ĐẠI HỌC BÁCH KHOA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA KỸ THUẬT HĨA HỌC
BỘ MƠN QÚA TRÌNH THIẾT BỊ
--------------------------
BÁO CÁO THỰC TẬP
QÚA TRÌNH THIẾT BỊ
Đơn vị thực tập: NHÀ MÁY BIA
SÀI GỊN – HỒNG QUỲNH
Giáo viên hướng dẫn: Ngơ Văn Tuyền
Bùi Ngọc Pha
Năm học: 2017 – 2018
DANH SÁCH SINH VIÊN THỰC TẬP
STT
Họ và tên
MSSV
1
Lê Thị Mỹ Dun
1610522
2
Đỗ Tơ Kỹ Dun
1610520
3
Trần Thị Hồi Phương
1612718
4
Lê Trung Thạch
1613239
Ghi chú
Thực tập q trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hoàng Quỳnh
LỜI CẢM ƠN
Chúng em xin chân thành cảm ơn sâu sắc Ban lãnh đạo Nhà máy bia Sài Gịn –
Hồng Quỳnh và toàn thể các Anh, Chị nhân viên trong nhà máy đã tạo điều kiện thuận
lợi cho chúng em được thực tập tại công ty. Qua thời gian thực tập tại công ty, được sự
giúp đỡ, hướng dẫn tận tình của các Anh, Chị, chúng em đã có điều kiện tiếp xúc, nắm
bắt phần nào thực tế sản xuất, củng cố lại những kiến thức lý thuyết đã học trong nhà
trường.
Nhờ trực tiếp quan sát và được hướng dẫn của các anh kỹ thuật viên, chúng em đã
nắm được quy trình cơng nghệ sản xuất bia trong thực tế, biết được cấu tạo và nguyên lý
làm việc của một số máy và thiết bị chủ yếu. Bên cạnh đó, chúng em còn nhận được chia
sẻ của các đàn anh đi trước về công việc giúp chúng em đỡ bỡ ngỡ hơn khi ra trường.
Qua lần thực tập này, chúng em được trực tiếp tham gia vào một số công đoạn nhỏ
trong quy trình sản xuất, học được tính kỷ luật, ý thức trách nhiệm và tác phong công
nghiệp trong sản xuất.
Một lần nữa, chúng em xin chân thành cám ơn Ban Lãnh đạo nhà máy, các Anh, Chị
nhân viên trong nhà máy, Thầy, Cơ đã giúp chúng em hồn thành tốt khóa thực tập này!
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
TP.HCM, ngày….tháng 8 năm 2018
Ký tên
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
TP.HCM, ngày….tháng 8 năm 2018
Ký tên
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NHÀ MÁY BIA SÀI GỊN – HỒNG QUỲNH. 8
1.1.
Q trình hình thành và phát triển......................................................................8
1.2.
Địa điểm xây dựng.............................................................................................9
1.3.
Bố trí mặt bằng nhà máy..................................................................................10
1.4.
Tổ chức nhân sự...............................................................................................10
1.5.
An tồn lao động và phịng cháy chữa cháy.....Error! Bookmark not defined.
1.6.
1.5.1.
An tồn lao động..................................Error! Bookmark not defined.
1.5.2.
Phịng cháy chữa cháy.........................Error! Bookmark not defined.
Hệ thống xử lí nước thải...................................................................................13
1.6.1.
Các nguồn phát sinh và đặc tính của nước thải...................................13
1.6.2.
Ảnh hưởng của nước thải đến mơi trường..........................................13
1.6.3.
Quy trình xử lý nước thải....................................................................14
CHƯƠNG 2: NGUYÊN LIỆU...................................................................................16
2.1.
Malt đại mạch...................................................................................................16
2.2.
Gạo...................................................................................................................18
2.3.
Houblon............................................................................................................20
2.4.
Nước.................................................................................................................22
2.5.
Nấm men..........................................................................................................26
2.6.
Các nguyên liệu phụ.........................................................................................27
2.6.1.
Phụ gia sử dụng trong quá trình nấu....Error! Bookmark not defined.
2.6.2. Phụ gia sử dụng trong quá trình nấu hoa...........Error! Bookmark not
defined.
2.6.3. Phụ gia sử dụng trong quá trình lên men..........Error! Bookmark not
defined.
2.6.4.
Phụ gia sử dụng trong quá trình lọc.....Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3: QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ SẢN XUẤT BIA.................................28
3.1.
Sơ đồ quy trình cơng nghệ sản xuất bia...........................................................28
3.2.
Thuyết minh quy trình cơng nghệ....................................................................29
3.2.1.
Tiền xử lý ngun liệu.........................................................................29
3.2.2.
Nghiền malt, gạo.................................................................................30
3.2.3.
Q trình nấu gạo................................................................................32
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
1
3.2.4.
Quá trình nấu malt...............................................................................33
3.2.5.
Lọc dịch nha và rửa bã malt................................................................37
3.2.6.
Đun sơi dịch nha với hoa houblon.......................................................39
3.2.7.
Lắng xốy tâm (tách cặn hoa).............................................................41
3.2.8.
Làm lạnh nhanh...................................................................................42
3.2.9.
Quá trình lên men bia..........................................................................43
3.2.10. Pha bia.................................................................................................50
3.2.11. Lọc bia.................................................................................................52
3.2.12. Bão hòa CO2........................................................................................54
3.2.13. Tàng trữ bia sau lọc.............................................................................55
3.2.14. Chiết rót bia.........................................................................................55
3.2.14.1. Chiết chai...........................................................................55
3.2.14.2. Chiết lon.............................................................................60
CHƯƠNG 4: THIẾT BỊ..............................................................................................64
4.1.
Thiết bị sàng malt, gạo.....................................................................................73
4.2.
Thiết bị nghiền gạo...........................................................................................73
4.3.
Thiết bị nghiền malt lót....................................................................................74
4.4.
Thiết bị nghiền malt ướt...................................................................................75
4.5.
Thiết bị nấu gạo................................................................................................76
4.6.
Thiết bị nấu malt...............................................................................................78
4.7.
Thiết bị lọc đáy bằng........................................................................................78
4.8.
Thiết bị đun hoa................................................................................................80
4.9.
Thiết bị lắng xoáy.............................................................................................82
4.10. Thiết bị làm lạnh nhanh....................................................................................84
4.11. Tank lên men....................................................................................................77
4.12. Thiết bị lọc cột..................................................................................................78
4.13. Thiết bị lọc đĩa..................................................................................................80
4.14. Thiết bị lọc tinh................................................................................................82
4.15. Thiết bị hút chai vào/ra két...............................................................................83
4.16. Thiết bị rửa chai................................................................................................84
4.17. Thiết bị chiết chai.............................................................................................86
4.18. Thiết bị rửa két.................................................................................................87
4.19. Thiết bị dán nhãn..............................................................................................88
4.20. Thiết bị thanh trùng..........................................................................................88
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
2
CHƯƠNG 5: SỰ CỐ, NGUYÊN NHÂN, BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC................100
5.1.
Thiết bị sàng tạp chất......................................................................................100
5.2.
Thiết bị nghiền gạo và malt lót.......................................................................100
5.3.
Thiết bị nghiền malt ướt.................................................................................100
5.4.
Thiết bị nấu gạo và malt.................................................................................101
5.5.
Thiết bị lọc đáy bằng......................................................................................101
5.6.
Thiết bị nấu hoa..............................................................................................101
5.7.
Thiết bị làm lạnh nhanh..................................................................................102
5.8.
Tank lên men..................................................................................................102
5.9.
Thiết bị lọc ống...............................................................................................104
5.10. Thiết bị lọc đĩa................................................................................................104
5.11. Thiết bị lọc tinh..............................................................................................104
5.12. Thiết bị hút chai vào/ra két.............................................................................105
5.13. Thiết bị rửa chai..............................................................................................105
5.14. Thiết bị chiết chai...........................................................................................105
5.15. Thiết bị thanh trùng........................................................................................106
5.16. Thiết bị dán nhãn............................................................................................106
CHƯƠNG 6: SẢN PHẨM..........................................................................................91
CHƯƠNG 7: VỆ SINH CƠNG NGHIỆP......................Error! Bookmark not defined.
7.1.
Mục đích...........................................................Error! Bookmark not defined.
7.2.
Chương trình CIP tại nhà máy..........................Error! Bookmark not defined.
7.2.1. Khu nhà nấu...........................................Error! Bookmark not defined.
7.2.2. Khu lên men...........................................Error! Bookmark not defined.
7.2.3. Khu nhà lọc, chiết..................................Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................96
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ mặt bằng nhà máy bia Sài Gịn - Hồng Quỳnh.........................10
Hình 1.3. Sơ đồ xử lý nước thải sản xuất theo phương pháp truyền thống..........14
Hình 2.2. Đại mạch hai hàng
16
Hình 2.1. Malt đại mạch.......................................................................................16
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
3
Hình 2.3. Cấu trúc bên trong hạt đại mạch...........................................................17
Hình 2.4. Hoa houblon..........................................................................................20
Hình 2.5. (Từ trái sang phải) Houblon viên – Chế phẩm hoa cao........................21
Hình 2.6. Quy trình xử lý nước ngun liệu.........................................................24
Hình 3.1. Quy trình cơng nghệ sản xuất bia.........................................................28
Hình 3.2. Quy trình xử lý gạo...............................................................................29
Hình 3.3. Quy trình xử lý malt..............................................................................30
Hình 3.4. Giản đồ nấu gạo và malt.......................................................................37
Hình 3.5. Quá trình lên men bia............................................................................45
Hình 3.6. Giản đồ lên men....................................................................................46
Hình 3.7. Quá trình lọc bia sau lên men...............................................................50
Hình 3.8. Quy trình chiết chai...............................................................................56
Hình 3.9. Sơ đồ thiết bị chiết................................................................................58
Hình 3.10. Quy trình chiết bia lon........................................................................60
Hình 4.1. Thiết bị sàng malt, gạo 72
Hình 4.2. Cấu tạo thiết bị nghiền búa...................................................................72
Hình 4.3. Cấu tạo thiết bị nghiền malt lót.............................................................73
Hình 4.4. Thiết bị nghiền malt ướt.......................................................................74
Hình 4.5. Cấu tạo thiết bị nghiền malt ướt...........................................................74
Hình 4.6. Thiết bị nấu gạo....................................................................................76
Hình 4.7. Nồi nấu Malt.........................................................................................77
Hình 4.8. Cấu tạo thiết bị lọc đáy bằng................................................................78
Hình 4.9. Nồi đun hoa...........................................................................................79
Hình 4.10. Cấu tạo thiết bị đun hoa......................................................................80
Hình 4.11. Thiết bị lắng xốy...............................................................................81
Hình 4.12. Thiết bị trao đổi nhiệt dạng bản mỏng................................................83
Hình 4.13. Cấu tạo thiết bị trao đổi nhiệt dạng bản mỏng....................................83
Hình 4.14. Tank lên men......................................................................................77
Hình 4.15. Cấu tạo tank lên men..........................................................................77
Hình 4.16. Thiết bị lọc cột....................................................................................78
Thực tập q trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
4
Hình 4.17. Cấu tạo thiết bị lọc cột........................................................................79
Hình 4.18. Cấu tạo cột lọc....................................................................................79
Hình 4.19. Sơ đồ nguyên lý hoạt động của thiêt bị lọc cột...................................79
Hình 4.20. Thiết bị lọc đĩa (lọc PVPP).................................................................80
Hình 4.21. Cấu tạo thiết bị lọc đĩa........................................................................81
Hình 4.22. Sơ đồ nguyên lý hoạt động của thiết bị lọc đĩa..................................81
Hình 4.23. Thiết bị lọc tinh...................................................................................82
Hình 4.24. Lõi lọc tinh..........................................................................................82
Hình 4.25. Thiết bị hút chai vào/ra két................................................................83
Hình 4.26. Thiết bị rửa chai..................................................................................84
Hình 4.27. Cấu tạo thiết bị rửa chai......................................................................84
Hình 4.28. Cơ cấu nạp chai...................................................................................85
Hình 4.29. Cơ cấu tháo chai ra khỏi máy.............................................................85
Hình 4.30. Thiết bị chiết chai...............................................................................86
Hình 4.31. Cấu tạo thiết bị chiết chai...................................................................86
Hình 4.32. Thiết bị rửa két....................................................................................87
Hình 4.33. Thiết bị dán nhãn................................................................................88
Hình 4.34. Thiết bị thanh trùng.............................................................................88
Hình 4.35. Sơ đồ cấu tạo thiết bị thanh trùng bia.................................................89
Hình 4.36. Cấu tạo bên trong thiết bị thanh trùng bia..........................................89
Hình 6.1. (Từ trái sang phải) Bia Saigon Export – Bia 333 – Bia Saigon Lager
DANH MỤC BẢNG
91
Bảng 2.1. Thành phần hóa học malt tính theo phần trăm chất khơ......................17
Bảng 2.2. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của malt đại mạch................................18
Bảng 2.3. Thành phần hóa học của gạo theo phần trăm chất khơ........................19
Bảng 2.4. Chỉ tiêu kiểm sốt chất lượng gạo........................................................19
Bảng 2.5. Thành phần hóa học của hoa houblon theo phần trăm chất khơ..........21
Bảng 2.6. Chỉ tiêu kiểm sốt chất lượng hoa Houblon.........................................22
Bảng 2.7. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng nước nấu bia.........................................25
Bảng 2.8. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của nước sinh hoạt trong nhà máy.......25
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
5
Bảng 2.9. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng nhập nấm men từ Tổng cơng ty Bia Sài
Gịn........................................................................................................................26
Bảng 2.10. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của men tại bồn chứa men tái sử dụng
..............................................................................................................................27
Bảng 2.11. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của acid lactic...Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.12. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của CaCl2.........Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.13. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của Ultraflo Max.....Error! Bookmark
not defined.
Bảng 2.14. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của Termamyl. .Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.15. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của ZnSO4.......Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.16. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng của caramel......Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.17. Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng Maturex L.........Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.18. Chỉ tiêu kiếm soát chất lượng các phụ gia sử dụng trong quá trình lọc
...............................................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1. Tổng kết nguyên liệu, phụ liệu sử dụng trong quá trình nấu................36
Bảng 3.2. Các bước tiến hành khi đun sôi dịch nha với hoa houblon..................40
Bảng 3.3. Công việc và u cầu của q trình lắng xốy và làm lạnh nhanh.......42
Bảng 3.4. Thông số lên men bia cô đặc................................................................49
Bảng 3.5. Tiêu chuẩn bia sau pha.........................................................................51
Bảng 3.6. Các thông số kiểm sốt trong q trình lọc.........................................54
Bảng 6.1. Các chỉ tiêu sản phẩm các loại bia.......................................................91
Bảng 6.2. Chỉ tiêu chất lượng bia Sài Gòn Export...............................................92
Bảng 6.3. Chỉ tiêu chất lượng bia lon 333 Export................................................92
Bảng 6.4. Chỉ tiêu chất lượng bán thành phẩm bia Sài Gịn Lager......................93
Thực tập q trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
6
Bảng 7.1. Kế hoạch CIP nhà nấu Error! Bookmark not defined.
Bảng 7.2. Kế hoạch CIP nhà lên men...................Error! Bookmark not defined.
Bảng 7.3. Kế hoạch CIP nhà lọc và chiết..............Error! Bookmark not defined.
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
7
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NHÀ MÁY BIA SÀI GÒN –
HỒNG QUỲNH
1.1.
Q trình hình thành và phát triển
Cơng ty cổ phần Bia Sài Gịn Bình Tây (viết tắt là SABIBECO) được thành lập
theo Luật Doanh Nghiệp và đi vào hoạt động theo giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh
số: 0304116373 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hồ Chí Minh cấp ngày 25 tháng
11 năm 2005, thay đổi lần thứ 6 ngày 31/03/2011. Ban đầu Công ty chỉ có một chi
nhánh là Nhà máy bia Sài Gịn Bình Dương, tọa lạc tại khu công nghiệp Tân Đông
Hiệp B, xã Tân Đơng Hiệp, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương, khu đất hình chữ nhật,
diện tích khn viên 70,033 m2. Nhà máy bắt đầu động thổ, xây dựng vào ngày 05
tháng 01 năm 2006 (06/12/2005 Âm lịch), với công suất 120 triệu lít/năm. Sau 12
tháng thi cơng, nhà máy đã đi vào vận hành thử và ngày 20/04/2007 cho ra đời sản
phẩm đầu tiên là bia chai mang nhãn hiệu Sài Gịn đỏ, dung tích 355 ml.
Ngày 1/4/2008, Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hồ Chí Minh đồng ý cho phép
sát nhập cơng ty cơ phần Hồng Quỳnh vào Cơng ty cổ phần bia Sài Gịn Bình Tây và
trở thành chi nhánh thứ hai mang tên Nhà máy bia Sài Gịn Hồng Quỳnh.
Cơng ty cổ phần Hồng Quỳnh bắt đầu hoạt động từ tháng 9/2004 với công suất
ban đầu là 9 triệu lít/năm, đã được cấp “Giấy chứng nhận đăng ký đạt tiêu chuẩn
môi trường” số 1438/2005/CNMT-KCN-HCM ngày 7/7/2005.
Sau một thời gian hoạt động, công ty đã dần phát triển mạnh, đồng thời thị
trường được mở rộng nên ban lãnh đạo đã quyết định đầu tư mở rộng cơng suất nhà
máy lên 50 triệu lít/năm. Ngày 1/4/2006, nhà máy được cấp giấy chứng nhận hệ thống
quản lý chất lượng ISO 9001:2001.
Năm 2007, hệ thống xử lý nước thải cho toàn bộ nhà máy được xây dựng hoàn
thiện và đi vào hoạt động từ tháng 10/2008.
Ngày 1/4/2008, công ty đã sáp nhập với cơng ty Bia Sài Gịn – Bình Tây và đổi
tên thành bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh nhằm tạo lợi thế cạnh tranh, giảm chi phí quản
lý, giảm giá thành sản phẩm và thu hút người tiêu dùng.
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
8
Với dây chuyền công nghệ tiên tiến, trang thiết bị hiện đại, nguồn nguyên liệu
được nhập từ nước ngoài nên sản phẩm của công ty luôn đạt chất lượng cao và được
khách hàng ưa chuộng. Hiện nay, thương hiệu bia Sài Gịn có mặt ở hầu hết các tỉnh
miền Trung, Tây Nguyên, Nam Bộ và trở thành nét văn hóa đặc trưng cho thành phố
Sài Gòn. Đồng thời với đội ngũ cán bộ trẻ có trình độ chun mơn cao, đội ngũ cơng
nhân có kỹ thuật lành nghề, cơng ty khơng ngừng mở rộng thị trường với phương
châm “Uy tín – Chất lượng – Hiệu quả” để đáp ứng nhu cầu khách hàng và phát triển
công ty lớn mạnh hơn.
1.2.
-
Địa điểm xây dựng
Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh được xây dựng tại số A73/1 – Đường số
7 – Khu cơng nghiêp Vĩnh Lộc, Quận Bình Tân, thành phố Hồ Chí Minh.
-
Tổng diện tích mặt bằng: 21922 m2
-
Diện tích mặt bằng: 12500 m2
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
9
1.3.
Bố trí mặt bằng nhà máy
Hình 1.1. Sơ đồ mặt bằng nhà máy bia Sài Gịn - Hồng Quỳnh
1.4.
Tổ chức nhân sự
Hiện nay tại nhà máy có gần 250 nhân viên đang làm việc ở các bộ phận khác
nhau, trong đó bao gồm các đơn vị sau:
-
Trực thuộc phó giám đốc sản xuất:
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
10
Phịng kỹ thuật: 6 người
Phân xưởng cơng nghệ: 23 người
Phân xưởng chiết: 54 người
Phòng KCS: 15 người
Phân xưởng cơ – nhiệt – điện: 17 người
Xử lý nước thải: 6 người
-
Trực thuộc phó giám đốc nhân sự:
Phịng hành chính – nhân sự: 11 người
Phòng vật tư nhà máy: 8 người
Phòng thống kê nhà máy: 2 người
Ngồi ra cịn có các bộ phận khác:
Đội ngũ bảo vệ: 17 người
Bốc xếp, vệ sinh, tạp vụ: 18 người
Bếp: 5 người
Xây dựng: 8 người
Vận chuyển bằng xe nâng: 10 người
Sagota: 4 người
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
11
Hội đồng quản trị
Ban Tổng giám đốc
Phịng kế tốn
Tổng cơng ty
Nhà máy
Bình Dương
Ban Giám đốc nhà
máy Hồng Quỳnh
PGĐ Nhân sự
Phịng Hành
chính – Nhân sự
Căn
tin
Phịng thống
kê nhà máy
Kho thành
phẩm, chai,
két
Kho vật
tư
Phân xưởng
cơ – nhiệt – điện
Phịng vật tư
Tổng cơng ty
PGĐ Sản xuất
Phòng vật
tư nhà máy
Bốc xếp,
xe nâng
Phòng
kỹ thuật
Xử lý
nước thải
Phân xưởng
chiết
Lò hơi
Chiết chai
Khí nén
Chiết lon
Làm lạnh
Phân
xưởng
KCS
Các phân
xưởng
Phân xưởng
cơng nghệ
Xử lý nước
Nấu
Lọc
Lên men
Hình 1.2. Sơ đồ tổ chức và bố trí nhân sự nhà máy bia Sài Gịn - Hồng Quỳnh
Thực tập q trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
12
1.5.
Hệ thống xử lí nước thải
1.5.1.
Các nguồn phát sinh và đặc tính của nước thải
Nước thải là dạng chất thải chủ yếu, gây ơ nhiễm chính trong sản xuất bia. Nước
thải của nhà máy được chia thành 3 loại:
-
Nước thải sinh hoạt: nước thải do công nhân sử dụng và thải ra.
-
Nước chảy trên bề mặt: Lượng nước này chủ yếu là nước mưa có lưu lượng lớn
vào mùa mưa, cịn mùa khơ thì khơng đáng kể. Đặc trưng của nước thải này là cuốn
hết các chất rơi vãi trên bề mặt nhà máy. Nhìn chung ơ nhiễm các chất hữu cơ hòa tan
là nhỏ. Nước thải này được chảy tràn vào cống rãnh của nhà máy.
-
Nước thải sản xuất: là nước thải có độ nhiễm hữu cơ cao do đặc trưng của
nguyên liệu đầu vào là gạo, malt cộng với đặc tính cơng nghệ sản xuất. Qua khảo sát
cơng nghệ sản xuất hầu như tất cả mọi công đoạn sản xuất đều sản sinh ra nước thải.
Nước thải trong sản xuất bia chủ yếu là nước vệ sinh nhà xưởng, thiết bị, các tank
lên men, nước vệ sinh chai, két, nước bia rơi vãi trong cơng đoạn chiết rót, nước thải ở
công đoạn lọc dịch nha, tách các chất lơ lửng hoặc men bia…
Nước thải sản xuất chứa hàm lượng chất hữu cơ cao dễ phân hủy sinh học như:
amino acid, protein, hydrocarbon, acid hữu cơ, alcohol, …
Lượng nước thải lớn: khoảng 7 – 10 m3/1000 lít bia thành phẩm.
1.5.2.
Ảnh hưởng của nước thải đến môi trường
Nước thải trong sản xuất bia có hàm lượng các chất hữu cơ cao nếu khơng xử lí
mà xả trực tiếp vào nguồn tiếp nhận (sông, hồ …) sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hệ sinh
thái nơi này, tạo điều kiện cho vi khuẩn kị khí hoạt động sinh ra các khí CH 4, CO2,
H2S, … có mùi hơi thối và độc hại.
Nguồn nước bị nhiễm bẩn làm mất cân bằng sinh thái tự nhiên. Gây ra nhiều biến
đổi về sinh lý, vật lý, hóa học của thủy sinh vật (các loại tảo xanh phát triển mạnh gây
nguy hiểm cho hệ sinh thái nước, làm thay đổi chu kỳ sinh học cúa các lồi động vật
nước, kích thích sự tăng trưởng của vi sinh vật gây bệnh).
Tóm lại, các chất hữu cơ dễ chuyển hóa sinh học trong nước thải nếu khơng được
xử lý kịp thời sẽ bị thối rữa, làm mất mĩ quan cơ sở, gây ơ nhiễm đất, nước, khơng khí,
ảnh hưởng đến sức khỏe của công nhân và cộng đồng dân cư xung quanh.
Thực tập quá trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
13
1.5.3.
Quy trình xử lý nước thải
Máy ép
bùn
Nước thải từ
nhà máy
Nước sau
xử lý
Song
chắn
Bể gom
Bể khử
trùng
Bể
chứa
Bể lắng
Máy
tách rác
Điều
chỉnh
pH
Khí biogas
Bể cân
bằng
Bể yếm
khí
Men Khí nén
khơ
Bể hiếu
Bể trung
khí
gian
Bể lắng
yếm khí
Bùn
hồn
lưu
Máy ép
bùn
Hình 1.2. Sơ đồ xử lý nước thải sản xuất theo phương pháp truyền thống
Bùn dư
Nước thải sản xuất được thu gom tại bể gom, qua song chắn rác, vào máy tách
rác và được bơm vào bể cân bằng. Song chắn rác có nhiệm vụ loại bỏ các tạp chất có
kích thước lớn như túi nilon, ống hút, lá cây… nằm lẫn trong nước thải. Máy tách rác
tiếp tục loại bỏ các loại rác mịn hơn như xác nấm men, bã lọc cịn sót…
Bể cân bằng có nhiệm vụ lắng và tách bùn, điều hịa lưu lượng nước và điều
chỉnh pH. Đầu tiên, hệ thống cánh khuấy hoạt động trong 15 phút, sau đó, bùn được
hút ra bể chứa bùn và được bơm vào máy ép bùn. Đồng thời, pH nước thải tại bể được
điều chỉnh về khoảng 6,6 – 7,6.
Nước thải tiếp tục đưa vào bể yếm khí. Tại đây, các vi sinh vật kỵ khí sẽ tiến
hành phân giải các hợp chất hữu cơ phức tạp thành các chất hữu cơ đơn giản và
chuyển hóa chúng thành CH4, CO2, H2S,… Tại đây, khí biogas được dẫn về một bồn
chứa, qua bồn bẫy bọt và được đốt trên đỉnh bồn.
Sau đó, nước thải chảy tràn qua bể lắng yếm khí, lượng bùn lắng được hồi lưu về
bể yếm khí. Nước thải tiếp tục được đưa sang bể hiếu khí. Tại đây, các vi sinh vật hiếu
khí vừa tiếp tục xử lý phần BOD, COD cịn lại ,vừa làm giảm mùi hơi có trong nước
thải bằng hệ thống máy nén khí cung cấp oxi.
Thực tập q trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hồng Quỳnh
14
Sau đó, nước thải được tiếp tục chảy sang bể lắng để lắng bùn hoạt tính. Lượng
bùn này sẽ được rút khỏi bể lắng bằng hệ thống bơm bùn và tuần hồn về để lọc vi
sinh vật hiếu khí, bùn dư được dẫn về bể nén bùn.
Nước thải từ bể lắng tiếp tục chảy qua bể khử trùng nhằm tiêu diệt vi trùng và
mầm bệnh có trong nước thải.
Nước thải sau khi ra khỏi bể khử trùng đạt tiêu chuẩn TCVN 5945 – 2005 loại A,
B rồi theo đường dẫn về khu xử lý nước thải tập trung của khu công nghiệp Vĩnh Lộc.
Một phần nước được trải qua quá trình khử trùng, lọc cát và lọc bằng than hoạt
tính được tái sử dụng để vệ sinh nhà xưởng, kho bãi.
Thực tập q trình thiết bị:Nhà máy bia Sài Gịn – Hoàng Quỳnh
15