hình hi quy Y theo X có h s chn, có hai kiu khai báo:
Kiu 1: Y = C(1) + C(2)*X
Kiu 2: Y C X
S dng kiu khai báo th hai, phng pháp LS – bình phng nh
nht, mu 1994 – 2005, đc kt qu  ca s [Equation]

Dependent Variable: Y
Method: Least Squares
Date: … Time: …
Sample: 1994 2005

Included observations: 12
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
C 129.8715 9.439523 13.75826 0.0000
X 1.281258 0.076739 16.69636 0.0000
R-squared 0.965370 Mean dependent var 274.3333
Adjusted R-squared 0.961907 S.D. dependent var 66.98213
S.E. of regression 13.07316 Akaike info criterion 8.130011
Sum squared resid 1709.075 Schwarz criterion 8.210829
Log likelihood -46.78007 F-statistic 278.7683
Durbin-Watson stat 1.035566 Prob(F-statistic) 0.000000


24
HNG DN THC HÀNH EVIEWS 4 - BÙI DNG HI - KHOA TOÁN KINH T - HKTQD
Nu s dng cách khai báo th nht: Y = C(1) + C(2)*X thì kt qu
ch khác phn th hin các h s nh sau
Y = C(1) + C(2)*X
Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
C(1) 129.8715 9.439523 13.75826 0.0000
C(2) 1.281258 0.076739 16.69636 0.0000
Các thông tin khác vn gi nguyên

Bên cnh Cách 1 [Eviews] Quick → Estimate Equation nh trên, còn
mt s cách sau:
Cách 2: [Eviews] Objects → New Object → Equation → OK
Cách 3: Chn X, Y thành ca s [Group] Procs → Make Equation
Cách 4: Chn X và Y, nhn chut phi → Open → As Equation
Cách 5: [Ca s lnh] LS Y C X
Cách s dng lnh LS Y C X là đn gin nht, s đc s dng trong
các phn sau.

Các kiu th hin kt qu hi quy
,
[Equation] View → Representations : đc các kt qu

Estimation Command:
=====================
LS Y C X

Câu lnh đ c lng
(vit trong ca s lnh)
Estimation Equation:
=====================
Y = C(1) + C(2)*X

Phng trình hi quy
Substituted Coefficients:
=====================
Y = 129.8714549 + 1.281258345*X
Kt qu c lng


, [Equation] View → Estimation Output : bng kt qu chi tit

25