Quan điểm của hồ chí minh về những phẩm chất đao đức cơ bản liên hệ bản thân

Tiểu luận:
Quan điểm của Hồ Chí Minh về những phẩm chất đao đức cơ bản. Liên
hệ với bản thân?
BÀI LÀM
Chủ tịch Hồ Chí Minh, một tấm gương mẫu mực về thực hành đạo đức
cách mạng để toàn Đảng, toàn dân noi theo. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng,
lãnh tụ Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm tới giáo dục, rèn luyện đạo đức cách
mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Di sản Hồ Chí Minh để lại có tới gần
50 bài và tác phẩm bàn về vấn đề đạo đức, có thể nói, đạo đức là một trong
những vấn đề quan tâm hàng đầu của Hồ Chí Minh trong sự nghiệp cách mạng.
Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức là nền tảng và là sức mạnh của người
cách mạng, coi đó là cái gốc của cây, ngọn nguồn của sơng nước: Người cách
mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng thì mới hồn thành được nhiệm
vụ cách mạng vẻ vang vì sự nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Người
viết: “Cũng như sơng thì có nguồn mới có nước, khơng có nguồn thì sơng cạn.
Cây phải có gốc, khơng có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức,
khơng có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng khơng lãnh đạo được nhân dân”
Người quan niệm đạo đức tạo ra sức mạnh, nhân tố quyết định sự thắng lợi của
mọi công việc: “Công việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay
kém”. Quan niệm lấy đức làm gốc của Hồ Chí Minh khơng có nghĩa là tuyệt đối
hoá mặt đức, coi nhẹ mặt tài. Người cho rằng có tài mà khơng có đức là người
vơ dụng nhưng có đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng khó. Cho nên, đức
là gốc nhưng đức và tài phải kết hợp với nhau để hoàn thành nhiệm vụ cách
mạng.
* Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh những chuẩn mực chung nhất của nền
đạo đức cách mạng Việt Nam gồm những điểm sau:
Một là, trung với nước hiếu với dân: Đây là phẩm chất quan trọng nhất,
bao trùm nhất và chi phối các phẩm chất khác. Từ khái niệm cũ "trung với vua,
hiếu với cha mẹ" trong đạo đức truyền thống của xã hội phong kiến phương
Đơng, Hồ Chí Minh đưa vào đó một nội dung mới, phản ánh đạo đức ngày nay
cao rộng hơn là “Trung với nước hiếu với dân”. Đó là một cuộc cách mạng

trong quan niệm đạo đức. “Trung với nước hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hy
sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hồn
thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Câu nói đó
của Người vừa là lời kêu gọi hành động, vừa là định hướng chính trị - đạo đức
1


cho mỗi người Việt Nam không phải chỉ trong cuộc đấu tranh cách mạng trước
mắt, mà còn lâu dài về sau.
Hai là, yêu thương con người: Quan niệm của Hồ Chí Minh về con
người rất tồn diện và độc đáo. Hồ Chí Minh đã xác định tình u thương con
người là một trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất. Người dành tình yêu
thương rộng lớn cho những người cùng khổ. Những người lao động bị áp bức
bóc lột, Người viết: "Tơi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao
cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai
cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành". Hồ Chí Minh yêu thương đồng
bào, đồng chí của Người, khơng phân biệt họ ở miền xi hay miền ngược, là trẻ
hay già, trai hay gái... không phân biệt một ai, không trừ một ai, hễ là người Việt
Nam u nước thì đều có chỗ trong tấm lịng nhân ái của Người.
Tình u thương của Người cịn thể hiện đối với những người có sai lầm
khuyết điểm. Với tấm lòng bao dung của một người cha, Người căn dặn, chúng
ta: "Mỗi con người đều có thiện và ác ở trong lòng ta, phải biết làm cho phần tốt
ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó
là thái độ của người cách mạng. Đối với những người có thói hư tật xấu, từ hạng
người phản lại Tổ quốc và nhân dân, ta cũng phải giúp họ tiến bộ bằng cách làm
cho cái phần thiện trong con người nảy nở để đẩy lùi phần ác, chứ không phải
đập cho tơi bời". Trong Di chúc, Người căn dặn Đảng: Phải có tình đồng chí
thương u lẫn nhau, nhắc nhở mỗi cán bộ, đảng viên luôn luôn chú ý đến phẩm
chất yêu thương con người.
Ba là, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư:

Cần: tức là lao động cần cù, siêng năng; lao động có kế hoạch, sáng tạo, có
năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không
ỷ lại, không dựa dẫm. Phải thấy rõ "lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn
sống, nguồn hạnh phúc của chúng ta".
Kiệm: tức là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của
của dân, của nước, của bản thân mình; phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, nhiều
cái nhỏ cộng lại thành cái to; "khơng xa xỉ, khơng hoang phí, khơng bừa bãi",
khơng phơ trương hình thức, khơng liên hoan, chè chén lu bù.
Liêm: tức là "luôn luôn tôn trọng giữ gìn của cơng và của dân"; "khơng
xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của Nhà nước, của nhân dân". Phải "trong
sạch, không tham lam". "Không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham
sung sướng. Không ham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại,
khơng bao giờ hủ hoá".


Chính: "nghĩa là khơng tà, thẳng thắn, đứng đắn". Đối với mình: khơng tự
cao, tự đại, ln chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn tự kiểm điểm để phát triển
điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân mình. Đối với người: khơng nịnh hót
người trên, khơng xem khinh người dưới, ln giữ thái độ chân thành, khiêm
tốn, đồn kết thật thà, không dối trá, lừa lọc. Đối với việc: để việc công lên trên,
lên trước việc tư, việc nhà.
Chí cơng vơ tư, Người nói: "Đem lịng chí cơng vô tư mà đối với người,
với việc". “Khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng
thụ thì mình nên đi sau”; phải "lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ".
Bốn là tinh thần quốc tế trong sáng: Đó là, tinh thần đồn kết quốc tế vơ
sản, mà Hồ Chí Minh đã nêu lên bằng mệnh đề "Bốn phương vô sản đều là anh
em"; là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động các
nước, mà Hồ Chí Minh đã dày công vun đắp bằng hoạt động cách mạng thực
tiễn của bản thân mình và bằng sự nghiệp cách mạng của cả dân tộc; là tinh thần
đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả những người tiến bộ trên thế giới vì

hồ bình, cơng lý và tiến bộ xã hội, vì những mục tiêu lớn của thời đại là hồ
bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, là độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội, là hợp tác và hữu nghị với tất cả các nước, các dân tộc. Theo Hồ Chí
Minh, chủ nghĩa quốc tế vô sản gắn liền với chủ nghĩa yêu nước, hơn nữa phải
là chủ nghĩa yêu nước chân chính và chủ nghĩa quốc tế vơ sản trong sáng. Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nêu ra những nguyên tắc cơ bản để định hướng sự lãnh đạo
của Đảng và việc rèn luyện của mỗi người:
- Nói đi đơi với làm, phải nêu gương về đạo đức: Cán bộ đảng viên phải
đầu tầu gương mẫu “miệng nói tay làm”, phải nêu tấm gương đạo đức cách
mạng trước quần chúng; cán bộ, đảng viên đi trước, làng nước theo sau. Sống
theo phương châm “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Cổ vũ “người tốt,
việc tốt”, các điển hình tiêu biểu.
- Xây đi đôi với chống: Xây dựng nền đạo đức cách mạng, giáo dục chuẩn
mực đạo đức mới, khơi dậy ý thức tự giác, đạo đức lành mạnh ở mọi người,
hướng mọi người vào cuộc đấu tranh cho sự trong sạch, lành mạnh về đạo đức.
Nâng cao đạo đức cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân nguồn gốc của mọi thứ tệ nạn, thứ giặc “nội xâm” phá từ trong ra.
- Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời: Người cũng khẳng định đạo đức không
phải là thứ có sẵn trong mỗi người mà đạo đức là do con người tiếp thu được
qua giáo dục và tạo thành nhờ bản thân tích cực tu dưỡng bền bỉ rèn luyện trong
môi trường sống và trong cuộc đấu tranh cách mạng. Người đưa ra lời khuyên
rất dễ hiểu: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh,


rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển, củng cố. Cũng như ngọc càng mài
càng sáng, vàng càng luyện càng trong".
Nâng cao đạo đức trong tình hình mới, Đảng và nhân dân ta quán triệt tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, ra sức bồi dưỡng các phẩm chất đạo đức, vận dụng
các nguyên tắc xây dựng đạo đức mà Người đã nêu ra. Theo Hồ Chí Minh, đạo
đức ln luôn gắn liền với kinh tế. Trung với nước, hiếu với dân, suốt đời hy
sinh cho cách mạng để giành lấy độc lập và tự do là nhằm xoá bỏ áp bức, bóc

lột, phát triển kinh tế đem lại đời sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, cho mỗi
con người. Hồ Chí Minh ln ln chủ trương tăng trưởng kinh tế phải đi đôi
với phát triển mọi mặt của xã hội; phát triển kinh tế phải đi đôi với phát triển
văn hoá, đạo đức, con người. Tinh thần này đã được thể hiện trong câu nói bất
hủ của Hồ Chí Minh "Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có những
con người xã hội chủ nghĩa".
Học tập tư tưởng trong đạo đức Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước tiếp tục
cổ động phong trào thi đua yêu nước trong thời kỳ đổi mới, biểu dương các tập
thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, dấy lên phong trào “người tốt việc tốt”, nêu
gương sáng đạo đức cách mạng để mọi người tôn vinh và noi theo, thực hiện
thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng,
bên cạnh việc xây dựng những phẩm chất đạo đức. Trung với nước, hiếu với
dân, thương người, cần kiệm liêm chính, chí cơng vơ tư, tinh thần quốc tế trong
sáng nêu trong di sản của Người, chúng ta còn phải đấu tranh quyết liệt chống
các tệ nạn xã hội nảy sinh trong nền kinh tế thị trường đang làm phương hại đến
nền đạo đức cách mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đã sớm nhận ra sự nguy hiểm của bệnh "cá
nhân", đó là nguyên nhân đẻ ra các tệ nạn tiêu cực ảnh hưởng nghiêm trọng đến
chế độ. Ngay từ năm 1952, Người đã nêu rõ những tệ nạn cần phải chống gồm
ba loại hình là tham ơ, lãng phí, quan liêu. Người coi những tệ nạn đó là tội ác,
là kẻ thù khá nguy hiểm của nhân dân, là bạn đồng minh của thực dân, phong
kiến, là thứ “giặc nội xâm”, “giặc ở trong lòng” phá từ trong phá ra. Người đã
chỉ rõ tội lỗi của những kẻ tham ơ, lãng phí quan liêu cũng nặng như tội lỗi
"Việt gian, mật thám". Người cho rằng: "Việc tranh đấu với kẻ địch ở tiền tuyến
bằng súng, bằng gươm còn dễ, nhưng việc tranh đấu với kẻ địch trong người,
trong nội bộ, trong tinh thần, là một khó khăn, đau xót".
Cuộc sống đang địi hỏi phải làm trong sạch Đảng và làm lành mạnh đời
sống đạo đức của xã hội. Hai mặt đó phải tiến hành song song. Phải khắc phục
các nguyên nhân đẻ ra các tệ nạn tiêu cực; càng phải khắc phục nguyên nhân đã
để cho các tệ nạn tiêu cực phát triển. Trong cuộc đấu tranh này, phải lấy việc

xây dựng Đảng làm nhiệm vụ then chốt, như đã được nêu ra trong nhiều nghị


quyết của Đảng. Chúng ta càng thấm thía lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh
trong Di chúc Người để lại cho toàn Đảng, toàn dân: “Đảng ta là một Đảng cầm
quyền, mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng,
thật sự cần kiệm liêm chính, chí cơng vơ tư. Phải giữ gìn “Đảng ta thật trong
sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của
nhân dân” , tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vẫn cịn giữ nguyên tính thời sự, soi
sáng cho Đảng và nhân dân ta hoàn thành sự nghiệp vẻ vang, xây dựng nền đạo
đức Việt Nam ngang tầm với những yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới.
* Là giáo viên giảng dạy trong bộ môn âm nhạc, việc xây dựng chuẩn
mực đạo đức cách mạng đối với bản thân trong thực tiễn hiện nay cần tuân
thủ các nguyên tắc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu lên để định hướng cho
việc rèn luyện của mỗi người, mỗi tổ chức và toàn xã hội, đó là: “Nói đi đơi
với làm, nêu gương về đạo đức; Xây đi đôi với chống; Phải tu "dưỡng đạo
đức suốt đời”
Nói đi đơi với làm, nêu gương về đạo đức:
Đối với mỗi người, lời nói phải đi đơi với hành động thì mới có thể đem
lại hiệu quả thiết thực cho chính bản thân và có tác dụng đối với người khác.
Nếu nói nhiều, làm ít, nói mà khơng làm, hơn nữa nói một đằng, làm một nẻo thì
chỉ đem lại hiệu quả phản tác dụng. Nêu gương về đạo đức có tầm quan trọng
đặc biệt trong đời sống, có ý nghĩa thúc đẩy xã hội phát triển. Trong gia đình, bố
mẹ làm gương cho con cái, anh chị làm gương cho em nhỏ; trong nhà trường,
thầy cô giáo phải làm gương cho học sinh; trong cơ quan, tổ  chức, người lãnh
đạo làm gương cho nhân viên, cấp trên làm gương cho cấp dưới; trong xã hội,
mỗi người đều có thể làm tấm gương cho người khác, khơng phân biệt tuổi tác,
giới tính, địa vị xã hội; thế hệ đi trước làm gương cho thế hệ đi sau ….Đối với
cán bộ, đảng viên, khơng chỉ nói phải đi đôi với làm mà “Người cách mạng phải
luôn luôn nói và hành động một cách có ý thức.”(Minh, Người cách mạng mẫu

mực, 1962)Tấm gương đạo đức của Hồ Chủ Tịch là tấm gương sáng ngời cho cả
dân tộc, cho các thế hệ người Việt Nam mãi mãi về sau. Bất kể là ai, bất kể tổ
chức nào, đã nói, đã hứa thì phải làm cho tốt. Có như vậy mới có thể nêu gương
đạo đức. Người căn dăn cán bộ, đảng viên: “Muốn hướng dẫn nhân dân, mình
phải làm mực thước cho người ta bắt chước. Hô hào dân tiết kiệm, mình phải
tiết kiệm trước đã.”
Hồ Chí Minh nêu ra những nguyên tắc cơ bản trong việc rèn luyện đạo đức
cách mạng cho người cách mạng và trong việc xây dựng nền đạo đức mới cho
toàn xã hội: Việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức ở mỗi con người, cũng như việc
xây dựng một nền đạo đức mới trong xã hội khơng phải là một việc đơn giản, có
thể hồn thành ngay trong một sớm, một chiều, mà đó phải là một quá trình liên


tục, thường xuyên lâu dài. Đối với người cách mạng, cán bộ, đảng viên, Hồ Chí
Minh vạch rõ: “Đạo đức cách mạng khơng phải trên trời sa xuống. Nó do đấu
tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc
càng mài càng sáng và càng luyện càng trong”. Nên rèn luyện đạo đức được
bản thân tự trao dồi với phương trâm hồn thiện chính bản thân về chuẩn mực
đạo đức, dạy bảo con cái trong gia đình, đồn kết, hịa thuận, dạy bảo học sinh
trong giao tiếp ứng xử và xử lý các tình huống trong xã hội với một chuẩn mực
lễ phép, kính trên, nhường dưới.
Xây đi đôi với chống:
Trong cuộc sống hàng ngày, những hiện tượng tốt – xấu, đúng – sai, cái
có đạo đức, cái vơ đạo đức ln tồn tại đan xen nhay, đối chọi nhau thông qua
hành vi của con người. Trước những hiện tượng phức tạp và đa chiều như vậy,
phải giữ vững đạo đức, vận dụng hiểu biết để thực hiện xây đi đôi với chống,
dùng chống để bảo vệ những gì đã được xây. Việc xây dựng đạo đức mới trước
hết phải được tiến hành bằng việc giáo dục những phẩm chất, những chuẩn mực
đạo đức mới từ trong gia đình đến nhà trường và ngồi xã hội. Những phẩm chất
chung, mang tính khái qt, phải được cụ thể hóa chi tiết cho phù hợp với từng

đối tượng. Trong việc giáo dục đạo đức mới, phải khơi dậy ý thức đạo đức lành
mạnh trong mỗi con người để mỗi người tự giác nhận thức được trách nhiệm của
mình. Trong khi xây dựng, nồi dưỡng những phẩm chất đạo đức mới phải đồng
thời chống lại cái ác, cái sai, cái vô đạo đức.
Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng việc chống chủ nghĩa cá nhân. Một người
mang nặng chủ nghĩa cá nhân thì lúc nào cũng nghĩ về bản thân mình, ngại khó,
ngại khổ, mất đồn kết, khó có thể giúp người khác cùng tiến, cùng đạt được
nhiều lợi ích như mình, Người coi chủ nghĩa cá nhân là một thứ bệnh nguy hiểm
vì từ nó sẽ sinh ra nhiều thứ bệnh khác như thói tham ơ, hủ hóa, lãng phí, xa
hoa, tự cao tự đại, chuyên quyền, tham danh, trục lợi.
Trên là một số quan điểm, đạo đức cơ bản của trong Tư tưởng Hồ Chí
Minh. Trong sự nghiệp đổi mới, cần coi trọng xây dựng đạo đức mới theo tư
tưởng Hồ Chí Minh, coi đạo đức là mục tiêu và động lực trong phát triển kinh tế
- xã hội. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện về nền đạo
đức mới với các chuẩn mực đạo đức chung và chuẩn mực đạo đức cụ thể của
các giai cấp, các tầng lớp, các giới, các lứa tuổi trong xã hội và đặc biệt là các
chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên. Việc xây dựng đạo đức mới cần kế
thừa những phẩm chất đạo đức tốt đẹp của dân tộc ta, vừa tiếp thu tinh hoa tư
tưởng nhân văn, đạo đức của nhân loại, đồng thời noi theo tấm gương nhân văn,
đạo đức Hồ Chí Minh để xây dựng những con người Việt Nam có phẩm chất tốt
đẹp, nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển, bảo vệ đất nước hiện tại và


tương lai. Với tinh thần đó, Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa VIII, đã vạch ra nhiệm vụ xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn
cách mạng mới với những đức tính cơ bản nhất đó là:
- Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên đưa đất nước thốt khỏi nghèo nàn, lạc hậu,
đồn kết với nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hịa bình, độc lập
dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

- Có ý thức tập thể, đồn kết, phấn đấu vì lợi ích chung.
- Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân
nghĩa, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng; có ý thức bảo vệ
và cải thiện môi trường sinh thái.
- Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo,
năng suất cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
- Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chuyên mơn, trình
độ thẩm mỹ và thể lực.
Những phẩm chất, năng lực của người đảng viên thống nhất trong 4
nhiệm vụ đã được ghi trong Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam, cùng với 5 chuẩn
mực giá trị con người Việt Nam đã được nêu ở trên, đó chính là những chuẩn
mực, chỗ dựa để mỗi người đảng viên phấn đấu, rèn luyện phẩm chất đạo đức,
trí tuệ, năng lực lãnh đạo và hoạt động thực tiễn, để xứng đáng với danh hiệu là
đảng viên của Đảng cộng sản Việt Nam do Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện.
Học hỏi phải học những cái hay, cái đẹp, không làm mất đi chính phẩm
chất vốn có của bản thân; học hỏi phải trên cơ sở làm chủ, chống lại những cám
dỗ bị đánh mất chính bản thân. tự ý thức rèn luyện đạo đức cách mạng phải dựa
trên tinh thần được giác ngộ, sự tự nguyện, dựa vào lương tâm của mỗi người,
trên tinh thần tự phê phán và thông qua sinh hoạt tự phê bình và phê bình trong
tập thể cùng với sự tác động của dư luận, nhân dân, định hướng tuyên truyền,
giáo dục của Đảng và Nhà nước. Trong đó, tự phê bình và phê bình là một
phương sách tốt nhất trong rèn luyện đạo đức. Hồ Chí Minh vạch rõ: “Người đời
không phải thánh thần, không ai tránh khỏi khuyết điểm. Có hoạt động, làm việc
là có khuyết điểm. Vấn đề là quyết tâm sửa chữa khuyết điểm thơng qua phương
thức tự phê bình và phê bình có như vậy thì khuyết điểm ngày càng bớt, ưu điểm
ngày càng thêm. Đảng viên và cán bộ ngày càng trở nên chân chính cách mạng.
Đảng ngày càng phát triển”.
Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời: Con người không ai hồn hảo, ai cũng
có chỗ hay, chỗ dở, chỗ tốt, chỗ xấu, ai cũng có cái thiện, cái ác ở trong mình.

Vấn đề là dám nhìn thẳng vào con người mình, không tự lừa dối, huyễn hoặc
bản thân mà phải thấy rõ cái hay, cái tốt, cái thiện để phát huy, thấy rõ cái dở để
khắc phục. Vậy nên đối với mỗi người, việc tu dưỡng đạo đức phải được thực
hiện trong mọi hoạt động thực tiễn, trong mọi quan hệ xã hội. Không những thế,
nguyên tắc tu dưỡng đạo đức suốt đời phải được thường xuyên chăm lo tu
dưỡng hàng ngày; phải kiên trì, bền bỉ suốt đời. Tinh thần vượt khó, kiên trì tu
dưỡng đạo đức được thể hiện rõ trong bài thơ “Tự khun mình” trích trong tập
thơ “Nhật ký trong tù” của Người:
"Ví khơng có cảnh đơng tàn,
Thì đâu có cảnh huy hồng ngày xn;
Nghĩ mình trong bước gian truân,
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng".
(Tự khun mình, 1942-1943)
Bản thân áp dụng ngun tắc này khơng chỉ đúng với cá nhân mà còn áp
dụng trong phạm vi rộng lớn của cả một tổ chức, cả một dân tộc. Người đã vạch
rõ: “Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức
hấp dẫn lớn, khơng nhất định hơm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu
mến và ca ngợi, nếu lịng dạ khơng trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá
nhân” (Hồ Chí Minh Tồn tập, tập 23).
Ngày nay, tình hình kinh tế - chính trị xã hội trong nước và trên thế giới
đang có những biến động mới, sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường,
sự giao lưu, hội nhập quốc tế càng mở rộng. Cùng với sự chống phá của các thế
lực thù địch bằng “diễn biến hồ bình” với các thủ đoạn tinh vi và quyết liệt
hơn, đang đặt ra cho cách mạng nước ta những yêu cầu, nhiệm vụ và thách thức
mới, đòi hỏi đội ngũ giáo viên đặc biệt là lực lượng đảng viên trẻ cũng phải có
những nhận thức mới cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn mới, phải nêu cao ý
thức tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện trong thực tiễn, để nâng cao bản lĩnh chính
trị, trình độ trí tuệ, tri thức khoa học cần thiết và phẩm chất đạo đức, lối sống,
phương pháp và tác phong cơng tác đáp ứng địi hỏi ngày một cao hơn của tình

hình, nhiệm vụ mới. Trong khi đó đội ngũ giáo viên trẻ chủ yếu là những người
đang ở lứa tuổi thanh niên thường là lớp người hăng hái, tích cực năng động,
nhạy bén với cái mới, nhưng lý luận cịn thiếu, kinh nghiệm cịn ít, chưa được
trải nghiệm nhiều trong hoạt động thực tiễn. Cho nên trong công tác thường gặp
những nhiệm vụ, thách thức mới, những vấn đề phức tạp, khó khăn mà phải tự
giải quyết, nếu khơng tích cực tự học tập, tu dưỡng và rèn luyện; khơng ngừng
nâng cao tồn diện cả phẩm chất và năng lực thì sẽ khơng đủ sức vượt qua để
hoàn thành nhiệm vụ của người giáo viên, người đảng viên. Vì vậy, bản thân tự


xác định phải giữ vững chuẩn mực đạo đức cách mạng, quan tâm giáo dục, rèn
luyện học sinh, đội viên trẻ, động viên giúp đỡ các em trong học tập, nâng cao
hơn nữa chất lượng tự học, tự tu dưỡng, rèn luyện của học sinh là nội dung trọng
yếu, rất cần kíp hiện nay. Đối với giáo viên cần tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện
của đội ngũ đảng viên trẻ trong thực tiễn là phương thức chủ yếu và trực tiếp để
mỗi đảng viên trẻ bổ sung, bù đắp thêm những thiếu hụt về phẩm chất chính trị,
đạo đức, kiến thức, năng lực, kinh nghiệm công tác đáp ứng với sự vận động,
phát triển của cách mạng trong giai đoạn mới.
********************