Tiền tệ ngân hàng

TIỀN TỆ NGÂN HÀNG
SỐ tín chỉ: 02
GV: NGUYỄN KIM THOA
NỘI DUNG HỌC PHẦN
Chương 1 : Đại cương về tiền tệ
Chương 2 : Hệ thống ngân hàng
Chương 3 : Đại cương về tín dụng
Chương 4 : Thị trường tài chính
Chương 5 : Tổ chức và hoạt động của
ngân hàng thương mại
Chương 6 : Hoạt động huy động vốn
NỘI DUNG HỌC PHẦN
Chương 7 : Hoạt động cấp tín dụng
Chương 8 : Hoạt động thanh toán qua ngân
hàng
Chương 9 : Hoạt động kinh doanh ngoại tệ
của ngân hàng
Chương 10: Ngân hàng trung ương và
nghiệp vụ phát hành tiền
Chương 11: Lạm phát
Chương 12: Chính sách tiền tệ quốc gia.
TÀI LIỆU HỌC TẬP
- TS. Nguyễn Minh Kiều, Tiền tệ ngân hàng, NXB
Thống kê, năm 2006.
- GS. TS. Dương Thị Bình Minh – TS. Sử Đình
Thành, Lý thuyết tài chính tiền tệ, NXB Thống
kê, 2004 .
PGS. TS. Sử Đình Thành – TS. Vũ Thị Minh Hằng,
Nhập môn Tài chính – Tiền tệ, NXB ĐH Quốc Gia
TP. HCM, năm 2006.
- Tất cả các tài liệu có liên quan đến môn học.

TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ
1. Điểm đánh giá quá trình
: trọng số 40%
+ Kiểm tra thường xuyên

+ Thảo luận và làm bài tập

+ Thi giữa học phần
2. Điểm kết thúc học phần: trọng số 60%

THI KẾT THÚC HỌC PHẦN

HÌNH THỨC: Trắc nghiệm

THỜI GIAN: 60 phút

Không sử dụng tài liệu
7
CHƯƠNG I
ĐẠI CƯƠNG VỀ TIỀN TỆ
8
CHƯƠNG I: ĐẠI CƯƠNG VỀ TIỀN TỆ
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN TỆ
II. CÁC HÌNH THÁI CỦA TIỀN TỆ
III. CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
IV. HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ
9
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
1. Vai trò của tiền tệ

* Giai đoạn đầu (phái trọng thương):
Tiền đồng nghĩa với sự giàu có

* Giai đoạn thứ hai (Phái trọng nông):
Tiền chỉ là một thứ hư tưởng
* Giai đoạn thứ ba (đầu thế kỷ 19):
- Tiền tệ đóng vai trò quan trọng với sự
phát triển của nền kinh tế
- Là động lực thúc đẩy nền KT phát triển.
10
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
2. Chức năng của tiền tệ
a/ Thước đo giá trị
1 mét vải = 50.000 đ
1 chiếc xe = 10.000.000 đ
Đơn vị tiền tệ quốc gia được xác định thông
qua 2 yếu tố:
- Tên gọi của đơn vị tiền tệ
- Hàm lượng kim loại quy định trong đơn vị
tiền tệ đó.
11
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
2. Chức năng của tiền tệ
a/ Thước đo giá trị
Để làm tốt chức năng đo lường giá trị thì
đơn vị tiền tệ của một quốc gia phải:
-
Có giá trị nội tại của nó

-
Giá trị của đơn vị tiền tệ phải ổn định.
12
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
2. Chức năng của tiền tệ
b/ Phương tiện trao đổi
Tiền làm trung gian trong trao đổi:

H – T – H
’
→
Khiến cho quá trình mua và bán có thể
tách rời nhau về không gian và thời gian.
13
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
2. Chức năng của tiền tệ
b/ Phương tiện trao đổi
Điều kiện để tiền tệ thực hiện tốt chức năng
trung gian trao đổi:
-
Sức mua của nó phải ổn định
-
Số lượng tiền tệ phải được cung ứng đầy
đủ
-
Cơ cấu tiền phải hợp lý.
14
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN

TỆ
2. Chức năng của tiền tệ
c/ Phương tiện tích lũy
Ưu điểm của tích lũy bằng tiền so với tích
lũy bằng hiện vật:
-
Dễ cất giữ và bảo quản
-
Có thể sinh lợi
-
Dễ dàng huy động vào thanh toán khi
cần.
15
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
2. Chức năng của tiền tệ
d/ Phương tiện thanh toán
Nhờ có chức năng thanh toán, quan hệ tín
dụng có thể thực hiện được dưới hình thái
tiền tệ và dễ dàng thỏa thuận giao dịch
hơn là dưới hình thái hiện vật.
16
I. VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN
TỆ
3. Khái niệm tiền tệ
Hàng hóa nào thực hiện
được các chức năng:
-
Thước đo giá trị
-

Phương tiện trao đổi
-
Phương tiện tích lũy
-
Phương tiện thanh toán
⇒ Tiền tệ
17
II. CÁC HÌNH THÁI TIỀN TỆ
1. HÓA TỆ
2. TÍN TỆ
3. BÚT TỆ
4. TIỀN ĐIỆN
TỬ
KHÔNG KIM LOẠI
KIM LOẠI
TIỀN KIM
LOẠI
TIỀN GIẤY
Khả hoán
Bất khả hoán
18
III. CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
1. Khái niệm chế độ tiền tệ
Là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ của
một quốc gia được xác định bằng luật
pháp dựa trên một căn bản nhất định
Căn bản là bản vị tiền tệ: là cái mà người
ta dựa vào đó để định nghĩa đơn vị tiền
tệ
Bản vị tiền tệ: hàng hóa, bạc, vàng, ngoại

tệ.
19
III. CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
2. Chế độ đơn bản vị bạc và chế độ đơn
bản vị vàng
-
Đơn vị tiền tệ được định nghĩa theo bạc
hoặc vàng
-
Tự do đem bạc, vàng đổi lấy tiền cho lưu
hành
-
Tự do đem tiền đổi lấy bạc, vàng
-
Bạc, vàng tư do lưu thông ra nước ngoài
và ngược lại
-
Giá trị ghi trên đồng tiền bằng đúng kim
loại đúc thành tiền.
20
III. CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
3. Chế độ song bản vị
Bạc và vàng đều được sử dụng làm tiền tệ
lưu hành song song nhau, đều có giá trị
thanh toán theo một tương quan do nhà
nước ấn định
-
Tự do đem vàng, bạc đổi lấy tiền
-
Có tỷ lệ tương quan pháp định cố định

giữa giá trị của vàng và giá trị của bạc
-
Cả vàng và bạc đều có giá trị thanh toán
như nhau.
21
III. CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
4. Chế độ bản vị ngoại tệ
Là chế độ tiền tệ trong đó đơn vị tiền tệ của
một quốc gia nào đó được định nghĩa theo
một ngoại tệ nhất định
-
Xu hướng sử dụng ngoại tệ trong thanh
toán quốc tế thay cho vàng
-
Hình thành các khu vực tiền tệ: đồng
bảng Anh, đồng dollar Mỹ, đồng franc
Pháp.
22
IV. HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ
1. Vàng
-
Đóng vai trò quan trọng trong hệ thống
tiền tệ quốc tế trước những năm 1930, vì:
+ Bền, dễ cất trữ, dễ di chuyển
+ Dễ chấp nhận
+ Dễ phân chia thành đơn vị
+ Có sức mua đảm bảo và ổn định lâu dài
- Các nước cam kết giữ vững giá trị đồng
tiền so với vàng.
23

IV. HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ
1. Vàng
- Dần mất đi địa vị quan trọng, các nước
chuyển sang sử dụng ngoại tệ trong hệ
thống tiền tệ quốc tế
+ Khối lượng vàng sản xuất bị hạn chế
+ Bất tiện trong vận chuyển, bảo quản
+ Sự xuất hiện của các khu vực tiền tệ.
24
IV. HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ
2. Ngoại tệ
Để trở thành tiền tệ trong giao dịch quốc tế:
-
Quốc gia phải chiếm tỷ trọng lớn trong
mậu dịch quốc tế
-
Phải có thị trường tài chính phát triển
-
Đồng tiền phải có sức mua ổn định và tỷ
giá hối đoái ổn định
Trước thế chiến thứ II: bảng Anh
Sau thế chiến thứ II: dollar Mỹ.
25
* Hệ thống tiền tệ theo Thỏa ước
Bretton Woods (1946 – 1971):
-
Các nước cam kết duy trì tỷ giá cố định
đồng tiền nước mình so với dollar Mỹ
-
Giá vàng cố định: 35 USD/ounce

-
Sự ổn định tỷ giá, loại bỏ sự bất ổn trong
giao dịch buôn bán và đầu tư quốc tế
Sau 25 năm, hệ thống tiền tệ theo thỏa ước
Bretton Woods sụp đổ do Mỹ không duy
trì được sự ổn định giá vàng.