Bồi dưỡng học sinh giỏi sử - Lịch sử thế giới


Châu Tiến Lộc
Tài liệu bồi dưỡng HSG mơn Lịch sử THPT



- Trang 1
-
TRƯỜNG THPT THỦ ðỨC
NĂM HỌC 2008 – 2009



Tµi liƯu «n tËp
Kì thi Học sinh giỏi trung học phổ thông
Môn Lòch sử
 

-
PhÇn lÞch sư thÕ giíi hiƯn ®¹i


-

Ch©u TiÕn Léc


Châu Tiến Lộc
Tài liệu bồi dưỡng HSG mơn Lịch sử THPT



- Trang 2
-
Phần lòch sử thế giới hiện đại (1918 – 1945)
Chương I
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917
VÀ CƠNG CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
Ở LIÊN XƠ (1921 - 1941)


Chun đề 1

Câu hỏi 1.
Trình bày những tiền đề dẫn tới cách mạng bùng nổ và thắng lợi ở Nga năm 1917.
Hng dn làm bài
a) Tiền đề chủ quan :
* Kinh tế
- Cuối thế kỉ XIX, nước Nga chuyển sang giai đoạn đế quốc.
+ Sự xuất hiện các cơng ty độc quyền và vai trò lũng đoạn của nó trong đời sống kinh tế, chính
trị của đất nước.
+ Sự kết hợp giữa tư bản ngân hàng với tư bản cơng nghiệp hình thành các tập đồn tư bản tài
chính.
- Chủ nghĩa đế quốc, một mặt phát triển sức sản xuất lên cao chưa từng có, tạo ra mâu thuẫn
khơng thể dung hồ với nhau giữa sức sản xuất và quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.
- Mặt khác, ở Nga tồn tại quan hệ sản xuất phong kiến với nền nơng nghiệp lạc hậu.
* Chính trị, xã hội
- Sự tồn tại của chủ nghĩa tư bản độc quyền và những quan hệ tiền tư bản chủ nghĩa, sự kết hợp
những hình thài tiên tiến nhất và lạc hậu nhất làm cho nước Nga trở thành nơi hội tụ cao độ những
mâu thuẫn của chủ nghĩa đế quốc.
 Mâu thuẫn giữa tồn thể nhân dân Nga với chế độ Nga hồng.
 Mâu thuẫn giữa tư sản với vơ sản.
 Mâu thuẫn giữa nơng dân với địa chủ phong kiến.
 Mâu thuẫn giữa đế quốc Nga với các đế quốc khác.
- Tồn bộ những mâu thuẫn này chồng chéo lên nhau và ngày càng gay gắt làm cho nước Nga trở
thành khâu yếu nhất trong sợ dây chuyền của chủ nghĩa đế quốc.
* Tiền đề chủ qua có ý nghĩa quan trọng và quyết định thắng lợi cách mạng là sức mạnh của
giai cấp vơ sản. Giai cấp vơ sản Nga đã xây dựng chính đảng tiên phong, cách mạng chân chính của
mình. ðó là ðảng Bơnsêvích do Lênin sáng lập. ðảng được vũ trang bằng lí luận cách mạng của chủ
nghĩa Mác, có khả năng lãnh đạo cuộc đấu tranh của giai cấp vơ sản và các tầng lớp nhân dân.

b) Tiền đề khách quan :
- Nga tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất, tạp điều kiện thuận lợi cho thắng lợi của cách
mạng Nga 1917. Vì :
+ Chiến tranh làm cho nước Nga suy yếu, kiệt quệ về mọi mặt, thúc đẩy mâu thuẫn xã hội trở
nên gay g
ắt, dẫ đến cách mạng bùng nổ.
+ Chiến tranh làm cho các thế lực đế quốc khơng có điều kiện can thiệp vào cách mạng Nga.
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917 VÀ CUỘC ðẤU TRANH BẢO
VỆ CÁCH MẠNG (1927 – 1921)

Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 3
-
c) Tình thế cách mạng
+ Sự sụp ñổ về kinh tế.
+ Giai cấp thống trị không thể tiếp tục thống trị với hình thức cũ.
+ Nỗi cùng khổ và quẫn bách của các giai cấp bị áp bức trở nên nặng nề hơn.
+ Các lực lượng cách mạng có ñầy ñủ khả năng và sức mạnh ñể lật ñổ ách thống trị ñó.
 Cách mạng vô sản nổ ra và thắng lợi trước tiên ở Nga năm 1917 vì nước Nga có ñầy ñủ những
tiền ñề chủ qua và khách quan, trong khi các nước Tây Âu và Bắc Mĩ, mặc dù chủ nghĩa tư bản phát
triển hơn Nga nhưng lại không hội tụ các yếu tố cần thiết. Như vậy, Cách mạng tháng Mười Nga 1917
bùng nổ là một tất yếu lịch sử.
Câu hỏi 2.
Tại sao lại nói cách mạng vô sản sẽ nổ ra và thành công ở khâu yếu nhất trong chuỗi các
nước ñế quốc và khâu yếu nhất ñó là nước Nga ?
Hng dn làm bài

* Khâu yếu nhất trong chuỗi các nước ñế quốc :
+ Cuối thế kỉ XIX – ñầu thế kỉ XX, chủ nghĩa ñế quốc trở thành hệ thống, chúng cấu kết với
nhau thành một thế lực chính trị siết chặt nhân dân lao ñộng ở chính quốc và nhân dân thuộc ñịa.
+ Muốn bứt tung sợi dây ñang siết chặt nhân loại ñó, trước hết phải tìm nơi nào yếu nhất trong
toàn bộ hệ thống của nó. Và theo Lê-nin khâu yếu nhất là ñế quốc Nga.
* Nga lại là khâu yếu nhất do :
+ Mâu thuẫn nội bộ tại nước Nga rất phức tạp, nhiều mâu thuẫn của chế ñộ phong kiến chưa
ñược giải quyết xong (phong kiến với nông dân; phong kiến với tư sản; ñế quốc Nga với các dân
tộc ). Những mâu thuẫn mới trong thời ñại ñế quốc chủ nghĩa (ñế quốc với ñế quốc); ñế quốc với
thuộc ñịa; tư sản với vô sản). Nước Nga là nơi tập trung tất cả những mâu thuẫn ñó và ngày càng trở
nên nặng nề, gay gắt hơn.
+ Sự thành lập ðảng Bônsêvích, cùng với sự lãnh ñạo của Lê-nin. ðây là yếu tố quyết ñịnh, là
ñộng lực chính chặt ñứt khâu yếu nhất (nước Nga) trong hệ thống tư bản chủ nghĩa.
Câu hỏi 3.
Tường thuật diễn biến của Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai ở Nga. Từ ñó, rút ra tính
chất và ñặc ñiểm chủ yếu của diễn biến cách mạng. Vì sao giai cấp công nhân Nga chưa nắm
ñược chính quyền trong Cách mạng tháng Hai ?
Hng dn làm bài
a) Diễn biến của Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai ở Nga:
+ Ngày 23/2/1917 cách mạng bùng nổ bằng cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pê-tơ-rô-grát
(nay là Xanh Pê-téc-bua) và lan rộng khắp thành phố. ðến ngày 27/2/1917, phong trào nhanh chóng
chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang. Chiếm các công sở, bắt giam các tướng tá,
bộ trưởng của Nga hoàng.
+ Lãnh ñạo: ðảng Bônsêvích lãnh ñạo công nhân chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi
nghĩa vũ trang.
+ Lực lượng tham gia: là công nhân, binh lính, nông dân (66 nghìn binh lính giác ngộ ñứng về
phe cách mạng).
- Kết quả:
+ Chế ñộ quân chủ chuyên chế Nga hoàng bị lật ñổ.
+ Xô viết ñại biểu công nhân và binh lính ñược thành lập (tháng 3/1917, toàn nước Nga có 555 Xô

viết)
+ Cùng th
ời gian, giai cấp tư sản cùng thành lập Chính phủ lâm thời.
* Tính chất: Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.

Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 4
-
* ðặc ñiểm chủ yếu diễn biến cách mạng :
- Từ bãi công biểu tình của công nhân chuyển sang tổng bãi công chính trị chống chế ñộ Nga
hoàng, rồi chuyển sang khởi nghĩa vũ trang lật ñổ chế ñộ Nga hoàng và sau khi chính phủ Nga hoàng
bị lật ñổ, dã diễn ra cuộc ñấu tranh giành chính quyền giữa vô sản và tư sản. Kết quả hình thành cục
diện hai chính quyền song song tồn tại.
- Cách mạng diễn ra hết sức nhanh chóng : chỉ trong vòng hai ngày 26/2 và 27/2 công nhân và
binh lính cách mạng ñã giành ñược thắng lợi ở Thủ ñô Pê-tơ-rô-grát, lật ñổ chính phủ Nga hoàng ñang
nắm trong tay lực lượng vũ trang 14 triệu binh lính và mạng lưới cảnh sát, mật vụ khổng lồ.
- Vai trò ñi ñầu lãnh ñạo và quyết ñịnh thắng lợi của giai cấp công nhân Nga.
b) Vì sao giai cấp công nhân Nga chưa nắm ñược chính quyền trong Cách mạng tháng Hai ?
o Lúc này, Lê-nin và các lãnh tụ ðảng Bônsêvích ñang ở nước ngoài.
o Giai cấp vô sản chưa ñủ mạnh ñể nắm chính quyền.
o Chính quyền của giai cấp tư sản ñang nắm trong tay bộ máy nhà nước.
o Phái Mensêvích và Xã hội cách mạng sau khi giành chính quyền ñã nhường cho giai cấp tư
sản.
Câu hỏi 4.
Vì sao :
a. Năm 1917, nước Nga có ñến hai cuộc cách mạng : cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai và

cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười?
b. Từ tháng 2 ñến tháng 7, Lê-nin quyết ñịnh giành chính quyền bằng con ñường hòa bình ?
(ð thi Olympic Truyn thng 30/4 – Khi 11, năm 2006)
Hng dn làm bài
a. Năm 1917, nước Nga có ñến hai cuộc cách mạng : Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai và
cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng mười vì có ñầy ñủ những tiền ñề khách quan và chủ quan:
- Sau cải cách nông nô 1861, chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ ở Nga, và từ ñầu thế kỷ XX,
nước Nga ñã chuyển lên chủ nghĩa ñế quốc. Quá trình tập trung sản xuất, tập trung tư bản diễn ra
mạnh, hình thành những công ty ñộc quyền. Tư bản tài chính cũng ra ñời…Chủ nghĩa ñế quốc ñã tạo
ra những tiền ñề kinh tế và chính trị cho cách mạng bùng nổ.
- Việc Nga hoàng ñưa nước Nga tham gia vào chiến tranh thế giới thứ nhất làm cho nước Nga
trở thành nơi tập trung cao ñộ những mâu thuẫn của chủ nghĩa ñế quốc.
+ Mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Nga với chế ñộ Nga hoàng.
+ Mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản.
+ Mâu thuẫn giữa nông dân với ñịa chủ phong kiến.
+ Mâu thuẫn giữa ñế quốc Nga với các ñế quốc khác.
- Năm 1917, chiến tranh thế giới thứ nhất ñã ñẩy chế ñộ chuyên chế Nga hoàng ñến bờ vực của
sự sụp ñổ. Kinh tế bị tàn phá, suy sụp…Nạn ñói xảy ra trầm trọng…Chính quyền Nga hoàng thối nát
và bất lực. Các tầng lớp nhân dân lao ñộng không thể sống như trước ñược nữa. Nước Nga trở thành
khâu yếu nhất trong sợi dây chuyền ñế quốc chủ nghĩa mà cách mạng có thể chọc thủng.
- Nhân tố quyết ñịnh là giai cấp vô sản Nga ñã trưởng thành và ñủ sức làm cách mạng; ñã có một
ñảng cách mạng chân chính (ðảng Bônsêvich) ñứng ñầu là Lê-nin, từng ñược diễn tập qua cuộc cách
mạng 1905 – 1907.
- Các cuộc cách mạng ở Nga trong năm 1917 ñã ñược chuẩn bị ñầy ñủ về mặt tư tưởng, lý luận:
 Khi giai cấp tư sản thoả hiệp với chế ñộ chuyên chế, không dám làm cách mạng tư sản, Lê-
nin chỉ rõ giai cấp vô sản Nga phải tiến hành cách mạng dân chủ tư sản, lật ñổ chế ñộ Nga
hoàng ñể sau ñó tiến lên làm cách mạng xã hội chủ nghĩa.
 Lợi dụng tình hình chiến tranh thế giới, Lê-nin ñưa ra khẩu hiệu “Biến chiến tranh ñế quốc
thành nội chiến cách mạng


Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 5
-
 Sau khi cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai thắng lợi, ðảng Bônsêvích và Lê-nin ñã có
ñường lối, sách lược ñúng ñắn, kịp thời ñể ñưa ñến thắng lợi của cách mạng xã hội chủ
nghĩa tháng Mười
- Với chiến tranh thế giới thứ nhất, các ñế quốc bận tham chiến, không kịp can thiệp vào nước
Nga, là nhân tố khách quan thuận lợi
b. Giành chính quyền bằng con ñường hòa bình :
- Sau Cách mạng tháng Hai, nước Nga xuất hiện tình hình 2 chính quyền song song tồn tại:
Chính phủ tư sản lâm thời và các Xô viết ñại biểu công nhân binh lính, ñứng ñầu là xô viết Pêtơrôgrat.
- Lê-nin ñưa ra luận cương tháng Tư, chỉ rõ nhiệm vụ là chuyển cách mạng dân chủ tư sản sang
cách mạng xã hội chủ nghĩa, chủ trương "tuyệt ñối không ủng hộ Chính phủ lâm thời" và ñưa ra khẩu
hiệu "Tất cả chính quyền về tay các Xô viết".
- Lúc này giai cấp tư sản chưa sử dụng bạo lực chống lại cách mạng; vũ khí ở trong tay nhân
dân, sức mạnh ở về phía quần chúng; và ðảng Bônsêvích hoạt ñộng công khai nên có thể giành chính
quyền bằng con ñường hoà bình. Tuy nhiên ñây là ñiều kiện quí và hiếm nên Lê-nin cũng chủ trương
phải chuẩn bị lực lượng vũ trang ñể khi cần thiết thì khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền .
- Giành chính quyền bằng con ñường hoà bình, trước hết là ñấu tranh chính trị, bãi công, biểu
tình, tuần hành gây sức ép, từng bước vạch mặt bọn Mensêvích và Xã hội cách mạng, vạch mặt
Chính phủ lâm thời, ñòi chính phủ thực hiện: “hòa bình, ruộng ñất, bánh mì”, làm cho Chính phủ lâm
thời khủng hoảng, phải từ chức, chuyển giao "Tất cả chính quyền về tay các Xô viết" .
- Bước thứ hai là ñấu tranh trong nội bộ các xô viết, bãi miễn bọn Mensêvích, ñưa những người
Bônsêvích lên nắm các Xô viết. Như thế, hoàn thành giành chính quyền bằng con ñường hoà bình,
không ñổ máu.
Câu hỏi 5.

Vì sao Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là cách mạng dân chủ tư sản ? Mối quan hệ
giữa cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới với cách mạng xã hội chủ nghĩa như thế nào? Mối quan
hệ ñó thể hiện ở Nga vào năm 1917 ra sao ?
Hng dn làm bài
+ Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là cách mạng dân chủ tư sản : vì ñã thực hiện nhiệm
vụ của cuộc cách mạng dân chủ tư sản.
- Nhiệm vụ ñặt ra cho cách mạng là giai cấp nông dân và ñông ñảo quần chúng nhân dân lao
ñộng, ngoài ra còn có binh lính.
+ Mối quan hệ giữa cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới với cách mạng xã hội chủ nghĩa :
- Theo lí luận cụ thể của chủ nghĩa Mác – Lê-nin giữa cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới và
cách mạng xã hội chủ nghĩa không có bức tường ngăn cách. Vì mục tiêu cuối cùng của giai cấp công
nhân là lật ñổ chế ñộ tư bản chủ nghĩa, thiết lập nền chuyên chính vô sản.
- Cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới là thời kì chuẩn bị ñể làm cách mạng xã hội chủ nghĩa và
tiến thẳng lên con ñường xã hội chủ nghĩa.
+ Cụ thể ở Nga :
- ðảng Bônsêvích lãnh ñạo Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai năm 1917 thắng lợi, lật ñổ nền
quân chủ chuyên chế Nga hoàng nhưng quyền lực lại rơi vào tay giai cấp tư sản.
- Trước tình hình ñó Lê-nin về nước tháng 4 năm 1917 ñể lãnh ñạo cách mạng. Người ñã ñọc
Luận cương tháng Tư tại hội nghị ðảng Bônsêvích nêu lên nhiệm vụ : hải chuyển Cách mạng dân chủ
tư sản sang Cách mạng xã hội chủ nghĩa và giành lấy “toàn bộ chính quyền về tay Xô viết”.
- Nhờ sự lãnh ñạo kịp thời của ðảng Bônsêvích ñứng ñầu là Lê-nin nên Cách mạng tháng Mười
Nga ñã diễn ra nhanh chóng và giành ñược thắng lợi.




Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT

- Trang 6
-
Cõu hi 6.
So sỏnh nhng ủim ging v khỏc nhau gia cỏch mng t sn kiu c vi cỏch mng t
sn kiu mi. Gii thớch vỡ sao li cú nhng ủim khỏc nhau ủú ?
Hng dn lm bi
a) Nhng ủim ging nhau :
- Nhim v cỏch mng : ủỏnh ủ phong kin.
- Lc lng, ủng lc cỏch mng : qun chỳng nụng dõn, trc tiờn l cụng nụng.
b) Nhng ủim khỏc nhau :
- Lónh ủo :
+ Cỏch mng t sn kiu c : giai cp t sn.
+ Cỏch mng t sn kiu mi : giai cp vụ sn.
- Mc tiờu cui cựng :
+ Nu cỏch mng t sn kiu c ủỏnh ủ ch ủ phong kin l xong thỡ cỏch mng t sn kiu
mi ch mi bt ủu.
+ Nu cỏch mng t sn kiu c ch thay th giai cp búc lt phong kin bng giai cp búc lt t
sn thỡ cỏch mng t sn kiu mi ch trng xoỏ b giai cp búc lt.
+ Cỏch mng t sn kiu c ủa giai cp t sn lờn cm quyn, cũn cỏch mng t sn kiu mi
ủa giai cp vụ sn lờn cm quyn.
- Hng phỏt trin :
+ Cỏch mng t sn kiu c : tin lờn ch ngha t bn.
+ Cỏch mng t sn kiu mi : tin lờn cỏch mng xó hi ch ngha.
c) Gii thớch :
- Nhim v chng phong kin l s mnh ca giai cp t sn trong cỏc cuc cỏch mng t sn
kiu c din ra t th k XIX tr v trc, khi ủú ch ngha t bn ủang phỏt trin, giai cp t sn gi
vai trũ tớch cc, tin ủ. Song sang ủu th k XX, ch ngha t bn chuyn sang giai ủon ch ngha
ủ quc thỡ giai cp t sn ủó bc l rừ l giai cp búc lt, sn sng tho hip vi k thự phong kin vỡ
quyn li ca giai cp mỡnh.

- Trong khi ủú, giai cp vụ sn ủó tng bc trng thnh, bc lờn v ủi chớnh tr vi t cỏch
l mt lc lng ủc lp, ủm ủng s mnh lch s ca mỡnh l : chng giai cp t sn, xoỏ b ch
ủ búc lt, xõy dng ch ủ xó hi ch ngha.
Cõu hi 7.
Bng nhng s kin ủó hc v cuc Cỏch mng xó hi ch ngha thỏng Mi Nga, anh
(ch) hóy gii thớch v chng minh :
a. Ti sao Cỏch mng thỏng Hai (1917), ng Bụnsờvớch ch trng phỏt trin cỏch mng
bng phng phỏp ho bỡnh ? Ti sao núi ủú l mt kh nng rt quý nhng rt him trong
lch s ?
b. Ti sao sau s kin thỏng 7 nm 1917, kh nng phỏt trin cỏch mng bng phng phỏp
ho bỡnh khụng cũn na ? ng Bụnsờvớch ủó chuyn hng sỏch lc ủu tranh mt cỏch
sỏng sut nh th no?
( thi Olympic Truyn thng 30/4 Khi 11, nm 2002)
Hng dn lm bi
a. Cỏch mng thỏng Hai (1917), ng Bụnsờvớch ch trng phỏt trin cỏch mng bng phng
phỏp ho bỡnh vỡ :
- Cc din nc Nga hỡnh thnh hai chớnh quyn song song tn ti : Chớnh quyn t sn v
Chớnh quy
n Xụ vit. Giai cp t sn cha dỏm s dng bo lc ủi vi qun chỳng.
- õy l mt kh nng rt quý nhng rt him cú trong lch s nc Nga vỡ :

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 7
-
+ V khớ nm trong tay nhõn dõn m nhõn dõn li ng h cỏc Xụ vit.
+ ng Bụnsờvớch hot ủng cụng khai hp phỏp, ch trng dựng phng phỏp ủu tranh ho

bỡnh ủ ginh chớnh quyn v tay cỏc Xụ vit.
b. Sau s kin thỏng 7/1917, kh nng phỏt trin cỏch mng bng phng phỏp ho bỡnh khụng
cũn na vỡ :
- Thỏng 7/1917, 50 vn ngi biu tỡnh Pờ-t-rụ-grỏt ủũi lt ủ chớnh ph ủó b ủn ỏp ủm
mỏu. Chớnh ph lõm thi ra lnh ủn ỏp ng Bụnsờvớch v lựng bt Lờ-nin.
- S kin thỏng 7/1917, ủỏnh du bc ngot phỏt trin ca cỏch mng Nga. Do ủú, Lờ-nin quyt
ủnh chuyn sang khi ngha v trang ginh chớnh quyn v tay nhõn dõn.
* ng Bụnsờvớch ủó chuyn hng sỏch lc ủu tranh cỏch mng sỏng sut, c th l :
- Thc hin quỏ trỡnh Bụnsờvớch hoỏ cỏc Xụ vit.
- Vch trn b mt phn bi ca bn Mensờvớch v Xó hi cỏch mng.
- Tớch cc chun b cho khi ngha v trang ginh chớnh quyn : i hi ng ln IV quyt ủnh
ginh chớnh quyn bng khi ngha v trang.
Cõu hi 8.
Vỡ sao nc Nga phi tin hnh hai cuc cỏch mng trong nm 1917 ? Trỡnh by din tin
khi ngha ca Cỏch mng thỏng Mi; phõn tớch vai trũ ca Lờnin trong v sau cuc cỏch
mng ny.
Hng dn lm bi
1. Nguyờn nhõn vo nm 1917 nc Nga phi tin hnh hai cuc cỏch mng :
*Cỏch mng dõn ch t sn thỏng 2/1917 : Trc cỏch mng nc Nga l nc quõn ch
chuyờn ch, ủng ủu l Nga hong. Kinh t b kỡm hóm, cụng nụng nghip cũn rt lc hu, ủi sng
ca ngi dõn Nga thp nht chõu u. Vỡ th cn cú mt cuc cỏch mng dõn ch t sn ủ xúa ủi s
cn tr phong kin m ủng cho nc Nga phỏt trin.
*Cỏch mng xó hi ch ngha thỏng 10/1917 : Sau khi Cỏch mng thỏng 2/1917 thng li, hỡnh
thỏi hai chớnh quyn song song tn ti. Chớnh ph lõm thi t sn Nga khụng trit ủ xúa phong kin
m cũn cu kt vi quý tc phong kin tip tc chin tranh vi c. Do vy, mun gii phúng mi s
cn ngi nc Nga phi tin hnh cuc cỏch mng vụ sn lt ủ chớnh ph t sn, thit lp nh nc
cụng nụng tin lờn xõy dng ch ngha xó hi.
2. Din tin khi ngha ca Cỏch mng thỏng Mi (1917)
+ ờm 24/10/1917 bt ủu khi ngha. Cỏc ủi Cn v ủ ủó nhanh chúng chim ủc nhng v
trớ then cht Th ủụ.

+ ờm 25/10, tn cụng Cung ủin Mựa ụng, bt gi cỏc b trng ca Chớnh ph t sn. Ngy
25/10 tr thnh ngy thng li ca Cỏch mng xó hi ch ngha thỏng Mi.
Khi ngha Pờ-t-rụ-grỏt ginh thng li.
+ Sau Pờ-t-rụ-grỏt l thng li Mỏt-xc-va. u 1918, cỏch mng ginh ủc thng li hon
ton trờn ủt nc Nga rng ln. Cỏch mng thỏng Mi ginh thng li, chớnh quyn ủó thuc v tay
nhõn dõn.
+ Nguyờn nhõn thnh cụng :
ng Bụnsờvớch v Lờ-nin ủó vch ra ủng li cỏch mng ủỳng ủn, ủng viờn giai cp
cụng nhõn, nụng dõn v mt b phn binh lớnh ủng lờn lm cỏch mng, t gii phúng
khi ỏch thng tr v búc lt ca giai cp t sn, ủa ch, tr thnh ngi ngi ch ủt
nc, xó hi.
Sc mnh ca khi ủon kt cụng nụng v ti nng lónh ủo ca nhng ngi cng sn
ủó ủa ủt nc vt qua cn th thỏch nguy him, ủó lt ủ chớnh ph lõm thi t sn,
ủp tan s can thip v trang ca cỏc nc ủ quc v s phỏ hoi ca cỏc lc lng phn
ủng trong nc.
2. Vai trũ ca Lờ-nin trong v sau cuc cỏch mng ny.

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 8
-
- Hin tng hai chớnh quyn song song tn ti sau cỏch mng thỏng 2/1917 th hin s b tc v
phng hng phỏt trin ca cỏch mng .Vi Lun cng thỏng t Lờ-nin ủó quyt ủnh chuyn t
cỏch mng dõn ch t sn sang cỏch mng xó hi ch ngha.
- Sau s kin ủn ỏp ủm mỏu thỏng 7/1917, Lờ-nin nhn ra ủiu kin ủu tranh hũa bỡnh
khụng cũn na, vỡ th ti i hi ln th VI ca ng Bụnsờvớch Lờ-nin xỏc ủnh: Phi lt ủ chớnh
quyn t sn bng con ủng bo lc v trang.

- n ủu thỏng 10/1917, Lờ-nin t Phn lan v nc trc tip ch ủo cuc khi ngha
Pờ-t-rụ-grỏt ủờm 24 rng ngy 25/10/1917 thng li.
- Sau khi ginh ủc chớnh quyn vi nhim v ngi cao nht trong chớnh quyn Xụ vit Lờnin
ban hnh sc lnh hũa bỡnh v sc lnh rung ủt nhm tha món nguyn vng ca nhõn dõn Nga.
- Lờ-nin ban hnh nhiu chớnh sỏch xúa b mi tn tớch ca phong kin, thc hin quyn t do
dõn ch, thnh lp hng quõn ủ bo v chớnh quyn v t quc xó hi ch ngha .
- huy ủng sc lc ca ton dõn tc chin ủu chng thự trong gic ngoi, Lờ-nin thc hin
chớnh sỏch cng sn thi chin. Nh vo chớnh sỏch tỏo bo v ủỳng ủn ny m mi õm mu ca k
thự trong v ngoi nc b ủp tan, chớnh quyn xụ vit non tr ca nc Nga ủc bo v v ủng
vng.
- n nm 1921, chớnh sỏch Cng sn thi chin khụng cũn phự hp, Lờ-nin ủ xng chớnh
sỏch kinh t mi chuyn nn kinh t Nga sang nn kinh t hng húa nhiu thnh phn do nh nc
kim soỏt.
Cõu hi 9.
Qua din bin ca cuc khi ngha v trang Pờ-t-rụ-grỏt, hóy lm sỏng t vai trũ ca

Lờ-nin v ng Bụnsờvớch Nga ủi vi Cỏch mng thỏng Mi Nga (1917).
( thi Olympic Truyn thng 30/4 Khi 11, nm 2000)
Hng dn lm bi
- Tuy xa quờ hng nhng Lờ-nin bng thiờn ti ca mỡnh ủó nhn ủnh rng nhng ủiu kin
cho cuc khi ngha v trang thng li ủó chớn mui, ch trng tin hnh khi ngha c trang ginh
chớnh quyn v vch ra mt k hoch ti tỡnh cho cuc khi ngha Pờ-t-rụ-grỏt. (Nhng bc th Lờ-
nin gi cho Ban chp hnh Trung ng ng Bụnsờvớch).
- Vic Lờ-nin quyt ủnh chuyn thi gian khi ngha vo sỏng ngy 25/10 sang ủờm 24/10 to
nờn yu t bt ng ủi vi k thự, dn ủn cỏch mng nhanh chúng thng li m khụng gp phi tn
tht no ủỏng k (khng ch hy khp th ủụ Pờ-t-rụ-grỏt, bao võy chớnh ph t sn trong Cung ủin
Mựa ụng).
- K hoch khi ngha ti tỡnh do Lờ-nin vch ra : tp trung u th lc lng ủỏnh chim nhng
v trớ then cht nh nh ga, s bu ủin , tng ủi ủin thoi, tr s, cỏc cu bc qua sụng Nờva.
- ờm ngy 25/10/1917 : i hi Xụ vit ton Nga ln th hai khai mc tuyờn b nc Nga l

nc Cng ho Xụ vit ca cụng nhõn v nụng dõn, thnh lp chớnh ph Xụ vit do Lờ-nin ủng ủu,
nhanh chúng t chc n ủnh tỡnh hỡnh, gii quyt nhng yờu cu cp bỏch ca vụ sn Nga, ủ ủi phú
nhng tỡnh th mi, khú khn, phc tp hn, bo v vng chc thnh qu Cỏch mng thỏng Mi.
Cõu hi 10.
Phõn tớch ch trng ca Lờ-nin trong vic ch ủo Cỏch mng thỏng Mi Nga t thỏng
4 1917 ủn thỏng 7 1917. Qua bi Cỏch mng thỏng Mi Nga 1917 ủó hc, hóy nờu mt s
kin cú liờn quan ủn ngi Vit Nam v núi lờn ý ngha ca s kin ủú.
Hng dn lm bi
1. Ch trng ca Lờ-nin trong vic ch ủo Cỏch mng thỏng Mi Nga t thỏng 4 1917 ủn
thỏng 7 1917
a. Hon c
nh :
Sau Cỏch mng thỏng Hai tn ti hai chớnh quyn song song :

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 9
-
+ Chớnh ph lõm thi (t sn).
+ Xụ vit ủi biu (vụ sn).
Cc din ny khụng th kộo di.
- Trong ủú chớnh quyn t sn chim u th. Trc tỡnh hỡnh ủú Lờ-nin t Thu S v nc,
quyt ủnh chuyn cỏch mng dõn ch t sn sang cỏch mng xó hi ch ngha trong bn lun cng
thỏng T (1917)
b. Ch trng :
Tuyt ủi khụng ng h chớnh ph lõm thi, thc hin phng phỏp ủu tranh ho bỡnh vi
khu hiu : Tt c chớnh quyn v tay cỏc Xụ vit, nhm vn ủng, tuyờn truyn, giỏc ng qun

chỳng ng h cỏch mng, vch mt bn t sn phn ủng.
c. Nhn xột :
- õy l ch trng ủỳng ủn v sỏng sut ca Lờ-nin vỡ trong hon cnh lỳc by gi, kh nng
ủu tranh ho bỡnh cú th thc hin ủc :
+ Qun chỳng nhõn dõn cú trong tay chớnh quyn ca mỡnh l cỏc Xụ vit.
+ Hn na v khớ nm trong tay nhõn dõn m nhõn dõn li ng h cỏc Xụ vit.
+ ng Bụnsờvớch hot ủng cụng khai trong qun chỳng.
+ Thc hin kh nng ủu tranh ho bỡnh thỡ rt quý vỡ nú ủ tn xng mỏu ca nhõn dõn.
+ Ch trng trờn ủỳng ủn nờn ủó phỏt huy tỏc dng qua s kin thỏng 7 1917, vi 50 vn
qun chỳng diu hnh hụ to khu hiu Tt c chớnh quyn v tay Xụ vit!, ủo chin tranh.
- iu ủú chng t s tớn nhiờm ca qun chỳng ủi vi ng v cụ lp k thự.
2. Qua bi Cỏch mng thỏng Mi Nga 1917 ủó hc, hóy nờu mt s kin cú liờn quan ủn ngi
Vit Nam v núi lờn ý ngha ca s kin ủú.
- Ngi Vit Nam ủú l Ch tch Tụn c Thng.
- Bỏc Tụn ủó ng h Cỏch mng thỏng Mi, bo v chớnh quyn Xụ vit Nga bng hnh ủng
phn chin, kộo c ủ trờn chin hm Phỏp khi chin hm ny ủang tin ủỏnh nc xó hi ch ngha
ủu tiờn.
- í ngha :
+ Bỏc Tụn ủó gúp phn tớch cc vo cuc khi ngha lch s ủú.
+ Th hin tinh thn ủon kt quc t vụ sn gia giai cp cụng nhõn Nga trong vic chng k
thự chung l ch ngha ủ quc xõm lc.
+ To nờn mi quan h gn bú gia cỏch mng Nga v cỏch mng Vit Nam.
Cõu hi 11.
Lờnin núi : Hóy cho tụi mt t chc nhng ngi cỏch mng v chỳng tụi s ủo ngc c
nc Nga (Lm gỡ trong V.I.Lờnin ton tp, NXB S tht, H Ni 1969, tp 2, trang 162).
Bng nhng s kin lch s ủó hc ca bi Cỏch mng Nga trong nhng nm 1917 1920,
anh (ch) hóy chng minh cõu núi trờn.
Hng dn lm bi
- Thỏng 2/1917, cỏch mng dõn ch t sn ủó bựng n Nga. Di s lónh ủo ca ủng
Bụnsờvớch v Lờnin, cụng nhõn ủó chuyn t tng bói cụng chớnh tr sang khi ngha v trang. Kt qu,

Nga Hong Ni-cụ-lai II thoỏi v, ch ủ quõn ch chuyờn ch sp ủ.
- Tỡnh trng 2 chớnh quyn song song tn ti xut hin sau cỏch mng dõn ch t sn thỏng Hai,
Lờnin v ủng Bụnsờvớch ủó chun b k hoch tip tc lm cỏch mng lt ủ Chớnh ph t sn lõm
thi.
- Thỏng 4/1917, Lờnin trỡnh by bn Lun cng thỏng T ủ ra mc tiờu v ủng li chuyn t
cỏch mng dõn ch t sn sang cỏch mng xó hi ch ngha.
- Thỏng 10/1917, Lờnin v
Pờ-t-rụ-gỏt trc tip lónh ủo cỏch mng, k hoch khi ngha ủc
vch ra c th v quyt ủnh nhanh chúng. ờm 25/10, cuc khi ngha thng li

Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 10
-
- Ngay trong ñêm 25/10, Lênin tuyên bố thành lập chính quyền Xô Viết và kí các Sắc lệnh hoà
bình và Sắc lệnh ruộng ñất.
- Trong hoàn cảnh ñất nước bị 14 nước ñế quốc bao vây, tình hình nước Nga Xô viết cực kì khó
khăn, Lênin ñã lãnh ñạo nhân dân Nga tiến hành cuộc chiến tranh cách mạng chống thù trong giặc
ngoài ñể giữ vững chính quyền cách mạng.
Câu hỏi 12.
Nêu nhiệm vụ và tính chất của Cách mạng tháng Mười Nga 1917.
(ð thi Hc sinh gii Quc gia, năm 2007)
Hng dn làm bài
Sau Cách mạng Tháng Hai, nước Nga xuất hiện tình trạng hai chính quyền song song tồn tại:
chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và Xô viết ñại biểu công nhân và binh lính. Sau khi nắm ñược
chính uyền, chính phủ lâm thời ñã không giải quyết những vấn ñề ñã hứa trước ñó như vấn ñề ruộng
ñất của nông dân, việc làm cho công nhân, tình trạng thiếu lương thực và nhất là quyết theo ñuổi chiến

tranh ñế quốc ñến cùng.
a) Nhiệm vụ :
- Trong hoàn cảnh ñó, lãnh tụ của ñảng Bônsêvích là Lê-nin từ Thụy Sĩ trở về nhà ga Phần Lan
ngày 3/4/1917 ñã nhận ñược sự ủng hộ rất lớn của nhân dân Pê-tơ-rô-grát. Tháng 4 /1917, Lê-nin ñọc
một bài phát biểu quan trọng có nhan ñề "Những nhiệm vụ của giai cấp vô sản trong cuộc cách mạng
hiện nay". Bản báo cáo này ñã ñi vào lịch sử với tên gọi "Luận cương tháng Tư" chỉ ra con ñường
chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.
- Lê-nin chỉ rõ rằng cần chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại bằng cách chuyển
giao chính quyền về tay các Xô Viết : “ðặc ñiểm của tình hình hiện nay ở Nga là bước quá ñộ từ giai
ñoạn thứ nhất của cách mạng, là giai ñoạn ñã ñem lại chính quyền cho giai cấp tư sản do trình ñộ
giác ngộ và tổ chức của giai cấp vô sản còn thấp, tiến lên giai ñoạn thứ hai của cách mạng, là giai
ñoạn phải ñem lại chính quyền cho giai cấp vô sản, những tầng lớp nghèo và cho nông dân”.
b) Tính chất :
- Lãnh ñạo cuộc cách mạng tháng Mười Nga là do giai cấp vô sản ñứng ñầu. Lực lượng tham gia
bao gồm nhiều tầng lớp, giai cấp thế nhưng ñộng lực chủ yếu là công – nông – binh.
- Kết quả : Chính quyền Xô viết giành ñược thắng lợi trên khắp nước Nga rộng lớn, ñạp tan ách
áp bức bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công nhân và nhân dân lao ñộng, ñưa côngnhân và
nhân dân lên nắm chính quyền, tiến lên chủ nghĩa xã hội.
- Cuộc Cách mạng tháng Mười tuyệt nhiên không phải do âm mưu hay ý muốn chủ quan thấp
hèn của bất cứ tổ chức, cá nhân có tham vọng chính trị nào ở nước Nga lúc ñó cố tình gây ra, những gì
diễn ra trước, trong và sau Cách mạng tháng Mười ñã chứng minh thuộc tính khoa học xã hội của
Cách mạng diễn ra phù hợp với lịch sử phát triển không ngừng trong xã hội loài người, bất chấp thời
gian và mọi biến thiên ñã xẩy ra sau này có thay ñổi ñến ñâu thì mục ñích cao cả của Cách mạng tháng
Mười ñược thể hiện qua những sắc lệnh ñầu tiên của chính quyền Xô viết là: Cương quyết chống chiến
tranh tàn bạo, xây dựng nền hoà bình và ruộng ñất cho nhân dân lao ñộng luôn luôn là mục ñích muôn
ñời của xã hội loài người.
 Cách mạng tháng Mười Nga, có mục ñích khác hẳn các cuộc cách mạng tư sản ñầu Cận ñại.
Vì vậy, nó mang tính chất của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa (cách mạng vô sản).
Câu hỏi 13.
Lập bảng so sánh Cách mạng tháng Mười Nga với cách mạng tư sản thời cận ñại về các

mặt: mục tiêu, nhiệm vụ, lãnh ñạo, ñộng lực, tính chất, kết quả và ý nghĩa lịch sử.
Bài gii chi tit



Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 11
-
Nội dung Cách mạng tư sản thời cận ñại Cách mạng tháng Mười Nga (1917)
Nhiệm vụ
của cách
mạng
- Lật ñổ chế ñộ phong kiến giành chính
quyền về tay tư sản.
- Mở ñường cho chủ nghĩa tư bản phát
triển.
- Xây dựng chế ñộ tư bản công nhân
- Lật ñổ chế ñộ tư bản chủ nghĩa giành chính
quyền về tay vô sản.
- Tiến lên làm cách mạng xã hội chủ nghĩa và
xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Giai cấp
lãnh ñạo
Tư sản và quý tộc mới Giai cấp vô sản
ðộng lực
chính

Tư sản và nông dân Giai cấp công nhân và giai cấp nông dân.
Tính chất Là cuộc cách mạng tư sản Là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa
Kết quả và
ý nghĩa lịch
sử
- Xác lập chế chế ñộ tư bản chủ nghĩa.
- Giai cấp tư bản có nhiều quyền lợi về
kinh tế và ñặc quyền chính trị,
- Quần chúng nhân dân không ñược
hưởng quyền lợi gì và tiếp tục bị tư sản
bóc lột.
- Tạo ñiều kiện cho chủ nghĩa tư bản
phát triển mạnh mẽ.
- Mở ra thời kì thắng lợi và củng cố chủ
nghĩa tư bản.
- Xác lập chế ñộ xã hội chủ nghĩa.
- ðảng của giai cấp vô sản lên nắm chính quyền.
- Quần chúng nhân dân ñược hưởng mọi quyền lợi
về kinh tế, chính trị.
- ðập tan ách áp bước bóc lột của chủ nghĩa tư
bản, ñâ công – nông lên nắm chính quyền.
- Ảnh hưởng mạnh mẽ ñến phong trào cách mạng
thế giới.
- Làm cho chủ nghĩa tư bản không còn là hệ thống
duy nhất trên thế giới.
- Mở ra thời kì lịch sử mới – thời kì hiện ñại.
Câu hỏi 14.
Dựa vào sự hiểu biết của anh (chị) về Cách mạng tháng Mười Nga, hãy làm rõ những ý sau
ñây :
- Một chế ñộ mới trong sự tiến hóa của loài người.

- Quá trình ñấu tranh phát triển của Cách mạng tháng Mười Nga so với các cuộc cách
mạng tư sản thời cận ñại như thế nào ? Tại sao lại có sự khác biệt như vậy ?
Dàn ý chi tit
Trong lịch sử nhân loại có những cột mốc lịch sử vĩ ñại mà càng ñứng lùi càng thấy rõ tầm cao của
chúng. Trong số những cột mốc lịch sử ấy, Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 là cột mốc ñánh dấu
bước chuyển của loài người từ kỷ nguyên của chế ñộ người bóc lột sang kỷ nguyên con người tự làm chủ
vận mệnh của mình, mở ra một chế ñộ mới trong sự tiến hoà của loài người. Bởi thế, tầm cao của nó khó có
một cột mốc lịch sử nào khác sánh kịp. Theo ý nghĩa ñó, nhân loại ñã khẳng ñịnh cuộc Cách mạng tháng
Mười là một bước ngoặc trong lịch sử thế giới và chắc chắn là một trong những sự kiện nổi bật nhất trên
trái ñất này.
… Một chế ñộ mới trong sự tiến hóa của loài người.
+ Dưới sự lãnh ñạo của lãnh tụ thiên tài - Lê-nin; ñược trang bị bằng lý luận sắc bén và sự chỉ ñường
của một hệ tư tưởng tiến bộ của thời ñại - Chủ nghĩa Mác, với việc nắm chắc quy luật khách quan cũng như
chớp ñúng thời cơ cách mạng, ngày 7 tháng 11 năm 1917, nhân dân lao ñộng Nga dưới sự lãnh ñạo của
ðảng Cộng sản ñã làm nên cuộc cách mạng rung chuyển thế giới - Cách mạng Tháng Mười Nga. Ý nghĩa
lịch sử và giá trị thời ñại của Cách mạng Tháng Mười là ở chỗ: nó không phải là cuộc cách mạng thay ñổi
chế ñộ bóc lột này bằng chế ñộ bóc lột khác; mà là cuộc cách mạng “giành ñược nước Nga từ trong tay bọn
nhà giàu ñể giao lại cho những người nghèo, từ trong tay bọn bóc lột ñể giao lại cho những người lao
ñộng”; là cuộc cách mạng về cơ bản thủ tiêu chế ñộ bóc lột, áp bức, bất công của chế ñộ tư bản chủ nghĩa,

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 12
-
ủa nhõn dõn lao ủng lờn lm ch, thay ủi cn bn ủa v ca h trong xó hi; l cuc cỏch mng vch
thi ủi, m ủng cho nhõn loi ủi ti tng lai xó hi ch ngha.
+ Vi s ra ủi ca ch ngha xó hi hin thc, ln ủu tiờn trong lch s, giai cp ca nhng ngi

lao ủng vn lờn lm ch vn mnh ca mỡnh, t ủng ra t chc, cai qun v xõy dng xó hi mi. Mnh
ủ dõn l ch, s khỏt khao ca loi ngi t bao th k mi thc s cú ý ngha v tr thnh hin thc t
Cỏch mng Thỏng Mi. Dõn l ch v ngi ch y thc hin quyn lm ca mỡnh ngay t khi cú chớnh
quyn v ngy cng ủc phỏt huy trong quỏ trỡnh xõy dng xó hi mi. Nhõn dõn lao ủng lm ch khụng
ch trờn lnh vc chớnh tr, m lm ch trờn tt c cỏc lnh vc ca ủi sng xó hi; quyn lm ch y khụng
ch th hin trong cỏc vn bn hin phỏp, phỏp lut, m ngy cng ủc th hin sinh ủng trong cuc sng
hng ngy.
Tri qua quỏ trỡnh phỏt trin t khi loi ngi xut hin cho ti nay, xó hi loi ngi ủó tri qua
bn ch ủ khỏc nhau, ủú l : Ch ủ chim hu nụ l, ch ủ phong kin, ch ủ ch ngha t bn v ch
ủ xó hi ch ngha. Mi mt ch ủ l s hon thin v xó hi, phc v hn cho ủi sng ngi dõn, ủc
bit l nhõn dõn lao ủng, t do, dõn ch hn.
+ Vai trũ ca ngi nhõn dõn l quan trng nht ủ hỡnh thnh mt ch ủ mi, mt ch ủ phi tht
s mang li quyn lm ch cho nhõn dõn.
+ S thnh cụng nhanh chúng v trit ủ ca Cỏch mng Thỏng Mi Nga chng t quy lut khỏch
quan ca s vn ủng phỏt trin khụng ngng. ú l th gii s ủi t hỡnh thỏi xó hi ny sang hỡnh thỏi xó
hi khỏc tin b hn. Minh chng mt thc t l ch ngha xó hi ủó hon ton ph ủnh v nguyờn tc ủi
vi ch ngha t bn, chng t chõn lý v sc sng bn b v ủi ca Ch ngha Mỏc. Cú th núi ch ủ xó
hi ch ngha tin b, hon thin nht cho ti nay m thng li ca Cỏch mng thỏng Mi Nga ủỏnh du
ch ủ xó hi ch ngha ủó hon thnh, bc tin hoỏ ủa loi ngi vn ti mt tng lai mi, t do,
bỡnh ủng,
Quỏ trỡnh ủu tranh phỏt trin ca Cỏch mng thỏng Mi Nga so vi cỏc cuc cỏch mng t
bn thi cn ủi nh th no ? Ti sao li nh vy ?
+ Lch s nhõn loi trc khi Cỏch mng Thỏng Mi Nga n ra ủó tng din ra rt nhiu cỏc cuc
cỏch mng ln ủin hỡnh nh : Cỏch mng t sn H Lan (th k XVI), Cỏch mng t sn Anh (th k
XVII), chin tranh ginh ủc lp ca cỏc thuc ủa Anh Bc M (th k XVIII), Cỏch mng t sn Phỏp
(th k XVIII), Cuc ủu tranh thng nht nc c v Italia gia th k XIX, Ni chin M (1861
1865), Ci cỏch nụng nụ Nga (1861), Cuc Duy Tõn Minh Tr (na sau th k XIX ủu th k XX), Cỏch
mng Tõn Hi (1911). Do ủiu kin c th v tng quan lc lng mi nc m cỏch mng t sn n ra
di cỏc hỡnh thc khỏc nhau, song v bn cht ủu l nhng cuc cỏch mng t sn. Cỏch mng t sn
cỏc nc cỏc mc ủ khỏc nhau ủó lt ủ nn thng tr ca giai cp phong kin, thit lp h thng nh

nc t sn hoc ci t nh nc phong kin theo thit ch t bn. Ch ngha t giai ủon t do cnh tranh
chuyn sang giai ủon ủc quyn ch ngha ủ quc. H qu cui cựng cỏi m cỏc cuc cỏch mng y
ủem li ch l cỏch chuyn t hỡnh thc búc lt ny sang hỡnh thc búc lt khỏc.
+ T khi ra ủi cho ti khi ginh thng li ch ủ t bn ch ngha cng phi tri qua quỏ trỡnh ủu
tranh vi ch ủ phong kin li thi, luụn tỡm cỏch ngn cn s phỏt trin ca sc sn xut t bn ch
ngha, thm chớ cú lỳc ch ngha t bn tht bi trc th lc ca phong kin. Nhng núi chung l ch ủ t
bn ch ngha phn no ch phc v cho vai trũ thng tr ca tng lp t sn, cũn ủi vi ngi dõn lao
ủng thỡ phn no b hn ch, tuy ch ngha t bn cú phn t do dõn ch hn ch ủ phong kin.
+ Mt khỏc, ch ủ ch ngha xó hi, t khi ch ngha xó hi khoa hc ra ủi ủỏnh du bc tin
mi trong xó hi loi ngi, s ra ủi ca mt ch ủ mi mi, ch ủ thuc v nhõn dõn. Tri qua Cụng xó
Pari (1871) v phong tro cỏch mng Nga (1905 1907) m lc lng ch yu vn l nhõn dõn (cụng
nụng binh). Nu cú cỏch cuc cỏch mng t sn chng ch ủ phong kin li thi, cỏch mng t sn di
hỡnh thc ủu tranh ginh ủc lp dõn tc, thỡ cuc cỏch mng ch ngha xó hi li lm nhiu hn l ủu
tranh chng phong kin ln t sn. in hỡnh l cuc Cỏch mng Thỏng Mi Nga v ủi. Cuc ủu tranh
no cng phi tri qua quỏ trỡnh lõu di ủ ginh thng li, ủ chng t sc mnh ca chớnh nú.
+ Nh vy, Cỏch mng Thỏng Mi Nga khỏc v bn cht hon ton so vi cỏc cuc cỏch mng
trc ủú (thi cn ủi) bi vỡ nú v c bn th tiờu tt c mi hỡnh thc búc lt ca ch ủ trc, thit lp
nn chuyờn chớnh vụ sn. Cỏch mng Thỏng Mi Nga cũn l mt ủt phỏ ủu tiờn, tin cụng, lt ủ ch ủ
t
bn v ginh thng li hon ton trờn phm vi c nc Nga. Nu nh, Cụng xó Pari mi ch din ra th
ủụ, b bao võy cụ lp bi ch ủ t bn khp nc Phỏp, cho nờn ch tn ti ủc 72 ngy, thỡ ngc li,
Cỏch mng Thỏng Mi l cuc tin cụng lt ủ ch ủ t bn v ginh thng li trờn khp nc Nga. Cỏch

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 13
-

mng Thỏng Mi Nga n ra v thng li cho ta mt nhn thc quý giỏ rng, khụng phi ch ủ t bn l
bt dit, khụng phi ch ngha t bn l vnh hng.
+ Cỏch mng Thỏng Mi Nga l kt qu ca s vn dng phỏt trin lý lun tuyt vi nhng nguyờn
lý ch ngha Mỏc ca Lờ-nin. Trong ủiu kin ch ngha t bn ủang phỏt trin, ch ngha Mỏc mt mt
khng ủnh, tin b lch s v ủi ca nú so vi thi ủi phong kin, nhng mt khỏc ủó vch rừ mõu thun
s dn ch ngha t bn ủn ch tt yu dit vong, v cỏch mng vụ sn nht ủnh n ra, ch ngha xó hi
nht ủnh thay th ch ngha t bn. éú l kt qu t duy uyờn bỏc ca Lờ-nin.
Cỏch mng thỏng Mi thnh cụng, ủa nc Nga tr thnh nh nc vụ sn ủu tiờn trờn th
gii. Tri qua nhng chng ủng khú khn, gian kh vi bit bao tn tht, hy sinh, Nh nc Xụ vit ủó
ủc bo v v tng bc ủi lờn. Ch trong mt thi gian ngn, t mt nc nụng nghip lc hu, Liờn Xụ
ủó vn lờn tr thnh mt cng quc cụng nghip ủng th hai th gii, cú nn vn hoỏ, khoa hc k
thut tiờn tin v cú v trớ quan trng trờn trng quc t. Cỏch mng thnh cụng, cũn l s ghi nhn s
cựng tn ti v ủu tranh gia hai h thng th gii: xó hi ch ngha v t bn ch ngha. iu ủú cú
ngha l phm vi thng tr ca ch ngha t bn b thu hp li rt nhiu v khụng gian, ch ngha t bn
khụng cũn l mt h thng duy nht ton cu; nhng ủiu kin hot ủng ca bn thõn h thng t bn th
gii cn bn cng thay ủi khụng ch v mt s lng m c v mt cht lng; mt th gii mi ủó xut
hin vi hai cc ca nú trờn bỡnh din xó hi v giai cp.
Cõu hi 15.
- Ti nc Nga Xụ vit, cuc ủu tranh ủ bo v, cng c v gi vng chớnh quyn trong
nm ủu tiờn sau thng li ca Cỏch mng thỏng Mi (1917) ủó ủc thc hin vi ch trng
ca ng Bụnsờvớch nh th no ?
- Ti Vit Nam, cuc ủu tranh ủ bo v ủc lp dõn tc, cng c v gi vng chớnh quyn
trong nm ủu tiờn sau thng li ca Cỏch mng thỏng Tỏm (1945) ủó ủc thc hin vi ch
trng ca ng Cng sn Vit Nam nh th no ?
- Anh (ch) hóy xỏc ủnh nguyờn nhõn chung ủó dn ủn s thng li trong cụng cuc ủu
tranh ủ bo v ủc lp dõn tc v gi vng chớnh quyn ca nhõn dõn hai nc trờn.
Hng dn lm bi
1) Ti nc Nga Xụ vit, cuc ủu tranh ủ bo v, cng c v gi vng chớnh quyn trong nm
ủu tiờn sau thng li ca Cỏch mng thỏng Mi nm 1917 ủó ủc thc hin vi ch trng
ca ng Bụnsờvớch nh th no ?

a. Tỡnh hỡnh sau thng li ca Cỏch mng thỏng 10/1917 :
- Nc Nga Xụ vit cũn non tr, nhim v ủu tiờn v quan trng nht l xõy dng v cng c
chớnh quyn mi. Khc phc nn kinh t ht sc khú khn do lõm vo cuc chin tranh th gii.
- Quõn ủi 14 nc ủ quc cõu kt vi bn Bch v trong nc tn cụng can thip v trang vo
nc Nga xụ vit trong ủú nc c l k thự chớnh.Tỡnh th ht sc nguy ngp.
b. Nhng ch trng ủ xõy dng chớnh quyn Xụ vit, chng thự trong gic ngoi:
* Ngay trong ủờm 25/10/1917, tuyờn b Nga l nc Cng Hũa Xụ vit ca Cụng nụng, thnh
lp Chớnh ph Xụ Vit do Lờ-nin ủng ủu.
+ Thụng qua Sc lnh hũa bỡnh v Sc lnh rung ủt.
+ Th tiờu b mỏy Nh nc c, xõy dng b mỏy Nh nc mi.
+ Th tiờu nhng tn tớch ca ch ủ phong kin ủem li cỏc quyn t do, dõn ch cho nhõn dõn.
+ Thnh lp Hng quõn ủ bo v chớnh quyn cỏch mng.
+ Quc hu húa cỏc nh mỏy xớ nghip cu giai cp t sn, xõy dng nn kinh t xó hi ch
ngha.
* Nm 1919, chớnh quyn Xụ vit ủó thc hin chớnh sỏch Cng sn thi chin ủ huy ủng
nhõn lc v ca ci cho xõy dng v chin ủu bo v t quc .
- Ni dung ca chớnh sỏch:
+ Nh n
c kim soỏt ton b nn cụng nghip.
+ Trng thu lng thc tha ca nụng dõn.

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 14
-
+ Thi hnh ch ủ cng bc lao ủng.
- Chớnh sỏch ủó ủng viờn ti ủa ngun ca ci nhõn lc ca ủt nc, to nờn sc mnh tng

hp, ủ ủn cui nm 1920, Nga ủy lựi s can thip ca cỏc nc ủ quc, bo v chớnh quyn non
tr.
- Ngy 3/3/1918 chớnh ph Xụ vit ủó ký vi c Hũa c B-rột-li-tp, ủỡnh chin, chu nhng
ủiu kin nng n nhng ủó to ra 1 thi gian hũa hoón ủ gi vng chớnh quyn v tranh th hũa bỡnh
xõy dng lc lng v mi mt nhm bo v ủt nc .
Chớnh nh cỏc ch trng trờn m Hng quõn ủó ln lt ủỏnh tan cỏc cuc tn cụng ca
cỏc ủ quc v bn Bch v Nh nc xụ vit ủó ủc gi vng v bo v thnh qu .
2) Ti Vit Nam, cuc ủu tranh ủ bo v ủc lp dõn tc, cng c v gi vng chớnh quyn
trong nm ủu tiờn sau thng li ca Cỏch mng thỏng tỏm nm 1945 ủó ủc thc hin vi ch
trng ca ng nh th no ?
a. Tỡnh hỡnh sau cỏch mng thỏng tỏm :
- Nc Vit Nam dõn ch cng ho non tr ủó phi ủi phú vi nhiu k thự : phớa bc v tuyn
16, 20 vn quõn Tng phớa nam v tuyn 16, quõn Anh, Phỏp kộo vo. Danh ngha l gii gii quõn
Nht nhng thc cht l tỡm cỏch lt ủ chớnh quyn cỏch mng.
- Ngy 23/9/1945 Phỏp tn cụng Si Gũn, m ủu cho s xõm lc tr li nc ta ln th hai
Nam b khỏng chin bựng n.
- Bn tay sai ca chỳng nh Vit Quc,Vit Cỏch ni dy chng phỏ cỏch mng.
- Kinh t Vit Nam kit qu bi hu qa chớnh sỏch cai tr ca thc dõn Phỏp v phỏt xớt Nht.
Nn ủúi, gic dt, khú khn ti chớnh ủang ủe da v honh hnh .
b. Nhng ch trng trc 6/3/1946 :
- Xõy dng nn múng ch ủ mi, cng c chớnh quyn dõn ch nhõn dõn :tin hnh tng tuyn
c bu Quc hi chung c nc ngy 6/1/1946. Thnh lp Chớnh ph Liờn hip chớnh thc. Bu Hi
ủng nhõn dõn cỏc cp cỏc ủa phng.
- Nhng bin phỏp chng gic ủúi, chng gic dt, khc phc khú khn ti chớnh
- Ch trng hũa vi Tng min bc t 2/9/1945 ủn 6/3/1946 ủ trỏnh cựng mt lỳc phi ủi
phú vi nhiu k thự nhm tp trung lc lng ủ ủỏnh Phỏp ủang xõm lc min Nam
c. Ch trng t 6/3/1946 :
Trong tỡnh th Phỏp Tng tha hip vi Hip c ngy 28/2/1946 cho phộp Phỏp ra min bc
m rng xõm lc, ng v Chớnh ph ủó cú ch trng ch ủng hũa hoón vi Phỏp qua vic ký Hip
ủnh S b ngy 6/3/1946 ri tip ủú l bn Tm c 14/9/1946 nhm ủy nhanh quõn Tng ra khi

nc v tranh th thi gian hũa hừan ủ chun b lng v mi mt cho cuc khỏng chin lõu di chc
chn s xy ra trc õm mu xõm lc lõu di ca Phỏp .
Chớnh nh cỏc ch trng trờn m quõn dõn Vit Nam ủó cú ủc s chun b c bn nht
v chớnh tr, quõn s, kinh t ủ ủy mnh cuc khỏng chin t khi bựng n cho ủn khi ginh thng
li hon ton nh ch tch H Chớ Minh ủó nhn xột: Chỳng ta cn hũa bỡnh ủ xõy dng nc
nh,cho nờn chỳng ta ủó ộp lũng m nhõn nhng ủ gi hũa bỡnh. Gn mt nm tm hũa bỡnh ủó cho
chỳng ta thi gian ủ xõy dng lc lng cn bn. Khi Phỏp c ý gõy chin tranh,chỳng ta khụng th
nhn ủc na thỡ cuc khỏng chin tũan quc bt ủu.
3) Nguyờn nhõn chung ủó dn ủn s thng li trong cụng cuc ủu tranh ủ bo v ủc lp dõn
tc v gi vng chớnh quyn ca nhõn dõn hai nc Vit Nam v nc Nga Xụ Vit ủú l do s
ủũan kt ca ton dõn, ca giai cp cụng nụng chin ủu di s lónh ủo sỏng sut v ti tỡnh ca
ng Cng Sn Vit Nam v ng Bụnsờvớch Nga.
Cõu hi 16.
Vỡ sao chớnh quyn Xụ vit thc hin chớnh sỏch Cng sn thi chin ? Hóy nờu ni dung v
ý ngha ca chớnh sỏch Cng sn thi chin.
Hng dn lm bi

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 15
-
* Vỡ sao chớnh quyn Xụ vit thc hin chớnh sỏch Cng sn thi chin ?
- Cui nm 1918, quõn ủi 14 nc ủ quc cu kt vi cỏc lc lng phn cỏch mng trong
nc m cuc tn cụng v trang nhm tiờu dit nc Nga Xụ vit.
- chng thự trong gic ngoi, ủu nm 1919, chớnh quyn Xụ vit ủó thc hin Chớnh sỏch
Cng sn thi chin.
* Ni dung ca chớnh sỏch:

o Nh nc ủc quyn lỳa mỡ, cp t nhõn buụn bỏn lỳa mỡ. T thỏng 1/1919 ban hnh chớnh
sỏch Trng thu thu lng thc tha ca nụng dõn theo nguyờn tc: khụng thu mt chỳt gỡ
ca dõn nghốo, thu ca trung nụng vi mc va phi v thu nhiu ca phỳ nụng.
o Nh nc kim soỏt ton b nn cụng nghip, thnh lp Hi ủng kinh t quc dõn ủ qun
lý, ủiu hnh sn xut cụng nghip v nn kinh t quc dõn.
o Thi hnh ch ủ cng bc lao ủng.
o Tin hnh tr lng bng hin vt v ph bin l da trờn nguyờn tc bỡnh quõn.
* í ngha ca chớnh sỏch : Chớnh sỏch ủó ủng viờn ti ủa ngun ca ci nhõn lc ca ủt nc, to
nờn sc mnh tng hp, ủ ủn cui nm 1920, Nga ủy lựi s can thip ca cỏc nc ủ quc, bo v
chớnh quyn non tr.
Cõu hi 17.
Trỡnh by vai trũ ca Lờ-nin v ng Bụnsờvớch trong vic ch ủo nh nc Xụ vit xõy
dng v bo v chớnh quyn sau Cỏch mng thỏng Mi Nga (1918 1920).
Hng dn lm bi
1. Tỡnh hỡnh nc Nga sau Cỏch mng thỏng Mi
Sau Cỏch mng thỏng Mi, nc Nga ri vo tỡnh trng khng hong trm trng, khú khn v
mi mt :
- Trong nc : cỏc lc lng Bch v, phn ủng ni dy liờn kt vi cỏc nc ủ quc chng li
cỏch mng.
+ Kinh t kit qu, suy sp mi mt.
+ Chớnh quyn cỏch mng mi ủc thnh lp cũn non tr.
+ Khong ắ lónh th v 60 % dõn s ri vo tay k thự.
- Ngoi nc : Cui nm 1918, quõn ủi 14 nc ủ quc cu kt vi bn phn trong nc tn
cụng tiờu dit nc Nga.
2. Xõy dng, cng c v bo v chớnh quyn.
* Xõy dng chớnh quyn Xụ vit
- ờm 25/10/1917, chớnh quyn Xụ vit ủc thnh lp do Lờ-nin ủng ủu.
- Chớnh sỏch ca chớnh quyn:
+ Thụng qua Sc lnh hũa bỡnh v Sc lnh rung ủt.
+ Th tiờu b mỏy Nh nc c, xõy dng b mỏy Nh nc mi.

+ Th tiờu nhng tn tớch ca ch ủ phong kin ủem li cỏc quyn t do, dõn ch cho nhõn dõn.
+ Thnh lp Hng quõn ủ bo v chớnh quyn cỏch mng.
+ Quc hu húa cỏc nh mỏy xớ nghip cu giai cp t sn, xõy dng nn kinh t xó hi ch ngha.
* Cuc ủu tranh bo v chớnh quyn Xụ vit
- u nm 1919, chớnh quyn Xụ vit ủó thc hin Chớnh sỏch Cng sn thi chin.
- Ni dung ca chớnh sỏch:
+ Nh nc kim soỏt ton b nn cụng nghip.
+ Trng thu lng thc tha ca nụng dõn.
+ Thi hnh ch
ủ cng bc lao ủng.

Châu Tiến Lộc
Tài liệu bồi dưỡng HSG mơn Lịch sử THPT



- Trang 16
-
- Chính sách đã động viên tối đa nguồn của cải nhân lực của đất nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp,
để đến cuối năm 1920, Nga đẩy lùi sự can thiệp của các nước đế quốc, bảo vệ chính quyền non trẻ.
* Kết quả :
- Ngày 3/3/1918 chính phủ xơ viết đã ký với ðức Hòa ước Bơrétlitốp, đình chiến, chịu những
điều kiện nặng nề nhưng đã tạo ra 1 thời gian hòa hỗn để giữ vững chính quyền và tranh thủ hòa bình
xây dựng lực lượng về mọi mặt nhằm bảo vệ đất nước .
 Chính nhờ các chủ trương trên mà Hồng qn đã lần lượt đánh tan các cuộc tấn cơng của
các đế quốc và bọn Bạch vệ – Nhà nước xơ viết đã được giữ vững và bảo vệ thành quả .
* Kết kuận :
- Vai trò ðảng Bơnsêvích và Lê-nin rất quan trọng có tính chất quyết định trong việc xây dựng
củng cố và bảo vệ chính quyền cách mạng.
- Với biện pháp kiên quyết cứng rắn, linh hoạt đưa đất nước Nga vượt qua hiểm nghèo, thốt

khỏi chiến tranh, giữ vững tổ quốc xã hội chủ nghĩa, được đơng đảo nhân dân hưởng ứng.
- Biết vận dụng sức mạnh đồn kết của tồn dân.
- Thành lập Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.
Câu hỏi 18.
Vai trò của Lê-nin đối với phong trào cơng nhân Nga và Cách mạng Nga (từ đầu thế kỷ XX
đến năm 1918) ?
(ð thi Olympic Truyn thng 30/4 – Khi 11, năm 2006)
Hng dn làm bài
1. Vai trò:
a. Thực hiện nhiệm vụ lịch sử kết hợp với chủ nghĩa Mác với phong trào cơng nhân Nga, thành
lập ðảng vơ sản kiểu mới ở Nga (1903).
b. ðề ra lý luận Cách mạng.
+ Phát triển lý luận của chủ nghĩa Mác trong thời đại chủ nghĩa ðế quốc.

Mác nói: “Chủ nghĩa đế quốc là đêm trước của Cách mạng vơ sản”

Lê-nin phát triển: “Trong thời đậi của Chủ nghĩa đế quốc do sự phát triển khơng đồng
đều của Chủ nghĩa tư bản - Cách mạng vơ sản có thể nổ ra và thắng lợi ở một số nước,
thậm chí là nột nước riêng lẻ của Chủ nghĩa ðế quốc” hay “Cách mạng vơ sản sẽ nổ ra
và thành cơng ở khâu yếu nhất trong chuỗi các nước ðế quốc và khâu yếu nhất đó là
nước Nga”…
+ Năm 1914, chiến tranh Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ - Nga Hồng tham gia chiến
tranh ðế quốc, nước Nga lâm vào khủng hoảng mọi mặt – Lê-nin đề ra khẩu hiệu “Biến chiến tranh
ðế quốc thành nội chiến Cách mạng”
c. ðề ra đường lối chiến lược và sách lược đúng đắn và sáng tạo :
+ ðường lối chiến lược
Trong luận cương cách mạng (4/1905)
- Nhiệm vụ của giai cấp vơ sản Nga: Lãnh đạo Cách mạng dân chủ tư sản, thực hiện liên minh
cơng nơng, đánh đổ thống trị của Nga Hồng, sau đó tiến lên Cách mạng xã hội chủ nghĩa.
+ ðường lối sách lược

- Sau Cách mạng Tháng Hai, nước Nga xuất hiện tình trạng hai chính quyền song song tồn tại :

Chính quyền của giai cấp tư sản (chính phủ lâm thời)

Chính quyền của cơng nhân và binh lính (Chính quyền Xơ viết)
 Lê-nin và ðảng Bơnsêvích chủ trương chuyển Cách mạng Dân chủ tư sản sang Cách mạng
Xã hội chủ nghĩa chuyển chính quyền từ tay giai cấp tư sản sang giai cấp vơ sản
- T
ừ tháng 2 → 7/1917, khi điều kiện cho phép chủ trương đấu tranh bằng phương pháp hòa
bình để tránh đổ máu cho nhân dân.

Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 17
-
- Từ tháng 7→ 10/1917, ñiều kiện ñấu tranh hòa bình không còn nữa, nhanh chóng chuyển
sang ñấu tranh vũ trang. Giành chính quyền về tay Xô Viết
- Tháng 11/1918, chiến tranh thế giới kết thúc, 14 nước ðế quốc bao vây nước Nga, Lê-nin ñề ra
chính sách “Cộng sản thời chiến”.
d. Chỉ ñạo phong trào công nhân và Cách mạng Nga kịp thời, sáng suốt :
+ Chỉ ñạo các hoạt ñộng của quần chúng
- Tháng 2/1917, hướng dẫn phong trào bãi công của công nhân thành tổng bãi công và chuyển
sang khỡi nghĩa vũ trang.
- Tháng 4/1917, khi Chính phủ lâm thời gửi công hàm cho ðồng minh cam kết sẽ tiếp tục chiến
tranh, lãnh ñạo quần chúng xuống ñường ñấu tranh ñòi:”Hòa bình, ruộng ñất, bánh mì…”
- Tháng 7/1917, nghe tin quân Nga liên tiếp thất bại ở ngoài mặt trận quần chúng Pêtơrôgrát
phẫn nộ, lãnh ñạo quần chúng xuống ñường ñấu tranh với tính chất hòa bình …

- Chớp thời cơ khởi nghĩa ngày 24/10/1917
+ Nắm vững quy luật bạo lực Cách mạng ñề ra phương pháp ñấu tranh phù hợp.
- Kết hợp ñấu tranh chính trị (míttinh, biểu tình, ) với ñấu tranh vũ trang, khởi nghĩa vũ trang.
- Giành chính quyền từng bước: giành chính quyền ở thủ ñô trước sau ñó giành chính quyền
trong cả nước…
+ ðưa ra khẩu hiệu kịp thời, phù hợp:
- Sau Cách mạng Tháng Hai 1917,“Tất cả chính quyền về tay Xô viết”, “Tuyệt ñối không ủng
hộ chính phủ lâm thời “
- Tháng 11/1918 : chiến tranh thế giới thứ nhất 14 ðế quốc bao vây nước Nga: “Tổ quốc lâm
nguy, tất cả cho tiền tuyến”…
e. Trực tiếp lãnh ñạo khởi nghĩa Pê-tơ-rô-grát
- Tối ngày 24/10/1917, Người ñến viện Xmô-nưi trực tiếp lãnh ñạo khởi nghĩa giành chính
quyền ở thủ ñô Pê-tơ-rô-grát
2. Kết luận: Lê-nin có vai trò rất quan trọng, có tính chất quyết ñịnh ñối với những thắng lợi của
phong trào công nhân và cách mạng Nga ñầu thế kỷ XX.
Câu hỏi 19.
Việc xây dựng và củng cố chính quyền Xô viết ở Nga trong những năm 1917 – 1918 ñã diễn
ra như thế nào ? Cho biết chính quyền Xô viết ñầu tiên ở nước ta ñã ra ñời trong hoàn cảnh lịch
sử nào và hoạt ñộng ra sao ?
Hng dn làm bài
 Việc xây dựng và củng cố chính quyền Xô viết ở Nga trong những năm 1917 – 1918 ñã
diễn ra như thế nào ? (Xem ñáp án câu hỏi 15 – phần 1, ñể trình bày)
 Chính quyền Xô viết ñầu tiên ở nước ta :
- Bối cảnh ra ñời
Sau khi thực dân Pháp ñàn áp dã man cuộc biểu tình ngày 12/9/1930 của nông dân huyện Hưng
Nguyên, phong trào ñấu tranh của công nhân và nông dân lên cao ở Nghệ Tĩnh, ñã ñập tan chính
quyền phong kiến ở hai tỉnh này, thành lập chính quyền nhân dân theo kiểu Xô viết : chính quyền Xô
viết Nghệ Tĩnh.
- Hoạt ñộng :
+ Chính trị : quần chúng tự do họat ñộng trong các ñoàn thể cách mạng. Các ñội tự vệ ñỏ và tòa

án nhân dân thành lập .
+ Kinh tế : tịch thu ruộng ñất công, tiền, lúa công chia cho dân cày nghèo, bãi bỏ thuế thân, thuế
chợ, thuế ñò, thuế muối, xóa nợ cho người nghèo.
+ V
ăn hóa, xã hội : tệ nạn xã hội cũ bị xóa bỏ như: mê tín, dị ñoan, rượu chè, cờ bạc, trộm cắp,
trật tự trị an giữ vững, biết ñoàn kết giúp ñỡ nhau.

Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 18
-
- Kết luận :
ðây là chính quyền của dân, do dân và vì dân, là hình thức sơ khai của chính quyền Xô viết ñầu
tiên ở nước ta.
Câu hỏi 20.
Trình bày ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. Ảnh hưởng của cuộc
cách mạng này ñối với Cách mạng Việt Nam như thế nào ?
(ð thi Olympic Truyn thng 30/4 – Khi 11, năm 2009)
Hng dn làm bài
a) Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga 1917 :
 ðập tan ách áp bức bóc lột của chủ nghĩa tư bản và chế ñộ phong kiến tồn tại lâu ñời ở nước
Nga. Lần ñầu tiên trong lịch sử, cách mạng ñã ñưa công nhân, nông dân lên nắm quyền, xây
dựng chế ñộ mới xã hội chủ nghĩa.
 ðánh ñổ chủ nghĩa tư bản ở một khâu quan trọng của nó là chủ nghĩa ñế quốc, làm cho chủ
nghĩa tư bản không còn là hệ thống duy nhất trên thế giới.
 Dưới ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga, phong trào giải phóng dân tộc ở các nước
phương ðông và phong trào công nhân ở các nước phương Tây có sự gắn bó mật thiết với

nhau trong cuộc ñấu tranh chống chủ nghĩa ñế quốc.
 Cung cấp cho phong trào cách mạng thế giới những bài học kinh nghiệm quý giá.
 ði vào lịch sử nhân loại như một sự kiện trọng ñại, mở ñầu thời kì mới – thời kì lịch sử thế giới
hiện ñại.
b) Ảnh hưởng và bài học kinh nghiệm của cuộc Cách mạng tháng Mười Nga ñối với Cách mạng
Việt Nam.
- Trong lúc xã hội Việt Nam ñang phân hoá sâu sắc do hậu quả của ñợt khai thác lần II của Pháp
thì cách mạng tháng Mười Nga thành công vang dội có tác dụng thúc ñẩy cách mạng Việt Nam
chuyển sang một thời kì mới
- Dưới tác ñộng và ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga và phong trào ñấu tranh giải
phóng dân tộc ở các nước phương ðông và phong trào ñấu tranh của công nhân các nước tư bản
phương Tây phát trển mạnh mẽ và gắn bó mật thiết với nhau trong cuộc ñấu tranh chống kẻ thù chung
là chủ nghĩa ñế quốc.
- Lực lượng các mạng của giai cấp vô sản các nước ñều tìm con ñường tập hợp nhau lại ñể thành
lập tổ chức riêng của mình. Do ñó tháng 3 năm 1919, Quốc tế Cộng sản (Quốc tế thứ III) ñược hình
thành ở Mát-xcơ-va, ñánh dấu giai ñoạn mới trong phong trào cách mạng thế giới. Các ðảng Cộng sản
nối tiếp nhau ra ñời (ðảng Cộng sản Pháp 1920, ðảng Cộng sản Trung Quốc 1921 ), càng tạo thêm
ñiều kiện thuận lợi cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào Việt Nam.
- Cách mạng tháng Mười Nga và sự phát trển của phong trào Cách mạng vô sản thế giới ñã tác
ñộng mạnh mẽ ñến sự lựa chọn con ñường giải phóng dân tộc của Nguyễn Ái Quốc. Năm 1920, sau
khi ñọc bản “Luận cương về các vấn ñề dân tộc và thuộc ñịa” của Lê-nin, Nguyễn Ái Quốc ñã tìm ra
con ñường cứu nước cho dân tộc Việt Nam, ñã tin theo Quốc tế Cộng sản, gia nhập ðảng Cộng sản
Pháp và tích cực ñể truyền bá tư tưởng Mác – Lê-nin vào Việt Nam mở ñường giải quyết cuộc khủng
hoảng về ñường lối giải phóng dân tộc ở Việt Nam.
- Tổ chức tiền thân của ðảng Cộng sản nước ta là “Hội Việt Nam cách mạng thanh niên” ñược
sự huấn luyện và giản dạy trực tiếp của Nguyễn Ái Quốc ñã nâng cao ý thực chính trị cho thanh niên
Việt Nam. Những bài giảng của Nguyễn Ái Quốc vạch trần tội ác của thực dân Pháp, truyền bá chủ
nghĩa Mác – Lê-nin, kinh nghiệm tổ chức ðảng vô sản kiểu mới ở Nga.
- Cách mạng tháng Mười Nga ñã ảnh hưởng ñến Việt Nam thông qua con ñường báo chí bí mật,
qua các thanh niên tiến bộ dự lớp huấn luyện của hội Việt Nam Cách mạng thanh niên.

- T
ừ kinh nghiệm thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga là là ñược sự lãnh ñạo của ðảng
công nhân xã hội dân chủ Nga, tiền thân của ðảng Cộng sản Liên Xô, ðảng Cộng sản Việt Nam ra ñời

Chaâu Tieán Loäc
Tài liệu bồi dưỡng HSG môn Lịch sử THPT



- Trang 19
-
(ngày 3/ 2/1930) lãnh ñạo Cách mạng Việt Nam ñi từ thắng lợi này ñến thắng lợi khác : Cách mạng
tháng Tám (1945), chiến thắng ðiện Biên Phủ (1954) và ðại thắng mùa xuân (1975).
Trong các cuộc cách mạng này, ðảng Cộng sản Việt Nam cũng học tậo kinh nghiệm từ Cách
mạng tháng Mười Nga là ñoàn kết công – nông – binh thành một khối ñể tạo nên sức mạnh vĩ ñại.
Câu hỏi 21.
Phân tích ý nghĩa của Cách mạng tháng Mười Nga 1917 ñối với phong trào giải phóng dân tộc.
(ð thi Hc sinh gii Quc gia, năm 2008)
Hng dn làm bài
+ Cách mạng Xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga thành công ñã mở rộng ảnh hưởng, vai trò của
các vấn ñề dân tộc và biến ñổi nó từ vấn ñề riêng của cuộc ñấu tranh chống áp bức dân tộc thành vấn
ñề chung của công cuộc giải phóng các dân tộc bị áp bức, các nước thuộc ñịa và nửa thuộc ñịa khỏi
ách thống trị của chủ nghĩa ñế quốc.
+ Ánh sáng Cách mạng Tháng Mười soi rọi con ñường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức và
mở ra một triển vọng xán lạn cho cuộc cách mạng giải phóng dân tộc trên phạm vi toàn thế giới thông
qua việc gắn kết cuộc ñấu tranh của các dân tộc với cuộc cách mạng vô sản; gắn phong trào giải phóng
dân tộc vào phong trào ñấu tranh của các lực lượng cách mạng thế giới chống chủ nghĩa thực dân, ñế
quốc.
+ Sau Cách mạng Tháng Mười, nhiều nơi ñã thành lập các Xô viết như: Xô viết Hung-ga-ri, Xô
viết Xlô-va-ki-a, Nhiều nơi trong các Xô viết này, giai cấp công nhân ñã bãi công, chiếm xí nghiệp

của giai cấp tư sản, nông dân nổi dậy chiếm ruộng ñất của ñịa chủ, nêu cao khẩu hiệu “noi gương nước
Nga”, “Lê-nin muôn năm”.
+ Cách mạng Tháng Mười ñã thức tỉnh các dân tộc thuộc ñịa, ñồng thời vạch ra tính tất yếu
trong sự liên minh giữa phong trào công nhân với cuộc ñấu tranh giải phóng dân tộc; và ñã chỉ ra rằng,
chỉ có cách mạng vô sản, chỉ có sự giúp ñỡ của giai cấp công nhân các nước ñã nắm chính quyền thì
mới có thể giải quyết ñược vấn ñề dân tộc.
+ Thực tế ñã chứng minh: Cách mạng Tháng Mười Nga ñã mở ra khả năng rộng lớn và chỉ ra
con ñường thắng lợi cho phong trào cách mạng ở châu Á, trong ñó có Việt Nam. Cách mạng Tháng
Mười Nga có ảnh hưởng to lớn ñến phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
+ Trước cách mạng chỉ có một ðảng Cộng sản duy nhất ở Nga, nhưng sau Cách mạng Tháng
Mười Nga năm 1917, nhiều ðảng ñã ñược thành lập như các ðảng Cộng sản ðức, Áo, Hung-ga-ri, Ba
Lan, Phần Lan… Các lực lượng tiên tiến của giai cấp công nhân ñã ñoàn kết lại chung quanh ðảng
Cộng sản.
+ Quốc tế cộng sản “Quốc tế thứ III” ñược thành lập năm 1919, dưới sự lãnh ñạo của Lê-nin ñưa
phong trào cộng sản và công nhân quốc tế ñến giai ñoạn phát triển mạnh mẽ hơn.
+ Chỉ trong thời gian vài ba thập kỷ, bão táp của cách mạng giải phóng dân tộc ñã phá sập toàn
bộ hệ thống thuộc ñịa mà chủ nghĩa thực dân ñã dày công thiết lập ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ
Latinh.
+ Hơn một trăm quốc gia ñộc lập ra ñời, chủ ñộng quyết ñịnh con ñường phát triển của ñất nước,
nhiều nước công khai thể hiện như những ñồng minh chính trị của chủ nghĩa xã hội và một số nước
khác tuyên bố ñi theo ñịnh hướng xã hội chủ nghĩa.
+ Bản ñồ chính trị thế giới ñã ñược vẽ lại một cách căn bản, không gian của chủ nghĩa tư bản
phải nhường lại nhiều vị trí chiến lược cho chủ nghĩa xã hội. Bước vận ñộng tích cực này của lịch sử
thế kỷ XX rõ ràng là có ñộng lực trực tiếp và sâu xa từ Cách mạng Tháng Mười. Ðúng như Chủ tịch
Hồ Chí Minh ñã từng nhận ñịnh: "Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng
khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu, hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái ñất. Trong lịch sử
loài người, chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế".

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 20
-
Chuyờn ủ 2


Cõu hi 22.
a) Nc Nga Xụ vit gp phi nhng khú khn gỡ v kinh t, chớnh tr.
b) Xem bng thng kờ sn lng mt s sn phm kinh t ca Nga (1921 1924):

Hóy nhn xột v tỡnh hỡnh kinh t nc Nga nm 1921 so vi nm 1913 nm phỏt trin cao
nht ca nc Nga thi Nga hong.
Hng dn lm bi
1) Nc Nga Xụ vit sau chin tranh
- Sau 7 nm chin tranh liờn miờn, nn kinh t quc dõn b tn phỏ nghiờm trng.
- Tỡnh hỡnh chớnh tr khụng n ủnh. Cỏc lc lng phn cỏch mng ủiờn cung chng phỏ gõy
bo lon nhiu ni.
- Chớnh sỏch Cng sn thi chin ủó lc hu, kỡm hóm nn kinh t khin nhõn dõn bt bỡnh.
- Nc Nga Xụ vit lõm vo khng hong.
2) Hóy nhn xột v tỡnh hỡnh kinh t nc Nga nm 1921 so vi nm 1913 nm phỏt trin cao nht
ca nc Nga thi Nga hong.
Nhỡn chung nn kinh t gim sỳt nghiờm trng sn lng cỏc ngnh nụng nghip, cụng nghip
ủu b gim mnh. Nụng nghip gim quỏ na (Sn lng nm 1913 l 81,6 triu tn, nm 1921 cũn
37,6 triu tn), sn lng cụng nghim gim 7 ln so vi nm 1913 (Sn lng thộp nm 1913 l 5,2
triu tn cũn nm 1921 l 0,2 triu tn; gang nm 1913 l 4,8 triu tn cũn nm 1921 l 0,1 triu tn)

Cõu hi 23.
Vỡ sao ng Bụnsờvớch (Nga) phi chuyn t chớnh sỏch "cng sn thi chin" sang chớnh
sỏch kinh t mi ? Tỏc dng ca NEP ủi vi nn kinh t ca nc Nga Xụ vit ? ỏnh giỏ vai
trũ ca Lờ-nin trong thi k ủú ?
Hng dn lm bi
a) Sau khi Cỏch mng thỏng Mi (1917) thnh cụng, nc Nga Xụ vit b cỏc nc ủ quc
bao võy, phong to, va cú thự trong, va cú gic ngoi, chớnh ph xụ vit phi thc hin chớnh sỏch
cng sn thi chin :
+ Nh nc kim soỏt ton b nn cụng nghip.
+ Trng thu lng thc tha ca nụng dõn.
+ Thi hnh ch ủ cng bc lao ủng.
Chớnh sỏch ủó ủng viờn ti ủa ngun ca ci nhõn lc ca ủt nc, to nờn sc mnh tng
hp, ủ ủn cui nm 1920, Nga ủy lựi s can thip ca cỏc nc ủ quc, bo v chớnh quyn non
tr.
LIấN Xễ XY DNG CH NGHA X HI
(1921 - 1941)

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 21
-
- Khi ni chin kt thỳc, chớnh sỏch cng sn thi chin khụng cũn phự hp, ng Bụnsờvớch
chuyn sang chớnh sỏch kinh t mi. Thỏng 3/1921 ng Bụnsờvớch quyt ủnh thc hin chớnh sỏch
mi do Lờ-nin ủ xng.
+Trong nụng nghip, ban hnh thu nụng nghip
+ Trong cụng nghip: Nh nc khụi phc cụng nghip nng, t nhõn húa nhng xớ nghip di
20 cụng nhõn, khuyn khớch nc ngoi ủu t vo nc Nga.

b) Chớnh sỏch kinh t mi thc cht l thc hin nn kinh t hng hoỏ cú s ủiu tit ca nh
nc, cụng nhn s tn ti v phỏt trin ca nhiu thnh phn kinh t khỏc nhau. Chớnh sỏch kinh t
mi ly khụi phc v phỏt trin nụng nghip lm khõu cn bn, t ủú thỳc ủy cụng nghip v cỏc
ngnh kinh t khỏc phỏt trin.
Tỏc dng ca chớnh sỏch ny ủó khuyn khớch nụng dõn sn xut, cng c khi liờn minh cụng
nụng trờn c s mi v kinh t, thỳc ủy quỏ trỡnh khụi phc kinh t nhanh chúng hon thnh. Cui
1925 nụng nghip ủt 87%, cụng nghip ủt 75% so vi trc chin tranh, ủi sng nhõn dõn ủc ci
thin.
c) Vai trũ ca Lờ-nin : Chớnh sỏch kinh t mi l chớnh sỏch ủc trng cho ton b thi k quỏ
ủ t ch ngha t bn lờn ch ngha xó hi nc Nga. Cụng lao to ln ca Lờ-nin ủúng gúp vo kho
tng lý lun, l ln ủu tiờn Ngi ủó ch ra v xỏc ủnh ni dung kinh t ca thi k quỏ ủ t ch
ngha t bn lờn ch ngha xó hi. Chớnh sỏch kinh t mi ca Lờ-nin ủó tớnh ủn mi ủc ủim ca
nn kinh t cú nhiu thnh phn trong cụng cuc ci to v xõy dng ch ngha xó hi.
Cõu hi 24.
Trỡnh by hon cnh ra ủi, ni dung ch yu v ý ngha ca Chớnh sỏch Kinh t mi
(NEP) ủi vi nc Nga Xụ vit. Theo anh (ch), ủng li ủi mi v quan h sn xut m i
hi ton quc ln th VI ca ng Cng sn Vit Nam ủó ủ ra cú ủim gỡ ging vi NEP ?
Hng dn lm bi
1) Hon cnh ra ủi :
- Sau 7 nm chin tranh liờn miờn, nc Nga lõm vo cuc mt cuc khng hong kinh t v
chớnh tr trm trng.
- Nn kinh t quc dõn b tn phỏ nghiờm trng. Sn lng nụng nghip nm 1920 so vi trc
chin tranh ch bng 1/2, sn lng cụng nghip ch bng 1/7. Nn ủúi v dch bnh trn lan.
- Tỡnh hỡnh chớnh tr khụng n ủnh. Chớnh sỏch Cng sn thi chin ủó lc hu, kỡm hóm nn
kinh t khin nhõn dõn bt bỡnh. Cỏc lc lng phn cỏch mng ủiờn cung chng phỏ gõy bo lon
nhiu ni.
- ủa ủt nc thỏt khi khng hong, nhanh chúng khụi phc v phỏt trin kinh t, thỏng 3
1921, i hi ln th X ca ng Bụnsờvớch Nga ủó quyt ủnh chuyn t chớnh sỏch Cng sn thi
chin sang chớnh sỏch Kinh t mi (NEP) do V.I.Lờ-nin ủ ra.
2) Ni dung ch yu :

o Trong nụng nghip: Thay th ch ủ trng thu lng thc tha bng thu lng thc. Thu
lng thc np bng hin vt. Sau khi np ủ thu ủó quy ủnh t trc mựa gieo ht,
nụng dõn ủc ton quyn s dng s lng thc d tha v ủc t do bỏn ra th trng.
o Trong cụng nghip: Nh nc tp trung khụi phc cụng nghip nng, t nhõn húa nhng xớ
nghip va v nh di s kim soỏt ca nh nc, khuyn khớch t bn nc ngoi ủu
t vo Nga, Nh nc nm cỏc ngnh kinh t ch cht, cụng nghip, giao thụng vn ti,
ngõn hng, ngoi thng.
o Trong thng nghip v tin t cho phộp t nhõn t do buụn bỏn, trao ủi, m cỏc ch,
khụi phc, ủy mnh mi liờn h gia thnh th v nụng thụn. Nm 1924, nh nc phỏt
hnh ủng rỳp mi.
Thc cht l chuyn nn kinh t do nh nc ủc quyn sang nn kinh t nhiu thnh phn do
nh nc kim soỏt.
3) í ngha ca chớnh sỏch :

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 22
-
+ Chớnh sỏch kinh t mi l s chuyn ủi kp thi, ủy sỏng to ca Lờ-nin v ng Bụnsờvớch.
Thỳc ủy kinh t quc dõn chuyn bin rừ rt, giỳp nhõn dõn Xụ vit vt qua khú khn, hon thnh
khụi phc kinh t.
+ Phự hp vi hon cnh ủt nc v nguyn vng ca nhõn dõn vỡ vy nú ủó phỏt huy tỏc dng,
hiu qu.
+ Mang ý ngha quc t sõu sc ủi vi cụng cuc xõy dng ch ngha xó hi mt s nc
trong ủú cú Vit Nam, ủó tip thu tinh thn c bn ca Chớnh sỏch Kinh t mi, vn dng phự hp vo
ủiu kin ủt nc.
4) Cho bit ủng li ủi mi v quan h sn xut m i hi ton quc ln th VI ca ng

Cng sn Vit Nam ủó ủ ra cú ủim gỡ ging vi Chớnh sỏch kinh t t mi (NEP)
- Nhng bi hc ca NEP cú ý ngha ph bin ủi vi cỏc nc xó hi ch ngha trong thi kỡ
quỏ ủ, trong ủú cú Vit Nam.
- Thc cht ca ủng li ủi mi v quan h sn xut m ng ta ủ ra Vit Nam nm 1986
cng ging nh thc cht ca NEP Nga ủ ra nm 1921. Thc cht ủú l : chuyn t nn kinh t m
nh nc nm ủc quyn sang nn kinh t hng hoỏ cú s ủiu tit ca nh nc, cụng nhn s tn ti
v phỏt trin ca nhiu thnh phn kinh t khỏc nhau ủ thỳc ủy kinh t phỏt trin.
Cõu hi 25.
Lp bng so sỏnh s khỏc nhau gia chớnh sỏch Cng sn thi chin v chớnh sỏch Kinh
t mi. T ủú, rỳt ra thc cht ca chớnh sỏch Kinh t mi.
( thi Olympic Truyn thng 30/4 Khi 11, nm 2006)
Hng dn lm bi
1) S lc hon cnh ra ủi ca cỏc chớnh sỏch Cng sn thi chin, Kinh t mi :
- Cui 1918 ủ tp trung ca ci v nhõn lc chng s tn cụng ca quõn ủi 14 nc ủ quc v
ni phõn, chớnh ph Nga Xụ vit buc lũng phi thc hin chớnh sỏch cng sn thi chin.
- Nm 1921, ủ gp rỳt khụi phc kinh t, nõng cap ủi sng nhõn dõn, ng cng sn Nga
quyt ủnh chuyn t chớnh sỏch Cng sn thi chin sang chớnh sỏch Kinh ti mi.
2) Lp bng so sỏnh :
Chớnh sỏch Cng sn thi chin Chớnh sỏch Kinh t mi
- Trng thu lng thc tha. - Thu lng thc c ủnh.
- Quc hu hoỏ tt c cỏc xớ nghip.
- Tr li cho t nhõn nhng xớ nghip
di 20 cụng hõn, t nhõn t do sn xut, bỏn
sn phm.
- Nh nc ủc quyn v kinh t, qun lý
v phõn phi lng thc, thc phm, hng tiờu
dựng.
- Lao ủng cng bc v ỏp dng k lut
quõn s cỏc c quan.
- T do mua bỏn, m li cỏc ch

- Cho t bn nc ngoi thuờ xớ nghip,
hm m ủ thu hỳt vn, k thut ca h.
- Nh nc nm cỏc mch mỏu v kinh
t: cụng nghip, ngõn hng, ngoi thng, giao
thụng, vn ti
3) Thc cht chớnh sỏch Kinh t mi :
Chuyn t nn kinh t m Nh nc nm ủc quyn v mi mt, da trờn c s cng bc lao
ủng, trng thu v cung cp theo kiu Cng sn thi chin sang mt nn kinh t hng hoỏ cú s ủiu
tit ca nh nc, cụng nhn s cựng tn ti v phỏt trin trong mt thi gian nht ủnh ca nhiu
thnh phn kinh t khỏc nhau v s dng vn, k thut, kinh nghim ca t bn trong v ngoi nc
ủ thỳc ủy kinh t phỏt trin.


Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 23
-
Cõu hi 26.
Ti sao cú s ra ủi ca Liờn bang cng hũa xó hi ch ngha Xụ vit (gi tt l Liờn Xụ) ?
S ra ủi ca liờn bang (thi gian, tờn gi, thnh phn).
Hng dn lm bi
+ S hp tỏc liờn minh cht ch hn na v mi mt gia cỏc nc Cng hũa xó hi ch ngha;
+ S phỏt trin khụng ủu v kinh t, chớnh tr, vn húa v trỡnh ủ phỏt trin gia cỏc nc gõy
tr ngi cụng cuc xõy dng v phỏt trin ủt nc.
+ Ngy 30/12/1922, Liờn bang Cng ho xó hi ch ngha Xụ Vit ủc thnh lp
- Tờn gi Liờn Xụ
- Gm cỏc dõn tc trong ủ quc Nga c. Lỳc ủu bao gm 4 nc cng ho. n nm 1940, cú

thờm 11 nc.
Cõu hi 27.
Trỡnh by khỏi quỏt cụng cuc xõy dng ch ngha xó hi Liờn Xụ t nm 1928 ủn nm
1937. Nờu nhng thnh tu v thiu sút ca nú.
Hng dn lm bi
* Thỏng 12/1922, i hi Xụ vit ton Nga tuyờn b thnh lp Liờn bang Cng hũa Xó hi Ch
ngha Xụ vit (Liờn Xụ). Gm 4 nc cng hũa. Nm 1940 cú thờm 11 nc.
1) Nhng thnh tu v mi mt trong cụng cuc xõy dng ch ngha xó hi Liờn Xụ t nm
1922 1941.
* Trong cụng nghip: thc hin cụng nghip húa xó hi ch ngha.
- Sau cụng cuc khụi phc kinh t Liờn Xụ cng l mt nc nụng nghip lc hu. Kinh t, quõn
s bao võy, k thut, thit b l thuc nc ngoi ng Cng sn ủ ra nhim v cụng nghip húa
xó hi ch ngha.
- Mc ủớch: a Liờn Xụ tr thnh mt nc cụng nghip cú nhng ngnh cụng nghip ch
cht.
+ Giai ủon 1921 1925.
- Liờn Xụ ủó thc hin chớnh sỏch kinh t mi (thỏng 3/1921).
- Chớnh sỏch kinh t mi ủó lm cho Liờn Xụ cú bc phỏt trin mi.
- C bn hon thnh cụng cuc khụi phc kinh t ủt nn múng cho cụng cuc xõy dng ch ngha
xó hi.
+ Giai ủon 1928 1932.
- Thc hin k hoch 5 nm ln th nht (1928 1932)
- Nm 193,2 sn lng cụng nghip ủt 54,4% ủó gii quyt ủc 3 vn ủ (Vn; t sn xut ủc
nhng mỏy múc trang thit b cn thit; tng nng sut lao ủng)
+ Giai ủon 1933 1937.
- Thc hin k hoch 5 nm ln th hai (1933 1937)
- Trong cụng nghip : Nm 1937 sn lng cụng nghip ủt 77,4% tng sn phm quc dõn.
- Trong nụng nghip: u tiờn tp th húa nụng nghip, ủa 91 nụng h vi 90% din tớch ủt
canh tỏc vo nn cụng nghip tp th húa.
- Vn húa - giỏo dc: Thanh toỏn nn mự ch, phỏt trin mng li giỏo dc ph thụng, ph cp

tiu hc trong c nc, ph cp trung hc c s thnh ph.
- Xó hi: c cu giai cp thay ủi, xó hi ch cũn 2 giai cp lao ủng l cụng nhõn, nụng dõn v
trớ thc xó hi.
- T nm 1937, Liờn Xụ tip tc thc hin k hoch 5 nm ln ba. Sang thỏng 6/1941, c tn
cụng Liờn Xụ, cụng cu
c xõy dng ch ngha xó hi b giỏn ủon.
2) Quan h ngoi giao ca Liờn Xụ :

Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 24
-
- Liờn Xụ ủó tng bc xỏc lp quan h ngoi giao vi mt s nc lỏng ging chu , chõu u.
- Tng bc phỏ v chớnh sỏch bao võy cm vn, cụ lp kinh t ngoi giao ca cỏc nc ủ
quc.
+ Nm 1925: Liờn Xụ ủó thit lp quan h ngoi giao vi 20 nc.
+ Nm 1933 : ủt quan h ngoi giao vi M.
3) Trong quỏ trỡnh xõy dng ch ngha xó hi (1921 1937), Liờn Xụ ủó mt phi nhng sai
lm, thiu sút no ? Vỡ sao li cú nhng sai lm v thiu sút ủú ?
* Nhng hn ch :
- Nh nc nm ủc quyn v kinh t v hỡnh thnh ch ủ Nh nc bao cp kinh t.
- Núng vi, ch quan trong tp th hoỏ nụng nghip ủ li nhng hu qu tai hi lõu di cho nn
nụng nghip Liờn Xụ.
- Vi phm nguyờn tc dõn ch v phỏp ch xó hi ch ngha, thay vo ủú l nn sựng bỏi cỏ nhõn
v quan liờu ủc ủoỏn.
* Nguyờn nhõn ca nhng sai lm v thiu sút :
- Liờn Xụ l nc ủu tiờn xõy dng ch ngha xó hi nờn khú trỏnh khi nhng sai lm.

- Mt s nh lónh ủo ng v Nh nc Liờn Xụ cũn ch quan, giỏo ủiu cha nhn thc ủỳng
ủn, khoa hc v nguyờn lớ xõy dng ch ngha xó hi.

Chng II
CC NC T BN CH NGHA
GIA HAI CUC CHIN TRANH TH GII
(1918 - 1939)
Chuyờn ủ 3





Cõu hi 28.
ỏnh giỏ v nn ho bỡnh do Hi ngh Vộc-xai ủem li, Nguyờn soỏi Phộc-ủi-nng Phc
(Foch) nguyờn Tng t lnh quõn ủi ng minh chõu u ủó núi : õy khụng phi l ho
bỡnh. õy l mt cuc hu chin trong 20 nm. Ti sao núi nh vy ?
( thi Olympic Truyn thng 30/4 Khi 11, nm 2006)
Hng dn lm bi
- Sau khi chin tranh th gii th nht kt thỳc, ủ lp li ho bỡnh v trt t th gii mi, cỏc
nc thng trn ủó triu tp Hi ngh Vộc-xai vo ngy 18/1/1919; vi s tham d ca 27 nc, di
s ch trỡ ca M, Anh, Phỏp.
- Ti hi ngh, cỏc ho c ủó ủc kớ kt, to ra h thng Ho c Vộc-xai, trong ủú quan trng
nht l Ho c Vộc-xai ủc kớ vi c. Ngoi ra cũn cỏc ho c kớ vi o, Hung, Th Nh Kỡ
- Ho bỡnh ủc lp li, mang trong lũng nú mm mng mt cuc chin tranh mi, vỡ mõu thun
gia cỏc nc thng trn vi nhau, ni bt l mõu thun gia c vi M, Anh, Phỏp.
- Vi Ho c Vộc-xai, c phi chu tn tht rt ln : mt
1
/
8

ủt ủai, trong ủú tr Andỏt, Loren
cho Phỏp, ct ủt cho Ba Lan, B, an Mch bi thng chin phớ chin tranh nng n
- Ho c Vộc-xai ủy nc c vo cnh nụ l m ngi ta cha tng nghe, cha tng thy
(Lờnin). Cỏc th
lc quõn phit l giai cp t sn c coi Ho c Vộc-xai l mt quc s, mt ho
c Vộc-xai nhc nhó, cn phi phc thự. Mm mng mt cuc chin tranh mi vn cũn tn ti.
KHI QUT V CC NC T BN CH NGHA
GIA HAI CUC CHIN TRANH TH GII (1918 - 1939)


Chaõu Tieỏn Loọc
Ti liu bi dng HSG mụn Lch s THPT



- Trang 25
-
- Nht Bn, Italia l hai nc thng trn nhng cng bt món vi h thng Vộc-xai. Nhng tham
vng v v quyn li ca Nht Vin ụng, Trung Hoa; ca Italia a Trung Hi, bỏn ủo
Bancng khụng ủc tho món. Sau khi Trt t Oa-sinh-tn ra ủi, b sung cho h thng Vộc-xai, s
bt món ca Nht, Italia cng tng lờn.
- Hu qu ca khng hong kinh t th gii lm cho 3 nc c, Italia, Nht l nhng nc bt
món vi h thng Vộc-xai, nhanh chúng ủi vo con ủng phỏt xớt hoỏ, gõy chin tranh, chia li th
gii.
- Ngy 1/9/1939, c tn cụng Ba Lan. Ngy 3/9, Phỏp tuyờn chin vi c. Chin tranh th
gii th hai bựng n.
- Nh vy, t nm 1919 nn ho bỡnh ủc lp li, th nhng thc cht ủú l thi kỡ hu chin,
ủ ủ cỏc nc c Italia Nht chun b lc lng, ủa loi ngi vo cuc chin tranh mi.
Cõu hi 29.
Trt t th gii mi sau Chin tranh th gii th nht (1914 1918) ủó ủc thit lp nh

th no ?
( thi Hc sinh gii Quc gia Bng B, nm 1999)
Hng dn lm bi
Trt t th gii mi sau Chin tranh th gii th nht (1914 1918) l trt t ủc hỡnh thnh
sau Ho c Vộcxai Oasinhtn.
a. Hi ngh Vộc-xai.
- Sau khi chin tranh th gii th nht kt thỳc, ủ lp li ho bỡnh v trt t th gii mi, cỏc
nc thng trn ủó triu tp tp Hi ngh ho bỡnh Vộc-xai (Phỏp) vo ngy 18/1/1919; vi s
tham d ca 27 nc, di s ch trỡ ca M, Anh, Phỏp. Thc cht ca Hi ngh Vộc-xai l s phõn
chia thnh qu ca cỏc nc thng trn trong Chin tranh th gii th nht, ngoi ra Hi ngh cũn mc
ủớch khỏc, ủú l tp lc lng ủ chng li cỏch mng Nga, Hungari v nhiu nc khỏc. Hi ngh ủó
quyt ủnh cỏc vn ủ sau :
Nhanh chúng kt thỳc chin tranh chõu u, chõu Thỏi Bỡnh Dng.
Thnh lp mt trt t th gii mi sau chin tranh.
Ký Ho c vi cỏc nc bi trn.
- Ni dung ca Hi ngh Vộc-xai bao gm mt lot ho c ký vi c v ủng minh ca c,
ngh quyt thnh lp Hi Quc liờn. Ho c vi c l quan trng nht, ký vo ngy 26/8/1919, ti
Phũng Gng trong cung ủin Vộc-xai. Phỏp ủc nhn li hai vựng Andỏt, Loren v vựng than
Xar. c tha nhn Ba Lan ủc lp, tr li Ba Lan vựng ủt b Ph chim ủúng trc ủõy. Ba Lan cú
ủng ra bin Ban Tớch. c b tc b cỏc thuc ủa v bi thng 132 t Mỏc vng tin chin phớ,
lut ngha v quõn s b loi b, cm c phỏt trin tu ngm, tuu chin, xe tng v khụng quõn.
Vựng sụng Ranh v khu vc rng 50 km bờn phi sụng Ranh ủc tuyờn b l vựng phi quõn s.
- Tuy nhiờn, Ho c Vộc-xai li khụng ủng chm ủn c s trng yu ca ch ngha ủ quc
c, cụng nghip quõn s c khụng b phỏ hu m ch b hn ch. Trong khi tho lun cỏc ủiu
khon quõn s ca ho c, Tng thng M Uyn-xtn ủó tuyờn b lc lng quõn s cn thit ủ
duy trỡ trt t trong nc v ủn ỏp ch ngha Bụnsờvớch. S quõn c 100 nghỡn ủc tuyn la
da trờn c s t nguyn. Nh vt cỏc nh hoch ủnh Ho c Vộc-xai ủó to ra nhng ủiu kin
thun li ủ phc hi ch ngha quõn phit c nhm chng li Liờn Xụ v phong tro cỏch mng th
gii.
- Cú th thy, nn ho bỡnh tuy ủc lp li, th nhng mang trong lũng nú mm mng mt cuc

chin tranh mi, vỡ mõu thun gia cỏc nc thng trn vi nhau, ni bt l mõu thun gia c vi
M, Anh, Phỏp.
Nh vy, sau Ho c Vộc-xai, cỏc nc Anh Phỏp ủc quỏ nhiu quyn li. Trong khi ủú,
Ho c Vộc-xai ủy nc c vo cnh nụ l m ngi ta cha tng nghe, cha tng thy (Lờ-
nin). Cỏc th
lc quõn phit l giai cp t sn c coi Ho c Vộc-xai l mt quc s, mt ho c
Vộc-xai nhc nhó, cn phi phc thự. Do ủú, sau Ho c Vộc-xai, mõu thun ủc hỡnh thnh vi