Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp của tỉnh viêng chăn

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong các ngành kinh tế, nông nghiệp là một ngành sản xuất vật chất
cơ bản cung cấp nhiều loại sản phẩm thiết yếu cho đời sống xã hội, đồng thời
cung cấp nguồn nhân lực và tạo nên tích lũy ban đầu cho sự nghiệp phát triển
của mỗi quốc gia. Các nước trên thế giới cũng phải dựa vào sản xuất nông
nghiệp để tạo nguồn lương thực, thực phẩm cần thiết để nuôi sống dân tộc
mình và tạo nền tảng cho các ngành, các hoạt động kinh tế khác phát triển. Do
đó, nhiều quốc gia trên thế giới có những chiến lược, chính sách khác nhau
nhằm phát huy lợi thế của sản xuất nông nghiệp.
Lào là một quốc gia nằm ở khu vực Đông Nam Á với nhiều điều kiện
thuận lợi cho phát triển kinh tế nông nghiệp. Từ năm 1986 đến nay, Đảng Nhân
dân Cách mạng Lào tiến hành đổi mới toàn diện đất nước, trong đó khởi đầu là
đổi mới tư duy phát triển kinh tế. Một trong những vấn đề quan trọng của sự đổi
mới đó là chuyển nền kinh tế tự nhiên và nửa tự nhiên sang sản xuất hàng hóa
theo cơ chế thị trường, mở rộng ra bên ngồi, coi phát triển nông nghiệp là mặt
trận hàng đầu và là cơ sở để phát triển kinh tế đất nước.
Trong giai đoạn hiện nay, phát triển kinh tế nông nghiệp Lào đang được
tiến hành trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng với nhiều thời cơ và thách
thức. So với các nước trong khu vực Đông Nam Á, quá trình chuyển từ nền kinh
tế tự nhiên và nửa tự nhiên sang nền kinh tế hàng hóa của Lào gặp nhiều khó
khăn vì bình qn diện tích đất nơng nghiệp thấp, cây trồng, vật ni nói chung
đều xếp vào loại trung bình thấp. Do vậy, việc đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp là yêu cầu khách quan để tận dụng nguồn lực quốc gia.
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp một mặt cho phép khai thác có hiệu quả
tiềm năng và nguồn lực sẵn có để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; mặt khác
để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình hội nhập quốc tế.


2

Viêng Chăn là một trong những tỉnh có diện tích lớn, nằm ở miền trung
Tây Bắc của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, có vị trí chiến lược về kinh
tế - xã hội và có tiềm năng để phát triển nông nghiệp. Trên cơ sở đường lối đổi
mới của Đảng, tỉnh Viêng Chăn đã tập trung vốn đầu tư vào phát triển nơng
nghiệp và lâm nghiệp, khuyến khích các thành phần kinh tế kể cả của nhà nước
và tư nhân tham gia vào xây dựng cơ sở hạ tầng để thúc đẩy sản xuất của nông
dân bằng nhiều hình thức khác nhau. Nhờ đó, các ngành nghề sản xuất hàng hóa
nơng nghiệp từng bước phát triển ở một số địa phương của tỉnh Viêng Chăn, đời
sống của nhân dân đã được cải thiện đáng kể. Những kết quả đạt được trong sản
xuất nông nghiệp, xây dựng và phát triển nông thôn trên địa bàn tỉnh Viêng
Chăn trong thời gian qua đã làm thay đổi căn bản bộ mặt nơng thơn, tạo động lực
mới của sự phát triển tồn diện về kinh tế - xã hội của tỉnh.
Tuy nhiên, mặc dù kinh tế nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh
tế của tỉnh, nhưng trình độ phát triển của lực lượng sản xuất trong nơng nghiệp
cịn thấp, phương thức canh tác còn lạc hậu, cơ cấu kinh tế mang tính tự cung tự
cấp là chủ yếu. Nếu so với các tỉnh khác và cả nước thì quá trình chuyển dịch cơ
cấu kinh tế nông nghiệp của tỉnh Viêng Chăn còn chậm, nhiều tiềm năng, thế
mạnh về kinh tế nông nghiệp của địa phương chưa được khai thác đầy đủ và có
hiệu quả. Điều đó khiến cho nền kinh tế nói chung và kinh tế nơng nghiệp của
Viêng Chăn nói riêng chưa tưng xứng với tiềm năng, vị thế sẵn có cũng như
chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của tỉnh cũng như của đất nước. Do đó, để
mở rộng sản xuất, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển, nâng cao hơn nữa đời
sống của nông dân cần phải đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp
mới có thể thúc đẩy chuyển dịch kinh tế tự nhiên và nửa tự nhiên sang kinh tế thị
trường được. Ngoài ra, trong bối cảnh cần phải đẩy mạnh sản xuất hàng hóa
nơng nghiệp trên quy mơ lớn, thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng nông sản vốn là
thế mạnh của tỉnh Viêng Chăn, yêu cầu cấp thiết đang đặt ra cho phát triển kinh
tế nông nghiệp của tỉnh Viêng Chăn trong giai đoạn hiện nay là cần phải đẩy
mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp. Vì những lý do đó, tác giả lựa

3
chọn vấn đề “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp của tỉnh Viêng Chăn,
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào” làm đề tài luận án tiến sĩ, chuyên
ngành Kinh tế chính trị học.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về chuyển dịch cơ
cấu kinh tế nơng nghiệp, luận án phân tích thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông nghiệp ở tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong
thời gian qua; từ đó đưa ra những yêu cầu, giải pháp đẩy mạnh chuyển dịch cơ
cấu kinh tế nơng nghiệp của tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hịa dân chủ nhân dân
Lào trong thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích nghiên cứu trên, đề tài xác định cần phải
giải quyết những nhiệm vụ sau:
- Tổng quan những cơng trình nghiên cứu liên quan đến chuyển dịch cơ
cấu kinh tế nơng nghiệp nói chung và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp
ở nước Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào nói riêng; từ đó chỉ ra những vấn đề
luận án cần tiếp tục nghiên cứu và làm sáng tỏ thêm.
- Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về chuyển dịch cơ cấu kinh
tế nông nghiệp ở tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào.
- Phân tích, đánh giá thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp
ở tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào và nguyên nhân của
sự chuyển dịch đó.
- Chỉ ra yêu cầu và đề xuất giải pháp đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp ở tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân
Lào trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nơng nghiệp trên địa bàn tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào.


4
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Luận án tập trung nghiên cứu quá trình chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hịa
Dân chủ nhân dân Lào; có sự tham khảo kinh nghiệm một số tỉnh của Lào và
các nước trong khu vực để làm căn cứ đối sánh.
- Phạm vi thời gian: Luận án nghiên cứu quá trình chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp trong thời gian gần đây (tập trung vào giai đoạn từ năm
2015 đến năm 2020) và đề xuất giải pháp đến năm 2030.
4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của luận án này là lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, các
quan điểm, đường lối chính sách của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về phát
triển kinh tế, trong đó có chuyển dịch cơ cấu kinh tế; đồng thời kế thừa có chọn
lọc những tài liệu nghiên cứu thứ cấp có liên quan đến đề tài luận án.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án dựa trên phương pháp nghiên cứu chủ yếu của chủ nghĩa duy vật
biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử như phân tích, tổng hợp, khái qt hóa,
trừu tượng hóa đồng thời kết hợp với phương pháp lôgic - lịch sử, phương pháp
tổng kết kinh nghiệm, thống kê...
Các phương pháp nghiên cứu được triển khai cụ thể như sau:
- Ở chương 1: Nghiên cứu sinh lựa chọn chủ yếu phương pháp phân
tích, tổng hợp tài liệu, so sánh, đối chiếu các cơng trình nghiên cứu với nhau,
từ đó khái qt hóa những kết quả mà các cơng trình nghiên cứu đã đạt được.
- Ở chương 2: Nghiên cứu sinh lựa chọn chủ yếu phương pháp phân

sánh, phương pháp lịch sử và logic, thống kê, phương pháp tổng kết thực tiễn


5
khi phân tích, đánh giá thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở
tỉnh Viêng Chăn.
- Ở chương 4: Nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp khái quát hóa
những vấn đề đã nghiên cứu ở chương 2, chương 3, cùng với phân tích thực
trạng để đề xuất phương hướng và các giải pháp chủ yếu để thức đẩy chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ
nhân dân Lào đến năm 2030.
5. Những đóng góp mới của luận án
5.1. Đóng góp về lý luận
- Luận án góp phần làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận về chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp khái niệm, nội dung, vai trị...
- Luận án xây dựng khung lý thuyết để đánh giá quá trình chuyển dịch cơ
cấu kinh tế của các địa phương cấp tỉnh ở nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào.
5.2. Đóng góp về thực tiễn
- Luận án góp phần làm rõ thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng
nghiệp của tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào.
- Đề xuất những quan điểm, giải pháp nhằm đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp của tỉnh Viêng Chăn. Một số giải pháp có thể có ý nghĩa
tham khảo đối với một số tỉnh của nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào.
6. Bố cục của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
chính của luận án được kết cấu gồm 4 chương, 12 tiết.


6
Chƣơng 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI CỦA LUẬN ÁN
1.1. NHỮNG CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ VIỆT NAM
LIÊN QUAN ĐẾN VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
NÔNG NGHIỆP

1.1.1. Các đề tài nghiên cứu khoa học, luận án tiến sĩ
Tác giả Lê Quốc Doanh (chủ nhiệm) (2006) với Đề tài nghiên cứu khoa
học: “Nghiên cứu luận cứ khoa học để chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp,
nông thôn theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa” [14]. Trong Báo cáo tổng
hợp kết quả nghiên cứu, đề tài khẳng định:
Chiến lược đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nơng
thơn theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đã được xác định rõ
ràng trong các nghị quyết của Đảng và Nhà nước Việt Nam từ sau đổi
mới 1986. Mặc dù vậy, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nơng
thơn Việt Nam hiện cịn có nhiều bất cập [14, tr.57].
Bằng việc phân tích sâu sắc bản chất của quá trình chuyển dịch và các
ngành có lợi thế của từng vùng, đề tài đã xác định được các yếu tố cơ bản ảnh
hưởng tới q trình chuyển dịch. Từ đó làm cơ sở đề xuất những định hướng và
những giải pháp, chính sách nhằm thúc đẩy q trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông nghiệp, nông thôn trong thời gian tới, phù hợp với tiến trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước Việt Nam.
Đề tài này cũng đã chỉ ra khó khăn lớn nhất của nơng dân Việt Nam trong
q trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp, nơng thơn, phát triển mạnh
nơng nghiệp hàng hóa, là thiếu thị trường và các thể chế thị trường để có một thị
trường quốc gia hồn chỉnh. Ngồi ra, lại có một thách thức lớn là sự dư thừa
dân số nông nghiệp ở nơng thơn. Đơ thị hóa và di dân khơng được khuyến khích


7

ngành nghề nông thôn không được phát triển mạnh. Việc thiếu việc làm ở nông
thôn là một trở ngại lớn.
Đề tài cũng chỉ ra mối quan hệ giữa giảm nghèo và chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Theo tác giả:
Muốn giảm nghèo phải chuyển được các hộ nơng dân tự cấp sang sản
xuất hàng hóa đang cịn chiếm đến khoảng 50% số hộ. Q trình này
địi hỏi phải giúp họ tiếp cận với thị trường mà còn cần các thể chế phi
thị trường hỗ trợ nông dân dựa chủ yếu trên sự tương trợ. Các hộ nông
dân nghèo nếu muốn tăng thu nhập họ phải dựa vào đa dạng hóa sản
xuất. Nhưng phát triển nơng nghiệp hướng vào xuất khẩu lại địi hỏi
phải chun mơn hóa, chun canh hóa. Nhiều vùng khơng tìm được
thị trường xuất khẩu, hướng vào thị trường trong nước lại đa dạng hóa
được sản xuất và giảm nghèo nhanh hơn [14, tr.96].
Tất cả các tình hình trên cho thấy chỉ có tăng trưởng nhanh không phải
giải quyết được vấn đề mà cần phải có chất lượng của sự tăng trưởng. Đây chính
là u cầu đặt ra cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn.
Tác giả Trần Quang Minh với Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ:
“Nông nghiệp Hàn Quốc trên đường phát triển” (năm 2010) [42] đã phân tích
và đánh giá thực trạng phát triển nông nghiệp Hàn Quốc và những chính sách
nơng nghiệp của Hàn Quốc mà áp dụng trong giai đoạn 1998-2008. Tác giả
khẳng định:
Những thành công của các chính sách nơng nghiệp mà Chính phủ
Hàn Quốc đã sử dụng, mang lại sự phát triển vượt bậc cho nơng
nghiệp Hàn Quốc như: chính sách mở rộng chương trình chi trả trực
tiếp, bảo vệ thu nhập nơng nghiệp trước các thiên tai, ổn định giá cả
sản phẩm nông nghiệp, phát triển và mở rộng các nguồn thu phi
nông nghiệp và các chính sách nâng cao năng lực cạnh tranh nông
nghiệp [42, tr.58].

8
Từ đó, tác giả đã đưa ra các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong
việc phát triển nông nghiệp. Đó là những gợi ý trong việc vận dụng các chính
sách phát triển nơng nghiệp ở Việt Nam.
Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương với đề tài: “Các yếu tố tác
động đến quá trình chuyển dịch cơ cấu nông thôn Việt Nam” (năm 2015) [66] đã
nghiên cứu và đánh giá thực trạng chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn giai
đoạn từ năm 2010 đến năm 2015, chỉ ra các yếu tố ngăn cản và thúc đẩy quá
trình chuyển dịch cơ cấu lao động nơng thơn. Trong đó, có bàn về các nhân tố
chi phối và nhận định về xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn Việt
Nam trong giai đoạn 1990-2005. Đây là tài liệu có thể tham khảo cho nghiên cứu
lý luận, thực tiễn chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn trong quá trình chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp Việt Nam. Đề tài khẳng định:
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói chung và cơ cấu kinh tế nơng nghiệp
nói riêng là q trình phức tạp, những yếu tố tác động có thể là lợi thế
so sánh, thị trường, các tiến bộ khoa học kỹ thuật, mức tăng nhu cầu
tiêu dùng, khả năng tích lũy vốn đầu tư, thể chế hay vai trị của nhà
nước. Ngồi ra cịn các yếu tố kinh tế xã hội khác như vấn đề phân
phối thu nhập, các giá trị truyền thống, những tác động bất thường từ
bên ngoài hay bên trong của nền kinh tế [66, tr.112].
Tác giả Nguyễn Hữu Đức với cơng trình “Tác động của cơ chế quản lý
kinh tế đối với việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp”, Luận án
tiến sĩ khoa học kinh tế, quản lý và kế hoạch (năm 1996) [18]. Cơng trình này đã
đi sâu nghiên cứu các cơ chế quản lý tác động đến cơ cấu kinh tế được hình
thành trong địa bàn nơng thơn. Các vấn đề lý luận tác giả đã nêu lên không chỉ
tập trung trong vấn đề cơ chế hoạt động, quản lý mà còn nêu rõ khái niệm kinh
tế, những đặc trưng của kinh tế nông thôn tại địa bàn nơng thơn. Nhưng do cơ
cấu kinh tế có đặc điểm khác nhau, lại luôn vận động, do vậy tài liệu này cũng

9
chỉ là tài liệu tham khảo giúp cho một số định hướng nghiên cứu trên một số mặt
của chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.
Tác giả Phạm Hùng với cơng trình “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng
thơn theo định hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở miền Đông Nam Bộ hiên
nay”, Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế chính trị, (năm 2001) [24]. Luận án
đã trình bày cơ sở lý luận về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng thơn trong sự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa; đã phân tích, đánh giá tình hình chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nông thôn ở một số nước và lãnh thổ trong khu vực châu Á;
đã rút ra những bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam nói chung và miền Đơng
Nam Bộ nói riêng. Luận án cũng phân tích tiềm năng và lợi thế so sánh mang
tính đặc thù miền Đông Nam Bộ từ khi chuyển sang cơ chế thị trường, chỉ ra mặt
tích cực và vấn đề tồn tại trong quá trình phát triển của các ngành nông, lâm, ngư
nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp và dịch vụ ở nông thôn miền Đông Nam bộ;
đã đề xuất phương hướng và những giải pháp cơ bản nhằm thúc đẩy q trình
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng thơn theo định hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa ở miền Đơng Nam bộ.
Tác giả Nguyễn Đăng Bằng với cơng trình “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông thôn Bắc Trung Bộ theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, Luận án
tiến sĩ, (năm 2001) [1]. Luận án đã nghiên cứu về cơ cấu kinh tế nông thôn và
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng thơn theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa, phân tích những đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội ảnh hưởng trực tiếp
đến cơ cấu kinh tế nơng thơn ở Bắc Trung bộ; phân tích thực trạng q trình
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng thơn Bắc Trung bộ.
Tác giả Trần Xn Châu với cơng trình “Đẩy nhanh sự phát triển nơng
nghiệp hàng hóa ở Việt Nam hiện nay”, Luận án Tiến sĩ kinh tế, (năm 2002)
[10]. Luận án đã hệ thống hóa lý luận phát triển nơng nghiệp hàng hóa. Tìm hiểu
kinh nghiệm một số nước trong q trình đẩy nhanh sự phát triển nền nơng
nghiệp hàng hóa chỉ ra các điểm tương đồng và các vấn đề mới đặt ra; xây dựng

10
phương hướng, giải pháp có tính khả thi nhằm đẩy nhanh sự phát triển nền nơng
nghiệp hàng hóa ở Việt Nam trong năm tới.
Tác giả Phạm Ngọc Dũng với công trình “Sự chuyển dịch cơ cấu kinh
tế ngành cơng nơng nghiệp ở vùng lãnh thổ đồng bằng Sông Hồng - thực
trạng và giải pháp”, Luận án tiến sĩ (năm 2002) [15]. Về mặt lý luận, luận án
đã phân tích sâu vào q trình biến đổi có tính quy luật của cơ cấu kinh tế
nông nghiệp về các mối quan hệ tất yếu giữa phát triển nông nghiệp với công
nghiệp trong sản xuất hàng hóa: hệ thống hóa và phân tích rõ mối quan hệ
tương tác giữa lực lượng sản xuất, tổ chức kinh tế và quản lý kinh tế trong sự
chuyển dịch cơ cấu kinh tế công nông nghiệp bắt đầu từ nông nghiệp; về mặt
thực tiễn luận án đã đưa ra những đánh giá khách quan tiến bộ và phân tích
ngun nhân của các hạn chế trong q trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế công
nông nghiệp ở đồng bằng Sông Hồng thời kỳ 1986-2000; đồng thời đã đưa ra
các giải pháp có tính hệ thống phù hợp với sự phân công lao động xã hội ở
đồng bằng Sông Hồng ở thời kỳ 2000-2010.
Tác giả Phạm Thị Khanh với cơng trình “Huy động vốn phát triển nơng
nghiệp vùng đồng bằng Sông Hồng hiện nay”, Luận án Tiến sĩ kinh tế (năm
2003) [31]. Luận án đã hệ thống hóa cơ sở khoa học về vốn và huy động vốn
phát triển nơng nghiệp; luận án đã phân tích bài học kinh nghiêm rút ra từ
thực tiễn huy động vốn phát triển nông nghiệp của một số nước và vùng lãnh
thổ châu Á; góp phần làm rõ tiềm năng, thế mạnh cũng như khó khăn trong
phát triển nơng nghiệp vùng đồng bằng Sơng Hồng; đã phân tích thực trạng
huy động vốn trong nước phát triển nông nghiệp vùng đồng bằng Sông Hồng,
rút ra các hạn chế và nguyên nhân cần khắc phục giải quyết; đề xuất những
phương hướng, giải pháp nhằm đẩy mạnh huy động vốn trong nước phát triển
nông nghiệp vùng đồng bằng Sơng Hồng.
Tác giả Đồn Xn Thủy với cơng trình “Chính sách hỗ trợ sản xuất
nơng nghiệp ở Việt Nam hiện nay”, Luận án Tiến sĩ, (năm 2011) [65]. Luận

11
án đã tập trung vào phân tích, đánh giá mức độ phù hợp của các chính sách hỗ
trợ sản xuất nông nghiệp ở nước ta trong thời gian qua so với thông lệ quốc
tế, quy định của Tổ chức Thương Mại thế giới (WTO), đồng thời cũng đề
xuất những giải pháp nhằm tiếp tục hồn thiện các chính sách hỗ trợ sản xuất
nông nghiệp theo hướng vừa phù hợp với các cam kết quốc tế, vừa thúc đẩy
phát triển nền nông nghiệp hiện đại, tạo cơ sở cho giải quyết vấn đề nông dân
và nông thôn trong thời gian tới, đặc biệt nhất là đến năm 2018 khi Việt Nam
trở thành một quốc gia có nền kinh tế thị trường đầy đủ.
Tác giả Ngơ Thái Hà (2015) với cơng trình “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
theo hướng phát triển bền vững ở Việt Nam”, Luận tiến sĩ kinh tế, (năm 2015)
[20] đã phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về chuyển dịch cơ cấu kinh tế, các
nhân tố tác động đến q trình đó để bảo đảm chuyển dịch theo hướng phát triển
bền vững ở Việt Nam; phân tích những biến đổi của cơ cấu kinh tế Việt Nam để
đưa ra những nhận định về các khuynh hướng vận động và đề xuất phương
hướng và các chỉ tiêu đánh giá; những giải pháp chủ yếu nhằm chuyển dịch cơ
cấu kinh tế bảo đảm tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trong tiến trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tác giả Lê Bá Tâm với cơng trình “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
nghiệp theo hướng phát triển bền vững ở tỉnh Nghệ An”, Luận án tiến sĩ,
(năm 2016) [57]. Cơng trình này đi sâu nghiên cứu cơ sở lý luận về chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững ở tỉnh Nghệ
An trong điều kiện hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam. Luận án đã làm
rõ thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng phát triển
bền vững ở tỉnh Nghệ An, đề xuất phương hướng và giải pháp thúc đẩy
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững.
1.1.2. Một số sách và các bài viết đăng tải trên các tạp chí khoa học
Tác giả Đỗ Hồi Nam với cuốn sách Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành

và phát triển những ngành trọng điểm, mũi nhọn ở Việt Nam (năm 1999) [43].


12
Ở cơng trình này, tác giả đã trình bày những vấn đề lý luận chung về chuyển
dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu ngành kinh tế, trên cơ sở đó xem xét, đánh giá
nền kinh tế Việt Nam. Nghiên cứu mối quan hệ giữa cơ cấu ngành kinh tế với
cơ cấu vùng kinh tế, gắn chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành với phát triển các
vùng kinh tế trọng điểm của Việt Nam.
Tác giả Vũ Đình Thắng trong cuốn Giáo trình kinh tế nơng nghiệp (năm
2005) [63] đã trình bày tổng quan về kinh tế nông nghiệp, đối tượng, nhiệm vụ
và phương pháp nghiên cứu môn học; những nội dung cơ bản về quan hệ sản
xuất trong nông nghiệp Việt Nam. Nghiên cứu các nội dung cơ bản về phát
triển lực lượng sản xuất của nơng nghiệp dưới góc độ kinh tế học, một số vấn
đề về sản xuất và hàng hố thị trường nơng nghiệp, trong đó quan tâm đến thị
trường nông sản; một số vấn đề quản lý nhà nước về phát triển kinh tế nông
nghiệp của Việt Nam hiện nay, trong đó có chú ý đến vấn đề quản lý nhà
nước của chính quyền cơ sở. Trong cuốn sách, tác giả cũng trình bày một số
nội dung về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Đây là tài liệu quan
trọng được luận án tham khảo khi phân tích, trình bày những vấn đề lý luận
về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.
Tác giả Trương Thị Tiến với cuốn sách Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế
nông nghiệp ở Việt Nam (năm 2009) [58]. Trong cuốn sách, tác giả khái quát
những giai đoạn phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam. Đầu tiên là những
năm sau cải cách ruộng đất với những chính sách nông nghiệp mới của Đảng
và Nhà nước Việt Nam, kế đó là nền nơng nghiệp hợp tác hóa - tập thể hóa
với cơ chế tập trung bao cấp những năm 60-80 và đặc biệt là quá trình đổi
mới cơ chế quản lý nông nghiệp, nông thôn Việt Nam những năm gần đây.
Từ sự phân tích q trình đổi mới của nông nghiệp, tác giả đã rút ra một số
kinh nghiệm có giá trị tham khảo góp phần thúc đẩy quá trình đổi mới nơng

nghiệp Việt Nam tiếp tục tiến lên.
Tác giả Bùi Tất Thắng với cuốn sách Những nhân tố ảnh hưởng đến sự
chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế trong thời kỳ cơng nghiệp hóa ở Việt Nam


13
(năm 2007) [61]. Trong cuốn sách, tác giả tập trung đi sâu nghiên cứu các nhân
tố tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành trong thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa nền kinh tế quốc dân Việt Nam như đường lối, chính sách của
Đảng và Nhà nước, điều kiện phát triển kinh tế nơng nghiệp, trình độ của người
lao động; trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến yếu tố khoa học - công nghệ.
Bên cạnh những cuốn sách bàn về vấn đề phát triển kinh tế nông nghiệp
nói chung và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp nói riêng, cịn có khá nhiều
các bài viết đã được đăng tải trên các tạp chí bàn về vấn đề này. Tiêu biểu như:
Tác giả Phan Ngọc Mai Hương với bài viết “Chuyển dịch cơ cấu ngành
kinh tế tỉnh Thái Ngun theo hướng cơng nghiệp hố, hiện đại hố”, (năm
2006) [29]. Trong bài viết, tác giả tập trung trình bày thực trạng chuyển dịch
cơ cấu ngành kinh tế, phân tích những ưu, khuyết điểm của chuyển dịch cơ
cấu ngành kinh tế của tỉnh Thái Nguyên. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất các
quan điểm có tính chất định hướng chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế tỉnh
Thái Nguyên.
Tác giả Đức Phường với bài viết “Nông nghiệp Thái Lan - lời giải từ cơng
nghệ và đổi mới chính sách” (năm 2008), [52]. Bài viết chỉ rõ:
Thái Lan được xem là đi đầu sản xuất và xuất khẩu vi sinh vật cho
nơng nghiệp. Với việc cơ giới hóa nơng nghiệp, đẩy mạnh nghiên
cứu áp dụng công nghệ sinh học đã đáp ứng được tơn chỉ mà chính
phủ Thái đặt ra là sản xuất nông sản sạch, chất lượng bằng công
nghệ sinh học thay vì chạy theo số lượng nên đời sống của người
dân Thái đã trở nên khá giả nhờ xuất khẩu nơng sản [52, tr.54].
Bài viết có ý nghĩa tham khảo trong việc phân tích những kinh nghiệm

của một số nước trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp đối với
tỉnh Viêng Chăn nước Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào.
Tác giả Trần Anh Phương với bài viết “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế thực trạng và những vấn đề đặt ra” (năm 2009) [53]. Tác giả cho rằng chuyển


14
dịch cơ cấu kinh tế là con đường nhanh chóng đưa nước ta ra khỏi tình trạng
lạc hậu, kém phát triển, đồng thời khái quát nội dung chuyển dịch cơ cấu kinh
tế, kết quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế sau hơn 20 năm đổi mới, từ đó chỉ rõ
những mâu thuẫn trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, từ đó đề xuất và kiến nghị
năm giải pháp đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong thời kỳ mới.
Tác giả Bùi Chí Bửu với bài viết “Phát triển nơng nghiệp ở Việt Nam
thành tựu và thách thức” (năm 2009) [5]. Bài viết đã chỉ rõ, nhiệm vụ chính của
ngành nơng nghiệp trong q trình thực hiện chính sách nơng nghiệp, nông dân,
nông thôn là đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp để phát triển bền vững, bảo
đảm an ninh lương thực. Cần chú trọng khai thác tối đa lợi thế so sánh, khắc
phục, vượt qua điều kiện bất lợi của tự nhiên, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong
nước và xuất khẩu, kết hợp giữa phương pháp sản xuất truyền thống với công
nghệ sinh học, tăng cường hợp tác giữa các nhà khoa học với nhiều chuyên
ngành khác nhau, phát huy sức mạnh xã hội hóa, để nơng nghiệp thực sự phát
triển phục vụ yêu cầu của đất nước trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế.
Tác giả Phan Hải Thu với bài viết “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
nghiệp, nông thôn ở Gia Lai” (năm 2014) [64]. Tác giả chỉ rõ, Gia Lai là một
tỉnh miền núi, có điều kiện tự nhiên, khí hậu rất thuận lợi cho việc phát triển
nông, lâm nghiệp. Đây cũng là lĩnh vực chiếm tỷ trọng chủ yếu trong cơ cấu
kinh tế của tỉnh. Tác giả khẳng định vai trò của ngành nông nghiệp và phát
triển nông thôn Gia Lai. Vì vậy, tác giả đã luận giải và đánh giá thực trạng
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp của Gia Lai, từ đó đề xuất những
định hướng nhằm tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong giai
đoạn mới trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Các công trình khoa học trên đây đã đề

cập nhiều khía cạnh khác nhau của chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói chung,
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp nói riêng; những vấn đề cơ bản về lý
luận và thực tiễn ở nhiều địa phương và một số nước mà tác giả có thể kế thừa
một cách có chọn lọc.


15
Tác giả Hoàng Minh Thảo với bài viết “Thách thức của tồn cầu hóa với
chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Việt Nam hiện nay” (năm 2015) [59]. Trong bài
viết, tác giả khẳng định:
Ở Việt Nam, nông nghiệp luôn được coi là một trong những động lực
của phát triển, là ngành sản xuất chiến lược của nhiều quốc gia, có vai trò
đảm bảo an ninh lương thực và thu ngoại tệ cho đất nước. Loài người đã đạt
được nhiều thành tựu khoa học công nghệ trong nông nghiệp, tạo ra năng
suất, sản lượng nông nghiệp ngày càng lớn, nhưng trớ trêu thay đến nay nông
nghiệp vẫn chưa giải quyết được vấn đề nghèo đói trên trái đất [59, tr.26].
Tác giả đã đi sâu phân tích những thách thức của tồn cầu hóa đối với
q trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Việt Nam, trong đó có chuyển dịch
cơ cấu kinh tế nông nghiệp và đưa ra các kiến nghị để vượt qua những thách
thức đó.
Tác giả Đào Ngọc Lâm với bài viết “Cơ cấu ngành kinh tế: mục tiêu,
tiến độ và cảnh báo” (năm 2015) [35]. Tác giả đã tập trung nghiên cứu về cơ
cấu kinh tế ngành, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành thời kỳ đổi mới. Khái
quát tính tất yếu, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành. Trên cơ sở đó đề xuất
những mục tiêu đặt ra trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành và chỉ tiêu cụ
thể đối với các ngành kinh tế.
Các tác giả Nguyễn Thị Mai Hương và Bùi Thị Sen với bài viết
“Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam” (năm 2020) [28]. Bài
viết đã khái quát thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế công nghiệp của Việt
Nam thời gian qua; từ đó tác giả chỉ rõ những đóng góp của nơng nghiệp với

sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Từ đó, tác giả đề xuất một số giải
pháp nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp của Việt Nam
theo hướng hiệu quả và bền vững.
Tác giả Hà Xuân Bình với bài viết “Kinh nghiệm về chuyển dịch cơ
cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng xuất khẩu bền vững của một số địa


16
phương ở trong và ngoài nước và bài học cho tỉnh Thái Bình”, (năm 2021)
[2]. Trong bài viết, tác giả đã đưa ra kinh nghiệm của một số tỉnh của nước
ngoài như Thái Lan, Nhật Bản và một số tỉnh của Việt Nam (Hà Nam, Vĩnh
Phúc) trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp. Từ đó tác giả đã chỉ
ra những bài học cho tỉnh Thái Bình trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông nghiệp. Tác giả khẳng định:
Nơng nghiệp tỉnh Thái Bình vẫn chưa phát triển xứng với tiềm năng,
lợi thế và thiếu tính bền vững. Chính vì những lý do nêu trên, việc nghiên cứu
kinh nghiệm về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp của một số địa
phương trong và ngoài nước sẽ giúp tỉnh Thái Bình có kinh nghiệm trong việc
hoạch định các chính sách chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp của tỉnh
đúng hướng và đạt được mục tiêu [2, tr.22].
Tác giả Bùi Thanh Giang với bài viết “Một số bài học kinh nghiệm rút ra
từ chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành Nơng nghiệp của Thành phố Hồ Chí
Minh” (năm 2021) [19]. Thơng qua việc trình bày những vấn đề lý luận về
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, bài viết phân tích thực trạng chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp của thành phố Hồ Chí Minh trên cả hai
phương diện những kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn và nguyên nhân.
Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra các bài học kinh nghiệm về đẩy mạnh chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở thành phố Hồ Chí Minh.
Bên cạnh những cơng trình bàn về những vấn đề chung về chuyển dịch
kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam, cịn có một số bài viết bàn đến một số khía

cạnh của q trình chuyển dịch đó. Tiêu biểu như: “Đặc trưng của nền nông
nghiệp mới trong bối cảnh cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, tồn cầu
hóa” (tác giả Vũ Trọng Bình đăng trên Tạp chí Kinh tế và Phát triển số 182
tháng 8/2012) [3]; “Tăng đầu tư cho nông nghiệp - giải pháp bảo đảm cho khu
vực kinh tế này thực hiện thành công sự nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại
hóa” (tác giả Lê Du Phong, Lê Huỳnh Mai đăng trên Tạp chí Kinh tế và Phát


17
triển số 182 tháng 8/2012) [48]; “Định hướng, giải pháp tăng cường và nâng
cao hiệu quả đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn” của (tác
giả Vương Đình Huệ đăng trên Tạp chí Tài chính số 8 (574)/2012) [22]; “Cho
vay ưu đãi nông nghiệp nông thôn khu vực Đồng bằng sơng Cửu Long có bảo
hiểm lãi suất giúp nơng dân an tâm - ngân hàng an tồn” (tác giả Nguyễn Đức
Hưởng đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 24 tháng 12/2013)
[27]; “Chính sách tiền tệ trong việc mở rộng tín dụng vùng Đồng bằng sông
Cửu Long - Thực trạng và giải pháp” (tác giả Nguyễn Thị Hồng đăng trên
Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 24 tháng 12/2013) [45]…
Những nghiên cứu trên đây đều cung cấp cơ sở lý luận, những nghiên
cứu thực tế về phát triển kinh tế nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông nghiệp, phát triển kinh tế địa phương. Các cơng trình đều khẳng định
cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại;
những yêu cầu và nội dung của chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp; và
phát triển kinh tế nông nghiệp trong điều kiện thực tế của Việt Nam. Để thực
hiện tốt, có hiệu quả về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, cần thực
hiện cơ giới hóa, điện khí hóa, thủy lợi hóa và sinh học hóa trong việc phát
triển nơng nghiệp. Xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, kinh tế, xã hội nông
nghiệp, nông thôn và đưa nông nghiệp, nông thôn phát triển ngày càng, hiện
đại. Ngồi ra, chuyển đổi nghề nghiệp nơng thơn, còn chú trọng phát triển các
làng nghề truyền thống và làng nghề mới; phát triển nguồn nhân lực cho

ngành nông nghiệp.
Các nghiên cứu cũng tập trung vào đánh giá cơ chế tác động của những
chính sách mà Nhà nước vận dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp và nông
thôn, nông dân như: chính sách đầu tư của Nhà nước đối với nơng nghiệp,
chính sách giải quyết việc làm cho nơng dân, chính sách đảm bảo vật tư và
tiêu thụ sản phẩm nơng nghiệp, chính sách thuế nơng nghiệp, chính sách phát
triển khoa học kỹ thuật trong ngành nơng nghiệp, chính sách giá cả nơng sản
phẩm, chính sách bảo hiểm sản xuất..., các nghiên cứu đã cung cấp khá toàn


18
diện về sự đổi mới cơ chế chính sách của Nhà nước đối với nông nghiệp,
nông thôn, nông dân theo từng thời kỳ phát triển của đất nước.
Ngồi những cơng trình nghiên cứu của Việt Nam cịn có một số tài liệu
nước ngồi trình bày các nghiên cứu về lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Với
sự hợp tác giúp đỡ của tổ chức AECI, ETEA và AIDA, khoa Kinh tế của
trường Đại học Tây Nguyên đã hoàn thành dự án “Giải pháp hỗ trợ phát triển
nông thôn thông qua việc nâng cao khả năng quản lý hợp tác xã nông nghiệp”.
Shin'schi Shigetomi (1998), Cooperation and Community in Rural
Thailand: An Organizational Analysis of Participatory Rural Development
[85]. Nghiên cứu này đã chia sẻ những thơng tin, kinh nghiệm có lợi ích
trong sự phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn dựa trên hình thức tổ chức
cộng đồng và sự liên kết của người dân nông thôn. Nghiên cứu này đã tập
trung vào việc phân tích những sự thay đổi cấu trúc làng xã cũng như tính
cộng đồng của khu vực nơng thơn dưới sự tác động của các chính sách phát
triển nơng thôn.
Solon Barraclough, K. Ghimire, H. Meliczek.- Geneva (1997); Rural
development and the environment: Towards ecologically and socially
sustainable development in rural areas, Switzerland [86]. Tác giả đã đề cập
đến các vấn đề về sự phát triển nông thôn theo hướng bền vững; Tăng cường

hội nhập kinh tế quốc tế, liên kết quốc gia và quốc tế về nguồn lực, chính
sách, hình thức tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Đồng thời
tác giả cũng phân tích những cơ hội và thách thức trong phát triển nông thôn
và môi trường ở từng địa phương và quốc gia; từ đó đưa ra các cải cách mang
tính quốc tế và các khuyến nghị.
1.2. NHỮNG CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU
KINH TẾ NƠNG NGHIỆP Ở CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

Thời gian qua, cũng có một số cơng trình nghiên cứu bàn đến vấn đề phát
triển nơng nghiệp nói chung và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp của


19
nước Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào nói riêng. Tiêu biểu là những cơng trình
nghiên cứu sau:
Tác giả Khăm Pao với cơng trình “Phát triển nơng nghiệp theo hướng sản
xuất hàng hóa - vận dụng những kinh nghiệm của Việt Nam” (năm 1993) [32].
Tác giả đã nghiên cứu sự phát triển nơng nghiệp Lào theo hướng sản xuất hàng
hóa trên cơ sở vận dụng kinh nghiệm Việt Nam về phát triển nơng nghiệp theo
hướng sản xuất hàng hóa. Tác giả khẳng định, nông nghiệp là một ngành chủ lực
và xương sống của kinh tế nông thôn ở Lào. Việc đưa sản xuất nơng nghiệp sang
sản xuất hàng hóa là tất yếu của kinh tế nông thôn. Những nội dung tác giả đề
cập đến cũng chỉ trong thời hạn nhất định, do tính đặc thù của đối tượng nghiên
cứu chi phối. Việc vận dụng kinh nghiệm phát triển nông nghiệp theo hướng sản
xuất hàng hóa của Việt Nam là rất phù hợp, nhưng cũng đòi hỏi nghiên cứu sâu
từng giai đoạn và có thể rút ra thật sự những bài học kinh nghiệm và những yếu
tố tác động đối với phát triển nông nghiệp làm sao để đưa nông nghiệp Lào hiện
đang trong tình trạng sản xuất hàng hóa nhỏ lẻ vươn lên sản xuất hàng hóa lớn
hướng về xuất khẩu nhiều hơn.
Khiển Sy Thơn Thơng Đam với cơng trình “Những phương hướng và giải

pháp nhằm đưa khoa học - cơng nghệ vào nơng nghiệp của Cộng hịa Dân chủ
Nhân dân Lào” (năm 1998) [33]. Luận án tập trung phân tích những phương
hướng và giải pháp đưa tiến bộ khoa học - cơng nghệ vào nơng nghiệp Lào ở
góc độ kinh tế quản lý và kế hoạch. Đề tài luận án cũng có sự liên quan nhất định
về chuyên ngành kinh tế nông nghiệp để đưa nông nghiệp phát triển có hiệu quả
cao thơng qua việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào chuyển dịch
cơ cấu kinh tế nơng nghiệp. Tuy nhiên, vì đây là đề tài được triển khai cách đây
khá lâu nên nhiều thông tin đã cũ, chưa cập nhật được tình hình phát triển khoa
học - công nghệ trong giai đoạn hiện nay.
Tác giả Bun Thi Khưa Mi Xay với cơng trình “Phát triển thị trường
nơng thơn ở Cộng hịa Dân chủ Nhân dân Lào”, Luận án tiến sĩ Kinh tế,


20
(năm1999) [6]. Luận án làm rõ những khái niệm thị trường, chức năng cơ bản
của thị trường; đặc điểm và vai trị của thị trường nơng thơn đối với sự phát
triển nông nghiệp nông thôn và đời sống kinh tế - xã hội của cả nước nói
chung. Ngồi ra, luận án cũng phân tích sự tác động của các nhân tố hình
thành và phát triển của thị trường nơng thơn; từ đó rút ra những q trình kinh
tế - xã hội có tính phổ biến trong sự hình thành, phát triển của thị trường nơng
thơn; phân tích thực trạng thị trường nơng thơn ở nước Cộng hịa Dân chủ
Nhân dân Lào trong những năm qua, chỉ rõ mặt ưu, mặt nhược và những mâu
thuẫn cơ bản cần giải quyết. Xuất phát từ tình hình cụ thể của thị trường nơng
thơn, luận án nêu lên phương hướng và kiến nghị những giải pháp chủ yếu để
thúc đẩy sự phát triển thị trường nơng thơn trong những năm tới ở Cộng hịa
Dân chủ Nhân dân Lào.
Tác giả Humpheng Xaynasin với cơng trình “Chuyển dịch kinh tế nơng
nghiệp ở Cơng hịa Dân chủ Nhân dân Lào”, Luận án Tiến sĩ Kinh tế (năm 2001)
[23]. Luận án trình bày những cơ sở lý luận và thực tiễn của chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp ở Lào; phân tích những đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội,

tình hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp ở Cộng hịa Dân chủ Nhân
dân Lào từ năm 1975 đến năm 2001; đề xuất quan điểm, phương hướng cơ bản,
giải pháp chủ yếu nhằm chuyển dịch cơ câu kinh tế nơng nghiệp Cộng hịa Dân
chủ Nhân dân Lào. Những giải pháp đưa ra có giá trị tham khảo nhất định với
tác giả luận án khi đề xuất các giải pháp thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông nghiệp ở tỉnh Viêng Chăn.
Tác giả Buakhon Nammavơng với cơng trình “Vai trị của cơng nghiệp
chế biến nông sản và dịch vụ đối với phát triển nền nơng nghiệp hàng hóa ở
Cộng hịa Dân chủ Nhân dân Lào”, Luận án Tiến sĩ Kinh tế (năm 2001) [4].
Luận án trình bày những vấn đề chung về vai trị công nghiệp chế biến nông sản
và dịch vụ đối với phát triển nền kinh tế nơng nghiệp hàng hóa; thực trạng vai trị
của nơng nghiệp chế biến nơng sản và dịch vụ đối với phát triển nơng nghiệp
hàng hóa ở Lào trong những năm qua; phương hướng và giải pháp chủ yếu nâng