Chương 3 thương mại quốc tế

Chương III
Chương III
THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ




1. Vai trò của TMQT đối với phát triển KT
1. Vai trò của TMQT đối với phát triển KT
2. Các nguyên tắc cơ bản trong TMQT
2. Các nguyên tắc cơ bản trong TMQT
3. Chính sách thương mại quốc tế
3. Chính sách thương mại quốc tế
4. Các biện pháp thực hiện trong TMQT
4. Các biện pháp thực hiện trong TMQT
Chương III
Chương III
NỘI DUNG CHÍNH
NỘI DUNG CHÍNH




1. VAI TRÒ CỦA
1. VAI TRÒ CỦA

TMQT ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN KT
TMQT ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN KT
1.1. Khái niệm TMQT và các
1.1. Khái niệm TMQT và các


phương thức giao dịch
phương thức giao dịch
a. Khái niệm
a. Khái niệm
- Khái niệm
- Khái niệm
- Những điểm cần lưu ý:
- Những điểm cần lưu ý:
+ Hoạt động TMQT diễn ra trên thị trường thế giới
+ Hoạt động TMQT diễn ra trên thị trường thế giới
+ Chủ thể tham gia: Chính phủ, các công ty quốc
+ Chủ thể tham gia: Chính phủ, các công ty quốc
gia, các công ty quốc tế
gia, các công ty quốc tế
+ Đối tượng trao đổi trong TMQT: hàng hóa vật
+ Đối tượng trao đổi trong TMQT: hàng hóa vật
chất, dịch vụ
chất, dịch vụ
Chương III
Chương III
Người
Người
bán

bán
Người
mua
T
i
ề
n
T
i
ề
n
H
à
n
g

h
ó
a
,

H
à
n
g

h
ó
a
,

d
ị
c
h

v
ụ
d
ị
c
h

v
ụ


Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
b. Các phương thức giao dịch trong TMQT
b. Các phương thức giao dịch trong TMQT
-
-
Đối với hàng hóa
Đối với hàng hóa




+ Giao dịch TM thông thường

+ Giao dịch TM thông thường


+ Giao dịch qua trung gian
+ Giao dịch qua trung gian


+ Buôn bán đối lưu
+ Buôn bán đối lưu


+ Đấu giá quốc tế và đấu thầu quốc tế
+ Đấu giá quốc tế và đấu thầu quốc tế


+ Giao dịch tại sở giao dịch hàng hóa
+ Giao dịch tại sở giao dịch hàng hóa


+ Giao dịch tại hội chợ, triển lãm
+ Giao dịch tại hội chợ, triển lãm


+ Tái xuất khẩu
+ Tái xuất khẩu

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
-
-

Đối với dịch vụ
Đối với dịch vụ




+ Cung cấp dịch vụ thông qua sự di chuyển
+ Cung cấp dịch vụ thông qua sự di chuyển
của dịch vụ qua biên giới
của dịch vụ qua biên giới


+ Tiêu dùng dịch vụ ở nước ngoài
+ Tiêu dùng dịch vụ ở nước ngoài


+ Hiện diện thương mại
+ Hiện diện thương mại


+ Hiện diện tự nhiên nhân
+ Hiện diện tự nhiên nhân

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
1.2. Vai trò của TMQT
1.2. Vai trò của TMQT
- Mở rộng khả năng sản xuất và tiêu
- Mở rộng khả năng sản xuất và tiêu
dùng của một nước

dùng của một nước
- Thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia
- Thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
1.3. Những đặc điểm phát triển
1.3. Những đặc điểm phát triển


TMQT hiện nay
TMQT hiện nay



TMQT phát triển với quy mô lớn, tốc độ
TMQT phát triển với quy mô lớn, tốc độ
nhanh
nhanh



Các hình thức thương mại đa dạng
Các hình thức thương mại đa dạng



Tất cả các nước đều tham gia TMQT, song
Tất cả các nước đều tham gia TMQT, song
tập trung chủ yếu vào các nước công nghiệp

tập trung chủ yếu vào các nước công nghiệp
phát triển
phát triển



Nhiều trung tâm TMQT đã và đang hình
Nhiều trung tâm TMQT đã và đang hình
thành
thành

2. CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG TMQT
2. CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG TMQT


2.1. Nguyên tắc tương hỗ
2.1. Nguyên tắc tương hỗ
- Khái niệm
- Khái niệm
- Mục đích áp dụng: nhằm thực hiện không
- Mục đích áp dụng: nhằm thực hiện không
phân biệt đối xử.
phân biệt đối xử.


Ch
Ch
ú ý: hiện nay nguyên tắc này được coi như
ú ý: hiện nay nguyên tắc này được coi như
là thông lệ trong thương mại quốc tế

là thông lệ trong thương mại quốc tế


Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
2.2. Nguyên tắc tối huệ quốc (MFN)
2.2. Nguyên tắc tối huệ quốc (MFN)
- Khái niệm
- Khái niệm
- Mục đích áp dụng:
- Mục đích áp dụng:


Th
Th
ực hiện không phân biệt đối xử
ực hiện không phân biệt đối xử


- Nội dung:
- Nội dung:


Đối với hàng hoá, đối với dịch vụ và chủ thể
Đối với hàng hoá, đối với dịch vụ và chủ thể
- Cơ sở áp dụng:
- Cơ sở áp dụng:

Ch
Ch
ính phủ kí kết hiệp thương mại
ính phủ kí kết hiệp thương mại


- Phương thức áp dụng
- Phương thức áp dụng

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
* Chế độ thuế quan ưu đãi phổ cập - GSP
* Chế độ thuế quan ưu đãi phổ cập - GSP
- Khái niệm
- Khái niệm
- Nội dung
- Nội dung
- Đặc điểm
- Đặc điểm
- Điều kiện để hàng hóa được hưởng GSP:
- Điều kiện để hàng hóa được hưởng GSP:


C
C
ó 3 điều kiện dối với hàng hoá của các nước đang
ó 3 điều kiện dối với hàng hoá của các nước đang
phát triển nếu muốn được hưởng chế độ GSP

phát triển nếu muốn được hưởng chế độ GSP

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
2.3. Nguyên tắc đãi ngộ quốc gia (NT)
2.3. Nguyên tắc đãi ngộ quốc gia (NT)
- Khái niệm
- Khái niệm
- Mục đích áp dụng
- Mục đích áp dụng
- Nội dung:
- Nội dung:
C
C
ó 3 nội dung
ó 3 nội dung
- Cơ sở áp dụng:
- Cơ sở áp dụng:


Ch
Ch
ính phủ kí kết hiệp đinh thương mại
ính phủ kí kết hiệp đinh thương mại


- Ngoại lệ của NT:
- Ngoại lệ của NT:
+ Ngoại lệ dành cho chủ thể nước ngoài
+ Ngoại lệ dành cho chủ thể nước ngoài

+ Ngoại lệ dành cho chủ thể trong nước
+ Ngoại lệ dành cho chủ thể trong nước

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
2.4. Nguyên tắc minh bạch các chính sách, luật
2.4. Nguyên tắc minh bạch các chính sách, luật
pháp liên quan đến thương mại
pháp liên quan đến thương mại


- Khái niệm
- Khái niệm
- Mục đích áp dụng
- Mục đích áp dụng
- Nội dung
- Nội dung
- Cơ sở áp dụng:
- Cơ sở áp dụng:


Ch
Ch
ính phủ kí kết hiệp thương mại
ính phủ kí kết hiệp thương mại
- Ngoại lệ:
- Ngoại lệ: t
rong khuôn khổ WTO, tuân thủ các
rong khuôn khổ WTO, tuân thủ các

quy định của WTO về bảo vệ thông tin mật.
quy định của WTO về bảo vệ thông tin mật.

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
3. CHÍNH SÁCH THƯƠNG
3. CHÍNH SÁCH THƯƠNG
MẠI
MẠI


QUỐC TẾ
QUỐC TẾ


3.1. Vị trí của chính sách
3.1. Vị trí của chính sách
thương mại quốc tế
thương mại quốc tế


a. Khái niệm
a. Khái niệm
b. Vị trí
b. Vị trí
- Là một bộ phận cấu thành
- Là một bộ phận cấu thành
quan trọng trong chính sách
quan trọng trong chính sách

kinh tế của một quốc gia
kinh tế của một quốc gia
- Là căn cứ pháp lý quốc tế
- Là căn cứ pháp lý quốc tế
để các chủ thể ở các nước
để các chủ thể ở các nước
tham gia hoạt động TMQT
tham gia hoạt động TMQT
phải tuân thủ
phải tuân thủ
Chính
sách
KT quốc
gia
Chính sách
KT đối nội
Chính sách
KT đối
ngoại
Chính sách
TMQT
Chính sách
ĐTQT
Chính sách
cán cân
thanh toán


Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)

3.2. Các chính sách TMQT
3.2. Các chính sách TMQT
a. Chính sách thương mại tự do
a. Chính sách thương mại tự do
- Khái niệm
- Khái niệm
- Các loại chính sách thương mại tự do:
- Các loại chính sách thương mại tự do:
+ Thương mại tự do hoàn toàn
+ Thương mại tự do hoàn toàn
+ Thương mại tự do có giới hạn
+ Thương mại tự do có giới hạn
- Nội dung của chính sách thương mại tự do:
- Nội dung của chính sách thương mại tự do:
+ Về hàng hóa
+ Về hàng hóa
+ Về thị trường
+ Về thị trường
+ Nguyên tắc cơ bản điều chỉnh quan hệ
+ Nguyên tắc cơ bản điều chỉnh quan hệ

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
- Tác động đối với nền kinh tế:
- Tác động đối với nền kinh tế:
+ Tác động tích cực
+ Tác động tích cực
+ Tác động tiêu cực
+ Tác động tiêu cực
- Điều kiện thực hiện:

- Điều kiện thực hiện:
+ Điều kiện quốc tế:
+ Điều kiện quốc tế:


Th
Th
ị trường thế giới ổn định và chính phủ kí kết
ị trường thế giới ổn định và chính phủ kí kết
hiệp định thương mại
hiệp định thương mại




+ Điều kiện trong nước:
+ Điều kiện trong nước:


M
M
ở cửa thị trường nội địa và năng lực cạnh tranh cao
ở cửa thị trường nội địa và năng lực cạnh tranh cao

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
b
b
.
.

Chính sách thương mại bảo hộ
Chính sách thương mại bảo hộ
- Khái niệm
- Khái niệm
- Các loại chính sách thương mại bảo hộ:
- Các loại chính sách thương mại bảo hộ:
+ Thương mại bảo hộ hoàn toàn
+ Thương mại bảo hộ hoàn toàn
+ Thương mại bảo hộ có giới hạn
+ Thương mại bảo hộ có giới hạn
- Nội dung của chính sách thương mại bảo hộ:
- Nội dung của chính sách thương mại bảo hộ:
+ Về hàng hóa
+ Về hàng hóa
+ Về thị trường
+ Về thị trường
+ Nguyên tắc cơ bản điều chỉnh quan hệ
+ Nguyên tắc cơ bản điều chỉnh quan hệ

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
- Tác động đối với nền kinh tế:
- Tác động đối với nền kinh tế:
+ Tác động tích cực
+ Tác động tích cực
+ Tác động tiêu cực
+ Tác động tiêu cực
- Điều kiện thực hiện:
- Điều kiện thực hiện:
+ Điều kiện quốc tế:

+ Điều kiện quốc tế:


Th
Th
ị trường thế thế giới biến động và quan hệ không thân thiện
ị trường thế thế giới biến động và quan hệ không thân thiện




+ Điều kiện trong nước:
+ Điều kiện trong nước:


N
N
ăng lực cạnh tranh của nền kinh tế yếu
ăng lực cạnh tranh của nền kinh tế yếu
c. Vận dụng chính sách TMQT của các nước và Việt
c. Vận dụng chính sách TMQT của các nước và Việt
Nam?
Nam?

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
4. CÁC BIỆN PHÁP
4. CÁC BIỆN PHÁP

CƠ BẢN THỰC HIỆN
CƠ BẢN THỰC HIỆN
TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ


Mục đích thực hiện
Mục đích thực hiện
- Phát triển TMQT
- Phát triển TMQT
- Điều tiết TMQT
- Điều tiết TMQT
- Bảo hộ sản xuất trong nước
- Bảo hộ sản xuất trong nước

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
4.1. Ký kết hiệp định thương mại
4.1. Ký kết hiệp định thương mại


-
-
Khái niệm HĐTM
Khái niệm HĐTM
- Phân loại HĐTM
- Phân loại HĐTM
- Nội dung cơ bản của HĐTM
- Nội dung cơ bản của HĐTM

+ Cam kết dỡ bỏ các rào cản thương mại
+ Cam kết dỡ bỏ các rào cản thương mại


+ Thỏa thuận các nguyên tắc điều chỉnh
+ Thỏa thuận các nguyên tắc điều chỉnh


+ Thống nhất cơ sở giải quyết tranh chấp, th
+ Thống nhất cơ sở giải quyết tranh chấp, th
ời gian thực hiện
ời gian thực hiện
- Ý nghĩa ký kết HĐTM:
- Ý nghĩa ký kết HĐTM:
L
L
à căn cứ pháp lý quốc tế cho hoạt động thương mại quốc tế
à căn cứ pháp lý quốc tế cho hoạt động thương mại quốc tế

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
4.2. Biện pháp thuế quan
4.2. Biện pháp thuế quan
a. Khái niệm và mục đích thực hiện
a. Khái niệm và mục đích thực hiện
- Khái niệm
- Khái niệm
- Phân loại thuế quan
- Phân loại thuế quan

+ Theo mục đích đánh thuế
+ Theo mục đích đánh thuế
+ Theo đối tượng đánh thuế
+ Theo đối tượng đánh thuế
+ Theo phương pháp tính thuế
+ Theo phương pháp tính thuế
+ Theo mức thuế
+ Theo mức thuế
-
-
Bi
Bi
ế
ế
u
u
thuế quan
thuế quan

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
- Mục đích thực hiện:
- Mục đích thực hiện:
+ Điều tiết TMQT
+ Điều tiết TMQT
+ Bảo hộ sản xuất trong nước
+ Bảo hộ sản xuất trong nước
+ Nguồn thu của NSNN

+ Nguồn thu của NSNN
+ Phân biệt đối xử và gây áp lực
+ Phân biệt đối xử và gây áp lực
với đối tác
với đối tác

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
4.3. Các biện pháp tài chính - tiền tệ phi thuế quan
4.3. Các biện pháp tài chính - tiền tệ phi thuế quan
- Thực chất
- Thực chất
- Mục đích thực hiện:
- Mục đích thực hiện:
+ Điều tiết TMQT
+ Điều tiết TMQT
+ Bảo hộ sản xuất trong nước
+ Bảo hộ sản xuất trong nước
- Bao gồm:
- Bao gồm:
+ Đặt cọc nhập khẩu
+ Đặt cọc nhập khẩu
+ Thuế nội địa
+ Thuế nội địa
+ Cơ chế tỷ giá
+ Cơ chế tỷ giá

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
a. Đặt cọc nhập khẩu

a. Đặt cọc nhập khẩu


- Khái niệm:
- Khái niệm:


T
T
ỉ lệ đặt cọc dựa trên mức độ bảo hộ
ỉ lệ đặt cọc dựa trên mức độ bảo hộ
- Tính điều tiết:
- Tính điều tiết:


M
M
ức độ bảo hộ càng cao thì tỉ lệ đặt cọc càng lớn
ức độ bảo hộ càng cao thì tỉ lệ đặt cọc càng lớn
b. Thuế nội địa
b. Thuế nội địa
- Khái niệm
- Khái niệm
-
-
Tính điều tiết:
Tính điều tiết:


Quy

Quy
định các sắc thuế nội địa áp dụng với hàng hoá nhập khẩu
định các sắc thuế nội địa áp dụng với hàng hoá nhập khẩu

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
c. Sử dụng cơ chế tỷ giá
c. Sử dụng cơ chế tỷ giá
- Thực chất:
- Thực chất:
Sử dụng các chính sách quản lý tài chính, tiền tệ
Sử dụng các chính sách quản lý tài chính, tiền tệ
- Bao gồm:
- Bao gồm:
+ Cơ chế quản lý ngoại tệ
+ Cơ chế quản lý ngoại tệ
+ Cơ chế quản lý nội tệ
+ Cơ chế quản lý nội tệ

Chương III (tiếp)
Chương III (tiếp)
4.4. Các biện pháp hạn chế số lượng
4.4. Các biện pháp hạn chế số lượng
- Thực chất:
- Thực chất:


S
S
ử dụng các quy định hành chính, pháp lý

ử dụng các quy định hành chính, pháp lý


- Mục đích thực hiện:
- Mục đích thực hiện:


Đ
Đ
iều tiết TMQT và bảo hộ sản xuất trong nước
iều tiết TMQT và bảo hộ sản xuất trong nước
- Bao gồm:
- Bao gồm:
+ Cấm xuất, nhập khẩu
+ Cấm xuất, nhập khẩu
+ Giấy phép
+ Giấy phép
+ Hạn ngạch
+ Hạn ngạch