Bài sáng kiến kinh nghiệm giáo viên chủ nhiệm giỏi THCS điểm cao nhất

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài.
Trong công cuộc đổi mới đất nước, việc phát triển nguồn nhân lực có
đủ trình độ tri thức và phẩm chất đạo đức là trách nhiệm hết sức to lớn của
ngành giáo dục. Ở Điều 2, Luật Giáo dục năm 2005 của nước ta có ghi: “Mục
tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện, có đạo đức,
tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất
và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
Quốc”.
Do đó, giáo dục có vai trị quan trọng trong lịch sử của nhân loại nói
chung và của đất nước Việt Nam nói riêng. Tuy rằng việc chấn hưng nền giáo
dục Việt Nam đã được cải tiến và hoàn thiện như các nước trên Thế giới
nhưng chúng ta không thể không lo sự tụt hậu của nó nhất là trong giai đoạn
hiện nay, thực tiễn hàng ngày, hàng giờ cho thấy sự khó khăn, sút kém khó
đẩy lùi trong nền kinh tế - văn hóa - xã hội đang cần cảnh báo như: Chất
lượng dạy và học chưa đảm bảo, chưa đáp ứng nhu cầu của xã hội đặt ra, đạo
đức học sinh suy giảm, thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật ngày càng tăng.
Nguyên nhân thực tế của những hiện tượng trên là do: Công tác quản lý, sự
kết hợp giữa 3 mơi trường giáo dục “nhà trường - gia đình và xã hội” chưa
chặt chẽ, phụ huynh học sinh chưa quan tâm đến việc học của con, em mình,
cơ sở vật chất trường lớp còn thiếu, một bộ phận giáo viên chưa nhiệt tình
trong cơng tác giảng dạy, sự ân cần quan tâm đến các em cịn qua loa…Chính
vì thế mà dẫn đến những hiện tượng tiêu cực như: Học sinh thường đi học
sớm la cà ở các quán, các tiệm chơi Game, cúp tiết trốn học ngày càng nhiều,
tác phong không chuẩn mực, ngôn phong ứng xử thiếu tế nhị giữa học sinh
với học sinh và học sinh đối với giáo viên…Từ thực trạng đó cho thấy cơng
tác chủ nhiệm quyết định không nhỏ đến chất lượng dạy , học và phát triển
nhân cách cho học sinh . Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên

đã hồn thành tốt việc giảng dạy các bộ mơn và tổ chức giáo dục , rèn luyện
đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường, vai trò của người giáo viên
chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản
lí điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách
cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và
xã hội.
Là một giáo viên chủ nhiệm nhiều năm tôi hết sức quan tâm đến vấn
đề này. Tôi thường suy nghĩ làm thế nào để nâng cao hiệu quả của công tác
chủ nhiệm tại lớp mình? Làm sao cho các em được an tâm đạt kết quả tốt
trong học tập mà khơng gì khác hơn là thực hiện tốt công tác quản lý lớp chủ
nhiệm. Đó chính là lý do mà tơi chọn đề tài :“Nâng cao hiệu quả của công tác
chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ở Trường THCS ”
II. Mục đích viết sáng kiến :
Trong những năm thực hiện công tác giáo dục, bên cạnh làm cơng tác
giảng dạy chun mơn thì nhiều năm liền được phân công làm công tác chủ
nhiệm, trong năm học …........bản thân được phân công làm công tác chủ
nhiệm lớp 9, với kinh nghiệm thực tiễn cho thấy không phải chỉ có giảng dạy
về chun mơn là quan trọng mà cơng tác chủ nhiệm cũng đóng vai trị quan
trọng khơng kém; khơng những ngồi việc hồn thành các hồ sơ sổ sách,
thông báo thông tin quan trọng của Ban Giám hiệu, Đồn, Đội cho học sinh
mà cịn phải tìm hiểu tâm lý của các em, động viên khuyến khích khi các em
học tập sa sút, là người tư vấn cho các em khi gặp phải những chuyện buồn
trong gia đình, uốn nắn những biểu hiện hành vi sai lệch của các em, tận tình
giúp đỡ khi các em chưa biết chọn phương pháp nào để học tốt,.… Nhằm
hoàn thiện cho các em là một người cơng dân tốt, có đầy đủ tri thức, có bản
lĩnh chính trị vững vàng, có khả năng đề phòng và chống lại những âm mưu
diễn biến hịa bình của các thế lực thù địch đang nhắm vào lứa tuổi thanh,
thiếu niên bằng con đường văn hóa không lành mạnh, để đáp ứng nhu cầu xã
2/18

hội đặt ra trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Do đó, việc giữ vai trị làm
cơng tác chủ nhiệm không phải là một chuyện dễ làm. Muốn làm được điều
này thì bản thân giáo viên chủ nhiệm phải vững về chuyên môn, kiên định
mục tiêu lý tưởng của mình “yêu nghề, mến trẻ”, tận tâm, tận lực với cơng
việc, thân thiện với học sinh, tích cực năng nổ trong công tác. Tuy nhiên,
trong khi thực hiện công tác chủ nhiệm ngồi những thuận lợi thì bên cạnh đó
cũng gặp phải những khó khăn, vướng mắc.
Với tư cách là một người giáo viên, tôi luôn trăn trở làm sao để nâng
cao chất lượng của học sinh thông qua công tác chủ nhiệm ở Trường THCS .
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu :
1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng và thử nghiệm ở học sinh lớp chủ nhiệm .
Thực trạng dạy học lớp 9 Trường THCS .
Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học sinh về hai mặt
giáo dục trong công tác quản lý chủ nhiệm.
2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng về kết quả hai mặt giáo dục của học sinh và
thử nghiệm các biện pháp đề xuất ở Trường THCS .
3. Phương pháp nghiên cứu:
Nhóm các phương pháp nghiên cứu luận.
Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Một số phương pháp nghiên cứu khác.
VI. Kế hoạch thực hiện:
Thời gian : Bắt đầu từ
3/18


B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận:

Nghị quyết Trung ương 2 ngày 14 tháng 9 năm 2005, Đại hội đại biểu
toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX đã khẳng định một số vấn
đề chủ yếu: "Phát triển giáo dục đào tạo là một trong những động lực quan
trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hố hiện đại hoá, là điều kiện để phát
triển nguồn lực con người, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng cường
kinh tế nhanh và bền vững…"
Bộ Chính trị cũng đã đưa ra trong Kết luận số 242-TB/TƯ ngày
15/4/2009 là phấn đấu đến năm 2020 nước ta có một nền giáo dục tiên tiến,
mang đậm bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Để thực hiện
nhiệm vụ trên Bộ Chính trị đã đưa ra nhiệm vụ cho ngành giáo dục là: “Nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện, coi trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối
sống cho học sinh, sinh viên; mở rộng qui mô giáo dục hợp lý; đổi mới mạnh
mẽ quản lý nhà nước đối với giáo dục - đào tạo; xây dựng đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng, đáp ứng nhu cầu về chất lượng; tiếp
tục đổi mới chương trình, tạo chuyển biến mạnh mẽ về phương pháp giáo
dục; đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục; tăng cường hợp tác quốc tế về
giáo dục và đào tạo”. Do đó cơng tác giáo dục được Bộ Chính trị và tồn dân
coi đó là một sứ mạng của lịch sử. Nếu khơng có giáo dục thì con người sẽ tụt
hậu, đất nước kém phát triển, an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội thiếu ổn
định.
Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực hiện Nghị quyết
Trung ương 2, trong Kết luận số 242-TB/TƯ ngày 15/4/2009 của Bộ Chính
trị, đồng thời quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh vì một nền giáo dục của dân,
do dân và vì dân, ngành giáo dục đặt ra cho hệ thống giáo dục việc nâng cao
chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu cấp thiết cho những nhà quản
4/18


lý cũng như mỗi người giáo viên. Chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà

trường, phụ thuộc vào giờ lên lớp của từng cá nhân của mỗi giáo viên và công
tác quản lý của Lãnh đạo nhà trường và giáo viên chủ nhiệm. Do đó cơng tác
quản lý lớp chủ nhiệm phải được kiểm tra thường xuyên, kịp thời nhằm nắm
bắt được tình hình của lớp về học tập, tâm sinh lý của học sinh và từ đó đưa ra
những biện pháp hữu hiệu, giúp các em lĩnh hội được tri thức, tiến bộ trong
học tập, chuẩn mực ngôn phong, tác phong cho các em, để các em có đủ bản
lĩnh vượt qua khó khăn vươn lên trong cuộc sống, đáp ứng được nhu cầu của
xã hội đặt ra “vừa hồng, vừa chuyên”, nhằm phát triển đất nước tiến lên theo
con đường xã hội chủ nghĩa.
II. Thực trạng
1. Thuận lợi:
Được sự hỗ trợ của lãnh đạo nhà trường, tổ chuyên môn, các đồng
nghiệp vững về chuyên môn, đạo đức tác phong chuẩn mực, ln năng nổ
nhiệt tình sẵn sàng giúp đỡ khi tơi gặp khó khăn.
Bản thân có sức khỏe tốt, có nhiều năm kinh nghiệm trong cơng tác,
nắm được tình hình lớp ngay từ đầu năm học.
Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ đảm bảo tốt cho việc
thực hiện công tác giáo dục.
Các bậc phụ huynh học sinh của lớp chủ nhiệm ngày càng có trách
nhiệm hơn trong cơng tác giáo dục, quản lý chặt chẽ trong học tập cũng như
sinh hoạt hàng ngày của các em, hỗ trợ giúp đỡ nhà trường về mọi mặt để bộ
mặt giáo dục của nhà trường ngày càng đi lên.
Đa số học sinh ngoan hiền, chú ý đến việc học tập, biết sửa đổi khi
phạm sai lầm, chấp hành tốt nội quy trường, lớp.
2. Khó khăn:
5/18


Một số em có hồn cảnh kinh tế khó khăn, cha mẹ phải đi làm thuê,
làm mướn suốt ngày nên chưa quan tâm đến việc học của các em.Môi trường

xung quanh có rất nhiều tụ điểm vui chơi giải trí, nên một số học sinh đã bị
cuốn hút vào nơi đó và lãng qn việc học của mình. Hơn nữa, ở lứa tuổi này
tâm sinh lí của các em đang phát triển mạnh , các em ngày càng có nhiều nhu
cầu hiểu biết , tìm tịi , bắt chước , thích giao lưu , đua địi , thích khẳng định
mình ….trong khi kiến thức về xã hội , gia đình , sự hiểu biết về pháp luật
còn hạn chế , nên chiều hướng học sinh hư , lười học , bỏ giờ , trốn tiết , vi
phạm đạo đức ngày càng nhiều . Phụ huynh học sinh thiếu thông tin về kiến
thức xã hội, kiến thức nuôi dạy con, chưa tự giác, chủ động phối hợp với nhà
trường hoặc giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lý con em mình, chỉ khi nào
mời thì các bậc phụ huynh mới đến, đôi khi không đến.
Một số học sinh ngại lao động, thường xuyên đi học trễ, ăn mặc có
lúc chưa đúng theo nội qui nhà trường, chưa chú ý lắng nghe thầy cô giảng
bài, nghỉ học không lý do thỉnh thoảng chửi thề, nói tục, đánh nhau…
Kết quả học tập ở cuối năm học trước của lớp còn thấp.
Một số giáo viên trong Hội đồng sự phạm còn yếu tay nghề hoặc có
nhiều kinh nghiệm nhưng tiết dạy chưa chuẩn bị chu đáo, chỉ mang tính hình
thức, bài dạy chưa đào sâu kiến thức cho học sinh, quản lý học sinh trong tiết
dạy còn lỏng lẻo, chưa nghiêm túc nên dẫn đến các em chán học hay bỏ tiết.
Hơn nữa, công tác chủ nhiệm chủ yếu là kiêm nhiệm, thực tế hiện nay
chưa có một khóa đào tạo chính thức nào cho GVCN . Bản thân làm chủ
nhiệm chủ yếu bằng kinh nghiệm và học hỏi trao đổi với đồng nghiệp trong
nhà trường .
Tóm lại, trước những thực trạng trên thì bản thân là một giáo viên chủ
nhiệm tôi luôn trăn trở, suy nghĩ với phương pháp quản lý của mình như thế
nào để lớp chủ nhiệm ngày càng tiến bộ hơn, lớp luôn đạt là Chi đội vững
6/18


mạnh xuất sắc , học sinh của lớp đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học tập, giảm
đi những hành vi sai lệch vi phạm nội qui trường, lớp, bản thân các em ln

thấy an tồn và an tâm trong học tập, kết quả học tập ngày càng tiến bộ? Với
những trăn trở đó tơi đã đưa ra nhiều giải pháp để hồn thành được nhiệm vụ
và trách nhiệm của mình đối với lãnh đạo ngành cũng như lương tâm của một
nhà giáo, một sứ mệnh mà xã hội đã giao cho.
III. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
1. Xây dựng hình tượng, rèn luyện nhân cách của giáo viên:
Lao động của người giáo viên, lao động sư phạm là loại hình lao động
đặc biệt; đối tượng lao động của người giáo viên là con người, là thế hệ trẻ
đang lớn lên cùng với nhân cách của nó. Đối tượng này không phải là vật vô
tri, vô giác như tấm vải của người thợ may, viên gạch của người thợ hồ hay
khúc gỗ của người thợ mộc... mà là một con người rất nhạy cảm với những
tác động của môi trường bên ngồi theo hướng tích cực và cả hướng ngược
lại. Như vậy, người giáo viên phải nâng cao toàn bộ phẩm chất của người giáo
viên, tạo được hình tượng tốt đối với học sinh là một yêu cầu tất yếu khách
quan của xã hội như Mác đã nói: "Bản thân nhà giáo dục cũng phải được giáo
dục".
Một là, người giáo viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức tác
phong chuẩn mực, phải là người gương mẫu đi đầu trong cơng việc, lời nói
phải đi đơi với việc làm, phải có sức khỏe tốt, năng nổ nhiệt tình. Chấp hành
nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước, không vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục của người Việt Nam, là
một người có ích cho xã hội. Nói khơng với cái xấu, tội ác, thù hằn, hiềm
khích, ghen tị… đó là sự nêu gương để cho học sinh noi theo
Hai là, luôn luôn tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn, làm
sao để trở thành một kho tàng kiến thức để cho học sinh tìm hiểu và khai thác,
7/18


chính điều này sẽ giúp giáo viên tiếp cận học sinh dễ dàng hơn và tìm hiểu
tâm lý cũng như hoàn cảnh học sinh thuận lợi hơn.

Ba là, giáo viên chủ nhiệm phải có đức, điềm tĩnh, biết kiềm chế và
kiên nhẫn, mới có thể lựa chọn dùng các phương pháp giáo dục đúng đắn,
đừng thể hiện sự bực tức, có hành vi bạo lực là điều quan trọng, vì bạo lực sẽ
đẻ ra bạo lực. Học sinh sẽ dùng hành vi đó để hành xử tiếp với người khác,
hoặc ngay chính người giáo viên chủ nhiệm sẽ bị học sinh hành xử lại như
thế.
Bốn là, sẵn lòng giúp đỡ các em khi có hồn cảnh khó khăn. Sống với
một trái tim tràn ngập tình yêu thương sẽ giúp cho học sinh cảm thấy được là
có người ln quan tâm đến các em, lo lắng cho các em, là một hậu phương
tinh thần vững chắc để cho các em yêu đời và lạc quan hơn, có như thế sẽ là
một động lực thúc đẩy các em học tập tốt hơn.
Tóm lại, học sinh trong độ tuổi này phát triển, tâm sinh lý đang trong
q trình hồn thiện, trong đó, có những học sinh do hồn cảnh xuất thân, cá
tính đặc biệt, khó giáo dục nên gia đình phải hỗ trợ rất nhiều, giáo viên phải
hết sức kiên nhẫn. Giáo viên phải là tấm gương tốt để các em thấy hành vi
khơng đúng của mình, từ đó các em sẽ tự điều chỉnh và xóa dần đi những lệch
lạc của các em, các em sẽ chú tâm đến việc học nhiều hơn.
2. Tạo niềm tin đối với học sinh:
Ở lứa tuổi này các em thích làm cơng tác xã hội:
Có sức lực, đã hiểu biết nhiều, muốn làm được những công việc được
mọi người biết đến, nhất là những công việc cùng làm với người lớn.
Các em cho rằng công tác xã hội là việc làm của người lớn và có ý
nghĩa lớn lao. Do đó, được làm các cơng việc xã hội là thể hiện mình đã là
người lớn và muốn được thừa nhận mình là người lớn và ln địi hỏi sự
cơng bằng trong cơng việc, trong cách đối xử, do đó khi tiếp xúc với các em
8/18


1. Xây dựng hình tượng, rèn luyện nhân cách của giáo viên:
2. Tạo niềm tin đối với học sinh:

3. Tiếp cận và tìm hiểu hồn cảnh:
4. Tổ chức bộ máy quản lý chặt chẽ, có khoa học:
5. Biết lẵng nghe học sinh (là một nhà tư vấn tâm lý):
6. Dự giờ thăm lớp, tiếp xúc giáo viên bộ môn:
7. Tổ chức mơ hình “Đơi bạn cùng tiến”:
8. Tổ chức đối thoại trực tiếp:
9.
Phối
hợp
chặt
chẽ
với
phụ

huynh

học

sinh:

THƠNG TIN HỎI ĐÁP:
-------------------------Bạn cịn nhiều thắc mắc hoặc muốn tìm kiếm thêm nhiều tài liệu sáng kiến kinh
nghiệm mới mẻ khác của Trung tâm Best4Team
Liên hệ dịch vụ viết thuê sáng kiến kinh nghiệm
Hoặc qua SĐT Zalo: 091.552.1220 hoặc email: để hỗ
trợ ngay nhé!

9/18