Bài giảng Quản trị học: Chương 3 - Phạm Văn Nam

1/15/2013 10:35:31 AM
1
CHƢƠNG 3
MÔI TRƢỜNG QUẢN TRỊ
Học xong chương này, sinh viên có thể :
1. Hiểu rõ khái niệm và phân biệt được các
cấp môi trường của một tổ chức
2. Nhận thức được tầm quan trọng của các
yếu tố môi trường trong quản trị
3. Xác định đựơc các yếu tố môi trường ảnh
hưởng đến quyết định quản trị
4. Có kỹ năng nhận diện và phân tích các yếu
tố môi trường trong quản trị
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:35:40 AM 2
3.1 Khái niệm môi trƣờng
Vấn đề
 Khủng hoảng tài chính ở Mỹ có tác động đến Việt
Nam không?
 Khi quản trị một tổ chức ở Hà Nội và một tổ chức ở
Cần Thơ có khác nhau không?
 Khi trong doanh nghiệp xuất hiện các nhân viên
mới người nước ngoài thì quản trị có sự thay đổi và
điều chỉnh không?
 CHUYỆN GÌ XẢY RA ?
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:35:58 AM 3
 Môi trường là toàn bộ những yếu tố (lực lượng và
thể chế) tác động và ảnh hưởng đến hoạt động và
kết quả hoạt động của một tổ chức (doanh nghiệp)
 Lực lượng : sức mạnh mang tính qui luật (kinh tế/

xã hội/ tự nhiên)
 Thể chế : tác động chủ quan của con người (luật
lệ/ qui định/ )

Tại sao phải nghiên cứu môi trường?
3.1 Khái niệm môi trƣờng
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:35:59 AM 4
3.1 Khái niệm môi trƣờng
Nghiên cứu môi trường trên 2 phương diện
 Tĩnh : kết cấu và tác động của từng yếu tố môi
trường lên doanh nghiệp
 Động : xu hướng vận động và liên kết của các yếu
tố theo thời gian và không gian
 Các yếu tố môi trường luôn có sự
chuyển hóa và ảnh hưởng lên nhau
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:00 AM 5
3.2 Phân loại môi trƣờng
Theo cấp độ ta có 3 lớp môi trường
1. Môi trường Vĩ mô (MT tổng quát, MT chung)
2. Môi trường vi mô (MT đặc thù, MT cạnh tranh)
3. Môi trường nội bộ (MT bên trong)
 Các yếu tố môi trường có sự tương tác
và ảnh hưởng lên nhau ra sao ?
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:01 AM 6
3.2 Phân loại môi trƣờng
MOÂI TRÖÔØNG VÓ MOÂ
MOÂI TRÖÔØNG VI MOÂ

MOÂI TRÖÔØNG
NOÄI BOÄ
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:02 AM 7
3.2 Phân loại môi trƣờng
Theo mức độ phức tạp ta có 4 loại
 Môi trường đơn giản ổn định
 Môi trường đơn giản năng động
 Môi trường phức tạp ổn định
 Môi trường phức tạp năng động
 Sử dụng 2 biến : số lượng yếu tố môi
trường & mức độ thay đổi của các yếu tố
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:03 AM 8
3.2 Phân loại môi trƣờng
Ổn định Năng động
Đơn giản
Đơn giản -
Ổn định
Đơn giản -
Năng động
Phức tạp
Phức tạp -
Ổn định
Phức tạp –
Năng động
Mức độ biến
động
Mức độ
phức tạp

PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:06 AM 9
3.3 Ảnh hƣởng cuả môi
trƣờng đến quản trị
 Mỗi tổ chức đều nằm trong một môi trường nhất
định và chịu sự tác động của các yếu tố của môi
trường đó.
 Môi trường vĩ mô ảnh hưởng đến xu thế phát triển
(mang tính tổng quát và dài hạn)
 Môi trường vi mô tác động đến tính chất cạnh tranh
của ngành hàng (thị trường)
 Môi trường nội bộ tạo ra những đặc trưng của
doanh nghiệp
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:07 AM 10
3.3 Ảnh hƣởng cuả môi
trƣờng đến quản trị
Lợi ích của việc nghiên cứu môi trường
 Giúp các nhà quản trị nhận diện trạng thái môi
trường
 Xác định những yếu tố và mức tác động, xu hướng
tác động
 Nhận diện những cơ hội/ đe dọa/ điểm mạnh/ yếu
 Đề ra những giải pháp & quyết định đúng đắn
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:07 AM 11
3.4 Môi trƣờng vĩ mô
 Môi trường vĩ mô là tất cả các yếu tố tác động lâu
dài và tổng quát đến các tổ chức, không phân biệt
bản chất của các tổ chức đó.

 Là những yếu tố mang tính khách quan đối với các
doanh nghiệp.
 Đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích nghi và tự điều
chỉnh cho phù hợp.
 Ảnh hưởng đến môi trường vi mô và môi trường
nội bộ.
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:08 AM 12
3.4 Môi trƣờng vĩ mô
Kinh tế
Xã hội
Tự nhiênCông nghệ
Chính trị
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:09 AM 13
3.4 Môi trƣờng vĩ mô
Yếu tố kinh tế
 Quan trọng và có ảnh hưởng lớn nhất trong môi
trường vĩ mô.
 Tác động theo những qui luật khách quan
 Có nhiều yếu tố : chu kỳ kinh tế; lạm phát; chính
sách phát triển; cơ cấu nền kinh tế; tốc độ phát
triển; GDP …
 xu hướng kinh tế của Việt nam ?
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:09 AM 14
3.4 Môi trƣờng vĩ mô
Yếu tố chính trị - luật pháp
 Tác động nhanh, thường sử dụng như những công
cụ điều tiết (chính sách nhà nước)

 Thường gắn liền với những tác động của kinh tế và
xã hội.
 Các yếu tố quan trọng : chính sách; luật lệ; thể chế
chính trị; hành chính ….
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:10 AM 15
3.5 Môi trƣờng vĩ mô
Văn hóa - xã hội
 Tác động chậm, chứa đựng những nguy cơ tiềm ẩn
 TẠI SAO ?
 Thường gắn liền với các yếu tố kinh tế.
 Đặc trưng dân cư, Tôn giáo, giai cấp; tính truyền
thống; giá trị văn hóa …
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:11 AM 16
3.5 Môi trƣờng vĩ mô
Tự nhiên – địa lý
 Ngày càng quan trọng và tác động mạnh đến hoạt
động của các tổ chức.
 Khái niệm ĐỊA - KINH TẾ; ĐỊA – CHÍNH TRỊ
 Khí hậu; thời tiết; giao thông vận tải; tài nguyên
thiên nhiên; …
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:12 AM 17
3.5 Môi trƣờng vĩ mô
Công nghệ - kỹ thuật
 Ngày càng phát triển nhanh chóng; là yếu tố có tốc
độ thay đổi và điều chỉnh nhanh nhất.
 Tác động mạnh đến chi phí & chất lượng
 Trình độ công nghệ; khả năng đầu tư sử dụng; thay

thế công nghệ …
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:13 AM 18
3.5 Môi trƣờng vi mô
 Môi trường này có tác động ảnh hưởng trực tiếp và
thường xuyên, đe dọa trực tiếp sự thành bại của
doanh nghiệp, mang tính đặc thù của từng ngành
và từng đơn vị.
 Đây là môi trường quyết định đến tính chất cạnh
tranh.
 Nghiên cứu môi trường vi mô nhằm xác định những
cơ hội và đe dọa của cạnh tranh.
 Sử dụng mô hình 5 áp lực của Porter
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:13 AM 19
3.5 Môi trƣờng vi mô
Nhà
Cung Ứng
Đối Thủ Mới
Tiềm Ẩn
Khách Hàng
Sản Phẩm
Thay Thế
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:14 AM 20
3.6 Môi trƣờng nội bộ
 Môi trường nội bộ là tất cả những yếu tố hình thành
trong tổ chức, tạo ra những đặc thù của tổ chức đó.
 Thể hiện qua những điểm mạnh và điểm yếu.
 Là những yếu tố doanh nghiệp chủ động điều tiết

để thích ứng với hoạt động.
 Môi trường nội bộ bao gồm cả các yếu tố vật chất
và phi vật chất.
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:15 AM 21
3.6 Môi trƣờng nội bộ
 Nhân lực
 Tài chính
 Kỹ thuật
 Trình độ tổ chức điều hành
 Khả năng sản xuất
 Trình độ marketing
 Văn hóa
 …

PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:16 AM 22
3.7 Kỹ thuật phân tích SWOT
 S (Strengths) : Các điểm mạnh.
 W (Weaknesses) : Các điểm yếu.
 O (Opportunities) : Các cơ hội.
 T (Threats) : Các nguy cơ.
 Là phương pháp liên kết các yếu tố
môi trường để xác định các phương án
thích hợp (các kịch bản có thể có)
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:18 AM 23
3.7 Kỹ thuật phân tích SWOT
SWOT
Cơ hội (O)

1
2
3
Nguy cơ (T)
1
2
3
Điểm mạnh (S)
1
2
3
Phương án SO Phương án ST
Điểm yếu (W)
1
2
3
Phương án WO Phương án WT
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:19 AM 24
3.7 Kỹ thuật phân tích SWOT
Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4
Liệt kê
các yếu
tố lên
trên ma
trận
Đưa ra
các ph án
- SO
- ST

- WO
- WT
Kết hợp
các
phương
án để xây
dựng kịch
bản
Chọn lựa
kịch bản
và xây
dựng
chiến
lược
PHẠM VĂN NAM - UEH
1/15/2013 10:36:20 AM 25
3.8 Câu hỏi ôn tập & thảo luận
1. Môi trƣờng quản trị là gì? Sự cần thiết
khách quan phải nghiên cứu môi trƣờng.
2. Mối quan hệ và sự tƣơng tác giữa các loại
môi trƣờng (tiếp cận theo cấp độ).
3. Phân biệt môi trƣờng vĩ mô và vi mô. Phân
tích những tác động của các môi trƣờng này
đến hoạt động quản trị.
4. Sự am hiểu hành vi và tâm lý nhân viên có
quan trọng trong quản trị không? Yếu tố
này thuộc môi trƣờng nào?
5. SWOT là gì? Điểm yếu của phƣơng pháp
này là gì?
PHẠM VĂN NAM - UEH