Thực trạng của giáo dục Việt Nam, trước ảnh hưởng của COVID19
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (558.9 KB, 28 trang )
lOMoARcPSD|15547689
ắI HC QUịC GIA THNH PHị H CH MINH
TRõNG ắI HàC BÁCH KHOA
********************
BÀI TÀP LàN HàC PHÄN – TRI¾T HàC MÁC LÊNIN
ĐÀ TÀI 03
VÀN DĀNG NGUYÊN LÝ MÞI LIÊN Hà PHõ BIắN VO VIC NNG CAO
CHT LỵNG GIO DC ọ VIàT NAM TRONG THâI KÌ COVID-19
LàP DT05 – NHĨM 09 – HK213
Thành viên 05 – Ngày nßp: 14/08/2022
Giáo viên h°áng dn: TS. Nguyòn Thò Minh HÂng
Sinh viờn thc hiỏn
Mó sò sinh viên
Lê Tấn Lác
2113958
L°u Tổ L°¢ng
2111709
D°¢ng Thá Cẩm Ly
2114000
Đồn Hồi Mẫn
2111723
Trần Đāc M¿nh
2114026
Thành phß Há Chí Minh – 2022
X¿p lo¿i
lOMoARcPSD|15547689
MĀC LĀC
Mä ĐÄU .........................................................................................................................4
1. Tính cÃp thi¿t căa đÁ tài nghiên cứu: ...................................................................4
2. Māc đích và nhiám vā nghiên cứu: ......................................................................4
2.1. Māc đích nghiên cāu: ........................................................................................4
2.2. Nhiám vā nghiên cāu: ........................................................................................4
3. òi tng phm vi nghiờn cu: ............................................................................5
NịI DUNG .................................................................................................................6
CHĂNG 1: GIÁO DĀC TRONG THâI KÌ COVID-19 D¯àI GĨC NHÌN
CĂA NGUYấN Lí MịI LIấN H PHõ BIắN.....................................................6
1.1. Nguyờn lý mòi liên há phã bi¿n .......................................................................6
1.1.1. Khái niám ....................................................................................................6
1.1.2. Nái dung ......................................................................................................6
1.1.3. Ý nghĩa ph°¢ng pháp luận ..........................................................................7
1.2. Giáo dāc trong thãi kì COVID-19 d°ái góc nhìn căa ngun lý mßi liên
há phã bi¿n ...............................................................................................................8
1.2.1. Giáo dāc và các nái dung c¢ bản cÿa giáo dāc ..........................................8
1.2.2. Giáo dāc trong thời kì COVID-19 ............................................................ 11
1.2.3. Ngun lí mối liên há phổ biến với giáo dāc trong thời kì COVID-19 .....12
1.3. Mßi liên há giữa chÃt l°ÿng và há quÁ giáo dāc..........................................13
1.3.1. Quan niám về chất l°ÿng: .........................................................................13
1.3.2. Quan niám về chất l°ÿng giáo dāc: ..........................................................14
1.3.3. Há quả cÿa giáo dāc: ...............................................................................14
1.3.4. Mối quan há giữa chất l°ÿng và hiáu quả giáo dāc: ............................... 15
TIÊN K¾T CH¯¡NG 1 .......................................................................................15
CH¯¡NG 2: VÀN DĀNG NGUYấN Lí MịI LIấN H PHõ BIắN VO
VIC NNG CAO CHT LỵNG GIO DC ọ VIT NAM TRONG THõI
Kè COVID-19 ...........................................................................................................17
2.1. Thực tr¿ng căa giáo dāc Viát Nam tr°ác Ánh h°ång căa đ¿i dßch
COVID-19 ..............................................................................................................17
2
lOMoARcPSD|15547689
2.1.1. Thực tr¿ng cÿa giáo dāc Viát Nam tr°ớc ảnh h°ởng cÿa đ¿i dßch COVID19 .........................................................................................................................17
2.1.2. Sự thay đổi về phÂng phỏp ging dy trc v sau i dòch COVID-19
diòn ra..................................................................................................................17
2.1.3. Sự thay đổi về ph°¢ng pháp học tập tr°ớc và sau đ¿i dßch COVID-19
dißn ra..................................................................................................................19
2.2. Những °u điÃm và h¿n ch¿ căa giáo dāc Viát Nam tr°ác Ánh h°ång căa
đ¿i dßch COVID-19 ............................................................................................... 19
2.2.1. H¿n chế, khó khăn và thách thāc .............................................................. 19
2.2.2. ¯u điểm và c¢ hái đối với giáo dāc ..........................................................20
2.3. Mßt sß giÁi pháp phát triÃn giáo dāc Viát Nam trong thãi kì COVID-19
trên quan điÃm toàn dián: ....................................................................................21
2.3.1. Triển khai d¿y học linh ho¿t, phù hp vi tỡnh hỡnh ti òa phÂng ........21
2.3.2. Phỏt trin các giải pháp, nền tảng d¿y và học trực tuyến ........................22
2.3.3. ¯u tiên hß trÿ học sinh, sinh viên khó khn khụng cú phÂng tiỏn hc trc
tuyn ....................................................................................................................22
TIấN KắT CHĂNG 2 .......................................................................................23
K¾T LUÀN ..................................................................................................................24
TÀI LIàU THAM KHÀO...........................................................................................25
3
lOMoARcPSD|15547689
Mä ĐÄU
1. Tính cÃp thi¿t căa đÁ tài nghiên cứu:
Nguyên lý về mối liên há phổ biến là mát trong hai nguyên lý c¢ bÁn phép bián chāng
duy vật cÿa triết hãc Mác – Lênin. Nguyên lý đã t¿o ra c¢ sã lý luận để từ đó xây dựng
nên quan điểm tồn dián, địi hỏi trong ho¿t đáng thực tißn phÁi xem xét sự vật hián
t°ÿng trong mối quan há vßi các sự vật hián t°ÿng trong mối quan há khác, vßi các yếu
tổ giữa các mặt cÿa sự vật, hián t°ÿng đó, từ đó rút ra đ°ÿc mối liên há tất yếu cÿa hián
t°ÿng từ đó t¿o nên sự nhận thāc đúng đắn về sự vật, hián t°ÿng, tránh sự phiến dián
siêu hình ngāy bián. Bãi vậy viác nghiên cāu về nguyên lý về mối quan há phổ biến và
vận dāng ý nghĩa cÿa nguyên lý vào đái sống đóng vai trị quan trãng trong viác góp
phần đánh h°ßng, chß đ¿o ho¿t đáng nhận thāc và ho¿t đáng cÁi t¿o hián thực cÿa con
ng°ái.
Hián nay, thế gißi đã trÁi qua và đang đối mặt vßi những Ánh h°ãng kinh hồng từ đ¿i
dách COVID-19. Sự tác đáng cÿa nó diến ra trên tất cÁ các mặt, các lĩnh vực cÿa đái
sống từ: kinh tế, chính trá, văn hóa…. Và giáo dāc cũng không ngo¿i lá: <Đ¿i dách
COVID-19 đã t¿o sự gián đo¿n há thống giáo dāc lßn nhất lách sử, Ánh h°ãng tßi gần
1,6 tỷ ng°ái hãc trên tồn cầu t¿i h¢n 190 quốc gia trên tất cÁ châu lāc=. Nh°ng mặt
khác, nó cũng là điều kián khách quan để thúc đẩy m¿nh mẽ viác t¿o ra những ph°¢ng
pháp d¿y và hãc mßi, cách tiếp cận mßi để āng phó vßi hồn cÁnh.
T¿i Viát Nam, tr°ßc tình hình dách bánh dißn biến căng thẳng, tình tr¿ng hãc online cÿa
các tr°áng tiếp tāc kéo dài, đã t¿o ra nhiều thử thách khó khăn cho giáo dāc n°ßc nhà.
Từ đó địi hỏi giáo dāc phÁi có những b°ßc biến đổi nhanh chóng và linh ho¿t để thích
āng vßi viác d¿y online thái điểm hián t¿i để đÁm bÁo cho sự phát triển cÿa thế há hãc
sinh, sinh viên và các mầm non đang lßn lên.
Từ những lý do trên, vßi māc đích phân tích rõ tình hình cÿa nền giáo dāc Viát Nam
tr°ßc Ánh h°ãng cÿa đ¿i dách COVID-19 từ đó đề xuất những giÁi pháp nhằm giÁi quyết
những khó khăn cÿa nền giáo dāc trong thái điểm hián t¿i, vì vậy nhóm tác giÁ lựa chãn
đề tài
2. Māc đích và nhiám vā nghiên cứu:
2.1. Māc đích nghiên cāu:
Phân tích, làm rõ nái dung, tính chất cÿa nguyên lý mối liên há phổ biến và quan điểm
tồn dián từ đó rút ra ý nghĩa.
Từ quan điểm tồn dián, chß ra những vấn đề khó khăn đối vßi viác nâng cao chất l°ÿng
giáo dāc Viát Nam trong thái điểm đ¿i dách COVID-19. Từ đó rút ra những bián pháp
hãc tập và giÁng d¿y cho hãc sinh, sinh viên và công tác giÁng d¿y.
2.2. Nhiám vā nghiên cāu:
Trình bày há thống lý luận nái dung và ý nghĩa ph°¢ng pháp luận cÿa nguyên lý mối
liên há phố biến.
Từ quan điểm tồn dián, phân tích thực tr¿ng cÿa giáo dāc Viát Nam trong đ¿i dách
COVID-19 chß ra những c hỏi v thỏch thc i vòi nn giỏo dc.
a ra há thống các giÁi pháp nhằm nâng cao hiáu quÁ hãc tập trong thái điểm đ¿i dách.
4
lOMoARcPSD|15547689
3. Đßi t°ÿng ph¿m vi nghiên cứu:
Để đ¿t māc đích nghiên cāu cần nhằm vào các hãc sinh, sinh viên, nền giáo dāc Viát
Nam. Những vấn đề xÁy ra xung quanh nền giáo dāc Viát Nam trong và sau đ¿i dách
COVID-19.
5
lOMoARcPSD|15547689
NÞI DUNG
CH¯¡NG 1: GIÁO DĀC TRONG THâI KÌ COVID-19 D¯àI GểC NHèN CA
NGUYấN Lí MịI LIấN H PHõ BIắN
1.1. Nguyờn lý mßi liên há phã bi¿n
1.1.1. Khái niám
Phép bián chāng duy vật đ°ÿc xây dựng trên c¢ sã mát há thống những nguyên lý,
những cặp ph¿m trù c¢ bÁn, những quy luật phổ biến phÁn ánh hián thực khách quan.
Trong há thống đó, nguyên lý về mối liên há phổ biến là mát trong hai nguyên lý khái
quát nhất trong phép bián chāng duy vật.
Nguyên lý về mối quan há phổ biến là nguyên tắc lý luận xem xét sự vật, hián t°ÿng
khách quan tồn t¿i trong mối liên há, ràng buác lẫn nhau, tác đáng và Ánh h°ãng giữa
các sự vật, hián t°ÿng hay giữa các mặt cÿa mát sự vật, cÿa mát hián t°ÿng trong thế
gißi.
1.1.2. Nái dung
Nguyên lý hay tiếng anh là principle xuất hián trong tiếng Anh thơng qua tiếng Pháp cổ,
có nguồn gốc từ tiếng Latinh là principium – có nghĩa là
thuyết ban đầu, là nền móng cho viác xây dựng những lý thuyết khác thuác lĩnh vực
quan tâm nghiên cāu cÿa nó. Dựa vào māc đổ phổ quát cÿa nguyên lý, mà có thể chia
nó ra làm hai lo¿i đó là nguyên lý khoa hãc và nguyên lý triết hãc. â đây, ta sẽ chú trãng
đến nguyên lý triết hãc. Có thể rút ra đánh nghĩa về nguyên lý triết hãc nh° sau: Nguyên
lý triết hãc là những luận điểm, c¢ sã ban đầu đ°ÿc hình thành từ sự quan sát, trÁi nghiám
cÿa con ng°ái trong mãi lĩnh vực tự nhiên, xã hái và t° duy đ°ÿc đúc kết l¿i. Nguyên
lý triết hãc cịn là c¢ sã, nền móng cho viác xây dựng những nguyên tắc, quy tắc, ph°¢ng
pháp khác trong mãi lĩnh vực tự nhiên, xã hái và t° duy để phāc vā cho ho¿t đáng nhận
thāc. Khi nghiên cāu về đái sống, đã có vơ số những câu hỏi đặt ra cho các nhà t° t°ãng:
Các sự vật, hián t°ÿng và các q trình khác nhau cÿa thế gißi có mối liên há qua l¿i,
tác đáng Ánh h°ãng lẫn nhau hay chúng tốn t¿i biát lập, tách rái nhau? Nếu tồn t¿i mối
quan há qua l¿i thì cái gì quy đánh mối quan há đó?
TrÁ lái cho vấn đề này, có rất nhiều quan điểm đ°ÿc đ°a ra:
Quan điểm siêu hình cho rằng, các sự vât, hián t°ÿng tồn t¿i biát lập, tách rái nhau; cái
này tồn t¿i bên c¿nh cái kia; chúng khơng có sự phā thc, khơng có sự ràng buác lẫn
nhau. Và nếu có đi chăng nữa, thì đó cũng chß là những quy đánh, liên há bề ngồi, mang
tính ngẫu nhiên, khơng có khÁ năng chuyển hóa lẫn nhau.
Trái l¿i, quan điểm bián chāng l¿i khẳng đánh: các sự vật, hián t°ÿng, các quá trình khác
nhau vừa tồn t¿i đác lập, vừa quy đánh, tác đáng qua l¿i, chuyển hóa lẫn nhau.
Nh°ng l¿i có sựkhác nhau khi xét riêng từng quan điểm bián chāng. Quan điểm bián
chāng duy tâm cho rằng: cái quyết đánh mối liên há, sự chuyển hóa lẫn nhau giữa các
sự vật, hián t°ÿng là mát lực l°ÿng siêu nhiên hay ã ý thāc, cÁm giác cÿa con ng°ái
(Hegel cho rằng, ý niám tuyát đối là nền tÁng cÿa các mối liên há; còn Berkeley trên lập
1
(Is It Principle or Principal? How Are These Different?, n.d.)
6
lOMoARcPSD|15547689
tr°áng duy tâm chÿ quan l¿i cho rằng, cÁm giác là nền tÁng cÿa mối liên há giữa các đối
t°ÿng).2
Còn theo quan điểm bián chāng duy vật: các sự vật, hián t°ÿng dù có đa d¿ng, phong
phú đến mấy cũng chßlà những d¿ng khác nhau cÿa mát thế gißi thống nhất, duy nhất
– thế gißi vật chất. Do tính thống nhất cÿa thế gißi, các sự vật, hián t°ÿngkhơng thể
tồn t¿i biát lập mà giữa chúng ln ln có mối liên há, tác đáng qua l¿i, chuyển hóa lẫn
nhau. Qua đó, phép bián chāng duy vật thừa nhận mối liên há giữa các đối t°ÿnghay nói
theo cách khác, sựtồn t¿i cÿa sự vật, hián t°ÿng phāthuác vào sự liên há, t°¢ng tác giữa
nó và các đối t°ÿng khác.
Qua đó, ta có thể rút ra đánh nghĩa về mối liên há nh° sau:
các yếu tố, bá phận trong mát đối t°ÿng hoặc giữa các đối t°ÿng vßi nhau=3. Cịn
đối t°ÿng kia thay đổi=4. Trái l¿i, cô lập là tr¿ng thái cÿa các đối t°ÿng, khi sự thay đổi
cÿa chúng khơng Ánh h°ãng tßi nhau, khơng làm đối t°ÿng cịn l¿i thay đổi. Liên há và
cơ lập ln ln đồng hành vßi nhau, là mặt tất yếu cÿa mãi quan há giữa các đối
t°ÿngực tißn cÿa con ng°ái.
Mối liên há khơng chß là sự liên há, ràng buác tác đáng lẫn nhau giữa các vật cā thể, hữu
hình, giữa các mặt trong cùng mát đối t°ÿng vßi nhau mà cịn có mối liên há giữa những
sự vật vơ hình vßi sự vật hữu hình, hay giữa các sự vật vơ thể vßi nhau. Và bãi vậy trên
thế gißi có vơ vàn những mối liên há, trong đó có lo¿i liên há chung nhất, là đối t°ÿng
nghiên cāu cÿa phép bián chāng, lo¿i liên há này là liên há phổ biến. Và c¢ sã cho mối
liên há phổ biến hay c¢ sã cho mãi mối liên há chính là tính thống nhất vật chất cÿa thế
gißi. Bãi thế gißi khơng phÁi là thể hßn lo¿n các đối t°ÿng, mà là há thống các liên há
đối t°ÿng. Và nhá sự thống nhất đó các đối t°ÿng khơng thể tồn t¿i cơ lập, mà ln tác
đáng qua l¿i, chuyển hóa lẫn nhau. Và đó chính là nái dung cÿa ngun lý về mối liên
há phổ biến.
1.1.3. Ý nghĩa ph°¢ng pháp luận
Từ nái dung cÿa nguyên lý về mối liên há phổ biến phép bián chāng duy vật đòi hỏi chÿ
thể trong ho¿t đáng nhận thāc và ho¿t đáng thực tißn phÁi tơn trãng quan điÃm tồn
dián. Quan điÃm tồn dián đ°ÿc thể hián ã các nái dung nh° sau:
Thā nhất, khi nghiên cāu, xem xét đối t°ÿng cā thể, cần đặt nó trong chßnh thể thống
nhất cÿa tất cÁ các mặt, các bá phận, các yếu tố các thuác tính, các mối liên há cÿa chính
thể đó. Mà nh° Lênin đã nói:
tißn n°ßc ta:
Trong Nghá quyết Đ¿i hái XIII, ĐÁng ta khẳng đánh cần tiếp tāc nắm vững và xử lý tốt
10 mối quan há lßn: Giữa ổn đánh, đổi mßi và phát triển; giữa đổi mßi kinh tế và đổi
mßi chính trá; giữa xây dựng và bÁo vá Tổ quốc Viát Nam xã hái chÿ nghĩa; giữa đác
lập tự chÿ và hái nhập quốc tế; giữa ĐÁng lãnh đ¿o, Nhà n°ßc quÁn lý và nhân dân làm
chÿ; mối quan há giữa thực hành dân chÿ và tăng c°áng pháp chế, bÁo đÁm kỷ c°¢ng
Giáo trình Triết hãc Mác - Lênin (Dành cho bậc đ¿i hãc há không chun lý luận chính trá), tr. 191.
Giáo trình Triết hãc Mác - Lênin (Dành cho bậc đ¿i hãc hákhông chuyên lý luận chính trá), tr. 190.
4
Giáo trình Triết hãc Mác - Lênin (Dành cho bậc đ¿i hãc hákhông chuyên lý luận chính trá), tr. 190.
2
3
7
lOMoARcPSD|15547689
xã hái.5 Đó là những mối quan há lßn, phÁn ánh các quy luật mang tính bián chāng,
những vấn đề lý luận cốt lõi về đ°áng lối đổi mßi cÿa ĐÁng ta, cần tiếp tāc đ°ÿc phát
triển, bổ sung cho phù hÿp vßi sự thay đổi cÿa thực tißn; địi hỏi ĐÁng và Nhà n°ßc và
nhân dân ta phÁi nhận thāc đúng, đầy đÿ, quán triát sâu sắc và thực hián có hiáu quÁ.
Thā hai, chÿ thể phÁi rút ra đ°ÿc các mặt, các mối liên há tất yếu cÿa đối t°ÿng đó và
nhận thāc chúng trong sự thống nhất hu c nỏi ti. Chò cú nh vy ch th mßi có thể
hiểu rõ bÁn chất cÿa sự vật –mát tồn t¿i khách quan vßi nhiều thc tính, nhiều mối liên
há, quan há tác đáng qua l¿i bên trong đối t°ÿng. Vận dāng vào sự nghiáp đổi mßi cÿa
n°ßc ta:
Từ nhận thāc về 10 mối quan há lßn và mối liên há hữu c¢ giữa chúng, Đ¿i hái XIII
cÿa ĐÁng đã đ°a ra quan điểm chß đ¿o:
n°ßc; bÁo đÁm gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bá các nhiám vā, trong đó: Phát triển
kinh tế- xã hái là trung tâm; xây dựng ĐÁng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tÁng
tinh thần; bÁo đÁm quốc phòng, an ninh là trãng yếu, th°áng xuyên=. ĐÁng đã nhấn
m¿nh đổi mßi t° duy lý luận, t° duy chính trá về chÿ nghĩa xã hái là khâu đát phá và đổi
mßi kinh tế là trãng tâm.6
Thā ba,cần xem xét đối t°ÿng này trong mối liên há vßi đối t°ÿng khác và vßi mơi
tr°áng xung quanh, kể cÁ các mặt cÿa các mối liên há trung gian, gián tiếp.
Thā t°, quan điểm toàn dián khác vßi quan điểm phiến dián, mát chiều, chß thấy mặt
này mà khơng thấy mặt khác
tng nờn dò rÂi vo thut ngāy bián và chÿ nghĩa chiết trung. Chính vì vậy, quan điểm
tồn dián địi hỏi chúng ta phÁi đi từ những tri thāc từ nhiều mặt, nhiều mối liên há cÿa
sự vật đến những tri thāc khái quát nhất để rút ra những bÁn chất chi phối sự tồn t¿i và
phát triển cÿa sự vật, hián t°ÿng. Bãi vậy, không phÁi ngẫu nhiên mà Đ¿i hái XIII cÿa
ĐÁng khẳng đánh
dựng ĐÁng là then chốt=.7
Nh° vậy, nguyên lý về mối liên há phổ biến đã khái quát tồn bá thế gißi trong những
mối liên há, ràng bc chằng chát lẫn nhau, khái quát đ°ÿc những đặc tính chung nhất
cÿa các mối liên há, nghiên cāu khái quát những mối liên há phổ biến nhất cÿa sự vật,
hián t°ÿng trong tự nhiên, xã hái và t° duy. Từ đó, rút ra quan điểm tồn dián góp phần
quan trãng trong viác góp phần đánh h°ßng, chß đ¿o nhận thāc và ho¿t đáng cÁi t¿o hián
thực cÿa thế gißi.
1.2. Giáo dāc trong thãi kì COVID-19 d°ái góc nhìn căa ngun lý mßi liên há
phã bi¿n
1.2.1. Giáo dāc và các nái dung c¢ bản cÿa giáo dāc
Trong Giáo dāc hãc cũng nh° các khoa hãc khác, để có thể bắt đầu t° duy và ho¿t đáng
khoa hãc, nhà khoa hãc cần nắm vững kiến thāc khoa hãc mà tr°ßc hết là nắm vững há
Tài liáu hỏi - đáp về các Văn kián Đ¿i hái đ¿i biểu toàn quốc lần thā XIII cÿa ĐÁng, 2021.
Vận dāng tinh thần nghá quyết Đ¿i hái Xll cÿa ĐÁng vào giÁng d¿y ý nghĩa ph°¢ng pháp luận hai nguyên lý c¢
bÁn cÿa phép bián chāng duy vật, 2021.
7
Vận dāng tinh thần nghá quyết Đ¿i hái Xll cÿa ĐÁng vào giÁng d¿y ý nghĩa ph°¢ng pháp luận hai nguyên lý c¢
bÁn cÿa phép bián chāng duy vật, 2021.
5
6
8
lOMoARcPSD|15547689
thống các khái niám ph¿m trù khoa hãc, xem nh° là bá cơng cā để giúp ho¿t đáng khoa
hãc có hiáu quÁ, đ¿t tßi sự sáng t¿o. Nh° vậy các khái niám c¢ bÁn cÿa Giáo dāc hãc
tồn t¿i đồng thái vßi hai t° cách: vừa là sÁn phẩm, vừa là công cā cÿa Giáo dāc hãc.
a. Khái niám Giáo dāc: 8
Giáo dāc theo nghĩa ráng là q trình tồn vẹn hình thành nhân cách con ng°ái đ°ÿc tổ
chāc mát cách có māc đích, có kế ho¿ch, thơng qua các ho¿t đáng và quan há giữa ng°ái
giáo dāc và ng°ái đ°ÿc giáo dāc nhằm truyền đ¿t và chiếm lĩnh những kinh nghiám cÿa
xã hái lồi ng°ái. Hiểu theo khía c¿nh Xã hái hãc thì giáo dāc cịn là sự hình thành con
ng°ái d°ßi Ánh h°ãng cÿa các nhân tố mơi tr°áng xã hái và Ánh h°ãng cÿa các ho¿t
đáng chuyên mơn có māc đích cÿa những ng°ái làm nhiám vā giáo dāc.
Cần phân biát khác niám giáo dāc vßi các khái niám hình thành con ng°ái, khái niám
xã hái hố con ng°ái. Quá trình hình thành con ng°ái là quá trình phát triển con ng°ái
về mặt sinh hãc, tâm lí, xã hái mang tính chất tăng tr°ãng. Q trình này dißn ra do Ánh
h°ãng cÿa các nhân tố bên trong (nh° bẩm sinh, di truyền, vốn phát triển tr°ßc đây, tính
tích cực cÿa chÿ thể) và các tác đáng tích cực từ bên ngoài (nh° hoàn cÁnh tự nhiên,
hoàn cÁnh xã hái, tác đáng s° ph¿m) bao gồm cÁ các Ánh h°ãng tự phát, ngẫu nhiên lẫn
các Ánh h°ãng tác đáng có māc đích, tính chất, kế ho¿ch, kiểm sốt và điều khiển đ°ÿc.
Quá trình giáo dāc là mát bá phận cÿa q trình xã hái hố con ng°ái, hình thành nhân
cách con ng°ái, chß bao gồm những nhân tố tác đáng có māc đích, có tổ chāc cÿa xã
hái. Viác tổ chāc q trình đó chÿ yếu do những ng°ái có kinh nghiám, có chun mơn
đÁm nhiám - gãi là nhà giáo dāc, nhà s° ph¿m. N¢i tổ chāc q trình giáo dāc có há
thống, có kế ho¿ch chặt chẽ nhất là nhà tr°áng.
Giáo dāc theo nghĩa hẹp là mát bá phận cÿa quá tình s° ph¿m, là quá trình hình thành
cho ng°ái đ°ÿc giáo dāc niềm tin, lý t°ãng, đáng c¢, tình cÁm, thái đá, những nét tính
cách, những hành vi thói quen āng xử đúng đắn trong xã hái, thuác các lĩnh vực t°
t°ãng, chính trá, đ¿o đāc, lao đáng, hãc tập, thẩm mỹ, vá sinh...
Tuy nhiên không nên hiểu rằng khái niám giáo dāc theo nghĩa hẹp này chß đ°ÿc thực
hián bó hẹp trong ph¿m vi môn Đ¿o đāc hay môn Giáo dāc công dân. Những phẩm chất
đ¿o đāc đ°ÿc hình thành mát phần nhá há thống tri thāc cÿa các môn hãc này trong nhà
tr°áng, mặc khác gia đình cũng tác đáng đến khía c¿nh này rất lßn. Ngồi xã hái, d°ßi
Ánh h°ãng cÿa các tổ chāc xã hái, qua các ph°¢ng tián truyền thơng, qua tấm g°¢ng
sáng, thơng qua các tình huống đái th°áng cũng góp phần giáo dāc phẩm chất đ¿o đāc
cho con ng°ái.
b. Các khải niám khác và nái dung c¢ bản cÿa giáo dāc: 9
Giáo dāc suốt đái là mát nguyên tắc chß đ¿o viác tổ chāc tổng thể mát há thống giáo
dāc cũng nh° viác tổ chāc từng bá phận cÿa há thống giáo dāc nhằm thực hián giáo dāc
toàn dián cho các giai đo¿n cÿa cuác đái con ng°ái. Giáo dāc suốt đái giúp ng°ái hãc
có khÁ năng theo sát đ°ÿc những thay đổi đang và sẽ dißn ra cÿa xã hái, phát hián và
giÁi quyết đ°ÿc những vấn t ra trong thc tiòn cuỏc sng.
TS. TrÂng Thỏ Hoa (2019),
9
TS. Tr°¢ng Thá Hoa (2019),
8
9
lOMoARcPSD|15547689
Trên c¢ sã nguyên tắc này giáo dāc suốt đái cần thay đổi cách đào t¿o ban đầu, chính
quy nặng về trang bá kiến thāc sang giúp cho ng°ái hãc xây dựng năng lực tự hãc, năng
lực hãc cách hãc – nói cách khác nhà tr°áng cần
Ngồi giáo dāc suốt đái ra thì chúng ta cịn biết đến những giáo dāc khác nh° là giáo
dāc th°áng xuyên, giáo dāc khơng chính quy, giáo dāc cáng đồng, giáo dāc h°ßng
nghiáp,… Rất nhiều lo¿i giáo dāc mà chúng ta đã tìm thấy và đang đ°ÿc thực hián ã
khắp mãi n¢i trên thế gißi. Cũng đúng nh° câu nói chúng ta thấy hằng ngày khi đi ngang
các tr°áng hãc đều đ°ÿc ghi ngày trên bÁng tên tr°áng và câu nói này đã đ°ÿc khắc sâu
vào trong tim, trong ý thāc cÿa mßi con ng°ái chúng ta, đó là: < Hãc, hãc nữa, hãc mãi=,
mát câu đã phát triển trí tị mị, tìm tịi, hãc hỏi cÿa chúng ta, tìm ra các cách hãc mßi,
giáo dāc mßi, giáo dāc sẽ khơng ngừng phát triển, con ng°ái chúng ta ngày càng sẽ phát
triển thêm nữa.
Tiếp theo đến là, các khái niám giáo dāc sẽ đ°ÿc hiểu nh° thế nào, chúng ta sẽ tìm hiểu
các khái niám đó là gì ?
Giáo dāc th°áng xun nhằm giúp mãi ng°ái vừa làm vừa hãc, hãc liên tāc, hãc suốt
đái nhằm hoàn thián nhân cách, mã ráng hiểu biết, nâng cao trình đá hãc vấn, chun
mơn, nghiáp vā để cÁi thián chất l°ÿng cuác sống, tìm và thay đổi viác làm, tự t¿o viác
làm và thích āng vßi đái sống xã hái. Giáo dāc th°áng xuyên đ°ÿc coi nh° khung then
chốt cÿa chính sách giáo dāc, nhằm hián thực hoá t° t°ãng xây dựng mát xã hái hãc
tập.
Nhà n°ßc có chính sách phát triển giáo dāc th°áng xun, thực hián giáo dāc cho mãi
ng°ái, xây dựng xã hái hãc tập. Hián nay ã Viát Nam có các ch°¢ng trình giáo dāc
th°áng xuyên theo quy đánh t¿i Điều 45, Māc 5, Luật Giáo dāc (2005): Ch°¢ng trình
xố mù chữ và giáo dāc tiếp tāc sau khi biết chữ; Ch°¢ng trình giáo dāc đáp āng yêu
cầu cÿa ng°ái hãc, cập nhật kiến thāc, kỹ năng, chuyển giao cơng nghá; Ch°¢ng trình
đào t¿o, bồi d°ỡng và nâng cao trình đá về chun mơn và nghiáp vā; Ch°¢ng trình
giáo dāc để lấy văn bằng cÿa há thống giáo dāc quốc dân vßi các hình thāc:
Giáo dāc khơng chính quy là mát ph°¢ng thāc cÿa giáo dāc th°áng xuyên, giúp mãi
ng°ái vừa làm vừa hãc, hãc liên tāc, suốt đái nhằm hoàn thián nhân cách, mã ráng hiểu
biết, nâng cao trình đá hãc vấn, chuyên môn, nghiáp vā để cÁi thián chất l°ÿng cuác
sống, tìm viác làm và chuyển đổi viác làm, thích nghi vßi những biến đổi trong đái sống
xã hái.
Giáo dāc cáng đồng là giáo dāc trong cáng đồng và có sự tham gia cÿa cáng đồng nhằm
duy trì, cÿng cố và phát triển cáng đồng. Giáo dāc cáng đồng là mát hình thāc giáo dāc
khơng chính quy do ng°ái dân trong cáng đồng tự tổ chāc nhằm đáp āng nhu cầu hãc
tập cÿa những ng°ái (ã mãi lāa tuổi) khơng có điều kián theo hãc ã các tr°áng lßp giáo
dāc chính quy. Giáo dāc cáng đồng là các ho¿t đáng giáo dāc ln mang tính chất cáng
đồng, tính xã hái và cháu sự quy đánh cÿa nền kinh tế xã hái. Giáo dāc cáng đồng gần
nghĩa vßi xã hái hoá giáo dāc, đa d¿ng hoá giáo dāc nhằm thoÁ mãn mãi nhu cầu giáo
dāc đào t¿o cÿa từng cá nhân và cáng đồng dân c° từng vùng.
Giáo dāc h°ßng nghiáp cũng là mát bá phận cÿa quá trình giáo dāc, là mát há thống các
ch°¢ng trình, bián pháp giáo dāc cÿa nhà tr°áng, gia đình và xã hái nhằm chuẩn bá cho
thế há trẻ về t° t°ãng, tâm lý, tri thāc, kỹ năng để hã sẵn sàng đi vào ngành nghề. Vai
10
lOMoARcPSD|15547689
trị cÿa giáo dāc h°ßng nghiáp là làm cho ng°ái hãc hiểu rõ các nghề nghiáp trong xã
hái, từ đó cú s la chón hoc ỏnh hòng ngh tÂng lai phù hÿp vßi yêu cầu xã hái,
vßi nguyán vãng và năng lực bÁn thân. Giáo dāc h°ßng nghiáp cịn có nhiám vā đánh
h°ßng nghề, t° vấn nghề, thích āng và tuyển chãn nghề. Đây là là viác làm cần thiết,
hữu ích đối vßi bậc giáo dāc trung hãc phổ thơng vì các em hãc sinh đã đến tuổi phÁi
lựa chãn nghề nghiáp t°¢ng lai cho mình.
1.2.2. Giáo dāc trong thời kì COVID-19
Trong gần 2 năm qua, đ¿i dách COVID-19 là mát nßi ác máng đối vßi tất cÁ mãi ng°ái,
tất cÁ các mặt, các lĩnh vực cÿa đái sống từ: kinh tế, chính trá, văn hóa… Và giáo dāc
cũng khơng là ngo¿i lá:
20 triáu hãc sinh, sinh viên khơng đ°ÿc tßi tr°áng trong mát thái gian rất dài. Trên 7
v¿n sinh viên khơng thể ra tr°áng đúng h¿n, Ánh h°ãng tßi viác cung cấp nguồn nhân
lực=.10
Quán triát tinh thần chß đ¿o cÿa Chính phÿ
vßi dách bánh nh° tổ chāc d¿y và hãc trực tuyến, d¿y hãc trên truyền hình… Nh°ng
viác tiếp cận hình thāc hãc tập mßi này l¿i khơng hề dß dàng đối vßi ng°ái hãc. Theo
Bá Giáo dāc và đào t¿o, có đến 1,5 triáu hãc sinh ã 26 đáa ph°¢ng khơng có thiết bá hãc
trực tuyến. Khơng chß vậy, viác hãc trực tuyến trong điều kián c¢ sã h¿ tầng ch°a đáp
āng đÿ (đ°áng truyền kém, chập chán) còn khiến cho viác tiếp thu kiến thu kiến thāc
th°áng xuyên bá gián đo¿n. Khó khăn trong viác đóng hãc phí cho con cÿa phā huynh
do đ¿i dách gây Ánh h°ãng rất lßn (gây mất viác, không kiếm đÿ tiền,…), những viác
này gây Ánh h°ãng đến tâm lý cÿa phā huynh và cÁ con cái những mầm non.
Đối vßi giáo dāc mầm non, trẻ em giáo dāc mầm non trong giai đo¿n này có nguy c¢
chậm phát triển. Trong thái gian này, mát bá phận khơng nhỏ giáo viên ngồi cơng lập
khơng có l°¢ng khi phÁi nghß d¿y trong thái gian trẻ em ã nhà khơng đến tr°áng để
phịng chống dách COVID-19, dẫn đến tình tr¿ng giáo viên mầm non nghß viác. Đây là
vấn đề khó khăn nhất đối vßi giáo dāc mầm non, khó để phát triển trẻ em khi các bé
quay l¿i tr°áng sau thái gian nghß tránh dách. 11
Trong tình hình dách bánh dißn ra nh° vậy, ngành giáo dāc đã đ°a ra những giÁi pháp
phù hÿp vßi bối cÁnh thực tế:
chung đến các chính sách đặc thù cÿa ngành. Đặc biát cần khẳng đánh và thừa nhận
chính thāc hình thāc d¿y - hãc trực tuyến và các kết quÁ cÿa quá trình d¿y - hãc trực
tuyến là hình thāc, kết q cÿa đào t¿o chính thống, có sự ổn đánh, chất l°ÿng, lâu dài.
GiÁi pháp thā hai là bÁo đÁm mãi điều kián để viác hãc tập cÿa ng°ái hãc đ°ÿc
dißn ra thuận lÿi, an tồn:
Giáo dāc và đào t¿o cháu Ánh h°ãng rất nặng nề bãi dách Covid-19, [ ], ngày truy cập
9/7/2022
11
10
11
lOMoARcPSD|15547689
vaccine đầy đÿ. Viác bảo đảm an toàn cho đái ngũ giảng d¿y và ng°ời học là yếu tố tiên
quyết để
bảo đảm thiết bß phần cāng và phần mềm đáp āng viác chuyển đổi số trong thời kỳ dßch
bánh.=
GiÁi pháp thā ba là tăng c°áng và phối hÿp đa d¿ng các hình thāc giáo dāc.= 12
Trong thái kỳ dách bánh nh° vậy, ngành giáo dāc đã và đang thực hián tất cÁ mãi khÁ
năng có thể làm đ°ÿc, suy nghĩ thấu đáo và tìm ra các giÁi pháp mßi để cho tất cÁ mãi
ng°ái đều có thể tiếp thu các kiến thāc đã bá hoãn l¿i khi dách bánh bùng nổ.Bên c¿nh
những thách thāc, thì đ¿i dách l¿i có tác dāng thúc đẩy để ngành giáo dāc có thể thay
đổi t° duy quÁn lý, phát huy sự sáng t¿o cÿa mßi cá nhân, cÿa tập thể hay cÿa cÁ ngành
giáo dāc, là c¢ hái để ngành giáo dāc đẩy m¿nh chuyển đổi số, là tiền đề cho nhiều lĩnh
vực khác, tác đáng lßn đối vßi sự phát triển đất n°ßc, cÁ tr°ßc mắt và lâu dài.
1.2.3. Nguyên lí mối liên há phổ biến với giáo dāc trong thời kì COVID-19
COVID-19 là mát bánh truyền nhißm gây viêm đ°áng hơ hấp cấp tính vßi tác nhân là
virus SARS- CoV-2. Triáu chāng cÿa COVID-19 chÿ yếu là sốt, ho và khó thã, dißn
biến từ nhẹ nh° mát cÁm cúm thơng th°áng, đến nặng nh° suy hơ hấp và có nguy c¢
dẫn đến tử vong. Cho đến nay, bánh này đã trã thành mát trong những đ¿i dách đ°ÿc
cho là đã làm thay đổi cÁ thế gißi.
Những gián đo¿n do đ¿i dách COVID-19 gây ra Ánh h°ãng đến mãi quốc gia, cÁ giàu
và nghèo, và sinh viên từ những nhóm thiu s phi i mt vòi nhiu thỏch thc hÂn.
õ những quốc gia có Internet ch°a phổ biến và dung l°ÿng băng thơng thấp, c¢ hái hãc
tập trực tuyến bá h¿n chế đáng kể. Các tr°áng cao đẳng và đ¿i hãc ã những quốc gia có
thu nhập thấp chật vật triển khai những ch°¢ng trình đào t¿o từ xa có chất l°ÿng, do
thiếu những hãc giÁ có kinh nghiám và thiếu nguồn lực.
Ành h°ãng đến sinh viên: Sự xáo trán do viác đóng cửa đát ngát các khu hãc xá và
chuyển đổi nhanh chóng sang giáo dāc trực tuyến đã làm gián đo¿n cuác sống cÿa sinh
viên trên toàn thế gißi. Sinh viên từ những nhóm thiểu số bá Ánh h°ãng đặc biát nặng
nề; hã phÁi đối mặt vßi những khó khăn về kinh tế, khó khăn về kết nối và suy sāp tinh
thần. Nhiều c¢ sã giáo dāc đ¿i hãc đã phÁi vật lán vßi những lựa chãn khó khăn về đánh
giá thi cử trực tuyến và nguy c¢ gian lận gia tang. 13
Hãc tập giÁm sút và sinh viên rßt mơn ngày càng tăng: Nhiều sinh viên sẽ khơng có đÿ
trÁi nghiám hãc tập trong năm hãc 2019–2020. Bên c¿nh tác đáng tiêu cực đến chất
l°ÿng cÿa trÁi nghiám giáo dāc trong thái gian dách COVID-19, những vấn đề sāc khỏe
tâm thần trong sinh viên cũng gia tăng. GiÁm nguồn lực, thay đổi nhu cầu, đóng cửa và
tái c cu: i vòi nhng c só giỏo dc i hãc t° thāc phā thc hồn tồn vào hãc
phí và/hoặc sinh viên quốc tế, đây là mát thử thách khắc nghiát khÁ năng tồn t¿i về mặt
tài chính. Mát số l°ÿng lßn sinh viên vßi nguồn lực h¿n chế hồn tồn có thể bỏ hãc đ¿i
hãc. Hậu q có thể rất nghiêm trãng ã nhiều quốc gia thu nhập thấp nÂi cú truyn
GS-TS Nguyòn Quý Thanh,
Jamil Salmi,
truy cập 9/7/2022
12
12
lOMoARcPSD|15547689
thống phân bổ khơng đÿ tài chính cơng cho giáo dāc đ¿i hãc, th°áng là d°ßi 0,5%
GDP.14
Có thể thấy, giáo dāc hián nay đối mặt vßi vơ cùng nhiều thách thāc, những thách thāc
này l¿i không hề đác lập, riêng lẻ mà l¿i có quan há liên kết, gắn bó và tác đáng qua l¿i
lẫn nhau, vì vậy địi hỏi nền giáo dāc phÁi có những đổi mßi, thay đổi căn bÁn, tồn dián
để có thể phát triển, thích āng, khắc phāc những khó khăn do đ¿i dách Covid-19 gây ra,
phát triển nguồn nhân lực chất l°ÿng cao, thu hút và trãng dāng nhân tài phát triển nền
giáo dāc…
1.3. Mßi liên há giữa chÃt l°ÿng và há quÁ giáo dāc
Bài viết cÿa PGS.TS. Vũ Trãng Rỹ – Phó Chÿ tách Hái Khoa hãc Tâm lý – Giáo dāc
Viát Nam, mái các b¿n cùng đãc.
Chất l°ÿng giáo dāc là vấn đề số mát cÿa sự nghiáp giáo dāc. Hián nay ã n°ßc ta rất
nhiều ng°ái quan tâm đến chất l°ÿng và có nhiều quan niám khác nhau, trong đó có
quan niám ít nhiều Ánh h°ãng xấu đối vßi tồn bá cơng tác quÁn lí sự nghiáp giáo dāc
– đào t¿o nh° đánh giá chất l°ÿng giáo dāc mát cách tùy tián khơng có căn cā, qui chất
l°ÿng giáo dāc về kết quÁ các kì thi v.v… Vì vậy viác làm sáng tỏ quan niám về chất
l°ÿng giáo dāc cùng các tiêu chí đánh giá nó là viác làm hết sāc cần thit, trờn c só ú
mòi a ra c cỏc gii pháp hữu hiáu nâng cao chất l°ÿng giáo dāc ã mãi cấp hãc,
bậc hãc.
1.3.1. Quan niám về chất l°ÿng:
Hián nay đang tồn t¿i nhiều quan niám khác nhau về chất l°ÿng các sự vận, các ho¿t
đáng xã hái. Có thể nêu ra 5 cách tiếp cận khác nhau:15 Chất l°ÿng là sự xuất sắc bẩm
sinh, tự nó (là cái tốt nhất). Điều này chß có thể hiểu đ°ÿc, cÁm nhận đ°ÿc nếu so sánh
vßi những sự vật có cùng những đặc tính vßi sự vật đang đ°ÿc xem xét. Đây là cách tiếp
cận tiên nghiám về chất l°ÿng; Chất l°ÿng đ°ÿc xem xét trên c¢ sã những thc tính
đo đ°ÿc. Điều đó có nghĩa là chất l°ÿng có thể đ°ÿc đo l°áng khách quan và chính xác.
Mát sự vật có thc tính nào đó
l°ÿng; Chất l°ÿng đ°ÿc xem nh° sự phù hÿp vßi nhu cầu. Các sÁn phẩm và dách vā
đ°ÿc
Chất l°ÿng đ°ÿc xác đánh bằng tß số giữa thành tựu và giá cÁ: thành tựu ã mát giá cÁ
chấp nhận đ°ÿc hoặc sự phù hÿp ã mát chi phí chấp nhận đ°ÿc. Đây là cách tiếp cận
dựa trên giá trá về chất l°ÿng; Chất l°ÿng là sự phù hÿp vßi māc đích (māc tiêu); là <đáp
āng đ°ÿc nhu cầu cÿa khách hàng=. Chất lng c xem xột Ân gin chò trong con
mt ca ng°ái chiêm ng°ỡng sự vật hoặc sử dāng chúng và đ°ÿc coi nh° māc đá cÿa
sự thỏa mãn, hài lòng cÿa khách hàng. Đó là cách tiếp cận dựa trên ng°ái sử dāng, khách
hàng đối vßi chất l°ÿng.
Trong mát số từ điển, thuật ngữ chất l°ÿng đ°ÿc đánh nghĩa nh° sau : Từ điển tiếng Viát
: Chất l°ÿng là cái t¿o nên phẩm chất, giá trá cÿa mát con ng°ái, mát sự vật, mát sự
Jamil Salmi,
truy cập 9/7/2022
15
Ngun Quốc Chí, Quan niám về chất l°ÿng trong giáo dāc và đào t¿o. Hái thÁo quốc gia về chất l°ÿng giáo
dāc và kỹ năng sống, Hà Nái, tháng 10 năm 2003.
14
13
lOMoARcPSD|15547689
viác. Chất l°ÿng là tổng thể những tính chất, những thc tính c¢ bÁn cÿa sự vật (sự
viác); cái làm cho sự vật này phân biát vßi sự vật khác; Từ điển Oxford Pocket
Dictionnary : Chất l°ÿng là māc hoàn thián, đặc tr°ng so sánh hay đặc tr°ng tuyát đối,
dấu hiáu đặc thù, các dữ liáu, các thơng số c¢ bÁn cÿa mát sự viác, sự vật nào đó.16
1.3.2. Quan niám về chất l°ÿng giáo dāc:17
Quan niám thứ nhÃt, chất l°ÿng giáo dāc là sự phù hÿp vßi māc tiêu giáo dāc.
giáo dāc – đào t¿o ã từng ng°ái hãc, từng lßp, tng trỏng, ỏa phÂng v c nòc cú
c s phỏt triển bền vững=. 18 19 20
Theo quan niám này, khi đánh giá chất l°ÿng giáo dāc tập trung vào đánh giá kết quÁ
giáo dāc, hiáu quÁ giáo dāc theo từng cấp đá : cá nhân ng°ái hãc, c¢ sã giáo dāc, đáa
ph°¢ng, ngành hãc và tồn bá há thống giáo dāc quốc dân.
Quan niám thứ hai, chất l°ÿng giáo dāc là tồn bá thc tính, đặc điểm bÁn chất cÿa
tất cÁ những bá phận thuác nền giáo dāc nhất đánh, làm cho nền giáo dāc đó có khÁ năng
đáp āng các māc tiêu phát triển đất n°ßc bền vững, thỏa mãn nhu cầu và lÿi ích cÿa
nhân dân và sự phát triển cÿa ng°ái hãc. Khi mát nền giáo dāc có khÁ năng nh° vậy thì
nó là nền giáo dāc có chất l°ÿng mong muốn đối vßi mát quốc gia.21
Quan niám này xuất phát từ chß, há thống giáo dāc bao hàm nhiều thành tố khác nhau,
mßi thành tố đều có chất l°ÿng nhất đánh. Chính chất l°ÿng cÿa các thành tố t¿o nên há
thống giáo dāc hÿp thành chất l°ÿng giáo dāc. Các thành tố cÿa há thống giáo dāc phân
làm 4 lĩnh vực : QuÁn lí giáo dāc, đào t¿o s° ph¿m, nghiên cāu và thông tin giáo dāc,
quá trình giáo dāc. Chất l°ÿng cÿa 4 lĩnh vực này (chất l°ÿng quÁn lí giáo dāc, chất
l°ÿng đào t¿o s° ph¿m, chất l°ÿng nghiên cāu và thông tin giáo dāc, chất l°ÿng quá
trình giáo dāc) t¿o nên chất l°ÿng giáo dāc.
Theo quan điểm này, khi đánh giá chất l°ÿng giáo dāc phÁi đánh giá chất l°ÿng cÿa các
thành tố t¿o nên há thống giáo dāc. Hai quan niám khác nhau về chất l°ÿng giáo dāc sẽ
dẫn đến hai há thống tiêu chí đánh giá chất l°ÿng giáo dāc khác nhau.
1.3.3. Há quả cÿa giáo dāc: 22
Hiáu quÁ giáo dāc là kết quÁ giáo dāc, nh°ng đ°ÿc xem xét căn cā vào mối quan há
chung giữa sự đầu t° về mãi mặt và Ánh h°ãng, tác dāng thực tế cÿa giáo dāc.23 Hiáu
quÁ giáo dāc bao gồm hiáu quÁ trong và hiáu quÁ ngoài. Hiáu quÁ trong là hiáu quÁ c
Nguyòn Minh ỏng, CÂ só khoa hóc v phÂng phỏp xây dựng các tiêu chí đánh giá chất l°ÿng giáo dāc
THCN. Báo cáo khoa hãc đề tài CTGD-2004-01.
17
Vũ Trãng Rỹ,
Vinh, tßnh Nghá An, NXB Đ¿i hãc Quốc gia H Nỏi, 2020, tr.22-35.
18
Nguyòn Minh ỏng, CÂ só khoa hãc và ph°¢ng pháp xây dựng các tiêu chí đánh giá chất l°ÿng giáo dāc
THCN. Báo cáo khoa hãc đề tài CTGD-2004-01.
19
Ph¿m Minh H¿c, Tầm nhình về chất l°ÿng giáo dāc ã Viát Nam, Hái thÁo quốc gia về chất l°ÿng giáo dāc và
kỹ năng sống, Hà Nái, tháng 10/2003.
20
Trần Kiều, Về chất l°ÿng giáo dāc. Báo cáo khoa hãc đề tài CTGD-2004-01.
21
Đặng Thành H°ng, Mát số vấn đề lý luận và kỹ thuật đánh giá sự phát triển giáo dāc. Tài liáu Vián Chiến l°ÿc
và Ch°¢ng trình giáo dāc, 2004.
22
Vũ Trãng Rỹ,
dāc hãc= do Hái Khoa hãc Tâm Lý-Giáo dāc Viát Nam tổ chāc ngày 30 – 31 tháng 10 năm 2020 t¿i thành phố
Vinh, tßnh Nghá An, NXB Đ¿i hãc Quốc gia Hà Nái, 2020, tr.22-35.
23
Lê Đāc Phúc, Chất l°ÿng và hiáu quÁ giáo dāc, T¿p chí NCGD, Số 5-1997.
16
14
lOMoARcPSD|15547689
đánh giá trong ph¿m vi ngành giáo dāc. Hiáu quÁ ngồi đ°ÿc đánh giá từ phía xã hái
đối vßi ngành giáo dāc, nhà tr°áng và cá nhân ng°ái hãc. Hiáu quÁ ngoài bao gồm hiáu
quÁ kinh tế và hiáu quÁ xã hái.
a. Hiáu quả trong cÿa giáo dāc
Hiáu quÁ trong cÿa giáo dāc là hiáu quÁ đ°ÿc xem xét trong ph¿m vi ngành giáo dāc,
đó chính là hiáu q cÿa quá trình giáo dāc theo nghĩa ráng.
Hiáu quÁ trong cÿa giáo dāc đ°ÿc xem xét, đánh giá ã những cấp đá khác nhau : cá nhân
ng°ái hãc, mát nhà tr°áng và toàn ngành giáo dāc.
Xét ã cấp đá cá nhân ng°ái hãc, hiáu quÁ trong biểu hián ã kết quÁ hãc tập và sự biến
đổi nhân cách ã hã.
Xét ã cấp đá mát nhà tr°áng hay toàn ngành giáo dāc, hiáu quÁ trong biểu hián tr°ßc
hết ã hiáu suất đào t¿o. Hiáu suất đào t¿o thể hián ã các chß số : tß lá lên lßp, l°u ban, bỏ
hãc, tß lá hoàn thành cấp hãc, bậc hãc
b. Hiáu quả ngoài cÿa giáo dāc
Hiáu quÁ ngoài cÿa giáo dāc đ°ÿc đánh giá từ phía xã hái, ngồi nhà tr°áng, ngồi q
trình giáo dāc. Hiáu quÁ ngoài th°áng đ°ÿc phân làm hai lo¿i : hiáu quÁ kinh tế cÿa giáo
dāc và hiáu quÁ xã hái cÿa giáo dāc.
1.3.4. Mối quan há giữa chất l°ÿng và hiáu quả giáo dāc: 24
Chất l°ÿng và hiáu quÁ là hai ph¿m trù liên quan mật thiết vßi nhau, trong đó hiáu q
là biểu hián quan trãng nhất cÿa chất l°ÿng. Dù xem xét ã cấp đá vi mơ hay vĩ mơ, khi
nói giáo dāc cÿa mát nhà tr°áng, cÿa mát cấp hãc, cÿa cÁ há thống có hiáu q thì đ°¢ng
nhiên giáo dāc ã nhà tr°áng đó, cấp hãc đó hay cÁ há thống giáo dāc phÁi có chất l°ÿng.
Nh°ng từ đó khơng thể nói hiáu quÁ giáo dāc bao gồm chất l°ÿng giáo dāc. Có chất
l°ÿng mßi có hiáu q, nh°ng khơng phÁi mãi chất l°ÿng đều dẫn đến hiáu quÁ. Hiáu
quÁ là sự phÁn ánh chất l°ÿng. Khơng thể nói mát nền giáo dāc có chất l°ÿng mà l¿i là
mát nền giáo dāc kém hiáu q. Và cũng khơng thể nói mát nền giáo dāc có hiáu quÁ
cao l¿i là mát nền giáo dāc có chất l°ÿng thấp. Do đó khi đánh giá chất l°ÿng giáo dāc,
dù ã cấp đá nào, cũng phÁi tính đến hiáu quÁ cÿa nó. Các lo¿i hiáu quÁ sẽ là những tiêu
chí để đánh giá chất l°ÿng giáo dāc.
TIÊN KắT CHĂNG 1
T s bin i v phÂng phỏp giỏo dāc cÿa n°ßc ta những năm qua và d°ßi tác đáng
cÿa đ¿i dách Covid-19. Có thể thấy, viác d¿y và hãc cÿa n°ßc ta cịn nhiều h¿n chế mặc
dù nhiều chÿ tr°¢ng, chính sách đã đ°ÿc đề ra nhằm t¿o điáu kián tốt nhất để đ¿t đ°ÿc
chất l°ÿng giáo dāc cao. Nhóm tác giÁ đã đ°a ra những khái niám về mối liên há phổ
biến và cÁ những khái niám về giáo dāc, chất l°ÿng giáo dāc, mối liên há giữa chất
l°ÿng và há quÁ cÿa giáo dāc ã Ch°¢ng 1:
ra góc nhìn cÿa mình dựa trên quan điểm tồn dián cÿa ngun lý mối liên há phổ biến.
Nhận thấy rằng, giáo dāc cÿa n°ßc ta hián nay đang đối mặt vßi nhiều thách thāc, nh°ng
những thách thāc, khó khăn này khơng hề đác lập, riêng lẻ mà l¿i có mát mối quan há
Vũ Trãng Rỹ,
Vinh, tßnh Nghá An, NXB Đ¿i hãc Quốc gia Hà Nái, 2020, tr.22-35.
24
15
lOMoARcPSD|15547689
gì đó liên kết, gắn bó và tác đáng qua l¿i lẫn nhau. Vì vậy, nền giáo dāc cần phÁi có
những bián pháp giáo dāc đổi mßi, thay đổi căn bÁn, tồn dián để có thể thích āng vßi
nh°ng khó khăn do đ¿i dách Covid-19 gây ra. Vì thế nhóm tỏc gi tip tc vòi ChÂng
2:
16
lOMoARcPSD|15547689
CH¯¡NG 2: VÀN DĀNG NGUYÊN LÝ MÞI LIÊN Hà PHâ BIắN VO VIC
NNG CAO CHT LỵNG GIO DC ọ VIT NAM TRONG THâI KÌ
COVID-19
2.1. Thực tr¿ng căa giáo dāc Viát Nam tr°ác Ánh h°ång căa đ¿i dßch COVID-19
2.1.1. Thực tr¿ng cÿa giáo dāc Viát Nam tr°ớc ảnh h°ởng cÿa đ¿i dßch
COVID-19
Từ quan điểm tồn dián, ta có thể áp dāng nó để phân tích những Ánh h°ãng do đ¿i dách
COVID-19 đối vßi nền giáo dāc Viát Nam, từ đó chß ra những thách thāc cũng nh° c¢
hái cÿa nền giáo dāc hián nay.
Dißn ra trong ch°a đầy hai năm, nh°ng những Ánh h°ãng mà đ¿i dách COVID-19 đem
l¿i đã làm xáo trán tất cÁ các mặt, các lĩnh vực trong đái sống xã hái cÿa đất n°ßc. Trong
đó, giáo dāc đ°ÿc xem là mát trong những lĩnh vực cháu tác đáng nặng nề nhất. Theo tổ
chāc UNESCO, kể từ khi đ¿i dách bùng phát đến ngày 8/4/2020, trên thế gißi có gần 1,6
tß hãc sinh và sinh viên bá Ánh h°áng, 188 quốc gia buác phÁi đóng cửa các tr°áng hãc
trên toàn quốc, gây tác đáng đến 91,3% tổng số hãc sinh, sinh viên trên tồn thể gißi.25
Nghiên cāu chß ra rằng Ánh h°ãng cÿa Covid 19 tßi ho¿t đáng giáo dāc ã các góc đá
thiát h¿i về kĩ năng lĩnh hái đ°ÿc thông qua ho¿t đáng cÿa nhà tr°áng, thiát h¿i d°ßi
góc đá ho¿t đáng đánh giá kết q hãc tập khơng đÁm bÁo và thiát h¿i đối vßi khÁ năng
kiếm viác cÿa sinh viên tốt nghiáp trong giai đo¿n này. Viác phÁi thay đổi kế ho¿ch hãc
tập đặc biát là kế ho¿ch đi hãc ã n°ßc ngồi do viác đóng cửa tr°áng hãc, các kì thi bá
hỗn thậm chí là hÿy, kinh tế gia đình cháu thiát h¿i sau dách.
Vào khoÁng tháng 3 đến tháng 4/2020 khi đÿt dách đầu tiên bùng phát t¿i Viát Nam, tất
cÁ các tr°áng hãc bc phÁi đóng cửa và tồn bá hãc sinh, sinh viên phÁi nghß hãc để
phịng dách theo Chß thá số 16/CT-TTg cÿa Chính phÿ. Nhằm phịng ngừa sự lây lan cÿa
dách bánh COVID-19, vừa duy trì chất l°ÿng d¿y hãc và hồn thành ch°¢ng trình đúng
tiến đá, đÁm bÁo viác hãc tập cÿa hãc sinh, sinh viên; nhiều tr°áng hãc đã áp dāng viác
d¿y hãc bằng hình thāc trực tuyến đối vßi hầu hết các cấp hãc.26
2.1.2. Sự thay đổi về ph°¢ng pháp giảng d¿y tr°ớc và sau đ¿i dßch COVID-19
dißn ra
Há thống giáo dāc Viát Nam đã có những chuyển biến đáng kể trong suốt hai năm dách
COVID-19 hồnh hành. Giáo dāc ln phÁi làm mßi để thích āng vßi tình hình thực tế.
Lần đầu tiên trong lách sử giáo dāc Viát Nam xuất hián mát thế há hãc sinh, sinh viên
hãc tập trên nền tÁng số mát cách phổ biến và thông dāng. Thực tế cho thấy, viác chuyển
đổi hình thāc hãc tập truyền thống sang hãc tập trực tuyến t¿o ra khơng ít những thử
thách cho ngành Giáo dāc.
D°ßi dự lãnh đ¿o, chß đ¿o cÿa Chính phÿ, Thÿ t°ßng Chính phÿ, sự vào cc quyết liát,
trách nhiám, hiáu quÁ cÿa cÁ há thống chính trá, ngành giáo dāc và đào t¿o ã n°ßc ta đã
có nhiều đổi mßi, đẩy m¿nh āng dāng cơng nghá thơng tin, cÁi thián c¢ sã vật chất, tổ
chāc d¿y hãc trực tuyến góp phần t¿o điều kián để trẻ em, hãc sinh, sinh viên đ°ÿc hãc
TS. D°¢ng Kim Anh,
26
Bựi Quang Dng, Nguyòn Thỏ Hoi PhÂng, Tr°¢ng Thá Xuân Nhi,
25
17
lOMoARcPSD|15547689
ó mói nÂi; chng dỏch, thớch ng vòi tỡnh hỡnh cÿa dách COVID-19; đồng thái thực hián
tốt ph°¢ng châm
nối m¿ng internet. Trên nền tÁng này ng°ái hãc và ng°ái d¿y kết nối vßi nhau qua các
phần mềm gãi tho¿i, hình tho¿i để trao đổi trực tiếp, chia sẻ tài liáu hãc tập, giÁi đáp các
v°ßng mặc mà ng°ái hãc đang gặp phÁi…27
Đối với học sinh học sinh tiểu học,
Tr°ßc õy vòi viỏc ging dy bng cỏc hỡnh thc tÂng tỏc vòi cỏc em hóc sinh tiu hóc
bng phÂng phỏp trực tiếp,
d¿y hãc trực tiếp đối vßi các em cũng là mát c¢ hái để các em phát triển và hình thành
nên nhân cách từ th °¢m mầm.
Khi có sự xuất hián cÿa đ¿i dách: Tổ chāc d¿y hãc trực tuyến vßi hình thāc linh ho¿t,
phù hÿp vßi tâm lý lāa tuổi đối vßi hãc sinh lßp 1, lßp 2; ¯u tiên d¿y hãc mơn Tiếng
Viát và mơn Tốn đÁm bÁo giúp hãc sinh hình thành kỹ năng đãc, viết, nói, nghe, kỹ
năng tính tốn.28 Hái đồng s° ph¿m Tr°áng Tiểu hãc Tr°áng Đông A đ°a ra nhiều sáng
kiến: Kiểm tra, chấm bài tập cÿa các em bằng hình thāc gửi hình Ánh qua nhóm hãc tập
cÿa m¿ng xã hái để các thầy, cô nhận xét năng lực hãc tập hàng ngày cÿa hãc sinh. Cùng
vßi đó là khuyến khích t°¢ng tác theo hình thāc xung phong trÁ lái câu hỏi cÿa giáo
viên và ghi nhận kết quÁ t°¢ng tác làm kết quÁ hãc tập…29
Đối với giáo dāc trung học c s v ph thụng,
Tròc õy, cỏc nh trỏng thc hián giÁng d¿y và truyền đ¿t kiến thāc trực tiếp ã trên
tr°áng cho các hãc sinh. Thầy cô sử dāng các ph°¢ng pháp d¿y hãc truyền thống nh°
viết những kiến thāc và giÁng d¿y trực tiếp trên bÁng đen, các ph°¢ng pháp kiểm tra bài
cũ cũng đ°ÿc thực hián ngay ti lòp v ngay trờn giy. Cỏc phÂng phỏp ging d¿y đ°ÿc
thực hián mát cách thÿ công và hầu nh° khơng cần sử dāng bất kì phần mềm hß trÿ nào.
Khi có sự xuất hián cÿa đ¿i dách: Đã triển khai tổ chāc d¿y hãc trực tuyến qua internet
và trên truyền hình phù hÿp vßi nhu cầu và điều kián thực tế cÿa dách COVID-19 và phù
hÿp vßi điều kián cÿa từng tr°áng, bÁo đÁm tổ chāc d¿y hãc qua m¿ng có chất l°ÿng,
theo kế ho¿ch. Các nhà tr°áng đã linh ho¿t sáng t¿o trong viác sử dāng các phần mềm,
āng dāng hß trÿ tích cực trong các ho¿t đáng giáo dāc nh°: āng dāng Microsoft Teams
để tổ chāc d¿y hãc trực tuyến, sử dāng Google form để giao bài tập cho hãc sinh; tổ
chuyển môn cÿa tr°áng xây dựng kế ho¿ch, nái dung ôn tập, ngân hàng để đăng tÁi trên
website cÿa tr°áng để hãc sinh theo dõi nghiên cāu bài hãc, ơn tập. Đặc biát, mát số đáa
ph°¢ng khu vực miền núi, vừng sâu, vùng xa đã chß đ¿o các tr°áng photo bài hãc và
chuyển về từng thôn đßi vßi những hãc sinh khơng có điều kián tiếp cận hãc tập trực
tuyến.
Quỳnh Nguyßn,
29
Ph¿m Thanh Tân,
27
18
lOMoARcPSD|15547689
2.1.3. Sự thay đổi về ph°¢ng pháp học tập tr°ớc và sau đ¿i dßch COVID-19
dißn ra
Viác tiếp thu l°ÿng kiến thāc cÿa hãc sinh, sinh viên tr°ßc đây khá h¿n hẹp, do viác chß
đến tr°áng về nghe giÁng, tiếp thu những kiến thāc chß từ thầy cơ. Các hãc sinh, sinh
viên l°ái tìm hiểu mà chß lĩnh hái kiến thāc t¿i tr°áng nên không thể phát triển đ°ÿc
những ý t°ãng, sáng t¿o cÿa mình trong đái sống.
Khi có đ¿i dách xuất hián, các ph°¢ng pháp hãc truyền thống: Thầy – trũ, trỏng lòp
trc tip tÂng tỏc ó khụng th đáp āng nhu cầu hãc tập an toàn trong mùa dách. Vậy
nên ph°¢ng pháp hãc trực tuyến là chính sách °u tiên nhất vào thái điểm đó.
Để viác hãc trực tuyến đ¿t hiáu q thì ln cần đến sự đồng hành giúp đỡ từ ông bà,
cha mẹ, ng°ái thân cùng các b¿n hãc sinh t¿i nhà giúp trẻ vừa hãc, vừa ch¢i và cũng là
dáp để rèn luyán các kĩ năng trong cuác sống.
Viác cha mẹ, ông bà luôn đồng hành vßi các con trong mßi buổi hãc online là vơ cùng
cần thiết, nhất là các bé mßi vào lßp 1. Cần chuẩn bá tâm lí, tâm thế sẵn sàng, trang phāc
nghiêm túc khi tham gia hãc trực tuyến và chuẩn bá đầy đÿ đồ dùng hãc tập: đián tho¿i
thông minh, máy vi tính, sách giáo khoa. Phā huynh h°ßng dẫn các con tự khãi đáng
máy, vào lßp, chuyển tiết. Trong giá hãc chú ý nghe cô giÁng, hăng hái phát biểu ý kiến,
các kỹ năng bật, tắt mic, sử dāng thành th¿o an toàn các thiết bá hãc trực tuyến. Ngồi
thái gian hãc online, giáo viên h°ßng dẫn các b¿n hãc bài, làm bài tập, ghi âm, ghi hình,
chāp hình gửi bài cho cơ giáo, h°ßng dẫn nhắc nhã các con sử dāng thiết bá đián tử an
tồn; khơng thò tay hoặc cho các vật dāng vào ổ đián…
Đối vßi các b¿n hãc sinh lßp 9, lßp 12, viác hãc trực tuyến khiến nhiều bậc phā huynh
không khỏi băn khoăn, lo lắng. Em Hồng Thá Mai, hãc sinh lßp 12, Tr°áng THPT
Nguyßn Khuyến chia sẻ: < Nghß hãc ã nhà, em chÿ yếu tự hãc và hãc trực tuyến theo
lách cÿa nhà tr°áng. Các thầy cô giáo cũng th°áng xuyên gửi tài liáu, đề kiểm tra thử để
chúng em luyán tập hàng ngày. Cách hãc này giúp em giữ vững kiến thāc…=30
Về ph°¢ng pháp hãc tập trực tuyến, các b¿n hãc sinh rèn luyán thêm đ°ÿc cho mình
khÁ năng sử dāng công nghá thành th¿o, các kĩ năng ghi chép thơng minh và khoa hãc
để ghi nhß nhanh và lâu h¢n, kế ho¿ch hãc tập cũng thoÁi mái khi có nhiều tài liáu, sách
tham khÁo trên m¿ng. Khi hãc online t¿i nhà, hãc sinh tránh đ°ÿc các yếu tố Ánh h°ãng
nh° thái tiết, tiếng ồn… Các b¿n có thể tập trung trong khơng gian thi mái, n tĩnh
từ đó tiếp thu bài giÁng hiáu q h¢n. Ngồi ra viác tự hãc online t¿i nhà còn rèn cho
các em khÁ năng tự hãc, nghiên c°u, dß dàng mã mang nhiều kiến thāc nâng cao để
phāc vā các kỳ thi. Các khóa hãc online trã nên phổ biến và giúp ích cho nhiều b¿n hãc
sinh chuyển cấp. Và trong mßi giai đo¿n chuyển cấp, thì hãc sinh ln cần có sự hß trÿ
cÿa cha mẹ cũng nh° cổ vũ tinh thần.
2.2. Những °u điÃm và h¿n ch¿ căa giáo dāc Viát Nam tr°ác Ánh h°ång căa đ¿i
dßch COVID-19
2.2.1. H¿n chế, khó khăn và thách thāc
Trong đ¿i dách COVID-19, cũng nh° nhiều ngành khác, giáo dāc tồn thế gißi nói chung
và ã Viát Nam nói riêng đã và đang phÁi đối mặt vßi nhiều khó khăn thách thāc trong
Hồng Minh,
30
19
lOMoARcPSD|15547689
tổ chāc triển khai ho¿t đáng d¿y và hãc, trong nghiên cāu khoa hãc, trong bÁo đÁm
nguồn thu để trang trÁi các ho¿t đáng hián t¿i cÿa các tr°áng cũng nh° duy trì ho¿t đáng
và phát triển sau đ¿i dách.31
Đối vßi viác tổ chāc giÁng d¿y, nhiều tr°áng đã chuyển sang giÁng d¿y trực tuyến để
tận dāng và phát huy các °u điểm cÿa hình thāc này nh° chuyển tài liáu hãc tập, câu hỏi
thÁo luận, bài kiểm tra và bài giÁng trên nền tÁng trực tuyến đến vßi ng°ái hãc, giúp
ng°ái hãc có thể dß dàng truy cập vào bất kỳ thái gian nào, ã bất cā đâu. Tuy nhiên, q
trình triển khai hãc trực tuyến cũng gặp khơng ít khó khăn do địi hỏi ng°ái hãc và ng°ái
giÁng cần thay đổi các thói quen hãc tập, tính tự giác, ý thāc đổi mßi và tính chÿ đáng
thích āng cÿa từng cá nhân. Các vấn đề nh° c¢ sã h¿ tầng ch°a đồng bá; trang thiết bá
ch°a đầy đÿ; thiếu hãc liáu phù hÿp cho đào t¿o trực tuyến; thiếu kinh nghiám và quy
trình qn lý phù hÿp vßi đào t¿o trực tuyến; hãc sinh, sinh viên, giáo viên, ging viờn
mòi c bt u tip cn v phÂng phỏp; cách thāc đào t¿o, hãc theo hình thāc trực
tuyến, cần cú thỏi gian thớch ng vòi cụng nghỏ v phÂng phỏp dy hóc mòi l nhng
khú khn c bn khi triển khai giÁng d¿y trực tuyến.32
Khi thực hián đào t¿o trực tuyến, các tr°áng cũng phÁi đối mặt vßi thách thāc từ phía
sinh viên, hãc sinh và há thống quÁn lý cÿa tr°áng. Đối vßi ng°ái hãc, rào cÁn rất lßn
chính là viác thiếu thiết bá đầu cuối (đián tho¿i di đáng thơng minh, máy tính) và há
thống và đ°áng truyền internet ã các đáa ph°¢ng cịn ch°a đến đ°ÿc vòi mói gia ỡnh,
c hỏi tip cn vòi internet, thậm chí vßi truyền hình là rất khác nhau giữa các gia
đình, giữa những ng°ái hãc.Bên c¿nh đó, dù có cÁ thiết bá đầu cuối và há thống internet
nh° mong muốn, nh°ng kỹ năng sử dāng công nghá thông tin ch°a thành th¿o cũng làm
giÁm hiáu quÁ cÿa viác d¿y và hãc trực tuyến. Kết quÁ khÁo sát cho thấy 76,6% ý kiến
cho rằng ph°¢ng tián hãc tập cÿa ng°ái hãc ch°a đồng bá, nhiều sinh viên, hãc sinh
khơng có máy tính để hãc dẫn đến giÁm chất l°ÿng hãc tập.33
Ngồi ra, đối vßi trẻ em mầm non khơng đ°ÿc tÂng tỏc vòi bn bố, cụ giỏo cú nguy cÂ
gim khÁ năng phát triển về ngôn ngữ, khÁ năng giao tiếp, tình cÁm xã hái, vận đáng và
sāc khỏe. Bên c¿nh đó, giáo dāc đ¿i hãc là đào t¿o nguồn nhân lực trình đá cao cho
quốc gia nên trong ch°¢ng trình đào t¿o ngành th°áng gắn liền vßi viác đào t¿o kỹ năng
thực hành ngành, hãc trực tuyến không truyền tÁi hết đ°ÿc nái dung này nên cũng gây
Ánh h°ãng lßn đến tâm lý cÿa ng°ái hãc.34
2.2.2. ¯u điểm và c¢ hái đối với giáo dāc
Bên c¿nh các khó khăn thách thāc hián hữu và lâu dài nh° đã phân tích trên đây, đ¿i
dách COVID-19 cũng đem l¿i khơng ít c¢ hái cho các tr°áng hãc t¿i Viát Nam.
C¢ hái lßn nhất mà các tr°áng có đ°ÿc là đẩy nhanh q trình āng dāng cơng nghá
thơng tin trong mãi ho¿t đáng cÿa nhà tr°áng nh° giÁng d¿y, nghiên cāu khoa hãc, số
hóa hãc liáu và thơng tin qn lý để tin tòi xõy dng trỏng i hóc thụng minh. Nhiu
c sã giáo dāc đ¿i hãc xác đánh đây là c¢ hái thúc đẩy số hóa hãc liáu để tất cÁ giÁng
Trần Thá Vân Hoa, Ph¿m Thá Huyền, Nguyßn Quỳnh Hoa, <ắI DịCH COVID-19: CĂ HI V THCH
THC CHO GIO DC VIàT NAM=, số (274) tháng 4/2020, T¿p chí Kinh tế và Phát triển, Tr°áng Đ¿i hãc
Kinh tế Quốc dân.
21,32,23
Ngô Thá Minh - Thā tr°ãng Bá Giáo dāc và Đào t¿o, <Āng phó cÿa ngành giáo dāc với dßch COVID-19=,
[ ngày truy
cập 12/7/2022
34
20
lOMoARcPSD|15547689
viên, sinh viên và cán bá quÁn lý khai thác đ°ÿc các yếu tố tích cực trong viác āng dāng
cơng nghá thông tin vào các ho¿t đáng quÁn lý, giÁng d¿y và hãc tập; linh ho¿t đ°ÿc
thái gian, không gian cho viác d¿y và hãc mãi lúc, mãi n¢i. Ví dā nh° các bài giÁng trực
tuyến có thể đ°ÿc ghi l¿i, l°u trữ và chia sẻ để tham khÁo trong t°¢ng lai, điều này cho
phép hãc sinh, sinh viên truy cập tài liáu hãc tập vào thái điểm hã thoÁi mái. 35
Vßi ng°ái hãc, đ¿i dách COVID-19 cũng đem l¿i c¢ hái nâng cao tính chÿ đáng trong
hãc tập. Ngồi ra, các giÁng viên còn khẳng đánh rằng đ¿i dách COVID-19 là c¢ hái để
các tr°áng khẳng đánh năng lực đổi mßi cÿa tr°áng, đặc biát là trong các tình huống bất
th°áng cần chuẩn bá nhiều ph°¢ng án; c¢ hái c¢ hái nhận ra yếu kém cÿa tr°áng, c¢ hái
nâng cao ý thāc tự hãc cÿa sinh viên và hãc sinh, c¢ hái khẳng đánh vai trị cÿa cơng
nghá thơng tin trong giáo dāc đ¿i hãc. Tùy vào các ngành đào t¿o khác nhau, các c¢ hái
này sẽ đ°ÿc các tr°áng nắm bắt và phát huy theo năng lực cÿa mình vì có những ngành
khơng āng dāng đào t¿o trực tuyến đ°ÿc.36
2.3. Mßt sß giÁi pháp phát triÃn giáo dāc Viát Nam trong thãi kì COVID-19 trên
quan điÃm tồn dián:37
Đ¿i dách COVID-19 đã tác đáng, Ánh h°ãng nặng nề đến ngành giáo dāc. Giáo viên,
hãc sinh, phā huynh hãc sinh gặp rất nhiều khó khăn cÁ về đái sống và trong ho¿t đáng
hãc tập, nhất là viác hãc trực tuyến trong thái gian dài Ánh h°ãng không nhỏ đến viác
bÁo đÁm ch°¢ng trình, ph°¢ng pháp, kế ho¿ch tổ chāc d¿y và hãc, ho¿t đáng cÿa tr°áng,
lßp và đến sự phát triển cÿa trẻ em, hãc sinh. Vì vậy chúng ta cần triển khai giÁi pháp tổ
chāc d¿y hãc an toàn, āng phó vßi đ¿i dách COVID-19.
2.3.1. Triển khai d¿y học linh hot, phự hp vi tỡnh hỡnh ti òa phÂng
Ch đáng xây dựng và triển khai thực hián kế ho¿ch năm hãc linh ho¿t, t¿o điều kián
thuận lÿi cho hãc sinh, sinh viên hãc tập, vừa bÁo đÁm sāc khoẻ, vừa hồn thành ch°¢ng
trình giáo dāc theo kế ho¿ch và bÁo đÁm chất l°ÿng giáo dāc cÿa từng cấp hãc, ch°¢ng
trình đào t¿o. Đồng thái, xác đánh các u cầu, nái dung cốt lõi, căn bÁn trong ch°¢ng
trình d¿y hãc, làm c¢ sã cho các đáa ph°¢ng, các c¢ sã giáo dāc chÿ đáng triển khai kế
ho¿ch d¿y hãc linh hot, phự hp vòi tỡnh hỡnh dỏch ti ỏa phÂng.38
Tip tāc rà sốt, hồn thián ph°¢ng thāc d¿y hãc trực tuyến và đào t¿o từ xa; phát triển
nguồn hãc liáu đián tử, nâng cao năng lực đái ngũ giáo viên, giÁng viên đáp āng yêu
cầu cÿa ph°¢ng thāc này. 39
Trần Thỏ Võn Hoa, Phm Thỏ Huyn, Nguyòn Qunh Hoa, <ắI DÞCH COVID-19: C¡ HàI VÀ THÁCH
THĀC CHO GIÁO DĀC VIàT NAM=, số (274) tháng 4/2020, T¿p chí Kinh tế và Phát triển, Tr°áng Đ¿i hãc
Kinh tế Quốc dân.
36
Trần Thá Vân Hoa, Phm Thỏ Huyn, Nguyòn Qunh Hoa, <ắI DịCH COVID-19: C¡ HàI VÀ THÁCH
THĀC CHO GIÁO DĀC VIàT NAM=, số (274) tháng 4/2020, T¿p chí Kinh tế và Phát triển, Tr°áng Đ¿i hãc
Kinh tế Quốc dân.
37
Thÿ t°ßng Chính phÿ Ph¿m Minh Chính, Chß thá số 24/CT-TTg,
dßch COVID-19.=
38
39
35
21
lOMoARcPSD|15547689
Nhà tr°áng, c¢ sã giáo dāc phối hÿp chặt chẽ vßi gia đình để theo dõi, qn lý sāc khỏe
hãc sinh nhằm phịng ngừa, phát hián sßm các tr°áng hÿp nghi ngá mắc bánh để xử lý,
ngăn chặn káp thái dách bánh lây lan trong tr°áng hãc. Khi đến tr°áng, khuyến cáo hãc
sinh, sinh viên chÿ đáng khai báo y tế, theo dõi tình hình sāc khỏe hằng ngày, tự test
nhanh COVID-19 tr°ßc khi đến tr°áng; thực hián nghiêm nguyên tắc 5K khi tham gia
hãc tập trực tiếp.
UBND các tßnh, thành phố trực thuác Trung °¢ng tổ chāc tiêm chÿng cho hãc sinh các
cấp sau khi c¢ quan chun mơn có h°ßng dẫn tiêm chÿng vaccine phịng COVID-19
cho ng°ái d°ßi 18 tuổi; rà soát gửi Bá Y tế cấp bổ sung và tiêm vaccine cho tất cÁ giáo
viên các cấp hãc theo quy đánh.
2.3.2. Phát triển các giải pháp, nền tảng d¿y và học trực tuyến
H°ßng dẫn các gia đình trong viác phối hÿp vßi nhà tr°áng chăm sóc, giáo dāc trẻ em,
hãc sinh, sinh viên bÁo đÁm an toàn, hiáu quÁ trong thái gian hãc trực tuyến; chß đ¿o
các nhà xuất bÁn cung cấp sách giáo khoa (cÁ bÁn đián tử) đầy đÿ, thuận lÿi cho hãc
sinh khi b°ßc vo nm hóc mòi, nht l ti cỏc ỏa phÂng tổ chāc hãc trực tuyến.
Đẩy m¿nh āng dāng công nghá, chuyển đổi số trong giáo dāc. Phát triển há sinh thái
chuyển đổi số ho¿t đáng d¿y, hãc, kiểm tra, đánh giá và nghiên cāu khoa hãc; triển khai
mát số nền tÁng số d¿y và hãc trực tuyến vßi các tính năng tiên tiến hß trÿ hãc tập cá
thể hóa và tăng c°áng trÁi nghiám; tăng c°áng kiểm tra, thi trên máy tính và trực tuyến;
kết nối nền tÁng d¿y hãc trực tuyến vßi nền tÁng quÁn trá nhà tr°áng và m¿ng IoT, thiết
lập há sinh thái chuyển đổi số trong các c¢ sã giáo dāc và đào t¿o. 40
2.3.3. ¯u tiên hß trÿ học sinh, sinh viên khó khăn khơng có ph°¢ng tián học
trực tuyến
u cầu các sã GDĐT, các đ¿i hãc, hãc vián, tr°áng đ¿i hãc, tr°áng cao đẳng s° ph¿m
kiểm tra, rà sốt những hãc sinh có hồn cÁnh đặc biát khó khăn để phối hÿp vßi chính
quyền, đồn thể hß trÿ, giúp đỡ, tut đối khơng để có hãc sinh thiếu ăn, thiếu mặc, giúp
các em đ°ÿc tham gia đầy đÿ các hình thāc hãc tập, khơng để hãc sinh nào bá bỏ l¿i phía
sau.41
Thực hián chính sách mißn, giÁm hãc phí, hß trÿ chi phí hãc tập, bÁo đÁm không hãc
sinh nào không đ°ÿc đến tr°áng sau dách COVID-19 vì khó khăn, giÁm bßt khó khăn
cho giáo viên bá Ánh h°ãng do tr°áng hãc bá đóng cửa, nhất là giáo viên thuác há thống
các tr°áng t° thāc mầm non.
¯u tiên bố trí kinh phí, huy đáng các nguồn lực để đầu t° c¢ sã h¿ tầng công nghá thông
tin, há thống phần mềm, phāc vā chuyển đổi số trong GD&ĐT. Có giÁi pháp phù hÿp
hß trÿ hãc sinh, giáo viên các đáa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa khơng có khÁ năng
tiếp cận vßi hình thāc hãc trực tuyến, hãc qua truyền hình.
Ngơ Thá Minh - Thā tr°ãng Bá Giáo dāc và Đào t¿o, <Āng phó cÿa ngành giáo dāc với dßch COVID-19=,
[ ngày truy
cập 12/7/2022
41
Trung tâm Truyền thơng Giáo dāc, =Hß trÿ hãc sinh, sinh viên bá Ánh h°ãng do dách bánh Covid-19=,
[ />
jAy2AAsYy94x_QWhMO5-uy1TsOp--vukcCmREY], ngày truy cập 12/7/2022
22
lOMoARcPSD|15547689
TIÊN K¾T CH¯¡NG 2
Từ những dẫn chāng về thực tr¿ng, tình hình thực tế cÿa viác d¿y và hãc cÿa Viát Nam.
Nhóm tác giÁ đã nhận thāc đ°ÿc tầm quan trãng cÿa Giáo dāc mặc dù đang trong thái
kì khó khăn cÿa dách bánh Covid-19. Nhóm tác giÁ đã đ°a ra những thực tr¿ng về sāc
Ánh h°ãng cÿa dách bánh đối vßi ngành giáo dāc, sự biến đổi về cơng tác d¿y và hãc
cÿa giÁng viên, giáo viên, hãc sinh, sinh viên tr°ßc và trong thái kì dách bánh. Từ những
sự biến đổi đó, nhận thāc đ°ÿc những vấn đề khú khn, thỏch thc v c nhng c hỏi
ỏi vòi các chính sách, cách khắc phāc cÿa Bá Giáo dāc Viát Nam. Nhóm tác giÁ đã
đ°a ra các bián pháp để có thể phát triển h¢n mơ hình thích āng vßi đ¿i dách Covid-19.
Nhằm māc đích tìm hiểu và nghiêm cāu về viác vận dāng nguyên lý mối liên há phổ
biến vào viác nâng cao chất l°ÿng giáo dāc ã Viát Nam trong thái kì dách bánh Covid19. Nhận thấy rằng, đất n°ßc Viát Nam khá chú trãng đến nền giáo dāc, liên tāc những
cơng văn, chß thá đ°ÿc đ°a ra trong thái kì dách bánh Covid-19 nhằm thay đổi cách hãc
để thích āng vßi đ¿i dách. Từ đó, đ°a giá trá cÿa các công cā trực tuyến lên mát tầm cao
mßi, hãc sinh, sinh viên, giáo viên và giÁng viên đ°ÿc tiếp cận những thiết bá chất l°ÿng
cao. Ngoài ra, viác d¿y và hãc trực tuyến còn mang l¿i những lÿi ích về mặc kiến thāc
cho cÁ giÁng viên, giáo viên, hãc sinh và sinh viên. Nh° thế, nhận thấy đ°ÿc mối liên
há giữa xuất hián dách bánh mang l¿i những khó khăn, thử thách, từ đó khiến con ng°ái
chú trãng h¢n và đ°a ra các giÁi pháp đ°a đái sống trã nên ngày càng phát triển h¢n,
hián đ¿i h¢n từ những giÁi pháp khắc phāc khó khăn mà dách bênh Covid-19 xÁy đến.
23
lOMoARcPSD|15547689
K¾T LUÀN
Vấn đề về dách bánh Covid-19 đã là mát vấn đề khá quen thuác vßi chúng ta trong thái
điểm hián t¿i. Viác con ng°ái vận đáng và phát triển những bián pháp khắc phāc, thích
āng vßi đ¿i dách Covid-19 đang trên mát b°ßc tiến khá thành cơng trong lách sử lồi
ng°ái. Từ đó nhóm tác giÁ đã chãn đề tài:
đích phân tích viác nâng cao chất l°ÿng giáo dāc ã Viát Nam trong thái kì Covid-19
qua viác vận dāng nguyên lý mối liên há phổ biến.
Từ những māc đích đã d°ÿc đề ra nhóm tác giÁ đã đ°a những dẫn chāng cũng nh° khái
niám về nguyên lý mối liên há phổ biến, giáo dāc,… Nhóm tác giÁ đã đ°a lồng ghép
những ví dā về thực tißn, những con số cho thấy thực tình hình giáo dāc cÿa n°ßc ta
tr°ßc và sau khi xuất hián sự bùng nổ về đ¿i dách Covid-19 d°ßi góc nhìn cÿa nguyên
lí mối liên há phổ biến. Từ những tác đáng cÿa Covid-19 khiến cho viác d¿y và hãc cÿa
n°ßc ta ngày càng trã nên khó tiếp cận vßi giÁng viên, giáo viên, hãc sinh và sinh viên,
nhóm tác giÁ đã nhận xét đ°ÿc về tình tr¿ng và so sánh về sự biến đổi cÿa viác d¿y và
hãc tr°ßc và sau khi đ¿i dách Covid-19 xuất hián. Từ đó, nhóm tác giÁ đã đ°a ra lái tiên
kết cho Ch°¢ng 1:
khó khăn trong viác d¿y và hãc trong thái kì dách bánh Covid-19.
Nhận thấy đ°ÿc những vấn đề ch°a khÁ thi, nhúm tỏc gi tip tc vòi ChÂng 2: <=. â
Ch°¢ng này tác giÁ đ°a ra những lý luận về thực tr¿ng, sau đó so sánh sự biến đổi về
giáo dāc ã cÁ hai giai đo¿n tr°ßc và sau khi dách bánh bùng nổ. Từ đó nhận xét đ°ÿc
những điểm khó khăn, thách thāc cÿa viác nâng cao chất l°¢ng giáo dāc ã Viát Nam,
nh°ng song song đó cũng nhận thấy đ°ÿc những °u điểm cÿa những chính sách nâng
cao chất l°ÿng giáo dāc, nắm bắt những c¢ hái phát triển. Nhận xét đ°ÿc những khó
khăn, thách thāc và những °u điểm, c¢ hái, nhóm tác giÁ từ đó đ°a ra những giÁi pháp
khắc phāc mà Nhà n°ßc đã đ°a ra nhằm nâng cao viác d¿y và hãc từ đó đ°a chất l°ÿng
cÿa giáo dāc lên mát tầm cao mßi.
Từ những vấn đề đó nhóm tác giÁ đã nhận thấy đ°ÿc tầm quan trãng cÿa viác nâng cao
giáo dāc ã Viát Nam trong thái kì dách bánh. Có thể nhận thấy đ°ÿc mối quan há giữa
viác phát triển, nâng cao đ°ÿc giáo dāc để thích āng vßi đ¿i đách Covid-19 đã làm cho
viác d¿y và hãc có nhiều biến chuyển hÂn, a t nòc bòc sang giai on mòi, giai
on cÿa công nghá 4.0. Nguyên lý mối liên há phổ biến đã đ°ÿc vận dāng mát cách rất
triát đẻ trong viác nâng cao chất l°ÿng giáo dāc ã Viát Nam trong thái kì dách bánh
Covid-19.
24
lOMoARcPSD|15547689
TÀI LIàU THAM KHÀO
{1}
(Is It Principle or Principal? How Are These Different?, n.d.)
{2}
Giáo trình Triết hãc Mác - Lênin (Dành cho bậc đ¿i hãc há khơng chun lý luận
chính trá), tr. 190-191.
{3}
Tài liáu hỏi - đáp về các Văn kián Đ¿i hái đ¿i biểu toàn quốc lần thā XIII cÿa
ĐÁng, 2021.
{4}
Vận dāng tinh thần nghá quyết Đ¿i hái Xll cÿa ĐÁng vào giÁng d¿y ý nghĩa
ph°¢ng pháp luận hai nguyên lý c¢ bÁn cÿa phép bián chāng duy vật, 2021.
{5}
TS. Tr°¢ng Thá Hoa (2019),
trích dẫn 18-23
{6}
Giáo dāc và đào t¿o cháu Ánh h°ãng rất nặng nề bãi dách Covid-19,
[ ], ngày truy cập 9/7/2022
{7}
GS-TS Nguyßn Quý Thanh,
{8}
Jamil Salmi,
{9}
TS. D°¢ng Kim Anh,
[ ngày truy cập 12/7/2022
{10} Bùi Quang Dũng, Ngun Thá Hồi PhÂng, TrÂng Thỏ Xuõn Nhi,
Đ¿i hãc Huế=, Tr°áng Đ¿i hãc Khoa hãc, Đ¿i hãc Huế.
{11}
trực
tuyến
trong
mùa
dách=,
[ ngày truy cập
12/7/2022
{12} Quỳnh Nguyßn,
{13} Ph¿m Thanh Tân,
{14} Hồng Minh,
25
