Xây dựng đảng uỷ quân sự địa phương trong sạch vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới

1
Xây dựng đảng uỷ quân sự địa phương trong sạch vững mạnh
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới
Cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương là một bộ
phận trong tồn bộ cơng tác qn sự, quốc phòng của Đảng
và Nhà nước, được tiến hành ở các địa phương trong cả nước,
nhằm tổ chức và động viên quần chúng tham gia xây dựng
nền quốc phịng tồn dân, xây dựng và tích trữ tiềm lực quốc
phịng, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và tiến hành
chiến tranh nhân dân, bảo vệ địa phương và cả nước.
Công tác qn sự, quốc phịng địa phương do tồn thể
đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang địa phương tiến hành,
dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ đảng địa phương và sự chỉ đạo, chỉ
huy của cơ quan quân sự cấp trên. Tổ chức thực hiện công tác
quân sự, quốc phòng địa phương là một nét đặc sắc trong nghệ
thuật quân sự, tổ chức lực lượng và sử dụng phương thức tiến
hành chiến tranh của Đảng và Nhà nước ta; là sự vận dụng và
kết hợp nhuần nhuyễn giữa học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh về chiến tranh quân đội với truyền thống yêu nước và
nghệ thuật quân sự độc đáo chống giặc ngoại xâm của dân tộc
ta.
Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam mà trực tiếp là
cấp uỷ địa phương đối với công tác qn sự, quốc phịng địa
phương ln ln là nhân tố cơ bản hàng đầu quyết định mọi
thắng lợi của cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương. Để
thực hiện đúng nguyên tắc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo
tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt lực lượng vũ trang và sự nghiệp
quốc phòng; bảo đảm cho cấp uỷ địa phương thực hiện được
vai trò trực tiếp lãnh đạo về mọi mặt công tác quân sự, quốc

2
phòng địa phương, Nghị quyết số 02/NQ - TW của Bộ Chính trị
(khố VI) đã xác lập và hồn thiện cơ cấu tổ chức, chức năng,
nhiệm vụ của đảng bộ quân sự địa phương. Đảng bộ quân sự
địa phương có vai trò quan trọng trong tổ chức thực hiện thắng
lợi cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương. Vì vậy, xây dựng
đảng bộ quân sự địa phương trong sạch vững mạnh, đủ sức
hoàn thành mọi nhiệm vụ là vấn đề cơ bản và cấp thiết hiện
nay.
1. Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đảng bộ
quân sự địa phương trong sạch, vững mạnh
Xuất phát từ vai trò lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo xã hội
của Đảng Cộng sản Việt Nam quy định: Đảng là hạt nhân lãnh
đạo chính trị được thể hiện trong Điều 4 Hiến pháp nước Cộng
hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Thực hiện vai trò đó, Đảng
Cộng sản phải có trách nhiệm lãnh đạo mọi mặt đời sống kinh
tế, chính trị, văn hố - xã hội, an ninh - quốc phòng và lãnh
đạo xây dựng nền quốc phịng tồn dân, tiến hành chiến
tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc. Đối với Quân đội nhân dân,
Công an nhân dân và sự nghiệp quốc phòng - an ninh, Đảng
lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt.
Cấp uỷ địa phương là cơ quan lãnh đạo của đảng bộ địa
phương, một bộ phận cấu thành hệ thống lãnh đạo của Đảng,
chịu trách nhiệm trước toàn Đảng, đảng bộ và nhân địa
phương lãnh đạo mọi mặt công tác ở địa phương theo phạm
vi, chức năng và nội dung quy định cho từng cấp. Đảng bộ
quân sự địa phương là một tổ chức đảng trực thuộc đảng bộ
địa phương, vừa chịu sự lãnh đạo về mọi mặt của cấp uỷ địa
phương, vừa chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo về mặt quân sự, quốc

3
phịng và cơng tác đảng, cơng tác chính trị của đảng uỷ quân
sự và cơ quan chính trị cấp trên. Để đảng uỷ quân sự địa
phương thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ và vai trị rất quan
trọng của mình trong tổ chức thực hiện cơng tác qn sự,
quốc phịng địa phương. Cấp uỷ địa phương phải quan tâm
lãnh đạo xây dựng đảng bộ quân sự địa phương trong sạch,
vững mạnh, có sức chiến đấu cao ngang tầm với chức năng,
nhiệm vụ.
Xuất phát từ vị trí chiến lược, đặc điểm, tính chất của
cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Lịch sử dựng
nước và giữ nước của dân tộc ta luôn chứng minh rằng, mỗi
địa phương là một vị trí chiến lược, là một pháo đài bảo vệ Tổ
quốc, sự đóng góp của mỗi địa phương tạo nên sức mạnh
tổng hợp để đánh bại mọi kẻ thù xâm lược. Thắng lợi của cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và
thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước hiện nay chính là
nhờ có sự đồng lòng của tất cả các địa phương trong cả nước.
Đặc điểm của mỗi địa phương rất đa dạng, tính chất phong
phú, cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương địi hỏi phải có
một tổ chức đảng đủ thẩm quyền, sát thực tế, nắm chắc tình
hình mọi mặt của địa phương và có khả năng giải quyết thoả
đáng cả hai nhiệm vụ chiến lược ở địa phương, trực tiếp lãnh
đạo thì cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương mới phát
triển đúng hướng và thể hiện được đầy đủ vị trí chiến lược,
đặc điểm, tính chất của nó. Tổ chức đảng đó chính là cấp uỷ
địa phương. Để cấp ủy địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ trực
tiếp lãnh đạo cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương, phải

4
quan tâm xây dựng đảng uỷ quân sự địa phương trong sạch,
vững mạnh, đủ sức làm tham mưu cho cấp uỷ địa phương về
cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương và thực hiện chính
sách hậu phương quân đội ở địa phương.
Xuất phát từ vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn
của đảng uỷ quân sự địa phương. Ban chấp hành đảng bộ
quân sự địa phương gọi tắt là đảng uỷ quân sự địa phương, là
cơ quan lãnh đạo giữa hai kỳ đại hội của đảng bộ quân sự địa
phương, là hạt nhân lãnh đạo chính trị, trung tâm đoàn kết
của đảng bộ quân sự địa phương. Đảng uỷ quân sự địa
phương được tổ chức ở hai cấp, bao gồm: cấp tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương (gọi chung là đảng uỷ quân sự cấp
tỉnh) và cấp huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh
(gọi chung là đảng uỷ quân sự cấp huyện). Đảng uỷ quân sự
địa phương là cơ quan lãnh đạo của đảng bộ quân sự địa
phương giữa hai kỳ đại hội, là hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ
quan quân sự địa phương, là trung tâm đoàn kết trong đảng
bộ và cơ quan quân sự địa phương; đặt dưới sự lãnh đạo trực
tiếp về mọi mặt của cấp uỷ địa phương, đồng thời chấp hành
nghiêm nghị quyết của đảng uỷ quân sự cấp trên về cơng tác
qn sự, quốc phịng ở địa phương.
Đảng uỷ quân sự địa phương là một tổ chức quan trọng
trong hệ thống tổ chức sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội
nhân dân Việt Nam và sự lãnh đạo tập trung thống nhất về
mọi mặt của cấp uỷ địa phương đối với tồn bộ cơng tác qn
sự, quốc phịng địa phương. Đảng uỷ quân sự địa phương
được thành lập ở một lĩnh vực công tác đặc thù - công tác

qn sự, quốc phịng địa phương. Đây là một hình thức tổ


5
chức sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ qn sự, quốc
phịng, nhằm bảo đảm cho Đảng ln ln nắm chắc, lãnh
đạo chặt chẽ lực lượng vũ trang, tổ chức phòng thủ đất nước,
bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa theo
đường lối chính trị, quân sự của Đảng.
Tuy là tổ chức đảng trực thuộc đảng bộ địa phương
nhưng các tổ chức đảng bộ quân sự địa phương lại được
“thành lập theo quy định về tổ chức đảng trong quân đội” 1,
nên vừa phải thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương,
vừa phải thực hiện nhiệm vụ của quân đội; vừa chịu sự lãnh
đạo của cấp uỷ địa phương cùng cấp, vừa chịu sự lãnh đạo,
chỉ đạo của đảng uỷ quân sự cấp trên về cơng tác qn sự,
quốc phịng địa phương. “Tổ chức đảng quân sự địa phương ở
cấp nào đặt dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ địa phương cấp đó
về mọi mặt, đồng thời chấp hành nghị quyết của đảng ủy
quân sự địa phương cấp trên về nhiệm vụ quốc phòng tồn
dân và cơng tác qn sự địa phương. Cơ quan chính trị cấp
trên phối hợp với cấp uỷ địa phương chỉ đạo cơng tác đảng,
cơng tác chính trị và cơng tác quần chúng trong lực lượng vũ
trang địa phương”2.
Đảng uỷ quân sự địa phương là cơ quan lãnh đạo của
đảng bộ quân sự địa phương giữa hai kỳ đại hội, là hạt nhân
lãnh đạo ở cơ quan quân sự địa phương; đặt dưới sự lãnh đạo
về mọi mặt của cấp uỷ địa phương, đồng thời chấp hành
nghiêm nghị quyết của đảng uỷ quân sự cấp trên về nhiệm vụ
quân sự, quốc phịng địa phương và cơng tác đảng, cơng tác

Ban Chấp hành Trung ương, Quy định số 74/QĐ - TW của Bộ Chính trị về tổ chức Đảng
trong Quân đội nhân dân Việt Nam , Nxb QĐND, H, 2003. tr. 7.
2
Đảng Cộng sản Việt Nam, Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, H, 2006. tr.
44 - 45.
1


6
chính trị đối với các đơn vị lực lượng vũ trang thuộc quyền; có
trách nhiệm lãnh đạo mọi mặt đối với cơ quan quân sự địa
phương và các đơn vị lực lượng vũ trang địa phương thuộc
quyền; đồng thời làm tham mưu cho cấp uỷ, uỷ ban nhân dân,
hội đồng nhân dân địa phương về chủ trương, biện pháp lãnh
đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự,
quốc phòng địa phương.
Về cơ cấu tổ chức: “Đảng uỷ quân sự tỉnh, thành, huyện,
quận, thị xã gồm các đồng chí cơng tác trong đảng bộ qn
sự địa phương do đại hội cùng cấp bầu, đồng chí bí thư cấp uỷ
địa phương và một số đồng chí ngồi đảng bộ quân sự địa
phương được chỉ định tham gia theo quy định của Ban Chấp
hành Trung ương”3. Theo Quy định số 74/QĐ - TW ngày
07/5/2003 của Bộ Chính trị (khố IX) xác định: Đảng uỷ quân
sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có số lượng từ 10
đến 15 uỷ viên; đảng uỷ quân sự huyện, quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh có số lượng từ 05 đến 07 uỷ viên gồm các
đồng chí uỷ viên cơng tác trong đảng bộ quân sự địa phương
do đại hội cùng cấp bầu và các đồng chí tỉnh, thành, huyện,
quận, thị, thành uỷ viên là bí thư, là chủ tịch uỷ ban nhân dân
được tỉnh uỷ, huyện uỷ chỉ định tham gia. Đồng chí bí thư tỉnh

uỷ, huyện uỷ trực tiếp làm bí thư đảng uỷ quân sự. Cơ cấu
như vậy là cần thiết và tương đối phù hợp, bảo đảm cho tỉnh
uỷ, huyện uỷ, uỷ ban nhân dân tỉnh, huyện luôn luôn nắm
chắc và lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất chặt chẽ mọi mặt hoạt
động của cơ quan quân sự và lực lượng vũ trang của tỉnh,
huyện trong công tác quân sự, quốc phòng địa phương.
Đảng Cộng sản Việt Nam, Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, H, 2006. tr.
44 - 45.
3


7
Về chức năng, nhiệm vụ: Quy định số 74/QĐ - TW ngày
07/5/2003 của Bộ Chính trị (khố IX) xác định: “Đảng uỷ quân
sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, huyện, quận, thị xã,
thành phố trực thuộc tỉnh có nhiệm vụ: Đề xuất nội dung lãnh
đạo và giúp cấp uỷ địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra
các cấp, các ngành thực hiện nhiệm vụ qn sự, quốc phịng
và chính sách hậu phương quân đội tại địa phương mình; lãnh
đạo mọi mặt cơ quan quân cùng cấp và các đơn vị bộ đội địa
phương thuộc quyền thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ do cấp
uỷ địa phương và cấp trên giao cho”4.
Như vậy, đảng uỷ quân sự địa phương có nhiệm vụ vừa
tham mưu cho cấp uỷ địa phương về nội dung lãnh đạo cơng
tác qn sự, quốc phịng địa phương và chấp hành chính sách
hậu phương quân đội tại địa phương để cấp uỷ địa phương ra
nghị quyết lãnh đạo các cấp, các ngành ở địa phương tổ chức
thực hiện, vừa lãnh đạo mọi mặt đối với cơ quan quân sự địa
phương và các đơn vị thuộc quyền thực hiện thắng lợi mọi
nhiệm vụ do cấp uỷ địa phương và đảng uỷ quân sự cấp trên

giao. Hai nhiệm vụ cơ bản đó có quan hệ chặt chẽ với nhau,
tác động qua lại lẫn nhau nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ
quân sự, quốc phòng địa phương. Để bảo đảm hoạt động của
đảng uỷ quân sự địa phương trong công tác quân sự, quốc
phòng địa phương theo chức năng, nhiệm vụ cần tập trung
vào những vấn đề sau:
Nghiên cứu, đề xuất nội dung lãnh đạo và giúp cấp uỷ, uỷ
ban nhân dân địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra các

Ban Chấp hành Trung ương, Quy định số 74/QĐ - TW của Bộ Chính trị về tổ chức Đảng
trong Quân đội nhân dân Việt Nam , Nxb QĐND, H, 2003. tr. 21.
4


8
cấp, các ngành thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phịng và
chính sách hậu phương qn đội tại địa phương.
Căn cứ vào nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của đảng uỷ
quân sự, mệnh lệnh của người chỉ huy cấp trên và thực tế cơng
tác qn sự, quốc phịng địa phương. Đảng uỷ quân sự địa
phương nghiên cứu, xác định và chủ động đề xuất với cấp uỷ
địa phương về vấn đề thuộc phương hướng, nhiệm vụ, chủ
trương hành động thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa
phương dài hạn, hàng năm, hàng quý và chủ trương thực hiện
nhiệm vụ quân sự đột xuất do cấp trên giao hoặc do thực tiễn
địa phương đặt ra, bao gồm các nội dung chủ yếu sau:
Lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan quân sự địa phương xây dựng
các phương án và kế hoạch cơ bản về xây dựng, củng cố nền
quốc phịng tồn dân ở địa phương, xây dựng địa phương
thành khu vực phòng thủ vững chắc, thực hiện các nhiệm vụ

theo phương án A, A2 và các phương án quy hoạch hình thành
thế bố trí kết hợp kinh tế với quốc phịng, quốc phòng với an
ninh và đối ngoại…
Lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch phối hợp với các
đơn vị chủ lực phản công, tiến công địch; xác định kế hoạch
lãnh đạo và chỉ đạo xây dựng, hoạt động của các lực lượng vũ
trang địa phương có hiệu quả. Ngồi ra, cịn tham mưu cho
cấp uỷ địa phương lãnh đạo công tác chuẩn bị mọi mặt cho
thanh niên địa phương sẵn sàng làm nghĩa vụ quân sự, tổ
chức tuyển quân, tuyển sinh qn sự, cơng tác giáo dục quốc
phịng cho các đối tượng trên địa bàn; xây dựng và quản lý
lực lượng dự bị động viên….


9
Lãnh đạo mọi mặt cơ quan quân sự địa phương và các
đơn vị thuộc quyền thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ do cấp
uỷ địa phương và đảng uỷ quân sự cấp trên giao.
Đảng uỷ quân sự địa phương có trách nhiệm lãnh đạo
toàn diện trên tất cả các mặt đối với cơ quan quân sự địa
phương và các đơn vị lực lượng vũ trang thuộc quyền. Cũng
như các đơn vị chủ lực, trong lãnh đạo nhiệm vụ chiến đấu,
đảng uỷ quân sự địa phương căn cứ vào nhiệm vụ cấp trên
giao, tình hình địch, ta, thơng qua quyết tâm chiến đấu của
người chỉ huy và xác định các chủ trương, biện pháp lãnh đạo
lực lượng vũ trang địa phương chiến đấu giành thắng lợi. Khi
có nhiệm vụ tác chiến, lãnh đạo thông qua quyết tâm, phương
án chiến đấu và kế hoạch của người chỉ huy về công tác
chuyển địa phương và lực lượng vũ trang từ thời bình sang
thời chiến và chiến đấu giành thắng lợi. Thông qua quyết tâm

tác chiến khu vực phòng thủ địa phương, ra nghị quyết lãnh
đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tác chiến.
Lãnh đạo cơng tác quy hoạch quốc phịng và xây dựng
phương án phòng thủ của địa phương. Sau khi đảng uỷ qn
sự địa phương thảo luận nhất trí, phải thơng qua ban thường
vụ (hoặc toàn thể) cấp uỷ địa phương trước khi báo cáo lên
đảng uỷ quân sự, người chỉ huy cấp trên phê duyệt.
Lãnh đạo xây dựng cơ quan quân sự địa phương vững
mạnh toàn diện theo quy định, hướng dẫn của cấp trên phù
hợp với tình hình địa phương, hồn thành mọi nhiệm vụ trong
mọi tình huống.
Lãnh đạo thực hiện có hiệu quả chính sách hậu phương
qn đội, kết hợp chặt chẽ cơng tác qn sự, quốc phịng của


10
địa phương với cơ quan thương binh xã hội, các ban, ngành
của cấp uỷ, chính quyền các cấp và nhân dân địa phương thực
hiện tốt các chính sách liên quan đến nhiệm vụ quân sự, quốc
phòng.
Xây dựng đảng bộ quân sự địa phương trong sạch, vững
mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thực hiện nghiêm
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ
trách, phát huy trách nhiệm của các cá nhân, tạo sự đoàn kết,
nhất trí cao trong tồn đảng bộ.
Lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ quân sự địa phương
đủ về số lượng, có chất lượng cao, có phẩm chất đạo đức, lối
sống trong sạch, lành mạnh, có bản lĩnh chính trị kiên định
vững vàng, có kiến thức, năng lực trí tuệ đáp ứng yêu cầu
phát triển của nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong điều kiện

mới…
Quyền hạn của đảng uỷ quân sự địa phương được xác
định: Đảng uỷ quân sự cấp tỉnh giải quyết công việc về Đảng
theo quyền hạn của đảng uỷ cấp trên trực tiếp cơ sở. Đảng uỷ
quân sự cấp huyện và tương đương giải quyết công việc về
Đảng theo quyền hạn của đảng uỷ cơ sở.
Về công tác cán bộ: trong điều bình thường, việc xem
xét quyết định điều động, bổ nhiệm, đề bạt, khen thưởng, kỷ
luật và thực hiện chính sách đối với cán bộ quân sự địa
phương theo phân cấp quản lý. Đảng uỷ quân sự cùng cấp uỷ
địa phương cấp dưới bàn bạc thống nhất đề nghị cấp có thẩm
quyền ra quyết định. Nếu có vấn đề chưa nhất trí thì báo cáo
lên đảng uỷ quân sự và cấp uỷ địa phương cấp trên cho tới
Đảng uỷ Quân sự Trung ương và Ban Bí thư Trung ương Đảng.


11
Trường hợp khẩn cấp trong chiến đấu thực hiện theo quyết
định của cấp có thẩm quyền trong quân đội.
Để làm trịn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình,
đảng uỷ quân sự địa phương phải thường xuyên nắm vững
đường lối chính trị, quân sự của Đảng; nắm vững nhiệm vụ
chính trị và đặc điểm của từng địa phương; nắm vững chủ
trương của đảng uỷ quân sự cấp trên về nhiệm vụ qn sự
quốc phịng trong tình hình mới; nắm vững tình hình mọi mặt
của lực lượng vũ trang địa phương; có kiến thức tồn diện,
chun sâu và ln chủ động trong cơng tác; biết căn cứ vào
tình hình thực tiễn của địa phương để lựa chọn các vấn đề
tham mưu cho cấp uỷ địa phương đúng, trúng và có hiệu quả,
lãnh đạo cơ quan quân sự và các đơn vị bộ đội địa phương

hồn thành mọi nhiệm vụ. Do đó, đòi hỏi phải xây dựng đảng
uỷ quân sự địa phương thật sự là một tổ chức đảng trong sạch
vững mạnh, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao.
Do chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức, quá trình
hoạt động, đảng uỷ quân sự địa phương phải đồng thời giải
quyết nhiều mối quan hệ như: quan hệ với cấp uỷ, chính
quyền địa phương cùng cấp; với các cơ quan cấp uỷ địa
phương cùng cấp; với các ban, ngành của chính quyền và các
đồn thể của các địa phương; với cấp uỷ địa phương (và các
cấp uỷ tương đương) cấp dưới; với Đảng uỷ quân sự và người
chỉ huy cơ quan quân sự cấp trên; với cơ quan chính trị cấp
trên; với người chỉ huy cơ quan quân sự cùng cấp; với cấp uỷ
công an địa phương; với Đảng uỷ Bộ đội Biên phòng tỉnh,
thành phố… Để giải quyết hài hoà các mối quan hệ vừa đảm
bảo đúng nguyên tắc, đúng quy định, vừa bảo đảm tính chủ


12
động, nhạy bén, linh hoạt, vừa tạo được sự đoàn kết nhất trí
cao, tạo được sự ủng hộ, tương trợ giúp đỡ, tạo điều kiện cho
nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ, đòi hỏi phải xây dựng cấp
uỷ địa phương thực sự trong sạch, vững mạnh, có năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu cao.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, trước yêu cầu
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở nước ta đã có sự
phát triển đang đặt ra những đòi hỏi mới về nhiệm vụ quân
sự, quốc phòng. Tư duy mới về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cũng
có sự phát triển. Vì vậy, xây dựng đảng bộ và đảng uỷ quân
sự địa phương trong sạch, vững mạnh, đủ sức hoàn thành mọi
nhiệm vụ là vấn đề cơ bản và cấp thiết. Đại hội Đảng toàn

quốc lần thứ X khẳng định, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là
“bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn
lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội
chủ nghĩa; bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư
tưởng văn hoá và an ninh xã hội; duy trì trật tự, kỷ cương, an
tồn xã hội; giữ vững ổn định chính trị của đất nước, ngăn
ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống
phá, thù địch, không để bị động, bất ngờ”5.
Những nhiệm vụ đó trước hết diễn ra ở từng địa phương,
vì vậy các địa phương có thực hiện tốt, có hồn thành tốt thì
cả nước mới hồn thành. Mặt khác, sự tác động khách quan
của tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức
tạp và chứa đựng những yếu tố khó lường trên tất cả các lĩnh
vực, trong đó có cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương
cuộc đấu tranh giai cấp, dân tộc, sắc tộc vẫn đang diễn ra gay
ĐCSVN, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H, 2006, tr. 108 109.
5


13
go, quyết liệt. Chiến tranh thế giới ít có khả năng xảy ra
nhưng chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung đột dân
tộc, tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt động can thiệp lật đổ,
khủng bố còn xảy ra ở nhiều nơi với tính chất phức tạp và
ngày càng gia tăng. Chủ nghĩa đế quốc đứng đầu là đế quốc
Mỹ và các thế lực thù địch ra sức đẩy mạnh chiến lược “diễn
biến hồ bình”, bạo loạn lật đổ, kết hợp với dùng vũ lực răn
đe, sẵn sàng can thiệp vũ trang khi có điều kiện hịng xố bỏ
chủ nghĩa xã hội và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tình hình đó, địi hỏi từng địa phương phải được xây dựng

vững mạnh tồn diện, đảm bảo chính trị ổn định, kinh tế, văn
hoá, xã hội phát triển, quốc phòng, an ninh được củng cố tăng
cường, tạo nên sức mạnh tổng hợp thực hiện công tác quân
sự, quốc phòng địa phương sẵn sàng đánh bại âm mưu thủ
đoạn của kẻ thù, bảo vệ vững chắc địa phương, góp phần bảo
vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để thực
hiện yêu cầu đó phải xây dựng đảng uỷ quân sự địa phương
trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo các lực lượng vũ
trang địa phương và tham mưu cho cấp uỷ địa phương về
công tác quân sự, quốc phịng địa phương, góp phần xây
dựng cấp uỷ địa phương vững mạnh, thực hiện tốt vai trò lãnh
đạo trực tiếp về mọi mặt đối với công tác quân sự, quốc
phòng ở địa phương.
Đồng thời, mặt trái của cơ chế thị trường cùng với các tệ
nạn xã hội, tiêu cực của xã hội, những vấn đề dân tộc, tôn
giáo… đang diễn biến rất phức tạp ở nhiều địa phương, tác
động đến nhiều mặt của công tác quân sự, quốc phòng địa
phương. Thực tiễn cho thấy, nếu như trong thời kỳ cơ chế tập


14
trung bao cấp, ta có thể huy động rất nhanh chóng nhân tài,
vật lực cho chiến tranh, cho cơng tác quân sự, quốc phòng địa
phương. Nhưng hiện nay, chúng ta thực hiện cơ chế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, thừa nhận sự tồn tại của nhiều
thành phần kinh tế, sự tồn tại của nhiều hình thức sở hữu khác
nhau. Vì vậy, lực lượng cũng như cơ sở vật chất, kỹ thuật đều
nằm ở các thành phần kinh tế, khác với thời kỳ bao cấp, lực
lượng do Nhà nước trực tiếp quản lý, cơ sở vật chất nằm trong
kho của Nhà nước… từ đó đặt ra vấn đề huy động lực lượng và

cơ sở vật chất để phục vụ cho cơng tác qn sự, quốc phịng
địa phương, vì nó liên quan đến lợi ích của từng thành phần
kinh tế. Việc huy động lực lượng dự bị động viên cũng đặt ra
tính cấp thiết, vì theo cơ chế kinh tế hiện nay, lực lượng này đi
làm ăn ở khắp các vùng, miền của Tổ quốc, cho nên tổ chức
huấn luyện lực lượng dự bị động viên, cũng như khi cần thiết
động viên quân đội cũng đang là vấn đề phức tạp… Tất cả
những vấn đề đó đặt ra cho cơng tác quân sự, quốc phòng địa
phương phải tham gia giải đáp và giải quyết đúng đắn để khắc
phục những yếu tố do tác động của mặt trái nền kinh tế thị
trường đem lại. Vì vậy, phải tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ
địa phương đối với công tác quân sự, quốc phòng địa phương,
trước hết phải xây dựng đảng uỷ quân sự địa phương trong
sạch, vững mạnh, đủ sức tham mưu cho cấp uỷ địa phương về
công tác quân sự, quốc phịng địa phương.
Báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng X đã chỉ rõ những ưu,
điểm kết quả thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng là:
“Độc lập chủ quyền, tồn vẹn lãnh thổ, an ninh chính trị được
giữ vững, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Quân đội nhân


15
dân và Cơng an nhân dân có nhiều thành tích trong xây dựng
lực lượng, nâng cao tinh thần chiến đấu và sẵn sàng chiến
đấu. Việc kết hợp phát triển kinh tế với quốc phịng ở một số
địa bàn có hiệu quả. Thế trận quốc phịng tồn dân gắn với
thế trận an ninh nhân dân được củng cố” 6. Những ưu điểm
trên được bắt nguồn từ cơ sở và từ những địa phương trong cả
nước. Mỗi địa phương ổn định, phát triển là cơ sở để cả nước
ổn định và phát triển. Về cơng tác qn sự, quốc phịng địa

phương, nhất là từ khi có Nghị quyết 02/NQ - TW của Bộ Chính
trị (khố IX), nhận thức về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn của các đảng uỷ quân sự địa phương trong hệ thống tổ
chức đảng các cấp, nhất là trong đảng bộ quân đội và cấp uỷ
địa phương ngày càng sâu sắc hơn. Do đó, cấp uỷ, chính
quyền địa phương và lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong quân đội
đã có nhiều chủ trương, biện pháp để xây dựng các cấp uỷ
quân sự địa phương trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu tham mưu cho
cấp uỷ, chính quyền địa phương lãnh đạo cơng tác qn sự,
quốc phịng địa phương, củng cố xây dựng nền quốc phịng
tồn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và xây dựng
khu vực phịng thủ có nhiều chuyển biến tiến bộ. Nghị quyết
Đại hội đại biểu Đảng bộ quân đội là thứ VII đã khẳng định:
các cơ quan quân sự tỉnh, huyện đã tích cực làm tham mưu
cho cấp uỷ, chính quyền trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ an
ninh - quốc phịng ở địa phương. Tích cực chủ động phối hợp
với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể ở địa phương vận động
nhân dân giải quyết tốt các tranh chấp, khiếu kiện phức tạp ở
cơ sở, tăng cường mối quan hệ đồn kết qn dân, góp phần
6

ĐCSVN, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H, 2006, tr. 59.


16
giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội trên địa bàn… đã coi
trọng công tác động viên quân đội, chăm lo nâng cao chất
lượng mọi mặt của các đơn vị dự bị động viên… thực hiện có
hiệu quả việc xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố

theo hướng cơ bản, thiết thực, phù hợp, từng bước vững chắc.
Thế trận quốc phòng được củng cố thêm một bước, gắn kết
với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng cơ sở hạ tầng khu
vực then chốt, khu “an toàn khu”, nghiên cứu sử dụng, cải tạo
địa hình quân sự phục vụ cho phương án tác chiến trên từng
hướng chiến lược, đủ khả năng bảo vệ mục tiêu trong thời
bình và sẵn sàng đáp ứng yêu cầu tác chiến trong các tình
huống phức tạp.
Các đảng uỷ quân sự địa phương từng bước được kiện
toàn đủ về số lượng, cơ cấu phù hợp và chất lượng ngày càng
được nâng lên; việc thực hiện chế độ nề nếp, nguyên tắc
trong hoạt động ngày càng nghiêm túc và có chất lượng.
Năng lực, trách nhiệm của đội ngũ cấp uỷ viên trong các đảng
uỷ quân sự địa phương và đội ngũ cán bộ trong các cơ quan
quân sự địa phương ngày càng được nâng lên. Việc thực hiện
cơ chế lãnh đạo của Đảng với cơng tác qn sự, quốc phịng
địa phương ngày càng đi vào nề nếp và có hiệu quả.
Song thời gian qua, việc xây dựng đảng uỷ quân sự địa
phương trong sạch, vững mạnh, để đáp ứng yêu cầu lãnh đạo
lực lượng vũ trang địa phương hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ,
cũng như đáp ứng yêu cầu tham mưu cho cấp uỷ, chính
quyền địa phương về cơng tác qn sự, quốc phịng địa
phương có lúc, có nơi chưa được nhận thức đầy đủ và quan
tâm đúng mức. Nhận thức về vai trò, chức năng, nhất là chức


17
năng tham mưu cho cấp uỷ địa phương có nơi chưa đầy đủ,
chưa có giải pháp tích cực để kiện toàn và nâng cao năng lực,
trách nhiệm cho cấp uỷ và đội ngũ cán bộ của các cơ quan

quân sự địa phương. Một số đảng uỷ quân sự địa phương năng
lực lãnh đạo và tham mưu cho cấp uỷ địa phương về cơng tác
qn sự, quốc phịng cịn hạn chế, đề xuất chủ trương và giải
pháp về công tác quân sự, quốc phòng chưa đúng, chưa
trúng, chưa kịp thời, hiệu quả thấp. Cá biệt có đảng uỷ quân
sự địa phương năng lực, trách nhiệm hạn chế, thiếu sâu sát cơ
sở, khơng nắm chắc tình hình an ninh, chính trị trên địa bàn;
thực hiện tham mưu cho cấp uỷ địa phương lãnh đạo việc kết
hợp phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng - an ninh trên
địa bàn còn hạn chế. Việc xây dựng và thực hiện quy chế làm
việc của đảng uỷ quân sự địa phương nhiều nơi còn bất cập,
thiếu thống nhất, đồng bộ nên chưa phát huy được đầy đủ
trách nhiệm của các cấp uỷ viên, do đó tham mưu cho cấp uỷ,
chính quyền địa phương trong quản lý, điều hành các hoạt
động công tác quân sự, quốc phòng địa phương hiệu quả đạt
được còn thấp. Tham mưu cho cấp uỷ địa phương trong công
tác giáo dục quốc phịng cịn hạn chế. Vì vậy “nhận thức trong
Đảng về một số nội dung quốc phòng - an ninh, đối ngoại
chưa thống nhất cao; một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa
thấy hết được âm mưu của các thế lực thù địch, còn mơ hồ,
chủ quan, mất cảnh giác”7.
Những yếu kém trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ
quốc thời gian qua còn được Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8
Ban Chấp hành Trung ương (khoá IX) chỉ rõ: “trong nội bộ
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương (Khoá IX), Nxb CTQG, H,
2003, tr. 34.
7


18

lãnh đạo một số địa phương, đơn vị cịn tình trạng mất đoàn
kết bè phái, cục bộ; những biểu hiện cơ hội, thực dụng, tham
nhũng, lãng phí và cá nhân chủ nghĩa còn rất nghiêm trọng
làm giảm sút lòng tin của nhân dân… khơng ít tổ chức trong
hệ thống chính trị ở Trung ương và địa phương cịn quan liêu
khơng nắm chắc tình hình, khơng gắn bó với dân, khơng được
dân tín nhiệm; khi xảy ra các tình huống phức tạp thì lúng
túng, bị động, thậm trí có nơi bị tê liệt… Tình trạng tranh
chấp, khiếu kiện, nhất là trên lĩnh vực đất đai diễn biến phức
tạp, kéo dài, chưa được khắc phục cơ bản… Chất lượng tổng
hợp sức chiến đấu cả các lực lượng vũ trang còn nhiều hạn
chế; chất lượng dự bị động viên chưa cao, chưa được tổ chức
quản lý tốt…”8. Những yếu kém trên trước hết thuộc về trách
nhiệm của các cấp uỷ, chính quyền địa phương, song nó cũng
phản ánh sự yếu kém của đảng uỷ quân sự các địa phương
trong việc tham mưu cho cấp uỷ địa phương trong quá trình
xây dựng thế trận lịng dân, trong xử lý và khắc phục những
điểm nóng, những vấn đề phức tạp dẫn đến sự mất ổn định
trên từng địa phương…
Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên. Để thực hiện tốt
quan điểm của Đảng: xây dựng nền quốc phịng tồn dân, thế
trận chiến tranh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh,
thành phố, huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh, tạo
nên sức mạnh tổng hợp của cả nước, đánh bại mọi âm mưu
thủ đoạn của kẻ thù, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa, thì xây dựng đảng bộ và đảng uỷ quân sự địa
phương trong sạch, vững mạnh, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ
là vấn đề cơ bản và cấp thiết hiện nay.
8

Sđd, tr. 34, 35, 36.


19
2. Một số giải pháp cơ bản xây dựng đảng uỷ quân
địa phương trong sạch vững mạnh, đủ sức hoàn thành
mọi nhiệm vụ hiện nay
* Tiêu chuẩn đảng uỷ quân sự địa phương trong sạch
vững mạnh
Một là, tập thể đảng uỷ và các đảng uỷ viên đảng uỷ
quân sự địa phương có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định,
có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, có kiến thức và
năng lực toàn diện những chuyên sâu, tác phong sâu sát, gần
gũi quần chúng.
Hai là, thực hiện tốt và sáng tạo các chức năng, nhiệm vụ
đã được xác định.
Ba là, chấp hành nghiêm túc và chặt chẽ nguyên tắc tập
trung dân chủ, chế độ sinh hoạt, kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà
nước và kỷ luật quân đội.
Bốn là, chăm lo xây dựng các tổ chức đảng trong lực
lượng vũ trang địa phương; giải quyết tốt các mối quan hệ
trong công tác.
Các tiêu chuẩn trên là một thể thống nhất tạo nên chất
lượng trong sạch, vững mạnh của đảng uỷ quân sự địa phương.
Do vậy, trong quá trình xây dựng và chỉ đạo xây dựng Đảng uỷ
quân sự không được bỏ qua, coi nhẹ tiêu chuẩn nào.
* Một số giải pháp cơ bản xây dựng đảng uỷ quân sự địa
phương trong sạch, vững mạnh
Một là, nâng cao nhận thức trách nhiệm của đảng uỷ
quân sự địa phương đối với công tác quân sự, quốc phòng địa

phương.


20
Đây là giải pháp có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả hoạt
động của đảng uỷ quân sự địa phương đối với cơng tác qn sự,
quốc phịng địa phương hiện nay.
Để nâng cao chất lượng hoạt động của đảng uỷ quân sự
địa phương đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc địa
phương trong thời kỳ mới, trước hết, phải nâng cao nhận thức,
trách nhiệm của tập thể đảng uỷ quân sự địa phương và từng
đảng uỷ viên đối với cơng tác qn sự, quốc phịng địa
phương. Thường xun tiến hành bồi dưỡng nâng cao trình độ
kiến thức, năng lực mọi mặt cho tập thể đảng uỷ quân sự địa
phương và các đảng uỷ viên là yêu cầu khách quan trong công
tác xây dựng đảng uỷ, đồng thời là vấn đề quan trọng để đáp
ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các đảng uỷ
quân sự địa phương trước sự phát triển mới của nhiệm vụ quân
sự, quốc phòng địa phương hiện nay.
Thường xuyên bồi dưỡng nâng cao kiến thức, năng lực
toàn diện cho đảng uỷ quân sự địa phương phải được tiến
hành với những nội dung, hình thức phong phú, biện pháp
thiết thực, cụ thể. Kết hợp chặt chẽ giữa tổ chức bồi dưỡng
của cấp uỷ địa phương với tổ chức bồi dưỡng của đảng uỷ
quân sự cấp trên, giữa công tác đào tạo, bồi dưỡng của tổ
chức với quá trình tự giác học tập, rèn luyện phấn đấu vươn
lên của bản thân từng đảng uỷ viên.
Nội dung bồi dưỡng nâng cao nhận thức, phát huy vai trò
trách nhiệm cho tập thể đảng uỷ và từng đảng uỷ viên đối với
cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương phải tồn diện,

trong đó tập trung vào một số nội dung cơ bản sau: