KẾ HOẠCH BÀI DẠY STEAM TIÊU HÓA ĐỘNG VẬT SINH HỌC 11

KẾ HOẠCH BÀI HỌC/CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP:

TIÊU HĨA Ở ĐỘNG VẬT
MÔN SINH HỌC 11
* Đối tượng học tập: bành trướng, thụ động
* Phong cách học tập: cụ thể trình tự, trừu tượng trình tự
* Mơi trường học tập: lấy cộng đồng làm trọng
I. Chuẩn đầu ra
(1) Nêu được khái niệm tiêu hóa ở động vật.
(2) Mơ tả được q trình tiêu hố trong khơng bào tiêu hố ở động vật đơn bào, trong túi tiêu hố và ớng tiêu hố.
(3) So sánh được cấu tạo và chức năng của ống tiêu hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật
(4) Rèn kỹ năng quan sát phân tích tranh vẽ, kỹ năng làm việc nhóm
(5) Rèn kĩ năng so sánh, khái qt hóa, thuyết trình.
(6) Trung thực trong q trình làm dự án.
II. Nội dung kiến thức tích hợp
1


* Xác định các vấn đề cần giải quyết trong chủ đề STEAM
- Hiện nay, bên ngoài cộng đồng trẻ em khiếm thị đã có những mơ hình về hệ tiêu hóa chưa?
- Vì sao phải thực hiện những mơ hình này?
- Mơ hình này giúp ích gì cho những HS khiếm thị.
- HS có những kiến thức gì sau khi hoàn thành dự án?

* Xác định những nội dung cụ thể cần sử dụng để giải quyết vấn đề trong chủ đề STEAM
TÊN SẢN
PHẨM

KHOA HỌC (S)

CÔNG NGHỆ (T)

KĨ THUẬT (E)

NGHỆ THUẬT (A)

TỐN (M)

Chế tạo mơ hình

- Các hình thức tiêu hóa

- Báo cáo bằng ppt hoặc

- Hệ thớng ớng

- Hài hịa màu sắc, kích

- Đo kích thước

về tiêu hóa ở

ở động vật

poster, ...

dẫn, cơ quan, …

thước, bố cục mô hình

của các cơ quan,

động vật

- Sự khác nhau về cấu
tạo và chức năng của

được thực hiện

bộ phận trong hệ

bằng các vật liệu

tiêu hóa.

các cơ quan tiêu hóa ở

- Tính khoảng

các load khác nhau.

cách giữa các bộ
phận hợp lý.

2


III. Chuẩn bị
1. GV:
- Các mơ hình về hệ tiêu hóa
- Đoạn video clip, tư liệu

- Phiếu học tập
2. HS:
- Các nguyên liệu thực hiện dự án
IV. Tiến trình bài học
* Hoạt động 1: Tìm hiểu kiến thức nền và lập kế hoạch cho dự án (1 tiết)
- Mục tiêu: (1), (2), (3), (4)
- Công cụ đánh giá:

+ Phiếu học tập
+ Câu trả lời của HS
- Phương tiện dạy học:

3


+ Mơ hình hệ tiêu hóa
+ Clip, tư liệu
+ Phiếu học tập
- Phương pháp giảng dạy:

+ Dạy học theo góc

PHÂN TÍCH CÁC NỘI DUNG TÍCH HỢP
NỘI
DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

MƠI

PHONG

TRƯỜNG

CÁCH HỌC

HỌC TẬP

TẬP

1. Nêu

- Sau khi tham khảo ý kiến từ Trường Nhận biết chủ đề dự

- Lấy cộng đồng

tên dự

khiếm thị trong địa bàn quận 1. Nhận thấy án

làm trung tâm

án (5

trường có nhu cầu về các phương tiện,

phút)

dụng cụ học tập mơn Sinh học 11 cho HS
khiếm thị. Vì vậy, GV đã lên kế hoạch dự
án “Mơ hình vì cộng đồng” để chúng ta
cùng nhau học tập và hỗ trợ thêm cho HS
khó khăn hơn chúng ta..
Nêu tình h́ng có vấn đề về tận dụng rác

4

ĐỐI TƯỢNG

MƠN HỌC

HỌC SINH

TÍCH HỢP


thải nhựa làm mơ hình về các hình thức
tiêu hóa ở động vật (vừa hạn chế ô nhiễm
môi trường, vừa hỗ trợ các bạn HS trường
khiếm thị)
2.Tìm

+ Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu thế nào là tiêu

+ HS được chia - Hoạt động này

hiểu

hóa ở động vật.

thành 4 góc với dành cho nhóm

kiến
thức nền
(30
phút)

4 chủ đề nhưng HS

- Cho HS xem video clip đơn giản về q

bằng mơ hình

- Sau đó, GV đặt câu hỏi: Dựa vào video

trải nghiệm thực
HS quan sát clip và
trả lời câu hỏi

tế.
+ Trừu tượng –

- GV nhận xét, bổ sung và kết luận.

trình

tự:

HS

quan sát clip,
dựa vào những

+ Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu các hình thức

tài liệu có sẵn để

tiêu hóa ở động vật. Sự khác biệt về cấu

thấy được vấn

tạo và chức năng ống tiêu hóa ĐV ăn thịt

đề.

và ĐV ăn thực vật.

+ Cụ thể - trình

- Q trình tiêu hóa ở ĐV gồm có 3 hình

tự: HS được trải

5

các hình thức
hóa

động vật.

bằng clip và học

thể.

kiến thức về
tiêu

học tập là học

những mảnh nhỏ và được hấp thu vào cơ

hóa?”.

động

có 2 hình thức (thiếu tự tin).

trình thức ăn phức tạp bị phân giải thành

clip, các em hãy cho biết “Thế nào là tiêu

thụ

+ Khoa học:

- Hoạt động này
GV

cho

HS

bành trướng làm

ở


thức chính: tiêu hóa ở Đv chưa có cơ quan

nghiệm thực tế người điều phới.

tiêu hóa, tiêu hóa ở Đv có túi tiêu hóa, tiêu

về q trình tiêu Người điều phới

hóa ở Đv có ớng tiêu hóa.

hóa của người hỗ trợ GV chuẩn
với

- GV và một số bạn điều phối trang bị lớp

mơ

hình bị dụng cụ học

được chuẩn bị tập, và điều phới

học thành 4 góc học tập (tương ứng với 4

sẵn.

góc lớp). Mỗi góc học tập ứng với chủ đề

hoạt động học
tập của các bạn

và mỗi bạn học sinh sẽ nhận một phiếu học

cịn lại.

tập từ bạn điều phới. Sau đó lần lượt đi qua
các góc học tập và điền những nội dung

- HS thụ động sẽ

kiến thức mà mình có được vào phiếu học

là

tập. Mỗi góc học tập có thời gian tìm hiểu

tham gia hoạt

trung bình 5 phút.

động chủ yếu.

đới

tượng

Các em được

* Góc 1: Tìm hiểu về Đv chưa có cơ quan

học tập theo các

tiêu hóa

hình thức khác

- GV chuẩn bị video và tài liệu thể hiện HS cùng tham gia

nhau và nêu ý

q trình tiêu hóa ĐV chưa có cơ quan tiêu các hoạt động và

kiến, quan điểm

hóa. HS xem clip đính kèm để rút ra quá hồn

vào lúc báo cáo

trình tiêu hóa ở nhóm ĐV này.

thành

phiếu

học tập

phiếu học tập.

* Góc 2: Tìm hiểu về Đv có túi tiêu hóa
- GV chuẩn bị video và tài liệu thể hiện

6


q trình tiêu hóa ĐV chưa có cơ quan tiêu
hóa. HS xem clip đính kèm để rút ra quá
trình tiêu hóa ở nhóm ĐV này.
* Góc 3: Tìm hiểu về Đv có ống tiêu hóa
- GV chuẩn bị mơ hình làm sẵn. HS xem
và thực hành bằng cách bỏ viên bi vào mơ
hình để thấy được hệ tiêu hóa hoạt động
như thế nào và ghi nhận vào phiếu học tập.
* Góc 4: Tìm hiểu về tiêu hóa ở ĐV ăn
thịt và ĐV ăn thực vật
- GV chuẩn bị mơ hình làm sẵn. HS xem
mơ hình và thực hành bằng cách bỏ viên bi
vào mơ hình để thấy được hệ tiêu hóa hoạt
động như thế nào, điểm khác biệt giữa 2
lồi ĐV đó là gì và ghi nhận vào phiếu học
tập.
(* Ghi chú: Mơ hình được làm sẵn bởi HS
năm trước và được lưu giữ và sử dụng.)

- GV yêu cầu HS nêu ý kiến về phiếu học
tập, cùng thảo luận và nhận xét.

7


* Nhiệm vụ 3: Xây dựng nhóm và ý
tưởng thực hiện dự án
- Sau khi tìm hiểu kiến thức nền, HS chọn
vào chủ đề dự án mà mình ḿn thực hiện.
Hình thức chọn chủ đề bằng cách lấy thứ
tự bình chọn trên zalo (đảm bảo chọn
nhóm có cả HS thụ động lẫn bành trướng).
Gồm 5 nhóm (Mỗi nhóm 6 - 8 HS)

HS cùng nêu ý kiến,

- Tổ chức HS trình bày ý tưởng  thống thảo luận và nhận
nhất ý tưởng.
xét.
- Từng em trong nhóm sẽ nêu ý tưởng
(cách làm, ngun liệu, phân cơng, …) của
mình về mơ hình này vào trong giấy và
khơng ghi tên.
- Nhóm sẽ gom các phiếu ý tưởng của các
thành viên rồi cùng thảo luận (kèm Thumb
– up) để đưa ra ý tưởng tốt nhất.

- HS chọn nhóm.

HS bành trướng

- GV gợi ý HS bằng các câu hỏi định

và HS thụ động

8


hướng:
3.Xây

+ Nguyên liệu rác thải nhựa chúng ta sẽ

dựng ý

lấy ở những nguồn nào?

tưởng

đều được đưa ra
ý tưởng bằng
cách ghi giấy
- HS trình bày ý

tạo

sự

cơng

+ Ngun liệu đó sẽ làm sạch như thế nào tưởng

bằng,

để an toàn chế tạo và sử dụng sản phẩm?

động không bị

án (10

+ Để làm được mơ hình với chủ đề được

lấn át bởi HS

phút)

giao, các bạn cần những kiến thức gì?

bành trướng và

thực
hiện dự

kèm

+ Sau khi làm xong, chúng ta sẽ đánh giá

Thumb-up

sản phẩm như thế nào?
+ Các bạn học được gì từ dự án mình đã
làm?
….
- Từ đó GV gợi ý cho HS những nhiệm vụ
cần thực hiện.

4. Lên
kế
hoạch
thực

- GV xây dựng các phiếu đánh giá, các tiêu - Thảo luận và lên kế
chí đánh giá của sản phẩm tạo ra và sự hoạch

thực

hiện

hoạt động của các thành viên, của các nhiệm vụ
nhóm.

HS

+ Thiết kế mơ hình

9

thụ

thêm


* Nhiệm vụ 4: Lập kế hoạch thực hiện hệ tiêu hóa.
nhiệm vụ (nhiệm vụ; người thực hiện; thời
lượng; phương pháp, phương tiện; Sản
hiện dự
án (10
phút)

phẩm) theo mẫu bảng phụ lục
* Nhiệm vụ 5: Hoàn thành và đánh giá sản
phẩm

+ Chế tạo mơ hình
hệ tiêu hóa.
+ Lên phương án
trình bày bằng poster
/ powerpoint.

* Nhiệm vụ 6: Hiệu chỉnh và gửi tặng
Trường khiếm thị và nhận phản hồi.

* Hoạt động 2: Thực hiện kế hoạch dự án và xây dựng sản phẩm (1 tuần - hoạt động vào thời gian ngoài giờ lên lớp)
- Mục tiêu: (4), (5), (6)
- Công cụ đánh giá:

+ Sản phẩm
+ Phiếu đánh giá
- Phương tiện dạy học:

+ Các nguyên liệu làm dự án
- Phương pháp giảng dạy:

+ Dạy học dự án

10


PHÂN TÍCH CÁC NỘI DUNG TÍCH HỢP
MƠI

NỘI

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

DUNG

TRƯỜN
G HỌC

PHONG
CÁCH HỌC

hiện dự
án

(1) Thu gom nguyên liệu:

Lấy

đồng

+ Nguyên liệu được thu gom từ trường;

TƯỢNG

MƠN HỌC

HỌC

TÍCH HỢP

TẬP

TẬP
Thực

ĐỐI

SINH

cộng Cụ thể - trình - Cả HS - Kĩ thuật:
làm tự: Các em HS bành

trung tâm

Hệ thống ống

tự trải nghiệm, trướng và dẫn, cơ quan,

+ Trường đã chuẩn bị sẵn 2 thùng rác: vô cơ và hữu cơ.

thực hiện mô thụ

+ HS sử dụng nguồn rác vô cơ vào cuối buổi học và tái sử dụng bằng cách rửa

hình

động … được thiết

đều tham kế bằng các

sạch bằng xà phịng, phơi khơ dưới nắng gắt (có thể làm nhiều lần) để đảm bảo

gia vào dự vật liệu

có thể sử dụng làm mơ hình.

án

(2) Thực hiện bản thiết kế mơ hình hệ tiêu hóa ở các lồi động vật

-

- Xác định đới tượng làm mơ hình: ĐV chưa có cơ quan tiêu hóa, ĐV có túi
tiêu hóa, ĐV có ớng tiêu hóa, tiêu hóa ở ĐV ăn thịt và ăn thực vật

- Nghệ thuật:
Cả

2 Hài hịa màu

nhóm HS sắc,

cùng tham thước, bớ cục
gia vì hoạt mơ hình

- Tính tốn tỉ lệ giữa các phần, các thùng và các chi tiết … phải đảm bảo các

động này

mơ hình đúng lý thuyết và hoạt động bình thường.

vừa

giúp

- Thiết kế hệ thống cho thức ăn vào hệ tiêu hóa và đảm bảo chạy bình thường

Hs

thụ

đúng trình tự.

động tự tin

11

kích

- Toán: Đo
kích thước của
các cơ quan,


(3) Các bước chế tạo mơ hình hệ tiêu hóa

hơn

và

- Nguyên liệu: ống hút, thùng nhựa, chai nhựa, hộp, ống nhựa PVC hoặc keo

giúp

HS

dán ống nước, mô tơ, súng bắn keo và keo nến, ống hút, …

bành

- Lắp ráp mô hình:

trướng thể

+ Kích thước: Mơ hình có kích thước xấp xỉ 60 cm về chiều dài, chiều rộng
(chênh lệch 5 – 10 cm)

hiện

khả

năng

của

mình.

+ Thực hiện từng cơ quan, bào quan: cắt, tạo hình, tơ màu
+ Lắp ráp các cơ quan đó thành mơ hình hồn chỉnh.
+ Lắp hệ thớng thức ăn chạy tự động
(4) Hoàn thành báo cáo để chuẩn bị trình bày sản phẩm
- HS hồn thiện sản phẩm.
- Viết báo cáo trình bày về sản phẩm: vật liệu, cách làm, kiến thức bài học,
cách vận hành sản phẩm, tính ứng dụng của sản phẩm.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS trong q trình hồn thiện sản phẩm và chuẩn bị
báo cáo.

* Hoạt động 3: Báo cáo kết quả (1 tiết)

12

bộ phận trong
hệ
tính

tiêu

hóa,

khoảng

cách giữa các
bộ phận hợp
lý.


- Mục tiêu: (5)
- Công cụ đánh giá:

+ Sản phẩm: mơ hình, bài thuyết trình
- Phương tiện dạy học:

+ máy chiếu, SGK,…
- Phương pháp giảng dạy:

+ Thuyết trình
PHÂN TÍCH CÁC NỘI DUNG TÍCH HỢP
NỘI
DUNG

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

- Tổ chức cho 4 nhóm báo cáo kết quả - Các nhóm báo cáo bản thiết kế và

Báo cáo và phản hồi.
kết quả

(30 - 40
phút)
Đánh
giá (5 -

kết quả dự án

MÔI

PHONG

TRƯỜNG

CÁCH

HỌC TẬP

HỌC TẬP
Cụ thể - trình
tự

ĐỐI

MƠN

TƯỢNG

HỌC

HỌC

TÍCH

SINH

HỢP

- HS

thụ Cơng nghệ

động

- Gợi ý các nhóm nhận xét, bổ sung - Trình chiếu Powerpoint.

- Cụ thể: các

cho các nhóm khác

- Các nhóm tham gia phản hồi về phần

em được báo

trình bày và mơ hình của nhóm bạn

cáo cách lên

sẽ thơng

báo

cáo HS

kết

quả word,

mơ hình.

HS sử dụng PHT để đánh giá nhóm HS đánh giá

kế hoạch dự - Đới tượng

khác và đánh giá cá nhân

án,

những HS

nhóm

bước làm sản hướng tới là

10
13

tin:
dùng

powerpoint,

... để thuyết
trình về sản
phẩm


phút)
Chỉnh

- GV và HS cùng bàn bạc phương án - HS các nhóm chỉnh sửa mơ hình

sửa

chỉnh sửa sản phẩm hồn thiện và nộp nhóm mình với sự nhận xét của GV và

(nếu có) lại đúng hạn.

nhóm HS khác.
- HS chỉnh sửa sản phẩm và nộp lại
đúng hạn.

phẩm, … Các nhóm

Hs

em được tận thụ động và
tay làm.
- Trình tự:

bành
trướng.

các em được - Để giúp
làm việc theo HS
thứ

thụ

tự báo động tự tin

cáo, nhận xét hơn
các

nhóm, để xuất cho

hiệu chỉnh và thụ
nộp lại.

nhóm
động

báo cáo.
- HS cầu
tồn

báo

cáo

sẽ

khơng biết
điểm dừng
về

thời

gian.
- HS bành
trướng

14


nhận xét,
bổ sung

* Hoạt động 4: Đưa sản phẩm đến trường khiếm thị
PHÂN TÍCH CÁC NỘI DUNG TÍCH HỢP
NỘI
DUNG

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

MÔI TRƯỜNG
HỌC TẬP

- GV và HS trao sản phẩm hoàn thiện cho trường khiếm thị.
- GV và HS nhận phản hồi về sản phẩm của trường sau 1 tuần sử

Trao

tặng và
nhận
phản hồi
về sản

PHONG

ĐỐI

CÁCH HỌC

TƯỢNG

TẬP

HỌC SINH

Lấy cộng đồng làm

Cụ thể - trình

trung tâm.

tự

dụng. Nếu có sai sót cần chỉnh sửa GV và HS cùng lên phương

Các em đưa

án chỉnh sửa phù hợp.

các sản phẩm
chính tay mình

- HS nêu những gì mình học được từ hoạt động dự án này.

làm ra đến với

- Khi có điều kiện hơn về thời gian, HS có ḿn nhân rộng dự án
này để làm cho nhiều trường khiếm thị khác hay không?

cộng đồng và
nhận phản hồi
sau 1 tuần sử

phẩm

dụng → chỉnh
sửa sản phẩm
và gửi lại cộng
đồng.

15

MƠN HỌC
TÍCH HỢP


V. Phụ lục (có rubric đánh giá)

16


Phiếu đánh giá số 1.
BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ BẢN THIẾT KẾ SẢN PHẨM
Tiêu chí
Bản vẽ

Tiêu chí

Điểm tối đa

Thiết kế kiểu dáng rõ ràng, sáng tạo, khả thi.

30

Thiết kế đạt ⅔ ý trên

20

Thiết kế đạt ⅓ ý trên

10

Trình bày

Trình bày súc tích, rõ ràng, logic cơ sở thiết kế mô

30

mẫu thiết kế

hình
Trình bày đạt ⅔ ý trên

20

Trình bày đạt ⅓ ý trên

10

Cách hoạt

Giải thích rõ ràng cách hoạt động

20

động

Có giải thích nhưng chưa rõ ràng

10

Trả lời câu hỏi Trả lời tốt câu hỏi

Điểm đạt được

20

Trả lời sai 50% số câu hỏi

10

Tổng điểm

Phiếu đánh giá số 2.
BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM MƠ HÌNH HỆ TIÊU HĨA Ở ĐỘNG VẬT
17


Tiêu chí

Tốt

Đạt

Chưa đạt

Điểm
đạt
được

Hình thức (40
điểm)

Cấu trúc mơ hình

Cấu trúc mơ

hợp lý, kích

hình hợp lí,

thước đúng

kích thích

chuẩn, có thẩm

chưa chuẩn,

mĩ

có thẩm mĩ

Cấu trúc mơ
hình chưa hợp
lí, kích thước
khơng chuẩn,
khơng có
thẩm mĩ (10

(40 điểm)

(20 điểm)

Vận hành (40

Hệ thống

điểm)

hoạt động
Hệ thống vận

được tuy

hành tớt (40

nhiên thỉnh

điểm)

thoảng có

điểm)
Hệ thớng
khơng vận
hành được
hoặc vận hành
kém.

gặp vấn đề.
(20 điểm)

(10 điểm)

Tính sáng tạo

Sản phẩm sáng

Sản phẩm thể Sản phẩm cịn

(20 điểm)

tạo, sử dụng linh

hiện được sự

khn mẫu,

hoạt, dễ dàng

sáng tạo

chưa linh

thao tác (20

nhưng chưa
18

Đánh giá nhóm


linh hoạt. (10

điểm)

điểm)

hoạt. (5 điểm)

Tổng

* Điểm đánh giá sản phẩm trên 90 điểm được trao tặng cộng đồng.

Phiếu đánh giá số 3.
BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ Q TRÌNH THAM GIA DỰ ÁN
Nội dung đánh giá

HS tự đánh giá

19

Nhóm đánh giá


Ln ln
Hồn thành cơng việc của

Thường xun

nhóm giao đúng thời hạn

Thỉnh thoảng
Khơng bao giờ
Ln ln

Hồn thành cơng việc của

Thường xun

nhóm giao có chất lượng

Thỉnh thoảng
Khơng bao giờ
Ln ln

Có ý tưởng mới hay sáng

Thường xun

tạo đóng góp cho nhóm

Thỉnh thoảng
Khơng bao giờ
Nhóm trưởng

Vai trị trong nhóm

Thư kí
Thành viên

20