Tác động của các hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo của việt nam

Các bạn đang
tàiDỤC
liệu của
BỘ xem
GIÁO
VÀTrangluanvan.com
ĐÀO TẠO
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN


NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN

TÁC ĐỘNG CỦA CÁC HIỆP ĐỊNH
THƯƠNG MẠI ĐẾN XUẤT KHẨU GẠO
CỦA VIỆT NAM

Tham khảo thêm ⇒ Dịch vụ viết thuê Luận văn  

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
KINH TẾ HỌC

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


Các bạn đang
tàiDỤC
liệu của

BỘ xem
GIÁO
VÀTrangluanvan.com
ĐÀO TẠO
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN


HÀ NỘI – 2019

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


Các bạn đang
tàiDỤC
liệu của
BỘ xem
GIÁO
VÀTrangluanvan.com
ĐÀO TẠO
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN


NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN

TÁC ĐỘNG CỦA CÁC HIỆP ĐỊNH
THƯƠNG MẠI ĐẾN XUẤT KHẨU GẠO
CỦA VIỆT NAM
Chuyên ngành: Kinh tế học (Lịch sử kinh
tế) Mã số: 9310101

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Người hướng dẫn khoa học:
1. GS.TS. Hồng Văn Hoa
2. PGS.TS. Hồ Đình Bảo

HÀ NỘI – 2019
Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


i của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam
kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi phạm
yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày tháng năm 2019
Tác giả

Nguyễn Thị Thanh Huyền

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


ii của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..........................................................................................................................i
MỤC LỤC.....................................................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................................v
DANH MỤC BẢNG..................................................................................................................viii
DANH MỤC HÌNH.....................................................................................................................ix
PHẦN MỞ ĐẦU...........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1

TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH

THƯƠNG MẠI ĐẾN XUẤT KHẨU GẠO CỦA VIỆT NAM.............................................10

1.1. Các nghiên cứu về tác động của hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo
trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.................................................................10
1.1.1. Các nghiên cứu về lợi ích của xuất khẩu và yếu tố tác động đến xuất khẩu.....10
1.1.2. Các nghiên cứu về tác động của các hiệp định thương mại đến xuất khẩu.......13
1.1.3. Các nghiên cứu về xuất khẩu gạo và tác động của hiệp định thương mại đến
xuất khẩu gạo..............................................................................................................21
1.2. Khoảng trống nghiên cứu..................................................................................25
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1............................................................................................................27

CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ THÍCH ỨNG VỚI
TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI ĐẾN XUẤT KHẨU GẠO.....................28

2.1. Cơ sở lý luận về tác động của hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo.....28
2.1.1. Lý luận về các hiệp định thương mại...............................................................28
2.1.2. Xuất khẩu gạo và tác động của hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo........33
2.2. Kinh nghiệm quốc tế về thích ứng với tác động của các hiệp định thương
mại đến xuất khẩu gạo...............................................................................................50
2.2.1. Kinh nghiệm của Thái Lan...............................................................................51
2.2.2. Kinh nghiệm của Trung Quốc..........................................................................54
2.2.3. Kinh nghiệm của Ấn Độ...................................................................................57
2.2.4. Bài học kinh nghiệm về tác động của các hiệp định thương mại đối với xuất
khẩu gạo của Việt Nam...............................................................................................60
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2............................................................................................................64
CHƯƠNG 3

PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÁC ĐỘNG CỦA CÁC HIỆP ĐỊNH

THƯƠNG MẠI ĐẾN XUẤT KHẨU GẠO CỦA VIỆT NAM.............................................65

3.1. Khái quát tình hình phát triển ngành gạo Việt Nam.....................................65
3.1.1. Tình hình sản xuất và xuất khẩu gạo Việt Nam từ năm 1981 đến 1999.........65

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


iii của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu

Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

3.1.2. Tình hình sản xuất và xuất khẩu gạo Việt Nam từ năm 2000 đến 2017.........68

3.2. Thực trạng tác động của các hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo của
Việt Nam giai đoạn 2000 - 2015.................................................................................70
3.2.1. Tổng quan về các hiệp định thương mại Việt Nam tham gia..........................70
3.2.2. Thực trạng tác động của các hiệp định thương mại đã có hiệu lực đến xuất
khẩu gạo Việt Nam.....................................................................................................78
3.2.3. Đánh giá tác động của hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo của Việt Nam
............................................................................................................................

107

3.3. Thuận lợi, hạn chế và nguyên nhân hạn chế khi xuất khẩu gạo Việt Nam
chịu tác động của các hiệp định thương mại.........................................................115
3.3.1. Thuận lợi.........................................................................................................115
3.3.3. Nguyên nhân hạn chế......................................................................................118
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3..........................................................................................................120
CHƯƠNG 4

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG THÍCH ỨNG

CỦA XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA CÁC HIỆP ĐỊNH
THƯƠNG MẠI ĐẾN NĂM 2030...........................................................................................121

4.1. Xu hướng xuất khẩu, nhập khẩu gạo trên thế giới tác động đến xuất khẩu
gạo của Việt Nam......................................................................................................121
4.1.1. Biến động về cung, cầu gạo thế giới..............................................................121
4.1.2. Sự thay đổi trong chính sách xuất nhập khẩu gạo của các nước tác động đến

xuất khẩu gạo của Việt Nam.....................................................................................126
4.1.3. Ảnh hưởng của cuộc chiến tranh thương mại................................................127
4.2. Khả năng tác động của các hiệp định thương mại chưa có hiệu lực và các hiệp
định thương mại đang đàm phán đối với xuất khẩu gạo của Việt Nam..............129
4.3. Xu thế tác động của các hiệp định thương mại đến xuất khẩu gạo của Việt
Nam............................................................................................................................139
4.3.1. Hiệp định thương mại và rào cản thuế quan đối với gạo Việt Nam xuất
khẩu 139
4.3.2. Hiệp định thương mại và rào cản phi thuế đối với xuất khẩu gạo của Việt
Nam 140
4.3.3. Hiệp định thương mại và biến đổi khí hậu đối với sản xuất lúa gạo của Việt
Nam 141
4.4. Một số giải pháp đối với xuất khẩu gạo Việt Nam nhằm thích ứng với tác

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


iv của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

động của các hiệp định thương mại........................................................................143
4.4.1. Thích ứng với nội dung quy tắc xuất xứ, rào cản kỹ thuật và kiểm dịch động,
thực vật của hiệp định thương mại...........................................................................143

4.4.2. Thích ứng với nội dung cạnh tranh và kinh doanh của hiệp định thương mại
............................................................................................................................

148

4.4.3. Thích ứng với cam kết thuế quan, chống bán phá giá và cơ chế giải quyết
tranh chấp của hiệp định thương mại.......................................................................154
4.4.4. Thích ứng với nội dung phát triển bền vững của hiệp định thương mại.......158
4.5. Một số kiến nghị.................................................................................................160
4.5.1. Đối với Chính phủ..........................................................................................160
4.5.2. Đối với các Bộ, ngành....................................................................................161
4.5.3. Đối với Hiệp hội Lương thực Việt Nam........................................................163
TIỂU KẾT CHƯƠNG 4..........................................................................................................164
KẾT LUẬN...............................................................................................................................165
DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN...................................................................................................................168
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................................169
PHỤ LỤC..................................................................................................................................181

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


v của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Từ nguyên nghĩa tiếng Anh

Từ nguyên nghĩa tiếng Việt

ASEAN- Australia -New

Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Úc

Zealand Free Trade Agreement

và New Zealand

ASEAN-China Free Trade

Hiệp định thương mại tự do ASEAN –

Agreement

Trung Quốc

AEC

ASEAN Economic Community

Cộng đồng kinh tế ASEAN

AFTA

ASEAN Free Trade Agreement

AANFTA
ACFTA

AHKFTA
AIFTA

Hiệp định thương mại tự do ASEAN –

Agreement

Hồng Kông

ASEAN-India Free Trade

Hiệp định thương mại tự do ASEAN –

Agreement

Ấn Độ

Economic Partnership
Agreement

AKFTA
ASEAN

Agreement

Hàn Quốc

Associtation of South East
Asian Nations

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Gồm Brunei, Thái Lan, Singapo,
Indonesia, Malaysia, Philippin
Hiệp định thương mại giữa mà 1 bên
ASEAN, 1 bên lần lượt là các nước Trung
Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Úc và
New Zealand

Bilateral Free Trade
Agreements
Central America Free Trade

CECA

ASEAN – Nhật Bản
Hiệp định thương mại tự do ASEAN –

ASEAN+6

CAFTA-DR

Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện

ASEAN-Korea Free Trade

ASEAN 6

BFTAs

ASEAN

ASEAN-Hongkong Free Trade

ASEAN-Japan Comprehensive
AJCEP

Hiệp định khu vực mậu dịch tự do

Agreement - Dominican
Republic
Cooperation Economic
Comprehensive Agreement

Hiệp định thương mại tự do song phương
Hiệp định thương mại tự do Mỹ Cộng hòa Dominica và Trung Mỹ
Hiệp định hợp tác Kinh tế tồn diện

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


vi của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

CEPA

Cooperation Economic

Partner Agreement

Hiệp định đối tác Kinh tế tồn diện

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


viicủa Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

Từ viết tắt
CEPT
CGE
CM

Từ nguyên nghĩa tiếng Anh

Từ nguyên nghĩa tiếng Việt

Common Effective Preferential

Chương trình thuế quan ưu đãi có

Tariff

hiệu lực chung

Computable General
Equilibrium
Common Market
Comprehensive and Progressive

Cân bằng tổng thể
Thị trường chung
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ

CPTPP

Agreement for Trans-Pacific
Partnership

CU

Customs Union

Liên minh thuế quan

EAEU

Eurasian Economic Union

Liên minh kinh tế Á Âu

EFTA
EU
EVFTA

European Free Trade
Association

Xuyên Thái Bình Dương

Hiệp định mậu dịch tự do châu Âu

European Union

Liên minh Châu Âu

EU – Vietnam Free Trade

Hiệp định thương mại tự do

Agreement

Việt Nam - EU

Global System of Trade
GSTP

Preferences among Developing
Countries

G2G

Government to Government

FAO

Food and Agricilture
Organization of United Nations

Hệ thống ưu đãi thương mại toàn cầu
Hợp đồng
giữa Chính phủ - Chính phủ
Tổ chức Nơng Lương Liên hiệp quốc

FTA

Free Trade Agreement

Hiệp định thương mại tự do

MAV

Minimum Approach Volume

Khối lượng tiếp cận tối thiểu

MERCOSUR
MOU
NAFTA
RCEP
ROW

Khối thị trường chung Nam Mỹ
Memorandum of Understanding
North American Free Trade

Agreement

Bản ghi nhớ
Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ

Region Comprehensive

Hiệp định Đối tác kinh tế Tồn diện

Economic Partnership

khu vực

Remain Of World

Phần cịn lại của thế giới

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


viiicủa Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

RoO

Rule of Origin

Quy tắc xuất xứ

RTAs

Region Trade Agreements

Hiệp định thương mại khu vực

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


ix của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

Từ viết tắt

Từ nguyên nghĩa tiếng Anh

Từ nguyên nghĩa tiếng Việt

PTA

Preferential Trade Agreement

Thỏa thuận thương mại ưu đãi

SAARC

SAFTA

South Asian Association for
Regional Cooperation
South Asia Free Trade
Agreement

Hiệp hội Hợp tác khu vực Nam Á
Hiệp định thương mại Nam Á

SPSs

Sanitary and Phytosanotary

Kiểm dịch động thực vật

TBTs

Technical Barriers to Trade

Hàng rào kỹ thuật đối với thương mại

TPP

Trans-Pacific Partnership

Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương

USDA

United States Department of
Agriculture Service

Sở Nơng nghiệp Hoa Kỳ

Vietnam – Chile Free Trade

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam –

Agreement

Chi lê

Vietnam Customs Union Free

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam -

Trade Agreement

Liên minh Hải quan

Vietnam Japan Economic

Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam –

Partner Agreement

Nhật Bản

Vietnam – Korea Free Trade

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam –

Agreement

Hàn Quốc

WB

World Bank

Ngân hàng thế giới

WTO

World Trade Organization

Tổ chức thương mại thế giới

VCFTA
VCUFTA
VJEPA
VKFTA

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


x của Trangluanvan.com

Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1.
Bảng 1.2.
Bảng 2.1.
Bảng 2.2:

Tóm tắt các yếu tố tác động đến xuất khẩu................................................13
Tóm tắt các nghiên cứu theo mơ hình và mục tiêu nghiên cứu.................20
Q trình phát triển của các lý thuyết thương mại.....................................35
Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tác động của một Hiệp định thương
mại...............................................................................................................47
Bảng 3.1. Lĩnh vực hội nhập của các hiệp định thương mại......................................75
Bảng 3.2. Lượng, giá trị gạo xuất khẩu của Việt Nam và tỷ trọng lượng gạo xuất
khẩu sang các nước và nhóm nước so với tổng lượng gạo xuất khẩu
(theo từng hiệp định)...................................................................................77
Bảng 3.3.
Tiến trình tham gia và thực hiện cam kết thuế quan của các hiệp định
thương mại đã có hiệu lực của Việt Nam (theo thời gian và loại hình hiệp
định) giai đoạn 2000 – 2015.......................................................................79
Bảng 3.4. Quy mô các nước thành viên AFTA so với thế giới (thời điểm AFTA mới
có hiệu lực)..................................................................................................80
Bảng 3.5. So sánh mức sống và cơ cấu sản xuất nông nghiệp giữa Việt Nam,
ASEAN và các nước thành viên với ASEAN (khi các hiệp định thương
mại mới có hiệu lực - giai đoạn 2005 – 2010)...........................................86
Bảng 3.6. Lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thành viên
theo
các hiệp định thương mại với ASEAN giai đoạn 2000-2015 (tấn)............88

Bảng 3.7. Kết quả ước lượng mơ hình lực hấp dẫn cấu trúc cho tồn mẫu (xem xét
các nhóm hiệp định song phương và hiệp định hỗn hợp)........................102
Bảng 3.8. Kết quả ước lượng mơ hình lực hấp dẫn cấu trúc cho tồn mẫu với biến tương
tác (xem xét các nhóm hiệp định song phương và hiệp định hỗn hợp)
103
Bảng 3.9. Kết quả ước lượng mơ hình lực hấp dẫn cấu trúc có biến tương tác cho toàn
mẫu (xem xét các hiệp định hỗn hợp)......................................................105
Bảng 3.10. Kết quả ước lượng mơ hình lực hấp dẫn cấu trúc cho từng nhóm nước (các
hiệp định hỗn hợp)....................................................................................106
Bảng 3.11. Tổng hợp tác động của các hiệp định thương mại hỗn hợp đến xuất khẩu
gạo của Việt Nam giai đoạn 2000 – 2015................................................133
Bảng 4.1. Lượng xuất khẩu gạo Việt Nam sang các nước thành viên hiệp định EFTA
giai đoạn 2000 – 2015 (tấn)......................................................................133
Bảng 4.2. Kết quả ước lượng mơ hình lực hấp dẫn cấu trúc cho nhóm nước thành viên
tham gia hiệp định thương mại.................................................................138

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


xi của Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1.
Hình 2.2.

Sơ đồ các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu gạo của Việt Nam.................45

Khung phân tích tác động của các hiệp định thương mại đến xuất khẩu
gạo của Việt Nam........................................................................................49
Hình 2.3. Xuất khẩu gạo của một số nước điển hình.................................................50
Hình 3.1
Tình hình sản xuất lúa Việt Nam giai đoạn 1989-1999.............................66
Hình 3.2. Xuất khẩu gạo Việt Nam giai đoạn 1989 - 1999......................................667
Hình 3.3. Sản lượng, diện tích, năng suất lúa Việt Nam giai đoạn 2000 – 2017.......68
Hình 3.4. Xuất khẩu gạo Việt Nam giai đoạn 2000-2017..........................................69
Hình 3.5. Tình hình tham gia các hiệp định thương mại của Việt Nam....................71
Hình 3.6. Xuất khẩu gạo của Việt Nam sang nhóm nước ASEAN giai đoạn 2000 – 2015
81
Hình 3.7. Lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang các nước thành viên AFTA từ năm
2000-2015 (tấn)...........................................................................................82
Hình 3.8. Lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam theo hiệp định thương mại hỗn hợp
giai đoạn 2000-2015 (triệu tấn)..................................................................87
Hình 3.9. Lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thành viên của hiệp
định thương mại song phương giai đoạn 2000 – 2015 (tấn)......................91
Hình 3.10. Tỷ trọng lượng nhập khẩu gạo Việt Nam của các nước và nhóm nước so
với tổng lượng gạo Việt Nam xuất khẩu thế giới (theo từng chủng loại
gạo) (đơn vị %)...........................................................................................92
Hình 3.11. Giá trung bình gạo xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thành viên theo
hiệp định thương mại với ASEAN giai đoạn 2000-2015 (USD/tấn)
94
Hình 3.12. Tỷ trọng từng loại gạo so với tổng lượng gạo nhập khẩu từ Việt Nam (%) và
giá gạo xuất khẩu trung bình (USD/tấn) của một số nước và nhóm nước
95
Hình 3.13. Cấu trúc thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam (% so với tổng lượng). 116
Hình 3 14. Giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam, so sánh với Thái Lan (USD/tấn)117
Hình 4.1. Xuất khẩu gạo của Việt Nam sang các nước thuộc liên minh Á Âu giai
đoạn 2000 – 2015......................................................................................130

Hình 4.2. Xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Hongkong giai đoạn 2000 – 2015....131
Hình 4.3. Lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang các nước thuộc RCEP tổng cả giai
đoạn 2000 – 2015 (triệu tấn).....................................................................132
Hình 4.4. Gạo Việt Nam xuất khẩu sang EU giai đoạn 2000 – 2015......................134
Hình 4.5. Gạo Việt Nam xuất khẩu sang Israel giai đoạn 2000 - 2015...................136
Hình 4.6. Gạo Việt Nam xuất khẩu sang các nước thành viên hiệp định CP-TPP

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


xiicủa Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

Hình 4.7.

giai đoạn 2000 - 2015...............................................................................137
Giá gạo xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang các nước và nhóm nước
thành viên các hiệp định thương mại giai đoạn 2000-2015 (USD/tấn)...139

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


xiiicủa Trangluanvan.com
Các bạn đang xem tài liệu
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


Các bạn đang xem tài liệu của Trangluanvan.com
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Gạo là lương thực cơ bản đối với các nước châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh
nên có thể nói lúa gạo đang nuôi sống hơn một nửa dân số thế giới. Vào giai đoạn
nửa cuối thế kỷ 20, toàn cầu đã từng phải đối mặt với nạn đói và suy dinh dưỡng vì
thiếu lương thực khi nguồn lực đất đai bị thu hẹp bởi xu hướng cơng nghiệp hóa,
tốc độ tăng dân số quá nhanh. Nhu cầu nhập khẩu lương thực của các nước tăng lên
trong khi khả năng tự giải quyết nhu cầu lương thực của các nước và những cam
kết giúp đỡ, cứu trợ song phương lẫn đa phương về lương thực đều giảm. Do đó,
các quốc gia và các tổ chức quốc tế đã đưa ra cụm từ “an ninh lương thực” với ý
nghĩa đầy đủ không chỉ là vấn đề kinh tế đơn thuần của riêng ngành nông nghiệp và
ở một nước riêng lẻ mà là nhiệm vụ kinh tế, xã hội và bao hàm cả ý nghĩa chính trị,
quốc phịng của tồn cầu. Với vị trí của lúa gạo trong cơ cấu lương thực thế giới,
sản xuất lúa gạo không chỉ mang ý nghĩa giúp người dân ở các quốc gia được tiêu
dùng đủ gạo theo hướng tự cung cấp hoặc theo hướng thương mại gạo mà còn cần
phải đảm bảo ổn định cung, cầu gạo trong mọi điều kiện biến động, từ đó ngăn
chặn việc sử dụng gạo như một công cụ gây sức ép kinh tế và chính trị. Chính vì
vậy, hoạt động xuất khẩu gạo vừa đem lại kim ngạch cho các quốc gia, vừa góp
phần thực hiện nhiệm vụ an ninh lương thực toàn cầu, cũng như phần nào thể hiện
nét văn hóa tiêu dùng của quốc gia xuất khẩu gạo. Điều này đúng với hầu hết các
nước xuất khẩu gạo trong đó có Việt Nam.

Với truyền thống và có lợi thế trong nghề trồng lúa nước, Việt Nam ngày càng
khẳng định được vị trí của mình trên thị trường gạo thế giới và được nói đến như một
nước góp phần vào việc bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu. Bên cạnh những khách
hàng chủ chốt ở châu Á, gạo Việt Nam đã vươn xa sang thị trường châu Phi và thâm
nhập được những thị trường khắt khe nhất nhì thế giới như Nhật Bản, Mỹ, châu Âu.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu và rộng, biểu hiện
chủ yếu là các quan hệ thương mại song phương, khu vực và đa phương mà các hiệp
định thương mại là cơ sở pháp lý đã và đang tác động mạnh mẽ đến hoạt động thương
mại của Việt Nam. Hoạt động xuất khẩu gạo cũng không tránh khỏi những cơ hội cũng
như những thách thức mà các hiệp định thương mại mang lại khi sản phẩm gạo xuất
khẩu phải đáp ứng những nội dung cụ thể về xuất xứ, đặc điểm, chất lượng, an toàn vệ
sinh sản phẩm và môi trường... Thực tế cho thấy, tuy xuất khẩu gạo là một hoạt động

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


Các bạn đang xem tài liệu của Trangluanvan.com
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149
truyền thống của Việt Nam và Việt Nam ln nằm trong 3 quốc gia có lượng xuất

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


Các bạn đang xem tài liệu của Trangluanvan.com
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149

khẩu gạo lớn nhất thế giới trong một thời gian dài nhưng tiến trình tạo lập và chuyển
hướng thương mại gạo thông qua các hiệp định thương mại từ những bạn hàng quen
thuộc như Trung Quốc, Philippin, Indonesia, Malaysia,... sang các khách hàng mới ở
châu Âu, châu Mỹ nhằm tạo ra nhiều lợi ích thương mại hơn đang gặp khó khăn bởi
sản phẩm gạo xuất khẩu của Việt Nam chưa được tiêu chuẩn hóa, chưa có thương hiệu
gạo quốc gia và chưa có lợi thế so sánh hơn hẳn so với các nước xuất khẩu gạo khác
như Thái Lan, Ấn Độ... Những điều này càng khiến gạo xuất khẩu của Việt Nam bị coi
là sản phẩm kém cạnh tranh, dễ chịu tác động từ các quy định khắt khe của các hiệp
định thương mại.
Thêm vào đó, gạo xuất khẩu đang có biểu hiện dần “lép vế” so với một số nông
sản xuất khẩu khác. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), năm 2016, xuất khẩu
gạo giảm 25% về lượng, 20% về giá trị so với năm 2015 và đây là năm đầu tiên kim
ngạch xuất khẩu rau quả có thể vượt mặt gạo. Mặc dù năm 2017, xuất khẩu gạo tăng
gần 18% về khối lượng và giá trị so với năm 2016 thể hiện ngành gạo đã có một năm
khá thành cơng về xuất khẩu khi vượt xa kế hoạch đề ra từ đầu nhưng vẫn thấp hơn giá
trị xuất khẩu rau quả. Với hiện trạng của ngành gạo Việt Nam đang phải đối mặt với
nhiều khó khăn như lợi tức của người nông dân trồng lúa chỉ ở mức thấp vì mục tiêu
an ninh lương thực, cơ chế điều hành nhập khẩu gạo từ Chính phủ dần được thay bằng
cơ chế doanh nghiệp tư nhân đấu thầu hạn ngạch hoặc tự do hóa thương mại hồn toàn
khiến doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam gặp khó khăn hơn trong đàm phán
giá cả bởi năng lực hiện có, gạo khơng có thương hiệu... thì giá trị thu được từ rau quả
xuất khẩu cao hơn nhiều so với gạo là điều dễ hiểu. Hơn nữa, trước hiện trạng biến đổi
khí hậu, thiên tai xâm nhập mặn nên người nông dân đã thực hiện tái cơ cấu nông
nghiệp bằng cách giảm bớt cấy lúa mà chuyển sang nuôi tôm hay trồng rau màu và cây
ăn quả. Thêm vào đó, thời gian gần đây, những thị trường “khó tính” như Nhật Bản,
Mỹ, châu Âu... đang có xu hướng “chê bai” gạo Việt Nam nhưng lại nhiệt tình mua
rau quả của Việt Nam với mức giá tốt. Vì vậy, tăng lượng rau quả xuất khẩu cũng là
hướng hợp lý để người nơng dân mau làm giàu.
Tuy nhiên, khơng phải vì thế mà ngành gạo mất đi vị thế của mình. Dân số thế
giới vẫn tiếp tục tăng lên nên nhu cầu gạo thế giới cũng luôn tăng, an ninh lương thực

vẫn là vấn đề cấp bách đối với nhiều quốc gia trên thế giới nhất là khu vực châu Phi và
châu Mỹ Latinh. Vấn đề là gạo xuất khẩu Việt Nam đang trong bối cảnh biến động
liên tục của những yếu tố khách quan, chủ quan ở trong và ngoài nước trong đó việc

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất


Các bạn đang xem tài liệu của Trangluanvan.com
Nhận viết thuê luận văn Đại Học – Thạc sĩ liên hệ SĐT/Zalo: 0934 536 149
Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại như chất “xúc tác” đòi hỏi ngành gạo
phải nghiên cứu, xem xét kỹ càng hướng xuất khẩu gạo trong thời gian tiếp theo sao

Các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu đa dạng, mới nhất tại
Trangluanvan.com
Mọi yêu cầu, thắc mắc vui lòng liên hệ qua Zalo để được hỗ trợ tốt nhất