Tải bản đầy đủ (.pdf) (15 trang)

Bài giảng công nghệ protein – enzyme chương 6

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.26 MB, 15 trang )

1
1
C
C
á
á
ch g
ch g


i tên v
i tên v
à
à
phân lo
phân lo


i
i
enzyme
enzyme
C
C
á
á
ch g
ch g


i tên enzyme


i tên enzyme
Trong th
Trong th


i gian đ
i gian đ


u khi ng
u khi ng
à
à
nh enzyme h
nh enzyme h


c chưa ph
c chưa ph
á
á
t tri
t tri


n,
n,
ngư
ngư



i ta thư
i ta thư


ng g
ng g


i tên enzyme m
i tên enzyme m


t c
t c
á
á
ch t
ch t
ù
ù
y ti
y ti


n, t
n, t
ù
ù
y theo

y theo
t
t
á
á
c gi
c gi


. V
. V
í
í
d
d


như c
như c
á
á
c tên
c tên
pepsin, trypsin, chimotrypsin
pepsin, trypsin, chimotrypsin
hi
hi


n nay v

n nay v


n đư
n đư


c d
c d
ù
ù
ng g
ng g


i l
i l
à
à
tên thư
tên thư


ng d
ng d
ù
ù
ng.
ng.
Sau đ

Sau đ
ó
ó
, n
, n




i ta thư
i ta thư


ng g
ng g


i tên enzyme b
i tên enzyme b


ng c
ng c
á
á
ch l
ch l


y tên

y tên
cơ ch
cơ ch


t đ
t đ


c hi
c hi


u c
u c


a enzyme c
a enzyme c


ng thêm đuôi t
ng thêm đuôi t




ase
ase



V
V
í
í
d
d


: urease l
: urease l
à
à
enzyme t
enzyme t
á
á
c d
c d


ng v
ng v
à
à
o ure, proteinase l
o ure, proteinase l
à
à
enzyme t

enzyme t
á
á
c d
c d


ng v
ng v
à
à
o protein, lipase l
o protein, lipase l
à
à
enzyme t
enzyme t
á
á
c d
c d


ng v
ng v
à
à
o
o
lipid, amylase l

lipid, amylase l
à
à
enzyme t
enzyme t
á
á
c d
c d


ng v
ng v
à
à
o tinh b
o tinh b


t (amidon).
t (amidon).
2
2
C
C
á
á
ch g
ch g



i tên enzyme
i tên enzyme
Đ
Đ


i v
i v


i c
i c
á
á
c nh
c nh
ó
ó
m enzyme c
m enzyme c
ù
ù
ng x
ng x
ú
ú
c t
c t
á

á
c m
c m


t lo
t lo


i
i
ph
ph


n
n


ng, n
ng, n




i ta l
i ta l


y tên c

y tên c


a ph
a ph


n
n


ng enzyme
ng enzyme
thêm đu
thêm đu


i t
i t




ase
ase


, v
, v
í

í
d
d


nh
nh


ng enzyme x
ng enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c s
c s


oxy h
oxy h
ó
ó
a đư
a đư


c g

c g


i l
i l
à
à
oxydase, nh
oxydase, nh


ng enzyme kh
ng enzyme kh




hydrogen đư
hydrogen đư


c g
c g


i l
i l
à
à
dehydrogenase

dehydrogenase
Tên g
Tên g


i đ
i đ


y đ
y đ


, ch
, ch
í
í
nh x
nh x
á
á
c theo quy ư
c theo quy ư


c qu
c qu


c t

c t
ế
ế
-
-
tên g
tên g


i h
i h


th
th


ng c
ng c


a enzyme đư
a enzyme đư


c g
c g


i theo tên cơ

i theo tên cơ
ch
ch


t đ
t đ


c hi
c hi


u c
u c


a n
a n
ó
ó
c
c
ù
ù
ng v
ng v


i tên c

i tên c


a ki
a ki


u ph
u ph


n
n


ng m
ng m
à
à
n
n
ó
ó
x
x
ú
ú
c t
c t
á

á
c, c
c, c


ng thêm đuôi
ng thêm đuôi


ase
ase


.
.
3
3
C
C
á
á
ch g
ch g


i tên enzyme
i tên enzyme
v
v
í

í
d
d


:
:
enzyme x
enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho s
c cho s


th
th


y phân ure (carbamid):
y phân ure (carbamid):
H
H
2
2
N

N
-
-
CO
CO
-
-
NH
NH
2
2
+ H
+ H
2
2
O
O


CO
CO
2
2
+2NH
+2NH
3
3
c
c
ó

ó
tên h
tên h


th
th


ng l
ng l
à
à
Carbamid
Carbamid
-
-
amidohydrodase
amidohydrodase
(Tên
(Tên
thư
thư


ng d
ng d
ù
ù
ng l

ng l
à
à
urease)
urease)
4
4
Phân lo
Phân lo


i enzyme
i enzyme
M
M


c đ
c đ
í
í
ch c
ch c


a phân lo
a phân lo


i enzyme l

i enzyme l
à
à
đ
đ


nh
nh


n
n
m
m


nh m
nh m


t c
t c
á
á
ch ch
ch ch
í
í
nh x

nh x
á
á
c v
c v
à
à
t
t


ng qu
ng qu
á
á
t, m
t, m


i
i
quan h
quan h


v
v
à
à
nh

nh


ng đi
ng đi


u gi
u gi


ng nhau c
ng nhau c


a m
a m


t
t
lo
lo


i enzyme.
i enzyme.
5
5
C

C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
Ti
Ti


u ban v
u ban v


enzyme
enzyme
(The
(The
enzyme Commission. EC)
enzyme Commission. EC)


đư
đư


c t

c t


ch
ch


c b
c b


i H
i H


i h
i h
ó
ó
a sinh qu
a sinh qu


c t
c t
ế
ế
(
(
The

The
internationl Union of Biochemistry, IUB
internationl Union of Biochemistry, IUB
)
)
đã đưa ra
đã đưa ra
c
c
á
á
ch phân lo
ch phân lo


i th
i th


ng nh
ng nh


t d
t d


a trên c
a trên c
á

á
c lo
c lo


i ph
i ph


n
n


ng v
ng v
à
à
cơ ch
cơ ch
ế
ế
ph
ph


n
n


ng. Theo c

ng. Theo c
á
á
ch phân lo
ch phân lo


i n
i n
à
à
y
y
th
th
ì
ì
enzyme đư
enzyme đư


c chia ra l
c chia ra l
à
à
m s
m s
á
á
u l

u l


p l
p l


n đ
n đ
á
á
nh s
nh s


t
t




1
1
đ
đ
ế
ế
n 6. C
n 6. C
á

á
c s
c s


th
th


t
t


n
n
à
à
y l
y l
à
à
c
c


đ
đ


nh cho m

nh cho m


i l
i l


p.
p.
6
6
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
1.
1.
Oxydoreductase
Oxydoreductase
:
:
C
C
á

á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng oxy h
ng oxy h
ó
ó
a
a
-
-
kh
kh


. Trong nh

. Trong nh
ó
ó
m n
m n
à
à
y c
y c
ó
ó
t
t


t c
t c


c
c
á
á
c enzyme c
c enzyme c
ó
ó
c
c
á

á
c tên thông thư
c tên thông thư


ng đã bi
ng đã bi
ế
ế
t như
t như
dehydrogenase, oxydase, cytochromreductase
dehydrogenase, oxydase, cytochromreductase
v
v
à
à
peroxydase. Trong c
peroxydase. Trong c
á
á
c ph
c ph


n
n


ng do ch

ng do ch
ú
ú
ng
ng
x
x
ú
ú
c t
c t
á
á
c x
c x


y ta s
y ta s


v
v


n chuy
n chuy


n hydrogen, s

n hydrogen, s


chuy
chuy


n electron, s
n electron, s


oxy h
oxy h
ó
ó
a b
a b


i oxy phân t
i oxy phân t


, b
, b


i
i
hydrogen peroxide ho

hydrogen peroxide ho


c b
c b


i c
i c
á
á
c ch
c ch


t oxy h
t oxy h
ó
ó
a
a
kh
kh
á
á
c.
c.
7
7
C

C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
2.
2.
Transferase:
Transferase:
C
C
á
á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n

n


ng chuy
ng chuy


n v
n v


.
.
C
C
á
á
c transferase do b
c transferase do b


n ch
n ch


t c
t c


a nh

a nh


ng g
ng g


c m
c m
à
à
ch
ch
ú
ú
ng v
ng v


n chuy
n chuy


n c
n c
ó
ó
th
th



tham gia v
tham gia v
à
à
o c
o c
á
á
c qu
c qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh
nh
trao đ
trao đ


i ch
i ch


t r
t r



t kh
t kh
á
á
c nhau. Trong l
c nhau. Trong l


p transferase
p transferase
bên c
bên c


nh transaminase v
nh transaminase v
à
à
methyltransferase còn c
methyltransferase còn c
ó
ó
c
c
á
á
c kinase kh
c kinase kh
á

á
c nhau (x
c nhau (x
ú
ú
c t
c t
á
á
c ch
c ch


y
y
ế
ế
u cho s
u cho s


v
v


n
n
chuy
chuy



n c
n c


a g
a g


c phosphate t
c phosphate t


h
h


p ch
p ch


t cao năng t
t cao năng t


i
i
ch
ch



t kh
t kh
á
á
c, m
c, m


t ph
t ph


n l
n l


n c
n c
á
á
c enzyme trư
c enzyme trư


c kia g
c kia g


i l

i l
à
à
mutase v
mutase v
à
à
m
m


t v
t v
à
à
i lo
i lo


i synthetase, v
i synthetase, v
í
í
d
d


c
c
á

á
c
c
enzyme t
enzyme t


ng h
ng h


p DNA v
p DNA v
à
à
RNA).
RNA).
8
8
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
3.

3.
Hydrolase
Hydrolase
:
:
C
C
á
á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng th
ng th


y phân.

y phân.
Trong l
Trong l


p n
p n
à
à
y c
y c
ó
ó
c
c
á
á
c enzyme phân gi
c enzyme phân gi


i este
i este
(v
(v
í
í
d
d



lipid), glucozid, amid, peptid, protein.
lipid), glucozid, amid, peptid, protein.
9
9
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
4.
4.
Lyase
Lyase
:
:
C
C
á
á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t

c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng phân c
ng phân c


t
t
không c
không c


n nư
n nư


c, lo
c, lo


i nư

i nư


c t
c t


o th
o th
à
à
nh n
nh n


i đôi
i đôi
ho
ho


c k
c k
ế
ế
t h
t h


p phân t

p phân t






c v
c v
à
à
o n
o n


i đôi
i đôi
.
.
Thu
Thu


c v
c v
à
à
o l
o l



p n
p n
à
à
y c
y c
ó
ó
c
c
á
á
c enzyme đư
c enzyme đư


c g
c g


i l
i l
à
à
hydratase, aldolase, decarboxylase c
hydratase, aldolase, decarboxylase c
ũ
ũ
ng như

ng như
m
m


t s
t s


desaminase.
desaminase.
10
10
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
5.
5.
Isomerase:
Isomerase:
C
C
á

á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng đ
ng đ


ng phân h
ng phân h
ó
ó
a.
a.
T
T
í

í
nh cho đ
nh cho đ
ế
ế
n c
n c
ù
ù
ng th
ng th
ì
ì
ch
ch
ú
ú
ng x
ng x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho nh
c cho nh


ng ph

ng ph


n
n


ng
ng
chuy
chuy


n c
n c
á
á
c nh
c nh
ó
ó
m kh
m kh
á
á
c nhau bên trong phân t
c nhau bên trong phân t


. Trong l

. Trong l


p
p
n
n
à
à
y không nh
y không nh


ng c
ng c
ó
ó
nh
nh


ng enzyme chuy
ng enzyme chuy


n h
n h
ó
ó
a c

a c
á
á
c đ
c đ


ng
ng
phân h
phân h
ì
ì
nh h
nh h


c v
c v
à
à
đ
đ


ng phân quang h
ng phân quang h


c (

c (
như
như
alaninracemase) m
alaninracemase) m
à
à
c
c


c
c
á
á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho c
c cho c
á
á
c ph
c ph



n
n


ng v
ng v
í
í
d
d


s
s


chuy
chuy


n h
n h
ó
ó
a aldose th
a aldose th
à
à
nh cetose

nh cetose
(glucosophosphate
(glucosophosphate
isomerase, t
isomerase, t




c kia g
c kia g


i l
i l
à
à
phosphohexoisomerase) ho
phosphohexoisomerase) ho


c bi
c bi
ế
ế
n đ
n đ


i v

i v


tr
tr
í
í
c
c


a liên k
a liên k
ế
ế
t este
t este
bên trong phân t
bên trong phân t


(v
(v
í
í
d
d


phosphoglucomutase)

phosphoglucomutase)
11
11
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
6.
6.
Ligase
Ligase
:
:
C
C
á
á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á

á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng t
ng t


ng h
ng h


p c
p c
ó
ó
s
s


d
d


ng liên

ng liên
k
k
ế
ế
t gi
t gi
à
à
u năng lư
u năng lư


ng ATP. v.v
ng ATP. v.v


đây c
đây c


n ch
n ch
ú
ú
ý thêm l
ý thêm l
à
à
c

c
á
á
c enzyme phân c
c enzyme phân c


t đư
t đư


c phân
c phân
lo
lo


i v
i v


i tên
i tên


lyase
lyase


. N

. N
ế
ế
u cân b
u cân b


ng chuy
ng chuy


n d
n d


ch v
ch v


ph
ph
í
í
a t
a t


ng
ng
h

h


p th
p th
ì
ì
enzyme đ
enzyme đ
ó
ó
c
c
ũ
ũ
ng c
ng c
ó
ó
th
th


đư
đư


c g
c g



i l
i l
à
à


synthase
synthase


.
.
Ngư
Ngư


c l
c l


i ch
i ch
ú
ú
ng ta g
ng ta g


i c

i c
á
á
c enzyme x
c enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng k
ng k
ế
ế
t
t
h
h


p 2 phân t

p 2 phân t


c
c
ó
ó
s
s


tham gia c
tham gia c


a ATP ho
a ATP ho


c c
c c
á
á
c nucleotide
c nucleotide
triphosphate tương t
triphosphate tương t


ho

ho


c c
c c
ó
ó
s
s


d
d


ng m
ng m


i liên k
i liên k
ế
ế
t gi
t gi
à
à
u
u
năng lư

năng lư


ng l
ng l
à
à
synthetase. Tên g
synthetase. Tên g


i theo h
i theo h


th
th


ng phân lo
ng phân lo


i
i
c
c


a l

a l


p n
p n
à
à
y l
y l
à
à


ligase
ligase


đ
đ


tr
tr
á
á
nh s
nh s


đ

đ


i tr
i tr
á
á
o v
o v


i tên
i tên


synthase
synthase


đã n
đã n
ó
ó
i
i


trên.
trên.
12

12
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
M
M


i l
i l


p (class) l
p (class) l


i đư
i đư


c chia th
c chia th
à

à
nh nhi
nh nhi


u l
u l


p ph
p ph


(sub
(sub
-
-
class) v
class) v
à
à
phân l
phân l


p ph
p ph


(sub

(sub
-
-
sub
sub
-
-
class), r
class), r


i sau
i sau
đ
đ
ó
ó
th
th


t
t


c
c


a enzyme trong phân l

a enzyme trong phân l


p ph
p ph


(c
(c
ũ
ũ
ng
ng
c
c
ó
ó
t
t
à
à
i li
i li


u phân chia theo: lo
u phân chia theo: lo


i (l

i (l


p), t
p), t


, nh
, nh
ó
ó
m
m
v
v
à
à
th
th


t
t


enzyme
enzyme
).
).
Như v

Như v


y, m
y, m


i enzyme trong h
i enzyme trong h


th
th


ng đư
ng đư


c phân
c phân
lo
lo


i v
i v
à
à
đ

đ


t tên theo mã 4 ch
t tên theo mã 4 ch


s
s


bi
bi


u th
u th


ph
ph


n
n


ng
ng
x

x
ú
ú
c t
c t
á
á
c: con s
c: con s


đ
đ


u ch
u ch


l
l


p, s
p, s


th
th



hai ch
hai ch


l
l


p ph
p ph


,
,
s
s


th
th


ba ch
ba ch


phân l
phân l



p ph
p ph


, s
, s


th
th


tư ch
tư ch


rõ s
rõ s


b
b


c
c
th
th



t
t


c
c


a enzyme
a enzyme
.
.
13
13
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
V
V
í
í
d

d


: enzyme x
: enzyme x
ú
ú
c t
c t
á
á
c cho ph
c cho ph


n
n


ng:
ng:
Ethanol + NAD+
Ethanol + NAD+
acetaldehyde + NADH + H+
acetaldehyde + NADH + H+
c
c
ó
ó
tên g

tên g


i l
i l
à
à
alcohol dehydrogenase
alcohol dehydrogenase
(ADH), tên
(ADH), tên
qu
qu


c t
c t
ế
ế
theo kh
theo kh
ó
ó
a phân lo
a phân lo


i l
i l
à

à
: Alcohol: NAD
: Alcohol: NAD
oxydoreductase,
oxydoreductase,
EC 1.1.1.1
EC 1.1.1.1
Trong đ
Trong đ
ó
ó
, mã s
, mã s


1
1
đ
đ


u tiên bi
u tiên bi


u th
u th


tên l

tên l


p
p
enzyme l
enzyme l
à
à
oxydoreductase (l
oxydoreductase (l


p 1); mã s
p 1); mã s


1 th
1 th


hai
hai
bi
bi


u th
u th



l
l


p ph
p ph


1: t
1: t
á
á
c d
c d


ng lên nh
ng lên nh
ó
ó
m CH
m CH
-
-
OH c
OH c


a

a
c
c
á
á
c ch
c ch


t cho; mã s
t cho; mã s


1 th
1 th


ba bi
ba bi


u th
u th


phân l
phân l


p ph

p ph


1: ch
1: ch


t nh
t nh


n l
n l
à
à
NAD hay NADP v
NAD hay NADP v
à
à
mã s
mã s


1 cu
1 cu


i
i
c

c
ù
ù
ng ch
ng ch


s
s


th
th


t
t


c
c


a enzyme.
a enzyme.
14
14
C
C
á

á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
Như v
Như v


y, trong c
y, trong c
á
á
ch g
ch g


i h
i h


th
th


ng c
ng c



a
a
enzyme ADH trên c
enzyme ADH trên c
ó
ó
tên c
tên c


a cơ ch
a cơ ch


t v
t v
à
à
c
c


a
a
coenzyme c
coenzyme c
ũ
ũ
ng như tên c

ng như tên c


a qu
a qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh chuy
nh chuy


n
n
h
h
ó
ó
a h
a h
ó
ó
a h
a h


c đư

c đư


c x
c x
ú
ú
c t
c t
á
á
c v
c v


i t
i t


n c
n c
ù
ù
ng
ng


ase
ase



.
.
Sau tên c
Sau tên c


a enzyme l
a enzyme l
à
à
s
s


c
c


a n
a n
ó
ó
theo danh
theo danh
s
s
á
á
ch c

ch c
á
á
c enzyme do ti
c enzyme do ti


u ban v
u ban v


enzyme đ
enzyme đ


ra (enzyme commission, EC).
ra (enzyme commission, EC).
15
15
C
C
á
á
c l
c l


p enzyme
p enzyme
Như v

Như v


y, trong c
y, trong c
á
á
ch g
ch g


i h
i h


th
th


ng c
ng c


a
a
enzyme ADH trên c
enzyme ADH trên c
ó
ó
tên c

tên c


a cơ ch
a cơ ch


t v
t v
à
à
c
c


a
a
coenzyme c
coenzyme c
ũ
ũ
ng như tên c
ng như tên c


a qu
a qu
á
á
tr

tr
ì
ì
nh chuy
nh chuy


n
n
h
h
ó
ó
a h
a h
ó
ó
a h
a h


c đư
c đư


c x
c x
ú
ú
c t

c t
á
á
c v
c v


i t
i t


n c
n c
ù
ù
ng
ng


ase
ase


.
.
Sau tên c
Sau tên c


a enzyme l

a enzyme l
à
à
s
s


c
c


a n
a n
ó
ó
theo danh
theo danh
s
s
á
á
ch c
ch c
á
á
c enzyme do ti
c enzyme do ti


u ban v

u ban v


enzyme đ
enzyme đ


ra (enzyme commission, EC).
ra (enzyme commission, EC).

×