Một số giải pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông huyện yên mô, tỉnh ninh bình
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.21 MB, 137 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
PHẠM ĐÌNH HIỆU
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỔ
CHUN MƠN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG
HUYỆN N MƠ, TỈNH NINH BÌNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGHỆ AN - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
PHẠM ĐÌNH HIỆU
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỔ
CHUN MƠN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG
HUYỆN N MƠ, TỈNH NINH BÌNH
Chun ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS NGUYỄN NGỌC HỢI
NGHỆ AN - 2017
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ này, tác giả đã nhận được rất nhiều sự
giúp đỡ của các tập thể và cá nhân
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới BGH, Phòng đào tạo sau
đại học, Khoa quản lý giáo dục, các thầy giáo, cô giáo là giảng viên trường Đại
học Vinh đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho
tác giả trong thời gian học tập, nghiên cứu, tiến hành làm luận văn.
Đặc biệt, tác giả xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Nguyễn Ngọc Hợi - đã
trực tiếp hướng dẫn làm luận văn đã tận tình, chu đáo giúp đỡ, chỉ bảo tác giả
trong quá trình xây dựng đề cương cũng như hồn thành luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình, Phịng
GD & ĐT huyện n Mơ, cán bộ quản lí và giáo viên 3 trường THPT Yên Mô A,
THPT Yên Mô B, THPT Tạ Uyên và bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã tận tình
giúp đỡ tác giả trong q trình học tập và hồn thành luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện, song luận văn khó tránh
khỏi những thiếu sót. Tác giả kính mong nhận được ý kiến đóng góp, chỉ dẫn
của các thầy cơ giáo và bạn bè, đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, tháng 8 năm 2017
Tác giả
Phạm Đình Hiệu
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tơi là Phạm Đình Hiệu là học viên lớp cao học K23B QLGD - trường
Đại học Vinh
Tôi xin cam đoan đây những gì mà tơi trình bày trong luận văn là do sự
tìm hiểu và nghiên cứu của bản thân trong suốt q trình học tập và cơng tác.
Mọi kết quả nghiên cứu cũng như ý tưởng của các tác giả khác nếu có đều được
trích dẫn nguồn gốc cụ thể.
Luận văn này cho đến nay chưa được bảo vệ tại bất kỳ một hội đồng bảo
vệ luận văn thạc sĩ nào và chưa được công bố trên bất kỳ một phương tiện thơng
tin nào.
Tác giả
Phạm Đình Hiệu
iii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... 0
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................. vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ............................................................ viii
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu............................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học ....................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 2
6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 3
7. Đóng góp của luận văn .................................................................................. 3
8. Cấu trúc luận văn ........................................................................................... 4
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỔ
CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ....................... 5
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu.......................................................................... 5
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài .............................................................. 5
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước .............................................................. 8
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................... 11
1.2.1. Hoạt động và hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông .... 11
1.2.2. Quản lý và quản lí hoạt động tổ chun mơn trường trung học
phổ thông ........................................................................................... 15
1.2.3. Giải pháp và giải pháp quản lí hoạt động tổ chun mơn trường
trung học phổ thông ........................................................................... 20
1.3. Khái quát về hoạt động tổ chun mơn trường trung học phổ thơng....... 21
1.3.1. Mục đích, yêu cầu của hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học phổ thông .................................................................................... 21
iv
1.3.2. Nội dung hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông ... 222
1.3.3. Cách thức hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông.... 22
1.3.4. Đánh giá kết quả hoạt động tổ chuyên môn trường trung học
phổ thơng .......................................................................................... 23
1.4. Một số vấn đề về quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường trung học
phổ thông ......................................................................................................... 23
1.4.1. Sự cần thiết phải quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học phổ thông .................................................................................... 23
1.4.2. Nội dung quản lí hoạt động tổ chun mơn trường trung học
phổ thơng .......................................................................................... 25
1.4.3. Chủ thể quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông . 266
1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động tổ chuyên môn
trường trung học phổ thông ............................................................... 28
Kết luận chương 1 ........................................................................................... 34
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG
TỔ CHUN MƠN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG HUYỆN
N MƠ, TỈNH NINH BÌNH ............................................................................. 35
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục của
huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình ....................................................................... 35
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................. 35
2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội .................................................................. 36
2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục ............................................................ 40
2.1.4. Khái quát tình hình phát triển các trường THPT trên địa bàn
Huyện Yên Mô - Tỉnh Ninh Bình ..................................................... 43
2.2. Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông
huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình ....................................................................... 48
2.2.1. Thực trạng nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên các
trường Trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình về
vai trị của tổ chuyên môn ở trường THPT ....................................... 48
v
2.2.2. Thực trạng thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn các
trường Trung học phổ thông huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình .......... 50
2.3. Thực trạng các giải pháp quản lí hoạt động tổ chun mơn trường
trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình...................................... 52
2.3.1. Thực trạng nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên các
trường Trung học phổ thông huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình về sự
cần thiết phải quản lí hoạt động tổ chuyên môn trong trường THPT. .... 52
2.3.2. Thực trạng quản lí việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ
chuyên môn trong trường THPT ....................................................... 54
2.3.3. Thực trạng quản lí việc tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động
của tổ chuyên môn trong trường THPT ............................................ 57
2.3.4. Thực trạng quản lí cơng tác bồi dưỡng chun mơn - nghiệp vụ
cho các thành viên của tổ chuyên môn trong trường THPT ............. 61
2.3.5. Thực trạng quản lí việc đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ
chuyên môn trong trường THPT ....................................................... 65
2.3.6. Thực trạng quản lí cơng tác thi đua, khen thưởng và kỷ luật các
thành viên của tổ chuyên môn trong trường THPT .......................... 71
2.4. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trường
trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình...................................... 74
2.4.1. Ưu điểm và nguyên nhân của ưu điểm.............................................. 74
2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại. ....................... 77
Kết luận chương 2 ........................................................................................... 79
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUN
MƠN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG HUYỆN N MƠ, TỈNH
NINH BÌNH ......................................................................................................... 80
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp ............................................................. 80
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .................................................... 80
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.................................................... 80
vi
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .................................................... 81
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ....................................................... 81
3.2. Một số giải pháp quản lí hoạt động tổ chun mơn trường trung học
phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình ...................................................... 82
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lí về tầm
quan trọng của quản lí hoạt động tổ chun mơn trường trung
học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình ................................. 82
3.2.2. Xây dựng kế hoạch quản lí hoạt động tổ chun mơn trường
trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình ....................... 84
3.2.3. Tổ chức, chỉ đạo quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học phổ thông huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình ................................. 89
3.2.4. Tăng cường cơng tác kiểm tra, đánh giá quản lí hoạt động tổ
chun mơn trường trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh
Ninh Bình .......................................................................................... 94
3.2.5. Đảm bảo các điều kiện cho quản lí hiệu quả hoạt động tổ chuyên
môn trường trung học phổ thông huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình ... 97
3.3. Thăm dị sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp ......................... 101
3.3.1. Mục đích .......................................................................................... 101
3.3.2. Đối tượng thăm dị........................................................................... 101
3.3.3. Phương pháp thu tập thông tin ........................................................ 101
3.3.4. Tiến hành thăm dò ý kiến ................................................................ 101
3.3.5. Xử lý và phân tích thơng tin ............................................................ 104
Kết luận chương 3 ......................................................................................... 106
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 108
1. Kết luận...................................................................................................... 108
2. Kiến nghị ................................................................................................... 110
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 112
PHỤ LỤC NGHIÊN CỨU
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BGH
BGH
CBQL
CBQL
CNTT
CNTT
CNXH
CNXH
CSVC
CSVC
CTGDPT
CTGDPT
DH
Dạy học
GD
Giáo dục
GD&ĐT
Giáo dục & Đào tạo
GV
Giáo viên
HĐ
Hoạt động
HĐDH
Hoạt động dạy học
HS
Học sinh
HT
Hiệu trưởng
KH
Kế hoạch
PPDH
Phương pháp dạy học
QĐ
Quyết định
QL
Quản lý
QLGD
Quản lý giáo dục
SGK
Sách giáo khoa
TBDH
Thiết bị dạy học
TCM
Tổ chuyên môn
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
TTCM
Tổ trưởng chuyên môn
TTGDTX
Trung tâm Giáo dục thường xuyên
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Trang
Bảng:
Bảng 2.1.
Hiện trạng giáo dục huyện Yên Mô ............................................... 41
Bảng 2.2.
Đội ngũ CBQL, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên ..................... 44
Bảng 2.3.
Quy mô trường, lớp ........................................................................ 46
Bảng 2.4.
Chất lượng giáo dục........................................................................ 46
Bảng 2.5.
CSVC các nhà trường ..................................................................... 47
Bảng 2.6.
Mức độ nhận thức về vai trị của tổ chun mơn ........................... 48
Bảng 2.7.
Mức độ thực hiện các hoạt động của TCM .................................... 50
Bảng 2.8.
Mức độ nhận thức các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn .. 53
Bảng 2.9.
Quản lý xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn .................. 55
Bảng 2.10. Quản lý sinh hoạt tổ/ nhóm chun mơn ........................................ 58
Bảng 2.11. Quản lý công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ ..................... 62
Bảng 2.12. Xếp loại phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống ĐNGV ................. 66
Bảng 2.13. Xếp loại chuyên môn-nghiệp vụ đội ngũ giáo viên ....................... 66
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát năng lực giáo viên THPT huyện Yên Mô. ......... 67
Bảng 2.15. Kết quả khảo sát năng lực giáo viên THPT huyện Yên Mô. ......... 67
Bảng 2.16. Kết quả khảo sát phẩm chất giáo viên THPT huyện Yên Mô ........ 69
Bảng 2.17. Kết quả khảo sát phẩm chất giáo viên THPT huyện Yên Mô ........ 69
Bảng 2.18. Quản lý công tác thi đua khen thưởng của tổ chuyên môn ............ 71
Bảng 3.1.
Sự cần thiết của các giải pháp đề xuất.......................................... 102
Bảng 3.2.
Tính khả thi của các giải pháp đề xuất ......................................... 103
Bảng 3.3.
Tương quan giữa sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp
quản lý .......................................................................................... 104
Biểu đồ:
Biểu đồ 2.1. Mức độ nhận thức về vai trị của tổ chun mơn......................... 49
Biểu đồ 2.2. Mức độ thực hiện hoạt động của TCM ........................................ 52
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
ix
Biểu đồ 2.3. Mức độ nhận thức các biện pháp quản lý hoạt động tổ
chuyên môn ................................................................................. 54
Biểu đồ 2.4. Quản lý xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn................ 57
Biểu đồ 2.5. Quản lý công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ .................. 65
Biểu đồ 2.6. Kết quả khảo sát năng lực giáo viên THPT huyện Yên Mô ........ 68
Biểu đồ 2.7. Kết quả đánh giá phẩm chất giáo viên THPT huyện Yên Mô ..... 70
Biểu đồ 2.8. Quản lý công tác thi đua khen thưởng của tổ chuyên môn.......... 74
Biểu đồ 3.1. Tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các
giải pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn .............................. 105
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
- Lý do về mặt lý luận: Để quản lý hoạt động tổ chuyên môn của các
trường trường trung học phổ thông sao cho có hiệu quả thiết thực nhằm từng
bước nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập trong các trường là vấn đề quan
trọng và cần thiết trong giai đoạn toàn ngành giáo dục đang thực hiện đổi mới
nội dung CTGDPT, sách giáo khoa mới và đổi mới phương pháp giảng dạy hiện
nay nhằm phát huy năng lực chủ động sáng tạo trong học tập của học sinh.
- Lý do về mặt thực tiễn: Hoạt động tổ chuyên môn ở trường trung học là
một yêu cầu bắt buộc và hết sức cần thiết, là một qui định trong điều lệ trường
trung học do Bộ GD&ĐT ban hành, cũng như sự chỉ đạo của Sở Giáo dục.Quản
lý hoạt động này còn nhằm quản lý giáo viên nhất là về chuyên môn nghiệp vụ,
thực hiện kế hoạch giảng dạy, năng lực sư phạm của giáo viên trong phạm vi từng
tổ chuyên mơn. Cũng từ đây, nó sẽ phản ánh được các mặt hoạt động chuyên môn
của nhà trường, về chất lượng giáo dục và các mặt hoạt động khác. Nâng cao chất
lượng hoạt động tổ chuyên môn trong các trường sẽ phát huy tinh thần nổ lực
sáng tạo của giáo viên trong tập thể sư phạm, tính đồn kết nội bộ, năng lực điều
hành hoạt động của tổ trưởng tổ chuyên môn cũng được phát huy, đồng thời tạo
một động lực thôi thúc giáo viên trong các tổ chuyên môn phát huy nhiều sáng
kiến, kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực giảng dạy và giáo dục. Mặt khác, tổ
chun mơn có vai trị quan trọng trong việc góp phần bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên tại chỗ thông qua hoạt động dự giờ, trao đổi rút kinh nghiệm các tiết dạy,
sinh hoạt chuyên đề, thao giảng, hội giảng để nâng cao chất lượng dạy và học của
trường. Tuy nhiên, vấn đề quản lý hoạt động tổ chuyên môn của Trường Trung
học phổ thơng tỉnh Ninh Bình sao cho có hiệu quả thiết thực để từng bước nâng
cao chất lượng giảng dạy và giáo dục trong các nhà trường trung học chưa được
các cấp quản lý của ngành giáo dục tổng kết. Tổ trưởng tổ chuyên môn cũng chưa
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
2
được đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản lý tổ chun mơn một cách có hệ thống, vì
vậy trong những năm học trước đây hoạt động của các tổ chuyên môn của các
trường trung học chưa được đồng bộ, các nội dung hoạt động của các tổ chuyên
môn chưa đi vào chiều sâu, còn hạn chế trên nhiều lĩnh vực, trong đó có việc thực
hiện chương trình kế hoạch giảng dạy, bàn bạc thảo luận về đổi mới nội dung
CTGDPT, sách giáo khoa mới, soạn giảng, đổi mới phương pháp dạy học, phát
huy sáng kiến kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục của từng thành viên trong
tổ chun mơn. Hoạt động tổ chun mơn có nề nếp và có chất lượng sẽ giúp hiệu
trưởng nhà trường lập lại trật tự, kỹ cương nề nếp trong lĩnh vực giảng dạy-giáo
dục và nâng cao hiệu quả quản lý, phát triển giáo dục phù hợp với đường lối chủ
trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước. Trên quan điểm đó,
chúng tơi chọn đề tài “Một số giải pháp quản lí hoạt động tổ chun mơn
trường trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình” cho luận văn của
mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp quản
lí hoạt động tổ chun mơn trường trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh
Ninh Bình.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Vấn đề quản lí hoạt động tổ chun mơn
trường trung học phổ thông hiện nay.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp quản lí hoạt động tổ chun
mơn trường trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình.
4. Giả thuyết khoa học
Có thể nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học phổ thông huyện Yên Mơ, tỉnh Ninh Bình, nếu đề xuất và thực hiện được
một số giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khả thi.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
3
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề quản lí hoạt động tổ chun mơn
trường trung học phổ thông hiện nay.
5.2. Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của vấn đề quản lí hoạt động tổ chun
mơn trường trung học phổ thông huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình.
5.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quản lí hoạt động tổ chun
mơn trường trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng
cơ sở lý luận của đề tài. Thuộc nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận có các
phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp phân tích- tổng hợp tài liệu;
- Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây
dựng cơ sở thực tiễn của đề tài. Thuộc nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
có các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia;
- Phương pháp khảo sát, thử nghiệm.
6.3. Phương pháp thống kê tốn học
7. Đóng góp của luận văn
7.1. Về mặt lý luận: Góp phần hồn thiện cơ sở lý luận của vấn đề quản lí
hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông.
7.2. Về mặt thực tiễn: Đưa ra các dẫn liệu về thực trạng của vấn đề quản
lí hoạt động tổ chun mơn trường trung học phổ thông huyện Yên Mô, tỉnh
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
4
Ninh Bình, từ đó đề xuất một số giải pháp quản lí hoạt động tổ chun mơn
trường trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung luận văn trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề quản lí hoạt động tổ chun mơn
trường Trung học phổ thông.
Chương 2: Cơ sở thực tiễn của vấn đề quản lí hoạt động tổ chun mơn
trường Trung học phổ thơng huyện n Mơ, tỉnh Ninh Bình.
Chương 3. Một số giải pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường
Trung học phổ thông huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG
TỔ CHUN MƠN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Các nghiên cứu quản lý giáo dục Xơ Viết đã cho rằng: “ Kết quả tồn bộ
hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp
lý công tác hoạt động của đội ngũ giáo viên” với kinh nghiệm 26 năm làm hiệu
trưởng VA.Xukhomlinki (VA.Xukhomilinki - Một số kinh nghiệm lãnh đạo của
hiệu trưởng THPT) đã tổng kết được những thành cơng cũng như thất bại của
mình. Cùng với nhiều tác giả khác ông đã đưa ra một số biện pháp quản lý của
trường THPT như sau: Việc phân công công việc hợp lý qua các thành viên
trong BGH, hiệu trưởng và phó hiệu trưởng phụ trách chun mơn.
Các tác giả nhấn mạnh đến sự phối hợp chặt chẽ, sự thống nhất quản lý
giữa hiệu trưởng và phó hiệu trưởng để đạt mục tiêu đề ra. Các tác giả đều
khẳng định vai trị lãnh đạo tồn diện của hiệu trưởng. Tuy nhiên, trong thực tế
cùng tham gia quản lý nhà trường với hiệu trưởng cịn có vai trị của phó hiệu
trưởng phụ trách hoạt động chuyên môn. Tất nhiên công việc của hiệu trưởng,
và phó hiệu trưởng đều nhằm tiến tới mục tiêu chung của nhà trường nhưng làm
thế nào để cơng việc của hiệu trưởng và phó hiệu trưởng đạt được kết quả cao
nhất tránh “dẫm chân” lên nhau, tránh bị “lấn sân” của nhau. Làm được như vậy
là đã huy động tốt nhất sức mạnh của tập thể giáo viên. Vì vậy V.A.Xukhom
linki cũng như nhiều tác giả đã chú trọng đến sự phân công hợp lý giữa Hiệu
trưởng và các phó hiệu trưởng, ở đây được hiểu theo nghĩa: Hiệu trưởng là
người lãnh đạo tập thể sư phạm của nhà trường chịu trách nhiệm về các vấn đề
chung, song không xa rời công tác giảng dạy. Bằng việc hiệu trưởng có thể trực
tiếp quản lý một cơng tác chun mơn cụ thể nào đó và am hiểu công tác dạy
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
6
môn học chuyên ngành thuộc lĩnh vực chuyên mơn của mình. Phó hiệu trưởng
cùng với hiệu trưởng đề ra kế hoạch công tác dạy học tối ưu nhất trong điều kiện
cụ thể của nhà trường và là người tổ chức thực hiện kế hoạch này.
Khi đã cùng nhau bàn bạc thống nhất và đề ra kế hoạch, nghĩa là hiệu
trưởng và phó hiệu trưởng đã có sự thống nhất và phối hợp chặt chẽ với nhau.
Đây cũng chính là một mặt của sự phân công hợp lý, không phải dẫm chân lên
nhau mà hơn thế là “thống nhất với nhau”. Bởi vậy các tác giả rất coi trọng sự
thỏa thuận giữa hiệu trưởng và phó hiệu trưởng về những thành công hay thất
bại trong công tác quản lý của nhà trường, cùng tìm ra biện pháp quản lý nhà
trường để đạt hiệu quả cao như xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, tổ
chức các hoạt động giáo dục của nhà trường.
Trong những trang viết của mình,V.A.Xukhomlinki cũng như các tác giả
V.PXtrezicodin, Gigoocscaia, Zakhonôp... đều cho rằng một trong những chức
năng của hiệu trưởng nhà trường là phải xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên, phát huy được tính chủ động, sáng tạo trong lao động và tạo ra khả năng
ngày càng hồn thiện vì tay nghề sư phạm của mình. Muốn xây dựng đội ngũ
giáo viên có trình độ chun mơn, tâm huyết với nghề, người hiệu trưởng phải
có quyền lựa chọn đội ngũ giáo viên cho trường mình, đó là những người u
trẻ, phải biết giao tiếp với trẻ, nắm vững chuyên môn giảng dạy, nắm vững các
khoa học có liên quan các mơn trong nhà trường, vận dụng linh hoạt lý luận dạy
học, lý luận giao tiếp, tâm lý học...
Hiệu trưởng phải biết đề ra u cầu nâng cao trình độ chun mơn của
từng giáo viên trong trường, từ đó có nội dung, hình thức tổ chức bồi dưỡng cho
phù hợp. Những biện pháp bồi dưỡng có hiệu quả được các tác giả đề cập đến là
tổ chức cho giáo viên học tập có hệ thống về triết học, kinh tế chính trị học, với
các hình thức phong phú và hấp dẫn, trao đổi thông tin, triển lãm khoa học, giao
lưu với giáo viên dạy giỏi... nhằm mục đích: Nâng cao nhận thức của giáo viên
về chủ nghĩa Mác - Lê nin, nâng cao trình độ về bộ mơn mình dạy, đồng thời
cũng hồn thiện tay nghề sư phạm của mình.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
7
Một trong những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy
mà các nhà nghiên cứu quan tâm chính là tổ chức hội thảo khoa học. Bởi vì hội
thảo khoa học là biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng dạy học của giáo
viên vì “ Giáo viên càng hiểu biết nhiều thì giáo viên mới vạch ra trước học sinh
những triển vọng của khoa học thường xuyên hơn, càng làm cho học sinh hiểu
kỹ, tính ham hiểu biết của học sinh bộc lộ ra nhiều hơn, ở các em sẽ nảy sinh ra
nhiều câu hỏi, nhiều thắc mắc hơn, những câu hỏi các em đặt ra sẽ thơng minh
hơn, thú vị hơn và khó khăn hơn”. Tuy nhiên, để hoạt động này đạt hiệu quả
cao, nội dung các cuộc hội thảo khoa học được chuẩn bị kỹ và có tác dụng thiết
thực đến việc dạy học, tổ chức hội thảo sinh động thu hút được nhiều giáo viên
tham gia thảo luận, trao đổi, vấn đề đưa ra thảo luận phải mang tính thực tiễn
cao, phải là vấn đề được nhiều giáo viên quan tâm và có tác dụng thiết thực đối
với việc dạy học. Qua các buổi hội thảo hiệu trưởng hiểu thêm được các quan
điểm của giáo viên về việc dạy học. Bản thân giáo viên cũng nắm vững hơn, sâu
hơn về khoa học cơ bản, về các vấn đề còn mơ hồ và họ sẽ mở rộng hơn về tầm
nhìn, tầm hiểu biết vận dụng vào trong giảng dạy và từ đó nâng cao được chất
lượng dạy học.
V.A.Xukhomlinki và Xvecxlenrơ nhấn mạnh tầm quan trọng của biện
pháp dự giờ, phân tích bài học. Xvecxlenrơ cho rằng việc dự giờ và phân tích
bài học là địn bẩy quan trọng nhất trong cơng tác quản lý q trình dạy học của
giáo viên.
Việc phân tích bài học trước hết phải nêu cho giáo viên biết cách khắc
phục thiếu sót, phát huy các mặt mạnh để nâng cao chất lượng bài giảng. Tác giả
đã đề ra các u cầu và quy trình phân tích một giờ dạy để giúp cho hiệu trưởng
thực hiện có hiệu quả biện pháp quản lý này. Tác giả V.AXukhomlinki đã nêu
lên rất cụ thể cách tiến hành dự giờ và phân tích sư phạm của sách giáo khoa,
nội dung dạy trong chương trình. Tiếp theo là giáo viên và hiệu trưởng dự giờ
lẫn nhau và cùng nhau dự giờ giáo viên giỏi, cứ như vậy giáo viên đã được hiệu
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
8
trưởng dạy cho rất nhiều về phương pháp dạy học, về cách thức tổ chức dạy học
để nâng cao trình độ học vấn của học sinh.
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước
Việt Nam là một nước có truyền thống tôn sư trọng đạo, ngay từ thế kỷ XI
chúng ta đã xây dựng Văn Miếu Quốc Tử Giám, nơi đây được coi là trường đại
học đầu tiên của Việt Nam với những văn bia ghi danh các tiến sĩ, trên tấm bia
ghi lời tựa cho 82 văn bia tác giả Thân Nhân Trung khẳng định: “Hiền tài là
nguyên khí của quốc gia, ngun khí thịnh thì thế nước mạnh rồi lên cao,
ngun khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp”. Sinh thời Bác Hồ kính yêu của
chúng ta cũng rất quan tâm đến giáo dục, Người khẳng định: “Một dân tộc dốt là
một dân tộc yếu và Muốn xây dựng CNXH trước hết cần có con người XHCN”
[28]. Con người mà Bác Hồ mong muốn đào tạo là con người khơng chỉ có lịng
u nước, tinh thần đấu tranh anh dũng, có lý tưởng cách mạng, phẩm chất đạo
đức cách mạng mà cịn phải có tri thức khoa học, kỹ năng lao động sản xuất.
Qua thực tiễn, giáo dục đã chứng minh được vai trò quan trọng của mình.
Cùng với sự phát triển của kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội, tơn giáo, nghệ
thuật… giáo dục góp phần tạo ra sự cường thịnh của một quốc gia, dân tộc.
Trong thế kỷ XXI, thế kỷ của nền kinh tế tri thức thì giáo dục lại càng có vị trí
quan trọng. Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011- 2020 đã
định hướng về phát triển giáo dục đào tạo ở nước ta như sau: “Phát triển và
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là
một đột phá chiến lược”. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã
khẳng định: “Đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng
chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó,
đổi mới cơ chế QLGD, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ QLGD là khâu
then chốt và giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây
dựng nền văn hóa và con người Việt Nam” [46].
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
9
Trong nhà trường phổ thông, đội ngũ giáo viên được sắp xếp thành TCM
theo mơn học hoặc nhóm môn học. TCM thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của
nhà trường, thể chế hoá mục tiêu của nhà trường thành hành động cụ thể để nâng
cao chất lượng giáo dục tồn diện. Hoạt động của TCM trong nhà trường có vai
trò quyết định cho sự phát triển của nhà trường nói riêng và sự phát triển của sự
nghiệp giáo dục nói chung. Với vai trị quan trọng như vậy, việc quản lý hoạt
động TCM trong trường THPT là rất cần thiết, phải xây dựng TCM là hạt nhân
của hoạt động dạy học như đổi mới nội dung, đổi mới phương pháp dạy học,
quản lý quy chế chuyên môn, ứng dụng cơng nghệ trong dạy học, bồi dưỡng
nâng cao trình độ nhà giáo. Nâng cao hoạt động của TCM là yêu cầu quan trọng
để nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học.
Việc quản lý hoạt động dạy học, hoạt động chuyên môn, hoạt động TCM
ở các cấp học khác nhau được một số tác giả đi sâu nghiên cứu trong các luận
văn thạc sỹ như:
- Giáo dục mầm non: “Các biện pháp quản lý hoạt động TCM của hiệu
trưởng các trường Mầm non Quận Cầu Giấy - Thành phố Hà Nội”, Luận văn
thạc sỹ QLGD năm 2006 của tác giả Doãn Thị Thanh Phương[34]. Trong luận
văn này tác giả đi sâu nghiên cứu về hoạt động TCM của các trường Mầm non
Quận Cầu Giấy - Thành phố Hà Nội. Đề tài nghiên cứu này không chỉ áp dụng
trong khu vực Thành phố Hà Nội mà nó có thể áp dụng rộng rãi cho đại đa số
các trường mầm non trong cả nước.
- Cấp tiểu học: “Biện pháp quản lý TCM của hiệu trưởng các trường tiểu
học huyện Tứ Kỳ - Hải Dương, Luận văn thạc sỹ QLGD năm 2008 của tác giả
Phú Thị Thanh Huệ[21]. Trong luận văn này, tác giả tập trung vào việc nghiên
cứu các nội dung quản lý hoạt động TCM các trường tiểu học, nghiên cứu rất sâu
thực trạng của 8 biện pháp quản lý hoạt động TCM của hiệu trưởng 10 trường tiểu
học trong huyện Tứ Kỳ - Hải Dương. Tác giả chia các trường này thành hai khối
trường để nghiên cứu, đó là các trường đạt chuẩn và trường chưa đạt chuẩn. Tuy
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
10
nhiên, những nội dung như TCM và hoạt động đánh giá giáo viên theo chuẩn
nghề nghiệp, biện pháp đổi mới nội dung sinh hoạt TCM chưa được thể hiện đầy
đủ. Ngồi ra cịn phải kể đến các cơng trình nghiên cứu của các tác giả Trần Thị
Minh Tâm[41] với đề tài “Các biện pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn của
Hiệu trưởng các trường tiểu học quận Hồng Bàng- Hải Phòng”(2006); Nguyễn
Thị Ngân[29] với đề tài “Các biện pháp quản lí hoạt động tổ chun mơn của
Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phù Ninh - Phú Thọ”(2007).
- Cấp THCS: “Biện pháp quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động
TCM các trường THCS huyện Phổ Yên - Thái Nguyên”, luận văn thạc sỹ
QLGD năm 2007 của tác giả Nguyễn Thanh Cao[6]. Luận văn đã phân tích,
đánh giá những biện pháp quản lý hoạt động của TCM trong các nhà trường
THCS ở huyên Phổ Yên từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động
TCM. Tuy nhiên trong luận văn này, tác giả giới hạn địa bàn nghiên cứu thành
hai vùng miền khác nhau là vùng đồng bằng và miền núi cho nên khó có thể áp
dụng rộng rãi. Tác giả Huỳnh Hùng Châu[7] với đề tài “ Quản lí hoạt động tổ
chun mơn ở các trường THCS thành phố Rạch Giá Tỉnh Kiên Giang theo yêu
cầu đổi mới giáo dục hiện nay”(2008); Tác giả Đảng Hải Tâm[42] với đề tài
“Biện pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS trên địa bàn thị
xã Phú Thọ”(2011).
- Cấp THPT: “Biện pháp quản lý, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho tổ
trưởng bộ môn trường THPT tỉnh Yên Bái”, luận văn thạc sỹ QLGD năm 2005
của tác giả Nguyễn Mạnh Hà[14]. Trong luận văn này, tác giả phân tích, đánh
giá kỹ lưỡng về việc quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực cho tổ trưởng bộ
môn. Tuy nhiên luận văn lại chưa nghiên cứu sâu về các nội dung quản lý của tổ
trưởng chuyên mơn, cơng việc quản lý chính của tổ trưởng, nơi cụ thể hố năng
lực cho tổ trưởng bộ mơn. Biện pháp quản lý TCM của hiệu trưởng trường
THPT huyện Tam Dương tỉnh Vĩnh Phúc, Luận văn thạc sỹ QLGD năm 2012
của tác giả Nguyễn Minh Đăng[11]. Trong luận văn này tác giả tập trung nghiên
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
11
cứu thực trạng hoạt động TCM và thực trạng quản lý hoạt động TCM của 3
trường THPT huyện Tam Dương từ đó đề xuất 5 biện pháp quản lý hoạt động
TCM, các biện pháp chỉ đạo TCM xây dựng kế hoạch hoạt động và chỉ đạo đổi
mới sinh hoạt TCM được trình bày rất khoa học và manh tính khả thi cao, có thể
áp dụng rộng rãi trong quản lý hoạt động TCM. Ngồi ra cịn một số cơng trình
nghiên cứu của tác giả Hồng Văn Hn[20] với đề tài “Một số biện pháp quản
lí hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng các trường THPT huyện Quảng
Xương- Thanh Hóa”(2005); Tác giả Nguyễn Thị Hiệp[19] với đề tài “Các biện
pháp của Hiệu trưởng thực hiện dân chủ hóa trong quản lí hoạt động tổ chun
mơn ở các trường THPT huyện Phổ yên tỉnh Thái Nguyên”(2007); Tác giả Hà
Minh Tiến[43] với đề tài “Biện pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu
trưởng các trường THPT Huyện Văn Chấn - Yên Bái”(2009);
Như vậy, đã có nhiều đề tài nghiên cứu quản lý hoạt động TCM ở nhiều
khía cạnh khác nhau và phân bố ở tất cả các bậc học từ mầm non, tiểu học,
THCS đến THPT. Ở huyện n Mơ - Tỉnh Ninh Bình, việc quản lý hoạt động
TCM ở các trường THPT được các cấp quản lý ở các trường THPT rất quan
tâm, tuy nhiên những vấn đề mang tính lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động
TCM trong nhà trường THPT chỉ mới tồn tại như những kinh nghiệm, những
phát hiện được thể hiện trong các sáng kiến kinh nghiệm hoặc báo cáo tổng kết
mà chưa có một đề tài nào nghiên cứu một cách tổng thể, tồn diện. Chính vì
vậy, trong luận văn này, chúng tôi muốn đi sâu hơn để xác định cơ sở lý luận,
khảo sát thực tiễn và trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp quản lý hoạt động
TCM trong các trường THPT trên địa bàn huyện n Mơ tỉnh Ninh Bình cho
phù hợp với xu thế phát triển và yêu cầu đổi mới giáo dục.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Hoạt động và hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông
1.2.1.1. Hoạt động
Con người sống là con người hoạt động. Hoạt động là phương thức tồn tại
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
12
của con người. Theo tâm lý học mácxit, cuộc sống con người là một dòng hoạt
động, con người là chủ thể của các hoạt động thay thế nhau. Hoạt động là quá
trình con người thực hiện các quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên, xã
hội. Đó là q trình chuyển hóa năng lực lao động và các phẩm chất tâm lý khác
của bản thân thành sự vật, thành thực tế và quá trình ngược lại là q trình tách
những thuộc tính của sự vật, của thực tế quay trở về với chủ thể, biến thành vốn
liếng tinh thần của chủ thể.
Như vậy chúng ta có thể hiểu hoạt động là quá trình tác động qua lại giữa
con người với thế giới xung quanh để tạo ra sản phẩm về phía thế giới và sản
phẩm về phía con người.
1.2.1.2. Tổ chun mơn trường trung học phổ thông
Theo điều 16, điều lệ trường THPT ban hành theo QĐ số/2007/BGD&ĐT
ngày 2/4/2007:
“Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng, GV, viên chức làm công tác thư viện, thiết
bị giáo dục, cán bộ làm công tác tư vấn cho HS của trường trung học được tổ
chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm mơn học hoặc nhóm các hoạt
động ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chun mơn có tổ trưởng, từ 1 đến 2
tổ phó chịu sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm trên
cơ sở giới thiệu của tổ chuyên môn và giao nhiệm vụ vào đầu năm học”[12]
Như vậy theo qui định của Điều lệ có thể hiểu:
- Tổ chun mơn là một bộ phận của nhà trường, gồm một nhóm GV (từ 3
người trở lên) cùng giảng dạy về một môn học hay một nhóm mơn học hay một
nhóm viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục, tư vấn học
đường…được tổ chức lại để cùng nhau thực hiện các nhiệm vụ theo qui định tại
khoản 2 điều 16 của Điều lệ nhà trường.
- Mỗi tổ chun mơn có tổ trưởng và từ 1-2 tổ phó do hiệu trưởng bổ
nhiệm vào đầu năm học.
- Trong trường trung học có 2 loại tổ chuyên môn phổ biến: Tổ đơn môn
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
13
và tổ ghép môn, như: Tổ Văn, tổ Tốn, tổ Ngoại ngữ, tổ Lí, Hóa, Thể dục, tổ Sử
Địa giáo dục công dân,… trong mỗi tổ chuyên môn bao gồm các nhóm chun
mơn.
1.2.1.3. Hoạt động tổ chun mơn trường trung học phổ thông
Hoạt động của TCM là hoạt động chun mơn, chính là hoạt động giảng
dạy trên phân mơn chính của tổ mà các thành viên của tổ đã được đào tạo theo
chương trình đào tạo ở trường đại học theo quy định hiện hành của Bộ giáo dục
và đào tạo.
Hoạt động chuyên môn là hoạt động quan trọng nhất trong các nhà
trường. Hoạt động này có vai trò quyết định đến chất lượng giáo dục của nhà
trường. Hoạt động của tổ chuyên môn phải bám sát nội dung chương trình dạy
học theo quy định của Bộ giáo dục, Sở giáo dục và nhà trường. TCM là nơi thực
hiện mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, của Bộ, Sở, địa
phương và nhà trường về giáo dục.
TCM là đơn vị sản xuất thực hiện mọi quá trình chỉ đạo đổi mới phương
pháp để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Hoạt động của tổ
chun mơn trong nhà trường gồm có:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ và hướng dẫn giáo viên xây dựng
các loại kế hoạch(KH cá nhân; KH giảng dạy; KH sử dụng TBDH và ứng dụng
CNTT; KH dạy học tích hợp, liên mơn, sử dụng di sản văn hóa của địa phương
trong dạy học...).
- Tổ chức giảng dạy theo chương trình của Bộ giáo dục và Đào tạo và kế
hoạch năm học của nhà trường.
- Tổ chức việc bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém sau khi
tổ chức kiểm tra phân loại học sinh.
- Tổ chức các cuộc hội thảo chuyên đề, đổi mới phương pháp giảng dạy
và kiểm tra đánh giá để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.
- Tổ chức cho giáo viên tự học, tự bồi dưỡng. Dự giờ thăm lớp, bồi dưỡng
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
14
chun mơn, nghiệp vụ sư phạm, chính trị, ngoại ngữ, tin học để nâng cao năng
lực của mỗi người.
- Tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng, viết
sáng kiến, kinh nghiệm và triển khai áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
- Tổ chức và tham gia các hoạt động ngoại khố, hoạt động ngồi giờ lên
lớp, hướng nghiệp và các hoạt động tập thể khác do nhà trường, các đoàn thể
hoặc TCM tổ chức.
- Tổ chức nội dung, hình thức sinh hoạt chun mơn và chú trọng sinh
hoạt chuyên môn trực tuyến.
- Theo dõi việc thực hiện nề nếp, quy chế chuyên môn của các thành viên
trong tổ, đảm bảo sự kiểm tra, giám sát lẫn nhau trong quá trình thực hiện nhiệm
vụ. Tham gia đánh giá thi đua hoặc khen thưởng, kỷ luật giáo viên.
- Tổ chức đánh giá kết quả thu được qua các đợt Hội giảng, sau các kỳ thi
cấp trường cũng như cấp Sở. Phân tích ngun nhân thành cơng chỉ ra các hạn
chế yếu kém và từ đó rút kinh nghiệm.
Có thể nói TCM có rất nhiều hoạt động nhưng tựu chung lại thì TCM có
các nhóm nhiệm vụ sau đây:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của TCM và chỉ đạo tổ viên xây
dựng kế hoạch cá nhân theo kế hoạch.
- Quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên.
- Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên theo kế hoạch.
- Duy trì chế độ sinh hoạt hai tuần một lần theo đúng quy định.
- Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên.
- Kiểm tra, đánh giá và rút kinh nghiệm việc thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch.
Để hoạt động TCM có hiệu quả, hiệu trưởng cần chỉ đạo, định hướng và
quản lý tốt nội dung sinh hoạt TCM. Sinh hoạt TCM là một hoạt động không thể
thiếu trong hoạt động của nhà trường, là dịp để trao đổi chun mơn góp phần
nâng cao chất lượng dạy học. Thông qua sinh hoạt TCM sẽ xuất hiện nhiều ý
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
