Một số giải pháp quản lí hoạt động dạy học ở trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh ú đôm xay nước cộng hòa dân chủ nhân dân lào
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (920.1 KB, 111 trang )
i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
SOMCHANH PHONTHASIDE
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH Ú ĐÔM XAY
NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGƠ ĐÌNH PHƢƠNG
Nghê An, 2015
i
Lời cảm ơn
Tôi xin chân thành bày tỏ lời cảm ơn đến các nhà khoa học. Trƣờng
Đại học Vinh, các Thầy Cô đã tham gia quản lý, giảng dạy, cung cấp tài liệu,
hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu.
Tơi xin chân thành bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc nhất đối với PGS.TS.
Ngơ Đình Phƣơng – Thầy đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tơi trong q trình
thực hiện đề tài này.
Tơi chân thành cảm ơn Sở Giáo dục & Thể thao tỉnh Ú Đơm Xay và
các đơn vị có liên quan cùng bạn bè đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, và
tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu, thực hiện đề
tài.
Mặc dù trong quá trình học tập, nghiên cứu, tơi đã có nhiều cố gắng để
hồn thành nhiệm vụ khố học nói chung và hồn thành đề tài luận văn nói
riêng. Kết quả nghiên cứu ban đầu, có thể cịn nhiều thiếu sót. Kính mong các
nhà khoa học, các thầy giáo, cơ giáo và các bạn đóng góp ý kiến để tơi tiếp
tục nghiên cứu bổ sung để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Somchanh Phonthaside
ii
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .............................................................. 2
4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3
6. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 3
7. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 4
8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở
TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ .............................................. 5
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 5
1.1.1. Các nghiên cứu ở nƣớc ngoài.................................................................. 5
1.1.2. Các nghiên cứu ở Lào ............................................................................. 6
1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................. 7
1.2.1. Trƣờng phổ thông dân tộc nội trú ........................................................... 7
1.2.2.Chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT ................................................... 8
1.2.3.Quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT .................................... 10
1.2.4. Giải pháp Quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT .................. 13
1.3. Hoạt động dạy học ở trƣờng PTDTNT .................................................... 15
1.3.1. Mục tiêu dạy học ở trƣờng PTDTNT.................................................... 16
1.3.2. Nội dung dạy học ở trƣờng PTDTNT ................................................... 18
1.3.3. Phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học ở trƣờng PTDTNT........... 19
1.4. Một số vấn đề và chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT ....................... 20
1.4.1. Sự cần thiết phải quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT ............... 20
1.4.2. Nội dung quản lý ................................................................................... 21
1.4.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng dạy học ..................................... 22
iii
Chƣơng 2: CƠ SỞ THỰC TIẾN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH Ú
ĐÔM XAY ...................................................................................................... 25
2.1. Khái quát về tỉnh Ú Đôm Xay ................................................................. 25
2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Ú Đôm Xay ........................... 25
2.1.2. Khái quát về GD&TT tỉnh Ú Đôm Xay................................................ 27
2.1.3. Trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay ...................................................... 28
2.2. Khái quát về điều tra thực trạng ............................................................... 28
2.2.1. Mục đích khảo sát ................................................................................. 28
2.2.2. Nội dung điều kiện khảo sát .................................................................. 29
2.2.3. Đối tƣợng khảo sát ................................................................................ 29
2.2.4. Phƣơng pháp điều tra ............................................................................ 29
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm
Xay .................................................................................................................. 30
2.3.1. Nhận định của cán bộ quản lý về mức độ quan trọng của các nội dung
quản lý hoạt động dạy học .............................................................................. 30
2.3.2. Thực trạng công tác lập kế hoạch quản lý hoạt động dạy học của hiệu
trƣởng. ............................................................................................................. 32
2.3.3. Thực trạng công tác tổ chức thực hiện việc quản lý hoạt động dạy học
của hiệu trƣởng ................................................................................................ 33
2.4. Thực trạng các giải pháp quản lý đã đƣợc thực hiện ............................... 48
2.4.2. Quản lý hoạt động Dạy - Học ............................................................... 49
2.4.3. Quản lý đổi mới phƣơng pháp dạy học ................................................. 51
2.4.4. Quản lý đánh giá hiệu quả học tập ........................................................ 52
2.5. Đánh giá chung về thực trạng .................................................................. 54
2.5.1. Ƣu điểm ................................................................................................. 54
2.5.2. Hạn chế, tồn tại ..................................................................................... 55
2.5.3. Nguyên nhân tồn tại. ............................................................................. 57
Kết luận Chƣơng 2: ......................................................................................... 58
iv
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở
TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH Ú ĐÔM XAY ......... 59
3.1. Nguyên tắc xây dựng giải pháp................................................................ 59
3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu........................................................ 59
3.1.2. Ngun tắc bảo đảm tính tồn diện....................................................... 59
3.1.3. Ngun tắc bảo đảm tính thực tiễn ....................................................... 60
3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi .......................................................... 60
3.2. Một số giải pháp ....................................................................................... 60
3.2.1. Xây dựng tập thể sƣ phạm nhà trƣờng ................................................. 60
3.2.2. Nâng cao trình độ, phẩm chất và năng lực quản lý của hiệu trƣởng .... 66
3.2.3. Đổi mới việc xây dựng và quản lý đội ngũ giáo viên có chất lƣợng cao,
gắn bó lâu dài với nhà trƣờng. ........................................................................ 69
3.2.4. Quản lý đổi mới phƣơng pháp dạy học. ................................................ 74
3.2.5. Đổi mới quản lý hoạt động học của học sinh........................................ 76
3.2.6. Cải tiến việc quản lý và sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị
dạy học. ........................................................................................................... 80
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp ............................................................... 83
3.4. Thăm dị số lƣợng cần thiết và tính khả thi trong các giải pháp .............. 85
3.4.1. Mục đích thăm dò.................................................................................. 85
3.4.2. Nội dung thăm dò .................................................................................. 86
3.4.3. Phƣơng pháp thăm dò ........................................................................... 86
3.4.4. Kết quả thăm dò .................................................................................... 87
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................... 89
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 90
1. Kết luận ....................................................................................................... 90
2. Kiến nghị ..................................................................................................... 90
v
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG
Sơ đồ 1: Mơ hình hệ thống trƣờng PTDTNT.................................................... 8
Sơ đồ 2: Mơ hình quản lý hoạt động dạy - học ............................................... 49
Sơ đồ 3: Mối quan hệ giữa các giải pháp quản lý hoạt động dạy học ở Trƣờng
phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Ú Đôm Xay ................................................... 85
Bảng 2.1: Tầm quan trọng của các nội dung quản lý HĐDH ......................... 30
Bảng 2.2: Thực trạng công tác lập kế hoạch quản lý HĐDH ......................... 32
Bảng 2.3: Thực trạng công tác quản lý việc thực hiện chƣơng trình, kế hoạch
dạy học: ........................................................................................................... 33
Bảng 2.4: Thực trạng công tác quản lý việc soạn bài và chuẩn bị tiết dạy của
giáo viên .......................................................................................................... 35
Bảng 2.5: Thực trạng công tác quản lý giờ lên lớp của GV ........................... 37
Bảng 2.6: Thực trạng công tác quản lý dự giờ và phân tích bài học sƣ phạm 37
Bảng 2.7: Thực trạng công tác quản lý việc thực hiện đổi mới PPDH........... 39
Bảng 2.8: Thực trạng công tác quản lý việc hƣớng dẫn HS học tập .............. 41
Bảng 2.9: Thực trạng công tác quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của HS ............................................................................................................. 43
Bảng 2.10: Thực trạng công tác quản lý hồ sơ chuyên môn của GV ............. 45
Bảng 2.11: Thực trạng quản lý công tác bồi dƣỡng GV ................................. 46
Bảng3.1: Kết quả thăm dò các giải pháp quản lý chất lƣợng dạy học ............ 88
vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
TT
Chữ viết tắt
Viết đầy đủ
1
BGH
Ban giám hiệu
2
CBQL
Cán bộ quản lý
3
CHDCND Lào
Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào
4
CSVC
Cơ sở vật chất
5
DH
Dạy học
6
DTTS
Dân tộc thiểu số
7
GD
Giáo dục
8
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
9
GD&TT
Giáo dục và Thể thao
10
GV
Giáo viên
11
HS
Học sinh
12
HT
Hiệu trƣởng
13
KT-XH
Kinh tế - Xã hội
14
PTDTNT
Phổ thông Dân tộc nội trú
15
QLGD
Quản lý Giáo dục
16
QLHĐDH
Quản lý hoạt động dạy học
17
THCS
Trung học cơ sở
18
THPT
Trung học phổ thông
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Sự vận động và phát triển của xã hội luôn gắn liền với hoạt động
quản lý. Quản lý đảm bảo cho tổ chức thực hiện đƣợc mục tiêu đã đặt ra.
Quản lý là hoạt động vừa là một khoa học vừa mang tính nghệ thuật.
Quản lý cần thiết cho mọi hoạt động của mọi tổ chức, dù tổ chức đó
thuộc loại nào và có quy mơ nhƣ thế nào. Phƣơng thức tiếp cận các chức vị
trong tổ chức có thể rất khác nhau, các yếu tố có tác động tích cực hoặc kìm
hãm việc thực hiện trách nhiệm của mỗi cá nhân trong tổ chức, những trở ngại
mà các nhà quản lý có thể gặp phải trong bƣớc khởi đầu, lợi ích của việc hiểu
rõ bản thân để tăng cƣờng các điểm mạnh, vơ hiệu hóa, giảm nhẹ các điểm
yếu… thực sự cần thiết đối với các nhà quản lý nói chung, quản lý giáo dục,
quản lý nhà trƣờng nói riêng.
1.2. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng Nhân dân
cách mạng Lào đã chỉ rõ: “Đổi mới tƣ duy giáo dục một cách nhất quán, từ
mục tiêu, chƣơng trình, nội dung, phƣơng pháp đến cơ cấu quản lý để tạo
đƣợc chuyển biến cơ bản và toàn diện của nền giáo dục nƣớc nhà, tiếp cận với
trình độ giáo dục của khu vực và thế giới”
Giáo dục dân tộc là một bộ phận giáo dục của Nƣớc Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào. Trƣớc yêu cầu của đổi mới giáo dục đòi hỏi giáo dục dân tộc
cũng phải đổi mới về mọi mặt, đặc biệt là chất lƣợng dạy học ở các trƣờng
phổ thông vùng dân tộc nói chung, trƣờng phổ thơng dân tộc nội trú nói riêng.
1.3. Thực hiện chính sách ƣu tiên tạo nguồn đào tạo nhân lực cho vùng
dân tộc và miền núi, nơi điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, hệ
thống Trƣờng phổ thơng dân tộc nội trú (PTDTNT) đã đƣợc thành lập từ
nhiều năm nay.
- Thực hiện kế hoạch giáo dục theo mục tiêu, chƣơng trình của các cấp
học phổ thơng tƣơng ứng, có bổ sung kiến thức về lịch sử, địa lí, ngơn ngữ,
văn hóa dân tộc thiểu số và địa phƣơng.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
2
- Hoạt động giáo dục hƣớng nghiệp và giáo dục nghề phổ thông.
- Hoạt động lao động, văn hoá, thể thao và tổ chức đời sống nội trú.
1.4. Do tính chun biệt của trƣờng PTDTNT tỉnh, cơng tác quản lý
của hiệu trƣởng có những điểm khác biệt so với trƣờng phổ thơng, tính chất
cơng việc cũng khó khăn và phức tạp hơn. Thực tế cho thấy kết quả các mặt
giáo dục ở hệ thống trƣờng PTDTNT chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu tạo nguồn
đào tạo cán bộ cho vùng dân tộc thiểu số, chƣa tƣơng xứng với sự ƣu tiên đầu
tƣ của Nhà nƣớc đối với loại hình trƣờng chuyên biệt. Một trong những
nguyên nhân là do công tác quản lý của Hiệu trƣởng với các hoạt động giáo
dục trong nhà trƣờng cịn những bất cập. Vì vậy, nghiên cứu đề xuất giải pháp
quản lý nâng cao chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT tỉnh là nhu cầu cấp
thiết trong quá trình phát triển của trƣờng chuyên biệt.
Chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT quyết định tới kết quả đào tạo
của nhà trƣờng. Vậy, làm thế nào để nâng cao chất lƣợng dạy học ở trƣờng
PTDTNT?. Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tế nêu trên, sau khi đƣợc học
các chuyên đề cao học quản lý giáo dục và với kinh nghiệm cơng tác của
mình tơi chọn đề tài nghiên cứu: “Một số giải pháp quản lý hoạt động dạy
học ở Trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Ú Đơm Xay, nước Cộng hịa
Dân chủ Nhân dân Lào” với mong muốn đóng góp một phần cơng sức của
mình vào việc xác định các giải pháp quản lý nâng cao chất lƣợng dạy học ở
trƣờng PTDTNT tỉnh .
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số giải pháp quản lý nâng cao chất lƣợng dạy học ở
Trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu:
Công tác quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng PTDTNT.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
3
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu:
Giải pháp quản lý hoạt động dạy học ở Trƣờng phổ thông Dân tộc Nội
trú tỉnh Ú Đôm Xay.
4. Giả thuyết khoa học
Những giải pháp đƣợc đề xuất là phù hợp với thực tiễn, thiết thực, có
tính khả thi và nếu đƣợc thực hiện một cách đồng bộ có thể nâng cao chất
lƣợng dạy học, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục đào tạo ở Trƣờng phổ
thông Dân tộc nội trú tỉnh Ú Đôm Xay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động ở trƣờng
PTDTNT
- Nghiên cứu thực trạng quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT
tỉnh Ú Đôm Xay.
- Đề xuất các giải pháp quản lý nâng cao chất lƣợng dạy học ở trƣờng
PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận:
- Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích tài liệu;
- Phƣơng pháp khái quát hóa;
6.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phƣơng pháp quan sát: Quản lý đối với hoạt động dạy học.
- Phƣơng pháp điều tra: Dùng bảng hỏi/ thảo luận trực tiếp để điều tra
các vấn đề kiên quan tới quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng PTDTNT tỉnh Ú
Đôm Xay.
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm: Của các đơn vị, chuyên gia giáo
dục, CBQL giáo dục, hiệu trƣởng trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay và của cá
nhân.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
4
- Phƣơng pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động dạy học: Nghiên
cứu hồ sơ quản lý về các vấn đề liên quan tới quản lý các hoạt động dạy học
trong trƣờng PTDTNT tỉnh.
- Phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia: Tham khảo ý kiến chuyên gia từ
Vụ giáo dục phổ thông, Viện Khoa học Giáo dục Lào; các thầy cô trƣờng
PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay về các vấn đề liên quan tới đề tài nghiên cứu.
6.3. Phƣơng pháp thống kê toán học:
Dùng trong xử lý số liệu nghiên cứu
7. Những đóng góp của luận văn
7.1. Về mặt lý luận:
Hệ thống đƣợc lý luận về quản lý dạy học và chất lƣợng dạy học ở
trƣờng PTDTNT.
7.2. Về mặt thực tiễn:
- Phản ánh đƣợc thực trạng việc quản lý chất lƣợng hoạt dạy học ở
trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay.
- Đề xuất đƣợc một số giải pháp quản lý nâng cao chất lƣợng dạy học ở
trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đơm Xay.
8. Cấu trúc luận văn
Ngồi phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục
nghiên cứu... luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học ở Trƣờng phổ
thông dân tộc nội trú.
Chƣơng 2: Cơ sở thực tiễn của quản lý hoạt động dạy học ở Trƣờng
phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Ú Đôm Xay.
Chƣơng 3: Một số giải pháp quản lý quản lý hoạt động dạy học ở
Trƣờng phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Ú Đôm Xay.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
5
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở
TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Việc nghiên cứu khoa học về giáo dục dân tộc ở Việt Nam nói chung,
nghiên cứu về trƣờng phổ thơng dân tộc nội trú nói riêng đã có một quá trình
lâu dài từ những năm cuối cửa thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI. Trong giai đoạn
này đã có một số cơng trình nghiên cứu nổi bật về trƣờng phổ thông dân tộc
nội trú nhƣ:
-Đề tài: “Nghiên cứu một số vấn đề cơ bản nhằm hoàn thiện trƣờng
PTDTNT”, mã số B96-49-23, do ơng Phạm Vũ Kích làm chủ nhiệm;
-Đề tài: “Nghiên cứu nội dung và hình thức tổ chức hƣớng nghiệp dạy
nghề phổ thông cho học sinh trƣờng PTDTNT”, mã số B2000-58-11, do bà
Lộc Thị Kiều làm chủ nhiệm;
-Đề tài: “ Đổi mới phƣơng thức đào tạo trƣờng PTDTNT tỉnh đáp ứng
nhu cầu đào tạo cán bộ dân tộc thiểu số trong giai đoạn hiện nay”, mã số
B2003-49-58, do bà Bùi Thị Ngọc Diệp làm chủ nhiệm;
-Đề tài: “Nghiên cứu các loại hình trƣờng lớp vùng dân tộc từ năm
1991 đến nay”, mã số 2004-81-01, do ông Vi Văn Điểu làm chủ nhiệm;
-Hội thảo: “Những biện pháp nâng cao chất lƣợng và hiệu quả tại
nguồn cán bộ dân tộc thiểu số trong phổ thông dân tộc nội trú” năm 1997, tại
Trƣờng Vùng Cao Việt Bắc.
-“Nghiên cứu biện pháp phát triển thể chất học sinh các trƣờng
PTDTNT khu vực miền núi phía Bắc” Chƣơng trình thực nghiệm, năm 2003,
Hong Công Dân...
Các đề tại nhiên cứu nêu trên đã tập trung nghiên cứu các lĩnh vực nhƣ:
Hệ thống mạng lƣới trƣờng PTDTNT; các hình thức tổ chức dạy học; nội
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
6
dung và phƣơng pháp dạy học; các hoạt động đặc thù, tổ chức hoạt động
hƣớng nghiệp, dạy nghề ở trƣờng PTDTNT; nghiên cứu vấn đề đổi mới
phƣơng thức đào tạo của trƣờng PTDTNT; nghiên cứu các vấn đề cơ bản
quyết định tới việc hoạn thiện hệ thống trƣờng PTDTNT...
Kết quả nghiên cứu về trƣờng PTDTNT khơng chỉ góp phần nâng cao
cất lƣợng và hiệu quả giáo dục ở trƣờng PTDTNT mà còn là những căn cứ
quan trọng để Nhà nƣớc ban hành văn bản Luật (Điều 56 Luật Giáo dục năm
1998 và Điểu 61, Luật Giáo dục năm 2005); Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành
những quyết định, quy định, thông tƣ... về trƣờng PTDTNT (Quyết định số:
661/QĐ ngày 16 tháng 3 năm 1985; quyết định số:2590/GD-ĐT ngày 14
tháng 8 năm 1997;quyết định số: 49/QĐ-BGDĐT, ngày 29 tháng 5 năm
2009...)
1.1.2. Các nghiên cứu ở Lào
Việc nghiên cứu vấn đề Quản lý quá trình dạy học của các nhà trƣờng
nói chung đã đƣợc nhiều ngƣời cập đề, song công tác quản lý của Hiệu trƣởng
các trƣờng THDTNT nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học thì cịn ít ngƣời
nghiên cứu chẳng hạn nhƣ: Báo cáo thực hiện khế hoạch phát triển của Sở
giáo dục và thể thao(tỉnh Ú Đôm Xay năm 2014 – 2015 và 2015-2016); Báo
cáo của trƣờng trung học phổ thông dân tộc nội trú Ú Đôm Xay (năm 20142015); Quyết định của Bộ giáo dục và thể thao về chất lƣợng dạy học bậc
trung học phổ thơng nói chung, THPT dân tộc nội trú nói riêng.
Các đề tài nghiên cứu ở nƣớc CHDCND Lào đã tập trung nghiên cứu
các lĩnh vực nhƣ: Hệ thống mạng lƣới trƣờng PTDTNT; các hình thức tổ chức
dạy học; nội dung và phƣơng pháp dạy học; các hoạt động đặc thù, tổ chức
hoạt động hƣớng nghiệp, dạy nghề ở trƣờng PTDTNT; nghiên cứu vấn đề đổi
mới phƣơng thức đào tạo của trƣờng PTDTNT; nghiên cứu các vấn đề cơ bản
quyết định tới việc hoàn thiện hệ thống trƣờng PTDTNT...
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
7
Trong công tác quản lý, chỉ đạo của Hiệu trƣởng đang gặp nhiều vƣớng
mắc. Một bộ phận cán bộ quản lý giáo dục còn bộc lộ sự hạn chế về năng lực
chậm tiếp cận với sự đổi mới, nhất là việc đáp ứng yêu cầu phát triển trong
giai đoạn mới (xu thế phát triển chung của thế giới, khu vực, đất nƣớc và đặc
biệt yêu cầu của đổi mới chƣơng trình sách giáo khoa). Vì vậy tơi đã chọn vấn
đề này để nghiên cứu.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Trường phổ thơng dân tộc nội trú
Trong q trình xây dựng và phát triển Trƣờng phổ thông dân tộc nội
trú Trƣờng PTDTNT nằm trong hệ thống các trƣờng phổ thơng cơng lập của
cả nƣớc. Trƣờng ở vị trí mũi nhọn trong sự nghiệp giáo dục ở miền núi, vùng
dân tộc. Trƣờng đƣợc coi là một loại trƣờng tạo nguồn đào tạo cán bộ dân tộc,
một trung tâm văn hoá, khoa học, kỹ thuật ở địa phƣơng.
Nhà nƣớc thành lập trƣờng phổ thông dân tộc nội trú cho con em dân
tộc thiểu số, con em gia đình các dân tộc định cƣ lâu dài tại vùng có điều kiện
kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn nhằm góp phần tạo nguồn đào tạo cán bộ
cho các vùng này.
Trƣờng phổ thơng dân tộc nội trú đƣợc ƣu tiên bố trí giáo viên, cơ sở
vật chất, thiết bị và ngân sách.
- Trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay đào tạo cấp trung học phổ thông
(THPT) đƣợc thành lập tại trung tâm tỉnh Ú Đôm Xay.
- Trƣờng PTDTNT trực thuộc Bộ (đƣợc thành lập từ tháng 10 năm
1996) tổ chức và hoạt động theo quy định của Bộ chủ quản.
Ngoài các tổ chức theo quy định của Điều lệ trƣờng trung học, trƣờng
PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay đƣợc thành lập thêm tổ Giáo vụ và Quản lý học
sinh, tổ Quản trị và Đời sống.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
8
Sơ đồ 1: Mơ hình hệ thống trƣờng PTDTNT
Bộ Giáo dục
và Đào tạo
Sở Giáo dục
và Đào tạo
Phòng
Giáo dục & ĐT
Trƣờng
PTDTNT tỉnh
1.2.2.Chất lượng dạy học ở trường PTDTNT
Chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT đƣợc xác định thông qua việc
thực hiện mục tiêu của trƣờng PTDTNT và đƣợc cụ thể hóa các hoạt động cụ
thể nhƣ:
- Xác định mục tiêu và nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên về mục tiêu đào tạo của trƣờng PTDTNT.
- Xác định nội dung, xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức thực hiện ở
trƣờng PTDTNT.
- Xác định đƣợc những phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học phù
hợp với học sinh ngƣời dân tộc thiểu số và bản sắc văn hóa dân tộc.
- Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh trƣờng PTDTNT.
- Việc đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất thiết bị dạy học ở trƣờng
PTDTNT.
- Quan tâm xây dựng đội ngũ giáo viên có đủ kiến thức và năng lực dạy
học cho đối tƣợng là học sinh ngƣời dân tộc thiểu số.
Điểm khác biệt của trƣờng PTDTNT và trƣờng THCS ở chỗ, ngoài việc
thực hiện các nhiệm vụ dạy học nhƣ một trƣờng phổ thơng, thì trƣờng
PTDTNT cịn thực hiện nhiệm vụ giáo dục đặc thù, đó là phải trang bị cho
học sinh:
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
9
- Kiến thức, kỹ năng về nghề ngắn hạn, nghề truyền thống phù hợp với
yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng để khi trở về địa phƣơng
các em là nòng cốt trong việc tiếp thu và vận dụng kiến thức khoa học kỹ
thuật vào địa phƣơng; tham gia quản lý thôn bản; tham gia xây dựng cuộc
sống văn hóa mới ở thơn bản.
- Tham gia lao động cơng ích, sinh hoạt văn hóa thể dục, thể thao… để
khi về địa phƣơng các em có thể tổ chức thực hiện đƣợc các nội dung tại địa
phƣơng của mình,
- Có kiến thức và kinh nghiệm tổ chức và quản lý hoạt động nội trú
nhƣ: Tổ chức việc giữ gìn vệ sinh trong trƣờng và bảo vệ môi trƣờng; Tổ
chức tốt hoạt động tự học sau giờ lên lớp, lao động cải thiện điều kiện sống;
giáo dục học sinh tƣơng trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, xây dựng nếp
sống văn minh cho học sinh. Những kiến thức này se giúp ích cho các em khi
trở về xây dựng quê hƣơng hoặc khi học lên các trƣờng đại học, cao đẳng…
các em có thể hịa nhập đƣợc nhanh chóng với học sinh các dân tộc khác.
Chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT:
Chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT đƣợc xác định định thông qua
việc thực hiện mục tiêu của trƣờng PTDTNT. Và đƣợc cụ thể hóa thơng qua
các hoạt động cụ thể nhƣ:
- Xác định mục tiêu và nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên về mục tiêu đào tạo của trƣờng PTDTNT;
- Xác đinh nội dung, xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức thực hiện ở
trƣờng PTDTNT.
- Xác định đƣợc những phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học phù
hợp với học sinh ngƣời dân tộc thiểu số và bản sắc văn hóa dân tộc.
- Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh trƣờng PTDTNT.
- Việc đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất thiết bị dạy học ở trƣờng
PTDTNT;
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
10
- Quan tâm xây dựng đội ngũ giáo viên có đủ kiến thức và năng lực dạy
học cho đối tƣợng là học sinh ngƣời dân tộc thiểu số.
1.2.3.Quản lý chất lượng dạy học ở trường PTDTNT
a). Mục tiêu quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT tỉnh:
- Đảm bảo chất lƣợng dạy và chất lƣợng học của học sinh theo chuẩn
kiến thức, kỹ năng cần đạt ở từng khối lớp.
- Góp phần nâng cao kết quả học tập của học sinh và chất lƣợng giáo
dục ở trƣờng PTDTNT.
b). Nội dung quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT:
- Quản lý chất lƣợng dạy học thực chất là quản lý các hoạt động toàn
diện trong nhà trƣờng nhằm thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Hình thành cho học sinh DTTS những tri thức khoa học phổ thông cơ
bản, hiện đại.
- Rèn luyện cho học sinh DTTS hệ thống những kỹ năng, kỹ xảo tƣơng
ứng; phát triển các kỹ năng, tâm lý, đặc biệt là năng lực tƣ duy và năng lực
hoạt động trí tuệ.
- Hình thành các phẩm chất tƣ cách đạo đức xã hội chủ nghĩa cho học
sinh ngƣời DTTS.
Do vậy, để quản lý chất lƣợng dạy học trong trƣờng PTDTNT thì hiệu
trƣởng cần chú ý một số nội dung sau đây:
- Quán triệt mục tiêu, chƣơng trình, kế hoạch và nội dung dạy học ở
trƣờng PTDTNT.
- Xây dựng và đảm bảo các điều kiện cần thiết cho hoạt động dạy học:
Đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất kỹ thuật, quy mô đào tạo, tài chính, mơi
trƣờng sƣ phạm, mơi trƣờng xã hội và mối quan hệ trong việc lập kế hoạch, tổ
chức, chỉ đạo, kiểm tra nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học.
Quản lý chất lƣợng dạy học nói chung và quản lý chất lƣợng dạy học ở
trƣờng PTDTNT tỉnh nói riêng chính là quản lý các hoạt động toàn diện trong
nhà trƣờng, nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học, đó là cung cấp tri thức,
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
11
rèn luyện kỹ năng, hình thành thái độ, nếu thực hiện tốt thì chất lƣợng dạy học
s đƣợc nâng lên.
c). Phƣơng pháp hình thức tổ chức quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng
PTDTNT:
Muốn tổ chức quản lý chất lƣợng dạy học có hiệu quả thì ngƣời quản lý
cần xác định những hoạt động sau đây:
- Xác định mục tiêu và các chuẩn mực: Các mục tiêu và chuẩn mực cần
xác định theo mức độ cụ thể nhƣ mục tiêu về các mặt giáo dục phải là các chỉ
tiêu định lƣợng. Việc xác định các mục tiêu, chuẩn mực và thông qua các biện
pháp thực hiện mục tiêu đó phải đƣợc tiến hành trong q trình xây dựng kế
hoạch năm học.
- Xác định lĩnh vực cần quản lý: Các lĩnh vực quản lý chia làm hai
nhóm.
Nhóm chức năng cơ bản bao gồm: Quản lý dạy và học (quản lý mục
tiêu, nội dung, chƣơng trình, phƣơng pháp giảng dạy).
Nhóm chức năng điều kiện gồm: Quản lý đội ngũ giáo viên, quản lý
học sinh, quản lý cơ sở vật chất- thiết bị dạy học và công tác quản lý điều
hành của nhà trƣờng.
- Xây dựng và duy trì các quy trình đảm bảo chất lƣợng: Có hai quy
trình đảm bảo chất lƣợng đƣợc sử dụng phổ biến:
Quy trình tổ chức đánh giá có thể gồm tất cả các quy trình có liên
quan đến việc tổ chức dạy học. Quy trình đánh giá có thể dựa vào một sồ
thơng số sau: đánh giá trong là sự đánh giá của giáo viên đối với học sinh.
Cách đánh giá này chủ yếu thông qua kiểm tra, nhận x t khi tiến hành quá
trình dạy học. Mục đích giúp cho giáo viên điều chỉnh phƣơng pháp và hình
thức tổ chức dạy học phù hợp.
Quy trình khuyến khích nâng cao chất lƣợng: Các quy tắc, các quy
chế, các tiêu chí….
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
12
- Xây dựng tiêu chuẩn và đánh giá kết quả: Các thông số đánh giá phải
phù hợp với mục tiêu, nội dung dạy học.
d). Đánh giá công tác quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT:
Trong lĩnh vực giáo dục, đánh giá là một bộ phận hợp thành rất quan
trọng, một khâu không thể tách rời của quá trình giáo dục. Nếu coi quá trình
giáo dục là một hệ thống thì đánh giá đóng vai trị phản hồi của hệ thống,
đánh giá có vai trị tích cực trong việc điều chỉnh hệ thống, là cơ sở cho việc
đổi mới giáo dục. Chính vì vậy đánh giá là một trong những vấn đề luôn đƣợc
quan tâm.
Đánh giá công tác quản lý chất lƣợng dạy học ở trƣờng PTDTNT có ý
nghĩa quan trọng đối với mục đích nâng cao chất lƣợng giáo dục. Đánh giá để
đƣa ra những quyết định về nguồn lực, chƣơng trình, đội ngũ giáo viên, học
sinh...
Đánh giá công tác quản lý chất lƣợng dạy học nhằm cung cấp những
thông tin cơ bản về thực trạng dạy và học trong nhà trƣờng PTDTNT để có
những biện pháp sát thực chỉ đạo kịp thời, uốn nắn những lệch lạc, khuyến
khích hỗ trợ những sáng kiến, đảm bảo thực hiện mục tiêu giáo dục.
Trƣờng PTDTNT là nơi trực tiếp thực hiện mục tiêu giáo dục THCS
với học sinh DTTS. Quản lý trƣờng PTDTNT là một khâu quan trọng của hệ
thống quản lý ngành học. Quản lý chất lƣợng dạy học của hiệu trƣởng trƣờng
PTDTNT có ảnh hƣởng trực tiếp, quyết định đến chất lƣợng giáo dục học sinh
ngƣời DTTS và góp phần tạo nên chất lƣợng quản lý của ngành.
Để đánh giá quản lý chất lƣợng dạy học, các nhà quản lý cần quan tâm
tới các yêu cầu sau:
- CBQL trƣờng PTDTNT phải nắm chắc mục tiêu GD, nhiệm vụ cụ
thể từng năm học, tình hình đội ngũ, cơ sở vật chất hiện có và khả năng trang
bị... để chỉ đạo thực hiện tốt các khâu trong hoạt động dạy học của nhà trƣờng
một cách linh hoạt, sáng tạo.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
13
- Phải quản lý tất cả các thành tố cấu trúc của quá trình dạy học: Mục
tiêu, nội dung, phƣơng pháp, phƣơng tiện, lực lƣợng, hình thức tổ chức, kết
quả dạy học và môi trƣờng dạy học. Tất cả các thành tố đó trƣớc hết đƣợc vận
dụng một cách đồng bộ, hài hoà, hợp quy luật, đúng nguyên lý và nguyên tắc
dạy học trong quy trình hoạt động của ngƣời dạy. Quản lý chất lƣợng dạy học
ở trƣờng PTDTNT tỉnh Ú Đôm Xay thực chất là quản lý các khâu lập kế
hoạch giảng dạy và đánh giá kết quả dạy học của đội ngũ giáo viên nhằm đạt
tới mục tiêu từng môn học, từng chƣơng, từng bài và mục tiêu chung của việc
dạy học.
- Phƣơng hƣớng đổi mới quản lý việc đánh giá chất lƣợng dạy học của
giáo viên là nâng cao năng lực tự đánh giá, đảm bảo q trình đánh giá theo
tiêu chuẩn cơng khai, dân chủ; là tuyên truyền nhận thức để điều chỉnh dƣ
luận xã hội theo hƣớng tạo động lực thúc đẩy việc nâng cao chất lƣợng giáo
dục toàn diện; là nâng cao chất lƣợng hoạt động thanh tra giáo dục và chất
lƣợng thanh tra viên để đảm bảo quá trình đánh giá ngồi mang tính chất thẩm
định và kiểm định đạt kết quả mong muốn.
Chất lƣợng dạy bao giờ cũng gắn liền với chất lƣợng học. Đây là hai
mặt thống nhất biện chứng với nhau trong quá trình dạy học. Việc đổi mới
giáo dục phải gắn với đổi mới phƣơng pháp quản lý đánh giá chất lƣợng
giảng dạy. Nhƣ vậy mới đảm bảo tính logic và tính đồng bộ giữa các thành tố
của quá trình giáo dục. Nếu chúng ta chỉ quan tâm đến đổi mới nội dung
chƣơng trình, sách giáo khoa, phƣơng pháp dạy học mà không quan tâm đến
việc thực hiện một cách linh hoạt, mềm d o, chính xác, khoa học, cơng tác
quản lý chất lƣợng dạy học thì khó có thể mang lại hiệu quả giáo dục nhƣ
mong đợi.
1.2.4. Giải pháp Quản lý chất lượng dạy học ở trường PTDTNT
- Giải pháp: Là cách làm, cách giải quyết một công việc cụ thể
- Giải pháp quản lý: Để tồn tại con ngƣời phải lao động, khi xã hội
ngày càng phát triển thì xu hƣớng lệ thuộc lẫn nhau trong cuộc sống và lao
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
14
động cũng phát triển theo. Vì vậy, con ngƣời có nhu cầu lao động tập thể,
hình thành nên cộng đồng và xã hội. Trong quá trình hoạt động của mình, để
đạt đƣợc mục tiêu, cá nhân phải có giải pháp nhƣ là dự kiến kế hoạch, sắp xếp
tiến trình, tiến hành và tác động lên đối tƣợng bằng cách nào đó theo khả năng
của mình.
Nói cách khác, đây chính là giải pháp quản lý giúp con ngƣời đi đến
mục tiêu. Trong quá trình lao động tập thể lại càng không thể thiếu đƣợc các
giải pháp quản lý nhƣ: Xây dựng kế hoạch hoạt động, sự phân công điều hành
chung, sự hiệp tác và tổ chức công việc, các tƣ liệu lao động...
Có nhiều định nghĩa khác nhau về giải pháp quản lý. Theo F.W.
Taylor: Quản lý là biết đƣợc chính xác điều bạn muốn ngƣời khác làm và sau
đó hiểu đƣợc rằng họ đã hồn thành cơng việc một cách tốt nhất, chi phí ít
nhất.
Quản lý là nắm chủ trƣơng và đồng thời tạo điều kiện cho những ngƣời
khác cùng mình để thực hiện những chủ trƣơng đó.
Giải pháp quản lý là sự tác động chỉ huy, điều khiển các quá trình xã
hội và hành vi hoạt động của con ngƣời để chúng phát triển hợp với quy luật,
đạt mục đích đã đề ra và đúng ý trí của ngƣời quản lý.
- Tìm hiểu giải pháp quản lý cũng cần xem x t khái niệm phƣơng pháp
quản lý. Phƣơng pháp quản lý là tổng thể các cách thức tác động có thể có và
có chủ định của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản lý và khách thể quản lý
nhằm đạt đƣợc mục tiêu đề ra. Nhƣ vậy phƣơng pháp quản lý là khái niệm
rộng lớn hơn biện pháp quản lý. Phƣơng pháp quản lý có vai trò quan trọng
trong hệ thống quản lý, biện pháp quản lý là cần thiết trong quá trình quản lý.
Quá trình quản lý là quá trình thực hiện các chức năng quản lý theo đúng các
nguyên tắc đã đƣợc xác định, các nguyên tắc đó lại đƣợc vận dụng và đƣợc
thực hiện thông qua các phƣơng pháp quản lý nhất định và các biện pháp
quản lý phù hợp. Vì vậy, vận dụng các phƣơng pháp quản lý cũng nhƣ áp
dụng các giải pháp quản lý là nội dung cơ bản của quản lý.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
15
Tóm lại: Có nhiều cách hiểu và diễn đạt khác nhau về quản lý, trong
phạm vi của đề tài, chúng tôi xác định giải pháp quản lý là cách làm, cách giải
quyết những công việc cụ thể trong từng điều kiện cụ thể của công tác quản lý
nhằm đạt đƣợc mục tiêu quản lý. Hay nói cách khác, giải pháp quản lý là
những phƣơng pháp quản lý cụ thể trong những sự việc cụ thể, đối tƣợng cụ
thể và tình huống cụ thể.
1.3. Hoạt động dạy học ở trƣờng PTDTNT
Dạy học là một quá trình sƣ phạm tổng thể, là quá trình tác động qua lại
giữa giáo viên và học sinh nhằm truyền thụ và lĩnh hội những tri thức khoa
học, những kỹ năng, kỹ xảo hoạt động nhận thức và thực tiễn. Để trên cơ sở
đó phát triển năng lực tƣ duy và hình thành thế giới quan khoa học.
Hoạt động dạy học có ý nghĩa:
- Dạy học là con đƣờng thuận lợi nhất giúp học sinh trong khoảng thời
gian ngắn có thể nắm đƣợc một khối lƣợng tri thức nhất định.
- Dạy học là con đƣờng quan trọng nhất, giúp học sinh phát triển một
cách có hệ thống năng lực hoạt động trí tuệ nói chung và đặc biệt là năng lực
tƣ duy sáng tạo.
- Dạy học là một trong những con đƣờng chủ yếu góp phần giáo dục
cho học sinh thế giới quan khoa học và những phẩm chất đạo đức.
Nhƣ vậy, dạy học là hoạt động đặc trƣng nhất của nhà trƣờng. Hoạt
động này diễn ra theo một quá trình nhất định, gọi là q trình dạy học.
Q trình dạy học là tồn bộ hoạt động của giáo viên và học sinh do
giáo viên hƣớng dẫn nhằm giúp cho học sinh nắm vững hệ thống kiến thức,
kỹ năng, kỹ xảo và trong quá trình đó phát triển đƣợc năng lực nhận thức,
năng lực hành động, hình thành cơ sở của thế giới quan khoa học. Nói một
cách khái qt, q trình dạy học bao gồm hoạt động dạy của thầy và hoạt
động học của trị.
Q trình dạy học là q trình ln vận động và phát triển không
ngừng. Sự vận động và phát triển đó mang tính quy luật, phản ảnh những mối
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
16
liên hệ tất yếu, bền vững giữa các thành tố của quá trình dạy học và giữa các
thành tố này với môi trƣờng kinh tế - xã hội, khoa học - cơng nghệ. Các quy
luật đó là:
- Quy luật về tính quy định xã hội đối với quá trình dạy học.
- Quy luật thống nhất biện chứng giữa dạy học và phát triển trí tuệ của
học sinh.
- Quy luật thống nhất biện chứng giữa nội dung dạy học và phƣơng
pháp, phƣơng tiện dạy học.
- Quy luật thống nhất biện chứng giữa dạy và học.
- Quy luật thống nhất biện chứng giữa việc xây dựng kế hoạch, việc tổ
chức, việc điều chỉnh và việc kiểm tra hoạt động của học sinh trong chu trình
dạy học...
Trong đó quy luật thống nhất biện chứng giữa dạy và học là quy luật cơ
bản. Nó phản ánh mối liên hệ tất yếu và bền vững giữa hai nhân tố trung tâm,
đặc trƣng cho tính chất 2 mặt của q trình dạy học: Hoạt động dạy của thầy
và hoạt động học của trò. Iu.K.Babanxki nhấn mạnh rằng: Chỉ trong sự tác
động qua lại tích cực giữa thầy và trị thì mới xuất hiện bản thân quá trình dạy
học. Sự phá vỡ mối liên hệ tác động qua lại giữa dạy và học s làm mất đi q
trình tồn vẹn đó.
Trong quản lý hoạt động dạy học đòi hỏi ngƣời quản lý phải nắm vững
quy luật của quá trình dạy học, vận dụng các quy luật đó vào trong quản lý
dạy học, xác định rõ vai trò của giáo viên và học sinh; các mối quan hệ giữa
giáo viên học sinh và các mối quan hệ với mơi trƣờng xung quanh trên cơ sở
đó mà đề ra các giải pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu
quả của quá trình dạy học.
1.3.1. Mục tiêu dạy học ở trường PTDTNT
Mục tiêu của trƣờng PTDTNT là chuẩn bị cho học sinh sau khi học hết
cấp (THCS hoặc THPT) ra trƣờng có thể thích ứng nhanh chóng với sự phát
triển kinh tế - xã hội ở địa phƣơng.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
17
- Học sinh phải đƣợc trang bị kiến thức để có hiểu biết về Tổ quốc, về
cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Lào, về nghĩa vụ và quyền lợi công dân, về
tinh thần làm chủ và nếp sống văn minh, về nền văn hoá vật chất và văn hoá
tinh thần của các dân tộc thiểu số, về những cuộc vận động lớn của Đảng và
Nhà nƣớc đang tiến hành ở miền núi, vùng dân tộc...
- Học sinh phải đƣợc chuẩn bị để đạt đƣợc chuẩn kiến thức các môn
học ở các lớp nhƣ học sinh các trƣờng phổ thông trong cả nƣớc.
- Học sinh phải đƣợc rèn luyện thơng qua các hoạt động trong và ngồi
trƣờng để sau khi ra trƣờng có thể tham gia tổ chức và điều khiển các hoạt
động cải tạo và xây dựng xã hội trong cộng đồng các dân tộc ở địa phƣơng.
Tóm lại, hoạt động dạy học ở trƣờng PTDTNT:
- Phải nhằm mục đích giáo dục cho học sinh tinh thần đồn kết dân tộc,
ý thức giữ gìn và phát huy bản sắc văn hố của dân tộc mình, đồng thời tôn
trọng và bảo vệ truyền thống tốt đẹp của các dân tộc anh em, ý thức xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc, tinh thần chịu khó học tập, nếp sống văn minh khoa học
để sau khi ra trƣờng có thể tham gia quản lý, lãnh đạo các hoạt động cải tạo
và xây dựng quê hƣơng.
- Nội dung giảng dạy, giáo dục chủ yếu là nội dung chƣơng trình, sách
giáo khoa của các trƣờng phổ thơng, có điều chỉnh và bổ sung thêm những
kiến thức về địa phƣơng và về các dân tộc thiểu số của Lào. Hoạt động dạy và
học của trƣơng PTDTNT phải hƣớng vào việc cải tiến nội dung phƣơng pháp
cho phù hợp với đặc điểm và tính chất của trƣờng. Trƣờng PTDTNT đƣợc
ph p sử dụng một phần thời gian ngoài giờ lên lớp để củng cố, bổ sung, mở
rộng kiến thức, bồi dƣỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh k m.
- Giáo dục hƣớng nghiệp và dạy nghề phổ thông cho học sinh phải
hƣớng vào những ngành nghề chuyên môn phù hợp với yêu cầu phát triển
kinh tế - xã hội ở địa phƣơng nhƣ sƣ phạm, y tế, nông - lâm nghiệp, giao
thông, quản lý xã hội...
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
18
- Đẩy mạnh các hoạt động giáo dục ngoài trƣờng, ngoài lớp nhƣ lao
động sản xuất, văn nghệ, thể dục thể thao, các sinh hoạt theo chủ đề, chủ
điểm, tham quan du lịch; tổ chức các ngày lễ hội Tết dân tộc góp phần phát
triển tồn diện nhân cách học sinh.
- Tổ chức công tác đời sống trong trƣờng nhất là việc nuôi dƣỡng học
sinh đúng nguyên tắc, đúng chế độ, công khai và dân chủ.
- Trƣờng PTDTNT phải tổ chức tốt cuộc sống nội trú cho học sinh.
Giáo dục học sinh ý thức tự giác bảo vệ giữ gìn cơ sở vật chất của nhà trƣờng
và sử dụng tiết kiệm hợp lý các tài sản công cộng; giữ gìn vệ sinh nhà ăn, nhà
ở, phịng học, giếng nƣớc, khu vệ sinh, đƣờng đi; chăm sóc cây xanh, bảo vệ
môi trƣờng.
- Gắn nhà trƣờng với các hoạt động xã hội của địa phƣơng để tạo thêm
động lực giáo dục góp phần nâng cao chất lƣợng và hiệu quả đào tạo.
1.3.2. Nội dung dạy học ở trường PTDTNT
Trƣờng PTDTNT là nền yêu cầu về nội dung giáo dục thực hiện nhƣ ở
Điều 28 của Luật Giáo dục năm 2005:
- Nội dung giáo dục phổ thơng phải bảo đảm tính phổ thơng, cơ bản,
tồn diện, hƣớng nghiệp và có hệ thống; gắn với thực tiễn cuộc sống, phù hợp
với tâm lý lứa tuổi của học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo dục ở mỗi cấp học.
- Giáo dục trung học cơ sở phải củng cố, phát triển những nội dung đã
học ở tiểu học, bảo đảm cho học sinh có những hiểu biết phổ thơng cơ bản về
Lào, tốn, lịch sử dân tộc; kiến thức khác về khoa học xã hội, khoa học tự
nhiên, pháp luật, tin học, ngoại ngữ; có những hiểu biết cần thiết tối thiểu về
kỹ thuật và hƣớng nghiệp.
- Chƣơng trình giáo dục phổ thơng thể hiện mục tiêu giáo dục phổ
thông; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo
dục phổ thơng, phƣơng pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách
thức đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học ở mỗi lớp và mỗi cấp học
của giáo dục phổ thông.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
