Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở trường trung cấp nghề tỉnh vĩnh long
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (799.42 KB, 118 trang )
1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
TRẦN NGỌC CHI
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI
NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ
TỈNH VĨNH LONG
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Nghệ An - 2014
2
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
TRẦN NGỌC CHI
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI
NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ
TỈNH VĨNH LONG
Chuyên ngành Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
PGS. TS. Ngô Sỹ Tùng
Nghệ An - 2014
3
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:
Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, quý thầy cô giáo Trƣờng Đại
học Vinh đã nhiệt tình giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi
trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại trƣờng.
Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS Ngô Sỹ Tùng, ngƣời
đã trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo tận tình trong suốt quá trình
nghiên cứu và hồn thành luận văn này.
Xin cảm ơn Ban Giám hiệu, Cán bộ giáo viên, công nhân viên, các
phòng, khoa Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long, cùng bạn bè, đồng
nghiệp và gia đình đã động viên, khích lệ tơi học tập và hồn thiện luận
văn này.
Tuy đã có nhiều cố gắng trong q trình thực hiện đề tài, nhƣng do
điều kiện nghiên cứu và khả năng còn hạn chế, chắc chắn luận văn không
tránh khỏi những sai sót, tác giả kính mong nhận đƣợc sự góp ý, chỉ dẫn
của các thầy cô cùng bạn bè và đồng nghiệp.
Xin chân thành cám ơn!
Tác giả
Trần Ngọc Chi
4
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
STT
Kí hiệu
Chữ viết tắt
1
CNH,HĐH
2
ĐT,BD
Đào tạo, bồi dƣỡng
3
ĐNGV
Đội ngũ giáo viên
4
GD - ĐT
5
GV
6
KH -KT
Khoa học kỹ thuật
7
KT-XH
Kinh tế - xã hội
8
NCKH
Nghiên cứu khoa học
9
TCN
10
[]
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Giáo dục và đào tạo
Giáo viên
Trung cấp nghề
Đề mục
5
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 4
2. Mục đích nghiên cứu................................................................................. 4
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ........................................................ 4
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................. 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................ 4
6. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................... 4
7. Đóng góp đề tài .......................................................................................... 5
8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................... 5
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................................ 6
1.2. Những khái niệm cơ bản ........................................................................... 8
1.3. Ngƣời giáo viên Trung cấp nghề trong bối cảnh hiện nay.......................13
1.4. Một số vấn đề nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung cấp nghề....20
1.5. Nội dung nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ...................................27
1.6. Ý nghĩa của việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên........................29
Kết luận Chƣơng 1
30
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI
NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ TỈNH VĨNH LONG
2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Vĩnh Long.........32
2.2. Khái quát về Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long............................35
2.3. Thực trạng chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh
Vĩnh Long.......................................................................................................40
Kết luận Chƣơng 2
63
6
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI
NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ TỈNH VĨNH
LONG
3.1. Nguyên tắc xây dựng giải pháp................................................................65
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung
cấp nghề tỉnh Vĩnh Long.................................................................................66
3.3. Thăm dò sự cần thiết và khả thi của một số giải pháp đề xuất.................91
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ …………………………………………….96
TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………… 101
7
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2. 1: Thống kê số lƣợng số lớp, học sinh và giáo
viên
Trang
40
Bảng 2.2: Thực trạng phẩm chất đạo đức, tƣ tƣởng,
41
chính trị của giáo viên
Bảng 2.3: Trình độ chun mơn, nghiệp vụ của cán bộ,
46
giáo viên
Bảng 2.4: Thực trạng kiến thức của giáo viên
46
Bảng 2.5: Thực trạng kỹ năng sƣ phạm của đội ngũ giáo
51
Bảng 2.6: Kết quả đánh giá việc thực hiện chế độ chính
58
viên
sách của Nhà trƣờng
Bảng 3.1: Đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các
giải pháp đề xuất.
92
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
8
Më ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong quá trình phát triển của tất cả các quốc gia, giáo dục và đào tạo
vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển, là con đƣờng quan trọng
nhất để phát huy nguồn lực con ngƣời. Chính vì vậy, sự đi lên bằng giáo dục
đã trở thành con đƣờng tất yếu của thời đại. Trí tuệ của con ngƣời đã trở
thành tài sản quý giá của mỗi Quốc gia. Nâng cao và phát triển dân trí là điều
kiện tiên quyết để đƣa đất nƣớc tiến lên trong xu thế hội nhập hiện nay. Từ xu
thế tất yếu của thời đại và yêu cầu phát triển đất nƣớc trong thời kỳ đẩy mạnh
cơng nghiệp hố, hiện đại hố, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng
định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng
thúc đẩy cơng nghiệp hố, hiện đại hố, là điều kiện để phát huy nguồn lực
con ngƣời, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trƣởng nhanh và bền
vững”.
Nền giáo dục cách mạng đã tạo nên những nét đẹp của văn hoá dân tộc,
tạo nên bản sắc Việt Nam, sức mạnh Việt Nam, đó chính là tiền đề cho dân
tộc ta viết lên những trang sử chói lọi. Đề cao vai trị của giáo dục là đề cao tƣ
tƣởng tiến bộ mang tính thời đại. Đây là tƣ tƣởng chỉ đạo có tầm chiến lƣợc
của Đảng ta, đang từng bƣớc đƣợc thể chế hoá một cách thấu đáo, đồng bộ và
kịp thời trong cuộc sống. Giáo dục và đào tạo đã và đang đứng trƣớc những
cơ hội phát triển mới, đồng thời cũng phải đối đầu với nhiều thách thức mới.
Yêu cầu phát triển quy mô, nhƣng phải đảm bảo chất lƣợng, nâng cao hiệu
quả giáo dục và đào tạo ở tất cả các bậc học, cấp học, đang đặt ra nhiều vấn
đề cần giải quyết từ mục tiêu, nội dung chƣơng trình, phƣơng pháp giáo dục,
cơ chế quản lý, hệ thống chính sách, huy động các nguồn lực để phát triển
giáo dục và đặc biệt là đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý - nhân tố quan
trọng quyết định chất lƣợng giáo dục và đào tạo.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
9
Những thành tựu mà giáo dục đã đạt đƣợc là động lực to lớn, là cơ sở,
là điều kiện để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nƣớc. Đảng ta khẳng định: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và
đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi
dƣỡng nhân tài, giáo dục phải đi trƣớc một bƣớc làm tiền đề cho công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nƣớc. Trong sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo, đổi
mới công tác quản lý giáo dục và đào tạo, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục đặt
ra một yêu cầu cấp bách hàng đầu của việc tiếp tục triển khai, điều chỉnh và
nâng cao chất lƣợng giáo dục hiện nay.
Nghị quyết Đại hội Đảng tồn quốc khóa X của Đảng đã chỉ rõ một
trong những giải pháp chủ yếu đó là: “Đổi mới cơ chế quản lý, bồi dƣỡng cán
bộ, sắp xếp chấn chỉnh và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý...” Cùng với
việc “Quy định lại chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan quản lý giáo dục và
đào tạo theo hƣớng tập trung làm tốt chức năng quản lý nhà nƣớc”. Xây dựng
đội ngũ nhà giáo và đội ngũ quản lý giáo dục theo hƣớng chuẩn hoá, nâng cao
chất lƣợng giáo dục, đảm bảo đủ về số lƣợng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú
trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lƣơng tâm
nghề nghiệp và trình độ chun mơn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng
cao của sự nghiệp giáo dục trong cơng cuộc đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện
đại hố đất nƣớc”.
Chính vì vậy, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý và công tác xây dựng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý một cách toàn diện là một trong những nội
dung quan trọng của đổi mới công tác quản lý, nâng cao chất lƣợng giáo dục
và đào tạo.
Những năm gần đây, dƣới ánh sáng của đƣờng lối đổi mới, đặc biệt là
sự vận dụng đúng đắn và sáng tạo những chủ trƣơng, chính sách của Đảng và
Nhà Nƣớc, Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long đã đạt đƣợc những thành
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
10
tựu quan trọng trong quá trình đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo nghề,
cung cấp nguồn nhân lực, nguồn lao động có tay nghề cao cho xã hội, góp
phần cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Vĩnh Long nói riêng và khu
vực Đồng Bằng Sơng Cửu Long nói chung.
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi và kết quả đạt đƣợc, Trƣờng
Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long cịn gặp khơng ít những khó khăn và thách
thức: trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long hiện nay có 27 cơ sở giáo dục đào tạo và
dạy nghề (16 Trung tâm, doanh nghiệp có dạy nghề; 02 Trung tâm giới thiệu
việc làm; 02 trƣờng Trung cấp nghề; 01 trƣờng Trung cấp chuyên nghiệp; 04
Trƣờng Cao đẳng và 02 trƣờng Đại học) do đó sự cạnh tranh trong cơng tác
tuyển sinh đầu vào là vơ cùng khó khăn. Đây cũng là một trong những mặt
hạn chế trong công tác đào tạo nghề, đặc biệt là công tác đào tạo nguồn nhân
lực chất lƣợng cao. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên còn thiếu sù đồng bộ về cơ
cấu bộ mơn, một số giáo viên chun mơn cịn yếu, đội ngũ cán bộ quản lý
hoạt động chƣa thực sự có hiệu quả, thiếu sự kết hợp đồng bộ giữa các bộ
phận, một số bộ phận cán bộ quản lý chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu đổi mới giáo
dục và đào tạo nghề. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học vẫn chƣa đáp ứng
đƣợc với yêu cầu đổi mới chƣơng trình giáo dục nghề nghiệp hiện nay.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn đã nêu ở trên thì việc nghiên cứu
xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý của Trƣờng trung cấp nghề tỉnh
Vĩnh Long có một ý nghĩa quan trọng và vô cùng cần thiết. Bởi lẽ, muốn sự
nghiệp giáo dục và đào tạo nghề phát triển, muốn chất lƣợng giáo dục và đào
tạo nghề ngày càng đƣợc nâng lên đáp ứng đƣợc yêu cầu đổi mới và xây dựng
chuẩn đầu ra đối với giáo dục chuyên nghiệp hiện nay có nhiều yếu tố trong
đó khơng thể thiếu yếu tố quan trọng là đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý.
Vì vậy tơi chọn đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên ở Trường Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long”.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
11
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng đội
ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu
Vấn đề nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên Trƣờng Trung nghề
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung cấp
nghề tỉnh Vĩnh Long.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu những giải pháp đƣợc đề xuất có tính khoa học, có tính khả thi và
áp dụng đƣợc trong thực tiễn thì sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng đội ngũ
giáo viên ở Trƣờng Trung cấp tỉnh Vĩnh Long.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề: Nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo
viên ở Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long.
5.2 Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của đề tài: Khảo sát, phân tích và đánh giá
thực trạng chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh
Long, từ đó chỉ ra các nguyên nhân của những hạn chế và rút ra những kinh
nghiệm cần thiết.
5.3 Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng
Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1 Các phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp và hệ thống
hóa các văn bản quy phạm pháp luật và các tài liệu có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu
6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
12
6.2.1 Quan sát: Quan sát hoạt động nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở
Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long nhằm đánh giá thực trạng hiện nay
6.2.2 Điều tra - Khảo sát: Sử dụng bộ công cụ để điều tra, khảo sát thực trạng
đội ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long
6.2.3 Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Tham khảo ý kiến chuyên gia về
giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng Trung cấp
nghề tỉnh Vĩnh Long
6.3. Phương pháp thống kê toán học: Nhằm để xử lý các số liệu thu đƣợc
7. Đóng góp đề tài
7.1 Về mặt lý luận: Quá trình nghiên cứu, Đề tài sẽ tập hợp các quy định của
Luật Dạy nghề và các văn bản quy định về định mức biên chế, chuẩn giáo
viên, việc sử dụng và đào tạo, bồi dƣỡng giáo viên đảm bảo theo quy định
7.2 Về mặt thực tế: Với kết quả nghiên cứu, Đề tài sẽ có ứng dụng thực tế
vào công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức đối với bản thân tôi và đối
với Sở Lao động - Thƣơng binh và Xã hội tỉnh Vĩnh Long; đóng góp của Đề
tài cịn hỗ trợ cho Trƣờng Trung cấp nghề Vĩnh Long nhìn nhận thực tiển về
tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên, từ đó đề ra các phƣơng án bố trí, bổ
sung, sử dụng nhằm nâng cao chất lƣợng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới.
8. Cấu trúc luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chƣơng:
- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của đề tài
- Chƣơng 2: Thực trạng công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên ở Trường Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long
- Chƣơng 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở
Trường Trung cấp nghề tỉnh Vĩnh Long
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
13
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Vấn đề nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên đã đƣợc các nhà nghiên
cứu trong và ngoài nƣớc quan tâm nghiên cứu và đều thống nhất có chung
quan điểm cho rằng đội ngũ nhà giáo đóng vai trị quan trọng trong sự nghiệp
giáo dục và phát triển giáo dục của mỗi quốc gia.
Các nƣớc phát triển trên thế giới luôn xem yếu tố nhà giáo là điều kiện
quyết định của sự nghiệp giáo dục và phát triển giáo dục. Vì vậy khi quyết
định đƣa giáo dục Hoa Kỳ lên hàng đầu thế giới trong thế kỷ XXI, chính phủ
Hoa Kỳ đã lấy giải pháp nhà giáo làm then chốt. Đó là tiêu chuẩn hóa, chuyên
nghiệp hóa và nâng cao chất lƣợng nhà giáo trên các vị thế nghề nghiệp, nhân
cách và xã hội. Nhƣ vậy, các nƣớc này xem việc đãi ngộ vật chất, điều kiện
làm việc và địa vị xã hội cho nhà giáo là giải pháp cơ bản nâng cao chất lƣợng
đội ngũ nhà giáo.
Có nhiều cách thức khác nhau đã đƣợc đề xuất để nâng cao chất lƣợng
đội ngũ giáo viên. Trong nhiều tác phẩm và cơng trình nghiên cứu của mình,
các nhà khoa học giáo dục, nhà sƣ phạm lớn trên thế giới nhƣ: R.R.Singh,
V.A Xukhomlinxki cho rằng muốn nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên thì
phải dự giờ và phân tích sƣ phạm tiết dạy. Theo họ, việc dự giờ và phân tích
sƣ phạm bài dạy là địn bẩy quan trọng nhất trong cơng tác quản lý chuyên
môn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên.
Trên cơ sở tiếp thu các tƣ tƣởng quản lý trên thế giới và dựa trên các
quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về hoạt động quản lý, chuyên ngành
khoa học quản lý ở Việt Nam còn rất non trẻ song đã đạt đƣợc những thành
tựu đáng kể góp phần làm sáng tỏ những đặc điểm quản lý xã hội, con ngƣời
Việt Nam trong những điều kiện riêng biệt tƣơng ứng với tình hình phát triển
KT - XH của đất nƣớc qua các giai đoạn phát triển.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
14
Đứng ở góc độ nghiên cứu lý luận quản lý giáo dục, dựa trên cơ sở lý
luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, các nhà khoa học
Việt Nam đã tiếp cận quản lý giáo dục và quản lý trƣờng học chủ yếu dựa trên
nền tảng lý luận giáo dục học. Hầu hết các cuốn giáo dục học của các tác giả
Việt Nam thƣờng có một chƣơng về quản lý trƣờng học. Các cơng trình tiêu
biểu có đề cập đến chất lƣợng và phƣơng thức nâng cao chất lƣợng cán bộ
quản lý và đội ngũ giáo viên gồm: “ Phƣơng pháp luận khoa học giáo dục” do
tác giả Phạm Minh Hạc làm tổng chủ biên, đƣợc ấn hành năm 1981; Trần
Kiểm với tác phẩm “Khoa học quản lý giáo dục. Một số vấn đề lý luận và
thực tiễn”. Những tác phẩm nghiên cứu đó đã góp phần khơng nhỏ vào việc
nâng cao chất lƣợng giáo dục, chất lƣợng quản lý giáo dục nói chung và chất
lƣợng quản lý ở các nhà trƣờng của nƣớc ta hiện nay. ở các trƣờng Đại học và
các Viện nghiên cứu đã có nhiều đề tài luận văn nghiên cứu về các vấn đề
nhƣ: Quản lý hoạt động dạy học, quản lý đội ngũ giáo viên, quản lý các hoạt
động trong Nhà trƣờng. Tại Trƣờng Đại học Vinh, đã có các cơng trình nghiên
cứu của các tác giả nhƣ PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hợi, PGS.TS. Phạm Minh
Hùng, PGS.TS. Thái Văn Thành.
Trên cơ sở các nguyên tắc chung, các tác giả đã nhấn mạnh vai trị của
quản lý chun mơn trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục. Bởi do tính chất
nghề nghiệp mà hoạt động chun mơn của giáo viên có nội dung rất phong
phú. Ngồi giảng dạy và làm cơng tác chủ nhiệm lớp, hoạt động chun mơn
cịn bao gồm việc tự bồi dƣỡng và bồi dƣỡng, giáo dục học sinh ngồi giờ lên
lớp, sinh hoạt chun mơn, nghiên cứu khoa học giáo dục. Thực chất việc
quản lý chun mơn của giáo viên là quản lý q trình lao động sƣ phạm của
ngƣời thầy.
Nhiều cơng trình khoa học nghiên cứu những góc độ khác nhau của việc
nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở các cấp học, bậc học, nhƣng việc đề
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
15
cập đến nâng cao chất lƣợng đội ngũ ở các trƣờng trung cấp nghề; đặc biệt là
một số giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Trƣờng trung cấp
nghề tỉnh Vĩnh Long thì chƣa có đề tài nào đề cập đến.
1.2. Những khái niệm cơ bản
1.2.1. Giáo viên
Từ điển tiếng Việt định nghĩa: “ Giáo viên đƣợc hiểu là ngƣời dạy học
ở các Nhà trƣờng, các cơ sở giáo dục hoặc tƣơng đƣơng” [22, tr 380] để chỉ
những ngƣời dạy học ở các cấp, bậc học. Theo Điều 70 Luật Giáo dục Nƣớc
Cộng Hòa XHCN Việt Nam ban hành 2005 và Điều lệ trƣờng Trung cấp
nghề: Nhà giáo là ngƣời làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong Nhà trƣờng,
cơ sở giáo dục khác.
Luật giáo dục Việt Nam cũng đã quy định cụ thể tên gọi đối với từng đối
tƣợng nhà giáo theo cấp bậc giảng dạy và cơng tác. Theo đó, nhà giáo giảng
dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi
là giáo viên; nhà giáo giảng dạy và công tác ở các cơ sở giáo dục đại học và
sau đại học gọi là giảng viên.
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giáo viên
1.2.2.1. Về đội ngũ
Từ điển Bách khoa Việt Nam đã định nghĩa: “Đội ngũ là khối đông
ngƣời cùng chức năng hoặc nghề nghiệp đƣợc tập hợp và tổ chức thành một
lực lƣợng” [21, tr 243] hoặc “Đội ngũ là tập hợp gồm một số đông ngƣời
cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp hợp thành lực lƣợng hoạt động
trong hệ thống” [4, tr 1].
1.2.2.2. Về đội ngũ giáo viên
“Đội ngũ giáo viên là những chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, họ
nắm vững tri thức, hiểu biết dạy học và giáo dục nhƣ thế nào và có khả năng
cống hiến sức lực, tồn bộ tài năng của họ đối với giáo dục” [7, tr 10].
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
16
“Đội ngũ giáo viên trong ngành giáo dục là một tập thể ngƣời, bao gồm
cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nếu chỉ để ý đến đặc điểm của ngành
thì đội ngũ đó chủ yếu là đội ngũ giáo viên và đội ngũ quản lý giáo dục” [7, tr
10].
Từ những quan niệm nêu trên của các tác giả, ta có thể hiểu đội ngũ
giáo viên nhƣ sau:
Đội ngũ giáo viên là một hợp những ngƣời là nghề dạy học – giáo dục,
đƣợc tổ chức thành một lực lƣợng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các
tiêu chuẩn của một nhà giáo cùng thực hiện các nhiệm vụ và đƣợc định hƣớng
các quyền lợi theo Luật giáo dục và các Luật khác đƣợc Nhà nƣớc quy định.
1.2.3. Chất lƣợng, chất lƣợng đội ngũ giáo viên
1.2.3.1. Về chất lƣợng
Theo Từ điển Tiếng Việt (1999 - Nhà xuất bản Văn hóa Thơng tin):
Chất lƣợng là phạm trù triết học biểu thị những thuộc tính bản chất của sự vật,
chỉ rõ nó là cái gì, tính ổn định tƣơng đối của sự vật, phân biệt nó với sự vật
khác, chất lƣợng là đặc tính khách quan của sự vật, chất lƣợng biểu hiện ra
bên ngồi, qua các thuộc tính. Nó là cái liên kết các thuộc tính của sự vật và
khơng tách khỏi sự lại làm một, gắn bó với sự vật nhƣ một tổng thể bao quát
toàn bộ sự vật và không tách khởi sự vật. Về căn bản chất lƣợng của sự vật
ban giờ cũng gắn với quy định về số lƣợng của nó và khơng thể tồn tại ngồi
tính quy định ấy. Một sự vật là một thể thống nhất giữa số lƣợng và chất
lƣợng.
Khơng có sự vật nào lại khơng có tính quy định về chất lƣợng, khơng
có sự tồn tại nào lại thiếu tính quy định về chất lƣợng. Mỗi vật thể, sự vật
khác nhau đều có tính quy định chất lƣợng khác nhau.
Chất lƣợng của sự vật, hiện tƣợng đƣợc biểu hiện thông qua các thuộc
tính của nó. Mỗi sự vật bao gồm nhiều thuộc tính, mỗi thuộc tính tham gia
vào việc quy định chất lƣợng của sự vật không giống nhau. Các thuộc tính
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
17
bản chất tồn tại trong suốt quá trình tồn tại của sự vật, giữ vai trò quyết định
của sự vật làm cho nó khác với cái khác, nếu thuộc tính cơ bản mất đi thì sự
vật khơng cịn. Các thuộc tính khơng bản chất khơng giữ vai trị nhƣ thế, để
thể hiện sự vật.
Nhƣ vậy, khái niệm chất lƣợng phản ánh mặt vô cùng quan trọng của
sự vật, hiện tƣợng và quá trình của thế giới quan.
1.2.3.2. Chất lƣợng đội ngũ giáo viên
Chất lƣợng đội ngũ giáo viên đƣợc bao hàm nhiều yếu tố: Trình độ
đƣợc đào tạo của từng thành viên trong đội ngũ, thâm niêm công tác trong tổ
chức, nhận thức chính trị, thái độ cơng dân.vv...
Từ quan niệm về chất lƣợng đội ngũ đã nêu ở trên ta thấy chất lƣợng
đội ngũ giáo viên là tồn bộ thuộc tính, những đặc điểm của đội ngũ giáo
viên. Những thuộc tính, cấu trúc này gắn bó với nhau trong tổng thể thống
nhất tạo nên giá trị và sự tồn tại của đội ngũ, làm cho đội ngũ giáo viên khác
với đội ngũ khác.
- Trong lĩnh vực giáo dục, chất lƣợng đội ngũ giáo viên với sản phẩm đặc
trƣng là con ngƣời có thể hiểu là các phẩm chất, giá trị nhân cách và năng lực
sống và hoà nhập đời sống xã hội, giá trị sức lao động, năng lực hành nghề
của ngƣời giáo viên tƣơng ứng với mục tiêu đào tạo của từng bậc học, ngành
học trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Yêu cầu về chất lƣợng đội ngũ giáo viên xuất phát từ các tiêu chuẩn Nhà
giáo (Điều 70 Luật Giáo dục - 2005) gồm:
+ Phẩm chất, đạo đức, tƣ tƣởng tốt;
+ Đạt trình độ chuẩn đƣợc đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ;
+ Đủ sức khoẻ theo yêu cầu nghề nghiệp;
+ Lý lịch bản thân rõ ràng.
Là một khái niệm rộng, chất lƣợng đội ngũ giáo viên bao hàm nhiều yếu
tố, trong đó có 5 yếu tố cơ bản đó là:
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
18
+ Phẩm chất đạo đức, tƣ tƣởng .
+ Trình độ chun mơn đƣợc đào tạo.
+ Năng lực chun môn nghiệp vụ sƣ phạm.
+ Số lƣợng đội ngũ giáo viên.
+ Cơ cấu đội ngũ giáo viên.
Nếu xét từ góc độ tập thể đội ngũ giáo viên, chất lƣợng đƣợc thể hiện ở
các tiêu chí:
+ Đạt chuẩn ( số lƣợng và chất lƣợng).
+ Đồng bộ và hợp lý về cơ cấu.
+ Đạt hiệu quả trong cơng tác.
Nếu xét từ góc độ cá nhân (trong đội ngũ giáo viên) thì chất lƣợng thể
hiện ở các tiêu chí:
- Trình độ chun mơn: Đó là trình độ đào tạo, bằng cấp đào tạo, khả
năng hoàn thành nhiệm vụ.
- Năng lực nghiệp vụ sƣ phạm: Đó là năng lực giảng dạy các mơn chun
ngành của mình, năng lực giáo dục, năng lực hoạt động xã hội.
- Phẩm chất đạo đức, tƣ tƣởng tốt: Đó là có hồi bão ƣớc mơ, tâm huyết
với nghề; chun tâm nghiên cứu học tập để nâng cao trình độ chun mơn
nghiệp vụ, nâng cao tay nghề; có lý tƣởng, có nhân cách thanh cao, lối sống
trong sạch giản dị.
Nhƣ vậy, nếu nghiên cứu chất lƣợng và giải pháp để nâng cao chất lƣợng
đội ngũ giáo viên thì phải đề cập đến cả hai phƣơng diện, vừa cá nhân vừa tập
thể. Có nhƣ vậy mới đánh giá đúng thực trạng và đề ra đƣợc giải pháp nâng
cao chất lƣợng cho toàn bộ đội ngũ giáo viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong
giai đoạn mới.
1.2.4. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên
1.2.4.1. Giải pháp
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
19
Theo Đại từ điển Tiếng Việt thì “Giải pháp” có nghĩa là: cách giải
quyết một vấn đề, tìm giải pháp cho từng vấn đề [26, tr 727].
Nhƣ vậy, nói đến giải pháp là nói đến phƣơng pháp giải quyết một vấn
đề cụ thể nào đó, là cách thức tác động nhằm thay đổi, chuyển biến một hệ
thống, một quá trình, một trạng thái nhất định, nhằm đạt đƣợc mục đích hoạt
động. Giải pháp càng thích hợp, càng tối ƣu thì những vấn đề đặt ra càng
đƣợc giải quyết nhanh chóng. Nhƣng để có các giải pháp tốt cần phải xuất
phát trên những cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn tin cậy.
1.2.4.2. Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên
Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên là hệ thống những
phƣơng pháp, cách thức tác động nhằm làm cho đội ngũ giáo viên đủ về số
lƣợng, mạnh về chất lƣợng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn hóa về trình độ đào tạo,
đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lƣợng, hiệu quả giáo dục đào tạo.
1.3. Ngƣời giáo viên Trung cấp nghề trong bối cảnh hiện nay
1.3.1. Vị trí, vai trị của ngƣời giáo viên Trung cấp nghề
Đảng và Nhà nƣớc ta luôn coi trọng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản
lý giáo dục là sự nghiệp nồng cốt trong sự nghiệp GD-ĐT. Nghị quyết Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định "Đổi mới căn bản, toàn diện nền
giáo dục Việt Nam theo hƣớng chuẩn hoá, hiện đại hố, xã hội hóa, dân chủ
hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt” và “Giáo dục
và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dƣỡng
nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nƣớc, xây dựng nền văn hóa và
con ngƣời Việt Nam".
Cuộc cách mạng khoa học và cơng nghệ bùng nổ, phát triển cao địi hỏi
ngành giáo dục phải đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH, HĐH đất nƣớc cần
phải có những con ngƣời có trình độ, kiến thức có kỹ năng thành thạo, có
năng lực sáng tạo, năng động... Khâu then chốt trong giáo dục phải nâng cao
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
20
phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục có chất lƣợng cao cả
về số lƣợng lẫn chất lƣợng, cơ cấu, phẩm chất, trình độ, năng lực chuyên
môn.
Đối với ngành giáo dục đã và đang xây dựng đƣợc đội ngũ giáo viên
ngày càng đông đảo cả về số lƣợng lẫn chất lƣợng, phần lớn có trình độ
chun mơn nghiệp vụ ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu cơ bản về nâng cao
dân trí, đào tạo nhân lực bồi dƣỡng nhân tài, phẩm chất đạo đức và ý thức
chính trị tốt, góp phần lớn vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Mặt khác,
trƣớc yêu cầu mới sự phát trển giáo dục trong sự nghiệp CNH, HĐH đất
nƣớc, đội ngũ giáo viên TCN hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế bất cập. Đội
ngũ nhà giáo vừa thiếu lại vừa thừa, một bộ phận nhỏ nhà giáo chƣa đạt chuẩn
đào tạo, một số thiếu năng lực giảng dạy và tinh thần trách nhiệm. Quan tâm
nhất là tác động tiêu cực của cơ chế thị trƣờng đã làm mất phẩm chất của một
số nhà giáo gây ảnh hƣởng xấu đến uy tín ngƣời thầy trong xã hội. Điều đó
làm hạn chế việc thực hiện vai trị đào tạo nguồn nhân lực của đội ngũ nhà
giáo, là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn tới thực trạng chất lƣợng
đào tạo chƣa thực sự đáp ứng đƣợc mục tiêu đặt ra. Để nâng cao vị trí, vai trị
đội ngũ giáo viên TCN góp phần đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp CNH,
HĐH đất nƣớc cần thực hiện vào các việc sau:
- Nâng cao nhận thức của xã hội về vị trí, vai trị của đội ngũ giáo viên
TCN, tạo môi trƣờng xã hội thuận lợi, động lực tinh thần to lớn để phát huy
mọi tiềm năng của xã hội đối với việc nâng cao vai trò nhà giáo trong quá
trình đào tạo nguồn nhân lực. Khắc phục một số quan niệm không đúng của
các bậc cha mẹ học sinh về vị trí, vai trị của đội ngũ nhà giáo. Phải nhận thức
đƣợc vị trí, vai trị của đội ngũ nhà giáo sẽ bị hạn chế rất nhiều nếu khơng có
sự phối hợp, hỗ trợ, cộng hƣởng về tinh thần và trách nhiệm của những bậc
làm cha mẹ. Đồng thời trong nhận thức của các cơ quan quản lý giáo dục, các
cấp ủy đảng và chính quyền về vị trí, vai trị của đội ngũ nhà giáo. Cần thống
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
21
nhất và quán triệt sâu sắc hơn nữa đội ngũ nhà giáo đối với chất lƣợng giáo
dục, đào tạo toàn diện nguồn nhân lực. Phải coi đầu tƣ cho đội ngũ nhà giáo là
đầu tƣ cho cả một thế hệ, cho một lực lƣợng lao động, có ý nghĩa lớn đối với
sự thành bại của nền giáo dục.
- Tạo lập hệ thống động lực cho việc nâng cao vị trí, vai trị của đội
ngũ nhà giáo trong q trình đào tạo nguồn nhân lực ở các trƣờng TCN, bao
gồm nhiều yếu tố nhƣ: là động lực lý tƣởng - tình cảm, động lực trí tuệ - tinh
thần và động lực kinh tế - vật chất.
- Đổi mới công tác đào tạo và bồi dƣỡng đội ngũ nhà giáo theo hƣớng
chuẩn hóa và hiện đại hóa.Trƣớc hết nâng cao chất lƣợng giáo dục là phải có
đƣợc một đội ngũ nhà giáo đủ về số lƣợng và có chất lƣợng, cần đổi mới công
tác đào tạo nhà giáo nhƣ: giai đoạn hƣớng nghiệp sƣ phạm trƣớc đào tạo, giai
đoạn đào tạo cơ bản trong trƣờng sƣ phạm, giai đoạn bồi dƣỡng, hồn thiện
trình độ nghề nghiệp sau đào tạo.
Đổi mới cơng tác bố trí, sử dụng đội ngũ nhà giáo, việc bố trí, sử dụng
đội ngũ nhà giáo có ảnh hƣởng rất mạnh mẽ đến việc phát huy vị trí, vai trị
của đội ngũ nhà giáo. Việc bố trí, sử dụng hợp lý, đúng khả năng chuyên môn
là điều kiện thuận lợi để đội ngũ nhà giáo đạt hiệu quả lao động cao và phát
huy đƣợc tính tích cực, sáng tạo trong q trình thực hiện vai trị của mình.
Vị trí, vai trị của ngƣời giáo viên trong sự nghiệp giáo dục có ý nghĩa
rất quan trọng đối với việc xây dựng và phát triển con ngƣời là động lực phát
triển KT - XH. Đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định chất lƣợng giáo dục
trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nƣớc.
Có thể nói ĐNGV là nhân tố quyết định chất lƣợng dạy học trong sự
nghiệp CNH, HĐH đất nƣớc đã và đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với
ngành giáo dục đào tạo, đối với thầy cô giáo TCN.
1.3.2. Yêu cầu về phẩm chất, năng lực đối với giáo viên trƣờng
TCN
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
22
1.3.3.1. Yêu cầu về phẩm chất đối với giáo viên
Phẩm chất chính trị: Chấp hành tốt các chủ trƣơng, đƣờng lối, chính
sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, thi hành nhiệm vụ theo đúng qui định
của pháp luật; Khơng ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ lý luận
chính trị để vận dụng vào hoạt động giảng dạy, giáo dục và đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ đƣợc giao; Thực hiện nghĩa vụ cơng dân, tích cực tham gia các hoạt
động chính trị, xã hội; Ln có ý thức tổ chức kỉ luật, chấp hành nghiêm sự
điều động, phân cơng của tổ chức, có ý thức tập thể, phấn đấu vì lợi ích
chung.
Đạo đức nghề nghiệp: Có ý thức giữ gìn danh dự, lƣơng tâm nhà giáo,
tâm huyết với nghề nghiệp, có tinh thần đồn kết, thƣơng yêu, giúp đỡ đồng
nghiệp trong cuộc sống và công tác, có lịng nhân ái, bao dung, độ lƣợng, đối
xử hịa nhã với ngƣời học, đồng nghiệp, sẳn sàng giúp đỡ, bảo vệ quyền lợi và
lợi ích hợp pháp chính đáng của ngƣời học và đồng nghiệp; Thực hiện đúng
điều lệ, quy chế, nội quy của đơn vị, nhà trƣờng, của ngành và tận tụy với
công việc; Công bằng trong giảng dạy và giáo dục, đánh giá đúng thực chất
năng lực của ngƣời học, thực hành tiết kiệm chống bệnh thành tích, chống
tham nhũng lãng phí; Thực hiện phê và tự phê bình thƣờng xuyên, nghiêm
túc, thƣờng xuyên học tập nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, ngoại
ngữ, tin học để hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao, đáp ứng yêu cầu ngày
càng cao của sự nghiệp đổi mới.
Lối sống, tác phong: Tác phong làm việc nhanh nhẹn, khẩn trƣơng,
khoa học, có thái độ văn minh, lịch sự trong quan hệ xã hội, trong quan hệ
giao tiếp với đồng nghiệp, với ngƣời học, giải quyết cơng việc khách quan,
tận tình, chu đáo; Sống có lí tƣởng, có mục đích, có ý chí vƣợt khó vƣơn lên,
có tinh thần phấn đấu liên tục với động cơ trong sáng và tƣ duy sáng tạo, thực
hành cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tƣ theo tấm gƣơng đạo đức của Chủ
tịch Hồ Chí Minh; Ln có lối sống hịa nhập với cộng đồng, phù hợp với bản
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
23
sắc dân tộc và thích ứng với sự tiến bộ của xã hội, biết ủng hộ, khuyến khích
những biểu hiện của lối sống văn minh, tiến bộ, phê phán những biểu hiện của
lối sống lạc hậu, ích kỉ; Tác phong làm việc nhanh nhẹn, khẩn trƣơng, khoa
học, có thái độ văn minh, lịch sự trong quan hệ xã hội, trong quan hệ giao tiếp
với đồng nghiệp, với ngƣời học, giải quyết công tâm, khách quan; Khi thực
hiện hiện nhiệm vụ phải giản dị, gọn gàng, lịch sự phù hợp với nghề dạy học,
không gây phản cảm và phân tán sự chú ý của ngƣời học; Có tinh thần đoàn
kết giúp đỡ đồng nghiệp cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ, đấu tranh, ngăn chặn
những hành vi vi phạm pháp luật và các qui định nghề nghiệp. Quan hệ, ứng
xử đúng mực, gần gũi với nhân dân, phụ huynh học sinh, đồng nghiệp và
ngƣời học, kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực; Thƣơng yêu quý
trọng lẫn nhau, biết quan tâm đến những ngƣời xung quanh, thực hiện nếp
sống văn hóa nơi cơng cộng, xây dựng gia đình văn hóa.
Giữ gìn, bảo vệ truyền thống đạo đức nhà giáo: Không lợi dụng chức
vụ, quyền hạn để thực hiện hành vi trái pháp luật, quy chế, quy định; không
gây khó khăn, phiền hà đối với ngƣời học và nhân dân. Không gian lận, thiếu
trung thực trong học tập, nghiên cứu khoa học và thực hiện nhiệm vụ giảng
dạy và giáo dục; Khơng trù dập, chèn ép và có thái độ thiên vị, phân biệt đối
xử, thành kiến ngƣời học, không tiếp tay bao che cho những hành vi tiêu cực
trong giảng dạy, học tập, rèn luyện của ngƣời học và đồng nghiệp; Không hút
thuốc lá, uống rƣợu, bia trong công sở, trong trƣờng học và nơi không đƣợc
cho phép hoặc khi thi hành nhiệm vụ giảng dạy và tham gia các hoạt động
giáo dục của nhà trƣờng; Không sử dụng điện thoại di động và làm việc riêng
trong các cuộc họp, trong khi lên lớp, học tập, coi thi, chấm thi. Không gây bè
phái, cục bộ địa phƣơng, làm mất đoàn kết trong tập thể và trong sinh hoạt tại
cộng đồng.; Không đƣợc sử dụng bục giảng làm nơi tuyên truyền, phổ biến
nội dung trái với quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc; Không trốn
tránh trách nhiệm, thối thác nhiệm vụ, tự ý bỏ việc, khơng đi muộn về sớm,
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
24
bỏ giờ, bỏ buổi dạy, cắt xén, dồn ép chƣơng trình, vi phạm quy chế chun
mơn làm ảnh hƣởng đến kỉ cƣơng, nề nếp của nhà trƣờng; Không tổ chức,
tham gia các hoạt động liên quan đến tệ nạn xã hội.
1.3.3.2. Yêu cầu về năng lực đối với giáo viên
Người giáo viên phải có năng lực chun mơn sâu: Ngƣời giáo viên
TCN, luôn nghiên cứu, học tập nâng cao vì lƣợng kiến thức của nhân loại
ngày càng khổng lồ mà khả năng tƣ duy của con ngƣời là có hạn. Để tạo đƣợc
hứng thú trong giờ học ngƣời giáo viên phải biết đầu tƣ thời gian và trí tuệ để
tiếp cận các luồng thông tin mới trên các tạp chí chun ngành trong và ngồi
nƣớc; trên các phƣơng tiện truyền thông, đặc biệt là khai thác tối đa lƣợng
kiến thức khổng lồ trên Internet. Do đó ngƣời thầy phải khơng ngừng, tìm tịi,
học hỏi, chun sâu ln chấp nhận đổi mới, cập nhật thông tin và kỹ năng
mới. Tuy nhiên trong giảng dạy ngƣời giáo viên không phải cứ có kiến thức
chuyên ngành là đảm bảo cho quá trình dạy học, mà phải có kiến thức liên
mơn để hỗ trợ tích cực cho chuyên ngành giảng dạy.
Người giáo viên TCN phải có kỹ năng sư phạm: Kỹ năng quan trọng
của ngƣời giáo viên TCN phải có kỹ năng sƣ phạm, đặc biệt là phƣơng pháp
dạy học chuyển từ việc lấy "Giáo viên làm trung tâm" (teacher - centered
method) sang "học sinh làm trung tâm (pupil - centered method). Ở đây,
ngƣời thầy chỉ là ngƣời tổ chức, hƣớng dẫn, cố vấn ngƣời học phát hiện, biểu
đạt vấn đề thuộc các lĩnh vực khác nhau, vạch hƣớng giải quyết, thiết kế các
nghiên cứu lý luận hay thực tiễn để giải quyết vấn đề và trên cơ sở vấn đề
đƣợc giải quyết, nêu hay phát hiện những vấn đề mới. Vai trò tiên phong của
ngƣời giáo viên cần sử dụng một số phƣơng pháp dạy học mới kích thích
đƣợc óc sáng tạo, khả năng tƣ duy và giải quyết vấn đề của ngƣời học nhƣ
phƣơng pháp nghiên cứu khoa học, phƣơng pháp giải quyết tình huống,
phƣơng pháp giải quyết vấn đề, phƣơng pháp dạy học theo dự án, phƣơng
pháp học qua hành... Điểm nổi bật của các phƣơng pháp dạy học tích cực này
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
25
là nâng cao tính thực tiễn của mơn học, chủ động, sáng tạo của ngƣời học,
đảm bảo vị thế tích cực, phát triển hứng thú nhận thức, thỏa mãn nhu cầu tìm
tịi, khám phá của ngƣời học; nâng cao kỹ năng trình bày, bảo vệ và phản biện
ý kiến trƣớc đám đông
1.3.3. Đặc điểm lao động sƣ phạm của ngƣời giáo viên
Tính đặc thù của quản lý giáo dục trong nhà trƣờng nói chung làm cho
nó phân biệt hẳn với mọi loại quản lý xã hội khác, trƣớc hết bởi sự quy định
về bản chất lao động trí óc, lao động sƣ phạm của ngƣời giáo viên, bản chất
của quá trình dạy học - giáo dục mà trong đó học sinh là đối tƣợng bị quản lý,
nhƣng cũng là chủ thể tự quản lý trong quá trình học tập, rèn luyện và phát
triển nhân cách. Nhƣng lao động sƣ phạm của ngƣời thầy giáo có ý nghĩa vơ
cùng quan trọng và rất to lớn. Do vậy, lao động sƣ phạm có những đặc điểm
sau:
1.3.3.1. Đối tượng lao động sư phạm của người thầy giáo là thế hệ trẻ
Nghề nghiệp nào cũng có đối tƣợng lao động trực tiếp của mình. Đối
tƣợng trực tiếp của ngƣời thầy giáo là thế hệ trẻ, lứa tuổi đang trong giai đoạn
phát triển nhân cách. Mỗi cá nhân dù có những đặc điểm của lứa tuổi nhƣng
có những nét tính cách, nhu cầu, hứng thú, nguyện vọng khác nhau vô cùng
phong phú, đa dạng và cũng rất phức tạp ngay trong mỗi con ngƣời. Vì vậy,
lao động sƣ phạm địi hỏi ngƣời thầy giáo phải có một số phẩm chất đặc biệt
trong giao tiếp với thế hệ trẻ mà một số nghề nghiệp khác khơng địi hỏi.
Lao động của ngƣời thầy giáo là tổ chức, điều khiển thế hệ trẻ lĩnh hội,
tiếp thu những kinh nghiệm, những tinh hoa mà lồi ngƣời tích luỹ đƣợc và
biến chúng thành những nét nhân cách của cá nhân. Nhƣ vậy, ngƣời thầy giáo,
trƣớc hết phải là tấm gƣơng mẫu mực đƣợc học sinh kính phục, tin yêu. Xuất
phát từ những đặc điểm lao động đó mà không ai trong xã hội, ngay cả cha mẹ
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
