Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh mạnh trong chạy tiếp sức

Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
MỤC LỤC
I. Lý do chọn đề tài............................................................................................. Trang
1
II. Giải Pháp Thực hiện........................................................................................Trang
III. Kết quả đạt được............................................................................................Trang
IV. Khả năng nhân rộng.......................................................................................Trang
V. Kết luận và kiến nghị......................................................................................Trang

GV: Châu Mộng Thu
Trang 1


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Đất nước ta đang tiếp tục đổi mới trên mọi lĩnh vực kinh tế - Chính trị - Văn
hố - Xã hội với mọi mục tiêu: Tiếp tục sự nghiệp CNH – HĐH đất nước, xây dựng
một Xã hội dân chủ công bằng, văn minh, hoàn thành thời kỳ quá độ lên CNXH.
Thể dục thể thao là bộ môn quan trọng của nền giáo dục XHCN, là một trong
những phương tiện để phát triển con người toàn diện, củng cố và tăng cường sức
khoẻ cho nhân dân lao động góp phần nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần cho con
người.
Từ khi đất nước mới độc lập Bác Hồ đã nói về vấn đề sức khoẻ của con người
rất sâu sắc và nhất quán: “ Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới,
việc gì cũng cần có sức khoẻ mới thành cơng. Mỗi một người dân mạnh khoẻ tức là
góp phần cho cả nước mạnh khoẻ luyện tập thể dục, bồi bổ sức khoẻ là bổn phận của
mỗi người dân yêu nước”.
Phát triển sức khoẻ con người là một trong những mục đích hàng đầu trong
TDTT của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Trong những năm gần đây được sự lãnh đạo

của Đảng và Nhà nước, xã hội ta đã có một bước chuyển mình mạnh mẽ. Cơng cuộc
đổi mới đất nước đã làm thay đổi từng ngày từng giờ về các mặt kinh tế, Văn hoá, xã
hội, ngoại giao. Trong cơng cuộc đổi mới cùnh với sự phát triển đó sự nghiệp TDTT
nước ta cũng đang dần được đổi mới cho phù hợp và tiến kịp theo với bạn bè năm
châu, đặc biệt là các nước trong khu vực và châu lục.
Như vậy, có thể nói rằng vai trị của TDTT là rất to lớn trong việc củng cố, giữ
gìn và nâng cao sức khoẻ cho mọi người, mọi lứa tuổi khác nhau mà đặc biệt là thế
hệ trẻ - Những người xây dựng, làm chủ và bảo vệ đất nước xã hội chủ nghĩa trong
tương lai.
Mục đích của giáo dục thể chất ở nước ta là: “ Bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành
những con người tồn diện, có sức khoẻ dồi dào, có thể lực cường tráng và có dũng
khí kiên cường để tiếp tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và sống một cuộc sống vui
tươi lành mạnh”. Để đảm bảo nhiệm to lớn ấy, ngành Giáo dục - Đào tạo đã phối hợp
với các Bộ ngành liên quan đưa môn Thể dục là một môn học bắt bược cho tất cả các
bậc học từ mầm non đến đại học.
GV: Châu Mộng Thu
Trang 2


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
Riêng đối với các em ở lứa tuổi THPT, về vấn đề nâng cao sức khoẻ để phục
vụ cho nhiệm vụ học tập là rất cần thiết. Việc luyện tập thể dục thường xuyên giúp
các em phát triển cân đối về hình thái và chức năng cơ thể, phát triển toàn diện năng
lực thể chất, tăng cường sức khoẻ và tạo khả năng chống đỡ những tác động có hại
của mơi trường. Hình thành và hồn thiện cho các em những kỹ năng kỹ sảo vận
động cơ bản. Hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể thường xuyên,
giáo dục phẩm chất ý chí, đồnh thời xây dựng niềm tin khát vọng sống lành mạnh
trong mỗi học sinh. Do đó, vai trị của mơn học thể dục ở các trường THPT là vô
cùng quan trọng.

Tuy nhiên hiện nay ở đất nước ta cịn có rất nhiều trường học sân bãi, dụng cụ
tập luyện, số lượng giáo viên chun mơn cịn thiếu dẫn đến hiệu quả tập luyện của
học sinh cịn thấp. điều đó đã làm hạn chế rất nhiều đến việc nâng cao sức khoẻ toàn
diện cho học sinh ở lứa tuổi THPT - nền móng quan trọng cho bậc học tiếp theo.
Nhiều giáo viên trong nhà trường cịn chưa nhìn rõ thấy tầm quan trọng của
mơn học cũng như học sinh cịn chưa nhiệt tình trong giờ học cũng như hoạt động
ngoại khố. Vì vậy mơn Thể dục học sinh hầu như chưa phát huy hết khả năng cơ
bản cũng như phương pháp tập luyện thể dục cho nên thể lực đặc biệt là các tố chất
sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo của học sinh còn ở mức thấp. Qua nhiều
năm thực hiện giảng dạy học sinh nội dung chạy tiếp sức theo đúng phân phối
chương trình tơi nhận thấy thành tích của học sinh chưa được tăng lên rõ rệt.
Vì vậy tơi mạnh dạn tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Phương pháp lựa chọn
một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh - mạnh trong chạy tiếp sức”
II. Giải Pháp thực hiện:
1.Một số biện pháp giải quyết vấn đề.
Hầu hết trò chơi vận động được sử dụng trong giáo dục thể chất mang tính
mục đích một cách rõ ràng trong quá trình chơi học sinh tiếp xúc với nhau cá nhân
phải hồn thành nhiệm vụ của mình trước tập thể ở mức độ cao, tập thể có trách
nhiệm động viên, giúp đỡ cá nhân hoàn thành nhiệm vụ của mình. Vì vậy tình bạn,
lịng nhân ái, tính tập thể…được hình thành. Cũng trong quá trình chơi đã xây dựng
cho học sinh tác phong khẩn trương nhanh nhẹn tính kỷ luật, sự sáng tạo để hoàn
GV: Châu Mộng Thu
Trang 3


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
thành nhiệm vụ với chất lượng cao, góp phần vào giáo dục đạo đức và hình thành
nhân cách cho học sinh.
Trong q trình tham gia thực hiện các trị chơi ở các em thường bộc lộ tình

cảm rất rõ ràng như: Niềm vui khi thắng lợi và nỗi buồn khi thua cuộc vui mừng khi
hoàn thành nhiệm vụ, bản thân thấy buồn khi khơng làm tốt phần việc của mình. Vì
tập thể mà các em phải khắc phục khó khăn, phấn đấu để dành thắng lợi cho tập thể
cho bản thân. Mỗi trị chơi thường có những quy tắc luật lệ nhất định nhưng cách
thức để đạt được rất đa dạng mà bản thân trị chơi lại mang tính thi đua và tự giác
cao. Vì vậy đã tham gia trị chơi thường học sinh mang hết khả năng về sức lực, về
sự chú ý và thông minh sáng tạo của bản thân mình. Đó là giáo dục các năng lực thể
chất cần thiết ở môn thể thao ( Sức mạnh, sức nhanh, sức bền độ mềm dẻo…) và thể
lực chung nhằm đảm bảo cho cơ thể, thể chất phát triển toàn diện và củng cố sức
khoẻ. Bởi vậy ngoài việc giáo dục những phẩm chất, ý chí, địi hỏi phải chuẩn bị tâm
lý chuyên môn cho học sinh mà nội dung cơ bản là giáo dục năng lực vượt qua những
khó khăn tâm lý ( Trạng thái bồn chồn, thờ ơ hoặc căng thẳng…) xuất hiện trong tập
luyện và thi đấu ở các mơn lựa chọn, điều hồ tối ưu trạng thái tâm lý của mình, động
viên tối đa sức mạnh thể lực và tinh thần để dành thắng lợi. Nội dung này thường
được thực hiện trực tiếp trong quá trình tập luyện theo ngun tắc tăng dần độ khó
u cầu trong tập luyện.
2. Phương pháp cụ thể
2.1. Đặc điểm chạy cự ly ngắn (chạy tiếp sức)
Chạy cự ly ngắn là cơ thể phải làm việc với cường độ cực đại ( Tốc độ tối đa)
trong thời gian ngắn nhất trong tình trạng nợ ơxi.
Để đạt được mục đích này giai đoạn xuất phát phải thực hiện nhanh, tốc độ
tối đa sớm, đồng thời phải có sức bền tốc độ tốt để duy trì trong suốt cự ly. Thơng
thường ở 15 đến 20m cuối tốc độ đều giảm. Để hạn chế những nhược điểm trong quá
trình chạy người chạy phải biết phối hợp các chuyển động nhịp nhàng, tránh gò bó
tạo căng thẳng thừa.
2.2. Thực trạng .

GV: Châu Mộng Thu
Trang 4

Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
Trong nội dung chạy cự lý ngắn ln ln có sự đua tranh quyết liệt. Thành
tích, thứ hạng phụ thuộc vào trình độ thể lực đặc biệt là tố chất sức nhanh của từng cá
nhân.
Thơng qua q trình giảng dạy học sinh q trình chạy cự ly 100m tơi cho
rằng, chạy là một hoạt động có chu kỳ, nếu chỉ sử dụng các động tác bổ trợ và các bài
tập chạy đơn thuần sẽ làm cho các em học sinh dẽ có cảm giác đơn điệu, nhàm chán
khi tập luyện.
Sử dụng các trò chơi để phát triển sức nhanh là một phương pháp hay đối với
việc giảng dạy cho học sinh nội dung chạy cự ly 100m. Vì các em ở lứa tuổi này
mang tâm lý hiếu động, ham chơi , tự giác, vơ tư, hiếu thắng. Khi chơi trị chơi các
em sẽ ln có sự hứng thú và cố gắng hết mình. Như vậy kết quả phát triển sức
nhanh sẽ tốt hơn.
Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên có thể xác định hiệu quả của
việc giảng dạy chạy cự ly 100m là sử dụng các trò chơi để phát triển sức nhanh. Căn
cứ từ những đặc điểm trên tôi tiến hành lựa chọn các trò chơi vận động phát triển sức
nhanh trong giảng dạy chạy cự ly ngắn 100m cho học sinh lớp 11 THPT .
2.3. Phương pháp:
Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nâng cao hiệu quả phát triển sức
nhanh, dựa trên đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi học sinh khối 11 tơi đã tìm hiểu, tham
khảo và lựa chọn một số trò chơi phù hợp với việc tập luyện phát triển sức nhanh như
sau:
2.3.1. Trò chơi tiếp sức:
Chuẩn bị:
Kẻ một vạch xuất phát (XP). Cách vạch XP 15-20m cắm 4 lá cờ nhỏ ( mỗi cờ
cách nhau 1,5-2m) làm chuẩn. tập hợp học sinh lớp thành 4 hàng dọc có số người
bằng nhau, sau vạch XP với 4 lá cờ.
Cách chơi:

Khi có lệnh, những em số 1 chạy nhanh về trước vòng qua cờ, chạy về vạch
XP, đưa tay chạm vào tay bạn số 2, sau đó đi về cuối hàng. Số 2 nhanh chóng chạy
GV: Châu Mộng Thu
Trang 5


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
như số 1. Trò chơi tiếp tục lần lượt như vậy cho đến hết, đội nào xong trước, ít phạm
quy đội đó thắng.
2.3.2. Lị cị tiếp sức:
Chuẩn bị:
Như cách chuẩn bị ở trò chơi chạy tiếp sức nhưng rút ngắn khoảng cách còn 8
10 m.
Cách chơi:
Gần giống như trò chơi chạy tiếp sức ở đây khơng chạy mà nhảy lị cò bằng
cách co một chân lên cao, lò cò cả lượt đi và về hoặc lượt đi bằng chân này về bằng
chân kia.
2.3.3. Tiếp sức chuyển vật:
Chuẩn bị:
Kẻ vạch XP. Cách vạch XP 10-15m, tuỳ theo số đội tham gia chơi, kẻ các
vịng trịn tương ứng. Mỗi vịng có đường kính 0,5-0,8m trong đó đặt 1-3 quả bóng
ném các vịng trịn cách nhau 2m. tập hợp các đội hình thành những hàng dọc sau
vạch XP Thẳng hướng với các vòng trịn đã chuẩn bị.
Cách chơi:
Khi có lệnh, những em số 1 của ỗi hàng nhanh chóng chạy đến vịng trịn, nhặt
những quả bóng ở trong vịng trịn rồi chạy nhanh lại vạch XP trao cho bạn số 2. Số 2
nhanh chóng mang bóng đặt vào vịng trịn chạy về đưa tay chạm vào bạn số 3. Số 3
thực hiện như số 1, số 4 thực hiện như số 2 trò chơi lần lượt như vậy cho đến hết, đội
nào xong trước đội đó thắng.

2.3.4. Chạy thoi tiếp sức:
Chuẩn bị:
Chọn một khoảng sân bằng phẳng kẻ hai vạch giới hạn song song cách nhau
10m. Tập hợp học sinh thành 4 hàng dọc, mỗi hàng dọc là một đội thi đấu, các đội
cách đều nhau 1-1,5m. Mỗi đội lại chia thành 2 nhóm đứng đối diện nhau ở hai bên
vạch giới hạn.
Cách chơi:
Khi có lệnh bắt đầu, số1 đứng trên cùng của các đội ( Bên a) nhanh chóng
chạy sang bên b, đưa tay đặt vào bàn tay của bạn số 1 bên b ( cùng đội của mình) sau
GV: Châu Mộng Thu
Trang 6


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
đó chạy ngược trở lại đặt tay vào tay bạn số 2 rồi lại chạy ngược lại đặt tay vào tay
bạn số 1 bên b lần thứ 2 sau đó đi thường về tập hợp vào cuối hàng bên b. Số 1 bên b
sau khi chạm tay nhanh chóng chạy sang bên a, về bên b rồi lại sang bên a chạm tay
vào ban số 2 bên a, đi thường về tập hợp cuối hàng bên a. Số 2 bên a thực hiện như
số 1 và trò chơi cứ tiếp tục như vậy cho đến hết, đội nào song trước đội đó thắng.
2.3.5. Ai nhanh hơn:
Chuẩn bị:
Tập hợp học sinh thành 4 hàng ngang, các hàng cách nhau 2m cho từng hàng
điểm số từ 1 đến hết.
Cách chơi:
Chỉ huy gọi đến số nào những người cùng số đó của 4 hàng phải nhanh chóng
chạy một vịng quanh các bạn của hàng mình rồi về đứng vào vị trí cũ. Ai chạy song
trước người đó thắng cuộc. Trị chơi cứ tiếp tục như vậy với các số khác và có thể
cho 2,3 số cùng chạy một lúc.
2.3.6. Chạy tốc độ cao:

Chuẩn bị:
Kẻ các vạch chuẩn bị và vạch XP1cách nhau tối thiểu 1,5m kẻ vạch XP 2 cách
vạch XP1 : 8-10m. Kẻ vạch đích cách vạch XP2: 20-30m cán sự cầm cờ đứng ở vạch
XP2, giáo viên cầm đồng hồ ở đích. Tập hợp học sinh thành những hàng dọc sau
vạch chuẩn bị. Những em đến lượt tiến vào vạch XP 1 và thực hiện tư thế chuẩn bị
XP.
Cách chơi:
Khi có lệnh các em chạy nhanh đến đích. Khi người thứ nhất và người thứ 2
chạy đến vạch XP2, cán sự phất cờ để giáo viên bấm giờ đo thành tích của hai người
đó. Cũng có thể khơng bấm giờ mà chỉ theo dõi người đến đích trước có phải là
người đến vạch XP 2 trước tiên hay không.
III. Kết quả đạt được.
Để đánh giá hiệu quả của các trò chơi nhằm phát triển tốt sức nhanh cho học sinh
khối 11 tôi sử dụng 3 lớp 11L, 11/1, 11/2 để thực nghiệm.
Lớp 11L sẽ thực nghiệm tập kỹ thuật cùng với các trò chơi đã được lựa chọn ở
trên trong các giờ học có nội dung chạy ngắn.
GV: Châu Mộng Thu
Trang 7


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
Lớp 11/2 đối chứng, tập các bài tập mà không có trị chơi ( như phân phối
chương trình) .
Lớp 11/1 sẽ thực nghiệm tập kỹ thuật cùng với các trò chơi đã được lựa chọn ở
trên trong các giờ học có nội dung chạy ngắn.
Tổng thời gian thực nghiệm: 6 tuần với số tiết là 12 tiết
Bảng 1: Kết quả kiểm tra trước thực nghiệm.

Stt

Lớp

1
2
3

11L
11/2
11/1

Số
HS
35
35
35

Xếp Loại
Đạt
CĐ
SL
%
SL %
26
74.3% 9
25.7%
22
62.9% 13
37.1%
23

65.7% 12
34.3%

Bảng 2: Kế hoạch tập luyện trong 6 tuần - lớp 11L
STT Tên trò chơi/ tuần
1
Ai nhanh hơn
2
Lò cò tiếp sức
3
chạy tiếp sức
4
Chạy thoi tiếp sức
5
Chạy tốc độ cao
6
Tiếp sức chuyển vật
Sau quá trình thực nghiệm, để đánh giá

I
X
X

II
X

IV
X

X

X

X

III

X
X
X

Kết quả đạt được của 3 lớp như sau:
Bảng 3: Kết quả kiểm tra sau thực nghiệm.

GV: Châu Mộng Thu
Trang 8

Líp

Số

X
X
X

VI
X
X
X

X

X X
X
X X
X
hiệu quả của phương pháp sử dụng trò

chơi trong giảng dạy chạy tiếp sức.

Stt

V

Xếp Loại
Đạt
CĐ


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
1
2
3

11L
11/2
11/1

HS
35
35

35

SL
32
26
28

%
91.4%
74.3%
80%

SL
3
9
7

%
8.6%
25.7%
20%

Từ kết quả thu được ở 3 bảng cho thấy.Thành tích ở các test kiểm tra của cả 3
lớp thực nghiệm 11L, 11/2 và 11/1 đều được nâng lên so với kết quả trước thực
nghiệm.
Qua so sánh chênh lệch về thành tích ở các test giữa ba lớp thực nghiệm và đối chứng
cho ta thấy rõ ràng sau thời gian thực nghiệm thành tích chạy của học sinh lớp thực
nghiệm 11L được nâng lên hơn hẳn thành tích của học sinh lớp đối chứng 11/2 và
11/1.
IV. Khả năng nhân rộng

Với phương pháp và các bài tập này có thể áp dụng cho nội dung chạy tiếp sức
cho học sinh khối 12 và chạy ngắn 80m cho học sinh khối 10.
V. Kết luận và kiến nghị
1. Kết luận.
Cơ sở lý luận về những đặc điểm kỹ thuật chạy tiếp sức, đặc điểm trò chơi vận
động và đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi học sinh là những căn cứ đặc biệt quan trọng
trong việc lựa chọn chính xác các trị chơi thực nghiệm.
Hiệu quả phát triển tố chất sức nhanh của học sinh được quyết định bởi phương
pháp luyện tập và trạng thái tâm lý khi tập luyện của học sinh.
Sử dụng phương pháp trị chơi có thể áp dụng trong công tác giảng dạy nội dung
chạy cự ly ngắn cho học sinh.
2. Kiến nghị
Để công tác giảng dạy môn thể dục nói chung và mơn chạy tiếp sức nói riêng
trong nhà trường THPT được thuận lợi.Tôi kiến nghị các cơ quan ban nghành có liên
quan trang bị đầy đủ hơn về cơ sở vật chất cũng như sân bãi, dụng cụ cho các trường
THPT.
Do đề tài nghiên cứu rộng ,thời gian nghiên cứu ngắn, bước đầu mới thu được
một số kết quả nhất định. Tôi mong muốn được tiếp tục nghiên cứu một cách lâu dài
hơn.
GV: Châu Mộng Thu
Trang 9


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
Trong thời gian thực hiện đề tài này được nhà trường và các giáo viên tạo điều
kiện giúp đỡ nhiệt tình, nên đề tài này hồn thành đúng thời gian.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Vĩnh Long, ngày 30 tháng 4 năm
2017

Người viết

Châu Mộng Thu
* Nhận xét – đánh giá của tổ chuyên môn:
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
GV: Châu Mộng Thu
Trang 10


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
.........................................................................................................................................
...........

Vĩnh Long, ngày

tháng

năm 2017
Tổ trưởng chun mơn

Đỗ Hồn Tất
*Nhận xét – đánh giá của HĐKHKT nhà trường:
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
GV: Châu Mộng Thu

Trang 11


Phương pháp lựa chọn một số bài tập trò chơi vận động phát triển sức nhanh –
mạnh trong chạy tiếp sức
.........................................................................................................................................
...........
.........................................................................................................................................
...........
Vĩnh Long, ngày
năm 2017
TM. HĐKHKT
TRƯỞNG BAN

GV: Châu Mộng Thu
Trang 12

tháng