Bài 9 kntt (t4,5,6)

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
 I.

Nhắc lại kiến thức

 1.

Văn bản

 a)

Khái niệm:

 Văn

bản: là một đơn vị giao tiếp, có tính hồn chỉnh về
nội dung và hình thức, tồn tại dưới dạng viết hoặc dạng
nói. Văn bản dùng để trao đổi thơng tin, trình bày suy
nghĩ, cảm xúc,…


II. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

b) Loại văn bản: có nhiều cách phân loại VB như:
- Dựa vào chức năng giao tiếp có VB nghị luận, VB
văn học, VB thơng tin.
- Dựa vào tình đa dạng của phương tiện, phương
thức truyền tải thơng tin có: VB thơng thường, VB
đa phương thức.
- Dựa vào hình thức xuất hiện có: VB viết, VB nói.

2.Đoạn văn trong văn bản:
a. Đặc điểm:
- Đoạn văn là bộ phận quan trọng của văn bản, có sự
hồn chỉnh tương đổi về ý nghĩa và hình thức, gồm
nhều câu (có khi chỉ có một câu) được tổ chức xoay
quanh một ý nhỏ.
- Đoạn văn bắt đầu bằng chữ cái viết hoa lùi vào đầu
dòng, kết thúc bằng một dấu chấm câu.
b. Chức năng đoạn văn trong văn bản:
- mở đầu văn bản
- trình bày một khí cạnh nào đó của nội dung chính
- kết thúc văn bản hoặc mở rộng liên kết vấn đề.


Hồn chỉnh về nội dung và hình thức
Tồn tại ở dạng viết
Bài tập 1
“Trái Đất – cái
nôi của sự sống”
là một văn bản

Dùng để trao đổi thông tin: Tác giả đã nêu ra 5 đề
mục có các thơng tin tới người đọc như vị trí của
TĐ trong hệ MT, vai trò của nước, sự sống của
sinh vật trên TĐ và hiện trạng TĐ.
Trình bày suy nghĩ, cảm xúc: suy nghĩ về trách
nhiệm của loài người trước hiện trạng của TĐ
hiện nay.

Nhan đề: Trái Đất – cái nôi của sự sống
Sa-pô: Vì sao Trái Đất …. Bảo vệ Trái Đất?
Bài tập2 Các
bộ phận cấu
tạo của văn
bản

Đề mục

+ Trái Đất trong hệ Mặt Trời.
+ “Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất.
+ Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn lồi.
+ Con người trên Trái Đất.
+ Tình trạng Trái Đất hiện nay ra sao?

Các đoạn văn
Tranh minh hoạ


Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống.
Bài tập 3
Thơng tin
từ văn bản

Nước là tài nguyên bao phủ 3/4 bề mặt Trái Đất. Nhờ có nước
sự sống trên Trái Đất được duy trì, phát triển phong phú.

Trái Đất là nơi cư trụ của mn lồi động vật từ bậc thấp đến bậ
cao.

Con người trên Trái Đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một
các bừa bãi
Trái Đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng

- Thơng điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành
động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cần thiết và cấp bách.


Thứ tự tự
đoạn văn n văn
trong văn
bảnn

Điểm mở đầu và điểm m mở đầu và điểm đầu và điểm u và điểm mở đầu và điểm m
Chứ tự c năng của đoạn a
Ý chính của đoạn a
kết thúc của đoạn t thúc của đoạn a đoạn văn n
đoạn văn n văn trong
đoạn văn n văn 
văn 
văn bảnn

Đoạn văn n 3 (Trái Điểm mở đầu và điểm m mở đầu và điểm đầu và điểm u: Muôn
đất; Điểm kết thúc: t - nơi cư i cư loài tồn tại trên Trái n tạn văn i trên Trái
ngụ của
của đoạn a đất; Điểm kết thúc: t; Điểm mở đầu và điểm m kết thúc của đoạn t thúc:
Tất; Điểm kết thúc: t cản sự sống trên ng trên
mn lồi )
Trái đất; Điểm kết thúc: t đều tồn tại, u tồn tại trên Trái n tạn văn i,
phát triểm mở đầu và điểm n theo những ng

quy luật sinh học bí t sinh học bí c bí
ẩn, lạ lùng)n, lạn văn lùng)

Sự
sống trên ng
trên
Trái
Đất; Điểm kết thúc: t
thật sinh học bí t
phong phú,
mn màu

Làm rõ nét
thêm nội dung i dung
của đoạn a văn bảnn:
Trái đất; Điểm kết thúc: t là cái
nôi của đoạn a sự
sống trên ng đống trên i với i
mn lồi


VĂN BẢN: CÁC LOÀI CHUNG SỐNG VỚI NHAU NHƯ THẾ NÀO?
(Ngọc Phú)

Xác định vấn đề


I. TÌM HIỂU CHUNG

Phiếu học tập số 1

CÁC LỒI CHUNG SỐNG VỚI NHAU NHƯ THẾ NÀO?
CÁC LOÀI CHUNG SỐNG VỚI NHAU NHƯ THẾ NÀO?

1. Văn bản được chia ra làm 3 đoạn: Cụ thể:
1.
Văn bản1:được
làm “tổn
….. đoạn:
Cụ thể:
- Đoạn
Từ chia
đầurađến
thương
của nó”: đặt vấn đề (đời sống
…………………………………………………………………………………………
của mn lồi trên TĐ và sự cân bằng rất dễ tổn thương của nó)
…………………………………………………………………………………………
-…………………………………………………………………………………………
Đoạn 2: Tiếp theo đến “đẹp đẽ này”: nội dung vấn đề (Sự đa
…………………………………………………………………………………………
dạng
của các lồi, tính trật tự trong đời sống của mn lồi, vai
…………………………………………………………………………………………
trị
của con người trên TĐ)
…………………………………………………………………………………………
- Đoạn 3: Phần còn lại: Kết luận vấn đề.
2.
vảnvản

bản: bản:
……………………………………………………………………
2.Thể
Thểloại
loại
Văn bản thông tin



II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Phiếu học tập số 2

Số lượng các lồi sinh vật
Số lượng các lồi sinh vật
Cótrên
trêntrái
tráiđất
đất
1.400.000
Có
Số
Số lượng
lượng các
các loài
loàiĐộng
Độngvật:
vật: 1.000.000
SV
SV con

con người
người đã
đã Thực vật: 300.000
biết
Thực vật:
biết

Ý nghĩa
Ý nghĩa
Sinh vật đa
……………
dạng và phong
……………
phú …
……………
……………


Phiếu học tập số 3

Tính trật tự trong đời sống của mn lồi
- Tính trật tự thể hiện ở số lượng các loài trong một quần
…………………………………………………………
xã: loài ưu thế, loài chủ chốt, loài thứ yếu, loài ngẫu
…………………………………………………………
nhiên, loài đặc trưng…
…………………………………………………………
Biểu
Biểuhiện
hiện …………………………………………………………

- Sự phân bố các lồi trong khơng gian sống chung: theo
chiều thẳng đứng hoặc chiều ngang
…………………………………………………………
………………………………………………………
Nhằm giảm bớt sự cạnh tranh giữa các lồi và giúp từng
…………………………………………………………
Mục đích ………………………………………………………….
lồi sử dụng nguồn sống của môi trường hiệu quả nhất.
Mục đích …………………………………………………………


Phiếu học tập số 4

Nội dung
Nội
dung
Ý nghĩa

Ý nghĩa
Nghệ thuật

Nghệ thuật

Tổng kết
Tổng
kết
Văn bản đề cập đến vấn đề: ………………………………………………
Văn
bản đề cập đến vấn đề sự đa dạng của các loài vật
……………………………………………………………………………..

trên TĐ và trật tự trong đời sống mn lồi.
VB đã đặt ra cho con người vấn đề: ………………………………………
VB
đã đặt ra cho con người vấn đề cần biết chung sống
……………………………………………………………………………..
hài hoà với mn lồi, để bảo tồn sự đa dạng của thiên
- Số liệu trên
dẫn chứng:
……………………………………………………….
nhiên
TĐ.
……………………………………………………………………………..
-- Cách
Số liệu
dẫn
chứng
cụ thể, lập luận rõ ràng,
mở đầu
- kết
thúc vănphù
bản: hợp,
………………………………………...
……………………………………………………………………………..
logic
có tính thuyết phục.
- Cách mở đầu - kết thúc văn bản có sự thống nhất, hỗ
trợ cho nhau tạo nên nét đặc sắc, độc đáo cho VB.