hệ thống phương pháp kiểm toán và hồ sơ kiểm toán

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời mở đầu

Sau một thời gian học tập và nghiên cứu về kiểm toán, với lợng kiến thức về
lý thuyết tơng đối đầy đủ, mỗi sinh viên chúng ta cần tiến tới tìm hiểu sự vận dụng
những lý thuyết đó trong thực tế công việc tại các công ty kiểm toán. Gắn lý thuyết
với thực tế, so sánh giữa lý thuyết và thực tế, tìm hiểu việc áp dụng các chuẩn mực
kiểm toán quốc tế và chuẩn mực kiểm toán Việt Nam vào thực tiễn các cuộc kiểm
toán cụ thể nh thế nào việc đó sẽ giúp mỗi sinh viên củng cố đợc kiến thức, mở
rộng hiểu biết, linh hoạt hơn trong học tập và công tác sau này.
Để đáp ứng yêu cầu trên và cũng để có cơ hội để tìm hiểu sâu hơn về nghề
kiểm toán, đặc biệt là khi kiểm toán là một lĩnh vực vẫn còn hết sức mới mẻ, em đã
thực tập chuyên ngành tại Công ty Kiểm toán Việt Nam. Trong giai đoạn thực tập
tổng hợp, do mới bớc đầu tiếp cận và tìm hiểu hoạt động kiểm toán tại Công ty, báo
cáo thực tập tổng hợp chỉ đề cập tới đặc điểm chung về cơ cấu tổ chức, qui trình
hoạt động, hệ thống phơng pháp kiểm toán và hồ sơ kiểm toán chung của Công ty
Kiểm toán Việt Nam. Báo cáo thực tập tổng hợp đợc nghiên cứu dựa trên phép duy
vật biện chứng với cách thức tiếp cận trực tiếp thực tế các hoạt động của Công ty,
đồng thời sử dụng các sơ đồ, bảng biểu, đồ thị để trình bày các vấn đề nghiên cứu.
Báo cáo gồm những phần cơ bản sau :
Phần I : Một vài nét đặc trng về Công ty kiểm toán Việt Nam.
Phần II : Hệ thống phơng pháp kiểm toán và hồ sơ kiểm toán.
Em xin chân thành cảm ơn Công ty Kiểm toán Việt Nam - VACO đã tạo
điều kiện cho em thực tập và hoàn thành báo cáo thực tập tổng hợp này.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phần I : Một vài nét đặc tr ng về Công ty kiểm toán việt nam
I.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty:
I.1.1. Sự hình thành của Công ty :
Trớc thập kỷ 90 của thế kỷ 20, thuật ngữ kiểm toán còn hết sức mới lạ đối
với Việt Nam. Vào năm 1991, đợc phép của Hội đồng Bộ trởng (nay là Chính phủ),

Bộ trởng Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 165 TC/QĐ/TCCB ngày 13/05/1991 về
việc thành lập Công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO). Đây chính là sự kiện đánh
dấu sự ra đời và phát triển của ngành kiểm toán của Việt Nam, và Công ty Kiểm
toán Việt Nam trở thành công ty kiểm toán đầu tiên và lớn nhất của Việt Nam.
Công ty Kiểm toán Việt Nam là doanh nghiệp nhà nớc trực thuộc Bộ Tài
chính, hoạt động kinh doanh dịch vụ trong lĩnh kiểm toán và t vấn tài chính kế
toán, quản trị cho mọi loại hình doanh nghiệp trong cả nớc. Công ty có t cách pháp
nhân, có điều lệ tổ chức và hoạt động, có vốn và tài sản, chịu trách nhiệm đối với
các khoản nợ trong phạm vi số vốn do Công ty quản lý. Khi mới thành lập, VACO
chỉ có văn phòng chính tại Hà Nội với 3 cán bộ đầu tiên của Bộ Tài chính chuyển
sang. Vạn sự khởi đầu nan, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong những năm đầu,
nhng nhờ có sự phấn đấu, nỗ lực hết mình của các thành viên trong Công ty, VACO
ngày càng trởng thành và lớn mạnh.
I.1.2. Quá trình phát triển :
10 năm hoạt động và phát triển, VACO đã đạt đợc nhiều thành tựu, có những
bớc tiến vợt bậc, hoàn thành xuất sắc kế hoạch kinh doanh đề ra và trở thành lá cờ
đầu của ngành kiểm toán Việt Nam.
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
* Về tổ chức :
Chỉ sau 2 năm hoạt động, Công ty đã thành lập thêm các chi nhánh tại thành
phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hải Phòng. Hoạt động cung cấp dịch vụ của VACO
trải rộng trên cả 61 tỉnh thành của cả nớc. Năm 1995, theo chủ trơng của Bộ Tài
chính và nhu cầu mở rộng hoạt động, hai chi nhánh của VACO tại thành phố Hồ
Chí Minh và Đà Nẵng đã tách ra thành công ty độc lập. Chi nhánh VACO tại thành
phố Hồ Chí Minh đợc tái thành lập năm 1996 và không ngừng phát triển. Hiện nay
Công ty có Văn phòng chính đặt tại Số 8 Phạm Ngọc Thạch-Hà Nội, và hai chi
nhánh tại Hải Phòng và thành phố Hồ Chí Minh.
Tiếp theo sự ra đời của VACO, một số công ty kiểm toán độc lập khác của
Việt Nam cũng ra đời nh ASC, AFC VACO không chỉ hợp tác kinh doanh với

các công ty kiểm toán trong nớc mà đã sớm hòa nhập, hợp tác với tất cả các kiểm
toán lớn trên thế giới nhằm tiếp thu những kiến thức kiểm toán quốc tế cũng nh ph-
ơng pháp kỹ thuật, kinh nghiệm kiểm toán của thế giới. Từ năm 1993, VACO đã ký
kết hợp đồng hợp tác với Hãng Deloitte Touche Tohmatsu (DTT) - một trong
những hãng kiểm toán hàng đầu thế giới, và đến tháng 4 năm 1994 VACO đã liên
doanh với DTT để thành lập công ty liên doanh VACO-DTT. Ngày 1/10/1997, một
bộ phận của VACO đã đợc DTT công nhận là thành viên của Hãng. Việc VACO đ-
ợc công nhận là thành viên chính thức của Hãng Deloitte Touche Tohmatsu đã đa
VACO trở thành công ty kiểm toán đầu tiên của Việt Nam đạt trình độ quốc tế, mở
ra thời kỳ phát triển vợt bậc về chuyên môn nghề nghiệp của Công ty nói riêng và
của ngành kiểm toán độc lập ở Việt Nam nói chung.
* Về đội ngũ nhân viên và công tác đào tạo :
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Đội ngũ nhân viên của Công ty không ngừng phát triển cả về số lợng và chất
lợng. Với 3 cán bộ đầu tiên của Công ty khi mới thành lập thì nay VACO đã có hơn
320 nhân viên . 99% số nhân viên của Công ty có trình độ đại học và trên đại học,
60% số nhân viên sử dụng thành thạo ngoại ngữ trong công việc, 36% nhân viên đ-
ợc cấp chứng chỉ kiểm toán viên quốc gia (CPA), 40% số nhân viên đã đợc đào tạo
và khảo sát kế toán, kiểm toán ở nớc ngoài. Ngay từ ngày đầu thành lập, VACO
luôn đặt mục tiêu đào tạo và phát triển nhân viên là mục tiêu chiến lợc hàng đầu.
Với phơng châm Chất lợng nhân viên là chất lợng dịch vụ, từ năm 1997, Công ty
đã bắt đầu triển khai chiến lợc Quốc tế hóa đội nhũ nhân viên. Hiện tại, Công ty
có hơn 30 nhân viên chuyên nghiệp tham gia học chơng trình kiểm toán viên công
chứng Anh (ACCA), 7 cán bộ đang đợc đào tạo tại Mỹ.
Năng lực lãnh đạo của đội ngũ quản lý của VACO đã tạo cho Công ty một
sắc thái riêng biệt và nổi bật là năng động, sáng tạo, trẻ trung, đoàn kết. Đó là
một trong những bí quyết để Công ty có thể thu hút nhân tài, cạnh tranh với các
hãng kiểm toán quốc tế khác.
* Về khách hàng và doanh thu :

Trong 10 năm qua, Công ty đã thực hiện trên 5000 hợp đồng dịch vụ kiểm
toán, t vấn tài chính-kế toán cho mọi đối tợng khách hàng trong nớc và quốc tế.
Khách hàng của VACO là các doanh nghiệp Nhà nớc, các hợp đồng hợp tác kinh
doanh, các dự án quốc tế, doanh nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài Một số khách
hàng thờng xuyên của Công ty là : Tổng công ty Hàng không dân dụng Việt Nam
(Vietnam Airlines), Tổng công ty Điện lực Việt Nam (EVN), VietComBank,
Procter & Gamble (P&G), Khách sạn Thống Nhất Sem Metropole
Doanh thu của VACO cũng tăng không ngừng. Năm1991 tổng doanh thu
của Công ty mới đạt 260 triệu đồng, nhng với sự mở rộng lĩnh vực dịch vụ và khách
hàng, doanh thu của Công ty ngày càng tăng nhanh, đặc biệt là vài năm gần đây.
Năm 2000 doanh thu đạt 24 tỷ đồng, năm 2001 là 30,5 tỷ đồng. Cùng với sự tăng
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
lên của doanh thu, thu nhập bình quân của nhân viên trong Công ty cũng đợc nâng
dần lên 1,8 triệu đồng lên 2 triệu đồng, 2,2 triệu đồng một tháng.
Bảng biểu số 1: Doanh thu và số lợng nhân viên của VACO qua các năm
Năm 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Nhân viên
(ngời)
10 75 110 140 150 110 160 170 190 280 320
Doanh thu
(tỷ đồng)
0,63 0,96
1,59
2
3,98
4,85
6
5,5 9,07 17,5 21 24 30,5
* Về các loại hình dịch vụ :

Các loại hình dịch vụ của VACO ngày càng đợc mở rộng để đáp ứng nhu cầu
của khách hàng. Dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất của Công ty là kế toán Báo cáo tài
chính. Theo số liệu năm 2000, doanh thu từ dịch vụ kiểm toán BCTC chiếm 60%
trong tổng doanh thu từ các dịch vụ cung cấp, thì đến nay tỉ lệ này đã lên tới 71%.
Dịch vụ t vấn thuế đặc biệt đợc Công ty quan tâm và mở rộng phát triển. Cơ cấu
doanh thu theo loại hình dịch vụ của VACO đợc biểu hiện theo biểu đồ dới đây:
Với phơng châm hoạt động Vì sự thành công vợt bậc của khách hàng và
nhân viên của chúng tôi, Công ty Kiểm toán Việt Nam đã trở thành địa chỉ tin cậy
cho các doanh nghiệp muốn đợc kiểm toán và t vấn.
I.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của VACO:
Giám đốc đầu tiên của Công ty Kiểm toán Việt Nam là Ông Bùi Văn Mai,
hiện nay đang công tác tại Vụ Chế độ kế toán. Năm 1998, Bà Hà Thị Thu Thanh đ-
5
71%
20%
5%
4%
Kiểm toán BCTC
T| vấn thuế và tài chính
Kiểm toán XDCB
Các dịch vụ khác
Biểu đồ 1 : Cơ cấu doanh thu theo loại hình dịch vụ
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
ợc bổ nhiệm làm Giám đốc của Công ty. Cơ cấu bộ máy quản lý của Công ty từ khi
thành lập đến nay có nhiều thay đổi, hiện nay sơ đồ cơ cấu tổ chức hoạt động và
Ban quản lý của VACO nh sau (Xem sơ đồ 1 và 2).
VACO đợc chia làm 9 phòng, các phòng đợc phân công trách nhiệm công
việc theo từng loại hình khách hàng và loại dịch vụ.
Phòng nghiệp vụ I, II, III có nhiệm vụ thực hiện các cuộc kiểm toán cho các doanh
nghiệp nhà nớc, đặc biệt là các Tổng công ty 90, 91.

Phòng nghiệp vụ IV thực hiện kiểm toán các dự án đầu t nớc ngoài, các hợp đồng
hợp tác kinh doanh.
Phòng Đào tạo ngoài việc đào tạo nghiệp vụ cho những nhân viên mới và tổ chức
các khóa học nâng cao kiến thức cho cán bộ công nhân viên Công ty, Phòng cũng
thực hiện kiểm toán chung với các công ty kiểm toán khác cho các doanh nghiệp
thuộc lĩnh vực tài chính (các công ty bảo hiểm, các ngân hàng ) Phòng Dịch vụ
quốc tế (ISD), thực hiện các hợp đồng kiểm toán các doanh nghiệp có vốn đầu t nớc
ngoài dới tên của Hãng Deloitte Touche Tohmatsu.
Phòng T vấn và giải pháp tiến hành công việc t vấn cho khách hàng trên nhiều lĩnh
vực nh thuế, t vấn tài chính-kế toán, giải pháp quản lý, giải pháp hệ thống máy
tính
Phòng Kiểm toán xây dựng cơ bản chuyên kiểm toán các doanh nghiệp, dự án hoạt
động trong lĩnh vực xây dựng.
Phòng Hành chính tổng hợp đồng thời là phòng tài chính kế toán của Công ty, là
nơi quản lý nhân sự, các thủ tục hành chính, quản lý sổ sách kế toán của Công ty.
Các phòng nghiệp vụ đợc chuyên môn hóa nhng trong một số cuộc kiểm
toán lớn, có thể sử dụng nhân viên ở nhiều phòng cùng tham gia kiểm toán.
Sơ đồ 1 : Sơ đồ tổ chức hoạt động của VACO
6
ban Giám Đốc
chi bộ đảng, công đoàn
hội đồng
cố vấn dtt
hội đồng
cố vấn dtt
chi nhánh Tp hcm, hp
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Sơ đồ 2 : Bộ máy quản lý của VACO (từ 1/10/2001)
Phó GĐ
Nguyễn

Quốc Huy
Phó GĐ
Phạm Ngọc
Toản
Phó GĐ
Đặng Chí
Dũng
Phó GĐ
Trần Việt
Đức
Phó GĐ
Tạ Văn
Việt
KKT
Trịnh Thị
Hồng
Phòng NV II
Phòng NV IV
Phòng Kiểm
toán XDCB
Phòng NV I
Phòng NV III
Phòng T vấn Chi Nhánh
Hải Phòng
Kế toán
Nhân sự
Hành chínhTH
Theo quyết định thành lập Công ty, qui định về Giám đốc và bộ máy giúp
việc thì : Giám đốc là ngời đại diện toàn quyền của Công ty, chịu trách nhiệm trớc
Bộ trởng Bộ Tài chính và trớc pháp luật về toàn bộ hoạt động của Công ty. Giúp

việc cho Giám đốc là các Phó Giám đốc, mỗi Phó Giám đốc chịu trách nhiệm trớc
Giám đốc về hoạt động của phòng ban mình quản lý. Kế toán trởng giúp Giám đốc
chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác tài chính kế toán, kế toán trởng của Công ty
đồng thời là trởng phòng hành chính tổng hợp có nhiệm vụ quản lý cả về nhân sự
và các mặt hành chính khác của Công ty.
7
P
h
ò
n
g

d
ị
c
h

v
ụ

q
u
ố
c

t
ế
P
h
ò

n
g

đ
à
o

t
ạ
o
P
h
ò
n
g

t
$


v
ấ
n

v
à

g
i
ả

i


p
h
á
p
P
h
ò
n
g

n
g
h
i
ệ
p

v
ụ

i
P
h
ò
n
g

n
g
h
i
ệ
p

v
ụ

i
i
P
h
ò
n
g

n
g
h
i
ệ
p

v
ụ

i
i

i
P
h
ò
n
g

n
g
h
i
ệ
p

v
ụ

i
v
P
h
ò
n
g

k
i
ể
m

t
o
á
n

X
D
C
B
P
h
ò
n
g

h
à
n
h

c
h
í
n
h
-
t
.
h
ợ

p
b
ộ

p
h
ậ
n

t
h
ô
n
g

t
i
n
hội đồng
cố vấn
dtt
hội đồng
cố vấn
dtt
Giám Đốc
Bà Hà thu thanh
phòng ISD
chi nhánh tphcm
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Hội đồng t vấn Deloitte Touche Tohmastu bao gồm một số thành viên trong

Ban Giám đốc và các chuyên gia kiểm toán của Hãng DTT, có chức năng t vấn và
giám sát chất lợng dịch vụ kiểm toán, hỗ trợ hớng dẫn qui trình kiểm toán cho toàn
Công ty.
I.3. Tổ chức bộ máy kế toán :
Phòng Hành chính tổng hợp của Công ty đồng thời cũng là Phòng tài chính
kế toán. Bộ máy kế toán của Công ty gồm 5 ngời : 1 Kế toán trởng, 1 kế toán tổng
hợp, 1 kiểm toán thanh toán, 1 kế toán công nợ và tài sản, và 1 thủ quỹ. Các chi
nhánh của VACO hạch toán độc lập. Công ty sử dụng hình thức ghi sổ Chứng từ
ghi sổ cùng với phần mềm kế toán để hạch toán.
Phần II. Hệ thống ph ơng pháp kiểm toán as/2 và Hồ sơ kiểm toán :
II.1. Hệ thống ph ơng pháp kiểm toán AS/2:
Thời gian đầu khi mới thành lập, bởi kiểm toán là một nghề còn quá mới mẻ
đối với Việt Nam, thêm nữa, VACO lại là công ty kiểm toán trong nớc đầu tiên nên
Công ty cha có chơng trình kiểm toán của riêng mình. Mỗi thành viên của Công ty
đã miệt mài nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi phơng pháp kiểm toán của các Hãng kiểm
toán khác, xem xét sự phù hợp của các chơng trình đó với hệ thống luật pháp và
chế độ kế toán Việt Nam để xây dựng một chơng trình kiểm toán cho mình. Cùng
với sự trợ giúp của Hãng kiểm toán hàng đầu thế giới Deloitte Touche Tohmatsu,
VACO đã có đợc một qui trình kiểm toán hoàn hảo. Hệ thống phơng pháp kiểm
toán AS/2 mà VACO sử dụng là công cụ, phơng tiện kiểm toán tiên tiến nhất, nó có
hiệu quả trong việc giúp kiểm toán viên giảm nhẹ một phần công việc, tránh rủi ro
nghề nghiệp, đồng thời nâng cao năng lực hiểu biết và sự năng động của kiểm toán
viên.
Hệ thống phơng pháp kiểm toán AS/2 bao gồm : phơng pháp kiểm toán, hệ
thống hồ sơ kiểm toán và phần mềm kiểm toán. Nội dung bao trùm một cuộc kiểm
toán gồm có 4 phần : quản lý cuộc kiểm toán; đánh giá rủi ro cuộc kiểm toán; thực
8
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hiện theo chuẩn mực phục vụ khách hàng; lập, soát xét và kiểm soát hồ sơ giấy tờ
làm việc. (Sơ đồ 3)

Sơ đồ 3 : Nội dung bao trùm cuộc kiểm toán
Phần mềm kiểm toán AS/2 chứa đựng đầy đủ qui trình kiểm toán từ các bảng
câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát của khách hàng đến hệ thống hồ sơ kiểm toán.
Qui trình kiểm toán cụ thể của VACO đợc thể hiện trong Sơ đồ 4.
Sơ đồ 4 : Qui trình kiểm toán theo phơng pháp AS/2
9
Thực hiện theo các
chuẩn mực phục
vụ khách hàng
Soát xét, kiểm soát
giấy tờ làm việc
Quản lý cuộc
kiểm toán
Đánh giá rủi ro
cuộc kiểm toán
Quản lý cuộc kiểm toán
Đánh giá, kiểm soát và xử lý rủi ro cuộc kiểm toán
Lựa chọn nhóm kiểm toán
Thiết lập các điều khoản của hợp đồng kiểm toán
Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng
Tìm hiểu môi trờng kiểm soát
Tìm hiểu chu trình kiểm toán
Thực hiện các bớc phân tích tổng quát
Xác định mức độ trọng yếu
Xây dựng kế hoạch phục vụ và giao dịch khách hàng
Công việc
thực hiện
trớc kiểm
toán
Lập kế

hoạch
kiểm toán
tổng quát
Đánh giá rủi ro tiềm tàng và rủi ro tài khoản
Rủi ro chi tiết xác định đợc Rủi ro chi tiết không xác định đợc
Tin cậy vào hệ thống kiểm soát
Tin cậy vào hệ thống kiểm soát
Không tin cậy Không tin cậy Tin cậy Tin cậy
Tập
trung
toàn bộ
vào
kiểm tra
chi tiết
Xđịnh các b-
ớc KS có thể
làm giảm rủi
ro. Ktra chi
tiết ở mức độ
cơ bản
Ktra các bớc
KS để cminh độ
tin cậy vào hệ
thống kế toán.
Ktra chi tiết ở
mức độ cơ bản
Ktra các bớc KS
để xác định các
sai sót tiềm tàng
tơng ứng. Ktra

chi tiết mang
tính đại diện
Kiểm
tra chi
tiết ở
mức độ
trung
bình
Tổng hợp và liên kết với kế hoạch kiểm toán chi tiếtThực hiện các bớc kiểm tra chi tiết và đánh giá kết quả kiểm traThực hiện các bớc kiểm tra hệ thống và đánh giá
Thực hiện
kiểm toán
Thực hiện việc soát xét Báo cáo tài chínhSoát xét các sự kiện xảy ra sau ngày lập báo cáoThu thập giải trình của BGĐ khách hàngLập bảng tổng hợp kết quả kiểm toánLập báo cáo kiểm toánĐánh giá kết quả và chất lợng cuộc kiểm toán
Soát xét, kiểm
soát giấy tờ làm
Xây dựng kế
hoạch kiểm toán
quát
Các hoạt động
sau kiểm toán
Kết luận về
cuộc kiểm
toán và lập
báo cáo
Thực
hiện
các
chuẩn
mực
phục
vụ

khách
hàng
Đánh
giá và
quản
lý rủi
ro
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Qua sơ đồ 4, ta có thể thấy một cuộc kiểm toán luôn bao gồm 6 bớc cụ thể :
+ Công việc trớc kiểm toán
+ Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát
+ Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết
+ Thực hiện kế hoạch kiểm toán
+ Tổng hợp và lập báo cáo
+ Thực hiện công việc sau kiểm toán.
Trong từng bớc cụ thể của một cuộc kiểm toán, phơng pháp AS/2 đã đa ra
các thủ tục chi tiết hớng dẫn kiểm toán viên trong những trờng hợp khác nhau.
Trong bớc thực hiện công việc trớc kiểm toán, điều quan trọng nhất là đánh giá và
kiểm soát đợc rủi ro cuộc kiểm toán, từ đó đa ra kết luận có chấp nhận hợp đồng
kiểm toán hay không. Khi hợp đồng đã đợc ký kết, kế hoạch kiểm toán tổng quát
cần đợc lập, trong đó phải tìm hiểu đợc hoạt động kinh doanh cũng nh hệ thống
kiểm soát nội bộ của khách hàng, xác định mức độ trọng yếu để có thể xây dựng kế
hoạch phục vụ khách hàng phù hợp. Bớc tiếp theo là lập kế hoạch kiểm toán chi
tiết. Căn cứ vào độ tin cậy của hệ thống kiểm soát của khách hàng và kết quả việc
đánh giá rủi ro, kiểm toán viên đa ra các thủ tục kiểm tra chi tiết ở các mức độ khác
nhau.
Thực hiện kế hoạch kiểm toán là quá trình thực hiện các bớc kiểm tra chi
tiết, thu thập bằng chứng theo kế hoạch đã định, sau đó soát xét lại để đa ra Báo
cáo kiểm toán ở bớc thứ 5. Trớc khi phát hành Báo cáo kiểm toán, kiểm toán viên
cần kiểm tra lại các sự kiện xảy ra sau ngày lập Báo cáo tài chính và thu thập giải

trình của Ban Giám đốc. Bớc cuối cùng là đánh giá kết quả và chất lợng cuộc kiểm
toán.
10
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Xuyên suốt quá trình kiểm toán, phơng pháp kiểm toán AS/2 qui định phải
thực hiện 4 nội dung, nhiệm vụ quan trọng là : quản lý cuộc kiểm toán; đánh giá và
quản lý rủi ro nhằm hạn chế tối đa các sai sót; luôn tuân thủ các chuẩn mực phục
vụ khách hàng; thờng xuyên soát xét, kiểm tra, kiểm soát các giấy tờ làm việc, lập
giấy tờ làm việc theo mẫu chuẩn để thực hiện công việc có hiệu quả, thống nhất với
hồ sơ kiểm toán.
II.2. Hệ thống hồ sơ kiểm toán :
Mỗi cuộc kiểm toán hoàn thành, các giấy tờ tài liệu, báo cáo đều đợc hệ
thống và lu lại trong một tập hồ sơ. Mục đích của việc lập hồ sơ kiểm toán là để
làm căn cứ cho việc lập kế hoạch kiểm toán cho các năm tiếp theo (kiểm toán viên
tham khảo các thông tin có sẵn trong hồ sơ kiểm toán năm trớc). Hồ sơ kiểm toán
ghi chép những bằng chứng thu đợc và kết quả của các thử nghiệm nên là phơng
tiện để chứng minh cuộc kiểm toán đã đợc tiến hành theo đúng các chuẩn mực. Hồ
sơ kiểm toán còn là nguồn t liệu quan trọng làm cơ sở cho kết luận của kiểm toán
viên và cũng là căn cứ để giúp cấp lãnh đạo Công ty kiểm toán kiểm tra tính đúng
đắn của cuộc kiểm toán.
Hệ thống hồ sơ kiểm toán theo phơng pháp AS/2 gồm có 2 loại :
+ Hồ sơ kiểm toán thông minh
+ Hồ sơ kiểm toán thông thờng
II.2.1. Hồ sơ kiểm toán thông minh :
Hồ sơ kiểm toán thông minh là loại hồ sơ kiểm toán ngắn gọn, đợc rút ngắn
chỉ gồm các bớc quan trọng, nhằm tạo thời cơ cho cuộc kiểm toán đợc tiến hành
thuận lợi và nhanh chóng hơn. Lợi ích của hồ sơ kiểm toán thông minh là : rút ngắn
quá trình lập kế hoạch kiểm toán, có thể đa ra đợc các khả năng rủi ro ở các phần
hành khi lập kế hoạch kiểm toán, thiết lập đợc các giấy tờ làm việc cho phần kiểm
tra chi tiết và thuận lợi cho việc áp dụng theo đúng phơng pháp kiểm toán chuẩn

của Hãng DTT.
11
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Tuy nhiên không thể áp dụng loại hồ sơ này đối với mọi khách hàng. Những
yêu cầu khi sử dụng loại hồ sơ kiểm toán thông minh là :
+ Kiểm toán các doanh nghiệp hoạt động trong các ngành kinh doanh không
quá đặc biệt.
+ Không áp dụng cho các cuộc kiểm toán có thời gian làm việc trực tiếp lớn
hơn 15 ngày.
+ Không áp dụng cho khách hàng lớn có sử dụng hệ thống máy tính tầm vĩ mô.
+ Đã lập kế hoạch kiểm toán tổng quát cho các khách hàng thực hiện kiểm toán
năm đầu tiên.
+ Khách hàng có hạn chế về độ tin cậy đối với hệ thống kiểm soát nội bộ.
+ Không áp dụng kế hoạch kiểm toán quay vòng để kiểm tra các bớc kiểm
soát.
+ Khi có yêu cầu từ các hãng thành viên khác.
+ Đợc Ban Giám đốc phê chuẩn.
Nói tóm lại, mặc dù hồ sơ kiểm toán thông minh đem lại nhiều lợi ích nhng
chỉ đợc sử dụng khi các điều kiện áp dụng đợc thỏa mãn, còn trong hầu hết các
cuộc kiểm toán thờng sử dụng hồ sơ kiểm toán thông thờng.
II.2.2. Hồ sơ kiểm toán thông thờng :
Hệ thống hồ sơ kiểm toán của VACO là một bộ phận của hệ thống phơng
pháp kiểm toán AS/2 đợc Hãng DTT chuyển giao sử dụng. Mục đích của việc xây
dựng hệ thống hồ sơ kiểm toán thông thờng nhằm : lập hệ thống chỉ mục chuẩn cho
các giấy tờ làm việc và cấu trúc của file kiểm toán, lập mẫu giấy tờ làm việc chuẩn
để thực hiện có hiệu quả và thống nhất với phơng pháp kiểm toán, tạo sự thống nhất
trong áp dụng phơng pháp và hồ sơ kiểm toán đối với toàn bộ các hãng thành viên
của DTT, vi tính hóa hệ thống hồ sơ kiểm toán.
Các chỉ mục cơ bản của một hồ sơ kiểm toán tổng hợp nh sau :
1000 : Lập kế hoạch kiểm toán

2000 : Báo cáo
3000 : Quản lý cuộc kiểm toán
12
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
4000 : Hệ thống kiểm soát
5000 : Kiểm tra chi tiết tài sản
6000 : Kiểm tra chi tiết công nợ phải trả
7000 : Kiểm tra chi tiết vốn chủ sở hữu
8000 : Kiểm tra chi tiết Báo cáo lãi lỗ.
1000 : Lập kế hoạch kiểm toán bao gồm nhiều chỉ mục bên trong. Các chỉ mục
đợc trình bày tơng ứng với các bớc thực hiện công việc trớc kiểm toán và lập kế
hoạch kiểm toán trong qui trình kiểm toán ở sơ đồ 4.
1100 : Lập kế hoạch giao dịch và phục vụ khách hàng.
Kiểm toán viên lên kế hoạch họp khách hàng, thu thập các tài liệu từ phía
khách hàng, và kiểm tra điều kiện phục vụ khách hàng, cuối cùng đa ra thời gian
kiểm toán và nhóm kiểm toán. Các tài liệu mà khách hàng cung cấp cho kiểm toán
viên gồm : Báo cáo tài chính kết thúc năm tài chính, biên bản họp Ban Giám đốc,
báo cáo quyết toán thuế, bảng kê TSCĐ
1200 : Đánh giá rủi ro kiểm toán và môi trờng kiểm soát.
VACO tiến hành đánh giá rủi ro kiểm toán và môi trờng kiểm soát dựa trên
bảng 20 câu hỏi đối với ban lãnh đạo công ty khách hàng về mọi mặt của quản lý.
Thông qua các câu trả lời, kiểm toán viên xác định đợc sự ảnh hởng của phơng thức
kinh doanh và quản lý của khách hàng tới rủi ro kiểm toán và môi trờng kiểm toán.
1300 : Các điều khoản về thực hiện hợp đồng kiểm toán
1400 : Tìm hiểu về hoạt động của khách hàng
Việc tìm hiểu này gồm cả các nhân tố nội bộ và nhân tố bên ngoài ảnh hởng
tới hoạt động kinh doanh của khách hàng. Nhân tố bên trong có : chủ sở hữu, cơ
cấu tổ chức, mục tiêu kinh doanh, chính sách kế toán, thuế, tài chính Nhân tố bên
ngoài có : nhân tố từ ngành, môi trờng kinh doanh chung, các điều luật liên quan,
các vấn đề về hành chính.

1500 : Tìm hiểu về qui trinh kế toán
1600 : Thực hiện các thủ tục phân tích sơ bộ
13
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
1700 : Xác định mức độ trọng yếu
Mức độ trọng yếu đợc xác định cho từng loại hình doanh nghiệp. Kiểm toán
viên tính giá trị trọng yếu chi tiết (MP) dựa vào, nhng nhỏ hơn, mức độ trọng yếu
đã xác định để đa ra sai số chấp nhận đợc (Threshold) đối với các giá trị chênh lệch
ớc tính khi kiểm tra phân tích số d mỗi tài khoản chi tiết.
1800 : Đánh giá rủi ro và kế hoạch kiểm toán
Đây là bớc tổng hợp các tài liệu và các đánh giá trong các bớc trên để lập kế
hoạch kiểm toán chi tiết.
2000 : Báo cáo
Mọi báo cáo liên quan tới cuộc kiểm toán đều đợc tập trung trong mục này.
2100 : Báo cáo về giao dịch và dịch vụ khách hàng (Báo cáo kiểm toán, th
quản lý và lời khuyên cho khách hàng)
2200 : Báo cáo tài chính đã đợc kiểm toán (Bảng cân đối kế toán, báo cáo
lu chuyển tiền tệ, các BCTC dự thảo, BCTC năm trớc )
2300 : Tóm tắt kiểm toán
2400 : Báo cáo khác
3000 : Quản lý. Việc quản lý đợc thực hiện xuyên suốt cuộc kiểm toán để đánh
giá các dịch vụ phục vụ khách hàng, quản lý thời gian, bảo mật các nguồn thông tin
tài liệu kiểm toán.
3100 : Đánh giá thực hiện giao dịch và dịch vụ khách hàng
3200 : Quản lý thời gian và nguồn tin tài liệu kiểm toán
3300 : Các cuộc họp của khách hàng
4000 : Kiểm soát. Mọi thủ tục kiểm soát đợc áp dụng để kiểm toán viên có thể
nắm bắt đợc tình hình kiểm soát nội bộ của khách hàng
4100 : Kết luận và kiểm tra kiểm soát nội bộ
4200 : Kiểm soát hệ thống bằng máy tính - không có rủi ro cụ thể

14
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Kiểm toán viên tăng cờng nắm bắt về hệ thống kiểm soát bằng máy tính và
ghi chép những đánh giá lại trong giấy tờ làm việc.
4300 : Kiểm soát việc áp dụng
Các chỉ mục tiếp theo từ 5000 đến 8000 là các tài liệu kiểm tra chi tiết các
khoản mục trong Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả kinh doanh.
5000 : Kiểm tra chi tiết tài sản
5100 : Tiền
5200 : Các khoản đầu t
5300 : Các khoản phải thu
5400 : Hàng tồn kho
5500 : Chi phí trả trớc
5600 : Tài sản cố định hữu hình
5700 : Tài sản cố định vô hình và các tài sản khác
6000 : Kiểm tra chi tiết công nợ
6100 : Phải trả nhà cung cấp
6200 : Chi phí trả trớc
6300: Nợ dài hạn
6400 : Thuế
7000 : Kiểm tra chi tiết nguồn vốn
8000 : Kiểm tra chi tiết - Báo cáo thu nhập
8100 : Doanh thu
8200 : Chi phí bán hàng
8300 : Chi phí hoạt động
Hồ sơ kiểm toán chứa đựng các thông tin về khách hàng nên phải đợc giữ bí
mật tuyệt đối. VACO thờng lu trữ hồ sơ kiểm toán theo năm cho từng khách hàng.
Hồ sơ kiểm toán là những minh chứng cho công việc mà các kiểm toán viên đã
thực hiện. Có một phơng pháp kiểm toán hoàn hảo là một vấn đề rất quan trọng thì
việc lập hồ sơ kiểm toán một cách khoa học cũng không kém phần quan trọng.

Việc sắp xếp các tài liệu, thông tin kiểm toán theo chỉ mục chuẩn của hồ sơ kiểm
toán giúp kiểm toán viên dễ dàng kiểm tra lại các hồ sơ cũ và tìm kiếm thông tin
15
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
những năm trớc của mỗi khách hàng để tiến hành cuộc kiểm toán năm hiện hành
thuận lợi hơn.
16
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Kết luận
Trong giai đoạn thực tập tổng hợp, dới tầm nghiên cứu tổng quát về toàn bộ
quá trình hình thành và phát triển của Công ty kiểm toán Việt Nam, tìm hiểu tổ
chức bộ máy quản lý, qui trình hoạt động, chức năng nhiệm vụ các phòng trong
Công ty, em đã hiểu đợc phần nào về VACO - Công ty kiểm toán hàng đầu Việt
Nam. Công ty tuy tuổi đời còn non trẻ nhng với sự nỗ lực hết mình của mọi thành
viên trong Công ty, VACO luôn là lá cờ đầu của ngành kiểm toán Việt Nam có
trình độ đạt chất lợng quốc tế. VACO cũng là thành viên của Hãng Deloitte Touche
Tohmatsu, một trong Big Five của kiểm toán thế giới. Bộ máy quản lý của
VACO đợc tổ chức chặt chẽ nhằm kiểm soát đợc toàn bộ hoạt động của Công ty,
các phòng nghiệp vụ đợc chuyên môn hóa dần theo lĩnh vực kiểm toán, phơng pháp
kiểm toán và hồ sơ kiểm toán đợc chuẩn hóa theo công nghệ của Hãng DTT.
10 năm hoạt động qua, VACO đã gặt hái đợc nhiều thành công, đã vinh dự
đợc nhận bằng khen của Thủ tớng Chính phủ và Huân chơng Lao động hạng ba do
Chủ tịch nớc trao tặng. Những thành tích mà VACO đạt đợc là nhờ 10 bí quyết : 1.
là Công ty kiểm toán đầu tiên và lớn nhất Việt Nam, 2. Công ty kiểm toán đầu tiên
trở thành thành viên của Hãng kiểm toán quốc tế lớn nhất thế giới DTT, 3. Đội ngũ
lãnh đạo năng động, sáng tạo, đoàn kết, 4. Chất lợng dịch vụ đạt tiêu chuẩn quốc
tế, 5. Chiếm phần lớn thị phần trong kiểm toán các Tổng Công ty của Nhà nớc, 6.
Môi trờng làm việc và học tập lý tởng, 7. Quốc tế hóa nhân viên, sẵn sàng cho thế
kỷ mới, 8. Nhân viên chia sẻ niềm tin để cùng nhau phát triển, 9. Tỷ lệ tăng trởng
cao và thành công nhất trong các công ty kiểm toán ở Việt Nam, 10. Công ty kiểm

toán đầu tiên đợc nhận Bằng khenn của Thủ tớng và Huân chơng Lao động của Chủ
tịch nớc.
17
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Mục lục
Lời mở đầu 1
Phần I : Một vài nét đặc trng về Công ty kiểm toán việt nam 2
I.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty: 2
I.1.1. Sự hình thành của Công ty : 2
I.1.2. Quá trình phát triển : 2
I.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của VACO: 5
I.3. Tổ chức bộ máy kế toán : 8
Phần II. Hệ thống phơng pháp kiểm toán as/2 và Hồ sơ kiểm toán : 8
II.1. Hệ thống phơng pháp kiểm toán AS/2: 8
II.2. Hệ thống hồ sơ kiểm toán : 11
II.2.1. Hồ sơ kiểm toán thông minh : 11
II.2.2. Hồ sơ kiểm toán thông thờng : 12
Kết luận 17
18